Aanbevelingen BIN-communicatie

Transcriptie

1 Provinciale Stuurgroep Buurtinformatienetwerken Federale Diensten van de Gouverneur Dienst Politionele Veiligheid en Openbare Orde Aanbevelingen BIN-communicatie Vanuit de Provinciale Stuurgroep Buurtinformatienetwerken November 2014

2 Aanbevelingen rond BIN-communicatie vanuit de provinciale stuurgroep BIN De provinciale stuurgroep buurtinformatienetwerken vormt een tussenschakel tussen het lokale BIN en het begeleidingscomité op federaal niveau. De provinciale stuurgroep ondersteunt de werking van de BIN s op provinciaal niveau. De voornaamste doelstellingen van deze stuurgroep zijn: - Op provinciaal niveau instaan voor de ontwikkeling van de bestaande en nieuwe BIN s. Voor nieuwe BIN s is de ondersteuning bij de opstart van zeer groot belang. De leden van de provinciale stuurgroep zijn een aanspreekpunt voor de BIN-werking binnen hun provincie. - Goede praktijken uitwisselen. Hiervoor kan de provinciale stuurgroep leden uitnodigen om ideeën uit te wisselen en workshops organiseren. Voor deze goede praktijken kunnen gastsprekers gevraagd worden, workshops georganiseerd worden, Vanzelfsprekend kunnen ook andere thema s aan bod komen in functie van de behoeften van de BIN s. De bedoeling is om op provinciaal niveau verbeteringen te kunnen uitvoeren en problemen aan te pakken. Als er knelpunten op grotere schaal zijn, kan ook het federale begeleidingscomité samenkomen om een oplossing te zoeken. De werkgroep bestaat uit een aantal vaste leden. Voor de provincie Antwerpen gaat het hierbij om personen of instanties die een belangrijke rol spelen in de BIN-werking: een 5- tal BIN-coördinatoren, 6 BIN-gemandateerde politiebeambten (afkomstig uit politiezones verspreid over de provincie Antwerpen), vertegenwoordiging van CICANT, een vertegenwoordiger van een lokaal bestuur en de provinciaal dossierbeheerder van de BIN s. In de omzendbrief Buurtinformatienetwerken van 2010 vinden we als één van de doelstellingen van een BIN terug: Een samenwerking tussen burger en politie bewerkstelligen op het vlak van informatie-uitwisseling. De provinciale stuurgroep BIN formuleerde enkele aanbevelingen, stellingen en tips rond deze informatie-uitwisseling. Er wordt aangevangen met het belang van tweewegcommunicatie. Vervolgens volgt een overzicht van aanbevelingen rond de dringende BINberichtgeving. Tot slot worden ook enkele tips rond de niet-dringende BIN-berichtgeving geformuleerd. Deze aanbevelingen zijn vanzelfsprekend niet dwingend, maar kunnen een leidraad vormen bij het uitstippelen van een BIN-communicatiebeleid binnen een bepaalde politiezone of gemeente. 2

3 1. Tweewegcommunicatie Allereerst is het cruciaal dat de informatie-uitwisseling tussen een BIN en politie wel degelijk bestaat uit tweerichtingsverkeer. Het betreft dus een tweewegcommunicatie. Dat schept uiteraard bepaalde verwachtingen zowel vanuit politie naar de BIN-leden toe, als vanuit de BIN-leden naar de politie toe. Deze worden hier kort toegelicht Verwachtingen van politie naar BIN-leden toe Verhoogd meldingsgedrag van BIN-leden a. Opmerken en onmiddellijk doorgeven van verdachte personen, indien mogelijk met aandacht voor een persoonsbeschrijving b. Opmerken en doorgeven van verdachte voertuigen, indien mogelijk met aandacht voor de nummerplaat c. Opmerken en doorgeven van verdachte situaties d. Aangifte van gepleegde feiten Rechtstreekse en onmiddellijke doorgave van dringende meldingen a. Meldingen rechtstreeks aan de politie melden en dus NIET via de coördinator b. De informatie dient onmiddellijk na de waarnemingen te worden doorgegeven Adequaat reageren op informatie die door de politie ter beschikking wordt gesteld a. Op een wettelijke doch efficiënte wijze reageren op oproepen b. De voorgestelde maatregelen, raadgevingen of richtlijnen van de politie consequent opvolgen of naleven c. Onmiddellijk reageren bij eventuele calamiteiten d. De burger mag nooit zelf voor politieman of vrouw spelen 1.2. Verwachtingen van BIN-leden naar politie toe Dringend bericht van de politie wanneer aangewezen (zie hiervoor de aanbevelingen onder punt 2) a. Bij vaststellingen op heterdaad of kort na de feiten wordt een dringende melding vanwege de politie verwacht b. Dit gebeurt door een bericht, ingegeven door de politie, en doorgegeven via de vooraf afgesproken werkwijze (telefonisch, sms, ) 3

