Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

Transcriptie

1 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

2

3 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord Chris de Vries en Maaike Dujardin Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Augustus 2009 In opdracht van Dienst Kunst en Cultuur en deelgemeente Noord

4 Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteurs: Chris de Vries & Maaike Dujardin Project: Prijs: 10,- Adres: Goudsesingel 78, 3011 KD Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) Telefax: (010) Website: 2 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

5 INHOUD Samenvatting en conclusies 5 1 Inleiding Aanleiding Onderzoeksvraag Methode Leeswijzer 8 2 Bezoek en bekendheid culturele instellingen Bezoek cultuur Bezoek Lokale Cultuurcentra Bekendheid en bezoek instellingen deelgemeente Noord Bekendheid evenementen en gewenste evenementen in de deelgemeente 14 3 Informatiebronnen, barrières en behoeften Informatiebronnen Barrières cultuurparticipatie Voorkeur en gemis Wat vindt men belangrijk bij het bezoek aan een culturele instelling? 22 4 Kunstzinnige activiteiten Beoefenen van kunstzinnige activiteiten Locatie kunstzinnige activiteiten 24 Bijlagen 25 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 3

6

7 Samenvatting en conclusies De deelgemeente Noord en de dienst Kunst en Cultuur hebben de wens om in kaart te brengen wat er in de deelgemeente door de inwoners wordt gedaan op het terrein van kunst en cultuur en waar men eventueel nog behoefte aan heeft. Naar aanleiding van deze wens heeft het COS een onderzoek uitgevoerd onder de inwoners van deelgemeente Noord. De resultaten van het onderzoek worden in dit rapport besproken. Methode De centrale vraag in het onderzoek luidt: Wat wordt er in de deelgemeente allemaal door de burgers gedaan op het terrein van kunst en cultuur? En wat ontbreekt er wat dit betreft volgens de burgers nog in de deelgemeente? Om gegevens te verzamelen die antwoord kunnen geven op deze vragen, is een online enquête (per ) onder een steekproef van bewoners van 16 jaar en ouder uitgezet. Ter verhoging van de respons is onder ouderen en niet westerse allochtonen een aantal face-to-faceinterviews uitgevoerd, zo nodig in de eigen taal van de respondent. Uiteindelijk heeft dit geleid tot 305 ingevulde vragenlijsten. Een aantal respondenten bleek echter niet in de deelgemeente te wonen waardoor de netto respons op 275 uitkomt. Bij de analyse van de resultaten is tevens gebruik gemaakt van enkele resultaten uit de Vrijetijdsomnibusenquête (VTO) Cultuurbezoek in deelgemeente Noord 85% van de inwoners van Noord heeft in 2007 een bezoek gebracht aan een culturele voorstelling of instelling. Dit is iets meer dan het Rotterdamse aandeel. Musea en culturele festivals zijn het meest populair (respectievelijk 49% en 45%). Inwoners van deelgemeente Noord bezochten vaker dan Rotterdammers pop-/wereldmuziek concerten, galeries, concerten van klassieke muziek en jazz / blues concerten. Degenen die het afgelopen jaar wel eens een culturele voorstelling/instelling (inclusief film) hebben bezocht, deden dit gemiddeld 19 keer. In driekwart van de gevallen betrof het culturele voorstellingen/instellingen in Rotterdam. Bekendheid instellingen in deelgemeente Noord Onder de inwoners van deelgemeente Noord is het Hofplein theater (73%) de meest bekende instelling gevolgd door Wijktheater LCC t Kapelletje (48%). Met uitzondering van Galerie op de Rotte zijn galeries in de deelgemeente nauwelijks bekend. De wijkgebouwen en buurthuizen zijn bij gemiddeld een kwart van de inwoners bekend. 13% van de respondenten kent geen enkele genoemde instelling in deelgemeente Noord. Bezoek instellingen in deelgemeente Noord Iets minder dan de helft van de respondenten (46%) heeft de afgelopen 12 maanden een of meer culturele instellingen in de deelgemeente bezocht. Het Hofplein theater is de meest bezochte instelling. 15% van de inwoners in de deelgemeente heeft het theater de afgelopen 12 maanden bezocht. Met uitzondering van t Kapelletje zijn andere instellingen door maximaal 5% van de inwoners bezocht. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 5

8 Bekendheid en gewenste evenementen in deelgemeente Noord Van zes Rotterdamse evenementen (Pleinbioscoop, North Sea Jazz around Town, Dunya on tour, Camping Rotterdam, Galerie op de Rotte en Bruisend Park aan de Rotte), zijn de pleinbioscoop en North Sea Jazz Around Town het meest bekend; meer dan de helft van de inwoners heeft van deze evenementen gehoord. Het minst bekend is Bruisend park aan de Rotte (16%). 7% van de ondervraagde inwoners uit deelgemeente Noord kent geen enkel van de genoemde evenementen. Hoewel Bruisend park aan de Rotte (nog) maar bij een klein deel van de inwoners bekend is, zou meer dan de helft van de inwoners die er wel bekend mee zijn het evenement ook graag in deelgemeente Noord zien. De pleinbioscoop is het meest bekend en ook dit evenement zou door een groot deel van de inwoners (61%) welkom zijn. De minste vraag is er naar Camping Rotterdam. Informatiebronnen Mensen in de directe omgeving vormen voor inwoners van deelgemeente Noord de belangrijkste informatiebron om op de hoogte te blijven van culturele activiteiten in Rotterdam. Daarnaast zijn ook huis-aan-huis-bladen, brochures en affiches veel geraadpleegde bronnen. Ten opzichte van Rotterdammers maken inwoners van deelgemeente Noord vaker gebruik van nieuwe media en informatiebronnen van Rotterdam Festivals / het Uitburo. Barrières cultuurparticipatie Het merendeel van de inwoners van deelgemeente Noord vindt theatervoorstellingen en concerten duur. Voor deze culturele uitstapjes zou de prijs dan ook een barrière kunnen zijn. Daarnaast heeft een relatief groot deel van de inwoners (39%) onvoldoende tijd om voorstellingen, concerten of musea te bezoeken. Overige barrières zoals desinteresse, niemand hebben om mee samen te gaan en zich s avonds onveilig voelen op straat lijken een minder grote rol te spelen. Voorkeur en gemis Iets meer dan een op de tien inwoners van de deelgemeente bezoekt nooit een culturele instelling en heeft dan ook geen voorkeur voor een bepaalde locatie. Degenen die wel eens uitgaan, geven de voorkeur aan het centrum van Rotterdam (44%). Voor ruim een kwart van de inwoners van deelgemeente Noord maakt de locatie niet uit, als men de voorstelling maar leuk vindt. Aan locaties dichtbij huis of juist verder weg bestaat minder behoefte. Zes op de tien inwoners zijn tevreden met het huidige cultuuraanbod in de deelgemeente. Degenen die wel wat missen, noemen in de meeste gevallen een bioscoop. Indien men een bezoek brengt aan een culturele instelling dan worden prijs, bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de mogelijkheid om de activiteit te combineren met andere uitgaansmogelijkheden als belangrijk ervaren. Beoefenen van kunstzinnige activiteiten Het bespelen van een muziekinstrument en tekenen/schilderen zijn de meest beoefende activiteiten in deelgemeente Noord (beiden door 14% van de inwoners beoefend). 57% van de inwoners beoefent geen enkele kunstzinnige activiteit. De helft van de activiteiten worden thuis of bij iemand anders thuis beoefend. Een op de tien activiteiten vindt buiten / op straat plaats. 6 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

