Henk van de Boer; gea smith; hans kuipers; Henk Nijmeijer; klaas kuipers Onderwerp: rondvraag cie OGB 11 februari as

Transcriptie

1 Van: Gabriëlle van Dinteren Verzonden: donderdag 5 februari :32 Aan: Ria Veenstra CC: Henk van de Boer; gea smith; hans kuipers; Henk Nijmeijer; klaas kuipers Onderwerp: rondvraag cie OGB 11 februari as Beste Ria, In de eerstvolgende cie OGB (en mijn laatste trouwens :)) wil ik graag een rondvraag stellen mbt het artikel in Trouw afgelopen weekend: en wat de consumentenbond op zijn site vermeldt over groene stroom uit certificaten (GvO's): Overheden blijken massaal niet werkelijk groen/duurzaam in te kopen. Over Drenthe wordt vermeld dat wij groene stroom inkopen dat door uitgifte van certificaten vergroend is, maar geen werkelijke groene stroom is en dus geen bijdrage levert aan de reductie van de CO2-emissie. vragen aan GS: - klopt wat Trouw meldt in zijn artikel? - bent u bekend met de feiten die worden gemeld op de site van de consumentenbond mbt verhandeling van grijze stroom als groene stroom via certificaten? vragen aan collega-fracties èn GS: - bent u het met GroenLinks eens dat we als provincie een voorbeeldfunctie hebben vwb duurzame inkoop? (zeker waar het verduurzaming van de energieproductie en -inkoop betreft, omdat we naast het besluit over productie / plaatsing van windmolens ook aan de consumptiekant zorgvuldig moeten handelen) - bent u het met GroenLinks eens dat bovenstaande handelwijze geen duurzame inkoop is en dat zsm overgestapt moet worden op inkoop van werkelijk groene stroom? totzover, hartelijke groet, Gabriëlle van Dinteren 1

2 Groene stroom: 5 misverstanden Consumentenbond Het maakt zeker wel uit bij wie je groene stroom koopt. De ene leverancier produceert zijn stroom 'groener' dan de andere, koopt zijn stroom 'groener' in, of doet meer investeringen in toekomstige groene productie. pagina 2 van 3 Garanties van Oorsprong Veel leveranciers kopen hun stroom 'grijs' in en vergroenen dit door Garanties van Oorsprong (GvO's) te kopen. Dit zijn certificaten die producenten kunnen krijgen voor elke eenheid groene stroom die zij opwekken. Eigenlijk wisselt een leverancier hiermee grijze stroom in voor de groene stroom van de producent van wie hij de certificaten koopt. Deze certificaten worden dus los van de fysieke stroom verhandeld. Noorse waterkrachtcentrales Veel Garanties van Oorsprong die in Nederland worden verkocht zijn afkomstig van Noorse waterkrachtcentrales. Het kopen van Noorse waterkrachtstroom stimuleert nauwelijks nieuwe productiecapaciteit voor groene stroom. Die Noorse centrales staan er vaak al tientallen jaren en zijn niet gebouwd als gevolg van een grotere vraag naar groene stroom. Wind-of zonne-energie Het is daarom beter voor het milieu om stroom te kopen bij leveranciers die hun stroom met bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen produceren of laten produceren. Er zijn nog niet zo veel van deze bronnen en daardoor zorgt het kopen van dit type stroom ervoor dat er meer windmolens of zonnepanelen worden neergezet. Duidelijk onderscheid groen en grijs Er is een duidelijk onderscheid tussen groene stroom en grijze stroom. De definitie van groene stroom die de overheid hanteert is duidelijk: De energiebron raakt niet uitgeput. De energie is schoon en betrouwbaar. Bij de winning en omzetting is er nauwelijks sprake van schadelijke effecten voor het klimaat. De overheid stelt dat de volgende energiebronnen groen zijn: wind, water, zon en biomassa. Maar uit onderzoek blijkt dat deze vier bronnen niet allemaal even duurzaam zijn. Veel discussie over wat precies duurzaam is Bijna iedereen zal vinden dat we toe moeten naar een duurzame, schone en veilige manier om energie op te wekken. Maar de meningen verschillen over de keuzes die daarvoor gemaakt moeten worden. Een paar voorbeelden: Stroomopwekking uit biomassa -zoals houtafval en mest -wordt vaak gezien als groen. Maar hier is veel discussie over, bijvoorbeeld als er oerwouden voor worden gekapt. Of als er gewassen worden geteeld, speciaal om als biomassa in stroom om te zetten. De landbouwgrond had immers ook voor voedselproductie kunnen worden gebruikt. Kernenergie is wel CO2-arm, en in die zin relatief schoon. Maar het levert ook radioactief afval op, waar tot nu toe geen echte oplossing voor is. Ook is de grondstof uranium niet onuitputtelijk. Gas is niet onuitputtelijk, dus in dat opzicht niet groen. Maar gas is wél nodig om op de lange termijn naar duurzame energieopwekking toe te gaan. Als het bijvoorbeeld even niet waait, moet een andere, flexibeler energiebron dat kunnen opvangen. Een gascentrale is hiervoor geschikt en stoot bovendien de helft aan CO2 uit in vergelijking met een kolencentrale. Geen prijsverschil tussen groen en grijs Groene stroom kost net zo veel als grijze stroom. Op dit moment kost het meer geld om stroom op een duurzame manier op te wekken dan met bijvoorbeeld kolencentrales. Maar bij veel leveranciers betaal je net zo veel voor groene stroom als voor grijze stroom. Dit komt enerzijds door de

