Jaarverslag Regionaal Bureau Leerplicht (RBL) 2015/2016 Maassluis, Vlaardingen en Schiedam

Transcriptie

1

2 Jaarverslag Regionaal Bureau Leerplicht (RBL) 2015/2016 Maassluis, Vlaardingen en Schiedam

3 Inhoud Voorwoord Inleiding Het kader De cijfers Speerpunten schooljaar

4 Voorwoord Als gemeenten werken we hard om te zorgen dat alle leerplichtige en kwalificatieplichtige leerlingen een goede onderwijsplek hebben of krijgen met de juiste ondersteuning. Door de invoering van passend onderwijs en de transitie in de jeugdzorg is de rol van de leerplichtambtenaar als spin in het web sterker geworden. Het is en blijft een uitdaging voor leerplichtambtenaren om er samen voor te zorgen met de scholen en alle partners dat leerlingen niet tussen wal en schip raken en dat iedere jongere in beeld is. Voor u ligt het jaarverslag van het Regionaal Bureau Leerplicht Maassluis, Vlaardingen en Schiedam, RBL MVS. De gemeente heeft een centrale rol bij het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet. Op grond van artikel 25 van de Leerplichtwet brengen burgemeester en wethouders jaarlijks de gemeenteraad op de hoogte van het uitgevoerde leerplichtbeleid van het laatst afgesloten school- of cursusjaar. Hierbij willen we u informeren over het schooljaar Mario Stam Wethouder Gemeente Schiedam Bert van Nieuwenhuizen Wethouder Gemeente Vlaardingen Arnold Keijzer Wethouder Gemeente Maassluis

5 Inleiding Het RBL heeft zich in het schooljaar 2015/2016 verder ontwikkeld. Zo zijn de werkprocessen tussen de verschillende gemeenten eenduidig omschreven en op elkaar afgestemd en is er een teamleider RBL aangetrokken. Inmiddels werken de Leerplichtambtenaren grensoverschrijdend, waardoor de voortgang van de werkzaamheden is gewaarborgd. In dit schooljaar is een regionale begroting opgesteld. De totale uitvoeringskosten worden evenredig per gemeente toegerekend. Daarnaast is er een gezamenlijke Ambtsinstructie Leerplichtambtenaar gemaakt. Voorts is er een nieuw leerlingvolgsysteem ingevoerd wat de wijze van registreren en generen van rapportages vergemakkelijkt. Het onderbrengen van de Regionale Meld en Coördinatiefunctie (RMC) bij de teamleider RBL heeft geleid tot meer zicht op de relatie tussen de Leerplicht- en Kwalificatieplichttaken (tot 18 jaar) en de RMC-wetgeving (16-23 jaar). Hierdoor is de basis gelegd deze onderdelen komend jaar beter op elkaar af te stemmen. In de eerste helft van 2016 is gewerkt aan het opstellen van het convenant Voortijdige Schoolverlaters (VSV) Rijnmond voor de periode Hierin staan samenwerken, verbinden en het verbeteren van overdrachtsmomenten centraal in het verder terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters. De subregio Nieuwe Waterweg Noord wordt in Rijnmond als voorbeeld en trekker gezien. Dit met name, omdat de bestaande samenwerking tussen scholen in het Voorgezet en Middelbaar Beroepsonderwijs, het Steunpunt Jongeren, het participatiebedrijf Stroomopwaarts en het RBL inmiddels is gestructureerd en komend schooljaar wordt geïntensiveerd. Het volgend schooljaar zal de aandacht uitgaan naar het optimaliseren van de samenwerking en het afstemmen van de werkzaamheden teneinde het RBL nog efficiënter te laten functioneren. In dat kader zal in 2016/17 de huidige positionering van het RBL nader bekeken worden. Kortom, het Regionaal Bureau Leerplicht is goed op weg zich de komende jaren verder te ontplooien tot een professionele organisatie die, in samenwerking met zijn partners, een centrale en coördinerende rol inneemt in het voorkomen en terugdringen van verzuim en in de aanpak van voortijdige schoolverlaters.

