EEN VLIEGENDE START VIER DE LENTE IN HET MUSEUM. LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 1 T/M 4

Transcriptie

1 EEN VLIEGENDE START VIER DE LENTE IN HET MUSEUM LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 1 T/M 4

2 beeld voorpagina: LESDOELEN KERNDOELEN De leerlingen gebrui ken begrippen rond de thema s kunst en lente. 1 NEDERLANDS De leerlingen oriënte ren zich op de wereld om hen heen waarbij symbolische betekenis van dieren, de natuur en van de seizoenen centraal staat. MONDELING TAALONDERWIJS De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die infor matie, mondeling of schriftelijk, gestructu reerd weer te geven. 12 NEDERLANDS De leerlingen doen beeldende en spel opdrachten naar aanlei ding van kunstwerken. De leerlingen schilde ren naar de verbeelding. VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLES BESCHRIJVING Een vogel vliegt aan het eind van een koude winter over Nederland en ziet onder zich de mensen en de natuur ontwaken. De lente symboliseert een nieuw begin en wanneer je om je heen kijkt kun je dat overal zien. De leerlingen verwerven een adequate woorden schat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder woor denschat vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. 54 KUNSTZINNIGE Claude Monet, Blauwe Regen, 1920 De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoe lens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. Het thema lente vormt voor de kinderen aanleiding om in het museum te fantaseren, te spelen en te ontdekken, om daarna in het museumatelier als echte kunstenaars het voorjaar te schilderen. Maar wat hoort er eigenlijk allemaal bij de lente? In deze les gaan de kinderen in het museum op zoek naar kunstwerken waar je lentekriebels van krijgt. Daarbij kijken ze naar voorstellingen van kleurrijke vogels en bomen in bloesem, maar ook naar kunstwerken die met kleur en licht het karakter van ons favoriete seizoen verbeelden. 55 KUNSTZINNIGE De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56 KUNSTZINNIGE De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Deze lees- en vertel tekst is bedoeld om naar eigen inzicht ter voorbe reiding van de museumles te gebruiken. Voor groep 1-2 zult u dit materiaal uiteraard op een andere manier kunnen gebruiken dan voor groep 4. Het is voor de kinderen fijn om bij hun naam te worden aangesproken in het museum. Een naam bordje op hun kleding werkt goed. Het is prettig als u de kinderen alvast zou willen uitleggen dat kunstvoor werpen in een museum niet aangeraakt mogen worden. Mocht het voorkomen dat u met de kinderen ruim voor aanvang van de museumles arriveert in het museum, dan kunt u de Bewaking of de Infor matiebalie in de hal vragen om tekenspullen. Zo kan de wachttijd plezierig en zinvol worden besteed. Het is toegestaan om tijdens de museumles foto s van uw leerlingen te maken zónder flits/ statief. Deze lees- en verteltekst is ook te downloaden vanaf onze site: gemeentemuseum.nl Ook handig in het geval u in de klas beschikt over een digitaal Beeld voorpagina: Piet Zwart, Narcissen, 1908 TAALBESCHOUWING, W.O STRATEGIEËN PRAKTISCHE TIPS schoolbord/smartboard.

3 VOOR DE LEERLING Aan het begin van het jaar wordt de lente wakker. Dat kun je overal in de natuur zien. Weet jij wat er verandert als de winter voorbij is? Wat gebeurt er op de grond? En wat gebeurt er aan de takken van de bomen, en hoog in de lucht? Alle dieren voelen dat de lente er weer aankomt. De egel wordt wakker uit zijn winterslaap, en de vogels gaan hun nesten bouwen. De lente is een nieuw begin. Ook mensen worden vrolijk als de lente weer begint. De lucht is wat vaker blauw, je voelt de warme zon op je gezicht en dan krijg je zin om van alles te doen. Dat noemen we de lentekriebels. Ook kunstenaars vinden het fijn als de lente begint. Er groeien weer bloemen en je ziet de vogeltjes druk bezig. Het is best leuk om daar een kunstwerk van te maken. LENTEKRIEBELS Olivier zit samen met ome Bart op een bankje in het park. De zon schijnt op hun gezichten en voelt warm. Het is lekker weer en ze hebben allebei hun jas uitgedaan. Ome Bart snuift diep. Met grote lach zegt hij ik ruik de lente. Die kun je toch helemaal niet ruiken, zegt Olivier. Ja wel hoor. De lente ruikt fris en ruikt naar plezier, zegt ome Bart. Ik wordt er helemaal blij van. Het is de geur van nieuwe blaadjes aan de bomen en bloemen die uit hun bol zijn gekomen. Dat wil Olivier ook wel eens ruiken. Hij klautert van het bankje af en loopt naar de krokussen die tussen het gras in het park groeien. Olivier houdt zijn neus vlakbij de bloemen en vlakbij het gras. Dat ruikt lekker ome Bart, zegt hij. Laten we naar huis fietsen, stelt ome Bart voor. Thuis gaan we een lenteschilderij maken. Dus kijk onderweg goed om je heen wat je allemaal ziet. Net op het moment dat ome Bart en Olivier opstaan om de fiets te pakken ziet Olivier een mus vliegen met een takje in snavel. Hij vliegt hoog de boom in. Daar is hij vast een nestje aan het bouwen, zegt ome Bart. OM OVER TE FILOSOFEREN Kun je de lente ruiken? Wat voor gevoel krijg je van de lente? Kan kleur je gevoel veranderen? Ook op de fiets is er van alles te zien waar Olivier een lenteschilderij van kan maken. Ze zien een moeder eend met een hele groep pijltjes. Het zijn er wel zes, roep Olivier van achterop de fiets. Als ze langs de kinderboerderij fietsen ziet Olivier de lammetjes in de wei. Thuis legt Ome Bart een groot vel papier neer. Hij pakt tubes verf in mooie kleuren en zet een pot kwasten op tafel. Olivier denkt na over wat hij zal schilderen. Poeh, zegt hij, ik heb zo veel gezien: Jonge dieren, een vogel op zijn nest, bloesem in de bomen. Ome Bart gaat een schilderij maken van de lucht. Van alles dat we gezien hebben vind ik de lucht in het voorjaar het aller mooist, vertelt hij. Hij schildert de lucht helder blauw met mooie schapenwolken. Olivier weet nu ook wat hij gaat maken. Het wordt een schilderij van een vogel. Een grote vogel met mooi gekleurde veren. De vogel zit tussen de bloesem op een tak. De vogel op jouw schilderij kijkt vrolijk, zegt ome Bart. Dat komt doordat hij de lentekriebels heeft, grapt Olivier. Ze moeten allebei lachen. OM TE KIJKEN Dat is een bijzondere kom! Het lijkt een beeldje, maar eigenlijk is dit een kom om eten in op te dienen. Het is gemaakt van aardewerk. Dat is in de oven gebakken klei - net zoals de borden en kopjes thuis. Kijkvragen: Wat zie je? Wat zie je nog meer? Nog beter kijken: Hoeveel eitjes tel je? Welke kleuren heeft de vogel? Belevingsvragen: Waarvan heeft de vogel haar nest gemaakt? Kijk goed naar de vogel, hoe zit zij? Kun je dat nadoen? Als jij een vogel was, waar zou jij je nestje maken?