3 Groene stroom: 5 misverstanden Consumentenbond subsidies voor groene stroomproducten. Daarnaast doordat de leverancier voor weinig geld Garanties van Oorsprong kan kopen om zijn grijze stroom mee te 'vergroenen'. pagina 3 van 3 Garanties van Oorsprong zijn zo goedkoop omdat er meer aanbod is dan vraag. Sommige leveranciers hebben op deze manier hun hele stroomaanbod groen gemaakt. Het kost ze nauwelijks meer dan grijze stroom, maar ze kunnen zich wél als duurzaam profileren. Stroometiket geeft werkelijke herkomst stroom weer Mijn energiebedrijf vertelt mij precies waar mijn stroom vandaan komt. Op de website van de energieleveranciers en op je jaarafrekening staat een stroometiket. Hierop staat hoe de stroom is samengesteld die de leverancier het afgelopen jaar verkocht. In dit overzicht zijn de Garanties van Oorsprong verwerkt. Daardoor mag een leverancier bijvoorbeeld '100% groen' op zijn stroometiket vermelden, terwijl de stroom die hij inkocht afkomstig kan zijn van een mix van groene en grijze bronnen of zelfs helemaal van grijze bronnen. Wat is groen gas? Groen gas is biogas dat is opgewaardeerd, zodat het de kwaliteit van aardgas heeft. Biogas komt vrij bij het vergisten van mest, slib of gft-afval. Het gasnet is niet overal geschikt voor dit soort gas. Op dit moment wordt groen gas zeer beperkt aan consumenten verkocht. Alleen Greenchoice biedt het op kleine schaal aan. Andere leveranciers verkopen 'gewoon' aardgas onder de noemer 'groen gas'. Zij compenseren de CO2-uitstoot van de aardgasverbranding door bijvoorbeeld bomen te planten die CO2 opnemen. Hierdoor is de netto CO2-uitstoot nul. Meer informatie Wil je weten welke bedrijven het meest duurzaam zijn, kijk dan op de groenste energieleveranciers. Wil je weten hoe de leveranciers op prijs en klanttevredenheid scoren, bekijk dan de Energievergelijker. Wil je een overstap waarbij je zo min mogelijk zelf hoeft te regelen, zonder op duurzaamheid te letten, stap dan over via het Energiecollectief.