9 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De deelgemeente Noord en de dienst Kunst en Cultuur hebben de wens om in kaart te brengen wat er in de deelgemeente Noord door de inwoners wordt gedaan op het terrein van kunst en cultuur en waar men eventueel nog behoefte aan heeft. Naar aanleiding van deze wens heeft het COS een onderzoek uitgevoerd onder de inwoners van deelgemeente Noord. De resultaten van het onderzoek worden in dit rapport besproken. 1.2 Onderzoeksvraag De centrale vraag in het onderzoek luidt: Wat wordt er in de deelgemeente allemaal door de burgers gedaan op het terrein van kunst en cultuur? En wat ontbreekt er wat dit betreft volgens de burgers nog in de deelgemeente? 1.3 Methode Het onderzoek is uitgevoerd middels een enquête onder inwoners van de deelgemeente in de leeftijd van 16 jaar en ouder. Gestreefd werd naar een minimum aantal van 300 respondenten. In eerste instantie is een aantal inwoners per benaderd met de vraag om een enquête op internet in te vullen. Aanvullend zijn er face-to-face enquêtes afgenomen bij inwoners thuis. De face-to-face enquêtes zijn ingezet om ook allochtonen en ouderen de kans te geven om de vragenlijst in te vullen aangezien zij in de respons via internet ondervertegenwoordigd waren. Uiteindelijk heeft dit geleid tot het volgende resultaat: Online respons 199 Face-to-face enquêtes 106 Totale respons 305 Een aantal respondenten bleek echter niet in deelgemeente Noord te wonen waardoor de werkelijke respons van inwoners van deelgemeente Noord op 275 uitkomt. In de tabel op de volgende pagina worden enkele achtergrondkenmerken van de respondenten vergeleken met de achtergrondkenmerken van de totale bevolking in deelgemeente Noord. Op basis van geslacht, leeftijd en etniciteit zijn alleen de vrouwen en niet-westerse allochtonen iets oververtegenwoordigd in de steekproef. Het is niet waarschijnlijk dat dit van grote invloed is op de resultaten van het onderzoek. Bij de interpretatie van de resultaten kan er dan ook vanuit worden gegaan dat ze redelijk representatief zijn voor de bevolking van deelgemeente Noord. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 7

10 Respons in deelgemeente Noord Bevolking deelgemeente Noord op (16 jaar en ouder) Geslacht Man 42% 49% Vrouw 58% 51% Leeftijd jaar 21% 16% jaar 26% 29% jaar 15% 19% jaar 13% 13% 55 jaar en ouder 25% 23% Etniciteit Autochtoon 52% 54% Westerse allochtoon 9% 12% Niet-westerse allochtoon 39% 34% 1.4 Leeswijzer In de volgende drie hoofdstukken worden de resultaten van het onderzoek besproken. Hoofdstuk 2 gaat in op de bekendheid en het bezoek aan cultuur en culturele instellingen in de deelgemeente. In hoofdstuk 3 komt ter sprake welke informatiebronnen men raadpleegt, welke barrières een rol spelen bij cultuurparticipatie, wat de voorkeuren zijn bij cultuurparticipatie en wat men eventueel mist in de deelgemeente. Tot slot wordt in hoofdstuk 4 aandacht besteed aan de kunstzinnige activiteiten die men buiten werk of school beoefent. Daar waar mogelijk worden de onderzoeksresultaten aangevuld met resultaten uit de Vrijetijdsomnibusenquête (VTO) van In de bijlagen zijn de vragenlijst en de antwoorden op de open vragen opgenomen. 8 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