6 Het kader In 1969 is de Leerplichtwet ingegaan. In deze wet staat beschreven dat kinderen recht hebben op onderwijs. Er is niet alleen sprake van recht, kinderen hebben ook de plicht om onderwijs te volgen. In de Leerplichtwet onderscheiden we twee fases: Vanaf 5 jaar: Leerplicht Kinderen mogen vanaf 4 jaar een school bezoeken. Vanaf de eerste dag van de maand volgend op de 5de verjaardag gaat de Leerplichtwet in. Zij hebben dan het recht en de plicht om naar school te gaan. Kinderen zijn leerplichtig tot en met het schooljaar waarin ze 16 jaar worden. Ouders of verzorgers van het kind zijn verantwoordelijk voor de schoolinschrijving van hun kind. Zij moeten er op toezien dat hun kind naar school gaat en verantwoording afleggen als hun kind verzuimt jaar: Kwalificatieplicht Jongeren tussen de 16 en 18 jaar zijn kwalificatieplichtig. Dit houdt in dat zij hun startkwalificatie moeten behalen. Een startkwalificatie is minimaal een MBO-diploma niveau 2 of een HAVO- of VWO-diploma. De kwalificatieplicht is ingesteld om schooluitval van jongeren tegen te gaan. Daarnaast heeft het als doel de kwaliteit van de startende jongeren en daarmee hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Jongeren in het praktijkonderwijs, zeer moeilijk lerende jongeren en meervoudig gehandicapte jongeren zijn vrijgesteld van de kwalificatieplicht. De leerplichtambtenaar De taken van de leerplichtambtenaar die uit de Leerplichtwet 1969 voortvloeien zijn onder andere: - onderhouden van een sluitende leerlingenadministratie - onderzoek naar absoluut verzuim - afhandelen meldingen relatief verzuim - afhandelen aanvragen vervangende leerroute - afhandelen aanvragen verlof - afhandelen beroep op vrijstellingen. In de uitvoering van het werk richt de leerplichtambtenaar zich daarbij op samenwerking met vele ketenpartners zoals, scholen, zorg- en hulpverleningsinstellingen, politie en justitie. Voorbeelden hiervan zijn: - deelname aan ondersteuningsteams en andere overlegvormen - signaleren van en adequaat reageren op problemen - doorverwijzen naar hulpverlening / ondersteuning - doorverwijzen naar andere ketenpartners - advisering en bemiddeling - voorlichting aan scholen, leerlingen en ouders. Voor het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet hebben de gemeenten een afzonderlijke Instructie voor de leerplichtambtenaar vastgesteld. Binnen het Regionaal Bureau Leerplicht is in 2016 voor de drie gemeenten een 'gezamenlijke ambtsinstructie' opgesteld en zal, na vaststelling, in het schooljaar geëffectueerd worden.

7 De scholen Basisscholen en scholen voor praktijk- en speciaal onderwijs zijn wettelijk verantwoordelijk voor het melden van het schoolverzuim bij de leerplichtambtenaar van de gemeente waar de leerling woont. Scholen in het primair- en voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs zijn verplicht om verzuim van meer dan 16 uur in 4 opeenvolgende lesweken te melden bij het verzuimloket van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). In samenspraak met de gemeente Rotterdam en de Onderwijsinspectie is gezocht naar een manier controles uit te voeren naar verzuimregistratie bij scholen. Gesprekken zijn gaande. Dit wordt als speerpunt in het jaarplan opgenomen. De cijfers Leerplichtigen In onderstaande tabellen is het aantal leerplichtige jongeren met een schoolinschrijving weergegeven. Voorts is een uitsplitsing gemaakt per gemeente en per onderwijssoort. 5 tot 18 jarigen 5 tot 18 jarigen 5 tot 18 jarigen Totaal Primair Onderwijs Voortgezet Onderwijs Speciaal Onderwijs Voortgezet Speciaal Onderwijs Middelbaar Beroeps Onderwijs Totaal

