Dioxine emissie oktober verspreidingsberekeningen. D. Spoelstra F. Duijm

Transcriptie

1 NOTITIE Onderwerp REC Harlingen Project Dioxine emissie oktober verspreidingsberekeningen Opdrachtgever FUMO Projectcode LW Status Definitief Datum 22 februari 2016 Referentie LW217-12/ Auteur(s) ir. A.M. Schakel, ing. S. Veenstra Gecontroleerd door ir. L.F.C. Steens Goedgekeurd door ir. A.M. Schakel Paraaf Bijlage(n) I Journaalfiles (3x) II Meteostations III Ligging woningen Aan FUMO GGD D. Spoelstra F. Duijm Kopie Witteveen+Bos L. Steens 1 INLEIDING Bij de dioxinemeting in de rookgassen van de Reststoffen Energie Centrale (REC) in Harlingen is in het verzamelmonster van oktober 2015 een verhoogde concentratie dioxine aangetroffen. Het is aannemelijk dat dit een gevolg is van de storingen op 1 en 2 oktober. De totale emissie op die dagen wordt geschat op circa 33 mg TEQ 1. In deze notitie wordt een verspreidingsberekening gemaakt om de jaargemiddelde immissieconcentratie van dioxine (TEQ) in de omgeving van de REC te bepalen, uitgaande van de verhoogde emissie op 1 en 2 oktober en de gemiddeld gemeten emissie op de overige dagen in het jaar. 2 EMISSIES 2.1 Gemeten emissies In de volgende tabel staan de beschikbare gemeten 2 dioxine concentraties (ng TEQ/m³) weergegeven sinds de start van de continue monstername in augustus Op basis van de door Eurofins gerapporteerde monsternametijd en de gemiddelde debieten in de betreffende tijdsperiode (berekend uit de halfuur 1 2 Witteveen+Bos notitie LW217-12/ van 26 januari De schatting van een vracht van circa 33 mg TEQ volgt deels uit de metingen (27 mg) en deels (6 mg) uit schatting op basis van literatuur voor een aantal uren zonder meetwaarde. Prüfberichte van Eurofins GfA Lab Service GmbH. Hamburg. Witteveen+Bos Raadgevende ingenieurs B.V. Van Twickelostraat 2 Postbus AE Deventer +31 (0) KvK

2 gemiddelde waarden in de emissie jaarrapportage van Omrin) zijn de emissievrachten (in mg TEQ) per meetperiode berekend. Tabel 2.1 Gemeten concentraties ng TEQ/m³ en berekende vrachten (in mg TEQ) per meetperiode in 2015 Maand Concentratie ng TEQ/m³ Monstername uren Gemiddeld debiet Nm³/u Emissie totaal mg TEQ meetperiode 1 augustus 0, ,4 meetperiode 2 september 0, ,4 meetperiode 3 oktober 0, ,3 meetperiode 4 november 0, ,0 meetperiode 5 december 0, ,6 2.2 Schatting totale emissie 2015 Onder normale bedrijfsomstandigheden (meetperiodes 1, 2, 4 en 5) wordt gemiddeld 0,7 mg TEQ/maand (0,95 µg TEQ/uur) uitgestoten. Uitgaande van deze gemiddelde gemeten emissiewaarde, wordt de emissie in 2015 onder normale bedrijfsomstandigheden en bij bedrijfsuren van de REC berekend op totaal 7 mg TEQ. In de notitie van Witteveen+Bos van 26 januari 2016 is ten aanzien van oktober 2015 geschat dat naast de gemeten waarde van 27,3 mg in de meetperiode in oktober mogelijk nog circa 6 mg TEQ is vrijgekomen op de dagen van de storing. De totale emissie tijdens de meetperiode in oktober is dan 33,3 mg TEQ, waarvan het grootste deel (32,6 mg TEQ) op 1 en 2 oktober en circa 0,7 mg TEQ op de overige dagen van oktober is vrijgekomen. Voor de verspreidingsberekeningen wordt de genoemde reguliere emissie van 7 mg TEQ verspreid over de werkelijke bedrijfsuren ingevoerd, en de verhoogde emissie van 32,6 mg TEQ over 40 uur op 1 en 2 oktober. Voor de warmte-inhoud is uitgegaan van een gemiddeld debiet van Nm³/uur en 158 C tijdens normale omstandigheden en Nm³/uur en 158 C gemiddeld tijdens de 40 uren met verhoogde emissie. Voor de modellering wordt verder een locatie-specifieke werkelijke meteofile voor 2015 gebruikt, waardoor de werkelijke verspreiding van de emissie op 1 en 2 oktober in de contouren zo goed als mogelijk in beeld wordt gebracht. 3 ACHTERGRONDCONCENTRATIE DCMR heeft in 2009 onderzoek gedaan naar de dioxineconcentraties in het Rijnmondgebied 1. De gemeten jaargemiddelde dioxineconcentraties bedroegen afhankelijk van de windrichting 10 tot 70 fg TEQ/m³ (f = femto = ). DCMR vermeldt in dat rapport ook de resultaten van literatuuronderzoek naar dioxineconcentraties in verschillende gebieden. In afgelegen gebieden bedragen de dioxineconcentraties 10 fg TEQ/m³, in landelijke gebieden 20 tot 50 fg TEQ/m³ en in industriële gebieden tot meer dan 100 fg TEQ/m³. 1 Doorn, R.J. van. Dioxineonderzoek in het Rijnmondgebied. Rapportage van luchtmetingen in de periode van maart 2007 t/m januari Documentnummer , Schiedam, april Witteveen+Bos LW217-12/ Definitief

