Gemeente Dordrecht EVALUATIE FUNDERINGEN Projectmanagement Project Funderingen Redactie. AC.B. (Adco) Spiering

Transcriptie

1 Gemeente Dordrecht EVALUATIE FUNDERINGEN 2004 Projectmanagement Redactie. AC.B. (Adco) Spiering

2 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 3 2. VOORTGANG ONDERZOEK EN HERSTEL 5 3. KNELPUNTEN EN OPLOSSINGSVOORSTELLEN Eigenaren met meer dan twee woningen Vangnetregeling Overige stagnatie oorzaken Sloop / nieuwbouw Wijze van rapporteren met betrekking tot handhavingstermijnen Subsidie voor professionele begeleiding PROJECTORGANISATIE FINANCIEN GRONDWATERBEHEER COMMUNICATIE BELASTINGEN Beroepschriften Nieuwe waardevaststelling Gevolgen voor de onroerende-zaakbelastingen Afwikkeling door Waterschap en Rijksbelastingdienst Uitvoeringskosten project 17

3 1. INLEIDING Voor u ligt de evaluatie van het project Funderingen over Conform de toezegging van het college wordt halfjaarlijks aan de gemeenteraad gerapporteerd over de voortgang en financiën van het project Stadsbrede aanpak funderingsherstel. In de vergadering van de gemeenteraad op 3 februari 2004 is de verordening tot wijziging van de Subsidieverordening funderingsherstel 2001 (1 e wijziging) vastgesteld. Huiseigenaren die urgent funderingsherstel moeten uitvoeren, kunnen in aanmerking komen voor een subsidie van 6.810,00 (ongewijzigd) en een lening van maximaal ,00 (was maximaal ,00) tegen een lage rente en een looptijd van maximaal 25 jaar (was 15 jaar). Verder heeft de gemeenteraad in dezelfde vergadering ,00 beschikbaar gesteld voor onderzoek en voorbereidende werkzaamheden om het grondwaterpeil te verhogen en te beheersen in het aandachtsgebied funderingen. Na afronding van dit onderzoek komt dit "geleende" bedrag weer terug ten gunste van de Stadsbrede funderingsaanpak. Op 8 september 2004 is de rapportage funderingen juni 2004 in de commissie Wonen en Leefbaarheid besproken. Bij de behandeling van die rapportage is toegezegd met name aandacht te besteden aan de volgende onderwerpen. Subsidie aan eigenaren met meer dan twee panden Sociale aspecten Projectorganisatie Grondwaterbeheer Uitslag landelijke discussie inzake financieringsmogelijkheden grondwaterbeheer Zoals al eerder gemeld heeft het Ministerie van VROM naar aanleiding van een door de gemeente gedaan verzoek (maart 2004) uitstel verleend voor de realisatie van ten minste 500 woningen waarvoor een funderingsherstel of sloop gevolgd door vervangende nieuwbouw dient te worden uitgevoerd tot uiterlijk 31 december 2006 (was 31 december 2004). Op zaterdag 13 november 2004 organiseerde de gemeente samen met de Belangen Vereniging Funderings Problematiek, Bureau Bewoners Ondersteuning en de Groene Werf een Informatiedag Funderingen. Aanleiding voor deze informatiedag was dat het funderingsonderzoek is afgerond en het herstel op gang komt. Naar schatting hebben ruim 500 mensen de informatiedag bezocht. We kunnen terugkijken op een geslaagde dag en de organisatie is zeer tevreden met deze hoge opkomst en de positieve reacties van de aanwezigen. De aanwezigen kregen informatie over onderzoek, herstelmethoden, grondwaterbeheer, subsidieregeling, WOZ-korting en procesbegeleiding. Naast de organiserende partijen waren er onderzoekbureaus, aannemers en bewonersorganisaties van de partij om informatie te verstrekken en vragen te beantwoorden. Naast diverse gemeenteraadsleden brachten Tweede Kamerlid de heer J. Boelhouwer (PvdA) en twee leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland ook een bezoek aan de informatiemarkt. De gemeente onderzoekt nu de wenselijkheid om vaker dit soort bijeenkomsten te organiseren. De voortgang van het funderingsonderzoek en -herstel is beschreven in hoofdstuk 2. Het (veld)onderzoek is afgerond en met uitzondering van een aantal onderzoeken die recent zijn uitgevoerd zijn de 1 e fase rapportages uitgebracht. De trend die in de rapportage over het eerste gedeelte van 2004 ten aanzien van het op gang komen van het herstel heeft zich in het tweede deel van dit jaar voortgezet. In hoofdstuk 3 worden een aantal knelpunten met betrekking tot het funderingsherstel beschreven en worden voorstellen gedaan om deze op te lossen.

