Aansprakelijkheid voor automotive onderdelen

Transcriptie

1 Aansprakelijkheid voor automotive onderdelen Michael Gerrits Van Diepen van der Kroef Advocaten Europese wetgeving: EMC automotive Kaderrichtlijnen Typegoedkeuringen Bijzondere richtlijnen EMC 2007/46/EG (70/156/EEG) Motorvoertuigen 2003/37/EG (74/150/EEG) Landbouw- of bosbouwtrekkers 2004/104/EG (72/245/EEG) Motorvoertuigen 2009/64/EG (75/322/EEG) land-/bosbouw 2002/24/EG (92/61/EEG) Twee/drie wielen 97/24/EG (H. 8) Twee/drie wielen

2 Europese wetgeving: EMC automotive 2003/37/EG (74/150/EEG) Landbouw- of bosbouwtrekkers 2009/64/EG(75/322/EEG) Land-/bosbouw 2002/24/EG (92/61/EEG) Twee/drie wielen Per 1 januari 2016 ingetrokken: Verordening (EU) nr. 167/2013 Per 1 januari 2016 Ingetrokken: Verordening (EU) nr. 167/2013 Per 1 januari 2016 Ingetrokken: Verordening (EU) nr. 168/ /24/EG (H. 8) Twee/drie wielen 2004/104/EG (72/245/EEG) Motorvoertuigen Per 1 januari 2016 ingetrokken: Verordening (EU) nr. 168/2013 Per 1 november 2014 ingetrokken: Verordening (EG) nr. 661/2009 Internationale wetgeving: EMC automotive Verenigde Naties UNECE World Forum for Harmonization of Vehicle Regulation (WP.29) UNECE Transport Division (Secretariaat) UN Vehicle Regulations 1958 Agreement UNECE Regulation No. 10 (Rev. 4)

3 Component/technische eenheid 2004/104/EG Regulation No. 10 (Rev. 4) Elektrisch / elektronisch systeem ESE (Elektrische / elektronische Subeenheid) Electrical / electronic system ESA (Electrical / electronic sub-assembly) Onderdeel of Technische eenheid Component or Separate Technical Unit (STU) Component/technische eenheid Elektrisch / elektronisch systeem 2004/104/EG ESE (Elektrische / elektronische Subeenheid) Per 1 november 2014: 2004/104/EG ingetrokken Alleen nog Regulation No. 10 Electrical / electronic system Regulation No. 10 (Rev. 4) ESA (Electrical/electronic sub-assembly) Onderdeel of Technische eenheid Component or Separate Technical Unit (STU)

4 Per 1 november 2014: Regulation No. 10 Regulation No. 10 (Rev. 4) Electrical/electronic system ESA (Electrical/electronic sub-assembly) Component or Separate Technical Unit (STU) Producent/fabrikant Producent/fabrikant Verantwoordelijkheid Aansprakelijkheid Richtlijn 2007/46/EG Richtlijn productaansprakelijkheid (85/374/EEG) Richtlijn algemene productveiligheid (2001/95/EG)

5 Verantwoordelijkheid: Richtlijn 2007/46/EG Verplichtingen fabrikant (artikel 5): Jegens goedkeuringsinstantie verantwoordelijk voor alle aspecten van de goedkeuringsprocedure Verantwoordelijk voor het waarborgen van de overeenstemming van de productie Aanwijzen vertegenwoordiger (fabrikant buiten EER) Goedkeuringsinstantie NL: RDW Vehicle Technology and Information Centre Richtlijn 2007/46/EG Fabrikant = Persoon of instantie die tegenover de goedkeurinstantie verantwoordelijk is voor alle aspecten van de typegoedkeuringsen vergunningsprocedure en instaat voor de overeenstemming van de productie. Niet noodzakelijkerwijs rechtstreeks betrokken bij alle fasen van de bouw van het voertuig, het systeem, het onderdeel of de technische eenheid dat/die aan de goedkeuringsprocedure wordt onderworpen

6 Verantwoordelijkheid: Richtlijn 2001/95/EG Verplichtingen producent: Algemeen veiligheidsvereiste geldt niet. Geregeld door 2007/46/EG Informatieplicht risico s; waarschuwen (productaansprakelijkheid) Meldplicht Informeren van en samenwerken met autoriteiten Maatregelen treffen bij problemen: uit de markt nemen van het betrokken product terugroepen van al aan consumenten geleverde producten ( recall ) Producent (Richtlijn 2001/95/EG) Producent = Fabrikant van het product (indien in EER gevestigd) Private label Degene die het product opnieuw in goede staat brengt Vertegenwoordiger van fabrikant (indien niet in de EER gevestigd) Importeur (indien fabrikant + vertegenwoordiger niet in EER gevestigd) Andere personen (beroepshalve betrokken bij de verhandelingsketen) voor zover hun activiteiten van invloed kunnen zijn op de veiligheid van het product