4 ZINGEN! Kom in de stemming en krijg alvast lentekriebels door samen een lentelied aan te leren. Introductie Bespreek met de kinderen hoe bloemen uit bolletjes groeien. In de drie coupletten beelden de kinderen het groeien van bloemen uit. Ze beginnen als bolletje. Vervolgens groeien ze de hoogte in en beelden zij een knop uit. In het derde couplet beelden zij met hun armen een bloeiende bloem uit. Begeleidende muziek is te vinden op BOLLETJE KOM UIT JE HOLLETJE Bolletje, kom uit je holletje En geef weer eens wat kleuren aan de groene wei Bolletje, kom uit je holletje En geef me weer je geuren want dat maakt me blij Kom loop maar in een rondje Over de bollengrond Met armen in de hoogte En maak je armen rond Kom maak je armen open Ontluikend als een bloem En kijk daar komt het bijtje Al aan met zijn gezoem. UITBEELDEN! Kunstenaar Piet Zwart liet zich Inspireren door de mooie vormen van narcissen. Hij tekende ze van alle kanten. Van voren, van achter en van de zijkanten. Tijdens het zingen hebben de kinderen bloemen uitgebeeld. Kunnen ze dat ook doen met deze narcissen? Hoeveel kinderen zijn er nodig om dit uit te beelden? Een groepje leerlingen komt naar voren om dit uit te beelden, de anderen geven aanwijzingen. Probeer het maar! Imi knoebel, London II, 2003 Piet Zwart, Narcissen, 1908 KOM DE LENTE VIEREN IN HET MUSEUM Binnenkort kom je met je klas naar het Gemeente museum, misschien wel voor de eerste keer. Daar kijken we samen naar kunstwerken. Die kunstwerken hebben allemaal iets met het voorjaar te maken. Door wat de kunstenaar laat zien in het kunstwerk, of bijvoorbeeld door de kleuren van het schilderij. Maar we gaan in het museum natuurlijk ook zelf een kunstwerk maken. Heb jij er al zin in?

5 VOOR DE LEERKRACHT ACTIVITEITEN VOOR NA DE MUSEUMLES Lentetafel inrichten Bedenk een plek in het lokaal waar een tafel kan staan. Zoek wat materialen en spullen die de lente verbeelden. Start bijvoorbeeld met lappen stof in lentekleuren en breng bloemen de klas in, die zijn natuurlijk ook heerlijk om te ruiken. De kinderen richten de tafel in. Laat aanvankelijk niet te veel spullen neerzetten, zo kun je naarmate het seizoen vordert nog aanvullen. De kinderen kunnen ook spullen meenemen die met de lente te maken hebben. Lentecollage Bevestig grote vellen groen papier aan de muur boven de lentetafel. Bovenaan bevestig je een strook blauw papier. De kinderen gaan het lentelandschap invullen. Laat hen enkele zaken noemen die horen bij de lente, denk aan alles in de natuur; planten en dieren. Geef de kinderen veel vrijheid om dit naar eigen inzicht, verbeelding en met creativiteit vorm te geven. Zij gebruiken hiervoor gekleurd papier en lichte collagematerialen. Geef alle dieren en planten een plek in het landschap. Zo is een feestelijk voorjaar gegarandeerd. Februari 2017 Gemeentemuseum Den Haag afdeling Educatie Vormgeving: Afdeling Foto & Vorm Gemeentemuseum Den Haag Deze lees- en verteltekst is ook te downloaden vanaf onze site: