Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer. Mevr. mr. I.M. Borninkhof (035)

Transcriptie

1 AANTEKENEN Vrije Radio Omroep Nederland B.V. Koninginneweg KR HILVERSUM Datum Onderwerp 25 april 2003 sanctievoornemen Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer JuZa ld Mevr. mr. I.M. Borninkhof (035) Mevr. mr. L.H. Doorman Hiermee brengen wij u op de hoogte van ons voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete wegens overtreding van artikel 52h, tweede lid, eerste volzin, en artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit. Bij brief van 12 september 2002, kenmerk PTZ mbr, hebben wij u verzocht om ons te informeren over alle onderlinge afspraken die uw omroepinstelling heeft gemaakt met de bedrijven die een bijdrage leveren, dan wel hebben geleverd aan de Heinz Curry actie van 12 tot en met 15 augustus 2002 in bovengenoemd programmaonderdeel. Voorts hebben wij u verzocht ons te informeren over de afspraken die door u met anderen over het gebruik van de naam en gegevens voor de uitzending van de Axe Nightguide zijn gemaakt, alsmede of er volgens u sprake is van sponsoring. Bij brief van 24 oktober 2002, referentie /EDZ/MS, heeft u op dit verzoek gereageerd. Bij brief van 31 oktober 2002, kenmerk PTZ mbr, hebben wij u verzocht alsnog alle betreffende contracten of andere schriftelijke afspraken aan ons te doen toekomen, aangezien deze niet waren aangetroffen bij uw brief van 24 oktober Bij brief van 28 november 2002, referentie ML/msa , heeft Stibbe Advocaten en Notarissen namens u op dit verzoek gereageerd en een afschrift van een promotieplan van Heinz en Radio 538, betreffende Curry en Van Inkel, en een factuur van u aan Medialand B.V. van 30 augustus 2002 overgelegd, alsmede een afschrift van een factuur van u aan Initiative Media Amstelveen B.V. inzake de sponsoring van de Axe Night Guide. De relevante bepalingen zijn als bijlage bij dit sanctievoornemen gevoegd. 1. Ontbreken sponsorvermelding en sluikreclame (Axe Nightguide) 1.1 Feiten Barry Paf Op 8 augustus 2002 is door u het programmaonderdeel Barry Paf uitgezonden. In dit programmaonderdeel is een item opgenomen onder de naam Axe Nightguide. In dit item worden uitgaansmogelijkheden besproken in de vorm van een agenda. Daarnaast zijn er interviews met organisatoren of andere betrokkenen van één van die evenementen. De titel van dit item bevat het handelsmerk Axe.

2 Het merk Axe wordt geëxploiteerd door Lever Fabergé Nederland, een werkmaatschappij van Unilever. In uw brief van 24 oktober 2002 stelt u dat de Axe Nightguide door Lever Fabergé Nederland B.V. is gesponsord. In uw brief van 28 november 2002 licht u toe dat Lever Fabergé Nederland het programma Barry Paf, waarin de Axe Nightguide wordt uitgezonden, heeft gesponsord. Partijen hebben de afspraken niet schriftelijk vastgelegd. Late Night Radio Show Op 13 februari 2003 heeft u van tot uur het programma Late Night Radio Show uitgezonden. Het eerste uur wordt voorafgegaan door de volgende sponsorvermelding: The Axe Night Guide wordt mede mogelijk gemaakt door Axe. Dit uur wordt afgesloten met de mededeling: The Axe Night Guide werd mede mogelijk gemaakt door Axe. De presentator zegt ondermeer het volgende: In de Late Night Radio Show editie donderdagavond, vanaf nu, vanaf dit moment, vanaf vandaag elke donderdag het eerste uur staat helemaal in het teken van de Axe Night Guide. Vanaf nu af aan hoor je elke week op donderdagavond in het eerste uur alle hete feestjes waar je naar toe kan gaan, waar moet je naar toe en natuurlijk leuke prijzen want elke week is er weer een andere hot spot waar je naar toe kan gaan en waar je kaartjes voor kunt winnen en dat allemaal in dit uur. Het handelsmerk Axe wordt in de uitzending op 13 februari 2003 van tot uur, buiten de sponsorvermelding, 11 keer vermeld. In een uitgave van Unilever uit 2002, Mensen, merken, maatschappij, wordt op pagina 12 het volgende vermeld: Verder kunnen Axe-gebruikers ieder jaar meedingen naar een kaartje voor de jaarlijkse Axe Party. Daarnaast publiceert Axe, via een eigen tv-programma op V8 en bijdragen op Radio 538, TMF en in tijdschriften als Beach, een party-agenda met de populairste uitgaansgelegenheden. Al deze initiatieven tot interactie met de consument bieden Lever Fabergé een uitdagend platform om in 2002 nog verder te groeien. 1.2 Voorlopig standpunt sponsorvermelding Het programmaonderdeel Barry Paf is gesponsord door Lever Fabergé Nederland. Aan het begin of einde van het programmaonderdeel is deze sponsor niet als zodanig vermeld. In uw brief van 24 oktober 2002 geeft u aan dat de audioboards na een wijziging van het programma zijn komen te vervallen. Voorts schrijft u dat het gebruik van audioboards inmiddels in ere is hersteld. Naar ons voorlopig oordeel heeft u artikel 52h, tweede lid, eerste volzin, van het Mediabesluit overtreden. sluikreclame Uitgangspunt Een hoofdregel van de Nederlandse Mediaregelgeving is dat reclameboodschappen in televisieprogramma s uitsluitend worden uitgezonden in blokken en dat reclameboodschappen als zodanig herkenbaar zijn en duidelijk onderscheiden zijn van de andere programmaonderdelen. JuZa ld blad 2

