Axelle test Kok op kot uit Gemakkelijke en gezonde recepten voor studenten. Een sterkere rug Volg een cursus en voorkom rugklachten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Axelle test Kok op kot uit Gemakkelijke en gezonde recepten voor studenten. Een sterkere rug Volg een cursus en voorkom rugklachten"

Transcriptie

1 Extra: Wat zijn de voordelen van het CM-MediKo Plan? 8 Axelle test Kok op kot uit Gemakkelijke en gezonde recepten voor studenten Een sterkere rug Volg een cursus en voorkom rugklachten 65 jaar Ziekenzorg CM Iedereen moet zich hier thuis kunnen voelen Nieuws uit jouw regio 14 CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND JAARGANG 47 NR SEPTEMBER 2015 AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL P Hoe gaat het met u?

2 2 [ de kijk van ] Chris Wonderdoos Stefan Dewickere Nu is onze stad weer compleet studenten extra, dat merk je als je buiten komt. Een massa jong volk en zwermen fietsers. Wat zit er allemaal in de tassen en valiesjes die op zondagavond voorbij rollen? De laptop, verse kleren voor een week en vast wel een doos klaargemaakt stoofvlees, witloof in hamrolletjes of maaltijdsoep. Toen ik student was, keek ik ook eens wat mama nog overhield na het weekend. Een grote voorraad kon ik niet meenemen want op mijn eerste - heel bescheiden - kot, drie trappen hoog, was er geen koelkast. Veel volk om te eten moest ik niet vragen, want ik had maar één stoel, een bureau en een zetelbed. Wat viel er trouwens klaar te maken op een gasvuurtje met één pitje? Spaghetti lukte nog net. Dat heb ik op kot leren maken want thuis was pasta halfweg de jaren zeventig nog niet zo in de mode. De damp van het kokende water vulde de piepkleine ruimte onder het dak en moest zijn weg zoeken door twee kleine dakvensters. De saus dan. Geen website of app van Kok op kot om recepten of inspiratie te zoeken met de ingrediënten die je in voorraad had. In mijn geval was dat meestal niet veel meer dan een ajuin en een blik tomaten. En een doos Miracoli. Een Italiaans wonder. Pasta, kruiden en saus in een pakje, op maat van de student. En ja, zelfs een minipakje gemalen Parmezaanse kaas zat erin. Bij pasta konden we ons toen niets beters en makkelijkers - voorstellen. Inderdaad, we waren snel tevreden. Leve Kok op kot, studenten krijgen nu gezonde inspiratie. Wat collega Anneleen kookte met Axelle, Ines, Els en Marie lees je op pagina 4. Benieuwd of ze daar ook nog zo n wonderdoos achter de hand hadden voor het geval de rest zou mislukken. Chris Van Hauwaert, redacteur cm.be Een triest verhaal op een mooie manier vertellen, kan troost bieden. Phara de Aguirre in De Morgen Laat je vaccineren tegen Niet alleen baby s maar ook zwangere vrouwen en volwassenen die vaak in contact komen met baby s laten zich het best vaccineren tegen kinkhoest. Dat vaccin is gratis in Vlaanderen. Kinkhoest is vooral voor zuigelingen een levensbedreigende ziekte. Ze is zeer besmettelijk en wordt vooral verspreid via druppeltjes uit de luchtwegen die vrijkomen bij hoesten of niezen. Baby s worden volgens het basisvaccinatieschema vanaf 8 weken tegen kinkhoest ingeënt. In hun eerste levensmaanden zijn ze dus nog vatbaar voor besmetting. Vaccins toegediend in het kader van het vaccinatieschema zijn gratis. kinkhoest Ook jonge ouders, koppels met een zwangerschapswens en grootouders in spe vragen het best na of ze volledig gevaccineerd zijn tegen kinkhoest. Zwangere vrouwen doen er goed aan zich elke zwangerschap opnieuw te laten vaccineren om de foetus te beschermen. De Vlaamse overheid stelt dit vaccin gratis ter beschikking. Je arts moet het voor jou bestellen via Vaccinnet. Wil je recht hebben op dit gratis vaccin, mag je het niet zelf halen in de apotheek. Op wintersport met Kazou Kazou laat je zoon of dochter ook deze winter genieten van een toffe vakantie. Er zijn nog plaatsen vrij. In elk wintersportoord waar Kazou naartoe trekt, kunnen de deelnemers kiezen voor ski of snowboard. Zowel beginners als gevorderden komen er uitgebreid aan hun trekken. Enthousiastelingen die vooraf de latten al eens willen aanbinden, kunnen deelnemen aan een indoorskidag op 17 oktober in Terneuzen of op 24 oktober in Peer. Redactie cm.be: Haachtsesteenweg Brussel tel persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur Martine Creve Chris Van Hauwaert Nele Verheye Anneleen Vermeire Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina s): Luc Van Gorp Haachtsesteenweg Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten Haachtsesteenweg Brussel (met vermelding cm.be ) Druk en verzending: Coldset Printing Partners A. Gossetlaan Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: of zie p.15 Foto cover: Joost De Bock

3 Minder slapen, meer risico op verkoudheid Als je minder dan zes uur per nacht slaapt, heb je vier keer meer kans om een verkoudheid te krijgen dan iemand die meer dan zeven uur slaapt. Dat heeft onderzoek aangetoond. 164 gezonde volwassenen tussen 18 en 55 jaar testten aan de universiteit van Californië uit of ze gevoeliger zijn voor een verkoudheid als ze minder slapen. Een smartwatch registreerde de kwaliteit van de slaap. Tijdens het experiment kregen de proefpersonen via neusdruppels het verkoudheidsvirus toegediend. Of ze al dan niet ziek werden, bleek vooral samen te gaan met het aantal uren slaap. Bij minder dan zes uur slaap, verhoogde het risico op een verkoudheid. De studie bewijst dus een verband tussen slaaptekort en verkouden worden. Wat evenwel niet wil zeggen dat genoeg slapen alleen een verkoudheid voorkomt. [ kortgeknipt ] Al 123 Huizen van het Kind Een Huis van het Kind brengt alle informatie over kinderen en ondersteuning voor gezinnen met kinderen samen. In Vlaanderen zijn er nu 123 Huizen van het Kind. Er zijn veel organisaties die kinderen en ouders informeren en ondersteunen. In het Huis van het Kind krijg je een duidelijk overzicht. Je kunt er met elke vraag over je gezin terecht. Wil je informatie over kraamzorg, kinderopvang of huiswerkbegeleiding? Medewerkers zoeken het voor je op of verwijzen je door. In elk Huis van het Kind kan je kind medisch en pedagogisch opgevolgd worden tot drie jaar. Er is ook een aanbod met verschillende diensten zoals een opvoedbibliotheek of een ouder café. Je kunt er gratis terecht. 3 Papa helpt, mama geeft borstvoeding Veel mama s vinden moedermelk de beste keuze voor hun baby en zijn gemotiveerd om met borstvoeding te starten. Ondersteuning van de omgeving is een extra stimulans. Moedermelk is een uniek product dat zich spontaan aanpast aan de leeftijd en behoeften van de baby. Daar kan geen kunstvoeding aan tippen. Bovendien biedt borstvoeding ook veel voordelen voor de mama s. Ondersteuning van de omgeving is bij borstvoeding wel belangrijk. Als papa een handje toesteekt in het huishouden, heeft mama meer tijd om borstvoeding te geven. Oma en opa brengen rust in huis door eens met de andere kinderen te gaan wandelen of ze op te vangen. Dan kan Groen festival mama alle aandacht besteden aan de baby. Voor hulp in het gezin kunnen ouders bij een geboorte ook altijd kraamzorg inschakelen. CM geeft daarvoor een tegemoetkoming. Op het festival Deep in the Woods, dat begin september plaatsvond in Massembre, was het genieten voor groot en klein. Yoga, fietsen, wandelen of genieten van muziek, er was van alles te doen om de regen te vergeten. Zelfs kunst- en dierenliefhebbers kwamen aan hun trekken. Een ideale afsluiter van de zomer. Ook de herfst heeft nog heel wat in petto in Massembre. Het aanbod vind je op de website. [ het mooiste moment ] Ines De Roo (18) Kans om arts te worden Van de deelnemers aan het toelatingsexamen geneeskunde mogen er starten met de studies voor (tand)arts. Ines de Roo uit Melsen is één van hen. Ze is bijzonder blij dat ze de kans krijgt om voor haar droomjob te gaan. Eerlijk gezegd, ik had niet verwacht dat ik zou slagen. Mijn mama had het resultaat als eerste gezien. Ze belde mij op bij mijn oma en ik hoorde onmiddellijk aan haar stem dat ze goed nieuws had. Ik kan niet zeggen hoe blij ik was, mijn oma kreeg tranen in haar ogen. Mijn toekomst ligt nu al een beetje vast, want ik mag beginnen met de studies voor een job die ik zo graag wil uitoefenen. Bezig zijn met het menselijk lichaam vind ik uitdagend en boeiend. Meedoen met het toelatingsexamen geneeskunde vond ik intimiderend. Ik kwam alleen toe in een massa volk. Dat er maar vijftien procent zou slagen, leek zo onwezenlijk. Voor het eerste examen had ik mij voorbereid met de boeken van het middelbaar. Maar dat was niet voldoende. Ik heb lang getwijfeld of ik nog een tweede keer zou meedoen. Pas begin augustus heb ik de knoop doorgehakt. Voor de tweede proef heb ik ook andere cursussen doorgenomen. Maar de richting Latijn-Wiskunde zou als basis voldoende moeten zijn, vind ik. Op zoek naar het dagelijks geluk? Surf naar

