De binnenstad verandert

Transcriptie

1 De binnenstad verandert Winkelfunctie onder druk Toerisme groeit De (winkel)voorzieningen staan in veel binnensteden onder druk. Winkelketens, maar ook maatschappelijke voorzieningen als de rechtbank, dreigen te verdwijnen of hebben hun deuren al gesloten. Het toerisme groeit sterk door toename van het aantal gepensioneerden, goedkopere vluchten en toenemende welvaart. In 2032 is het aantal internationale toeristen verdubbeld. Als vestingstad aan het water zijn er kansen om Gorinchem toeristisch meer op de kaart te zetten. Meer winkelen op internet Consumenten kopen vaker online en binnen de detailhandel groeit de online omzet sterker dan de winkelomzet. Steeds meer winkels verkopen ook online. Beleving belangrijker Mensen worden steeds mobieler en zoeken meer belevingswaarde bij het winkelen. Historische binnensteden zijn in trek. Als we een centrum bezoeken zoeken we een prettige ervaring in plaats van een specifiek product.

2 Inwoners aan Zet Meer informatie voor iedereen Via internet en andere nieuwe media is steeds meer informatie snel en moeiteloos voor iedereen beschikbaar. Iedereen kan daardoor makkelijker meepraten. Politiek wordt interactiever en er vindt meer controle plaats op besluitvorming. Digitale dienstverlening Overheden bieden hun diensten steeds meer digitaal aan. Informatie van gemeenten staat op hun website of wordt aangeboden via andere (social) media. Inwoners en bedrijven kunnen bijvoorbeeld vergunningen digitaal aanvragen. Vrijwilligers gezocht De nieuwe vrijwilliger heeft minder tijd. Vrijwilligerswerk moet passen bij vele andere bezigheden. Nieuwe vormen van vrijwilligerswerk zijn daarom flexibel, kortdurend en ook vaker in groepsverband. Gaat straks alles digitaal? Of kan digitale dienstverlening het fysieke contact toch niet geheel vervangen? Beroep op eigen kracht van mensen Er wordt een steeds groter beroep gedaan op de eigen kracht van mensen. Het aantal door de overheid betaalde professionals neemt af. Zo kunnen mensen minder snel een beroep te doen op professionele zorg. We moeten meer zelf doen, met behulp van vrijwilligers en het eigen netwerk (familie, buurt, mantelzorgers). Inwoners aan zet De gemeente Gorinchem wil initiatieven van Gorcumse inwoners en organisaties zo goed mogelijk ondersteunen.

3 Klimaatverandering en schonere energie Het klimaat verandert Het klimaat verandert wereldwijd. Het wordt warmer. De zeespiegel blijft stijgen. Er vallen meer extreme regenbuien, maar er komen ook meer droge perioden. Het stedelijk gebied Klimaatverandering kan in stedelijk gebied tot extreme hitte en overmatige neerslag leiden. Er zijn in het stedelijk gebied namelijk veel verharde ruimtes en is er veel bebouwing waardoor regenwater bij hevige buien niet weg kan. Het beheersen van het water wordt belangrijker voor Gorinchem. Meer schone energie De CO 2 -uitstoot kunnen we verminderen door gebruik te maken van schone en duurzame energiebronnen zoals windenergie en zonne-energie. Gelukkig wordt duurzame energie steeds goedkoper. Het aandeel duurzaam opgewekte energie in Gorinchem is nu nog maar zo n 1%. Zelf energie opwekken Energieconsumenten worden zelf ook energieproducent, bijvoorbeeld door het plaatsen zonnepanelen op hun dak. Sterke ambities klimaatakkoord Parijs Op de klimaattop van Parijs (2015) heeft de internationale gemeenschap afgesproken dat de uitstoot van broeikasgassen zoals CO 2 flink omlaag moet (80 tot 95% minder uitstoot). Ruimte nodig voor duurzame energie Lokale energiesystemen vragen ruimte: op daken (zon), in gebouwen (warmtepomp, warmteopslag), bij bedrijven (biomassa-inzameling), in de ondergrond (warmte/koude-opslag) of in de omgeving (windmolens).

4 Meer diversiteit in de samenleving Globalisering en lokalisering Grenzen spelen een steeds beperktere rol. Door media en toegenomen mobiliteit neemt de invloed van buiten op de eigen samenleving toe. De onzekerheid van het grenzeloze maakt lokale identiteit en cultuur aantrekkelijk. Het belang van de lokale gemeenschap neemt toe en producten uit de eigen streek worden populairder. Diverse bevolking De bevolking van Gorinchem is van oudsher al divers. Een kwart van de inwoners van Gorinchem komt uit het buitenland of heeft ouders die in het buitenland zijn geboren. Netwerksamenleving Het straatbeeld wordt diverser, maar tegelijk gaan mensen steeds meer enkel nog om met gelijkgezinden. Contacten tussen mensen van verschillende generaties, opleidingsniveaus en culturen nemen af. In de netwerksamenleving kiezen inwoners eigen netwerken. Verschillende woonwensen Door individualisering worden woonwensen steeds meer divers. Het aandeel huishoudens dat in traditioneel gezinsverband leeft neemt af. Het aantal eenpersoonshuishoudens neemt sterk toe. Ook ontstaan er allerlei nieuwe woonvormen en huishoudenssamenstellingen. Maatwerk en flexibel bouwen worden belangrijker.