8 PO VO

9 SO VSO

10 MBO Preventie Het voorkomen van schoolverzuim heeft altijd de voorkeur. Op alle scholen in het voortgezet onderwijs worden daarom door de leerplichtambtenaren, door middel van een spreekuur, preventieve verzuimgesprekken gevoerd. In de gesprekken worden jongeren, soms in het bijzijn van de ouders, gewezen op de gevolgen van aanhoudend verzuim. Vanzelfsprekend wordt de school nauw betrokken bij dit spreekuur, zodat er direct kan worden ingespeeld op de situatie en mogelijke problematiek van de leerling. De leerplichtambtenaar signaleert, coördineert en verwijst maar is geen hulpverlener als het gaat het oplossen van problematiek. Soorten verzuim: Absoluut verzuim Een leerplichtige leerling staat niet ingeschreven op een school of instelling. Relatief verzuim Een leerling staat wel ingeschreven bij een school of instelling, maar bezoekt deze niet of niet regelmatig, waaronder: Luxe verzuim Ontstaat wanneer ouders hun kind ongeoorloofd meenemen op vakantie buiten de dat de directeur van de school hiervoor toestemming heeft verleend. Te laat komen Leerlingen die te laat in de les komen worden geregistreerd als te laat komer. Bij veelvuldig te laat komen kunnen leerlingen door Leerplicht verwezen worden naar Bureau HALT.

11 In de cirkeldiagrammen Relatief Verzuim is allereerst het aantal werkprocessen vermeld. Werkprocessen worden gegroepeerd per soort activiteit, bijvoorbeeld Relatief verzuim of Vrijstelling of Schorsing. In het werkproces worden alle handelingen die worden verricht verzameld. Dit zijn bijvoorbeeld de brieven die zijn verstuurd, uitnodigingen, gesprekken en dergelijke. Voor één leerling kunnen in het lopende jaar meerdere handelingen zijn verricht en zegt dus iets over de omvang van de werkzaamheden. In de diagrammen daarna zijn de soorten verzuim uitgewerkt en toegerekend naar het aantal leerlingen per gemeente. Bij Absoluut Verzuim is deze splitsing niet gedaan, omdat er nauwelijks verschil is tussen het aantal processen en leerlingen. Werkprocessen en aantal leerlingen Absoluut Verzuim Werkprocessen Absoluut verzuim (betreft 48 Leerlingen) 5 Maassluis Vlaardingen Schiedam

12 Werkprocessen Relatief verzuim (RV): Luxe verzuim, Relatief verzuim, Ziekteverzuim, Te laat. Weergegeven zijn de werkprocessen met een startdatum van het verzuim in schooljaar Werkprocessen Relatief Verzuim Splitsing werkprocessen Relatief Verzuim per gemeente: Werkprocessen RV Maassluis Luxe verzuim Onbekend (conversie) Relatief verzuim ziekte/zorgverzuim

13 Werkprocessen RV Vlaardingen Luxe verzuim Onbekend (conversie) Relatief verzuim Te laat ziekte/zorgverzuim Werkprocessen RV Schiedam Luxe verzuim Onbekend (conversie) Relatief verzuim Te laat ziekte/zorgverzuim

14 Aantal Leerlingen Relatief Verzuim, Luxe Verzuim, Te laat en Ziekte-Zorgverzuim: Luxe verzuim Relatief Verzuim

15 Te laat Ziekte/Zorgverzuim Proces verbaal en Bureau HALT Bij jongeren die verzuimen en die thuis en/of op school (grote) problemen hebben, wordt altijd eerst gekeken of er een medische/psychische reden is voor het verzuim die kan worden opgepakt door de jeugdcoaches en/of gezinsspecialisten. Dit wordt ook wel signaalverzuim genoemd. Als er bij verzuim sprake is van achterliggende problematiek dan schakelen de leerplichtambtenaren de wijkteams in of indien nodig andere hulpverleningsinstanties. Pas als blijkt dat de benodigde hulpverlening niet vrijwillig door de jongere en/of ouders wordt opgepakt, of wanneer ingezette maatregelen, niet tot een goede schoolgang leiden,