3 Op grond van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit, zijn daarom in programmaonderdelen van commerciële omroepinstellingen alle vermeldingen en vertoningen van namen, beeldmerken, logo s, handelsmerken, producten, diensten of activiteiten verboden, voor zover de omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt reclame te maken. Reclame-uiting In de programmaonderdelen Barry Paf en de Late Night Radio Show, uitgezonden van tot uur, is het handelsmerk Axe vermeld. Deze uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is het product Axe te identificeren. De bovengenoemde uitingen zijn voorts geschikt om een positieve houding van het publiek ten opzichte van het product Axe te bevorderen. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien merk(namen) op min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin worden vermeld in een uitzending, doorgaans een deel van het kijkerspubliek tot aankoop wordt bewogen (zie ook uitspraak van de RvSt., d.d. 21 augustus 1997, nr. R , TROS-Aktua in Bedrijf). De vermeldingen in de programmaonderdelen Barry Paf en de Late Night Radio Show alsmede het vermelden van het handelsmerk Axe in de tekst Axe Nightguide in de sponsorvermeldingen aan het begin en einde van de Late Night Radio Show zijn derhalve reclame-uitingen in de zin van de Mediawet. Oogmerk In het programmaonderdeel Barry Paf is de Axe Night Guide als item opgenomen. Het handelsmerk Axe wordt aan het begin en het einde van het item vermeld. Het eerste uur van het programma Late Night Radio Show staat in het teken van de Axe Night Guide. Het handelsmerk Axe wordt in dit uur 11 keer (inclusief twee keer in de vorm van de tekst Axe Night Guide tijdens de sponsorvermelding) vermeld. De sponsorvermelding suggereert dat het programmaonderdeel de naam Axe Night Guide draagt. Uit deze feiten blijkt dat het handelsmerk Axe met opzet in de programmaonderdelen is vermeld. De programmaonderdelen Barry Paf en de Late Night Radio Show zijn gesponsord door Lever Fabergé Nederland. Voorts blijkt uit de publicatie van Unilever dat de programmaonderdelen op Radio 538 een platform bieden aan dit concern om verder te groeien. Gezien het bovenstaande kan redelijkerwijs worden aangenomen dat u met het vermelden van het handelsmerk Axe in bovengenoemde programmaonderdelen beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het kopen van het product Axe. Volgens de Nota van Toelichting bij artikel 52j van het Mediabesluit is het oogmerk om reclame te maken bijvoorbeeld niet aanwezig in gevallen die vergelijkbaar zijn met die, bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit (Stb. 1992, 334, blz ). De genoemde reclame-uitingen zijn niet aan te merken als niet-vermijdbare reclame-uitingen als bedoeld in artikel 27 van het Mediabesluit. Voorts is de wijze waarop de reclame-uitingen zijn vermeld niet vergelijkbaar met de gevallen bedoeld in de artikelen 28 tot en met 30a en artikel 32 van het Mediabesluit. De vermeldingen zijn niet vergelijkbaar met de gevallen zoals bedoeld in JuZa ld blad 3

4 artikel 29, eerste lid, van het Mediabesluit aangezien het vermeldingen betreft van een handelsmerk in verstrooiende programmaonderdelen. Aangezien de onderhavige gevallen niet vergelijkbaar zijn met de gevallen bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit, kan niet worden gesteld dat het oogmerk om reclame te maken niet aanwezig is. Uitzonderingen Van het algemene verbod in artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit zijn slechts uitgezonderd de vermeldingen en vertoningen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid van het Mediabesluit. Artikel 52g en 52i van het Mediabesluit zijn in casu niet van toepassing. In artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit wordt de sponsorvermelding aan het begin of eind van een gesponsord programmaonderdeel geregeld. Ingevolge artikel 9 van de BSCO wordt bij de vermelding van de sponsor, zoals bedoeld in artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit, per sponsor niet meer dan één handelsmerk, logo of beeldmerk vermeld. De vermelding De Axe Night Guide wordt mede mogelijk gemaakt door Axe is derhalve op basis van artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit niet toegestaan. Artikel 52h, derde lid, van het Mediabesluit bepaalt onder welke voorwaarden producten of diensten in een gesponsord programmaonderdeel mogen worden vermeld of getoond. Deze bepaling is niet van toepassing ten aanzien van het vermelden van het handelsmerk Axe. Conclusie Aangezien u, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, met de vermeldingen van het handelsmerk Axe tijdens de programmaonderdelen Barry Paf en de Late Night Radio Show beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het kopen van het product Axe, en de uitzonderingen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid, van het Mediabesluit in casu niet van toepassing zijn, zijn wij van oordeel dat u artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit heeft overtreden. 2. Sluikreclame (Curry & Van Inkel-actie) 2.1 Feiten U heeft van 12 tot en met 15 augustus 2002 van 16:00 tot 19:00 uur het programmaonderdeel Rinkeldekinkel uitgezonden. Het wordt gepresenteerd door Jeroen van Inkel en co-presentator Dennis Ruyer. In deze uitzendingen staat de prijsvraag Wat eet jij het liefst met Curry & Van Inkel? centraal. Aan het begin van alle uitzendingen van Rinkeldekinkel van 12 tot en met 15 augustus 2002, om ongeveer 16:00 uur, is de volgende vermelding te horen: Dit programma wordt je aangeboden door Heinz. Tijdens de uitzending van 12 augustus 2002 is deze vermelding ook aan het begin van het tweede uur te horen, om ongeveer 17:00 uur. Op 13 augustus 2002 zegt de presentator om ongeveer 17:53 uur: In het volgende uur gaan we nog eventjes wat doen aan de Heinz Curry en Van Inkel-actie. In het telefoongesprek om ongeveer 18:20 uur met de dagwinnaar noemt de presentator de dagprijs: Heinz Curry survivalpakket Op deze dag wordt tijdens de uitzending van Rinkeldekinkel de handelsnaam Heinz in totaal twee maal en het handelsmerk Heinz Curry vijf maal genoemd. JuZa ld blad 4

5 Op 12, 14 en 15 augustus 2002 zijn nagenoeg dezelfde feiten geconstateerd. Op 12 tot en met 15 augustus 2002 zijn in nagenoeg alle reclameblokken vlak voor, tijdens en vlak na Rinkeldekinkel commercials van Heinz Curry uitgezonden (in totaal 34). De tekst luidt: Op een hamburger, ijs, andijvie of je schoonmoeder Heinz Curry smaakt overal geweldig op. Maar wat zijn jouw lekkerste combinaties met Heinz Curry? Luister van maandag tot en met donderdag van 4 tot 7 naar Curry & Van Inkel. En maak kans op een super coole barbecuereis naar de Eskimo s. Heinz Curry tastes great on whatever. In de informatiebrief van 24 oktober 2002 geeft u aan dat de uitzendingen van Rinkeldekinkel van 12 tot en met 15 augustus 2002 zijn gesponsord door Heinz. In het door Stibbe op 28 november 2002 als bijlage toegestuurde promotieplan van Heinz en Radio 538 is onder meer de volgende passage opgenomen: "Doelstelling promotie: Radio 538: - entertainment doelgroep - band opbouwen met de doelgroep van Radio publiciteit Radio passende sponsor van een Radio 538 event Heinz: - positionering van Curry in-mouth entertainment tot leven brengen door een combinatie van experience, tasting en actie - medium dat dicht bij de doelgroep ligt - voortborduren op pay-off Heinz Curry tastes great, on whatever! - rumour around the brand Uit de factuur van 30 augustus 2002 aan Medialand B.V. blijkt dat u aan Heinz bedragen heeft gefactureerd met betrekking tot spots, non-spot en internet in het kader van de actie Curry & Van Inkel. 2.2 Voorlopig standpunt Uitgangspunt Een hoofdregel van de Nederlandse Mediaregelgeving is dat reclameboodschappen in televisieprogramma s uitsluitend worden uitgezonden in blokken en dat reclameboodschappen als zodanig herkenbaar zijn en duidelijk onderscheiden zijn van de andere programmaonderdelen. Op grond van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit, zijn daarom in programmaonderdelen van commerciële omroepinstellingen alle vermeldingen en vertoningen van namen, beeldmerken, logo s, handelsmerken, producten, diensten of activiteiten verboden, voor zover de omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt reclame te maken. Reclame-uiting In het programmaonderdeel Rinkeldekinkel zijn de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry vermeld. Deze uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is het bedrijf Heinz en het handelsmerk Heinz Curry te identificeren. De bovengenoemde uitingen zijn voorts geschikt om een positieve houding van het publiek ten opzichte van de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry te bevorderen. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien op een min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin een merk(naam) wordt genoemd in een uitzending, doorgaans een deel van het publiek tot aankoop wordt bewogen (zie ook de uitspraak van de RvSt., d.d. 21 augustus 1997, nr. R , TROS-Aktua in Bedrijf). JuZa ld blad 5