4 In hoofdstuk 4 wordt een toelichting gegeven over de huidige organisatie van dossier Funderingen. In hoofdstuk 5 is een financieel overzicht opgenomen over 2004 en wordt een financieel overzicht gepresenteerd van de totale projectkosten en de dekking over de jaren tot en met 2004 en een doorkijk naar de komende jaren. In hoofdstuk 6 wordt de stand van zaken met betrekking tot het grondwaterbeheer toegelicht. In hoofdstuk 7 en 8 worden respectievelijk de onderwerpen communicatie en gemeentelijke belastingen behandeld.

5 2. VOORTGANG ONDERZOEK EN HERSTEL In totaal zijn 704 bouwblokken onderzocht. Binnen het aandachtsgebied zijn 734 bouwblokken binnen het onderzoek betrokken. Van 30 bouwblokken hebben de eigenaren geen toestemming gegeven om tot onderzoek over te gaan. Het (veld)onderzoek is afgerond met uitzondering van een aantal onderzoeken die recent zijn opgedragen. In totaal zijn 675 eerste fase rapportages (96% van 702) uitgebracht. In aandachtsgebied Geen toestemming voor onderzoek in 1 e fase onderzoek Onderzoek 1 e fase uitgevoerd Rapport onderzoek 1 e fase gereed Aantal bouwblokken % van % van % van 704 Uit de resultaten van de 1 e fase onderzoeken komt naar voren dat in 22% van de onderzochte bouwblokken = 155 bouwblokken de funderingen goed is en er ook geen redenen zijn voor monitoring. Bij 301 bouwblokken (43% van 704) blijkt uit het onderzoek dat de funderingen voldoende lijken te zijn maar, maar wordt aanbevolen het pand een aantal jaar (3-5 jaar) te monitoren voor wat betreft grondwaterpeil en / of zakking. Monitoring grondwater Monitoring zakking Monitoring grondwater en zakking Aantal bouwblokken % 36 % 19 % 45 % Van 221 bouwblokken (31%) is uit het onderzoek naar voren gekomen dat de fundering niet voldoende goed is voor de komende 25 jaar en dat herstel noodzakelijk is. Voor 182 van deze bouwblokken (82% van 221) is het tweede fase rapport (herstelplan) gereed. Rapport onderzoek eerste fase gereed Fundering goed Monitoring Herstel fundering noodzakelijk / rapport 2 e fase gereed Aantal bouwblokken / 182 Ten behoeve van het onderzoek is het aandachtgebied onderverdeeld in drie gebieden: Gebied A is Krispijn en de 19 de -eeuwse schil west, Gebied B is Reeland Zuid (Land van Valk en Transvaalbuurt) en 19 de -eeuwse schil midden, Gebied C is Reeland Noord (Vogelbuurt en Indische buurt) en 19 de -eeuwse schil oost

6 Een onderverdeling over de onderzoeksgebieden waarvoor een herstelplan 2 e fase moet worden c.q. is opgesteld geeft het volgende beeld. Deelgebied A B C Herstelplan Herstelplan Opgesteld % 76% 85% 91% 82% Van de 221 bouwblokken waarvoor herstel noodzakelijk is wordt op grond van de onderzoeken een schatting gemaakt van de levensduur van de fundering en daarmee wordt een urgentie voor herstel aangegeven. 0-5 jaar 5-10 jaar 0-10 jaar jaar jaar jaar Binnen 25 jaar Bouwblokken Percentage 5% 23% 19% 9% 19% 22% 3% 1 00% In de voorlopige herstelplannen zijn per bouwblok de herstelkosten fundering en casco opgenomen. In onderstaande tabel zijn per deelgebied de gemiddelde herstelkosten per woning op basis van het voorlopige herstelplan opgenomen. Gemiddelde herstelkosten Fundering per woning Gemiddelde herstelkosten Casco per woning Gemiddelde herstelkosten per woning ,00 (562 woningen) 4.480,00 (562 woningen) ,00 (562 woningen) De kosten voor herstel (funderings- en cascoherstel) op basis van de voorlopige herstelplannen nader onderverdeeld geeft het volgende beeld. Tot Subtotaal Meer dan % 6% 34% 37% 77% 16% 5% 1% 2% Gebied A % 7% 27% 37% 77% 25% 3% - - Gebied B % - 21% 51% 72% 16% 6% 2% 2% Gebied C % 11% 55% 22% 88% 6% 4% - -

