Inleiding op het thema: Feest! Wat gaan we doen? Tips voor de volgorde van de activiteiten. Materialen. Overzicht van woorden.

Transcriptie

1 Inleiding op het thema: Feest! Wat gaan we doen? In dit thema sluiten we aan bij het thema Feest! van de Kinderboekenweek. Deze bestaat namelijk 60 jaar en dat moet gevierd worden. Het thema van Sil op school heet ook Feest! Tijdens dit thema werken de kinderen toe naar hun eigen feest. Zo bedenken ze zelf waarom ze een feest willen geven en wat ze tijdens dat feest doen. De kinderen bereiden het feest goed voor. Ze maken bijvoorbeeld posters of uitnodigingen voor de ouders, ze beelden het feest van Sil en Lis uit door schaduwen te maken op een doek, maken feestelijke hapjes en versieren de klas. De ouders zijn uitgenodigd voor het feest. Informeer hen daarom tijdig hierover. Tips voor de volgorde van de activiteiten De activiteiten kunnen in de beschreven volgorde worden uitgevoerd. In dit thema komen twee prentenboeken aan de orde: het prentenboek van de Kinderboekenweek (activiteit 1) en het prentenboek van Sil (activiteit 5). Lees eerst het boek van de Kinderboekenweek. Materialen Zie voor de benodigde materialen bijlage 2. Overzicht van woorden Bij elke activiteit staan woorden vermeld die een samenhangend geheel vormen. Dit wordt een woordcluster genoemd. Het is belangrijk dat u, aan kinderen met een kleine woordenschat en kinderen die het Nederlands als tweede taal leren, de woorden uit dit cluster vooraf apart aanbiedt. Dit noemen we pre-teaching. Deze kinderen krijgen, voor hun taalontwikkeling, het intensieve arrangement en daarin is pre-teaching belangrijk. Deze kinderen pikken de woorden immers niet vanzelf op uit de activiteit of het verhaal. Gedurende de dag komen de woorden terug in de activiteit zelf, in de hoeken en bij het creëren en grijpen van kansen. Het apart aanbieden van de woorden uit het cluster zou een vast moment kunnen zijn tijdens de ochtendkring. In een groep met veel VVE-kleuters doen dan alle kleuters hieraan mee, in andere groepen alleen de NT2-kinderen of de kinderen in het intensieve arrangement. pagina 1 van 11

2 Woorden Activiteit 1 Activiteit 2 Activiteit 3 Activiteit 4 Activiteit 5 de olifant bedenken de spullen prachtig bellen blazen het feest erbij horen vertellen versieren de taart de fantasie het plaatje in groepjes lachen opblazen de gracht het idee uitleggen gezellig de zon de limonade de verzameling waarom trakteren aanbellen Activiteit 6 Activiteit 7 Activiteit 8 Activiteit 9 Activiteit 10 nadoen een feest geven het plaksel naspelen het lied dansen vinden (mening) opplakken gekleurd de taart muziek vorig kwast de kast de ballon meezingen van harte verven het potje zingen trampoline hartstikke doos de buren rijmen Activiteit 11 Activiteit 12 Activiteit 13 Activiteit 14 Activiteit 15 spelen het de schaar de uitnodiging de schaduw muziekinstrument in t echt de muziek knippen de tijd de lamp verzinnen de balk de slinger de klok het doek vergeten gooien de lijn schrijven de zaklamp onthouden in het midden ophangen het papier schijnen het licht tussen Activiteit 16 Activiteit 17 Activiteit 18 Activiteit 19 Activiteit 20 heen en weer hoeveel de cake klaarzetten iedereen de ballon de dag het gebak verrassen welkom de bal de nacht de slagroom de pret fantastisch rollen morgen de dorst bewonderen afsnijden hoog aftellen de beker feestelijk boffen De vetgedrukte woorden zijn ook beschikbaar op een woordkaart. pagina 2 van 11

3 Woordkaarten Het overzicht van alle woordkaarten uit dit thema: de olifant versieren de muziek de lamp het gebak het feest lachen de balk het doek de slagroom de gracht bellen blazen gooien heen en weer de dorst de limonade de taart de schaar de ballon de beker bedenken nadoen knippen de bal de cake erbij horen een feest geven de slinger rollen klaarzetten het plaatje het plaksel de lijn de dag iedereen het idee opplakken schrijven de nacht welkom de spullen naspelen het papier morgen vertellen prachtig het lied de schaduw aftellen afsnijden Waar werkt u aan? In bijlage 1 bij deze inleiding staan de doelen die centraal staan tijdens de activiteiten. Deze doelen vindt u in de activiteitenbeschrijvingen in de bovenste tabel. De andere doelen die zijn opgenomen in de activiteitenbeschrijvingen zijn extra doelen waaraan u tijdens de activiteiten werkt. Aansluiting bij andere programma s Mocht u met het programma VVE Thuis werken, dan sluit het thema feest het meeste aan bij Feest. In de activiteiten en in de inspiratie vindt u links naar andere programma s, zoals die van de Kinderboekenweek. Bekijk ook wat de bibliotheek bij u in de buurt doet rondom het thema Feest van de Kinderboekenweek. pagina 3 van 11