16 maken de leerplichtambtenaren gebruik van hun opsporingsbevoegdheid (Buitengewoon Opsporingsambtenaar) en wordt er proces verbaal (PV) opgemaakt. Het proces verbaal heeft tot doel de schoolgang van de leerling weer op gang te krijgen door bijvoorbeeld een jeugdreclasseringsmaatregel of een taak of werkstraf op te leggen. Ook kan onderzoek naar de thuissituatie of naar de achterliggende problematiek bij de jongere door de Raad voor de Kinderbescherming worden toegepast. Soms wordt een boete gegeven. Een boete wordt vaak opgelegd bij luxe verzuim. Een jongere die 12 jaar of ouder is kan bij beginnend verzuim en te laat komen naar Bureau HALT verwezen worden. Hier moet de jongere een leer/werkstraf procedure doorlopen. Als de jongere deze positief aflegt, wordt de jongere niet in het strafrechtelijk kader vervolgd en sluit de leerplichtambtenaar het dossier. Proces-verbaal

17 Halt verwijzingen Verwijderingen Als schorsen van de leerling al meerdere keren is toegepast of als een leerling iets zeer ernstigs heeft gedaan (bijvoorbeeld geweldpleging) dan kan de school een leerling verwijderen. De leerling kan dan de toegang tot de school ontzegd worden. De school heeft de zorgplicht om samen met de ouders te zoeken naar een nieuwe passende school. In vrijwel alle gevallen wordt er op korte termijn een andere school gevonden. Indien een leerling niet snel naar een school kan worden teruggeleid dan zal het Bovenschools Zorg- en Advies Team (BOZAT) worden ingeschakeld. Verwijderingen

18 Ten opzichte van lijkt er een toename van het aantal verwijderingen te zijn. De oorzaak ligt vooral in de invoering van het nieuwe registratiesysteem, waarbij de activiteit verwijderingen een eigen werkproces heeft gekregen Vervangende leerplicht en vrijstellingen In principe moeten alle leerplichtige of kwalificatieplichtige jongeren naar een school of instelling. Toch wordt een jongere in een aantal situaties vrijgesteld van de inschrijvingsplicht of de plicht van geregeld schoolbezoek. Het is op grond van de Leerplichtwet 1969 en het gemeentelijk mandaatstatuut aan de leerplichtambtenaar om te bepalen of een verzoek tot vrijstelling gegrond is. Hieronder volgt een opsomming van de vrijstellingmogelijkheden die worden toegepast. Het betreft de volgende artikelen: Vrijstellingen 0 Maassluis 15/16 Maassluis 14/15 Vlaardingen 15/16 Vlaardingen 14/15 Schiedam 15/16 Schiedam 14/15 3b 5 sub a 5 sub b 5 sub c 11 g 15 Maassluis 15/16 Maassluis 14/15 Vlaardingen 15/16 Vlaardingen 14/15 Schiedam 15/16 Schiedam 14/15 3b sub a sub b sub c g Totaal 14/ Totaal 15/ Artikel 3b. Vervangende leerplicht in het laatste schooljaar van de volledige leerplicht. Jongeren volgen wel onderwijs, maar werken daarnaast ook in de praktijk.