7 Van de woningen zijn van ruim 77% de herstelkosten voor fundering- en cascoherstel op basis van het voorlopige herstelplan lager dan ,00. De herstelkosten per woning zijn gebaseerd op de voorlopige herstelplannen. Zoals ook al in de rapportage van juni 2004 is aangegeven kan tevredenheid worden uitgesproken met betrekking tot de voortgang van het op gang komen van het daadwerkelijke funderingsherstel. Over de periode 2002 tot en met mei 2004 werden voor totaal 46 bouwblokken (= 126 woningen) intentieverklaringen ondertekend. In de periode van juni tot en met december 2004 zijn voor 35 bouwblokken (= 84 woningen) intentieverklaringen ondertekend. In totaal zijn sinds de start van het project voor 81 bouwblokken = 210 woningen intentieverklaringen ondertekend. Op grond van deze intentieverklaringen worden vervolgens definitieve herstelplannen opgesteld, een aannemer geselecteerd, een begroting opgesteld, de subsidieaanvraag en een aanvraag bouwvergunning ingediend. In de periode van 2002 tot en met mei 2004 waren voor 11 bouwblokken (= 33 woningen) bouwvergunningen aangevraagd en voor 10 blokken (= 22 woningen) bouwvergunningen verleend. In de periode juni tot en met december 2004 is voor 25 bouwblokken (= 59 woningen) een bouwvergunning aangevraagd en voor 14 blokken (= 42 woningen) een bouwvergunning verleend. De bureaus die de bewonersbegeleiding verzorgen, hebben aangegeven dat van circa 16 bouwblokken = 85 woningen de besprekingen die moeten leiden tot het ondertekenen van intentieverklaringen zich in een vergevorderd stadium bevinden. Herstelplannen gereed Intentieverklaring ondertekend Aanvraag bouwvergunning Bouwvergunning verleend bouwblokken woningen

8 3. KNELPUNTEN EN OPLOSSINGSVOORSTELLEN 3.1 Sociale aspecten algemeen Funderingsproblematiek kan een brede impact op de bewoners en de directe leefomgeving hebben. Betrokkenen ervaren gevoelens van onbehagen over een probleem dat eigenaren van woningen niet hebben kunnen voorkomen. Daarnaast komen funderingsproblemen voor in combinatie met andere problemen in straat, buurt of wijk. Het is denkbaar dat verloedering plaatsvindt in straten waar herstel niet of langzaam op gang komt. Deze combinatie van problemen kan gevolgen hebben voor het algeheel gevoel van welzijn; niet alleen bij de direct betrokkenen, maar ook in de straat, buurt of wijk. Met de betreffende wijkmanagers zijn deze bijkomende aspecten besproken. Zij houden in hun dagelijks werk rekening met deze bijkomende aspecten en er zijn afspraken gemaakt om elkaar (vanuit het project funderingen en vanuit deze wijkmanagers) op de hoogte te houden van dergelijke bijkomende zaken en daar waar mogelijk passende oplossingen te bieden. 3.2 Eigenaren met meer dan twee woningen Bij de behandeling van de rapportage van juni 2004 in de commissievergadering op 8 september 2004 is de problematiek van eigenaren met meer dan twee panden aan de orde geweest. De toezegging is toen gedaan hierover nadere informatie te geven. Bij brief d.d. 8 december 2004 is de commissie over dit onderwerp ingelicht. Onderstaand wordt nogmaals kort op dit knelpunt en de tot nu toe gehanteerde oplossing ingegaan. In artikel 8 lid l van de Subsidieverordening funderingsherstel 2001 staat "verhuurders van méér dan twee woningen hebben voor funderingsherstel van één of meer van die woningen geen recht op subsidie of leningen op grond van deze verordening". Aanvullend wordt opgemerkt dat in de verordening geen nadere voorwaarden zijn gesteld ten aanzien van de plaats waar de woningen liggen. In de geest van de verordening handelend wordt in dit schrijven uitgegaan van woningen die gelegen zijn in het aandachtsgebied Stadsbrede funderingsaanpak. In de praktijk blijkt dat het uitsluiten van eigenaren die meer dan twee woningen bezitten tot een vertraging van herstelwerkzaamheden kan leiden. Uit nadere analyse is gebleken dat het aantal situaties waarbij sprake is van eigenaar / verhuurders met meer dan twee woningen waarvoor funderingsherstel noodzakelijk is zeer beperkt is. In drie genoemde gevallen (een eigenaar met meer dan twee woningen waarvan ook meer dan twee woningen een herstelplan hebben) bleek dat het funderingsherstel binnen de blokken stagneerde. Zoals al in voornoemde brief aan de commissie gemeld, is op basis van een schriftelijk verzoek van de eigenaren van de woningen op grond van artikel 19 van de Verordening (Hardheidsclausule) afgeweken van de regel zoals vastgelegd in artikel 8 onder l. Na de eerder genoemde brief van 8 december 2004 is er van nog één eigenaar / verhuurder met meer dan twee woningen waarvoor funderingsherstel noodzakelijk is een dergelijk verzoek gekomen. Dit is eveneens op basis van de hardheidsclausule gehonoreerd. In totaal is aan twee eigenaren die drie panden in hun bezit hebben voor deze drie panden subsidie en een laagrentende lening verstrekt. Eén eigenaar die vier panden in zijn bezit heeft, krijgt voor twee panden die hersteld moeten worden subsidie en een laagrentende lening. Eén eigenaar krijgt voor vier panden subsidie en heeft afgezien van de laagrentende leningsmogelijkheid. Door deze pragmatische oplossing is de procedure om tot herstel over te gaan binnen de betreffende bouwblokken op gang gekomen. Voorgesteld wordt deze werkwijze te continueren. 8