6 De vermeldingen van de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry in het programmaonderdeel Rinkeldekinkel zijn derhalve reclame-uitingen in de zin van de Mediawet. Oogmerk Uit bovengenoemde feiten en met name uit de doelstelling van de promotie, zoals deze is neergelegd in het promotieplan blijkt dat de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry met opzet in het programmaonderdeel Rinkeldekinkel zijn vermeld. De uitzendingen van 12 tot en met 15 augustus 2002 van het programmaonderdeel Rinkeldekinkel zijn gesponsord door Heinz. Gezien het bovenstaande kan redelijkerwijs worden aangenomen dat u met het vermelden van de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry in het programmaonderdeel beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het kopen van het product Heinz Curry, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van het bedrijf Heinz teneinde de verkoop van diens producten te bevorderen. Volgens de Nota van Toelichting bij artikel 52j van het Mediabesluit is het oogmerk om reclame te maken bijvoorbeeld niet aanwezig in gevallen die vergelijkbaar zijn met die, bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit (Stb. 1992, 334, blz ). De genoemde reclame-uitingen in het programmaonderdeel zijn niet aan te merken als nietvermijdbare reclame-uitingen als bedoeld in artikel 27 van het Mediabesluit. Voorts is de wijze waarop de reclame-uitingen zijn vermeld niet vergelijkbaar met de gevallen bedoeld in de artikelen 28 en 29 van het Mediabesluit, nu het in casu gaat om vermelding van een handelsnaam en een handelsmerk in een verstrooiend programmaonderdeel. Verder is onderhavig geval niet vergelijkbaar met artikel 30a van het Mediabesluit. Voor wat betreft uw opmerking in de brief van 28 november 2002 dat u er van uit gaat dat sprake is van een evenement, in ieder geval voor wat betreft de barbecue van 15 augustus 2002, merken wij het volgende op. Gedurende de uitzendingen van Rinkeldekinkel van 12 tot en met 15 augustus 2002 is weliswaar vanaf locatie uitgezonden, maar de opzet van het programmaonderdeel Rinkeldekinkel wijkt op deze dagen niet af van de uitzendingen van andere dagen, zodat niet kan worden gesproken van een evenement als bedoeld in artikel 30a van het Mediabesluit. Voorts is het voornamelijk bestemd om als programma te worden uitgezonden. Aangezien de vertoningen en vermeldingen van de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry in het programmaonderdeel niet vergelijkbaar zijn met de gevallen bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit, kan niet worden gesteld dat het oogmerk om reclame te maken niet aanwezig is. Uitzonderingen Van het algemene verbod in artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit zijn slechts uitgezonderd de vermeldingen en vertoningen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid van het Mediabesluit. Artikel 52g van het Mediabesluit is in casu niet van toepassing. Artikel 52i van het Mediabesluit is evenmin van toepassing aangezien wij, zoals reeds hierboven is aangegeven, van oordeel zijn dat er in casu geen sprake is van een evenement. JuZa ld blad 6

7 Voor toepasselijkheid van artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit dient een sponsorvermelding aan het begin of eind van een gesponsord programmaonderdeel te worden geplaatst. De onderhavige reclame-uitingen kunnen niet worden aangemerkt als een sponsorvermelding in de zin van artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit. In artikel 52h, derde lid, van het Mediabesluit is bepaald dat producten in een gesponsord programmaonderdeel mogen worden vermeld indien het publiek niet, door middel van specifieke aanprijzingen of anderszins, wordt aangespoord tot het kopen van die producten. In dit geval zijn de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry vermeld. Artikel 52h, derde lid, van het Mediabesluit is dan ook niet van toepassing. Conclusie Aangezien u, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, met het vermelden van de handelsnaam Heinz en het handelsmerk Heinz Curry tijdens het programmaonderdeel Rinkeldekinkel beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het kopen van het product Heinz Curry, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van het bedrijf Heinz teneinde de verkoop van diens producten te bevorderen, en de uitzonderingen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid, van het Mediabesluit in casu niet van toepassing zijn, zijn