4 Overheid kiest voor zuinig, niet voor groen -Groen -TROUW pagina 1 van 2 Home Nieuws Opinie Groen Religie & filosofie Schrijf Video Foto Webshop Banen Overheid kiest voor zuinig, niet voor groen Joop Bouma 30/01/15, 07:36 thinkstock. De overheid houdt zich niet aan haar beloften om milieubewust in te kopen. Vier jaar geleden is afgesproken dat rijk, provincies, gemeenten en andere overheidsdiensten duurzaamheid voorop zouden stellen bij de inkoop van goederen, diensten en voorzieningen. Er is nog weinig van terechtgekomen, schrijven zes maatschappelijke organisaties aan de Tweede Kamer. Inkopers van overheden hebben jaarlijks 60 miljard euro te besteden. Het gaat daarbij niet alleen om kantoorinventaris, warme broodjes en briefpapier, maar ook om aanbestedingen voor de aanleg van wegen, onderhoud van groen, inhuren van openbaar vervoer, inkoop van dienstreizen, van elektriciteit en bouwmaterialen. Zolang bij aanbestedingen de prijs doorslaggevend blijft, is duurzaam inkopen een wassen neus Marga Hoek, De Groene Zaak De zes organisaties, waaronder MVO Nederland en VNO-NCW, willen dat de Tweede Kamer bij het kabinet aandringt op een nieuw duurzaam inkoopprogramma met harde afspraken tot Komende week debatteert de Kamer over het inkoopbeleid. Lagere prioriteit Volgens de brief gaat het op tal van fronten mis, terwijl er al in 2011 afspraken waren gemaakt over de duurzame inkoop. Overheden zouden via hun aanschafbeleid bijdragen aan duurzamere economische bedrijvigheid. Duurzaam inkopen werd toen gezien als 'een strategisch instrument dat direct kon bijdragen aan groene groei'. Maar: "Wij constateren dat al vanaf 2012 een steeds grotere groep een steeds lagere prioriteit geeft aan duurzaam inkopen." Uit een enquête uit 2013 bleek dat de aandacht voor duurzaam inkopen met meer dan 40 procent is afgenomen, bij alle overheden. Overheden vallen terug op het oude beleid dat de laagste aanbieding de beste is, volgens de brief die ook is getekend door De Groene Zaak (duurzame ondernemers), Midden-en Kleinbedrijf Nederland, inkoopnetwerk Nevi en platform van sociale ondernemingen Sociale Enterprise. 'Goedkoop is duurkoop' "Zolang bij aanbestedingen de prijs doorslaggevend blijft, is duurzaam inkopen een wassen neus", stellen Marga Hoek (De Groene Zaak) en Hans de Boer (VNO/NCW). "Het gevolg is dat overheden inkopen op lagere kwaliteit en over de hele levensduur hogere kosten maken. Goedkoop is ook hier duurkoop." In de Aanbestedingswet van 2012 is vastgelegd dat bij aanbesteden de 'economisch voordeligste inschrijving' wordt gehanteerd, waarbij niet alleen prijs, maar ook kwaliteit (duurzaamheid, levensduur) doorslaggevend is. Bij veel overheden ontbreken kennis en ervaring om met die methode te werken, aldus de brief. De organisaties willen een overheidsbrede verankering van duurzaam inkopen.

5 Overheid kiest voor zuinig, niet voor groen -Groen -TROUW pagina 2 van 2 THINKSTOCK. Groepsvervoer mag walmen Ongeveer een kwart van de Nederlandse gemeenten stelt, in strijd met afspraken, geen eisen aan CO2-uitstoot bij het aanbesteden van contracten voor groepsvervoer. Het gaat om contracten die gemeenten hebben voor onder meer gehandicapten-, kinderen- en ziekenvervoer. Het aardgasbedrijf CNG onderzocht 70 aanbestedingen van groepsvervoer tussen 2011 en Bij de helft van de aanbestedingen hoefden de vervoersbedrijven alleen maar te voldoen aan eisen voor zuinig rijden. Elektrisch rijden of rijden op bioof aardgas kwamen niet voor in de voorwaarden. Bij een kwart van de aanbestedingen werd er geen eis gesteld. Nieuw interieur, maar dan wel op een koopje Twee gemeenten wilden het interieur van hun stadhuis vernieuwen. Bij de aanbestedingen gaven ze aan dat de prijs doorslaggevend was. Duurzaamheid, mogelijkheden tot hergebruik waren niet van belang. Volgens Kees Hoogendijk, directeur van CBM, brancheorganisatie voor interieurbouwers en meubelmakers, komen deze praktijken vaak voor. "Mijn leden klagen daarover. Projecten gaan naar de laagste inschrijvers. Wat ook vaak gebeurt is dat ze zes verschillende inschrijvers vragen om een proefmeubel te maken. Daar wordt er dan één uitgekozen. De rest wordt weggegooid. Dat is niet duurzaam." Geen groen onderhoud Nijmeegse sportparken De gemeente Nijmegen nodigde bedrijven uit om in te schrijven op onderhoud van sportparken in Dat mocht maximaal 1,1 miljoen euro kosten. De aanbieder met de laagste prijs kreeg de opdracht. Bij de aanbesteding werden geen minimale eisen gesteld aan een duurzame manier van onderhoud. De gemeente vond aanbesteding op grond van 'economisch voordeligste inschrijving' waarbij niet alleen prijs, maar ook kwaliteit een rol speelt, niet nodig omdat er in en rond de locaties niet zou worden gewoond. Omwonenden zouden geen last hebben van zware voertuigen die bij dit onderhoud worden ingezet. Geen groene stroom in veertig gemeenten Tien procent van de Nederlandse gemeenten tappen voor hun eigen organisatie nog altijd grijze stroom af, in plaats van groene, bleek vorig jaar uit een inventarisatie van de Volkskrant. En de gemeenten die wel groene stroom inkopen, kopen meestal waterkracht-elektriciteit uit Noorwegen. Deze gemeenten dragen niet bij aan de CO2-reductie omdat de elektriciteit via certificaten wordt ingekocht. In een recente enquête van De Groene Zaak gaven drie gemeenten en meerdere provincies (Gelderland, Drenthe, Groningen, Flevoland en de gemeenten Breda en Almere) aan groene stroom in te kopen die niet in Nederland is opgewekt.