9 3.3 Vangnetregeling Een tweede onderwerp waarvoor in de eerder genoemde commissievergadering bij de behandeling van de tussenrapportage juni 2004 aandacht is gevraagd is de vangnetregeling. In artikel 6 van de Subsidieverordening funderingsherstel 2001 is geregeld dat Burgemeester en wethouders de subsidies en leningen kunnen toekennen. Lid 5 van dit artikel geeft aan dat een aflossingsvrije geldlening van maximaal ,00 per woning tegen een rente van 2% per jaar met een looptijd van 15 jaar kan worden toegekend ter voldoening van aanvaardbare werkelijke kosten van funderingsherstel en cascoherstel voor zover deze kosten tezamen meer bedragen dan ,00 per woning, ais aanvulling op de in lid 1, 2, 3 en 4 genoemde bijdrage en leningen, indien de eigenaar op grond van door burgemeester en wethouders vastgestelde richtlijnen kan aantonen dat hij gezien zijn inkomen en vermogen niet in staat is om het funderingsherstel volledig te laten uitvoeren. In een eerder stadium is aan deze vangnetregeling toegevoegd, dat de extra lening wordt verstrekt in een directe uitbreiding van de eerste lening (+ subsidie). Daardoor wordt de regeling van meer waarde voor lagere inkomens (evaluatie funderingen 2003). Tot nu toe zijn geen aanvragen / verzoeken gedaan voor een geldlening op grond van de vangnetregeling zoals hiervoor beschreven. Er is nader onderzoek gedaan naar de oorzaak hiervan. Een verklaring is dat door de verruiming van de leningsmogelijkheden tot ,00 het gebruik van de vangnetregeling geen meerwaarde heeft. De belangrijkste verklaring is gelegen in het feit dat de herstelkosten in 77% van de onderzochte woningen lager zijn dan ,00. In die gevallen dat de herstelkosten hoger zijn dan de genoemde ,00 maar herstel, vanwege de financiële positie van de eigenaar, niet haalbaar is, biedt het lenen van nog meer geld met als gevolg nog hogere lasten geen oplossing. Ondanks de verruiming van de leningsmogelijkheid is er een groep eigenaren die wel wil herstellen, maar geen mogelijkheid ziet om herstel uit te laten voeren. Oorzaak hiervan is vooral dat deze eigenaren geen mogelijkheid hebben (op dit moment) de lasten van de extra lening maandelijks op te brengen. In dergelijke situaties kan verkoop van de woning worden overwogen, maar vaak is dat geen reële optie. Oorzaken hiervoor zijn o.a. de resthypotheek die niet in verhouding staat tot mogelijke verkoopprijs vanwege noodzakelijk funderingsherstel en de beperkte mogelijkheden voor vervangende huisvesting bij verkoop in zijn algemeenheid en vanwege de gezinssamenstelling in het bijzonder. Uit nadere analyse komt naar voren dat bij circa 30 tot 35 woningen de kosten van herstel niet zijn op te brengen door de eigenaren. Het betreft woningen waarvan is vastgesteld dat herstel van de fundering (en bijbehorend cascoherstel) op korte termijn noodzakelijk is. Omdat funderingsherstel bloksgewijs uitgevoerd moet worden, kan door één welwillende maar niet-kunnende eigenaar de voortgang binnen het totale blok vertraagd worden. Er is een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om te komen tot een Stichting Funderingsherstel. De basisgedachte om tot een dergelijke Stichting te komen is dat deze een onverdeeld aandeel krijgt / koopt van een woning met als tegenprestatie de verplichting tot financiering van het noodzakelijke funderingsherstel. Als aanvullende voorwaarde geldt dat bij verkoop, binnen een vooraf afgesproken termijn, van de woning eerst de kosten van het funderingsherstel met (gecumuleerde) rente en bijkomende kosten worden vergoed aan de Stichting die mede-eigenaar is geworden van de woning. De eigenaar van de woning kan door aflossing in de loop van de tijd zijn schade beperken. Hij krijgt de mogelijkheid de financiering van herstelkosten of tijdens de bewoningsperiode af te lossen of op het moment bij verkoop van de woning.