11 2 Bezoek en bekendheid culturele instellingen In dit hoofdstuk worden enkele resultaten uit de VTO gecombineerd met de resultaten uit de Enquête Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord. Paragraaf 2.1 gaat in op het bezoek aan cultuur in Rotterdam en deelgemeente Noord. In de tweede paragraaf komt het bezoek aan Lokale Cultuurcentra aan de orde, waarna in paragraaf 2.3 de bekendheid en het bezoek aan culturele instellingen in de deelgemeente aan bod komt. Het hoofdstuk wordt afgesloten met de bekendheid van enkele evenementen in Rotterdam en het antwoord op de vraag of men deze evenementen ook in deelgemeente Noord zou willen. 2.1 Bezoek cultuur In de VTO is aan de Rotterdammers een aantal culturele voorstellingen, voorzieningen en instellingen voorgelegd. Bij elke voorstelling, voorziening of instelling is gevraagd of men deze in de afgelopen 12 maanden heeft bezocht, hoe vaak men deze heeft bezocht en of dat ook in Rotterdam was. In tabel 2.1 wordt het aandeel bezoekers, het gemiddeld aantal bezoeken in een jaar en het aandeel bezoeken in Rotterdam van de inwoners van deelgemeente Noord vergeleken met de inwoners van Rotterdam. Relatief grote verschillen tussen het aandeel bezoekers in Rotterdam en het aandeel bezoekers in deelgemeente Noord zijn vetgedrukt. N.B. In tegenstelling tot de VTO-rapportage en de deelrapportage Cultuurparticipatie is museumbezoek aan de tabel toegevoegd waardoor de laatste regels in de tabel iets afwijken van de uitkomsten in de VTO- en deelrapportage. Tabel 2.1: Bezoek aan culturele voorstellingen, voorzieningen en instellingen Rotterdam Noord % bezoek # bezoek % in Rotterdam % bezoek # bezoek % in Rotterdam Museum 40 4, ,2 61 Cultureel festival 34 2, ,4 80 Concert pop-/wereldmuziek 27 3, ,5 64 Musical 23 1, ,7 67 Toneelvoorstelling 20 3, ,0 69 Galerie 20 3, ,6 56 Cabaret of kleinkunst 19 2, ,9 73 Concert klassieke muziek 13 3, ,5 80 Dance-/houseparty 13 7, ,2 76 Uitvoering van een koor 10 2, ,6 66 Jazz-/bluesconcert 9 2, ,1 85 Ballet-/dansvoorstelling 9 2, ,5 87 Concert harmonie, fanfare, brassband 6 2, ,2 70 Debat 6 2, ,3 70 Opera of operette 5 1, ,3 73 Literaire bijeenkomst 4 2, ,4 80 Lezing over kunst/kunstgeschiedenis 4 2, ,6 88 Minstens een van bovenstaande 76 10, ,0 70 Film in bioscoop of filmhuis 61 7, ,6 85 Minstens een van alle (incl. film) 83 14, ,3 75 Geen enkele van deze bezocht Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 9

12 Rotterdam 83% van de Rotterdammers bezoekt wel eens een culturele voorstelling of instelling. De meest populaire genres en instellingen zijn (naast filmbezoek) musea en culturele festivals. De Rotterdammers die een of meer van deze voorstellingen bezochten, deden dat gemiddeld ongeveer 15 keer in het afgelopen jaar, dus iets vaker dan eens per maand. Driekwart van al die bezoeken vond plaats binnen de gemeentegrenzen van Rotterdam. Deelgemeente Noord In deelgemeente Noord ligt het aandeel inwoners dat het afgelopen jaar een culturele voorstelling of instelling heeft bezocht iets hoger dan in Rotterdam als geheel (85% versus 83%). Geen enkele voorstelling of instelling wordt door een kleiner aandeel inwoners van de deelgemeente bezocht dan het aandeel inwoners van Rotterdam. Net als in de stad is ook in deelgemeente Noord het bezoek aan musea en culturele festivals het hoogst. Het aandeel inwoners dat deze instellingen of voorstellingen heeft bezocht ligt wel hoger dan in Rotterdam. Daarnaast bezochten relatief meer inwoners van deelgemeente Noord pop-/wereldmuziek concerten, galeries, concerten van klassieke muziek en jazz/blues concerten. Het gemiddeld aantal bezoeken in deelgemeente Noord is 19. Dit zijn vier bezoeken meer dan het aantal bezoeken van de gemiddelde Rotterdammer aan culturele voorstellingen of instellingen. Net als in de stad vindt gemiddeld driekwart van de bezoeken in Rotterdam plaats. 2.2 Bezoek Lokale Cultuurcentra Uit de rapportage Cultuurparticipatie 2007 dat tevens gebaseerd is op de resultaten uit de VTO, blijkt dat in % van de Rotterdammers lokale cultuur in de eigen deelgemeente bezocht, voornamelijk in zogeheten Lokaal Cultuurcentra (LCC s). Wanneer ook het bezoek aan lokale cultuur in andere dan de eigen deelgemeente wordt meegeteld, is het aandeel bezoekers 12%. De bezoekers bezochten deze lokale cultuur gemiddeld een kleine drie maal in het jaar voorafgaand aan het onderzoek (dat ongeveer samenvalt met het kalenderjaar 2007). Wanneer ook het bezoek buiten de eigen deelgemeente wordt meegeteld komt dit gemiddelde aantal bezoeken op vijf keer per jaar. In de vragenlijst is gevraagd naar bezoek aan LCC s in de eigen deelgemeente en bezoek aan LCC s in andere deelgemeenten. Niet alle deelgemeenten hebben een LCC. Sommige respondenten uit deze deelgemeenten hebben naar eigen zeggen toch een LCC in de eigen deelgemeente bezocht. Waarschijnlijk hebben zij bij het beantwoorden van de vraag een wijkgebouw of wijktheater in gedachten gehad dat officieel geen LCC is. Dat geldt bijvoorbeeld voor Pernis en Overschie. Voor Overschie zal de aanwezigheid van Wijktheater Musica ongetwijfeld een verklaring zijn van de relatief hoge score. De volgende tabel toont per deelgemeente het aandeel van de bevolking (13 tot en met 75 jaar) dat lokale cultuur in de eigen deelgemeente heeft bezocht. 10 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

13 Tabel 2.2: Bezoek aan lokale cultuur (LCC s) per deelgemeente, in procenten In eigen deelgemeente In andere deelgemeente Minstens een van beide Hoek van Holland Overschie* Hillegersberg-Schiebroek Pernis* Prins Alexander Charlois Delfshaven Feijenoord Noord Kralingen-Crooswijk Hoogvliet IJsselmonde Stadscentrum* Rotterdam totaal *) In Pernis, Overschie en het Stadscentrum is geen LCC Het aandeel bezoekers van lokale cultuur in de eigen deelgemeente ligt in Hoek van Holland opvallend hoog. De twee deelgemeenten die verder duidelijk hoger scoren dan de rest zijn juist de twee waar geen LCC te vinden is: Overschie en Pernis. Ook Hillegersberg-Schiebroek doet het wat dit betreft aardig, zeker wanneer ook het bezoek aan lokale cultuur buiten de eigen deelgemeente wordt meegeteld. Het Stadscentrum scoort het laagst, maar deze Rotterdammers hebben dan ook geen LCC in de buurt en juist wel allerlei grootschalige culturele instellingen die om de hoek liggen. Verder zijn ook in deelgemeente IJsselmonde niet zo veel bezoekers van lokale cultuur te vinden. Het aandeel bezoekers in deelgemeente Noord ligt net iets onder het stedelijk gemiddelde. De volgende kaart geeft een grafische weergave van de verschillen tussen de Rotterdamse deelgemeenten in het bezoek aan lokale cultuur binnen de eigen deelgemeente. De stippen op de kaart geven de locaties van de LCC s aan. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 11