6 Groene stroom: 5 misverstanden Consumentenbond pagina 1 van 3 Groene stroom: 5 misverstanden Groene stroom is andere stroom dan grijze stroom Leverancier maakt niet uit Duidelijk onderscheid groen en grijs Geen prijsverschil tussen groen en grijs Stroometiket geeft werkelijke herkomst stroom weer Wat is groen gas? Meer informatie Kies je voor groene stroom, dan draag je bij aan een beter milieu. Dat klinkt logisch, maar in de praktijk is het niet zo simpel. Hoe zit het nou precies met groene stroom? Hieronder leggen we de belangrijkste misverstanden over groene stroom uit. Wil je weten hoe duurzaam energieleveranciers zijn, kijk dan op de groenste energieleveranciers. Wij beoordeelden samen met Greenpeace, Hivos, Natuur & Milieu, Vereniging Eigen Huis, Wereld Natuur Fonds en WISE hoe de leveranciers scoren op duurzaamheid. De 5 belangrijkste misverstanden over groene stroom: Groene stroom is andere stroom dan grijze stroom Als ik groene stroom koop, komt er andere elektriciteit uit mijn stopcontact dan bij iemand die grijze stroom koopt. Dit is niet waar. Als dit zo zou zijn, zou er voor iedereen een aparte draad moeten worden aangelegd vanaf de centrale. Dat is natuurlijk niet zo. Er is maar één stroomnet en hier gaat alle stroom doorheen. Of het nou opgewekt is door windmolens, kolencentrales of andere bronnen. Leverancier maakt niet uit Het maakt niet uit bij welke leverancier ik groene stroom koop, het is allemaal 'goed' voor het milieu. Het maakt zeker wel uit bij wie je groene stroom koopt. De ene leverancier produceert zijn stroom 'groener' dan de andere, koopt zijn stroom 'groener' in, of doet meer investeringen in toekomstige groene productie. Garanties van Oorsprong Veel leveranciers kopen hun stroom 'grijs' in en vergroenen dit door Garanties van Oorsprong (GvO's) te kopen. Dit zijn certificaten die producenten kunnen krijgen voor elke eenheid groene stroom die zij opwekken. Eigenlijk wisselt een leverancier hiermee grijze stroom in voor de groene stroom van de producent van wie hij de certificaten koopt. Deze certificaten worden dus los van de fysieke stroom verhandeld. Noorse waterkrachtcentrales Veel Garanties van Oorsprong die in Nederland worden verkocht zijn afkomstig van Noorse waterkrachtcentrales. Het kopen van Noorse waterkrachtstroom stimuleert nauwelijks nieuwe productiecapaciteit voor groene stroom. Die Noorse centrales staan er vaak al tientallen jaren en zijn niet gebouwd als gevolg van een grotere vraag naar groene stroom. Wind-of zonne-energie

