DEMPENDE PAALFUNDERING

Transcriptie

1 DEMPENDE PAALFUNDERING André de Prouw CONSTRUCTIEBUREAU DE PROUW BV De fundering van een kerk Onze Lieve Vrouwekerk of Buitenkerk Kampen Historie van de kerk en toren Bouw van een kruiskerk met zijbeuken 1363 Kerk vergroot tot hallenkerk 1453 Bouw van de toren ca De toren gaat hellen 1607 Bovenste deel van de toren stort in tijdens zware storm 1626 Opnieuw richten van de toren v.a Diverse restauraties en pogingen om de toren recht te zetten en ommanteling van de toren Grote restauratie van de toren Algehele restauratie kerkgebouw Verschil meting 11 juli 2006 t.o.v. nulmeting op 17 december

2 4 5 Verwachting bij starre fundering van de toren Sondering 4 Sondering 5 KLEI? VEEN? KLEI KLEI 2

3 Uit rapport funderingsonderzoek door Ingenieursbureau Starmans, januari 1989 : De kerkmuur en de torenmuur zijn aangelegd op een rooster van eiken balken, zwaar ongeveer 25x35 cm met daaronder kespen zwaar ongeveer 20x35 cm hart ophart 50 cm. Er is hier niet waargenomen hoe de balken met elkaar verbonden waren. De eiken balken zagen er zeer goed en gezond uit. De randbalk op de kespen is een zachte dennen gekantrechte balk, die enigszins los op de kespen ligt. Onder en naast de kespen zijn grote hoeveelheden kleine takkenbossen (heide) aangetroffen. De aanlegdiepte van de toren is circa 50 cm dieper dan die van de kerk. Fundering volgens opmeting 1989 Totale massa van de toren (Q) = kg = tonf = kn Funderingsoppervlak = 260 m² (met pluggen ) σ grond bij gelijkmatig verdeelde belasting = /260 = 285 kn/m² = MPa Door scheefzakken ontstaat er een extra belasting op de fundering (volgens gemeten waarden juli 2006) Berekening weerstandsmoment fundering: oost west richting: 1/6x15,1x17,2² = 745 m³ noord zuid richting: 1/6x17,2x15,1² = 654 m³ e o w x Q = 0,54 m x = knm σ o w = /745 = 53.6 kn/m² = MPa e n z x Q = 0,78 m x = knm σ n z = /654 = 88.3 kn/m² = MPa Hierbij wordt de gronddruk op de uiterste hoek: = MPa (= 150% tov gelijkmatig verdeeld) 3