4 4 [ uitgelicht ] Kok op kot uitgetest Groenten en gezelligheid Samen koken, dat moet je ons geen twee keer vragen, lacht Axelle Seurynck (21), studente voedings- en dieetkunde. De kookpocket van Kok op kot staat al enkele jaren op onze keukentafel en komt goed van pas. We testen met plezier een recept uit. in een studente > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO S: JOOST DE BOCK H et is een gezellige drukte op het kot van Axelle in Gent. Samen met studiegenote Ines De Rycke (21) heeft ze haar piepkleine keuken al vaker ondersteboven gehaald. Vandaag komen ook Els (23) en Marie (17) helpen. De vier vriendinnen hebben samen al veel Kazou-avonturen beleefd. Met het nieuwe academiejaar voor de deur start ook het kotleven weer. En dat betekent dat er niet veel tijd en budget is om dagelijks uitgebreid te koken. Het CMinitiatief Kok op kot geeft studenten tips en ideeen voor gezonde, gemakkelijke en goedkope gerechten. Tijd om aan de slag te gaan! Koken doe je samen Op het menu staat farfalle met kruidenkaas en hamblokjes, vertelt Axelle. Maar we hebben de farfalle vervangen door volkorenpasta. Dat is de diëtist in ons, lacht ze. De gerechten die de studentes doorgaans klaarmaken, zijn niet altijd zo gezond. Het hangt ervan af hoeveel tijd we hebben, verklaart Ines. Als het snel moet gaan, dan let je er minder op. Maar een ideaal recept bevat bij voorkeur wel groenten. En soms vervangen we dus wel eens een ingrediënt door iets gezonders, zegt Axelle. Ines, Marie, Axelle en Els (v.l.n.r.) zoeken op de app en de Facebookpagina van Kok op kot gem Kok op kot-ontbijtactie Ik sla nooit mijn ontbijt over. Anders kom ik de lesdagen niet door, zegt Marie. Nochtans ontbijt 30 procent van de studenten niet elke ochtend ook al is het de belangrijkste maaltijd van de dag. Daarom deelt Kok op kot in oktober ontbijtpakketten uit op verschillende campussen in Vlaanderen. Zo heb je een hele week inspiratie voor een gezond ontbijt. Aan de keukentafel worden op de Kazou-snijplankjes vlijtig de groenten gesneden. Die plankjes kregen we cadeau als kookploeg, zegt Axelle. Bij Kazou koken is plezant. Zelfs 30 kilo aardappelen schillen is leuk als je het samen kunt doen. Ines knikt: Uitgebreid koken voor mezelf, dat doe ik niet vaak. Samen koken is gezelliger. Je neemt meer tijd en je kunt meer ingrediënten kopen. Op die manier eet je gezonder. En zo zien we elkaar ook nog eens als het weer wat drukker wordt. Snel en goedkoop Het gaat snel in de keuken. Els staat al aan het fornuis om het water voor de pasta te warmen. Dat hebben we graag, lacht ze. Voor een student moet het snel gaan. En goedkoop, zo blijkt. Eten neemt toch een grote hap uit je weekbudget, zegt Axelle. Bij de boodschappen komt dus wel wat rekenwerk kijken. We zijn de ajuinen vergeten snijden, onderbreekt Ines. Of hoe wat chaos toch ook altijd een beetje tot de vaste ingrediënten hoort. Marie ontfermt zich intussen over het dessert: tiramisu. Dat mag niet ontbreken, meent ze. Ik hou enorm van chocolade. Dit is het ideale klusje voor mij. Op de achtergrond wordt getwijfeld of de groenten gestoofd of gestoomd moeten worden. Volgen we het recept of gaan we voor meer smaak en meer vitaminen?, weegt Axelle af. Het recept wint. Farfalle met kruidenkaas en hamblokjes Ingrediënten 350 gr farfalle (pasta) 1 pakje hamblokjes 1 courgette 1 of 2 paprika s 1 bakje verse champignons 1 ui 1 potje kruidenkaas

5 5 [ de voorzet ] tenkeuken Vergeet dementie niet Ik heb mij vorige week een tatoeage laten zetten. Voor de eerste keer in mijn leven. Voor je denkt dat ik in een late midlifecrisis beland ben, de tatoeage is niet echt. Binnen een paar dagen gaat ze er vanzelf af. Maar achter de boodschap wil ik mij ten volle scharen. Vergeet dementie niet, staat er klaar en duidelijk op mijn arm. Het is de slogan waarmee CM de ziekte mee uit de taboesfeer wil halen. En dat is nog altijd nodig. Want ondanks alle inspanningen om de ziekte bespreekbaar te maken, is dementie nog altijd heel confronterend. Personen met dementie moeten stap voor stap afscheid nemen van zichzelf. Dat is heel ingrijpend, niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor familieleden en vrienden. Het vraagt veel moed om dit proces onder ogen te zien. Kookideeën nodig? Like Kok op kot op Download de gratis Kok op kot-app Bestel de kookpocket via Want aanvaarden dat onvolmaaktheden bij het leven horen, is erg moeilijk. Nochtans is het een enorme steun om je aanvaard te weten, met je onvolmaaktheid. In Vlaanderen lijden bijna mensen aan een vorm van dementie. Zestig procent van hen blijft thuis wonen en rekent elke dag op de hulp van partner, kin- deren, familieleden of vrienden. Zij verdienen al onze waardering. ot gemakkelijke en gezonde kookideeën. Wokpan en croquemachine Ook al is de keuken piepklein, in de kasten vind je alles wat je nodig hebt om vlot en gezond te koken. Ons materiaal heeft zijn beste tijd gehad, maar we trekken ons plan, zegt Axelle vastberaden. Op de vraag wat elke student zeker in de kast moet hebben staan, klinkt het antwoord eensgezind: Een croquemachine, een wokpan en pasta. Daar kun je alles mee doen, besluit Ines. Stefan Dewickere Met CM doen we dat door hen zoveel mogelijk te ondersteunen. Mantelzorgers kunnen bij ons terecht voor advies over thuiszorg, hulpmiddelen, woningaanpassingen en financiële en sociale voordelen. Wij organiseren vorming en schakelen thuiszorgdiensten in. De vrijwilligers van onze dienst Oppashulp zorgen ervoor dat ook de mantelzorgers even op adem kunnen komen. En Ziekenzorg CM biedt activiteiten aan. Ook jij kon jouw waardering tonen. Naar aanleiding van de Werelddag Dementie deelden wij op maandag 21 september in een aantal grote treinstations onze tatoeages uit. Heel wat mensen kleefden ze op hun arm en hielpen zo mee om dementie onder de aandacht te brengen. Want vergeten is geen optie. Bereiding Kook de pasta beetgaar. Snij de ui, courgette, paprika s en champignons in blokjes. Stoof de ui met wat olijfolie in de wok. Doe er de paprika en de courgette bij. Voeg nadien de champignons en de hamblokjes toe. Laat de groenten nog even garen en roer er de kaas door. Laat alles nog een 5-tal minuten sudderen. Giet de pasta af, verdeel over de borden en giet er de kaas met groenten en hamblokjes over. Luc Van Gorp, Voorzitter CM