4 Ter beschikking stellen van niet-dringende berichten (zie hiervoor de tips onder punt 3) Feedback a. Deze berichten worden op een vooraf besproken werkwijze doorgegeven via de coördinator b. Preventieberichten (diefstalpreventie, vakantietoezicht, donkere dagen, ) c. Doorgave van specifieke modus operandi d. Verwittiging bij een sterke verhoging van bepaalde vormen van criminaliteit in de buurt a. BIN-leden verwachten feedback over feiten dewelke zich voordoen binnen het BIN en die relevant kunnen zijn voor de BIN-werking. b. Feedback geven via een niet-dringend bericht over de dringende BIN-oproepen door de politie c. Zo mogelijk feedback op de informatie dewelke door het BIN aan de politie wordt aangereikt. d. Zo mogelijk feedback over het al dan niet opstarten van een BIN: uitleg verschaffen wanneer een BIN niet werd opgestart Besluit: Het belang van tweewegcommunicatie kan niet voldoende benadrukt worden. Het BIN en de politie hebben beiden hoge verwachtingen inzake deze communicatie. Indien één van de partners geen of onvoldoende informatie doorspeelt, komt de goede werking van het BIN in het gedrang. 2. Dringende berichtgeving Dringende berichten worden in de provincie Antwerpen in de meeste gevallen via telefonische berichtgeving verspreid aan de hand van een communicatieplatform. Dit platform wordt door provincie gratis ter beschikking gesteld van de BIN s. Er bestaan echter ook andere vormen van dringende communicatie, bijvoorbeeld via systemen die werken met de verspreiding via sms of via een BIN-foon. Belangrijk te onthouden in het kader van deze dringende berichtgeving is dat de meldkamer zoveel mogelijk in samenspraak met de interventiepatrouille beoordeelt of het noodzakelijk is om een BIN op te starten. Met de opstart van een BIN wordt verwezen naar het verspreiden van een dringend BIN-bericht naar het BIN. 4

5 2.1. Voorwaarden voor opstart dringend BIN-bericht Feitenlijst - Een feitenlijst is een handig werkmiddel voor de personen belast met het inspreken van de dringende berichten. Deze biedt een eerste houvast waar men zich op kan baseren indien twijfel rijst over het al dan niet opstarten van het BIN. De meldkamer kan gebruik maken van een feitenlijst, die weergeeft voor welke feiten men een BIN kan opstarten Heterdaadsituatie - Betrappingen op heterdaad geven altijd aanleiding tot de opstart van het BIN. - Gebrek aan informatie (vb. persoonsbeschrijving) is geen reden om BIN niet op te starten bij een heterdaadsituatie, de oplettendheid bij de burger verhogen is desgevallend altijd een voordeel. - Bij een situatie waar geen heterdaad is, bespreekt de meldkamer met de interventiepatrouille of de opstart van het BIN nuttig kan zijn (bijvoorbeeld bij meerdere diefstallen in woningen op korte tijd). - De interventiepatrouille kan steeds de vraag stellen aan de meldkamer om het BIN op te starten. Een BIN wordt ALTIJD opgestart bij een heterdaadsituatie Verdachte gedragingen - Verdachte gedragingen zijn erg uiteenlopend. Er moet dus steeds op het terrein worden nagegaan of het noodzakelijk en nuttig is om een BIN op te starten. De interventieploeg oordeelt dus of een BIN moet opgestart worden. - De eventuele opstart gebeurt na overleg tussen de interventieploeg en de bevoegde meldkamer. Bij verdachte gedragingen moet de interventieploeg de situatie eerst verifiëren. Deze ploeg bepaalt in samenspraak met de meldkamer of de opstart van het BIN nuttig kan zijn 5

