Info- en uitwisselingsmoment over klimaat en het Burgemeestersconvenant

Transcriptie

1 Info- en uitwisselingsmoment over klimaat en het Burgemeestersconvenant Maandag 9 maart 2015, provinciehuis Leuven Donderdag 12 maart 2015, PIVO - Asse

2 Info- en uitwisselingsmoment over klimaat en het Burgemeestersconvenant Inleiding: onze mijlpalen Draaiboek: - Opmaak van een gemeentelijk klimaatplan - [Uitvoering van een gemeentelijk klimaatplan] Werkinstrumenten: - Maatregelentool - inventaris acties model klimaatactieplan SEAPtemplate - Alfresco - Financiering Uitwisselingsmoment: - Aanpak proces (draaiboek) - Werkinstrumenten

3 Inleiding Onze mijlpalen

4 Inleiding: ondertekening Burgemeestersconvenant 25 juni gemeenten

5 Inleiding: ons doel Burgemeestersconvenant, Gemeentelijke actieplannen Provincie coördineert, stimuleert en ondersteunt Minstens - 20% tegen 2020

6 Inleiding: onze mijlpalen Opgelet: de indiendatum is ondertussen verschoven naar eind november! Voorjaar: opmaak gemeentelijke klimaatplannen - Participatietraject - Maatregelentool inventaris acties model klimaatplan - Communicatiematerialen 15 juni 2015: terugkommoment klimaatgemeenten 15 oktober 2015: onze deadline voor goedkeuring van de gemeentelijke klimaatplannen (uitstel indiendatum) 15 okt. tot eind nov. 2015: indienen klimaatplannen bij Europa Vanaf 15 oktober 2015: start uitvoering klimaatacties 27 & 28 november 2015: Vlaams-Brabantse klimaattop Oktober 2017: 1 ste rapportering (2-jaarlijks) Oktober 2019: 2 de rapportering (2-jaarlijks) Oktober 2019: 1 ste monitoring CO2-emissies (4-jaarlijks)

7 Inleiding: uitstel indiendatum April-mei-juni 2014: GR-beslissingen ondertekening Burgemeestersconvenant = indiendatum 1 jaar na ondertekening: indiening gemeentelijk klimaatactieplan gezamenlijk indienmoment juni 2015 niet haalbaar voor de meeste gemeenten Opgelet: de indiendatum is ondertussen verschoven naar eind november! Uitstel: - Aangevraagd voor alle gemeenten (18 maanden) - 15 oktober 2015: onze deadline voor goedkeuring van de gemeentelijke klimaatplannen - 15 okt. tot eind nov. 2015: indienen klimaatplannen bij Europa

8 Inleiding: onze mijlpalen Opgelet: de indiendatum is ondertussen verschoven naar eind november! Voorjaar: opmaak gemeentelijke klimaatplannen - Participatietraject - Maatregelentool inventaris acties model klimaatplan - Communicatiematerialen 15 juni 2015: terugkommoment klimaatgemeenten 15 oktober 2015: onze deadline voor goedkeuring van de gemeentelijke klimaatplannen (uitstel indiendatum) 15 okt. tot eind nov. 2015: indienen klimaatplannen bij Europa Vanaf 15 oktober 2015: start uitvoering klimaatacties 27 & 28 november 2015: Vlaams-Brabantse klimaattop Oktober 2017: 1 ste rapportering (2-jaarlijks) Oktober 2019: 2 de rapportering (2-jaarlijks) Oktober 2019: 1 ste monitoring CO2-emissies (4-jaarlijks)

9 Draaiboek Opmaak van een gemeentelijk klimaatplan

10 Draaiboek: Procesmatig verloop Welke stappen nu te nemen Stap 1: Projectorganisatie Stap 2: Gemeentelijke CO 2 -nulmeting grafiek Stap 3: Inventarisatie lopende acties: intern én extern Stap 4: Opmaak klimaatplan Participatieve aanpak: intern én extern Communicatiematerialen Stap 5: Uitvoering Stap 6: Rapportering & Monitoring Link draaiboek

11 Draaiboek: Stap 1 - Projectorganisatie Coördinator Coördinator Interne Interne stuurgroep stuurgroep Werkgroepen (eventueel) Klankbordgroep Externe stakeholders Eindverantwoordelijke opmaak plan Mandatarissen en ambtenaren Niet te ruim Wel verschillende diensten Bv. per sector, per doelgroep, (intern en/of extern) Externen (scholen, bedrijven, verenigingen, experten, ) + mandatarissen en ambtenaren Ga op zoek naar externen: VOKA, BBL, sport- & cultuur, KWB, Femma, lokale handelaren, geëngageerde burgers,