14 Figuur 2.1: Aandeel van de bevolking dat in de eigen deelgemeente lokale cultuur heeft bezocht, Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

15 2.3 Bekendheid en bezoek instellingen deelgemeente Noord In de Enquête Cultuurparticipatie is van een groot aantal instellingen in deelgemeente Noord gevraagd of men er van heeft gehoord, of men de instelling wel eens heeft bezocht en hoe vaak men de instelling het afgelopen jaar heeft bezocht. In tabel 2.3 worden de uitkomsten op deze vragen getoond, waarbij de hoogste percentages vetgedrukt zijn. Tabel 2.3: Bekendheid en gebruik instellingen in deelgemeente Noord % van gehoord % bezocht gemiddeld # keer bezocht N* Galeries Ronmandos Gallery MIRTA DEMARE, ruimte voor actuele kunst Galerie Nikko Victoria Woolstool-Gallery & Guestroom Galerie op de Rotte Musea en theater Museumwoning en Houweling Telecom museum Theatergroep Siberia Hofplein Theater Wijktheater LCC 't Kapelletje Overig Wijkgebouw 't Klooster Wijkgebouw Oude Noorden/ Agniesebuurt Buurthuis de Propeller Kinderparadijs Meidoorn Buurthuis Mozaiek Buurthuis 't Lispunt Buurthuis Basta De Waerschut Doe-het-zelf-school Clubgebouw van eigen vereniging * N = het aantal respondenten dat heeft aangegeven hoe vaak een instelling in het afgelopen jaar is bezocht. Bekendheid Onder de inwoners van deelgemeente Noord is het Hofplein theater (73%) de meest bekende instelling gevolgd door Wijktheater LCC t Kapelletje (48%). Met uitzondering van Galerie op de Rotte zijn galeries in de deelgemeente nauwelijks bekend. De wijkgebouwen en buurthuizen zijn bij gemiddeld een kwart van de inwoners bekend. 13% van de respondenten kent geen enkele genoemde instelling in deelgemeente Noord. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 13

16 Bezoek Bijna de helft van de respondenten (46%) heeft de afgelopen 12 maanden een of meer culturele instellingen in de deelgemeente bezocht. Het Hofplein theater is de meest bezochte instelling. 15% van de inwoners in de deelgemeente heeft het theater de afgelopen 12 maanden bezocht. Met uitzondering van t Kapelletje zijn andere instellingen door maximaal 5% van de inwoners het afgelopen jaar bezocht. Aan de respondenten die wel eens een instelling hebben bezocht werd tevens gevraagd om aan te geven hoe vaak men de betreffende instelling in de afgelopen 12 maanden heeft bezocht. Aangezien het aandeel bezoekers van de instellingen erg laag is, heeft slechts een beperkt aantal respondenten deze vraag beantwoord. Aan de gemiddelde bezoekfrequentie kunnen dan ook geen conclusies worden verbonden. 2.4 Bekendheid evenementen en gewenste evenementen in de deelgemeente Als naar de bekendheid van een aantal evenementen in Rotterdam wordt gevraagd, blijkt dat de pleinbioscoop het meest bekend is, gevolgd door North Sea Jazz Around Town. Het minst bekend zijn Bruisend park aan de Rotte en Galerie op de Rotte. Beide evenementen vinden in deelgemeente Noord plaats. Bruisend park aan de Rotte werd in 2008 voor het eerst in de deelgemeente gehouden. 7% van de respondenten kent geen enkel van de genoemde evenementen. Hoewel Bruisend park aan de Rotte maar bij een klein deel van de inwoners bekend is, zou het merendeel van degenen die er wel bekend mee zijn het evenement ook graag in deelgemeente Noord zien. De pleinbioscoop is bij het grootste deel van de respondenten bekend. Ruim de helft van deze groep zou dit evenement ook in de deelgemeente willen. De minste vraag is er naar Camping Rotterdam. Tabel 2.4 Bekendheid evenementen en gewenste evenementen in deelgemeente Noord Bekendheid Ook in deelgemeente Noord? ja nee geen voorkeur Pleinbioscoop North Sea Jazz Around Town Dunya on tour Camping Rotterdam Galerie op de Rotte Bruisend park aan de Rotte Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