6 Specifieke situaties - De politiezone kan ook zelf een dringend BIN-bericht verspreiden, zonder tussenkomst van de meldkamer. Hiervoor dient men intern, binnen de zone, afspraken te maken. - Het kan soms interessant zijn om de meldkamer hiervan op de hoogte te brengen, voor het geval zij meldingen binnen krijgen naar aanleiding van dit bericht. - Het dringend BIN-bericht kan een interessante tool zijn voor bepaalde feiten die niet opgenomen werden in de feitenlijst: bv. voor een loslopende hond, een onrustwekkende verdwijning,aankondiging van relevante zaken binnen een BIN Belangrijk blijft wel om hier niet in te overdrijven. Het telefonisch bericht moet een zekere dringendheid blijven behouden opdat het BIN-lid de aandacht niet verliest. De politiezone kan in bepaalde specifieke situaties oordelen om zelf een dringend bericht te verspreiden 2.2. Inhoud dringend BIN- bericht a. Het standaard BIN-bericht De stuurgroep stelde een standaardbericht op, dat door alle meldkamers en politiezones kan gehanteerd worden bij dringende berichtgeving. De stuurgroep baseerde zich hiertoe op het ingesproken bericht, maar ditzelfde bericht kan worden aangepast naar de sms-berichten. Begroeting, dit is de dienst 101. Zonet is er (wat is gebeurd) in de (straatnaam, -indien relevant ook een herkenningspunt- ) waarbij het volgende werd opgemerkt (feiten IN MENSENTAAL): persoonsbeschrijving, gedeeltelijke nummerplaat, voertuigtype en kleur. Wij vragen u alert te zijn en indien u verder bruikbare informatie zou hebben onmiddellijk de dienst 101 te contacteren. Bedankt Opgelet, bovenstaand bericht werd opgemaakt voor een oproep ingesproken door de provinciale meldkamer CICANT. Politiezones met een eigen meldkamer kunnen hier uiteraard de eigen contactgegevens doorgeven, bijvoorbeeld: Politie Antwerpen: De Blauwe Lijn, tel: PZ Geel Laakdal Meerhout: tel PZ Turnhout: PZ Mechelen:

7 b. Inhoudelijke criteria van een dringend BIN-bericht. In de praktijk is dikwijls erg weinig informatie voorhanden. Onderstaande aanbevolen criteria, gelden dan ook enkel en alleen indien de betreffende informatie beschikbaar is. De aan-of afwezigheid van deze criteria zijn niet bepalend voor de beoordeling of een BIN al dan niet moet worden opgestart. Straatnaam: Mag een straatnaam vermeld worden in een BIN-oproep? Straatnaam moet steeds vermeld worden in een BIN-bericht Buit Mag de buit van een misdrijf vermeld worden in een BIN-oproep? - In eerste instantie lijkt dit niet onmiddellijk noodzakelijk - Soms kan de vermelding van de buit echter nuttig zijn, als deze deel uitmaakt van de omschrijving van de persoon, bijvoorbeeld een groot televisietoestel. - De afweging wordt gemaakt door de persoon die het bericht inspreekt. Buit wordt niet vermeld in bericht, TENZIJ deze deel uitmaakt van persoonsbeschrijving Etniciteit/huidskleur Hoe kan men best de etniciteit/huidskleur van een verdachte omschrijven in een BIN-bericht? - Nationaliteit meedelen is niet interessant, vaak geeft men hierbij onjuiste informatie mee. - Een huidskleur is dikwijls voor interpretatie vatbaar: bv. een donkere huid, een getaande huid - Het meest duidelijke is om etniciteit te omschrijven aan de hand van een typering op basis van ruim geografisch gebied, bv. Oost-Europees type, Noord-Afrikaans type, Zwart-Afrikaans type, Aziatisch type, Etniciteit wordt omschreven a.d.h.v. een typering op basis van een ruim geografisch gebied Nummerplaat Mag de nummerplaat van een gezocht/verdacht voertuig in een BIN-oproep worden doorgegeven? - Het parket wenst dit niet schriftelijk te bevestigen - FOD BiZa opteert voor het doorgeven van gedeeltelijke nummerplaten - Ook de federale politie opteert bij hun samenwerking met bepaalde private firma s voor het doorgeven van gedeeltelijke nummerplaten ook voor de BIN s is dit momenteel de meest veilige oplossing 7