12 Voorbeeld Draaiboek: Stap 1 - Projectorganisatie

13 EC2 Draaiboek: Stap 2 - CO 2 -nulmeting grafiek Inventarisatie huidige CO 2 -uitstoot: - AFRONDEN!! gegevens 2011! - Nog vragen: klimaatneutraal@vlaamsbrabant.be Gemeentelijke grafieken

14 Dia 13 EC2 Els Cornelis; 5/03/2015

15 Draaiboek: Stap 3 - Inventarisatie lopende acties: intern én extern Ga uit van de bestaande werking = input voor SEAP Intern: beleidsplannen leefmilieu, mobiliteit, RO, huisvesting/wonen, gebouwen, - Bv: gemeentelijk mobiliteitsplan, subsidies, aanleg fietspaden, vergroening wagenpark, aankoop groene stroom, duurzaam bouwadvies, infoavonden, lichtplannen OV, Extern: maatschappelijke initiatieven van derden Wat gebeurt er al in mijn gemeente Samen met interne stuurgroep klankbordgroep

16 Draaiboek: Stap 4 - Opmaak klimaatplan Opmaak gemeentelijk klimaatactieplan (SEAP) 4.1. Afbakening van het plan Selectie thema s en sectoren Bepalen financiële middelen, eigen personeelsinzet 4.2. Bepalen van het ambitieniveau 4.3. Schrijven van het plan Ambitieniveau voor CO 2 - reductie (20 % of meer?) Participatief! PARTICIPATIEF!! Zo vroeg mogelijk in het proces

17 Draaiboek: Stap 4.1. Afbakening van het plan Selectie sectoren: Sleutelsectoren: Gemeentelijke gebouwen, installaties/voorzieningen Tertiaire gebouwen, installaties/voorzieningen Residentiële gebouwen Transport (openbaar, particulier, commercieel) SEAP: minstens 2 van de 4 sleutelsectoren opnemen Zie ook resultaten nulmeting Optionele sectoren: landbouw, lokale productie HE, natuur, afval- en waterbeheer, ruimtelijke ordening,

18 Draaiboek: Stap 4.1. Afbakening van het plan Bepalen financiële middelen, instrumenten en diensten: Voldoende en structureel eigen budget Externe financiering zoeken: - Provinciale en Europese subsidies, Energy Performance Contracting, externe partners, coöperatieven, - Overzicht financieringsinstrumenten: - Zie verder: FLK Stap 4.2. bepalen ambitieniveau

19 Draaiboek: Stap 4.3. Schrijven plan (SEAP) Op basis resultaten voorgaande stappen: Inventarisatie huidige werking, CO 2 -nulmeting, planafbakening, ambitieniveau Samen met interne stuurgroep, eventuele werkgroepen en klankbordgroep Participatief : resultaten participatieproces meenemen! Hulpmiddelen: - Inventaris mogelijke klimaatacties - Voorbeeldtekst klimaatactieplan - Maatregelentool - Resultaten provinciale studie (juni) Eventueel met Interleuven

20 Draaiboek: Opmaak gemeentelijk SEAP Zie ook SEAP Guidebook How to develop a Sustainable Energy Action Plan, Part I (proces) Part III (maatregelen) Zie ook Voorbeelden klimaatactieplannen Hulpmiddelen - tutorials

21 Draaiboek: Participatieve aanpak: intern én extern Voorbereidende projecten: - Bevraging gemeenten over noden en behoeften bij burgerparticipatie - Uitwisselingsmoment resultaten bevraging (29/01/2015) - Pilootgemeenten: Halle Kampenhout Oud-Heverlee Zoutleeuw - Inspiratiemomenten burgerparticipatie (9 & 10/02/2015)

22 Draaiboek: Participatieve aanpak: intern én extern Ondersteuningstraject voor gemeenten: - Opdracht uitgeschreven voor ondersteuning gemeenten - Op basis van resultaten bevraging en ervaringen pilootprojecten - Start voorzien april 2015: looptijd 10 maanden - Ondersteuning bij interne en externe participatie - Helpdesk

23 Draaiboek: Communicatiematerialen Affiches mindmap Metrokaarten: algemene en gepersonaliseerde

24 Draaiboek: Communicatiematerialen Verkeersbordenstickers:

25 Werkinstrumenten maatregelentool - inventaris acties model klimaatactieplan SEAP-template financiering - Alfresco

26 Werkinstrumenten: Maatregelentool Inventaris acties Model klimaatactieplan SEAP-template Financiering Alfresco

27 Werkinstrumenten: maatregelentool Template maatregelentool: Handleiding Gegevens importeren: Tabbladen data en nulmeting 2011 uit gemeentelijke nulmeting kopiëren als waarden in tabbladen data en nulmeting 2011 in maatregelentool