6 6 [ goed in mijn vel ] veel klachten kun je voorkomen Vier avonden voor een sterkere r Een matje en vier avonden. Meer heb je niet nodig. Dan heb je het recept in handen om goed voor je rug te zorgen. Dit najaar starten Falos (kwb in beweging) en CM opnieuw met een reeks praktische cursussen die je helpen om veel rugklachten te voorkomen. Guy Puttemans > TEKST: CHRIS VAN HAUWAERT > FOTO: GUY PUTTEMANS A cht op de tien mensen hebben vroeg of laat last van rugpijn waarvoor geen echte oorzaak te vinden is. Een verkeerde houding, een verkeerde beweging of gebrek aan beweging, en ook overbelasting liggen aan de basis van die pijn. De belastbaarheid van de spieren verhogen om zo overbelasting tegen te gaan. Dat is de bedoeling van de cursus Rug in beweging, zegt Jonathan Goetvinck, master LO en sporttechnisch medewerker van Falos. Hij werkte de cursus mee uit en stoomt de rugcoaches klaar die de lessen in heel Vlaanderen zullen geven. Jonathan Goetvinck (links op de foto): De dieper liggende rugspieren kun je versterken door specifieke oefe De cursus wil rugklachten voorkomen. Om de specifieke rugoefeningen tijdens de lessen te kunnen meedoen, mag je geen felle rugpijn hebben. Heb je een acute hernia en kun je niet bewegen van de pijn, dan is de cursus niets voor jou. Onze lesgevers houden dat mee in het oog, geeft Jonathan Goetvinck mee. De juiste spieren De rugcoaches van Falos zijn leraars lichamelijke opvoeding (LO), kinesitherapeuten, ergotherapeuten Sommigen met vele jaren ervaring als lesgever, zoals Willy die onder meer studenten verwende met een massage op de Blokpunten voor studenten van Teleblok. Anderen pas afgestudeerd, zoals Felice die bijzondere interesse voor de rug kreeg tijdens haar stage in een rug- en nekschool. Allemaal weten ze hoe een menselijk lichaam in elkaar zit en wat je kunt bereiken met oefeningen die de juiste spieren trainen. Het gaat Kerstsfeer in Duitsland Sfeervolle verlichting, gezellige kraampjes, de geur van dennenbomen en lekkere versnaperingen... Rond de kerstperiode kun je niet anders dan in Duitsland een kerstmarkt gaan bezoeken. Tijdens deze 4-daagse reis zorgen we voor een mooi programma met bezoek aan enkele kerstmarkten, een boottocht op de Rijn, een wijnproeverij en een huifkarrentocht. Een belevingsuitstap die je niet wil missen. Logeren doe je in volpension in hotel Zur Post***sup aan de oevers van de Ahr. Periode en prijs in volpension (incl. excursieprogramma): 27 tot 30 november 2015: 390 euro per volwassene.... proeven van sfeer en cultuur met (nieuwe) vrienden Meer informatie via en cm.be_23-09_kerstmarkt.indd 1 14/09/ :10:03

7 7 rug [ smakelijk ] Johan Engelen Tillen en heffen dan. We weten alweer hoe het moet, maar doen het vaak verkeerd. We grijpen naar een zware tas die te ver in de winkelkar staat en we draaien onze romp, zonder de voeten te verplaatsen, om de last in de wagen te zetten. Hoe het wel moet, tonen we telkens weer, want dat moet je regelmatig opfrissen, ondervond Jonathan Goetvinck. ke oefeningen. om de dieperliggende rug- en buikspieren die de ruggengraat, het bekken en de schouders met elkaar verbinden. Lange theoretische uiteenzettingen houden we niet, zegt Jonathan Goetvinck. Elk van de vier avonden krijgen de deelnemers vooral praktische oefeningen, zodat ze klaar zijn om ze nadien thuis zelf te doen. Tussen weten en doen De thema s zijn niet vergezocht: Hoe zit je? Hoe sta je? We doen het elke dag en we weten ongeveer hoe het wel of niet moet. Niet doorzakken, rug niet te hol of niet te bol. De perfecte houding houdt niemand lang vol, maar het is een goede oefening om wel de correcte positie te zoeken, zegt Jonathan Goetvinck. En de lesgever kan samen met de deelnemer uitzoeken wat voor hem de beste houding is. Over slapen en liggen gaat het ook een avond. We hebben het niet over welk merk van matras of kussen je het best gebruikt, maar des te meer over de slaaphouding, lacht Jonathan Goetvinck. Hoe je rugvriendelijk kunt sporten, komt tijdens de laatste avond aan bod. We mogen geen schrik hebben om te bewegen, zegt Jonathan Goetvinck. Want een goede fysieke conditie helpt rugklachten te voorkomen. Of je nu wandelt, loopt, fietst of zwemt, voor elke vorm van bewegen geldt dat je traag moet opbouwen, geeft hij mee. Onder meer voor de fietsers zijn er heel praktische tips over zadelhoogte en de afstand tussen het zadel en het stuur die deelnemers zo kunnen uitproberen. Veel mensen zitten verkeerd op de fiets, weet Els, een van de cursisten. Zelf aan de slag Na de cursus komt het er voor de deelnemers op aan om zelf te oefenen gedurende twintig minuten, drie à vier keer per week. Dan pas heb je echt winst, zegt Jonathan Goetvinck. De voornemens zijn goed, maar de ondervinding leert dat niet alle deelnemers erin slagen om te blijven oefenen. De lesgevers weten dat en hebben al tips klaar om vol te houden. Het helpt om de oefeningen te plannen op een vast moment van de dag, weet Willy. Samen oefenen is leuker, vindt Daniëlle. Eenmaal je het effect gevoeld hebt, hou je makkelijker vol, meent Frigg, maar je mag niet wachten tot je weer last hebt om te herbeginnen. Zoek je een cursus Rug in beweging in je buurt? Kijk op Op vind je rugvriendelijke informatie en kun je de CM-folder Rug in beweging downloaden. De folder kun je ook bestellen bij de dienst Gezondheidspromotie van je regionale ziekenfonds. Courgettesoep met zalmtoast Ingrediënten voor vier kommetjes: 2 courgettes 2 uien olijfolie 1 gehakt teentje knoflook 2 takjes verse tijm ½ l bouillon 4 witte toastboterhammen 50 g gerookte zalm snijd de courgettes met schil in blokjes en de uien in ringen verhit de olie in een ketel bak de look voeg de uien toe en stoof tot ze glazig en zacht zijn doe de courgettes erbij en laat 5 minuten op het vuur staan rits ondertussen de tijmblaadjes boven de pan van de takjes af roer af en toe om doe de bouillon bij de courgettes en laat 15 minuten sudderen neem van het vuur en mix tot een gladde soep toast de boterhammen en leg er wat zalm op snijd er een leuk vormpje uit Wat doe jij om rugklachten te voorkomen? Reageer via lezersbrieven@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel. Reageer Recept: Johan Engelen