8 De gedeeltelijke nummerplaat van verdacht/gezocht voertuig moet opgenomen worden in BINbericht Huisnummers/vluchtrichting: Mag het huisnummer van de woning waar een misdrijf plaatsvond worden meegedeeld? - Probleem in kader van privacy bewoners van de betreffende woning - Bij lange straten kan wel een herkenningspunt worden doorgegeven, bijvoorbeeld: in de buurt van een bepaalde winkel, kruispunt, station, - Vluchtrichting moet in elk geval ALTIJD worden opgenomen in een dringend BIN-bericht indien deze gekend is. Huisnummers worden niet opgenomen in een BIN-bericht Vluchtrichting van de verdachte wordt altijd opgenomen in BIN-bericht 2.3. Problemen bij opstart dringende BIN-berichten De stuurgroep geeft tot slot als aanbeveling voor de dringende BIN-berichtgeving mee aan BIN-gemandateerden om zich zoveel mogelijk mee in te schrijven op de dringende BINberichtgeving. Indien dit niet mogelijk is, vanwege bijvoorbeeld het groot aantal BIN s, is het aangewezen om een duidelijk overzicht te bewaren van de opgestarte BIN-berichten en deze te herbeluisteren. Indien er zich problemen voordeden met betrekking tot het bericht, de opstart of de verspreiding ervan, kan men zo kort op de bal spelen opdat dit in de toekomst niet meer zou voorvallen. Mogelijke problemen met de berichten (onduidelijk, slechte opstart, slecht bereik) moeten onmiddellijk gemeld worden aan de bevoegde meldkamer en aan de provinciale dossierbeheerder (Violet Baert). Deze problemen kunnen dan worden opgenomen met de beheerder van het communicatieplatform en met de meldkamer zelf om na te gaan waar de fout zat. Dit is de enige manier om fouten te voorkomen in de toekomst. Het systeem is uiteraard niet onfeilbaar, maar men kan enkel leren uit fouten als deze gemeld worden 8