7 Meldplicht Wanneer? Het product is op de markt Het product is voor consumenten bestemd Het product brengt risico's met zich (bijvoorbeeld fysiek letsel) De risico's zijn zodanig, dat het product niet op de markt mag blijven* *Hulpmiddel bij risicobeoordeling: EU Richtsnoeren voor het melden van gevaarlijke consumentenproducten aan de bevoegde autoriteiten (Beschikking 2004/905/EG) Geen meldplicht: product werkt niet naar behoren maar is Meldplicht Wie? (2007/46/EG) fabrikanten, (2001/95/EG) producenten en distributeurs Distributeur = Persoon die beroepshalve betrokken is bij de verhandelingsketen, maar wiens activiteit geen invloed heeft op de veiligheidskenmerken van het product. Dus niet als producent aangemerkt (2001/95/EG) NB: Geen melding wanneer de ander dat al heeft gedaan

8 Meldplicht Bij wie? Voor Nederland is RDW de bevoegde autoriteit, waar veiligheidsrisico s van voertuigen en voertuig gerelateerde producten dienen te worden gemeld Toezicht; actieve rol Meldplicht Hoe? Online via GPSD Business Application: (RAPEX > Operational guidelines (business level) > Business Application) Meldingsformulier veiligheidsrisico voor fabrikanten, producenten en distributeurs ( via )

9 Meldplicht Hoe snel? Zo snel mogelijk maar in ieder geval: in geval van een ernstig risico binnen 3 dagen in andere gevallen binnen 10 dagen Distributeur (Richtlijn 2001/95/EG) Verplichtingen: Producten leveren die aan het algemeen veiligheidsvereiste beantwoorden Deelname aan bewaking van de veiligheid van de op de markt gebrachte producten Meldplicht wanneer een product gevaarlijk is (ernstig risico): Exacte identificatie van het product of de partij producten in kwestie; Volledige beschrijving van het aan de betrokken producten verbonden risico; Alle beschikbare informatie aan de hand waarvan het product kan worden getraceerd; Een beschrijving van de ondernomen stappen om risico's voor de consument te voorkomen (bijlage I bij de richtlijn)

10 Globaal overzicht verantwoordelijkheden Legenda: (X)= Indien aangewezen X(L) = lichtere eisen X(I)= indien fabrikant + vertegenwoordiger niet in EER Terugroepen ( Product( recall )

11 Product recall Een op het voertuig gemonteerd onderdeel vormt een ernstig gevaar voor de verkeersveiligheid, de volksgezondheid of het milieu. Overeenkomstig Richtlijn 2001/95/EG moeten de betreffende voertuigen worden teruggeroepen. Wat dan? Product recall: Richtlijn 2007/46/EG Verplichtingen Richtlijn 2007/46/EG fabrikant : Fabrikant stelt de goedkeurinstantie die de typegoedkeuring aan het voertuig heeft verleend hiervan onmiddellijk in kennis Fabrikant stelt de goedkeurinstantie een reeks maatregelen voor om het gevaar te neutraliseren

12 Product recall: Richtlijn 2001/95/EG Verplichtingen voor Richtlijn 2001/95/EG producent/distributeur : Informeren bevoegde autoriteiten Informeren consument (advertentie, rechtstreeks) Terugroepen van het product* *Hulpmiddel: EU Gids voor corrigerende actie inclusief terughalen van producten Product recall Informeren van de consument: Hoe mag producent of distributeur zelf weten, mits consument duidelijk wordt geïnformeerd over het defect, het gevaar en de maatregelen waarmee het gevaar wordt weggenomen. RDW verstrekt onder voorwaarden NAW-gegevens (in NL geregistreerde voertuigen) nadat de terugroepactie inclusief de betreffende voertuigen op de website van de RDW is gepubliceerd ( terugroepregister ) De RDW kan eventueel ook zelf een brief aan de eigenaar versturen