wij van oordeel dat u artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit heeft overtreden. Voorts merken wij het volgende op. De vermelding van de sponsor van Rinkeldekinkel van 12 tot en met 15 augustus 2002 luidde: Dit programma wordt je aangeboden door Heinz. Gelet op artikel 8 van de BSCO is de frase dit programma wordt je aangeboden door niet in overeenstemming met artikel 52h, tweede lid. In de toelichting van de BSCO is met zoveel woorden aangegeven dat een dergelijke frase onvoldoende duidelijk maakt dat het programmaonderdeel gesponsord is en dat het de suggestie wekt dat de primaire verantwoordelijkheid bij de sponsor ligt en niet bij de omroepinstelling. Wij merken op dat het publiek wel geacht wordt geïnformeerd te zijn in overeenstemming met artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit, indien een van de volgende frasen (neergelegd in artikel 8 van de BSCO) wordt gebruikt: <<dit programma is (mede) mogelijk gemaakt door>> of <<dit programma is gesponsord door>>. Wij verzoeken u hier in het vervolg rekening mee te houden. 3 Ontbreken sponsorvermelding en sluikreclame (Kwartje van Kok-actie) 3.1 Feiten In de uitzendingen van Rinkeldekinkel van 13 tot en met 16 januari 2003 heeft een actie betreffende de teruggave van het kwartje van Kok plaatsgevonden. Aan het begin en aan het einde van nagenoeg ieder uur van de uitzendingen van Rinkeldekinkel van 13 tot en met 16 januari 2003 is een sponsorvermelding van Tango te horen (in totaal 23). Op 15 januari echter begint het programmaonderdeel om 16:05 uur met een jingle en een korte presentatie van Jeroen van Inkel gevolgd door muziek. Om 16:12 uur volgt de sponsorvermelding Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door Tango. Daarna volgt de tune van Rinkeldekinkel en de presentatie van Jeroen van Inkel. In alle uitzendingen (van 13 tot en met 16 januari 2003) worden prijzen uitgereikt van Anac, Pearle en Hotelbon. Blijkens de informatie op de website zijn de prijzen ter beschikking gesteld door deze bedrijven. Een aantal prijsuitreikingen heeft als volgt plaatsgevonden: JuZa ld blad 7

8 13 januari 2003, ca. 16:52 uur: Jeroen: ( ) en jij krijgt van ons een jaar gratis autowassen en een kartarrangement aangeboden door Anac. ca. 17:47 uur: Jeroen: Je hebt een prijs te pakken. Je krijgt een jaar goed zicht ter waarde van 1000 euro aangeboden door Pearle. ca. 17:55 uur: Jeroen: En nu gaan we weer wat weggeven. Een vipovernachting in een 4 sterrenhotel in Nederland of België aangeboden door Hotelbon. 3.2 Voorlopig standpunt Sponsorvermelding Nu Anac, Pearle en Hotelbon de prijzen ter beschikking hebben gesteld hebben zij een sponsorbijdrage geleverd aan het programmaonderdeel Rinkeldekinkel zoals bedoeld in artikel 1, onderdeel ll, van de Mediawet. Zij dienen te worden aangemerkt als sponsors van de uitzendingen van 13 tot en met 16 januari 2003 van Rinkeldekinkel. Ingevolge artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit worden aan het begin of aan het einde van een gesponsord programma-onderdeel, ter informatie van het publiek, alle sponsors vermeld. Aan het begin, noch aan het einde zijn Anac, Pearle of Hotelbon op de daartoe voorgeschreven wijze als sponsor vermeld. Verder is in de uitzending van 15 januari in het eerste uur van Rinkeldekinkel noch aan het begin, noch aan het einde Tango op de daartoe voorgeschreven wijze als sponsor vermeld. Hiermee heeft u naar ons voorlopig oordeel artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit overtreden. Sluikreclame Uitgangspunt Een hoofdregel van de Nederlandse Mediaregelgeving is dat reclameboodschappen in televisieprogramma s uitsluitend worden uitgezonden in blokken en dat reclameboodschappen als zodanig herkenbaar zijn en duidelijk onderscheiden zijn van de andere programmaonderdelen. Op grond van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit, zijn daarom in programmaonderdelen van commerciële omroepinstellingen alle vermeldingen en vertoningen van namen, beeldmerken, logo s, handelsmerken, producten, diensten of activiteiten verboden, voor zover de omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt reclame te maken. Reclame-uiting In het programmaonderdeel Rinkeldekinkel zijn de handelsnamen Pearle, Hotelbon en Tango vermeld. Deze uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is de handelsnamen Pearle en Hotelbon te identificeren. De bovengenoemde uitingen zijn voorts geschikt om een positieve houding van het publiek ten opzichte van Pearle, Hotelbon en Tango te bevorderen. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien op een min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin merk(namen) worden genoemd in een uitzending, doorgaans een deel van het publiek tot aankoop wordt bewogen (zie ook uitspraak van de RvSt., d.d. 21 augustus 1997, nr. R , TROS-Aktua in Bedrijf). De vermeldingen van de handelsnamen Pearle, Hotelbon en Tango in het programmaonderdeel Rinkeldekinkel zijn derhalve reclame-uitingen in de zin van de Mediawet. JuZa ld blad 8