10 Om redenen die voornamelijk op het fiscale en juridische vlak liggen lijkt de oprichting van een dergelijke Stichting niet haalbaar. Op dit moment wordt in samenwerking met hypotheekverstrekkers bekeken of er andere mogelijkheden aanwezig zijn dit knelpunt op te lossen. Uiterlijk bij de rapportage over het eerste halfjaar 2005 zal over dit onderwerp verslag worden uitgebracht. 3.4 Overige stagnatie oorzaken Sloop / nieuwbouw In samenwerking met Proces Begeleiding Bureaus (De Groene Werf en Bureau Bewoners Ondersteuning) is een analyse gemaakt naar andere oorzaken van stagnatie van herstel. Naast een relatief beperkte groep bewoners die heeft aangegeven niet tot herstel over te gaan, komt naar voren dat er bij een (beperkt) aantal bouwblokken de herstelkosten voor fundering en casco niet in verhouding staan tot de waarde van de woningen. In januari 2005 is dit aspect onderwerp van nadere studie geweest binnen de eigen ambtelijke organisatie. Onderdeel van deze studie is de ervaring met een "stadsvernieuwingsachtige" aanpak binnen de gemeente Haarlem. In Haarlem is succesvol gebruik gemaakt van deze aanpak met als groot verschil dat in Haarlem sprake is van bouweenheden van minimaal 60 woningen en dat in Dordrecht sprake is van relatief kleine bouweenheden (circa 5 tot 10 woningen) die in aanmerking komen voor een dergelijke aanpak. Bouweenheden van een dergelijke omvang zijn weinig aantrekkelijk voor herontwikkeling. De uitkomsten van deze studie en de ervaringen opgedaan in Haarlem worden op dit moment verwerkt. Vooruitlopend op de definitieve uitkomsten wordt in dit kader opgemerkt dat een dergelijke aanpak binnen bouwblokken met woningen die particulier bezit zijn een bijzonder ingewikkeld en lastig traject lijkt te zijn. Op basis van deze uitkomsten zal de discussie over dit onderwerp vervolgens in een breder perspectief kunnen worden gevoerd en zullen uiterlijk bij de rapportage over het eerste halfjaar 2005 eventuele voorstellen worden gedaan Wijze van rapporteren met betrekking tot handhavingstermijnen In hoofdstuk 2 is een overzicht opgenomen waarin op grond van de onderzoeken een schatting is gemaakt van de levensduur van de fundering en daarmee de urgentie voor herstel. In een aantal gevallen blijkt dat in de onderzoeksrapporten niet altijd consequent is gerapporteerd ten aanzien van de handhavingstermijnen. Voorbeelden hiervan zijn dat in een aantal gevallen door het onderzoeksbureau wordt aangegeven dat de handhavingstermijn '10-20 jaar' en in een aantal gevallen een termijn wordt opgegeven 'binnen 25 jaar'. Daarnaast komt het voor dat in een klein aantal rapporten onvoldoende duidelijkheid omtrent de termijnen wordt gegeven. Een voorbeeld hiervan: De uitkomst van het onderzoek geeft een termijn van 20 jaar. Uit het verslag van de bespreking van het rapport met de bewoners door onderzoeksbureau en procesbegeleidingsbureau komt naar voren dat naar aanleiding van een vraag wat de adviestermijn is geantwoord tussen nu en twee jaar. Op basis van de op dit moment geldende subsidieverordening kan een laagrentende lening tot maximaal ,00 worden verstrekt indien de handhavingstermijn maximaal 15 jaar bedraagt. Indien de handhavingstermijn langer is dan 15 jaar is de laagrentende leningsmogelijkheid maximaal ,00. De subsidie van 6.810,00 is in beide gevallen hetzelfde. 10