4 Bijlage 1: doelen die centraal staan bij het thema Activiteit Domein Doelen groep 1 Doelen groep 2 1. Fabians Feest Taal Gebruikt de begrippen verhaal/ boek lezen. Wijst de leesrichting aan (links naar rechts). Kent de begrippen: voorste, middelste. Kent de begrippen: woord, zin, regel en bladzijde. 2. Ik heb een Taal Wijst het juiste plaatje aan na idee! noemen van een woord. 3. Dit hoort bij ons feest 4. Wat voor feest vieren we? 5. Het feest van Sil en Lis Sociaal emotione el Geeft aan wat hij leuk/lekker/mooi/interessant vindt (smaak/voorkeur) Taal Beantwoordt wie-, wat-,waarvragen, aanwijs-, keuze- en invulvragen. Taal Begrijpt een korte tekst (4 regels, wijst na voorlezen juiste plaatje aan). Begrijpt dat illustraties en tekst een samenhangend geheel vormen. Begrijpt de betekenis van veel voorkomende logo s en picto s. Reageert na herhaald lezen verbaal Weet dat de voor- en achterkant van het boek informatie over de inhoud geven. Wijst het juiste plaatje aan na noemen van een woord. Gebruikt aangeboden woorden actief tijdens de taalles (met correct gebruik van de lidwoorden). Werkt in tweetallen met woordvelden of woordwebben onder begeleiding van de leerkracht. Zoekt contact met anderen. Luistert wanneer een medeleerling vertelt dat hij iets anders wil. Deelt een soortgelijke ervaring met anderen (ik ben daar ook geweest). Beantwoordt denkvragen (waarom en hoe vragen) en stelt dat en alsdan vragen. Voert een eenvoudig telefoongesprek met bekenden Kijkt terug op gesprekken. Luistert naar een op de leeftijd afgestemd verhaal en begrijpt het verhaal. Weet dat een boek gelezen wordt van voor naar achter, een bladzijde van boven naar beneden, en regels van links naar rechts. pagina 4 van 11

5 6. Dansen en springen 7. Sil wil naar een feest of non-verbaal op bekende woorden of situaties uit een boek. Beantwoordt gesloten vragen (ja/nee, keuzevragen) over een voorgelezen tekst. Motoriek Jojoot op een trampoline of minitrampoline (vrije sprongen). Taal Doet met behulp van gerichte vragen verslag van een zichtbare gebeurtenis. Verwoordt zijn mening en gebruikt hiervoor ik vind zinnen. 8. Feest op de Taal Luistert naar en geeft een verteltafel adequate reactie op de leerkracht en andere leerlingen in een- op een situaties. Begrijpt informatieve mededelingen buiten het hier en nu. 9. De verteltafel Taal Vergelijkt en ordent concrete voorwerpen naar uiterlijke en meer abstracte kenmerken en beschrijft dit. Doet met behulp van gerichte vragen verslag van een zichtbare gebeurtenis. 10. Zing je mee? Taal Deelt een zin op in woorden en samengestelde woorden in afzonderlijke componenten. Herkent eindrijm. 11. Joepie, het is feest! Sociaal emotione el Vraagt in de klas op een adequate manier aandacht (vinger opsteken, naar leerkracht lopen). Veert op een minitrampoline (vrije sprongen). Doet met behulp van gerichte vragen verslag van gebeurtenissen buiten hier en nu. Geeft zijn mening als hierom gevraagd wordt en licht deze mening toe. Verwoordt zijn mening en gebruikt hiervoor ik vind zinnen. Laat zien dat hij naar een ander luistert en geeft gepaste feedback. Begrijpt oorzaak/gevolg relaties en middel/doel relaties. (oplossingen voor problemen) Gebruikt complexe taalfuncties als redeneren en concluderen. Beschrijft een aantal veel voorkomende handelingen met gebruik van complexe zinsconstructies. Herkent en benoemt enkele letters. Weet dat letters met klanken corresponderen. Herkent beginrijm in gewoon uitgesproken woorden. Vraagt in verschillende situaties op een adequate manier aandacht (iemand aantikken, vragen of je mag storen). Samen spelen en werken. Speelt met andere kinderen. pagina 5 van 11