9 Oogmerk Pearle en Hotelbon Bij de uitreiking van de prijzen wordt door de presentator gezegd dat de prijs wordt aangeboden door respectievelijk Pearle en Hotelbon. Deze vermeldingen merken wij aan als sponsorvermeldingen tijdens het programmaonderdeel. Ingevolge artikel 7, tweede lid, van de BSCO wordt het vermelden van de sponsor of evenementensponsor als zodanig, op een andere plaats dan aan het begin of het einde van een programmaonderdeel, geacht te geschieden met het oogmerk om reclame te maken, zoals bedoeld in artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit. Oogmerk Tango Gelet op de definitie van artikel 1, onderdeel g, van de Mediawet van programmaonderdeel is Rinkeldekinkel aangevangen om 16:05 uur, na afloop van het reclameblok, beginnend met de presentatie door Jeroen van Inkel. De sponsorvermelding van 16:12 uur merken wij aan als een sponsorvermelding tijdens het programmaonderdeel. Ingevolge artikel 7, tweede lid, van de BSCO wordt het vermelden van de sponsor of evenementensponsor als zodanig, op een andere plaats dan aan het begin of het einde van een programmaonderdeel, geacht te geschieden met het oogmerk om reclame te maken, bedoeld in artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit. Volgens de Nota van Toelichting bij artikel 52j van het Mediabesluit is het oogmerk om reclame te maken bijvoorbeeld niet aanwezig in gevallen die vergelijkbaar zijn met die, bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit (Stb. 1992, 334, blz ). De genoemde reclame-uitingen in het programmaonderdeel zijn niet aan te merken als nietvermijdbare reclame-uitingen als bedoeld in artikel 27 van het Mediabesluit. Voorts is de wijze waarop de reclame-uitingen zijn vermeld niet vergelijkbaar met de gevallen bedoeld in de artikelen 28 tot en met 30a en artikel 32 van het Mediabesluit. In casu betreft het immers niet het vermelden van producten of diensten, maar het vermelden van de handelsnamen Pearle, Hotelbon en Tango in een verstrooiend programmaonderdeel. Aangezien de vertoningen en vermeldingen van de handelsnamen Pearle, Hotelbon en Tango in het programmaonderdeel niet vergelijkbaar zijn met de gevallen bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit, kan niet worden gesteld dat het oogmerk om reclame te maken niet aanwezig is. Uitzonderingen Van het algemene verbod in artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit zijn slechts uitgezonderd de vermeldingen en vertoningen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid van het Mediabesluit. Artikel 52g en 52i van het Mediabesluit zijn in casu niet van toepassing. Voor toepasselijkheid van artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit dient een sponsorvermelding te worden gedaan aan het begin of aan het einde van een programmaonderdeel én mag het niet voldoen aan de definitie van reclameboodschap. De sponsorvermeldingen tijdens een programmaonderdeel zijn op grond hiervan niet toegestaan. Artikel 52h, derde lid, van het Mediabesluit bepaalt onder welke voorwaarden producten of diensten in een gesponsord programmaonderdeel mogen worden vermeld of getoond. Deze bepaling is niet van toepassing ten aanzien van het vermelden van de handelsnamen Pearle, Hotelbon en Tango. JuZa ld blad 9

10 Conclusie Aangezien u, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, met het vermelden van de handelsnamen Pearle, Hotelbon en Tango tijdens het programmaonderdeel Rinkeldekinkel, beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het kopen van hun producten of de afname van hun diensten, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van deze bedrijven teneinde de verkoop van hun producten en de afname van hun diensten te bevorderen, en de uitzonderingen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid, van het Mediabesluit in casu niet van toepassing zijn, zijn wij van oordeel dat u artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit heeft overtreden. Voor wat betreft de vermelding van de handelsnaam Anac merken wij het volgende op. De vermelding luidde: een jaar gratis autowassen en een kartarrangement aangeboden door Anac. Het autowassen en het karten zijn diensten van Anac zelf. Gelet op artikel 52h, derde lid, van het Mediabesluit juncto artikel 11 van de BSCO wordt het publiek geacht door middel van specifieke aanprijzingen of anderszins te zijn aangespoord tot het afnemen van producten of diensten indien, voor zover hier van belang, de producten of diensten anders dan neutraal in beeld worden gebracht. In de toelichting van de BSCO is met zoveel woorden aangegeven dat, indien een ter beschikking gestelde prijs een dienst is, het is toegestaan tijdens de uitreiking van de prijs op een neutrale wijze de handelsnaam van de onderneming te noemen die de dienst verzorgt. Met de bewoordingen aangeboden door wordt hieraan niet voldaan. Wij verzoeken u hier in het vervolg rekening mee te houden. 