13 Product recall

14 Aansprakelijkheid Richtlijn Productaansprakelijkheid 85/374/EEG: Toepasselijk op de producten waarin Richtlijn 2007/46/EG voorziet Aansprakelijkheid voor schade die door defecte producten wordt veroorzaakt Krachtige stimulans om de veiligheid van producten te garanderen Richtlijn 2001/95/EG laat de toepassing van Richtlijn 85/374/EEG onverlet Complementair: 2007/46/EG, 2001/95/EG en 85/374/EEG vullen elkaar dus aan ter waarborging van adequaat beschermingsniveau Productaansprakelijkheid Wanneer? De producent is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door een gebrek in zijn product ( ). Anders gezegd: Een producent is reeds aansprakelijk als wordt bewezen dat zijn product gebreken vertoont, ondanks alle zorg die (mogelijk) aan het maken ervan is besteed Conditie van het product is het belangrijkste criterium

15 Productaansprakelijkheid Wie? De fabrikant van het (eind)product Producent van grondstoffen en halffabricaten Fabrikant van een onderdeel Een ieder die zich presenteert als zijnde de fabrikant: Huismerk of private label Productaansprakelijkheid Maar óók: De importeur: van nieuwe én gebruikte producten van buiten de EER Elke leverancier (groothandel, detaillist): Indien niet kan worden vastgesteld wie de producent of importeur van het product is Tenzij hij de benadeelde binnen een redelijke termijn (alsnog) de identiteit meedeelt van de producent of van degene die hem het product heeft geleverd

16 Productaansprakelijkheid Bewijslast benadeelde: het gebrek van het product het bestaan van de schade het oorzakelijk verband tussen het gebrek en de schade Benadeelde hoeft niet te bewijzen dat producent schuldig is (risico-aansprakelijkheid) Productaansprakelijkheid Gebrek = veiligheidsverwachting Niet de veiligheid bieden die men, het grote publiek, daarvan in de gegeven omstandigheden mag verwachten

17 Productaansprakelijkheid Veiligheidsverwachting Op verschillende wijzen beïnvloed door de gegeven omstandigheden Gegeven omstandigheden Onder meer: Tijdstip van in verkeer brengen: e-/e-markering en stand der techniek Beschermingsmaatregelen De wijze van presentatie van het product Het te verwachten gebruik (redelijkerwijs voorzienbaar) Waarschuwen Productaansprakelijkheid Een product dat niet voldoet aan de toepasselijke wettelijke eisen is in beginsel gebrekkig e-/e-markering= wettelijk verplichte (essentiële) eisen

18 Waarschuwen Waarom/waarvoor? Waarschuwingssignalen tegen gevaar moeten ertoe leiden dat de gemiddelde gewaarschuwde zijn/haar gedrag op de gewenste wijze aanpast Waarschuwingssignalen tegen gevaar kunnen ertoe leiden dat eigen schuld van de gewaarschuwde de aansprakelijkheid opheft Productaansprakelijkheid Wanneer? Waarschuwen is nodig wanneer sprake is van gevaarzettende situatie Geen veiliger ontwerp of veiligere werking mogelijk Beschermingsmaatregelen zijn bezwaarlijk (qua tijd, moeite en kosten)

19 Productaansprakelijkheid Wie? Men : Niet gebruiker in specifieke geval maar gemiddelde gebruiker Doelgroep en gebruikers waarvan voorzienbaar is dat deze het product zullen gebruiken Gemiddelde gebruiker: Gebruiker met gebreken : niet altijd de nodige voorzichtigheid en oplettendheid Professionele gebruiker versus consument Productaansprakelijkheid Onrechtmatige daad i.p.v. productaansprakelijkheid Vergoeding van schadeposten die buiten productaansprakelijkheidsregime vallen: In het bijzonder: schade in de bedrijfssfeer (bv. stagnatieschade, vervanging, winstderving) Productaansprakelijkheidsclaim is verjaard/vervallen: 3 jaar of i.i.g. 10 jaar na in verkeer brengen Onrechtmatige daad: 5 jaar respectievelijk 20 jaar Gedrag van de producent (mee) beoordeeld: schade op basis van onrechtmatige daad pas vergoed als óók aangetoond is dat producent schuld heeft (verwijtbaarheid)

20 Aansprakelijkheid en sancties Fabrikant Straf Civiel Administratief Boete (max ) Geleden verlies Boete (max ) Gevangenisstraf (max 6 jaar) Gederfde winst Uit de handel nemen Ontneming wederrechtelijk voordeel Kosten ter voorkoming/ beperking van schade Stillegging bedrijf (max 1 jaar) Stillegging bedrijf (max 1 jaar) Kosten ter vaststelling van schade & aansprakelijkheid Product recall Openbaarmaken uitspraak Product recall Bedankt voor uw belangstelling!

21 Productaansprakelijkheid Mr. M.R.F. Gerrits Dijsselhofplantsoen BL Amsterdam Postbus KA Amsterdam Tel +31 (0) mrf.gerrits@vandiepen.com