8 8 [ even buiten strijd ] extra verzekering voor medische kosten Wat is de meerwaarde v CM-MediKo Plan? Het CM-MediKo Plan is een extra verzekering voor medische kosten buiten het ziekenhuis. Maar wat is nu precies de meerwaarde van zo n verzekering? > TEKST: NELE VERHEYE Geen zorgen Het CM-MediKo Plan neemt heel wat zorgen weg. Bij kleine of grote medische kosten buiten het ziekenhuis krijg je een extra tegemoetkoming, zodat jij je kunt concentreren op wat écht belangrijk is. Voordelige premie Hoe jonger je bent op het moment dat je aansluit, hoe lager je premie. Als je zonder onderbreking aangesloten blijft, behoud je je hele leven lang dezelfde premie (enkel jaarlijkse indexering). Enkele voorbeelden: 0 jaar: 9,87 euro per maand 7 jaar: 11,02 euro per maand 14 jaar: 11,95 euro per maand 30 jaar: 14,50 euro per maand 50 jaar: 17,33 euro per maand 65 jaar: 18,50 euro per maand Geen franchise Er is geen franchise, ook de kleinste kosten worden terugbetaald. Uitstekende aanvulling CM biedt je naast de tegemoetkomingen vanuit de sociale zekerheid en via het standaardpakket diensten en voordelen al een basisbescherming tegen medische kosten. In dit pakket zitten bijvoorbeeld al tegemoetkomingen voor orthodontie bij kinderen en tandprothesen. Met het CM- MediKo Plan kun je deze basisbescherming uitbreiden. De waarborgen zijn maximaal afgestemd op de ziekteverzekering, het aanvullend pakket van diensten en voordelen van CM en de meest gangbare tarieven bij zorgverstrekkers. Omdat het CM-MediKo Plan je beschermt tegen kosten buiten het ziekenhuis, is het ook een ideale aanvulling op de hospitalisatieverzekering: het CM-Hospitaalplan. Bovendien krijg je als lid van het CM-MediKo Plan 5 procent extra korting op het CM-Hospitaalplan. Automatische uitbetaling De terugbetaling van het remgeld gebeurt automatisch, op basis van de bij CM binnengebrachte doktersattesten. Vier keer per jaar worden alle bedragen verwerkt en krijg je de terugbetaling gestort op je bankrekening. Voor alle andere terugbetalingen volstaat het om de originele attesten en facturen binnen te brengen bij je ziekenfonds. Opgelet, tandzorg is op dat gebied een uitzondering, daarvoor vul je samen met de tandarts een extra aangifteformulier in. Aansluiten? Iedereen die lid is van een Vlaams CM-ziekenfonds kan aansluiten, op voorwaarde dat je in orde bent met je bijdragebetaling. Er zijn geen WAT ZIJN DE EXTRA TEGEMOETKOMINGEN? REMGELD 75 % terugbetaald van het remgeld voor prestaties door artsen, specialisten, tandartsen, kinesisten, logopedisten, verpleegkundigen en andere zorgverleners EURO PER JAAR VOEDINGS- EN DIEETADVIES 40 EURO PER JAAR REISVACCINATIES Reisvaccinaties tegen gele koorts, hepatitis A, buiktyfus, Japanse encefalitis, tekenencefalitis, polio, meningitis A, W en Y 25 EURO PER JAAR OOGZORG GEBOORTE HOOR- Bevallingsforfait APPARATEN Oogzorg: brillenglazen, contactlenzen, intra-oculaire lenzen, laserbehandelingen en keratotomie 100 EURO PER JAAR 250 EURO BIJ BEVALLING 500 EURO PER TOESTEL

9 9 van het [ de huisdokter ] bloedarmoede Hoe krijg je voldoende ijzer binnen? beperkingen op leeftijd of gezondheidstoestand en je hoeft geen medische vragenlijst in te vullen. Hou wel rekening met volgende wachttijden: remgeld, vaccinaties en voedings- en dieetadvies: 3 maanden; oogzorg: 6 maanden; tandzorg, hoorapparaten en het bevallingsforfait: 12 maanden. Aansluiten kan via verzekeringen of op tel Of maak een afspraak in een CM-kantoor via CM-MediKo Plan is een product van MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in Brussel en toegelaten onder codenummer 150/01 om de tak 2 ziekte te beoefenen. TANDZORG Orthodontie voor kinderen en volwassenen 500 EURO PER JAAR 500 EURO PER BEHAN- DELINGS- PLAN TANDZORG tandprothesen en -implantaten Bloedarmoede maakt moe. De schuldige is vaak een tekort aan ijzer. Toch is het niet nodig om op eigen houtje voedingssupplementen te slikken. En een massa spinazie eten zal ook niet helpen. Wat is het? Bij bloedarmoede zitten er te weinig rode bloedcellen in het bloed. Of de rode bloedcellen bevatten te weinig hemoglobine. Hemoglobine is een eiwit dat zuurstof vanuit de longen naar de organen vervoert. Voor de aanmaak ervan heb je ijzer nodig. Wat zijn de symptomen? De belangrijkste klacht is vermoeidheid. Andere mogelijke symptomen zijn hoofdpijn, duizeligheid, zweten, kortademigheid, hartkloppingen en koude handen en voeten. Bij ernstige bloedarmoede kun je bleek zien. Wat zijn de oorzaken? De boosdoener bij bloedarmoede is meestal een ijzertekort. Vaak gaat het om een tijdelijk fenomeen dat niet te wijten is aan een ziekte. Tenzij het om een groot tekort gaat, is er dan ook geen reden tot ongerustheid. Zo heeft een op de vijf vrouwen wel eens bloedarmoede bij heftige of langdurige menstruaties. Kinderen in een groeispurt en zwangere vrouwen hebben meer ijzer nodig. Ook zij kunnen te maken krijgen met een tijdelijk tekort. Soms ligt het tekort wel aan een ziekte. Door bijvoorbeeld coeliakie en andere maag-darmziektes neemt het lichaam moeilijk ijzer op. Andere ziektes zorgen er dan weer voor dat je te veel ijzer verbruikt. Er zijn ook erfelijke aandoeningen die de kwaliteit van de hemoglobine aantasten. Wanneer ga je naar de dokter? Als je vermoedt dat je aan bloedarmoede lijdt, ga je het best naar de huisarts. Want om de bloedarmoede aan te tonen, is een bloedonderzoek nodig. Meteen wordt ook de oorzaak onderzocht. In geval van ijzertekort, kan de arts je ijzerpreparaten voorschrijven. Als die therapie niet helpt, zal hij je doorverwijzen naar een specialist. Ook als de bloedarmoede aan een ziekte ligt, zal de huisarts je doorverwijzen. Hoe kun je het voorkomen? Wie evenwichtig eet, krijgt voldoende ijzer binnen. Voedingssupplementen zijn niet nodig. De voornaamste bronnen zijn vlees en vis. Vegetariërs moeten dus opletten dat ze voldoende ijzer halen uit andere voedingswaren. Zo zit er ijzer in onder meer peulvruchten, broccoli, bloemkool, courgette, andijvie, tomaat, pompoen, noten en citrusvruchten. Ook spinazie bevat ijzer, maar wel een vorm die minder goed wordt opgenomen door het lichaam. Elise Rummens, preventie-arts CM Stefan Dewickere TANDZORG parodontologie 500 EURO PER JAAR

10 10 [ sterker met steun ] Ziekenzorgvrijwilligers kijken naar de toekomst Jong en oud, iedereen moet zich hier thuis v Ziekenzorg CM bestaat 65 jaar. Een mooie gelegenheid om scherp te stellen op de toekomst. Wie ouder wordt, valt niet stil, klinkt het bij de vrijwilligers in Schriek. Deze verjaardag is een kans om nog meer in te spelen op de noden van chronisch zieke mensen, vrijwilligers en mantelzorgers. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: DANIËL RYS H et is een rustige zondagvoormiddag in Schriek bij Heist-op-den-Berg. De bestuurders van Ziekenzorg CM en van de gloednieuwe werking voor jong chronisch zieken Zjes (Zieke Jonge Enthousiastelingen Schriek) zijn samengekomen in het zaaltje achter de kerk. Wij zijn sterk geëvolueerd als organisatie, vertelt voorzitter Jos Hoes (55). Ons aanbod is gegroeid vanuit het besef dat we een organisatie zijn voor en door mensen. We toetsen graag onze eigen ervaringen aan de toekomstplannen van Ziekenzorg CM. Kracht Ziekenzorg CM is er voor en door mensen, ziek of gezond. Zij moeten de kracht krijgen om mee te bouwen aan een dynamische vereniging. Vooral de vragen van chronisch zieken zelf worden in Wij zijn meer dan een organisatie waar ouderen zorgen voor ouderen. Sonia, vrijwilliger Voorzitter Jos (links): We hebben een fijne groep vrijwilligers, maar niet iedereen kon erbij zijn. de toekomst nog meer de motor van een sterke nationale maar vooral ook lokale werking. Van dat idee zijn wij ook hier vertrokken, zegt Jos. Ziekenzorg CM Schriek is niet meer louter een vereniging voor 80-plussers die enkel bedevaarten organiseert. Zieken en vrijwilligers willen iets anders. Zo is ook Zjes ontstaan, de werking voor jong chronisch zieken die vanaf oktober start. Want ziek zijn kan iedereen overkomen en iedereen moet zich hier thuis voelen, vult Jetty (27), de communicatie-expert van het bestuur, aan. Naast het nationale aanbod van Ariadne willen we in Schriek ook een werking die zich aanpast aan de noden van jonge mensen. De jaarlijkse bedevaart naar Scherpenheuvel is er nog steeds, maar op de kalender staat nu nog veel meer. Van een paas- en kerstfeest, een bingoavond en een daguitstap tot een workshop Indonesisch koken voor de Zjes-deelnemers. Goesting en talent Het is die ruimte voor spontane ideeën en die vrijheid om te doen wat je graag doet die de vrijwilligers goesting geven. Dat geldt ook voor ons, benadrukt Jos. Zo doet iedere bestuurder wat hij of zij goed kan en waar hij of zij tijd voor heeft. Maar ook de deelnemers en andere vrijwilligers krijgen die vrijheid. Niets moet, alles mag, lacht Jos. Zo krijg je een dynamische groep mensen van alle leeftijden, daar zijn wij als bestuur een mooi voorbeeld van, vervolgt Jan (45). Reinilde (52) knikt instemmend: Dat klopt. Ik hoop dat we nog lang op die golf van vriendschap en enthousiasme kunnen doorgaan.