4. Sanctievoornemen Op grond van artikel 135, eerste lid, van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 1999 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete een vaste berekeningsgrondslag die met factoren voor de ernst van de overtreding en voor de mate van verwijtbaarheid worden vermenigvuldigd. Sponsorvermelding Bij overtreding van artikel 52h, tweede lid, eerste volzin, van het Mediabesluit in een radioprogramma geldt voor u als commerciële omroep met een publieksbereik van meer dan huishoudens een berekeningsgrondslag van 9.000,-. Voor de ernst van de overtreding zijn wij voornemens 1 punt toe te kennen. Hierbij hebben wij in overweging genomen dat er meerdere overtredingen zijn geconstateerd, te weten die met betrekking tot Anac, Pearle, Hotelbon en Lever Fabergé Nederland. Voor de mate van verwijtbaarheid zijn kennen wij in dit geval 1 punt toe. Hierbij hebben wij overwogen dat wij de VCR bij brief van 12 oktober 2000, kenmerk PTZ ld hebben meegedeeld op welke wijze de sponsor van een programmaonderdeel moet worden vermeld. Voorts hebben wij u bij besluit van 10 oktober 2001, JuZa lvdz, een boete opgelegd wegens overtreding van artikel 52h, tweede lid, eerste volzin van het Mediabesluit. Wij zijn derhalve voornemens u wegens overtreding van artikel 52h, tweede lid, eerste volzin, van het Mediabesluit een bestuurlijke boete op te leggen van ,-. Voor wat betreft de overtreding met betrekking tot Tango merken wij op dat wij afzien van het opleggen van een boete nu in beide andere uren van Rinkeldekinkel op 15 januari 2003 op een juiste wijze een sponsorvermelding heeft plaatsgevonden. JuZa ld blad 10

11 Sluikreclame Bij overtreding van het bepaalde in artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit in een radioprogramma geldt voor u als commerciële omroep met een publieksbereik van meer dan huishoudens een berekeningsgrondslag van 900,-. Axe Nightguide Voor de ernst van de overtreding zijn wij met betrekking tot de Late Night Radio Show voornemens twee punten toe te kennen. Hierbij hebben wij in overweging genomen dat het eerste uur van het programma geheel in het teken staat van de Axe Night Guide en wordt aangekondigd door middel van de sponsorvermelding als de Axe Night Guide. Hierdoor wordt sterk de nadruk wordt gelegd op dit handelsmerk. Voor mate van verwijtbaarheid zijn wij voornemens geen punten toe te kennen. Er zijn ons hiervoor geen bijzondere feiten of omstandigheden gebleken. Met betrekking tot de Axe Nightguide zijn wij derhalve voornemens u wegens overtreding van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit een bestuurlijke boete op te leggen van 1.800,-. Curry & Van Inkel actie Voor de ernst van de overtreding betreffende de Curry & Van Inkel-actie zijn wij voornemens in dit geval twee punten toe te kennen. Hierbij hebben wij in overweging genomen dat er gedurende vier dagen overtredingen zijn geconstateerd. Voor de verwijtbaarheid van deze overtreding zijn wij voornemens één punt toe te kennen, aangezien u meerdere malen op de hoogte bent gebracht van de regelgeving. Bij brieven van 12 oktober 2000 (ons kenmerk PTZ ld) en 21 december 2000 (ons kenmerk PTZ ld), gezonden aan de Vereniging van Commerciële Radio, hebben wij uitleg gegeven over het toepasselijke wettelijke kader bij sponsorvermeldingen en het weggeven van prijzen in programma s. Met betrekking tot de Curry & Van Inkel actie zijn wij derhalve voornemens u wegens overtreding van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit een bestuurlijke boete op te leggen van 2.700,-. Kwartje van Kok-actie Voor de vermelding van de namen Pearle en Hotelbon tijdens de Kwartje van Kok-actie volstaan wij in dit geval met een waarschuwing, nu deze overtreding samenhangt met het feitencomplex dat ten grondslag ligt aan de overtreding van artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit. Voor de sponsorvermelding van Tango tijdens het programmaonderdeel merken wij het volgende op. Aangezien alle andere sponsorvermeldingen van Tango op de juiste plaats zijn vermeld en in casu naar ons oordeel sprake is van een incidentele overtreding die het gevolg is van de overtreding van artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit, volstaan wij in dit geval met een waarschuwing. Wij wijzen u er echter op dat wij bij een volgende overtreding rekening zullen houden met de thans geconstateerde overtreding. Totaal sluikreclame Wij zijn derhalve voornemens u wegens overtreding van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit een bestuurlijke boete op te leggen van 4.500,-. JuZa ld blad 11