7 Groene stroom: 5 misverstanden Consumentenbond Het is daarom beter voor het milieu om stroom te kopen bij leveranciers die hun stroom met bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen produceren of laten produceren. Er zijn nog niet zo veel van deze bronnen en daardoor zorgt het kopen van dit type stroom ervoor dat er meer windmolens of zonnepanelen worden neergezet. pagina 2 van 3 Duidelijk onderscheid groen en grijs Er is een duidelijk onderscheid tussen groene stroom en grijze stroom. De definitie van groene stroom die de overheid hanteert is duidelijk: De energiebron raakt niet uitgeput. De energie is schoon en betrouwbaar. Bij de winning en omzetting is er nauwelijks sprake van schadelijke effecten voor het klimaat. De overheid stelt dat de volgende energiebronnen groen zijn: wind, water, zon en biomassa. Maar uit onderzoek blijkt dat deze vier bronnen niet allemaal even duurzaam zijn. Veel discussie over wat precies duurzaam is Bijna iedereen zal vinden dat we toe moeten naar een duurzame, schone en veilige manier om energie op te wekken. Maar de meningen verschillen over de keuzes die daarvoor gemaakt moeten worden. Een paar voorbeelden: Stroomopwekking uit biomassa - zoals houtafval en mest - wordt vaak gezien als groen. Maar hier is veel discussie over, bijvoorbeeld als er oerwouden voor worden gekapt. Of als er gewassen worden geteeld, speciaal om als biomassa in stroom om te zetten. De landbouwgrond had immers ook voor voedselproductie kunnen worden gebruikt. Kernenergie is wel CO2-arm, en in die zin relatief schoon. Maar het levert ook radioactief afval op, waar tot nu toe geen echte oplossing voor is. Ook is de grondstof uranium niet onuitputtelijk. Gas is niet onuitputtelijk, dus in dat opzicht niet groen. Maar gas is wél nodig om op de lange termijn naar duurzame energieopwekking toe te gaan. Als het bijvoorbeeld even niet waait, moet een andere, flexibeler energiebron dat kunnen opvangen. Een gascentrale is hiervoor geschikt en stoot bovendien de helft aan CO2 uit in vergelijking met een kolencentrale. Geen prijsverschil tussen groen en grijs Groene stroom kost net zo veel als grijze stroom. Op dit moment kost het meer geld om stroom op een duurzame manier op te wekken dan met bijvoorbeeld kolencentrales. Maar bij veel leveranciers betaal je net zo veel voor groene stroom als voor grijze stroom. Dit komt enerzijds door de subsidies voor groene stroomproducten. Daarnaast doordat de leverancier voor weinig geld Garanties van Oorsprong kan kopen om zijn grijze stroom mee te 'vergroenen'. Garanties van Oorsprong zijn zo goedkoop omdat er meer aanbod is dan vraag. Sommige leveranciers hebben op deze manier hun hele stroomaanbod groen gemaakt. Het kost ze nauwelijks meer dan grijze stroom, maar ze kunnen zich wél als duurzaam profileren. Stroometiket geeft werkelijke herkomst stroom weer Mijn energiebedrijf vertelt mij precies waar mijn stroom vandaan komt. Op de website van de energieleveranciers en op je jaarafrekening staat een stroometiket. Hierop staat hoe de stroom is samengesteld die de leverancier het afgelopen jaar verkocht. In dit overzicht zijn de Garanties van Oorsprong verwerkt.

8 Groene stroom: 5 misverstanden Consumentenbond Daardoor mag een leverancier bijvoorbeeld '100% groen' op zijn stroometiket vermelden, terwijl de stroom die hij inkocht afkomstig kan zijn van een mix van groene en grijze bronnen of zelfs helemaal van grijze bronnen. pagina 3 van 3 Wat is groen gas? Groen gas is biogas dat is opgewaardeerd, zodat het de kwaliteit van aardgas heeft. Biogas komt vrij bij het vergisten van mest, slib of gft-afval. Het gasnet is niet overal geschikt voor dit soort gas. Op dit moment wordt groen gas zeer beperkt aan consumenten verkocht. Alleen Greenchoice biedt het op kleine schaal aan. Andere leveranciers verkopen 'gewoon' aardgas onder de noemer 'groen gas'. Zij compenseren de CO2-uitstoot van de aardgasverbranding door bijvoorbeeld bomen te planten die CO2 opnemen. Hierdoor is de netto CO2-uitstoot nul. Meer informatie Wil je weten welke bedrijven het meest duurzaam zijn, kijk dan op de groenste energieleveranciers. Wil je weten hoe de leveranciers op prijs en klanttevredenheid scoren, bekijk dan de Energievergelijker. Wil je een overstap waarbij je zo min mogelijk zelf hoeft te regelen, zonder op duurzaamheid te letten, stap dan over via het Energiecollectief.