17 3 Informatiebronnen, barrières en behoeften Dit hoofdstuk biedt inzicht in de bronnen die men raadpleegt om op de hoogte te blijven van culturele activiteiten, welke barrières men ervaart bij cultuurparticipatie, of men iets in het aanbod van de deelgemeente mist en wat men belangrijk vindt bij cultuurparticipatie. 3.1 Informatiebronnen In de VTO is aan de Rotterdammers gevraagd hoe zij zich doorgaans informeren over het wat, waar en wanneer van culturele activiteiten in Rotterdam. 9% van de Rotterdammers zegt daarin überhaupt niet geïnteresseerd te zijn. In deelgemeente Noord is dit iets lager; 8%. De antwoorden die door de overige respondenten zijn gegeven, worden in de volgende tabel getoond. Tabel 3.1: Gebruik informatiebronnen voor culturele activiteiten, in procenten, 2007 Rotterdam Noord via vrienden, familie, kennissen of collega s via huis aan huisbladen zoals Havenloods en Maasstad via brochures, folders, flyers, programmaboekjes van culturele org. / act via affiches, uithangborden, posters van culturele organisaties / activiteiten via televisie via Metro en/of Spits (en dergelijke) via Uitagenda Rotterdam (voorheen R Uit magazine)* via andere websites via het AD / Rotterdams Dagblad via radio via NL via een landelijk dagblad via de websites van culturele organisaties / activiteiten via kabelkrant, teletekst via de website via de website van het Rotterdams Uitburo, via een bezoek aan het Rotterdams Uitburo in de Centrale Bibliotheek* 3 4 via een bezoek aan de Rotterdam Store (VVV) op de Coolsingel 1 4 via de wekelijkse digitale nieuwsbrief van het Rotterdams Uitburo, de Uitmail* 2 3 via DIMI magazine* 1 3 anders, namelijk 1 2 Gemiddeld aantal antwoorden 4,6 4,8 Minstens een van de informatiebronnen van Rotterdam Festivals/Uitburo In Rotterdam wordt het meest gebruik gemaakt van de traditionele media (kranten en televisie) om zich te informeren over culturele activiteiten. Opvallend is dat inwoners van deelgemeente Noord zich daarentegen vaker via nieuwe media laten informeren (zoals websites). Met name NL10 is in de deelgemeente een medium dat relatief veel wordt gebruikt. Daarnaast fungeren vrienden, familie, kennissen en collega s vaker als informatiebron, lezen inwoners van Noord vaker affiches, uithangborden en posters en bezoekt men vaker websites (zoals de website van Rotterdam Uitburo). Wanneer gekeken wordt naar informatiebronnen van Rotterdam Festivals en het Uitburo (aangegeven met *), blijkt dat men hier in deelgemeente Noord meer gebruik van maakt dan in Rotterdam. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 15

18 3.2 Barrières cultuurparticipatie Naast de (on)bekendheid van instellingen kunnen ook andere factoren een rol spelen bij nonparticipatie aan culturele instellingen. In de VTO is een aantal stellingen aan de respondenten voorgelegd die betrekking hebben op de mogelijke barrières voor cultuurparticipatie buiten huis. In tabel 3.2 is het aandeel respondenten weergegeven dat het (helemaal) eens is met de stelling. De hoogste aandelen zijn vetgedrukt. Tabel 3.2: Mogelijke barrières voor cultuurparticipatie buiten huis (% (helemaal) mee eens) Prijs Inwoners van Rotterdam Inwoners van deelgemeente Noord Theaterbezoek is duur Concertbezoek is duur Museumbezoek is duur Interesse Theaterbezoek is niets voor mij, het interesseert me niet Concertbezoek is niets voor mij, het interesseert me niet Museumbezoek is niets voor mij, het interesseert me niet Anders (Ik wil best (vaker) voorstellingen, concerten of een museum bezoeken, maar.).ik weet niet goed wat er te doen is ik weet vaak niet wat ik kan verwachten, of het voor mij wel de moeite waard is maar ik heb er geen tijd voor maar ik heb niemand om mee samen te gaan ik voel me 's avonds niet veilig op straat Het merendeel van de inwoners van Rotterdam vindt dat de prijzen voor theatervoorstellingen en concerten hoog zijn. Ook in deelgemeente Noord vindt men dergelijke uitstapjes duur maar ligt dit aandeel lager dan het stedelijk gemiddelde. Daarnaast heeft een relatief groot deel van de inwoners (39% in deelgemeente Noord en 37% in Rotterdam) onvoldoende tijd om voorstellingen, concerten of musea te bezoeken. Overige barrières zoals desinteresse en niemand hebben om mee samen te gaan lijken een minder grote rol te spelen. Daarnaast vormt een onveilig gevoel in de deelgemeente minder vaak een barrière dan in Rotterdam het geval is. Een uitsplitsing naar achtergrondkenmerken toont dat bepaalde barrières in meer of juist in mindere mate voor bepaalde groepen gelden. In tabel 3.3 worden de antwoorden van alle Rotterdammers uitgesplitst naar achtergrondkenmerken, in tabel 3.4 wordt dit alleen van de inwoners van deelgemeente Noord gedaan. Uitkomsten die 10 procentpunten boven het gemiddelde van respectievelijk Rotterdam of de deelgemeente liggen zijn geel gearceerd, uitkomsten die 10 procentpunten lager dan het gemiddelde liggen zijn blauw gearceerd. 16 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

19 In Rotterdam doen zich minder grote verschillen tussen de verschillende inwoners voor dan in deelgemeente Noord. In Rotterdam vormen vooral de desinteresse bij jongeren en laag opgeleiden een barrière bij cultuurparticipatie. Daarnaast speelt (on)veiligheid bij jongeren, maar ook bij ouderen, lager opgeleiden en inwoners met een lager inkomen een rol bij nonparticipatie. In deelgemeente Noord zijn grotere verschillen te zien tussen de diverse groepen inwoners. Zo zien we dat in deelgemeente Noord de jongeren (t/m 15 jaar), niet-westerse allochtonen, lager opgeleiden en inwoners uit de lagere inkomensklasse minder geïnteresseerd zijn in theatervoorstellingen, concerten en musea. Daarnaast geven zij vaker dan andere inwoners uit de deelgemeente aan niet te weten wat men kan verwachten en/of niet te weten of iets de moeite waard zal zijn. Ook de prijs voor musea en onveiligheid zijn bij een groot deel van de groep relatief belangrijke barrières bij cultuurparticipatie. Al met al kan gesteld worden dat vooral in de deelgemeente jongeren (t/m 15 jaar), nietwesterse allochtonen, lager opgeleiden en inwoners met een lager inkomen meer barrières ervaren bij cultuurparticipatie dan de (iets) oudere inwoners, autochtonen, hoger opgeleiden en inwoners met een hoger inkomen. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 17

20 Tabel 3.3: Mogelijke barrières cultuurparticipatie naar achtergrondkenmerken van Rotterdammers (% (helemaal) mee eens) Prijs Geen interesse Onbekend Verwachting/ Geen Theater Concert Museum Theater Concert Museum met aanbod moeite waard Tijd gezelschap Veiligheid Inwoners Rotterdam Mannen Vrouwen t/m 15 jaar t/m 24 jaar t/m 34 jaar t/m 44 jaar t/m 54 jaar t/m 75 jaar Niet westers Westers Autochtoon sociale minima minimum tot modaal modaal tot 2x modaal meer dan 2x modaal LO of minder LBO-MAVO MBO-VWO HBO en Universitair Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