3 Op basis van genoemde waarden zou voor de omgeving van het REC een jaargemiddelde waarde van 10 tot 20 fg TEQ/m³ aangenomen kunnen worden. 4 VERSPREIDINGSBEREKENINGEN 4.1 Uitgangspunten De gevolgen voor de omgeving van de geschatte totale emissie in 2015 van circa 40 mg (7 mg regulier en 33 mg op 1 en 2 oktober) zijn bepaald aan de hand van het Nieuw Nationaal Model (NNM) waarmee de jaargemiddelde immissieconcentraties zijn berekend. De gebruikte invoerfiles staan in bijlage I. Omdat de verhoogde emissie van 33 mg in een korte periode (circa 40 uur) heeft plaatsgevonden, en niet gelijkmatig in het jaar, is de immissiecontour in de omgeving sterk bepaald door de specifieke meteo van die betreffende uren in oktober. Deze specifieke meteo wordt in de modellering gekoppeld aan de verhoogde emissie op die uren; de overige emissie (0,95 µg TEQ/uur) wordt op de gebruikelijke wijze verdeeld over alle overige emissie-uren. Hiermee wordt een representatieve jaargemiddelde contour voor 2015 bepaald. Voor de meteofile van 2015 is gekeken naar de beschikbare meteostations in de omgeving. In bijlage II zijn van vijf nabije meteostations de meteogegevens op 1 en 2 oktober weergegeven. Uit de gegevens blijkt dat de gegevens van alle stations zeer dicht bij elkaar liggen. Voor de berekening is uitgegaan van de gemiddelde meteo van de vijf stations. Naast berekeningen op basis van gasvormig dioxine is een berekening uitgevoerd met 100 % aan fijn stof gebonden dioxinen. Tenslotte is een depositieberekening uitgevoerd op basis van 100 % aan middelgrof stof gebonden dioxinen voor een reguliere jaarsituatie (10 jaar meteo) om de verhouding tussen depositie en luchtconcentratie te bepalen en daarmee de depositie in 2015 te kunnen berekenen Jaargemiddelde concentraties in de lucht In afbeelding 4.1. zijn de jaargemiddelde contouren weergegeven; de concentraties zijn gegeven in fg TEQ/m³ (f = femto = ). In tabel 4.1. zijn de jaargemiddelde concentraties vermeld bij de vier nabije woningen (zie bijlage III) die als toetsingspunten bij de vergunning van de REC zijn gebruikt. Tabel 4.1 Jaargemiddelde immissieconcentraties in fg TEQ/m³ (bijdrage REC in 2015) Woning 1 Woning 2 Woning 3 Woning 4 fg TEQ/m³ jaargemiddeld 0,0092 0,0120 0,0102 0,0026 Uit de contouren en berekende waarden bij de woningen blijkt dat het specifieke emissiepatroon (veel emissie gedurende slechts korte tijd) zoals verwacht voor 2015 heeft geleid tot een zeer a-symmetrisch immissiebeeld dat is bepaald door de heersende meteo tijdens de hoge emissie op 1 en 2 oktober. De maximale jaargemiddelde immissieconcentratie bedraagt 0,9 fg TEQ/m³ en ligt op circa 100 meter ten westen van de schoorsteen van de REC. Deze waarde is 5-10 % van het achtergrondniveau. Vanaf circa 300 meter is de bijdrage minder dan 0,5 fg TEQ/m³, oftewel minder dan 5 % van de achtergrondwaarde. 1 In de depositiemodule GeoMilieu Stacks D is het niet mogelijk een specifieke meteofile te gebruiken. 3 5 Witteveen+Bos LW217-12/ Definitief