11 11 [ helpende handen ] Daniël Rys voelen Annemie (52) geeft vorming over psychisch ziek zijn Mijn vrijwilligerswerk geeft me veel voldoening. Daar doe je het voor. Annemie Meeusen uit Schoten is al meer dan vijf jaar freelance lesgever voor Ziekenzorg CM. Na een oproep in het CM-ledenblad startte ze met vormingen over psychisch ziek zijn. Er bestaat nog zoveel onwetendheid, ik vind het belangrijk om mensen de juiste informatie mee te geven. Ik sta in het onderwijs. Het bleef kriebelen om ook in mijn vrije tijd met mensen aan de slag te gaan. Daarom startte ik als lesgever bij Ziekenzorg CM. Ik vind het fijn om dingen te kunnen overbrengen. Op die manier kun je mensen meenemen in een verhaal, hun vragen beantwoorden en onduidelijkheden wegwerken. Maar er is een bedenking: Die vrijwilligerswerking is een belangrijke uitdaging. Het is niet evident om vrijwilligers te vinden en zeker niet om ook jonge mensen aan te trekken. Het is ook niet eenvoudig om steeds alles zelf te moeten uitpluizen. Ik vind het fijn dat naast de chronisch zieken en hun mantelzorgers ook de vrijwilligers centraal staan in de toekomst. Ik hoop dat we de ondersteuning zullen krijgen waar we echt nood aan hebben, geeft Karl (34) aan. Om trots op te zijn Trots. Het woord valt meer dan eens in het zaaltje achter de kerk van Schriek. We willen fier zijn op onze organisatie en daarin speelt herkenbaarheid een belangrijke rol, aldus Sonia (53). Wij zijn meer dan een organisatie waar ouderen zorgen voor andere ouderen. Wij willen er voor iedereen zijn. Jan vervolgt: De drempel moet weg. Er mag geen schroom meer zijn over ziekte. Over al dan niet deelnemen aan activiteiten van Ziekenzorg CM, zelfs als je jong bent, evenmin. We vinden het dan ook fijn om te horen dat er over een nieuwe naam voor Ziekenzorg CM nagedacht zal worden. Mensen moeten zich kunnen herkennen in waar Ziekenzorg CM voor staat. Ook dat is een element in de toekomstvisie: een zichtbare vereniging waarvan mensen weten wat ze voor hen kan betekenen. Bus Weet je wat mijn droom voor de toekomst is? Onze eigen bus!, lacht Jetty. Dan kunnen we organiseren wat we willen en onze kas besteden aan wat de mensen hier echt nodig hebben. Ik ga alvast voor mijn rijbewijs van buschauffeur, reageert Karl enthousiast. De goesting zit erin. En de wil om er voor iedereen bij Ziekenzorg CM in Schriek het beste van te maken ook. Ik ondersteun heel uiteenlopende groepen. Ik coach vrijwilligerskernen en vakantiebegeleiders, maar ik werk ook met mantelzorgers, met mensen met zorgvragen of gewoon met geïnteresseerden. Dat maakt het boeiend. Het vergt wel wat creativiteit want elke groep heeft andere vragen. De vormingen die ik geef gaan over psychisch ziek zijn, maar ook over omgaan met depressie, inlevend luisteren en over grenzen stellen voor jezelf. Het is fijn als deelnemers je vertellen dat ze veel bijgeleerd hebben. Je zorgt mee voor houvast en geeft antwoorden op vragen waar mensen soms al lang mee zitten. Ik werk vooral met vrijwilligersgroepen in de voorbereiding naar vakanties. Hun enthousiasme werkt aanstekelijk en geeft me steeds weer goesting om te blijven doorgaan. Ik haal er veel energie uit. Zolang ik kan, blijf ik me inzetten als lesgever. Maar wie weet word ik ooit zelf vrijwilliger bij een Ziekenzorgkern of ga ik mee op vakantie. Dan kan ik in de praktijk toepassen wat ik nu bij de vormingsmomenten meegeef. Anneleen Vermeire Voor het nieuwe thema Slaap zoekt Ziekenzorg CM nog enthousiaste lesgevers. Stuur je motivatie en cv voor 5 oktober naar Ziekenzorg CM, Ghislaine Luchtmeijer, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel ghislaine.luchtmeijer@cm.be Hoe krijg ik het lidgeld voor de sportclub terugbetaald? Sluiten je kinderen aan bij een sportclub of ga je zelf naar een sportcentrum om meer te bewegen? Om je aan te moedigen, betaalt CM je een deel van het inschrijvingsgeld terug. Bewegen komt je gezondheid ten goede. Je vergroot je weerstand, je versterkt je botten en spieren en je kunt gemakkelijker je gewicht onder controle houden. Bewegen is ook een prima middel om stress te verminderen. In groep aan sport doen, bevordert bovendien je sociale contacten en stimuleert je om vol te houden. CM geeft je een duwtje in de rug om in clubverband te bewegen. Als je lid wordt van een sportclub of centrum, krijg je een tegemoetkoming tot maximaal 15 euro per jaar voor het inschrijvingsgeld. Op voorwaarde dat de organisatie aangesloten is bij een Bloso-sportfederatie of erkend is door de gemeente, provincie, hogeschool of universiteit. En je moet kiezen voor een sport die door CM als bewegingssport is erkend. Als je een aanvraagformulier laat invullen door de club en het bezorgt aan je ziekenfonds, wordt de tegemoetkoming op je rekening gestort. Dit formulier kun je downloaden op de CM-website of afhalen in het CM-kantoor. Het sportvoordeel geldt voor jong en oud. [ de vraag ]