21 Tabel 3.4: Mogelijke barrières cultuurparticipatie naar achtergrondkenmerken van inwoners van deelgemeente Noord (% (helemaal) mee eens) Prijs Geen interesse Onbekend Verwachting/ Geen Theater Concert Museum Theater Concert Museum met aanbod moeite waard Tijd gezelschap Veiligheid Inwoners deelgemeente Noord Mannen Vrouwen t/m 15 jaar t/m 24 jaar t/m 34 jaar t/m 44 jaar t/m 54 jaar t/m 75 jaar Niet westers Westers Autochtoon sociale minima minimum tot modaal modaal tot 2x modaal meer dan 2x modaal LO of minder LBO-MAVO MBO-VWO HBO en Universitair Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 19

22 3.3 Voorkeur en gemis Waar zouden inwoners van deelgemeente Noord het liefst naar een culturele instelling zoals een bioscoop, theater of museum gaan? In onderstaande grafiek worden de antwoorden op deze vraag uit de Enquête Cultuurparticipatie getoond. Een deel van de respondenten geeft de voorkeur aan meerdere locaties waardoor het totaal de 100% overschrijdt. Figuur 3.1: Waar zou u het liefst naar bijvoorbeeld een bioscoop, theater of museum gaan? In het centrum van Rotterdam 44% Maakt niet uit, als ik het maar leuk vind 28% Zo dicht mogelijk bij huis 16% In deelgemeente Noord 12% Ergens anders in de stad 8% Buiten de stad 5% Ik ga nooit naar bioscopen, theaters of musea 14% Iets meer dan een op de tien inwoners van de deelgemeente bezoekt nooit een culturele instelling en heeft dan ook geen voorkeur voor een bepaalde locatie. Degenen die wel eens uitgaan, geven de voorkeur aan het centrum van Rotterdam (44%). Voor ruim een kwart van de inwoners van deelgemeente Noord maakt de locatie niet uit, als men de voorstelling maar leuk vindt. Aan locaties dichtbij huis of juist verder weg bestaat minder behoefte. 20 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

23 Figuur 3.2: Wat mist u aan mogelijkheden op het gebied van kunst en cultuur in de deelgemeente Noord? Bioscopen Concerten 12% 16% Feestzalen Disco s of clubs Musicals Toneel-/theatervoorstellingen Cabaretvoorstellingen Musea Zanglessen Muzieklessen Galeries Danslessen Ruimte om zelf op te treden/ te exposeren Dansvoorstellingen Anders 8% 7% 6% 6% 6% 6% 5% 5% 5% 5% 3% 2% 2% Ik mis niets 58% Als gevraagd wordt of men mogelijkheden mist op het gebied van kunst en cultuur in de deelgemeente, blijkt dat het merendeel van de inwoners tevreden is met het huidige aanbod (zie figuur 3.2). Degenen die wel wat missen, geven in de meeste gevallen een bioscoop aan. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 21

24 3.4 Wat vindt men belangrijk bij het bezoek aan een culturele instelling? Indien men een bezoek brengt aan een culturele instelling zoals bioscoop, museum, galerie, theatervoorstelling, concert, etc. dan vindt men het belangrijk dat het niet duur is: voor meer dan de helft van de respondenten speelt de prijs een rol. Daarnaast vinden vier op de tien respondenten dat de instelling goed bereikbaar moet zijn met het openbaar vervoer en een derde van de respondenten dat het te combineren is met andere uitgaansmogelijkheden. Onder anders vallen veel antwoorden als: Dat de activiteit leuk is en Ik ga nooit uit. Figuur 3.3: Wat vindt u belangrijk bij een bezoek aan een culturele instelling? Niet duur 55% Goed bereikbaar met ov 41% Te combineren met andere uitgaansmogelijkheden Dichtbij 29% 32% Goed bereikbaar met auto Professionele uitstraling activiteit Professionele uitstraling locatie 20% 19% 17% Anders 11% 22 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

25 4 Kunstzinnige activiteiten In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de kunstzinnige activiteiten die men in de vrije tijd (dus buiten school of werk) beoefent. In de eerste paragraaf worden de resultaten van Rotterdam naast de resultaten van deelgemeente Noord geplaatst. Naast de al dan niet beoefende activiteiten wordt tevens aangegeven of de activiteiten in georganiseerd verband worden beoefend. In de tweede paragraaf wordt duidelijk welke plaats het meest populair is bij de beoefening van kunstzinnige activiteiten. 4.1 Beoefenen van kunstzinnige activiteiten Zowel in de VTO als in de Enquête Cultuurparticipatie is gevraagd naar de kunstzinnige activiteiten die men de afgelopen 12 maanden heeft gedaan. Uit de VTO blijkt dat 37 procent van de Rotterdammers zelf een of meer kunstzinnige activiteiten beoefent (tabel 4.1). Bijna twee op de drie Rotterdammers doet dat dus niet. Uit de Enquête Cultuurparticipatie komt naar voren dat het aandeel beoefenaars in deelgemeente Noord iets hoger ligt, namelijk 43%. De hogere deelname is te zien bij het bespelen van een muziekinstrument. Dit is tevens de meest beoefende activiteit. Tabel 4.1: Kunstzinnige activiteiten van Rotterdammers en inwoners van deelgemeente Noord* Rotterdam Noord % beoefenaars # keer % georganiseerd % beoefenaars # keer % georganiseerd Muziekinstrument bespelen Tekenen, schilderen, grafisch werk Fotografie/film/video Zingen, rap** Websites ontwerpen Textiel, wandkleden, weven Verhalen / gedichten schrijven Beeldh., boetseren, pottenb., sieraden Dans, ballet Muziek maken op de computer Toneel, mime *** geen van deze activiteiten * Resultaten voor Rotterdam komen uit de VTO, resultaten voor deelgemeente Noord uit de Enquête Cultuurparticipatie ** In de Enquête Cultuurparticipatie is rap aan de categorie zingen toegevoegd *** In de VTO vormen toneel, mime, dans en ballet 1 categorie De meeste Rotterdamse beoefenaars van kunstzinnige activiteiten doen dat gemiddeld een of twee maal per maand (per activiteit), maar bij zingen en muziek maken ligt die frequentie een stuk hoger, op meer dan eens per week gemiddeld. Het aandeel beoefenaars in georganiseerd verband ligt bij de meeste activiteiten rond een kwart of een derde. Bij enkele vormen van uitvoerende kunst ligt dat aandeel iets hoger: toneelspel, mime en dans zijn dan ook zaken die meestal in een gezelschap worden gedaan en bovendien meestal op enig moment voor publiek worden uitgevoerd. In iets mindere mate geldt dit hogere aandeel ook voor zingen. Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 23