28 Werkinstrumenten: maatregelentool Hoe evolueren CO 2 -emissies binnen grondgebied tegen 2020, indien geen bijkomende acties na 2011 door gemeente Wel impact van autonome ontwikkelingen en beslist Europees beleid BAU = business as usual-scenario

29 Werkinstrumenten: maatregelentool 10 voorbeeldmaatregelen: indicatie van de impact op het energieverbruik en de gerelateerde CO 2 -uitstoot Huishoudens Tertiairesector Transport Lokale elektriciteitsproductie - Muurisolatie - Dakisolatie - Betere beglazing - Warmtepomp - Zonneboiler - Renovatie bestaande gebouwen (cluster diverse maatregelen) - Warmtepomp - Shift van auto naar fiets voor korte ritten - Elektrische voertuigen - PV

30 Werkinstrumenten: maatregelentool Samenvatting Impact CO2 in 2020 Zowel directe als indirecte emissies CO 2 Emissies Huishoudens CO2 emissies [ton] Nulmeting 2011 BAU 2020 BAU Dakisolatie BAU Muurisolatie BAU Betere beglazing BAU Warmtepomp BAU Zonneboiler

31 Werkinstrumenten: maatregelentool Maatregelen niet optellen!

32 Werkinstrumenten: maatregelentool

33 Werkinstrumenten: maatregelentool Inschatting toepassingspercentage Indicatie haalbaarheid op basis van Vlaams REG-beleid Isolatie: Plaatsen van dakisolatie Bijkomende implementatie Bijkomende dakisolaties tussen % van de huishoudens (HH) in 2020 hebben dakisolatie geplaatst tussen aantal HH Ter vergelijking: 18% van de HH in 2020 in Vlaanderen volgens REG-beleid VITO Vlaams Klimaatplan (2012) Kenmerken maatregel Beschrijving Analoge eisen als Vlaamse REG beleid geldig vanaf 1 januari 2013: U = 0.25 W/K m² (= mediaan: R = 3.5; R = 4 of R = 4.5) Dakoppervlakte 106 m² gemiddeld per dak IEE Tabula - Stock (2012) Levensduur 50 jaar IEE Tabula - Stock (2012) Gemiddelde investeringskost per dakisolatie t.o.v. BAU per dakisolatie, excl. taks & premies, incl. plaatsing IEE Tabula - Stock (2012) Gemiddelde besparing per dakisolatie t.o.v. BAU kwh per dakisolatie IEE Tabula - Stock (2012) Gemiddelde besparing brandstofkosten per dakisolatie t.o.v. BAU 440, per dakisolatie, excl. taks Gemiddelde emissiereductie per dakisolatie t.o.v. BAU 1, ton CO2 reductie per dakisolatie Gemiddelde kost per emissiereductie t.o.v. BAU in /ton CO2 reductie Impact maatregel t.o.v. BAU in 2020 Totale besparing t.o.v. BAU in MWh Totale emissiereductie t.o.v. BAU in , ton CO2 reductie Bemerkingen Investeringskost: Zuiver de kost van isolatiemateriaal & dampscherm. Voorbereidende werken en vereiste afwerkingen bij hellend dak en plat dak niet meegerekend, zoals plaatsting van gipskartonplaten en bitumineuze afdichting.

34 Werkinstrumenten: inventaris acties Inventaris mogelijke klimaatacties: Lijst met voorbeeldmaatregelen en acties Inspiratie voor gemeentelijk SEAP Structuur: sectoren Burgemeestersconvenant Mobiliteit Gebouwen, installaties/voorzieningen HE: Elektriciteitsproductie HE: Warmte/Koudeproductie Natuur Landbouw Sleutelsectoren

35 Werkinstrumenten: inventaris acties

36 Subsectoren: Werkinstrumenten: inventaris acties Sleutelsectoren Mobiliteit Wagenpark van de stad/gemeente Openbaar vervoer Particulier en commercieel vervoer Gebouwen Gemeentelijke gebouwen, uitrusting/voorzieningen Tertiaire gebouwen, uitrusting/voorzieningen Particuliere woningen Openbare verlichting Industrie, niet-ets Ruimtelijke ordening Lokale elektriciteitsproductie Waterkracht Windkracht Fotovoltaïsche energie Warmtekrachtkoppeling Biomassa Smart Grids Algemeen