4 Bij de nabije woningen treedt een verwaarloosbare toename op van minder dan 0,012 fg TEQ/m³, dat is circa 0,1 % van de achtergrond van fg TEQ/m³. De hoogste waarden in Harlingen zijn 0,05 fg TEQ/m³ aan de rand van de haven en maximaal 0,02 fg TEQ/m³ bij de meest westelijke woningen, respectievelijk circa 0,5 % en 0,2 % van de achtergrond. Afbeelding 4.1 Jaargemiddelde bijdrage van REC aan dioxine-concentratie (fg TEQ/m³) in 2015 (achtergrond = fg/m³) De berekeningen met 100 % aan fijn stof gebonden dioxinen geven vrijwel dezelfde resultaten. 4.3 Depositie Uit de depositieberekeningen blijkt dat het gebied met de maximale luchtconcentraties overeen komt met de maximale depositie. Uit de verhouding van de berekende waarden volgt dat de maximale depositie in 2015 minder dan 0,5 ng TEQ/m² per jaar is. 4 5 Witteveen+Bos LW217-12/ Definitief

5 Indien het maximum niet op zee, maar op land plaats zou vinden dan is bij 5 jaar depositie de maximale bijdrage aan de bodem op die plaats (in de bovenste 1 cm op korte afstand van de schoorsteen) minder dan 0,1 ng TEQ/kg ds. Deze bijdrage ligt ruim onder de achtergrondwaarde en de maximale waarde van de Regeling Bodemkwaliteit van 55 ng/kg ds. 4.4 Evaluatie In het algemeen geldt voor dioxine dat blootstelling via voeding verreweg het belangrijkste is en de blootstelling via ademhaling (inhalatie) slechts een fractie daarvan bedraagt. Uit de berekeningen volgt dat de bijdrage van de dioxine emissie aan de jaargemiddelde achtergrondconcentratie in de lucht zeer laag is, zodat er een verwaarloosbaar effect is voor de blootstelling. Voor de beoordeling van de kortdurende blootstelling kan de TWI (toelaatbare wekelijkse inname) waarde van 14 pg TEQ/kg lichaamsgewicht/week worden gehanteerd 1. Op de plaats waar de maximale jaargemiddelde concentratie optreedt (circa 100 meter van de schoorsteen) kan gemiddeld over 40 uur de concentratie in de lucht ruim een factor 200 hoger zijn dan de jaargemiddelde concentratie, oftewel circa 200 fg TEQ/m³. Bij een gemiddelde inhalatie van 25 m³ in die periode, bedraagt de maximale inname circa 3 pg TEQ. Deze inname is minder dan 1 % van de TWI en zou plaatsvinden indien men zich 40 uur lang op circa 100 meter van de schoorsteen precies in de pluim zou bevinden tijdens de storing. 5 CONCLUSIES Op basis van verspreidingsberekeningen met het NNM zijn de gevolgen van de verhoogde dioxine-emissie van 1 en 2 oktober 2015 onderzocht. Uit de berekeningen blijkt dat de hoogste bijdrage op korte afstand van de schoorsteen plaatsvindt (circa 100 meter) en 5-10 % van de jaargemiddelde achtergrondconcentratie bedraagt. Op wat grotere afstand nemen de concentraties snel af en is de bijdrage aan de achtergrondconcentratie verwaarloosbaar. Het effect van de hoogste bijdrage (die optreedt op circa 100 meter van de schoorsteen) op eventuele inname is verwaarloosbaar ten opzichte van de reguliere inname via voedsel. Door de richting van de wind (naar zee) is de bijdrage aan de bodemconcentratie (via depositie) nihil. Indien de wind naar land zou hebben gestaan zou de maximale bijdrage (op enkele honderden meters van de schoorsteen) ver onder de achtergrondwaarde en maximale waarde van de Regeling Bodemkwaliteit liggen. 1 RIVM Rapport /2010. De verspreiding van dioxinen rond Thermphos. Depositie, concentratie in de lucht en blootstelling. 5 5 Witteveen+Bos LW217-12/ Definitief

6

7 I BIJLAGE: JOURNAALFILES Witteveen+Bos LW217-12/ Bijlage I Definitief

8

9

10

11 II BIJLAGE: METEOSTATIONS Witteveen+Bos LW217-12/ Bijlage II Definitief

12 360 Bepaling gemiddelde windrichting voor Windhoek [ ] De Kooy (235) Vlieland (243) Hoorn (Terschelling)(251) Stavoren (267) Leeuwarden (270) Gemiddelde windrichting sep 30-sep 1-okt 2-okt 3-okt 4-okt 5-okt 6-okt Datum

13 III BIJLAGE: LIGGING WONINGEN Witteveen+Bos LW217-12/ Bijlage III Definitief

14