26 Het aandeel beoefenaars van diverse kunstzinnige activiteiten is in deelgemeente Noord nagenoeg gelijk aan het aandeel beoefenaars in Rotterdam. Door het kleine aantal respondenten dat de vervolgvragen heeft beantwoord (frequentie en al dan niet in georganiseerd verband) geven de uitkomsten slechts een indicatie van de werkelijkheid. Er kunnen op basis van deze resultaten dus geen harde conclusies worden getrokken. 4.2 Locatie kunstzinnige activiteiten Indien men in de afgelopen 12 maanden een of meerdere kunstzinnige activiteiten heeft beoefend, deed men dit veelal thuis of bij iemand anders thuis (zie figuur 4.1). Het betreft met name hobby s als tekenen en een muziekinstrument bespelen. Activiteiten als fotografie en film worden voornamelijk buiten / op straat beoefend. Degenen die een kunstzinnige activiteit ergens anders beoefenen, doen dit onder andere in een atelier (bijvoorbeeld in geval van tekenen en beeldhouwen), bij een muziekschool, bij optredens, etc. Al met al lijkt het erop dat men zich voor het beoefenen van kunstzinnige activiteiten niet specifiek gebonden voelt aan de deelgemeente waar men woont. Figuur 4.1: Waar beoefent u deze kunstzinnige activiteiten? Thuis bij mijzelf / iemand anders 48% Buiten / op straat 9% Kerk, moskee of andere religieuze instelling 5% Ander buurthuis / wijkgebouw in deelgemeente 3% LCC Wijktheater t Kapelletje 1% Ergens anders 18% 24 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

27 Bijlagen Vragenlijst Antwoorden op open vragen Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 25

28

29 Bijlage I: Vragenlijst onderzoek naar cultuurparticipatie in deelgemeente Noord Bent u Man Vrouw Wat is uw leeftijd? (open vraag) Wat is uw postcode? In welk land bent u geboren? En uw vader en moeder? uzelf: uw vader: uw moeder: Nederland Nederland Nederland Ned. Antillen / Aruba Ned. Antillen / Aruba Ned. Antillen / Aruba Suriname Suriname Suriname Turkije Turkije Turkije Marokko Marokko Marokko Kaapverdië Kaapverdië Kaapverdië ander land, namelijk: ander land, namelijk: ander land, namelijk: Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 27

30 1. Van welke instellingen zoals theaters, zalen en musea in deelgemeente Noord heeft u wel eens gehoord en welke instellingen heeft u in de afgelopen 12 maanden wel eens bezocht? (wel eens bezocht alleen vragen als men ervan heeft gehoord. Aantal keer bezocht alleen vragen als men de instelling het afgelopen jaar wel eens heeft bezocht) Wel eens van gehoord Wel eens bezocht Ronmandos Gallery MIRTA DEMARE, ruimte voor actuele kunst Galerie Nikko Victoria Woolstool-Gallery & Guestroom Galerie op de Rotte aantal keer bezocht in laatste 12 maanden Museumwoning en Houweling Telecom museum Theatergroep Siberia Hofplein Theater Wijktheater LCC 't Kapelletje Wijkgebouw 't Klooster Wijkgebouw Oude Noorden/ Agniesebuurt Buurthuis de Propeller Kinderparadijs Meidoorn Buurthuis Mozaiek Buurthuis 't Lispunt Buurthuis Basta De Waerschut Doe-het-zelf-school Clubgebouw van eigen vereniging 28 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

31 2. Waar gaat u het liefst naar bijvoorbeeld een bioscoop, museum, galerie, theatervoorstelling, concert, etc.? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Zo dicht mogelijk bij huis In deelgemeente Noord In het centrum van Rotterdam Ergens anders in de stad Buiten de stad Maakt niet uit, als ik het maar leuk vind (niet in combinatie met andere antwoorden) Ik ga nooit naar bioscopen, theaters of musea (niet in combinatie met andere antwoorden) 3. Zijn er mogelijkheden op het gebied van kunst en cultuur die u mist in deelgemeente Noord? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Ja, namelijk.. Toneel-/theatervoorstellingen Musicals Cabaretvoorstellingen Dansvoorstellingen Concerten Musea Galeries Bioscopen Feestzalen Disco s of clubs Danslessen Zanglessen Muzieklessen Ruimte om zelf op te treden / te exposeren Anders, namelijk Nee, ik mis niets in de deelgemeente (niet in combinatie met andere antwoordmogelijkheden) (alleen indien danslessen aangegeven bij vraag 3) 4a. Welk soort danslessen mist u in deelgemeente Noord? (alleen indien zanglessen aangegeven bij vraag 3) 4b. Welk soort zanglessen mist u in deelgemeente Noord? (alleen indien muzieklessen aangegeven bij vraag 3) 4c. Welk soort muzieklessen mist u in deelgemeente Noord? Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 29