11 Bij het stringent toepassen van de verordening kan in het geval zoals beschreven in het voorbeeld geen lening tot maximaal ,00 worden verstrekt. In de praktijk komt nu naar voren dat er een aantal bouwblokken is waar bewoners over willen gaan tot herstel, maar niet in aanmerking komen voor de laagrentende lening. In deze gevallen zijn de herstelkosten hoger dan het bedrag dat laagrentend geleend kan worden. Voorgesteld wordt in dergelijke gevallen toepassing van artikel 19 van de Subsidieverordening te overwegen Subsidie voor professionele begeleiding Op basis van de subsidieverordening verstrekt de gemeente subsidie voor aanvaardbare werkelijke kosten voor procesbegeleiding volgens door de gemeente vastgestelde richtlijnen. Het betreft respectievelijk 1.362,00 voor 1 e fase begeleiding en 1.815,00 voor de 2 e fase. In artikel 1 sub p van de Subsidieverordening wordt procesbegeleiding gedefinieerd als begeleiding bij de aanpak van funderingsherstel door een door het college erkend bureau of instantie. Als een erkend bureau of instantie wordt in dit kader verstaan een bij de Kamer van Koophandel ingeschreven bedrijf, dat aantoonbare ervaring heeft in het ondersteunen van bewoners in trajecten van funderingsherstel of woningverbetering. In ieder geval moet het bedrijf in staat zijn problemen van bouwkundige, financiële en volkshuisvestelijke aard op te lossen. De afgelopen periode is een aantal keer door bewoners verzocht deze subsidie ook rechtstreeks beschikbaar te stellen aan bewoners of een door bewoners op te richten Stichting. Wij zijn van mening dat een en ander niet voldoet aan de eerder vastgelegde uitgangspunten en dat wijziging op dit punt kan leiden tot * wildgroei" waarbij de kans op kwaliteitsverlaging niet uitgesloten is en daarom wordt voorgesteld dergelijke verzoeken niet te honoreren. 11

12 4. ORGANISATIE Binnen de gemeentelijke organisatie zijn de afgelopen periode op basis van de uitkomsten van het onderzoek van bureau Gerrichhauzen en Partners en het eigen onderzoek aanpassingen gedaan voor wat betreft de werkwijze binnen het project Funderingen. Ter ondersteuning van bewoners is er een meer slagvaardige en uitvoeringsgerichte aanpak opgestart. Leden van de projectorganisatie zoeken en vinden meer dan in het verleden in samenwerking met bewoners en de procesbegeleidingsbureaus (maatwerk)oplossingen, waardoor herstel op gang komt c.q. de weg hiernaar eenvoudiger wordt. Vanuit de projectorganisatie is er periodiek voortgangs-/afstemmingsoverleg met de procesbegeleiders. Tevens is er een actievere rol van het projectbureau in de rechtstreekse contacten met bewoners. Dit gebeurt enerzijds op uitnodiging van de procesbegeleiders indien er problemen zijn die een interventie van de gemeente vragen. Maar anderzijds is er gelukkig een tendens waarneembaar dat bewoners zich rechtstreeks wenden tot het projectbureau met vragen e.d. Ter ondersteuning van het proces als geheel is een projectgroep Funderingen in het leven geroepen. In deze projectgroep, die in ieder geval 1x per maand bij elkaar komt, participeren naast alle gemeentelijke onderdelen die met het funderingsdossier te maken hebben ook de twee procesbegeleidingsbureaus. De belangrijkste taak van het projectteam is, naast informatieoverdracht, onderlinge afstemming en gezamenlijke aanpak van zaken inzake het dossier. Door de deelnemers wordt dit overleg, dat eenduidigheid in aanpak bevordert, als uitermate nuttig ervaren. Over-all aansturing van het project vindt plaats in het directieoverleg Funderingen. Naast de directeuren van de sectoren Stadsontwikkeling en Stadswerken nemen aan dit overleg deel het hoofd Beleid en Beheer van Stadswerken en de projectmanager Funderingen. De omvorming van het projectbureau naar een subsidiebureau is onderwerp van studie. De aanbeveling om na totale afronding van de onderzoeksfase dit bureau binnen de bestaande organisatie onder te brengen wordt onderzocht. In deze studie gaat het onder andere om de vraag op welke plaats binnen de gemeentelijke organisatie het subsidiebureau het beste kan worden gesitueerd. De samenwerking met de BVFP is het afgelopen halfjaar verder geïntensiveerd. Zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau is gestructureerd periodiek overleg. De al eerder genoemde Informatiedag Funderingen die op 13 november 2004 is gehouden, heeft door de gezamenlijke voorbereiding zowel positieve reacties van bezoekers en deelnemers opgeleverd alsook een positieve invloed gehad op de samenwerking tussen belangenvereniging, procesbegeleidingsbureaus en gemeente en aannemers. 1 2

13 5. FINANCIEN In dit hoofdstuk is een financieel overzicht opgenomen over 2004 en wordt een financieel overzicht gepresenteerd van de totale projectkosten en de dekking over de jaren 2001 tot en met 2004 en wordt een doorkijk naar de komende jaren gepresenteerd. Door de gemeenteraad is voor 2004 een werkkrediet funderingsaanpak beschikbaar gesteld van ,00 (inclusief BTW). De werkelijke uitgaven over 2004 bedragen ,00 en zijn als volgt onder te verdelen. Omschrijving Algemeen Emmaplein Onderzoek Monitoring Procesbegeleiding Advieskosten Subsidie Overige kosten Grondwaterbeheer Werkelijk Over de jaren 2001 tot en met 2004 zijn de uitgaven voor het project Funderingen in totaliteit ,00. In onderstaand schema zijn deze uitgaven nader toegelicht. In het overzicht worden de uitgaven in relatie gebracht met het beschikbaar gestelde budget voor het project. Omschrijving Onderzoek Onderzoek monitoring Procesbegeleiding Subsidie / lening Emmaplein Algemeen Algemeen advieskosten Overig Grondwaterbeheer BTW component Subtotaal Retour grondwaterbeheer Beschikbaar gesteld budget (maart 2004) Uitgaven tot en met Restant Er is geen zinnig antwoord te geven op de vraag of het restant van ,-- toereikend is voor het totale project Stadsbrede funderingsaanpak. Vooralsnog is het uitgangspunt dat binnen het beschikbaar gestelde budget het project wordt uitgevoerd. 13

14 Binnen het project zijn er te veel vragen die niet kunnen worden beantwoord. Een aantal voorbeelden hiervan zijn: 1. Gaan degenen die moeten herstellen ook daadwerkelijk herstellen? 2. Doen degenen die gaan herstellen een beroep op de subsidiemogelijkheden en/of laagrentende leningsmogelijkheden? 3. Welke uitslagen komen er uit de monitoringsonderzoeken? 4. In die gevallen dat grondwaterbeheer niet kan leiden tot een oplossing, moet dan worden overgegaan tot herstel? Wij stellen u voor een werkkrediet van ,- exclusief BTW ( ,- /nel. BTW} beschikbaar te stellen ter dekking van de projectbegroting 2005 ten laste van de reservering die voor dit project is gemaakt. Een separaat voorstel is bijgevoegd. Werkkrediet 2005 Onderzoek Procesbegeleiding Bijkomende kosten Subsidie / lening Algemeen BTW component

15 6. GRONDWATERBEHEER Zoals al eerder aangegeven zijn de onderzoeken naar de staat van de funderingen zo goed als afgerond. De resultaten van deze onderzoeken worden meegenomen in het onderzoek naar het grondwaterbeheer. Het onderzoek is uitgevoerd door adviesbureau Fugro in opdracht van de gemeente en geeft antwoord op de vraag of er mogelijkheden zijn tot verhoging van het grondwater. Definitieve conclusies kunnen nog niet worden getrokken, maar de situatie lijkt toch minder ernstig als deze leek op grond van het primaire en secundaire grondwatermeetnet. Gelukkig blijkt het aantal funderingsblokken waar sprake is van droogstand kleiner te zijn dan in eerste instantie werd aangenomen. Een eerder onderzoek wees nog uit dat er 32 peilgebieden zijn waar de houten palen nog van goede kwaliteit zijn, maar waar de grondwaterstand kritiek is. Doordat veel meer funderinggegevens bekend zijn is desondanks het aantal peilgebieden toegenomen tot 45. Door de forse toename van het aantal te onderzoeken gebieden (met bijna 50%) is het voorstel vertraagd. Uit het voornoemde onderzoek komt naar voren dat in circa 10 peilgebieden geen grondwaterverhoging noodzakelijk is. Verder wijst het onderzoek uit dat in een behoorlijk aantal gebieden de maatregelen om te komen tot verhoging van het grondwaterpeil relatief eenvoudig realiseerbaar lijken. Hier tegenover staat dat voor een aantal gebieden, zoals al eerder aangegeven, het verhogen van het grondwater moeilijk realiseerbaar is. Een voorstel over het grondwaterbeheer wordt aan de commissie voorgelegd. Enkele weken geleden zijn artikel 40 vragen gesteld. Voor de beantwoording van deze vragen wordt verwezen naar de binnenkort te verzenden brief. 1 5