19 Artikel 5, sub a. Wanneer een leerling vanwege een lichamelijke- of verstandelijke handicap geen onderwijs kan volgen, is een beroep op vrijstelling op de inschrijvingsplicht mogelijk volgens artikel 5, sub a. Dit geldt bijvoorbeeld voor kinderen met een indicatie voor een medisch kinderdagverblijf. Artikel 5, sub b. vrijstelling wegens bezwaar tegen de richting van het onderwijs van alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen Artikel 5, sub c. Beroep op vrijstelling van inschrijvingsplicht volgens artikel 5, sub c is mogelijk als een leerling op een school in het buitenland staat ingeschreven en deze ook geregeld bezoekt. Artikel 11 lid g. Verlof vanwege andere gewichtige omstandigheden. Dit zijn situaties die buiten de wil of invloedsfeer van de ouders en/of leerling liggen. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld een verhuizing, huwelijk, jubileum, een levensbedreigende ziekte of begrafenis van een bloed- of aanverwant. Artikel 15. Vrijstelling vanwege het volgen van voldoende ander onderwijs. Voor een kwalificatieplichtige jongere kan vrijstelling worden aangevraagd wanneer het reguliere onderwijs niet aansluit bij de ontwikkelingsmogelijkheden van de jongere terwijl een alternatieve route wel passend onderwijs biedt. Aangetoond moet worden dat de jongere op andere wijze voldoende onderwijs geniet en voldoende wordt opgeleid voor de arbeidsmarkt. Thuiszitters Thuiszitters zijn volgens de definitie van DUO leerlingen die ingeschreven staan op een school en langer dan 4 weken aaneengesloten thuis zitten. Binnen het RBL worden, in samenwerking met het Samenwerkingsverband van het VO, alle leerlingen die thuis zitten gemonitord. Het beleid van het ministerie van OC&W is er op gericht het aantal thuiszitters terug te dringen. Binnen het Bovenschools Zorg-Advies Team (BOZAT-overleg) worden deze leerlingen structureel besproken en zo mogelijk teruggeleid naar een passende onderwijssetting. Hierin zijn vertegenwoordigd, het Samenwerkingsverband VO, de clusterscholen, het Steunpunt Onderwijs en het RBL. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal wettelijke thuiszitters.

20 Maassluis Vlaardingen Schiedam 2 0 PO SO VO MBO In totaal waren er op 31 juli leerlingen in het VO die nog geen passende onderwijssetting hadden. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal thuiszitters op dezelfde peildatum gedaald met 14 leerlingen.

21 Speerpunten Schooljaar Op basis van de ervaringen van in het schooljaar zijn de volgende aandachtspunten geformuleerd die indien relevant als speerpunt worden meegenomen in het schooljaar Het RBL is op dit een moment een organisatie waarin de leerplichttaken en de RMC coördinatie voldoende zijn geborgd. Afgelopen schooljaar is succesvol gewerkt aan het uniformeren en registreren van werkprocessen. Tegelijkertijd is gesignaleerd dat de positionering van het RBL ten opzichte van het werkveld tot praktische bezwaren leidt. Dit heeft invloed op de samenwerking/teamgeest en het zo efficiënt mogelijk werken. Daarom wordt in het schooljaar 2016/2017 verder onderzoek gedaan naar de plaats en positionering van het RBL. Doorontwikkeling en verdere profilering, bijvoorbeeld door middel van een website en logo s RBL, worden daarin meegenomen. De Wet Passend Onderwijs is op 1 augustus 2014 ingevoerd. Langzaam maar zeker worden de effecten zichtbaar. Voorts zal de stroom asielzoekers invloed hebben op het onderwijs en de mogelijke inzet van leerplichtambtenaren. Van belang is de ontwikkelingen die spelen zo goed mogelijk in beeld te krijgen en daar waar mogelijk vanuit het RBL op te anticiperen. Het voorkomen en terugdringen van verzuim staat bovenaan de agenda s van het RBL en het RMC. Alhoewel de samenwerking met de ketenpartners en de scholen over het algemeen goed verloopt kan het altijd beter en intensiever. Geïnvesteerd zal worden in meer voorlichting over de rol/taken van het RBL en het ondersteunen bij de opzet van verzuimprotocollen. Zo mogelijk zal een voorstel worden gedaan voor het (laten) controleren van controles op de verzuimadministraties van de scholen in het PO, VO en MBO. De thuiszitters in het V(MB)O krijgen de volle aandacht van de leerplichtambtenaren. In het PO is het RBL hierbij nog niet constructief betrokken. Het komende schooljaar zal dit gerealiseerd worden. De gezamenlijke ambtsinstructie leerplichtambtenaar is opgesteld. In het 4 e kwartaal van 2016 zal deze worden vastgesteld. Dit betreft een basis document gebaseerd op de wettelijke taken van de leerplichtambtenaar. Een werkgroep heeft daarnaast voorstellen gedaan voor keuzes in het takenpakket die (bestuurlijk) kunnen worden gemaakt. Deze voorstellen worden in het schooljaar 2016/2017 verder uitgewerkt.