12 Photo : Climax Films Design : Benjamin Seznec / TROÏKA AVEC LAURA VERLINDEN SERGE LARIVIÈRE DIDIER DE NECK ROMAIN GELIN MARCO LORENZINI SCÉNARIO ORIGINAL THOMAS GUNZIG ET JACO VAN DORMAEL MUSIQUE ORIGINALE AN PIERLÉ PRODUCTION DÉLÉGUÉE JACO VAN DORMAEL PRODUCTION OLIVIER RAUSIN ET DANIEL MARQUET COPRODUCTION DAVID GRUMBACH FRANK VAN PASSEL PHILIPPE LOGIE ET ARLETTE ZYLBERBERG IMAGE CHRISTOPHE BEAUCARNE afc sbc MONTAGE HERVÉ DE LUZE SON DOMINIQUE WARNIER FRANÇOIS DUMONT ET MICHEL SCHILLINGS DÉCORS SYLVIE OLIVÉ COSTUMES CAROLINE KOENER MAQUILLAGE ET COIFFURE KAATJE VAN DAMME CHORÉGRAPHIE MICHÈLE ANNE DE MEY ASSISTANAT RÉALISATION RENAUD ALCALDE DIRECTION DES EFFETS SPÉCIAUX ÉMILIEN LAZARON DIRECTION DE PRODUCTION MARC DALMANS PRODUCTION EXÉCUTIVE OLIVIER RAUSIN ET JEAN-YVES ASSELIN UNE COPRODUCTION BELGIQUE-FRANCE-LUXEMBOURG TERRA INCOGNITA FILMS CLIMAX FILMS APRÈS LE DÉLUGE JULIETTE FILMS CAVIAR ORANGE STUDIO VOO ET BE TV RTBF (TÉLÉVISION BELGE) AVEC LA PARTICIPATION DE OCS TELENET BNP PARIBAS FORTIS FILM FINANCE CASA KAFKA PICTURES CASA KAFKA PICTURES MOVIE TAX SHELTER EMPOWERED BY BELFIUS BELGA FILMS FUND RÉALISÉ AVEC LE SOUTIEN DU TAX SHELTER DU GOUVERNEMENT FÉDÉRAL BELGE SOUTENU PAR EURIMAGES PRODUIT AVEC L AIDE DU CENTRE DU CINÉMA ET DE L AUDIOVISUEL DE LA FÉDÉRATION WALLONIE-BRUXELLES AVEC LA PARTICIPATION DU FILM FUND LUXEMBOURG AVEC LA PARTICIPATION DE LA WALLONIE MET DE STEUN VAN HET VLAAMS AUDIOVISUEEL FONDS (VAF) MET DE STEUN VAN SCREEN FLANDERS HET AGENTSCHAP ONDERNEMEN VLAANDEREN IN ACTIE EN VAF DISTRIBUTION BELGIQUE BELGA FILMS DISTRIBUTION FRANCE ET VENTES INTERNATIONALES LE PACTE RÉALISÉ PAR JACO VAN DORMAEL 12 [ inbox ] [ brief in de kijker ] BENOÎT CATHERINE FRANÇOIS YOLANDE PILI POELVOORDE DENEUVE DAMIENS MOREAU ET GROYNE UN FILM DE JACO VAN DORMAEL LE 2 SEPTEMBRE AU CINÉMA Oplossing C Sociale zekerheid Gisteren werd mijn vrouw opgenomen in het ziekenhuis voor de implantatie van medicatie. Ze moet een week in observatie blijven om te controleren of de implantatie effectief werkt. Dankzij onze sociale zekerheid is dat betaalbaar. De eerste dag gebeurde er niets. Alleen kwam de arts langs om poolshoogte te nemen. De volgende dag mocht mijn vrouw geen pilletje meer nemen om het effect van de techniek te kunnen nagaan. Hospitalisatie om één pilletje niet meer in te nemen! Hoeveel leefloon voor vluchtelingen staat daar tegenover? Wie durft nog zeggen dat onze sociale zekerheid in gevaar gebracht wordt door vluchtelingen? Speur je in cm.be mee naar het antwoord? Tip Troostend lichaamsdeel Stuur je antwoord voor 10 oktober op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek Broers waren we van Han Zinzen en Peter Muyshondt (het verhaal van Peter die nu hoofdcommissaris is en zijn broer Tom die in aanraking kwam met heroïne en stierf aan een overdosis), uitg. Vrijdag, o f een duoticket voor de film Le Tout Nouveau Testament (de dochter van God stuurt naar iedereen zijn sterfdatum), verdeler Belga. Uit de juiste inzendingen worden dit keer zeven winnaars geloot. Antwoord opgave cm.be nr. 15 Ijsblokken Winnaars Jozef Geuns (Mol) Magda Hamerijck (Assebroek) Wim Van Damme (Mariakerke) Neem ook deel aan de CM-webquiz op Johan Decruynaere, Kortrijk Meer betaald voor raadpleging Ik ging onlangs op consultatie bij mijn huisdokter omdat ik een voorschrift nodig had. Hij nam de tijd om ook mijn bloeddruk en hartslag te controleren en vroeg mij daarvoor 28,50 euro. Dat verwonderde me omdat ik normaal 24,50 euro betaal. Ik durfde echter niets zeggen omdat ik dacht dat het tarief misschien verhoogd was en ik dat bericht gemist had. In de laatste cm.be las ik dat het tarief voor een raadpleging inderdaad 24,48 euro is. Het gaat natuurlijk maar over 4 euro maar ik heb daar een slecht gevoel bij. Magda Vansteelant, Slijpe Stel je je vragen over het aangerekende bedrag, spreek er dan gerust je arts over aan. Je kunt het getuigschrift voor verstrekte hulp ook eerst voorleggen aan de consulent in het CM-kantoor voor meer uitleg, vooraleer het in te dienen voor terugbetaling. Doktersbriefje Ik heb al mijn verzekeringspapieren overzichtelijk gebundeld en daarbij vond ik nog een oud doktersbriefje. Kan ik dat nog indienen bij het ziekenfonds voor terugbetaling? Naam en adres bekend bij de redactie Getuigschriften voor verstrekte hulp moeten aan het ziekenfonds worden bezorgd binnen de twee jaar na het einde van de maand waarin de zorg werd verleend. Afwijkingen zijn enkel mogelijk bij overmacht en mits goedkeuring door het Riziv of wanneer de verjaringstermijn bij aangetekend schrijven werd tegengehouden. Tandarts Kinderen gaan volgens CM te weinig naar de tandarts. Ik had in de vakantie dringend een tandarts nodig. Omdat mijn tandarts met vakantie was, probeerde ik een afspraak te maken bij een andere tandarts. Maar die had geen plaats voor mij. Misschien is dat ook een reden waarom niet iedereen elk jaar naar de tandarts gaat. Thuiszorg Naam en adres bekend bij de redactie Mijn moeder heeft acht jaar geleden een kleine hersenbloeding gehad. We dachten eerst dat een rusthuis de beste oplossing zou zijn, maar we hebben toen voor thuiszorg met f amiliehulp gekozen. Het is niet gemakkelijk maar het werkt. Mijn broer en ik verzorgen haar nu al acht jaar. Ons moeder is voor een groot deel haar motorisch vermogen kwijt waardoor ze totaal afhankelijk is van anderen. Ze is nu 82 jaar en redelijk gelukkig. Wijzelf hebben heel wat moeten opgeven om haar dat beetje geluk nog te geven. Sommigen vragen ons of een rusthuis niet beter is. Ons moeder heeft lang onder moeilijke omstandigheden voor ons gezorgd en nu is het onze beurt om voor haar te zorgen. Het is de inspanningen waard. Zolang het mogelijk is, doen we voort. #TWEETS Patrick Kinget via Facebook NadjaDS De groenteboer op de markt: Ik ga zorgen voor jouw gezondheid en en hij schonk mij de kiwi s en appelsienen. Amai. Straf Tom de Leur Elke week er boenk op in Radio Gaga. Vrouw zou haar demente man graag een stukje van haar hersenen geven. Raymond Harder Na twee jaar met veel medische kosten kom ik erachter dat ik recht heb op de verhoogde tegemoetkoming. Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

13 een goed gevoel in de klas en op school [ mijn CM ] 13 School, ouders en leerlingen moeten luisteren naar elkaar Leerlingen brengen veel tijd door op school. Maar wat zorgt ervoor dat ze wel of niet graag naar school gaan? En hoe kun je daarmee aan de slag? Het is vooral belangrijk dat de school, ouders en leerlingen luisteren naar elkaar, zegt Theo Kuppens, directeur van VCOV, de ouderkoepelorganisatie van het vrij onderwijs. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE De meeste leerlingen gaan best graag naar school. Ze leren heel wat bij en kunnen er plezier maken met vrienden. Maar voor veel anderen is school niet zo n pretje. De lessen zijn hun ding niet of de contacten met leerkrachten of klasgenoten lopen niet vlot. Nog anderen voelen zich niet goed in hun vel. Theo Kuppens: Door oog te hebben voor wat leeft bij leerlingen en door een brug te slaan naar de thuisomgeving komen problemen sneller aan de oppervlakte. Thuis en school De thuisomgeving heeft veel invloed op het welbevinden en het leren van leerlingen. Thuis komen verhalen over school meestal het eerst boven. Scholen verwachten vaak dat ouders daarop inpikken. Maar dat klinkt eenvoudiger dan het is. Het is belangrijk dat de school zelf contacten legt met ouders en hen motiveert om aandacht te hebben voor wat hun kinderen bezighoudt. Wanneer een leerling ziet dat die betrokkenheid er is, zal school een pak aangenamer worden. Daarnaast moet de leerling merken dat de school en de leerkrachten openstaan voor wat hij of zij denkt en voelt. Een goed gevoel op school is een kwestie van iedereen te betrekken. En je als ouder of leerling te laten horen. Theo Kuppens: Een goed gevoel op school is een kwestie van iedereen te betrekken. inspraak mogelijk maakt, wordt een school waar leerlingen graag zijn. Kleine dingen Het kan zelfs in kleine dingen zitten. Het is belangrijk dat scholen ook ouders betrekken die niet in de ouderraad zitten. Dat kan tijdens een babbel na school of bij het oudercontact. De school kan ouders via brieven of de agenda op de hoogte houden. Door pictogrammen toe te voegen is de info voor iedereen duidelijk. Daarnaast kan de school ouders aanmoedigen om te helpen bij activiteiten. Het is ook mogelijk om op een toegankelijke manier aan alle ouders te vragen hoe ze denken over bepaalde thema s. Dat geeft hen het gevoel dat er oprecht naar hen geluisterd wordt. Op die manier worden de school, de ouders en de leerlingen echt partners en kan er heel wat veranderen zodat leerlingen zich beter voelen en beter kunnen leren. Ideeën voor thuis Leerlingen moeten die betrokkenheid ook thuis voelen. Het komt erop aan ouders zoveel mogelijk handvaten mee te geven om thuis in te pikken op waar hun kind mee bezig is. We proberen scholen daarbij te ondersteunen, vervolgt Theo Kuppens. VCOV werkte samen met CM aan het pakket Vlieg erin! dat scholen en ouders informatie en ideeën geeft over hoe ze samen kunnen inzetten op dat welbevinden van leerlingen. Goed in je vel op school: samen aan de slag Wat zijn mijn talenten? Wat kan ik doen als ik het moeilijk heb? Het pakket Vlieg erin! geeft lesideeën voor scholen en tips voor ouders om met kinderen van de derde graad lager onderwijs aan de slag te gaan om hun welbevinden te versterken. Met het pakket De gelukzoekers gaan jongeren van de tweede graad secundair onderwijs op zoek naar wat hen gelukkiger en weerbaarder maakt. Ouderraad VCOV ondersteunt ouders in de ouderraad en de schoolraad. Dat zijn de plaatsen bij uitstek om onderwerpen aan te kaarten die ouders en kinderen bezighouden. Het gezondheidsbeleid met aandacht voor welbevinden op school is daar een mooi voorbeeld van. Gezondheid is ruim. Dat gaat over gezonde voeding en sport op school, over de aanpak van pesten en aandacht voor propere toiletten en een fijne speelplaats. Zelfs de lesinhouden vallen hieronder: Hoe gebruik je het internet veilig? Wat als je het even moeilijk hebt? Een school die