9 3. Niet-dringende berichtgeving Niet dringende informatie wordt verspreid via andere kanalen dan deze gebruikt voor de dringende berichtgeving. Deze communicatiekanalen worden net zoals de dringende berichten, op voorhand vastgelegd in het BIN-charter. Meestal worden deze niet-dringende berichten verspreid via s, een nieuwsbrief, informatie op een website, een krantje, De informatie opgenomen in deze nietdringende berichtgeving is in de eerste plaats afkomstig van de politie, via de BIN-gemandateerde. Deze kan echter ook voortkomen uit de provinciale BIN-formatie nieuwsbrief, de federale Prevue, het gemeenteblad,. De lay-out en verspreiding naar de BIN-leden van deze berichten gebeurt door de BIN-coördinator. Het is belangrijk dat het BIN-lid niet zelf op zoek moet gaan naar de informatie in de niet-dringende berichten, maar dat deze rechtstreeks bij hem/haar terecht komt. Daarom beschouwt de provinciale stuurgroep als de meest aangewezen vorm van communicatie voor deze berichten. Briefwisseling gaat gepaard met een kostprijs, dat maakt deze vorm minder aangewezen. We geven hieronder twee mogelijke vormen van niet-dringende communicatie weer: de nieuwsflash en de BIN-nieuwsbrief Welke informatie wordt via niet-dringende berichtgeving opgenomen? (niet allesomvattend) a. Feedbackberichten naar aanleiding van dringende BIN-oproepen b. Feedbackberichten naar aanleiding van meldingen vanuit het BIN inzake verdachte gedragingen c. Informatie rond de niet-opstart van een BIN, wanneer hier vraag naar is vanuit het BIN d. Waarschuwingen voor diefstallenplaag in de buurt e. Algemene preventietips in het kader van een integrale benadering van veiligheid (inbraakpreventie, brandpreventie, CO-intoxicatie, valsmunterij, computercriminaliteit, ) f. Bepaalde modus operandi toelichten (zowel algemeen als specifiek na voorvallen in de eigen wijk) g. Elementaire preventiemaatregelen h. Berichtgeving vanuit de provincie i. Informatie rond DPA in de gemeente/politiezone j Nieuwsflash a. De nieuwsflash bestaat meestal uit beknopte niet-dringende berichten. b. De verspreiding gebeurt best via mail vanuit de politie naar de BIN-coördinator. Deze stuurt op zijn beurt de nieuwsflash door naar de BIN-leden. c. Het gaat meestal om feedback- en preventieberichtgeving, dikwijls omtrent specifieke gevallen. d. Maak gebruik van een herkenbare lay-out, deze kan verschillen per BIN, de BINcoördinator is hiervoor verantwoordelijk. 9

10 e. Bruikbaar bij korte waarschuwingen voor diefstallenplaag, bepaalde modus-operandi f. Preventietips (vakantietoezicht, donkere dagen, pickpockets, actie fietsmarkering, ) g. Korte feedbackberichten door politie naar aanleiding van dringende BIN-oproepen, meldingen door bewoners inzake verdachte gedragingen h. Informatie inzake het niet-opstarten van een BIN na een melding, indien hier vraag naar is. i. De informatie uit nieuwsflashes kunnen ook via sociale media verspreid worden. Men bereikt hiermee echter lang niet alle BIN-leden. Heel wat mensen hebben een computer en internet, doch niet iedereen beschikt over sociale media. Sociale media moet volgens de stuurgroep nog steeds beschouwd worden als een complementair medium. j. Niet-dringende berichten kunnen op een algemene website geplaatst worden (vb. politiewebsite). De stuurgroep raadt dit echter aan als een complementair communicatiemiddel, dat best aangevuld wordt door berichten die rechtstreeks bij de BIN-coördinator, ter verspreiding naar het BIN, terecht komen. De vermelding van tips en informatie op een website kan uiteraard wel interessant zijn voor buurtbewoners die niet ingeschreven zijn in het BIN Nieuwsbrief De nieuwsbrief vormt een eventuele uitbreiding op de nieuwsflash, deze kan wat dieper ingaan op bepaalde gebeurtenissen/thema s. Een nieuwsbrief bundelt dikwijls verschillende thema s, een nieuwsflash daarentegen kan kort één onderwerp omvatten. Het samenstellen van de nieuwsbrief kan door de BIN-coördinator gebeuren, maar in samenspraak met de politie. a. Geven van preventietips(vakantietoezicht, donkere dagen, pickpockets, actie fietsmarkering, ) b. Te gebruiken bij feedbackberichten door politie naar aanleiding van dringende BINoproepen, meldingen door bewoners inzake verdachte gedragingen, info inzake het nietopstarten van een BIN bij bepaalde feiten c. Inspelen op actualiteit d. Doorgeven van bepaalde BIN-activiteiten (algemene ledenvergadering, sociale activiteiten, stuurgroepsvergadering, ) e. BIN-coördinator is verantwoordelijk voor het verspreiden van de informatie, ook indien niet alle leden bijvoorbeeld over een computer beschikken. De BIN-coördinator kan dan enkele exemplaren (laten) afdrukken en zorgen voor de bedeling ervan bij BIN-leden die niet over een computer beschikken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door straatverantwoordelijken. 10