6 12. Eilandjes en feestmuziek 13. Versieren maar! Motoriek Gooit een grote, zachte bal richting een ander. Loopt over een wipwap-bank. Rekenen Begrijpt wat binnen een aansprekende context bedoeld wordt met begrippen als: lang, kort, groot, klein, breed, smal, hoog, laag, dik, dun. Ordent voorwerpen van kort naar lang. Vraagt of hij mee mag spelen. Speelt zowel een leidende als volgende rol in spel. Gooit een grote, zachte bal naar een ander zodanig dat die hem kan vangen. Loopt over een wipwap-bank. Herkent en gebruikt begrippen met betrekking tot lengte, omtrek en oppervlakte in betekenisvolle eenvoudige situaties: Lang, langer, langst(e); kort, korter, kortst(e); Groot, groter, grootst(e); klein, kleiner, kleinst(e); Dik, dikker, dikst(e); dun, dunner, dunst(e); Hoog, hoger, hoogste; laag, lager, laagst(e) Breed, breder; smal, smaller (er) omheen Vergelijkt op verschillende manieren objecten en ordent ze naar lengte, omtrek en oppervlakte: Op het oog Via direct meten (naast elkaar houden, op elkaar leggen) Via indirect meten (met een natuurlijke maat: stap, voet, touwtje(s), hokjes tellen), hand, strook, blaadje papier, meetlat 14. Kom je op ons feest? Taal Begrijpt de betekenis van veel voorkomende logo s en picto s. Weet dat eerlijk meten voorwaarde is voor vergelijken, ordenen en meten via afpassen en legt uit waarom dit zo is. Schrijft tekens die op letters (beginnen te) lijken. pagina 6 van 11

7 15. Schaduwfeest Rekenen Experimenteert/ speelt met schaduwen. 16. Het ballonnenspel Motoriek Gooit een grote, zachte bal richting een ander. 17. Bijna feest! Rekenen Begrijpt aan de hand van een activiteitenbalk (met plaatjes, foto s van vaste gebeurtenissen) dat er een vaste volgorde is in de dagen van de week. Kent de begrippen duurt lang en duurt kort. 18. Feestsmakelijk! Rekenen Begrijpt binnen een context wat bedoeld wordt met hoeveelheidbegrippen als: alle, geen, niets, veel, weinig, meer, minder, evenveel. Ordent hoeveelheden om ze te tellen (legt de te tellen voorwerpen bv eerst in een rij). Koppelt genoemde aantallen aan aantallen concrete objecten (vingers, turfstreepjes, blokjes). 19. De klas Taal Luistert naar en geeft een versieren adequate reactie op de leerkracht en andere leerlingen in één-op-één situaties. Begrijpt informatieve mededelingen buiten het hier en nu. 20. Feest! Taal Wijst het juiste plaatje aan na noemen van een woord. Voert eenvoudige opdrachten uit met zon en schaduw en redeneert hierover. Gooit een grote, zachte bal naar een ander zodanig dat die hem kan vangen. Benoemt de dagen van de week in de goede volgorde. Herkent tijdsbegrippen in betekenisvolle, dagelijkse situaties en gebruikt de begrippen correct: - dag, nacht, ochtend, middag, avond - vandaag, gisteren, morgen, morgenvroeg, gisteravond - vroeg, vroeger, laat, later, eerder, nu, toen, straks, lang, kort, even, snel. Herkent hoeveelheidbegrippen als: meer, minder, evenveel, meeste, minste, veel, weinig, erbij, eraf, samen, niets, alles, laatste, eerste, tweede, derde, en past ze actief toe. Hoeveelheden tot tenminste 12 kunnen vergelijken en ordenen op: meer, minder, evenveel, meeste, minste. Herkent en legt de volgorde van de getalsymbolen in de getallenrij tot 10 (niet schrijven). Laat zien dat hij naar een ander luistert en geeft gepaste feedback. Begrijpt oorzaak/gevolg relaties en middel/doel relaties (oplossingen voor problemen). Wijst het juiste plaatje aan na noemen van een woord. pagina 7 van 11

8 Gebruikt aangeboden woorden actief tijdens de taalles (met correct gebruik van de lidwoorden). Werkt in tweetallen met woordvelden of woordwebben onder begeleiding van de leerkracht. pagina 8 van 11