5 Steden in trek Groeit Gorinchem verder? Nederland heeft in 2032 een miljoen meer inwoners dan nu. Deze groei concentreert zich in de grote steden in de Randstad. Is Gorinchem, gelegen aan de rand van de Randstad, aantrekkelijk om te groeien of niet? Relatieve bevolkingsgroei per gemeente Werk bepaalt niet meer waar we wonen Vroeger gingen mensen wonen waar ze werkten. Door internet kunnen steeds meer mensen overal werken. Reizen wordt makkelijker. Mensen kunnen op steeds grotere afstanden van hun werk wonen. Specialisatie in de regio In de concurrentie tussen regio s is specialiseren een must. De regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden wil uitgroeien tot een kenniscentrum van duurzaamheid en innovatie voor de sectoren agrifood, water- en deltatechnologie en maritieme maakindustrie. Kantoorwerk op flexibele plekken Kantoorwerk gebeurt steeds vaker op flexibele plekken in steden (en daarbuiten). Verwachting is dat de vraag naar klassieke kantoren afneemt. Liever wonen in de stad Steden zijn in trek om in te wonen. Met name goed bereikbare, historische steden met plek voor cultuur en ontmoeting zijn populair. Sterke welvaartsgroei kan ook leiden tot een sterkere voorkeur voor ruime woningen in groene woonmilieus. Stad als motor van de regio Steden zijn de motor van regionale economieën. Doordat in steden mensen en bedrijven dicht bij elkaar zitten, ontstaan voordelen. Heeft Gorinchem voldoende massa om een compleet voorzieningenaanbod (onderwijs, zorg en cultuur) voor de inwoners in stad en regio in stand te houden?

6 Technologische revolutie Snelle technologische ontwikkelingen Technologische ontwikkelingen gaan steeds sneller. Nieuwe uitvindingen maken nieuwe uitvindingen mogelijk. Alles aangesloten op internet Steeds meer apparaten worden aangesloten op internet (van je koelkast tot je auto). Deze slimme apparaten verzamelen informatie en communiceren met andere apparaten. Dit netwerk heet het internet of things (het internet der dingen ). Waar blijft onze privacy Als vrijwel elk apparaat dat we gebruiken verbonden is met internet, blijft er van onze privacy weinig over. Over onze gezondheid, leefstijl en koopvoorkeuren houden bedrijven en overheden steeds meer informatie bij. Robots doen het werk De helft van de banen van nu kan in 2032 verdwenen zijn door robotisering. Volgens onderzoek van Oxford University treft dit onder andere banen van verkopers, administratieve krachten, magazijnmedewerkers, chauffeurs en verzorgend personeel. Kantoorwerk gebeurt steeds vaker elders (thuis of op flexplekken). Door de 3D-printer kan iedereen eigen producten maken of thuis printen. Auto s sturen en rijden zelf In 2032 hoef je geen rijbewijs meer te halen. Dan is de auto zelfsturend en wordt reistijd werk-, slaap- of ontspantijd. Het aantal autoritten neemt sterk toe. Langer zelfstandig wonen Technologie in zorg en huis (domotica) maken het mogelijk dat ouderen en mensen met een beperking langer zelfstandig wonen.

7 Vergrijzing & ontgroening Meer ouderen dan jongeren Nu zijn er nog meer jongeren dan ouderen in Gorinchem. Rond 2025 zal er een historische omslag plaatsvinden. Het aantal ouderen zal dan groter zijn dan het aantal jongeren. Een trend die zich doorzet: is 2016 in Gorinchem 18% van de bevolking 65 jaar of ouder, in 2040 zal dat 28% zijn. De ouderen worden ouder Nederland krijgt te maken met een dubbele vergrijzing : binnen de groep 65-plussers neemt vooral het aandeel 75-plussers sterk toe. Naar verwachting verdubbelt het aantal 75-plussers. Juist deze ouderen hebben de meeste zorg nodig. Kleinere huishoudens Er wonen gemiddeld steeds minder mensen in één woning. Het aantal paren en gezinnen blijft vrijwel constant, terwijl het aantal alleenstaanden sterk toeneemt. Deze ontwikkeling zien we ook in Gorinchem. Minder en oudere arbeidskrachten Op termijn zal de potentiële beroepsbevolking (20 tot 65 jaar) in Gorinchem in omvang afnemen. Ook als mensen langer blijven doorwerken. De werknemers vergrijzen. Oudere alleenstaanden Binnen de groep alleenstaanden komt de toename voor een belangrijk deel voor rekening van ouderen. Ouderen blijven langer kwiek en gezond, maar zijn als alleenstaande toch kwetsbaar. Bij paren kan de partner vaak nog bijstaan als zich gezondheidsproblemen voordoen. Alleenstaanden zijn meer aangewezen op de hulp van anderen. Scholen en verenigingen Een afname van het aantal jongeren betekent dat scholen te maken kunnen krijgen met een daling van het aantal leerlingen. En wat betekent vermindering van het aantal jongeren voor de (sport)clubs?