14 16 [ uitsmijter ] verhalen uit een gesloten wereld Er zijn zoveel moedige mensen Wat gebeurt er als je een lokale radio neerpoot in een gesloten gemeenschap? Dan komen de verhalen los, zo toont Radio Gaga, een nieuw Canvasprogramma met Joris Hessels en Dominique Van Malder. Prettig gestoord, maar met het hart op de juiste plaats. TEKST: NELE VERHEYE > FOTO S: VRT PHILIPPE BANZE H et concept is eenvoudig. Joris Hessels en Dominique Van Malder, twee bevriende acteurs en theatermakers, zenden 48 uur lang lokale radio uit op een plek die je normaal nooit te zien krijgt. Van een afgelegen dorp in Wallonië of een internaat tot een opvangcentrum voor asielzoekers of een psychiatrisch ziekenhuis. Iedereen die wil, kan een plaatje komen aanvragen en zijn of haar verhaal vertellen. We doen dat al langer dan vandaag, zegt Joris Hessels. Omdat dit project zo bijzonder is, wilden we het graag delen met de wereld, vandaar dit programma. Een antenne opzetten en jullie caravan openplooien, zo simpel is het? Dominique: Eigenlijk wel. Het verbaast ons elke keer hoe vlot mensen hun verhaal delen in onze geïmproviseerde radiostudio. Anderzijds: we nemen er wel onze tijd voor. We zijn drie dagen ter plaatse en maken 48 uur lang radio. Je moet het een beetje zien als binnenkomen in een dorpscafé. Als je de deur opentrekt, vallen alle gesprekken stil en kijkt iedereen je aan. Plots ben je de nieuwkomer. Maar neem je de tijd om een paar pinten mee te drinken, dan is het feest. Dat gevoel wilden we ook creëren via dit project. Joris: We stellen ons bewust heel open op. Met een open hart en een open vizier. Hier zijn we, dit is wat we doen. Iedereen is welkom. Wat is jullie het meest bijgebleven? Joris: Le Mesnil, een afgelegen dorpje in Wallonië, was voor ons echt wel een uitdaging. Wat komen die twee hier doen, zag je de mensen denken. Tijdens de opnames kwam er een zekere David in onze caravan zitten. Een jongeman met tatoeages en een zwaar verleden. Echt zwaar hé, met drugs en ontvoeringen en zo. Hij was in Le Mesnil naast zijn moeder komen wonen, om ver weg te blijven van de gevaren van de stad. In het begin moet dat heel vreemd geweest zijn, maar de mensen van het dorp hadden hem toch opgenomen in hun gemeenschap. Kijk, ik vind dat een heel mooi verhaal, hoe zo n jongen daar dan toch zijn plaats vindt. Zijn er veel mensen zoals hij? Dominique: Het is ongelooflijk hoeveel mensen uit de boot vallen in onze maatschappij. Steeds meer, zelfs. Misschien heeft dat wel te maken met het tempo waarin we leven. Er was een meisje van een jaar of twintig dat in de psychiatrie verbleef, maar nauwelijks bezoek kreeg. Schaamte, angst, wie zal het zeggen. Terwijl het iedereen kan overkomen. In een vingerknip kun je op zo n plek terechtkomen. Iedereen heeft het recht om het even kwijt te zijn. We willen niet de moraalridders uithangen, maar ergens willen we wel het taboe doorbreken. Wat hebben jullie opgestoken van dit project? Joris: De veerkracht van de mens, dat is iets waar ik enorm veel bewondering voor heb. In het revalidatiecentrum Pellenberg kwam er een man in onze caravan zitten die na een zwaar ongeval in een rolstoel zat. Door allerlei complicaties was hij voor de zoveelste keer opgenomen. Maar die mens was onwaarschijnlijk vrolijk en moedig, we werden er zelf blij van. Wat wens je nog, vroegen we hem. Niets, zei hij, ik ben ok, ik heb alles wat ik moet hebben. Hij miste maar één ding: zijn vrouw die drie jaar geleden overleden was. Hij vroeg voor haar het nummer You are always on my mind van Willy Nelson aan. Op dat moment schoten de tranen in mijn ogen. Was het niet zwaar voor jullie? Joris: Na 48 uur ben je wel leeg, ja. Het helpt dat we met twee zijn. Dominique is een goede vriend, we kennen elkaar al vijftien jaar, werken veel samen, kregen op hetzelfde moment een zoon, en ga zo maar verder. Zoals vrouwen op hetzelfde moment menstrueren, zo euh lopen onze levens ook naast elkaar, op een bepaalde manier. Er is niemand die mij zo goed aanvoelt als Dominique, die zo goed Dominique: jouw zinnen aanvult. Joris: Voila, ja. We hebben maar één blik nodig om elkaar te begrijpen. Soms dacht ik: ik mag hem niet aankijken, of ik ga janken. Of andersom: ik schiet in de lach. Vergis je niet, er zit ook veel humor in Radio Gaga. Dominique: Humor is een manier om je moeilijkheden te relativeren. Er zijn zoveel moedige mensen in deze wereld, die er ondanks alles toch voor blijven gaan. Die verdienen een plaats in onze leefwereld, al was het maar om te tonen dat de dingen waar wij soms over zagen, eigenlijk helemaal zo erg niet zijn. Radio Gaga, elke dinsdag om uur op Canvas, nog tot 13 oktober Dominique Van Malder (l.) en Joris Hessels (r.): Het is ongelooflijk hoeveel mensen uit de boot vallen in onze maatschappij.

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje. Foto Je bent zwanger. Het is goed om dan al na te denken over kinderopvang van je kindje.. Foto In de kinderopvang zorgt

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten Gezonde recepten Gezonde recepten Vraag jij je ook wel eens af wat gezonde recepten zijn en wat nu gezond is en wat niet? Er zijn zoveel geluiden in voedingsland, dat je soms de weg kwijt kunt raken. Wat

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? boekje-105x105-def.indd 1 30-01-2009 12:05:22 1,2,3,..., 10 stappen boekje-105x105-def.indd 2 30-01-2009 12:05:23 Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven in je hoofd en hebben al heel

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Les 33. Zwangerschap

Les 33. Zwangerschap http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Les 33. Zwangerschap Wat leert u in deze les? Informatie begrijpen over zwanger zijn. Zeggen dat u zwanger bent of dat u zich niet lekker voelt. Woorden die hetzelfde

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd?

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst Voorproefje ALLES DUBBEL Survivalgids voor startende tweelingmama s Denise Hilhorst Inhoud Dubbel van start 7 Dubbel ervaren 8 Dubbel zwanger 10 Dubbel voorbereiden 19 Dubbel bevallen 25 Dubbel voeden

Nadere informatie

Maximale inspanningstest

Maximale inspanningstest Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,

Nadere informatie

De Inner Child meditatie

De Inner Child meditatie De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Waarom zijn we hier. Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden?

Waarom zijn we hier. Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden? Waarom zijn we hier Hoe kan je als bezorgde en gedreven ouders, positief coachen zonder zelf onder de stress te lijden? Waar gaat het over Coachen Uitlokken en ondersteunen van leren* * Verschillende leerdomeinen:

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT?

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT? Inleiding Gevoelens: we hebben ze allemaal. Maar soms is het lastig te weten hoe je je nu écht voelt. Je bent blij, maar ook zenuwachtig. Of je weet niet of je boos of verdrietig bent. Of je snapt niet

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Stel je gezond weekmenu samen

Stel je gezond weekmenu samen Stel je gezond weekmenu samen Leer je maaltijden op een gezonde manier plannen Lotte De Clercq Auteur: Lotte De Clercq Coverontwerp: Lotte De Clercq ISBN: 978-94-6342-735-7 Uitgeverij mijnbestseller.nl

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts.

Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts. Thema 5 Les 1: De angst: Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts. De schrik: Als iemand ineens achter je staat, dan schrik je. Je bent dan ineens

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel.

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Samenvatting Mensen ABC

Samenvatting Mensen ABC Samenvatting Mensen ABC Week 1ABC: Wie zijn wij? Info: Wie zijn wij mensen Mensen zijn verschillend. Iedereen is anders, niemand is hetzelfde. Dat noem je uniek. Een mens heeft een skelet van botten. Daarom

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Welkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt.

Welkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt. Welkom Hallo Welkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt. Toch kan een ziekenhuisopname best fijn

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Kinderen in beweging 9 t/m 12 jaar. Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht

Kinderen in beweging 9 t/m 12 jaar. Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht Kinderen in beweging 9 t/m 12 jaar Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht Vind je jezelf te dik? Wil je op je gewicht gaan letten, maar weet je niet zo goed hoe je dat kunt doen? Wij kunnen

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

Take a look at my life week 13

Take a look at my life week 13 Take a look at my life week 13 Dit was me wel een weekje zeg een nogal saai weekje. Met heel veel op bed liggen omdat ik ziek ben. Hoest de longen uit me lijf, ben onwijs verkouden, totaal geen energie

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Vragenlijst Prettig Schoolgaan versie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs

Vragenlijst Prettig Schoolgaan versie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs Vragenlijst Prettig Schoolgaan versie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs Inleiding Hieronder staan een aantal vragen. De vragen gaan allemaal over de middelbare school. Jij gaat de vragen beantwoorden.

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Belg verliest meeste tijd in file

Belg verliest meeste tijd in file Regio Mechelen Vrijdag 18 september 2015 65 jaar Ziekenzorg Jong en oud, we zijn er voor iedereen > p. 8 Belg verliest meeste tijd in file Fietsen meer stimuleren voor woon-werkverkeer Groen idee: de bedrijfsfiets

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Van dinsdag 11 augustus t/m vrijdag 14 augustus

Van dinsdag 11 augustus t/m vrijdag 14 augustus kindvriendelijkgoor@gmail.com www.kindvriendelijkgoor.nl kindvriendelijkgoor.facebook.com mei/juni 2015 Van dinsdag 11 augustus t/m vrijdag 14 augustus Is er weer jullie leukste week van het jaar het kinderkamp!!!

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14

Nadere informatie

WAT ALS... Junior journalist culinair

WAT ALS... Junior journalist culinair Junior journalist 2012 - culinair WAT ALS... Wat als 's avonds de prei, de selder en de wortelen een eigen leven gaan leiden in je koelkast? Het kan onzin zijn, maar ik denk toch iets helemaal anders.

Nadere informatie

MIJN GEDACHT! EEN AGENDA DIE JE HELPT OM OPBOUWENDE KRITIEK TE GEVEN.

MIJN GEDACHT! EEN AGENDA DIE JE HELPT OM OPBOUWENDE KRITIEK TE GEVEN. VOEDT U DE TALENTEN VAN UW PERSONEEL VOLDOENDE? JONAC NV MIJN GEDACHT! EEN AGENDA DIE JE HELPT OM OPBOUWENDE KRITIEK TE GEVEN. Dit project loopt met de steun van het Europees Sociaal Fonds en de Vlaamse

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie

Beter omgaan met STRESS. E-book

Beter omgaan met STRESS. E-book Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.

Nadere informatie

ProJOP. jeugdwerk VPKB. 40 Days. stilstaan in de 40 dagentijd

ProJOP. jeugdwerk VPKB. 40 Days. stilstaan in de 40 dagentijd ProJOP jeugdwerk VPKB 40 Days stilstaan in de 40 dagentijd Hey! Voor je ligt 40 Days. De veertigdagentijd is de periode waarin we uitkijken naar Pasen, het feest van Jezus opstanding. Onderweg lezen we

Nadere informatie

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is:

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is: Gefeliciteerd. Je bent zwanger en je hebt één of meerdere honden. Het wordt jullie eerste kind. Je bent net bij de verloskundige geweest, het gaat goed met je kindje, en je hebt deze folder meegekregen.

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL CHATTEN verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL Stotteren Kom op, Roy. Het is allang tijd. De leraar informatica legt een hand op Roys schouder. Maar Roy kijkt niet op of om. Hij zit achter de fijnste computer

Nadere informatie

Leren (kan je ) leren!

Leren (kan je ) leren! Leren (kan je ) leren! Leertips op maat van de middenschool Beste leerlingen en ouders, Het begrip leren leren klinkt jullie waarschijnlijk niet onbekend in de oren. We hopen dat er in de basisschool al

Nadere informatie

Eerste week vd advent

Eerste week vd advent Advent vieren en beleven derde graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein Zorgen voor een ander, dan doe je gewoon.. Maar soms is een beetje hulp en steun meer dan welkom! In Nieuwegein

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 103 103 HOOFDSTUK 7 Wat gaan we doen? WOORDEN 1 Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 2 Op 22 november zijn we 25 jaar

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Zwanger zijn en bevallen

Zwanger zijn en bevallen Zwanger zijn en bevallen PRAKTISCHE TIPS IN GEWONE TAAL MARJA VAN DEURSEN & WILMA VAN OS 6 ZWANGER ZIJN EN BEVALLEN Inleiding Gefeliciteerd. Je bent zwanger! Het is fi jn om zwanger te zijn. Maar je hebt

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk Vrijwillige hulp

Vrijwilligerswerk Vrijwillige hulp Vrijwilligerswerk Mantelzorg Vrijwillige hulp Burenhulp Maak samen het verschil. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil. Hun inzet op het gebied van onder andere cultuur, zorg, sport, natuur

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.

EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. 3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen

Nadere informatie

De Zorgmakelaar aan huis. Zonder zorgen thuis blijven wonen

De Zorgmakelaar aan huis. Zonder zorgen thuis blijven wonen De Zorgmakelaar aan huis Zonder zorgen thuis blijven wonen Mijn vrouw en ik kunnen onszelf nog goed uit de slag trekken. Wel organiseert Debbie al wat praktische hulp bij ons thuis waardoor we nu opnieuw

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen.

Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Dit zijn Kelly en Karim. Zij willen graag een kind. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. 1. Kelly en Karim willen over

Nadere informatie

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Deze brochure kan ook ondersteunend zijn voor iedereen die met het gezin in contact komt: maatschappelijk

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.

Nadere informatie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie Herhalingsoefeningen Thema 3 Familie en relaties 1 Woorden Familie Lees de zinnen over de familie van Simon en Els. Schrijf de volgende namen in de stamboom: Hans, Helena, Hester, Joke, Mark, Michiel,

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Instructieboek Koken. Voor de Mpower-coach

Instructieboek Koken. Voor de Mpower-coach Instructieboek Koken Voor de Mpower-coach juni 2014 Mpower-coach Instructieboek Versie 1.2014 blz. 2 Inhoud: Inhoudsopgave blz. 3 Mpower-coach blz. 5 Thema koken : blz. 7 Module 0: Beginnen met koken blz.

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Paniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken

Paniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken Paniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken Hooikoorts welke geen standaard klachten geeft, kan oorzaak zijn van hyperventilatie aanvallen, het lijkt er nml enorm veel op. Dus reageer je niet met niesbuien,

Nadere informatie