12 Totaal Wij zijn derhalve voornemens u een bestuurlijke boete op te leggen van in totaal ,- wegens overtreding van artikel 52h, tweede lid, eerste volzin, en artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit. 5. Hoorzitting Voordat wij een besluit nemen stellen wij u in de gelegenheid uw zienswijze naar voren te brengen. Wij nodigen u daarom uit voor een hoorzitting op 22 mei 2003 om 10:00 uur bij het Commissariaat voor de Media, aan Hoge Naarderweg 78 te Hilversum. U kunt u tijdens de hoorzitting door derden laten bijstaan of vertegenwoordigen. Het horen zal geschieden door drs. L. van der Meulen, Commissaris Programma Toezicht. Tevens zal van het Commissariaat voor de Media aanwezig zijn mevrouw mr. I.M. Borninkhof-Slabbers, jurist en mevrouw mr. L.H. Doorman, jurist. Indien u geen gebruik maakt van de mogelijkheid te worden gehoord, verzoeken wij u dit uiterlijk een week voor de hoorzitting aan ons bekend te maken. Eventuele schriftelijke opmerkingen kunnen tot uiterlijk een week voor de hoorzitting bij het Commissariaat voor de Media worden ingediend. Hoogachtend, Commissariaat voor de Media prof. dr. J.J. van Cuilenburg Voorzitter drs. L. van der Meulen Commissaris JuZa ld blad 12

13 BIJLAGE Sponsorvermelding Artikel 1, aanhef en onderdeel ll, van de Mediawet: In deze wet en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: sponsoren van een programma-onderdeel: het verstrekken van financiële of andere bijdragen door een overheidsbedrijf of particuliere onderneming die zich gewoonlijk niet bezighoudt met omroepactiviteiten of met de vervaardiging van audiovisuele producties, ten behoeve van de totstandkoming of aankoop van een programma-onderdeel, teneinde de uitzending daarvan als programma-onderdeel te bevorderen of mogelijk te maken. Artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit: 2. Aan het begin of aan het einde van een gesponsord programma-onderdeel worden, ter informatie van het publiek, alle sponsors vermeld. De vermelding gebeurt door middel van naam, handelsmerk, logo of beeldmerk en is zodanig vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap, bedoeld in artikel 1, onderdeel kk, van de Mediawet. Artikel 8 BSCO Het publiek wordt geacht geïnformeerd te zijn op de wijze, bedoeld in artikel 52h, tweede lid, van het besluit, indien voorafgaande aan de vermelding van de naam, het handelsmerk, logo of beeldmerk van de sponsor de volgende mededeling duidelijk leesbaar of hoorbaar wordt gedaan: a. «dit programma is (mede) mogelijk gemaakt door» of, b. «dit programma is gesponsord door». Sluikreclame Artikel 52h, tweede en derde lid, van het Mediabesluit: 2. Aan het begin of aan het einde van een gesponsord programma-onderdeel worden, ter informatie van het publiek, alle sponsors vermeld. De vermelding gebeurt door middel van naam, handelsmerk, logo of beeldmerk en is zodanig vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap, bedoeld in artikel 1, onderdeel kk, van de Mediawet. 3. In een gesponsord programma-onderdeel mogen produkten of diensten van personen, bedrijven of instellingen worden vermeld of getoond, indien het publiek niet, door middel van specifieke aanprijzingen of anderszins, wordt aangespoord tot het kopen of huren van die produkten of tot het afnemen van die diensten. Artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit: 1. Onverminderd het bepaalde in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid, worden in de programma s van commerciële omroepinstellingen geen namen, beeldmerken, logo's, handelsmerken, produkten, diensten of activiteiten van personen, bedrijven of instellingen vermeld of getoond, indien de desbetreffende commerciële omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald produkt of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van produkten of de afname van diensten te bevorderen. Artikel 7, tweede lid, Besluit Sponsoring Commerciële Omroep (BSCO): 2. Vermelding van de sponsor of evenementensponsor als zodanig, op een andere plaats dan aan het begin of het einde van een programmaonderdeel, wordt geacht te geschieden met het oogmerk om reclame te maken, bedoeld in artikel 52j, eerste lid, van het besluit. JuZa ld blad 13