16 7. COMMUNICATIE In het begin van 2004 heeft de communicatie zich vooral gericht op de besluitvorming inzake de gewijzigde subsidieregeling en de nota aanpak grondwaterproblemen. In de tweede helft van het jaar richtte de communicatie zich vooral op de afronding van het funderingsonderzoek en het op gang komen van het funderingsherstel. Deze twee ontwikkelingen waren mede aanleiding voor de Informatiedag Funderingen op 13 november De informatiedag is door ongeveer 500 mensen bezocht. De organisatie (gemeente, BVFP, BBO en De Groene Werf) is zeer tevreden met het verloop van de dag en de opkomst. In 2004 zijn er vijf nieuwsbrieven uitgebracht (januari, april, juli en oktober). In deze nieuwsbrieven is onder andere aandacht besteed aan de gewijzigde subsidieregeling, de WOZ-korting voor woningen in het aandachtsgebied Funderingen, de Informatiedag en de stand van zaken onderzoek, herstel en grondwateraanpak. Met de nieuwsbrief van juli is de nieuwe subsidiefolder meegezonden. De Nieuwsbrief Funderingen wordt huis-aan-huis verspreid in het aandachtsgebied. Naast de nieuwsbrieven zijn er zeven persberichten uitgegeven en is er twee keer in het Gemeentenieuws van de Stem van Dordt aandacht besteed aan de funderingsproblematiek. Naast het actueel houden van de gemeentelijke website zijn verschillende documenten nieuw op de site geplaatst. 1 6

17 8. BELASTINGEN Op het gebied van de hernieuwde waardering van de woningen en de afwikkeling van de bezwaar- en beroepschriften was het jaar 2004 intensief. Om tot een eenduidige en zorgvuldige afwikkeling te komen is de zogeheten gedragslijn aanpak WOZ^waardevraagstuk bij paalfunderingsproblemen vastgesteld. Deze gedragslijn is totstandgekomen op basis van een uitvoerig onderzoek door het Erasmus Studiecentrum Belastingen Lokale overheden (ESBL) van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De gedragslijn is afgestemd met de Waarderingskamer (toezichthouder op de uitvoering van de Wet WOZ) en de BVFP. De waardevolle opmerkingen en suggesties van de Waarderingskamer en de BVFP zijn verwerkt in de definitieve gedragslijn. Voor de inzichtelijkheid van de werking van de gedragslijn is op de website van de gemeente een interactief rekenmodel opgenomen waarmee de burger aan de hand van zijn eigen specifieke situatie tot een berekening van de bijgestelde waarde kan komen. Kengetallen 8.1 Beroepschriften 90 belanghebbenden hebben aangegeven bij de belastingkamer van het gerechtshof in beroep te zullen gaan. Uiteindelijk hebben 75 belanghebbenden daadwerkelijk beroep ingesteld. Via Mediation is in 69 gevallen tot overeenstemming gekomen over de waarde. De gedragslijn is daarbij leidend geweest. De resterende 6 zaken hebben gediend bij het gerechtshof 's-gravenhage. In vijf procedures heeft de belastingrechter geoordeeld dat de waarde, na toepassing van de gedragslijn, correct is vastgesteld. In één geval is het tijdens de zitting tot een compromis over de waarde gekomen. Ook in die zaak bood de gedragslijn de basis voor de waardering. 8.2 Nieuwe waardevaststelling De gedragslijn heeft in bijna gevallen geleid tot een nieuwe vaststelling van de waarde. In totaal bedroeg de waardeverlaging 106 miljoen euro. Bijna alle belanghebbenden zijn in oktober op de hoogte gesteld van de hernieuwde waardevaststelling. 8.3 Gevolgen voor de onroerende-zaakbelastingen In december zijn op basis van de nieuwe waardevaststellingen voor elke belanghebbende de financiële gevolgen in beeld gebracht. In totaal zijn er in december circa terugbetalingen uitgevoerd. Het totale financiële beslag voor de onroerende-zaakbelastingen (2001 tot en met 2004) beslaat circa 1,2 miljoen euro. 8.4 Afwikkeling door Waterschap en Rijksbelastingdienst Het Samenwerkingsverband Waardebepaling en Heffing (SVHW) in Klaaswaal heeft als uitvoeringskantoor voor het Waterschap nog niet aangegeven wanneer tot afwikkeling wordt overgegaan. De rijksbelastingdienst streeft ernaar in maart 2005 tot afwikkeling te komen. Met de rijksbelastingdienst vindt voortdurend afstemming plaats en wordt, waar mogelijk, de uitvoering op elkaar afgestemd. De rijksbelastingdienst maakt voor haar communicatie gebruik van de Dordtse communicatiekanalen zoals de Nieuwsbrief Funderingen. 8.5 Uitvoeringskosten project De uitvoeringskosten vallen geheel binnen het budget van de afdeling. 1 7