4 BELASTING staalfundering staalfundering palen ZAKKING Verschil meting 11 juli 2006 t.o.v. nulmeting op 17 december

5 5

6 punt 0 meting z na 1H z na 2H z na 3H z na 4H z na 5H z na 6H z na 7H z na 8H z na 9H z na 10H datum factor 0,78 2,57 3,01 4,25 4,77 5,35 6,08 6,45 6,48 8,38 B01 3,5693 1,92 0,86 0,40 0,47 0,50 0,45 0,31 0,57 0,46 0,44 B02 3,6337 2,18 1,56 1,36 1,11 1,24 1,10 1,48 1,60 1,51 1,41 B03 3,5087 2,05 1,75 1,40 1,29 1,55 1,38 1,88 2,02 1,91 1,79 B04 3,0715 2,05 1,13 1,06 0,82 1,01 0,90 0,89 1,02 0,96 0,98 B05 3,2207 0,78 1,28 0,90 0,82 0,94 0,84 0,76 1,05 0,97 1,00 B08 3,1481 0,77 0,78 0,47 0,47 0,61 0,54 0,39 0,70 0,65 0,60 B12 3,0580 2,31 1,87 1,53 1,27 1,49 1,33 1,27 1,53 1,48 1,34 B16 3,2145 0,55 1,44 0,83 0,85 1,03 0,92 0,71 1,05 0,96 0,97 B22 3,2356 1,03 1,09 1,10 0,85 0,99 0,75 0,89 0,91 0,91 1,01 B25 2,9220 0,54 0,46 0,41 0,50 0,51 punt 0 meting z na 1H z na 2H z na 3H z na 4H z na 5H z na 6H z na 7H z na 8H z na 9H z na 10H datum factor 0,78 2,57 3,01 4,25 4,77 5,35 6,08 6,45 6,48 8,38 punt 0 meting z na 1H z na 2H z na 3H z na 4H z na 5H z na 6H z na 7H z na 8H z na 9H z na 10H datum factor 0,78 2,57 3,01 4,25 4,77 5,35 6,08 6,45 6,48 8,38 B01 3,5693 1,92 0,86 0,40 0,47 0,50 0,45 0,31 0,57 0,46 0,44 B02 3,6337 2,18 1,56 1,36 1,11 1,24 1,10 1,48 1,60 1,51 1,41 B03 3,5087 2,05 1,75 1,40 1,29 1,55 1,38 1,88 2,02 1,91 1,79 B04 3,0715 2,05 1,13 1,06 0,82 1,01 0,90 0,89 1,02 0,96 0,98 B05 3,2207 0,78 1,28 0,90 0,82 0,94 0,84 0,76 1,05 0,97 1,00 B08 3,1481 0,77 0,78 0,47 0,47 0,61 0,54 0,39 0,70 0,65 0,60 B12 3,0580 2,31 1,87 1,53 1,27 1,49 1,33 1,27 1,53 1,48 1,34 B16 3,2145 0,55 1,44 0,83 0,85 1,03 0,92 0,71 1,05 0,96 0,97 B22 3,2356 1,03 1,09 1,10 0,85 0,99 0,75 0,89 0,91 0,91 1,01 B25 2,9220 0,54 0,46 0,41 0,50 0,51 B01 3,5693 1,92 0,86 0,40 0,47 0,50 0,45 0,31 0,57 0,46 0,44 B02 3,6337 2,18 1,56 1,36 1,11 1,24 1,10 1,48 1,60 1,51 1,41 B03 3,5087 2,05 1,75 1,40 1,29 1,55 1,38 1,88 2,02 1,91 1,79 B04 3,0715 2,05 1,13 1,06 0,82 1,01 0,90 0,89 1,02 0,96 0,98 B05 3,2207 0,78 1,28 0,90 0,82 0,94 0,84 0,76 1,05 0,97 1,00 B08 3,1481 0,77 0,78 0,47 0,47 0,61 0,54 0,39 0,70 0,65 0,60 B12 3,0580 2,31 1,87 1,53 1,27 1,49 1,33 1,27 1,53 1,48 1,34 B16 3,2145 0,55 1,44 0,83 0,85 1,03 0,92 0,71 1,05 0,96 0,97 B22 3,2356 1,03 1,09 1,10 0,85 0,99 0,75 0,89 0,91 0,91 1,01 B25 2,9220 0,54 0,46 0,41 0,50 0,51 De paalfundering is in februari 2009 aangebracht. De periode ervoor is de meting zonder correctie van de fundering. Na februari 2009 is op 22 april 2009 de 6 e herhalingsmeting uitgevoerd en kan worden gezien als een nieuw ijkpunt. De fundering onder de toren kan enigszins verstoord zijn geraakt, gezien de grote hoeveelheid grout die onder de fundering is ingebracht. Dit kan een afwijkend beeld geven in de zakking vlak na het aanbrengen van de palen. punt 0 meting z na 1H z na 2H z na 3H z na 4H z na 5H z na 6H z na 7H z na 8H z na 9H z na 10H z 6H 10H mm/j datum factor 0,78 2,57 3,01 4,25 4,77 5,35 6,08 6,45 6,48 8,38 3,02 punt 0 meting z na 1H z na 2H z na 3H z na 4H z na 5H z na 6H z na 7H z na 8H z na 9H z na 10H z 6H 10H z 9H 10H mm/j mm/j datum factor 0,78 2,57 3,01 4,25 4,77 5,35 6,08 6,45 6,48 8,38 3,02 1,81 B01 3,5693 1,92 0,86 0,40 0,47 0,50 0,45 0,31 0,57 0,46 0,44 0,5 B02 3,6337 2,18 1,56 1,36 1,11 1,24 1,10 1,48 1,60 1,51 1,41 1,09 B03 3,5087 2,05 1,75 1,40 1,29 1,55 1,38 1,88 2,02 1,91 1,79 1,5 B04 3,0715 2,05 1,13 1,06 0,82 1,01 0,90 0,89 1,02 0,96 0,98 0,89 B05 3,2207 0,78 1,28 0,90 0,82 0,94 0,84 0,76 1,05 0,97 1,00 0,63 B08 3,1481 0,77 0,78 0,47 0,47 0,61 0,54 0,39 0,70 0,65 0,60 0,5 B12 3,0580 2,31 1,87 1,53 1,27 1,49 1,33 1,27 1,53 1,48 1,34 0,2 B16 3,2145 0,55 1,44 0,83 0,85 1,03 0,92 0,71 1,05 0,96 0,97 0,86 B22 3,2356 1,03 1,09 1,10 0,85 0,99 0,75 0,89 0,91 0,91 1,01 1,16 B25 2,9220 0,54 0,46 0,41 0,50 0,51 0,63 B01 3,5693 1,92 0,86 0,40 0,47 0,50 0,45 0,31 0,57 0,46 0,44 0,5 0,39 B02 3,6337 2,18 1,56 1,36 1,11 1,24 1,10 1,48 1,60 1,51 1,41 1,09 1,1 B03 3,5087 2,05 1,75 1,40 1,29 1,55 1,38 1,88 2,02 1,91 1,79 1,5 1,38 B04 3,0715 2,05 1,13 1,06 0,82 1,01 0,90 0,89 1,02 0,96 0,98 0,89 1,1 B05 3,2207 0,78 1,28 0,90 0,82 0,94 0,84 0,76 1,05 0,97 1,00 0,63 1,16 B08 3,1481 0,77 0,78 0,47 0,47 0,61 0,54 0,39 0,70 0,65 0,60 0,5 0,44 B12 3,0580 2,31 1,87 1,53 1,27 1,49 1,33 1,27 1,53 1,48 1,34 0,2 0,88 B16 3,2145 0,55 1,44 0,83 0,85 1,03 0,92 0,71 1,05 0,96 0,97 0,86 0,99 B22 3,2356 1,03 1,09 1,10 0,85 0,99 0,75 0,89 0,91 0,91 1,01 1,16 1,44 B25 2,9220 0,54 0,46 0,41 0,50 0,51 0,63 Het interval 2H 6H geeft een geringe versnelling aan van het zakken van de toren, voor het aanbrengen van de paalfundering. De intervallen 6H 10H en 9H 10H laten zien dat de paalfundering al iets remmend werkt, met name voor de meetpunten B02 en B03. Meetpunt en B16 en B22 wijken af en laat een versnelling van de verzakking zien. De oorzaak daarvan is nog onbekend. 6