9 Bijlage 2: materialen bij het thema Activiteit Materialen 1. Fabians Feest het prentenboek Fabians Feest van Marit Törnqvist 2. Ik heb een idee! de poppen Sil en Lis ballonnen een groot vel papier stiften, potloden, pennen oude tijdschriften, kranten, etc. lijm, plakband scharen evt. een perforator om confetti te maken 3. Dit hoort bij ons feest de bladen met de verzamelingen met feestideeën van de groepjes kinderen de poppen Sil en Lis 4. Wat voor feest vieren we? de verzamelkist(feestkist) uit activiteit 1 en 2. een telefoon 5. Het feest van Sil en Lis het prentenboek Het feest van Sil en Lis op het digibord de poppen Sil en Lis twee potjes bellenblaas een feesthoedje of iets anders feestelijks voor Lis 6. Dansen en springen het lied Feest van Kinderen voor kinderen, te vinden op de website van Kinderen voor Kinderen een minitrampoline 7. Sil wil naar een feest de poppen Sil en Lis 8. Feest op de verteltafel print van de platen van het prentenboek een grote doos kosteloos materiaal (doosjes, melkpakken, wc-rolletjes) knutselmateriaal ( verschillende soorten papier, verf, tekenmateriaal en wol) scharen, lijm en kwastjes materiaal uit de feestdoos (zie activiteit 2 en 4) 9. De verteltafel de gemaakte attributen uit activiteit 8 de afbeeldingen van het prentenboek een tafel die kan dienen als verteltafel 10. Zing je mee? diverse (foto s van) materialen die met een feestje te maken hebben. Probeer te zorgen voor een (nep) taart/gebak, cadeautje, ballonnen en een kaart. Voorbeelden van andere materialen: slingers, cd-speler (muziek), kroon/hoedjes, limonade, chips, spelletjes. pagina 9 van 11

10 een trommel of ander instrument waarmee je duidelijk kunt tikken, indien gewenst ook instrumenten voor de kinderen waarmee ze kunnen tikken 11. Joepie, het is feest! materialen die de kinderen naar aanleiding van het prentenboek Fabians Feest hebben meegebracht papieren cakevormpjes (zie ook activiteit 18) ballonnen en andere materialen om de hoek feestelijk aan te kleden een radio met feestmuziek (o.a. het nummer Feest van Kinderen voor Kinderen) (eventueel) een tablet met daarop geïnstalleerd de app Karaoke van Kinderen voor Kinderen verkleedkleding 12. Eilandjes en feestmuziek verschillende muziekinstrumenten (fluiten, trommels, sambaballen, klankstokjes, etc.) een wipwap-bank drie banken 5 ballen veel hoepels een mat 13. Versieren maar! repen papier van ca 5 bij 20 cm verschillende kleuren papier verschillende vormen van papier verschillende lengten wol/draad/lijn kleurmaterialen scharen, lijm 14. Kom je op ons feest? stevig papier, in briefkaart formaat, eventueel dubbelgevouwen kleurpotloden enveloppen gekleurd papier, tijdschriften 15. Schaduwfeest de poppen Sil en Lis een zaklamp een felle lamp (let er wel op dat een lamp heet kan worden) een doek of laken feestspullen (ballonnen, slingers, bellenblaas, taart (bv de bij verjaardagen gebruikte taart uit de klas of een uit karton geknipte vorm van een taart) 16. Het ballonnenspel een ballon voor ieder kind materiaal om af te bakenen grote zachte ballen voor de helft van het aantal kinderen pagina 10 van 11

11 17. Bijna feest! kalender en/of kaarten van de dagen van de week 18. Feestsmakelijk! een recept voor cakejes. Er zijn veel recepten te vinden. Zie bijvoorbeeld Het grote kookboek voor kinderen van Abigail Wheatley. In de bijlage vindt u een basisrecept voor cakejes. de ingrediënten voor de cakejes een beslagkom een weegschaal bakvormpjes slagroom een oven bekers 19. De klas versieren versieringen en andere producten die de kinderen maakten (activiteit 13 en 14) materialen die passen bij het type feest waarvoor de kinderen hebben gekozen bekers, borden, bestek voor de hapjes die de kinderen hebben gemaakt (activiteit 18) 20. Feest! de verzameling die de kinderen hebben gemaakt in activiteit 2 een muziekinstallatie en in ieder geval het lied van Kinderen voor Kinderen (zie activiteit 6) de versieringen die de kinderen maakten in activiteit 13 de uitnodigingen of posters die de kinderen maakten in activiteit 14 de hapjes die de kinderen maakten in activiteit 18 een laken en een lamp eventueel een podium pagina 11 van 11