32 5. Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden in uw vrije tijd (dus buiten werk- of schooltijd) de volgende kunstzinnige activiteiten gedaan (binnen of buiten uw deelgemeente)? (alleen indien een aantal keer is ingevuld bij vraag 5) 6. Deed u dit dan in georganiseerd verband (dus als onderdeel van een les of cursus, bij een vereniging, moskee/kerk, creativiteitscentrum of een andere instelling/ organisatie) of niet? hoe vaak? in georganiseerd verband? niet aantal keer ja nee a. Tekenen, schilderen, grafisch werk b. Beeldhouwen, boetseren, pottenbakken, sieraden maken c. Werken met textiel (textiele werk- vormen), wandkleden maken, weven d. Zingen / rappen e. Muziekinstrument bespelen f. Toneel, mime g. Dans (ballet, breakdance, etc.) h. Fotografie/film/video (geen vakantie- of familiekiekjes/familiefilmpjes) i. Verhalen/gedichten schrijven j. Muziek maken op de computer k. Websites ontwerpen (alleen indien ergens een aantal keer is ingevuld bij vraag 5) 7. Waar beoefent u deze activiteit(en)? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) In LCC Wijktheater t Kapelletje In een ander buurthuis / wijkgebouw in de deelgemeente In de kerk, moskee of andere religieuze instelling Thuis bij mijzelf / iemand anders Buiten / op straat Anders, namelijk 30 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

33 8. Wat vindt u belangrijk bij een bezoek aan een culturele instelling (zoals een bioscoop, museum, galerie, theatervoorstelling, concert, etc.)? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Dat het dichtbij is Dat het niet duur is Dat de locatie een professionele uitstraling heeft Dat de activiteit een professionele uitstraling heeft Dat het goed bereikbaar is met de auto Dat het goed bereikbaar is met het openbaar vervoer Dat je het kan combineren met andere uitgaansmogelijkheden zoals een restaurant, café, etc. Ik vind iets anders belangrijk, namelijk 9. Van welk van onderstaande evenementen heeft u wel eens gehoord en welk(e) evenement(en) zou u ook graag in deelgemeente Noord willen? (Voorkeur voor deelgemeente Noord alleen vragen indien men ervan heeft gehoord) Van gehoord? Ook in deelgemeente Noord? ja nee ja nee geen voorkeur a. North Sea Jazz Around Town b. Pleinbioscoop c. Galerie op de Rotte d. Bruisend park aan de Rotte e. Dunya on tour f. Camping Rotterdam Wij danken u hartelijk voor uw deelname aan deze enquête! Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 31

34 Bijlage II: Antwoorden op open vragen Vraag 3: Zijn er mogelijkheden op het gebied van kunst en cultuur die u mist in deelgemeente Noord? Anders, namelijk Dingen in de wijk zijn bijna altijd amateuristisch. Hondenvrij groen Ik weet het niet Overdekt winkel / café gebied Ruilwinkel, ontmoetingsruimte voor alternatievelingen Verenigingen site Vraag 4a: Welk soort danslessen mist u in deelgemeente Noord? Alles Ballet (2x) Die verschillende soorten culturen en achtergronden samen brengen, zoals salsa, Turks en Marokkaans dansen... Gewone danslessentango, foxtrot slow-fox Klassiek ballet op geschoold niveau Latijns-Amerikaans Salsa, breakdance, moderne dansen Salsa, zumba Stijldansen Streetdance voor de kinderen, is niet veel aanbod Streetdance, salsa Van alles Vraag 4b: Welk soort zanglessen mist u in deelgemeente Noord? Alles (2x) Amateur zanglessen, voor de lol Gospel Groepszang, koren (zoals in Engeland) met moderne nummers (fields of gold - sting) e.d. Met jong!!! En oud!!! Opera Optimaal benutten van je stem Pop/rock Popmuziek Privelessen R&b, pop Rock Solo Van alles Zangkoor 32 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord

35 Vraag 4c: Welk soort muzieklessen mist u in deelgemeente Noord? Alles Band lessen, ruimte om te oefenen als band, of individueel Basgitaar Dwarsfluit Gewone muziekles(zangcursus) Gospel Instrumenten bespelen (gitaar) Koper Laagdrempelige lessen voor amateurs zowel voor volwassenen als voor kinderen. Pianolessen (2x) Skvr Trompetlessen Vraag 7: Waar beoefent u deze kunstzinnige activiteit(en)? Anders, namelijk Atelier (2x) Balletschool Bij fotograaf Bij optredens Buiten de stad Dansacademie de klerk Diverse optredens in het land Een vereniging Ergens anders(spijkenisse) Gospel evenement In andere deelgemeente In Den Haag en Groningen In een uitgaansgelegenheid In het centrum, de boompjeskade, het buurthuis van het Rotterdams jongenskoor. In mijn atelier In natuurgebieden In Schiebroek Maasland Muziekschool Muziekschool Rotterdam zuid Nivonhuis Op school (2x) Skvr Soundcheck Schiedam Stichting steady Theater Zorgcentrum Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord 33

36 Vraag 8: Wat vindt u belangrijk bij een bezoek aan een culturele instelling (zoals een bioscoop, museum, galerie, theatervoorstelling, concert, etc.)? Anders, namelijk Dat de locatie een beetje verzorgd is en je er kan zitten en iets drinken Dat het door opgeleide mensen gecoördineerd wordt. Dat het een leuke voorstelling is Dat het leuk is (2x) Dat het leuk is en past bij het moment Dat het zo enthousiastmerend is, dat je blij en voldaan naar huis gaat Dat ik denk dat het leuk is Dat je je op je gemak voelt. De programmering Geen mens, gaat nooit naar toe Goede film, schoon, dat ik mezelf thuis voel, Nederlands repertoire. Goede programmering Ik ga er niet heen Ik ga er niet heen,dus kan er geen antwoord op geven Ik ga nergens heen Ik ga niet naar dit soort dingen (3x) Ik ga nooit naar een bioscoop, museum enz. Ik kom er niet Ik weet het niet Ik weet niet. Ik kom er niet Lage drempel om binnen te komen (door lage kosten, veel mogelijkheden) N.v.t. (geen) Ontmoeten, delen, uitwisselen Service van het personeel, en de klantvriendelijkheid. Vroeger deed ik het wel, maar nu ben ik te oud. Ik ga allen naar de moskee. Ik ga boven Bas v.d. Heide met andere oudere mensen koffie drinken Warm ontvangst in aansprekende omgeving en dat je allemaal wat kunt zien en horen. 34 Cultuurparticipatie in deelgemeente Noord