7 Gele lijn 0 B28 B31 B32 B35 B punt 0 meting z na 1H z na 2H z na 3H z na 4H z na 5H z na 6H z na 7H z na 8H z na 9H z na 10H z 6H 10H z 9H 10H mm/j mm/j datum zakking [mm] factor 0,78 2,57 3,01 4,25 4,77 5,35 6,08 6,45 6,48 8,38 3,02 1, B01 3,5693 1,92 0,86 0,40 0,47 0,50 0,45 0,31 0,57 0,46 0,44 0,5 0,39 B02 3,6337 2,18 1,56 1,36 1,11 1,24 1,10 1,48 1,60 1,51 1,41 1,09 1,1 B03 3,5087 2,05 1,75 1,40 1,29 1,55 1,38 1,88 2,02 1,91 1,79 1,5 1,38 B04 3,0715 2,05 1,13 1,06 0,82 1,01 0,90 0,89 1,02 0,96 0,98 0,89 1,1 B05 3,2207 0,78 1,28 0,90 0,82 0,94 0,84 0,76 1,05 0,97 1,00 0,63 1,16 B08 3,1481 0,77 0,78 0,47 0,47 0,61 0,54 0,39 0,70 0,65 0,60 0,5 0,44 B12 3,0580 2,31 1,87 1,53 1,27 1,49 1,33 1,27 1,53 1,48 1,34 0,2 0,88 B16 3,2145 0,55 1,44 0,83 0,85 1,03 0,92 0,71 1,05 0,96 0,97 0,86 0,99 B22 3,2356 1,03 1,09 1,10 0,85 0,99 0,75 0,89 0,91 0,91 1,01 1,16 1,44 B25 2,9220 0,54 0,46 0,41 0,50 0,51 0,63 De periode waarin de metingen na het aanbrengen van de palen worden verricht is nog relatief kort, zodat geringe meetafwijkingen tot grote zakkingsgetallen kunnen leiden. De periode van meten is thans nog te kort om harde conclusies te trekken. Wij adviseren de monitoring voort te zetten, waarbij de meetfrequentie teruggebracht kan worden tot 1x per jaar. Blauwe lijn B10 B11 B12 B13 B14 B15 Rode lijn B26 B27 B57 B58 B01 B ,5 1 zakking [mm] ,5 2 2, , zakking [mm] 7