37 Werkinstrumenten: inventaris acties Lokale warmte/koudeproductie Promotie warmte uit zonne-energie Warmtekrachtkoppeling Biomassa Warmtenetten Natuur Acties in de open, niet of beperkt bebouwde ruimte Acties in de bebouwde zone Ruimtelijke planning Landbouw Educatie, bewustmaking Duurzame landbouw Inventaris = werkdocument Aanpassingen op website provincie en Interleuven en op Alfresco

38 Werkinstrumenten: model klimaatactieplan

39 Werkinstrumenten: SEAP-template Gemeentelijk klimaatactieplan: indienen in SEAPtemplate (excel, ENG) samen met pdf (NL) 2 manieren van indienen: online / offline Structuur Sessie in najaar (indien gewenst) - Part I: Algemene strategie - Part II: Nulmeting (Baseline Emission Inventory, BEI) - Part III: Actieplan (SEAP) eind november 2015 Goedkeuring GR

40 Werkinstrumenten: SEAP-template

41 Werkinstrumenten: SEAP-template

42 Werkinstrumenten: SEAP-template

43 Werkinstrumenten: SEAP-template

44 Werkinstrumenten: SEAP-template

45 Werkinstrumenten: SEAP-template

46 Werkinstrumenten: SEAP-template Grafieken (automatisch na invoeren nulmeting (BEI)

47 Werkinstrumenten: Alfresco Doel delen van informatie voor projecten met zowel interne als externe gebruikers zware bestanden (waarvoor s niet geschikt) Werkwijze uitnodiging van provincie via met: link om Alfresco-website te activeren gebruikersnaam Wachtwoord: kan gewijzigd worden! url: Rechten milieu- en duurzaamheidsambtenaren bijdrager: kan inhoud toevoegen en eigen inhoud wijzigen

48 Werkinstrumenten: Alfresco Opbouw Alfrescosite Startpagina Dashboard: Agenda Profiel Activiteiten Taken Sites

49 Werkinstrumenten: Alfresco Opbouw Alfrescosite Burgemeestersconvenant Dashboard: Ontvangst Leden Agenda Documentenbibliotheek (gewijzigde) inhoud Activiteiten

50 Werkinstrumenten: Alfresco Inhoud/structuur 2 grote delen: Gemeenschappelijke informatie Individuele gemeentelijke informatie Alfrescosite Burgemeestersconvenant niet statisch! Wordt aangevuld naarmate nieuwe documenten of informatie beschikbaar is

51 Werkinstrumenten: Alfresco Samenvattend: Alfresco-site Burgemeestersconvenant is bedoeld voor: Samenbrengen van zoveel mogelijk informatie rond het CoM Gemeenten toe te laten ook eigen informatie samen te brengen -> info uitwisselen grote databank met CoM-info

52 Werkinstrumenten: financiering Lerend Netwerk Financiering lokale klimaatplannen LinkedIn netwerk werkt rond 4 thema s - Korte termijn - Verhogen rendement/verlagen kosten - Flankerende maatregelen - Burgerparticipatie Kruisbestuivingsdag 31 maart (VAC Gent) Zie

53 Werkinstrumenten: financiering Pilootproject (ism LNE, Antwerpen, Gent, St-Niklaas, provincies Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen, Igemo, Interwaas, KBC en Technum) Opzetten financieringsvehikel voor het bovenlokaal ophalen van middelen en lokale besteding ervan Piloot momenteel in voorbereiding; opstart najaar Piloot zou 250 mln euro willen ophalen voor projecten mbt renovatie, energie-efficiëntie KMO s en mobiliteit OPROEP: welke projecten zijn er in jouw stad/gemeente die in 2016 rijp zullen zijn om gefinancierd te worden?

54 Werkinstrumenten: financiering Financiële inkomsten Vreemd vermogen (GO Plus /leningen) Eigen vermogen (aandelen) Overige middelen Resultaatsgebonden inkomsten Publieke garanties FLK (financieringsvehicle) Private garanties Aangepaste distributiekanalen & instrumenten Renovatie huizen Renovatie scholen Tertiaire sector & industrie Hernieuwbare energie Mobiliteit

55 Uitwisselingsmoment Aanpak proces (draaiboek) Werkinstrumenten

56 Uitwisselingsmoment: aanpak - proces (draaiboek) Opmaak van een gemeentelijk klimaatplan: - Proces - Inventarisatie lopende acties: intern én extern - Opmaak klimaatplan - Participatieve aanpak: intern én extern - Communicatiematerialen - Alfresco

57 Uitwisselingsmoment: werkinstrumenten Gemeentelijke CO 2 -nulmeting grafiek Maatregelentool Inventaris acties Model klimaatactieplan SEAP-template Financiering

58 Nog vragen?