De Eerste Afdeeling van den Onderwijsraad heeft de eer

Transcriptie

1 DERWIJSRAAD/ \ * 1 N. 3JS5 30,. 'S-GRAVENHAGE, ÉJ» e.i3ruari Bericht op schrijven van 2 HMMÜi 1933»Nr.l34»Afd.H.O. Betreffende : wi J z iging en aanvul 1 ing ran de ho.oger*q.n.d.e.iïwi! j8wet» Statenlaan 125. ^ ^ ^ ä ^ ^ ^ Men flelieve bij het antwoord «kqteekenüig en nummer van dit schrijven te vermelden. De Eerste Afdeeling van den Onderwijsraad heeft de eer r hierbij ter kennis van Uwe Excellentie te brengen de opmerkingen* waartoe het ontwerp van wet tot wijziging en aanvulling der hoogeronderwijswet, mede in verband met de adviezen van* Curatoren(d.d.l9 Juli 1932 en 7 October 1932) en het College van Rector**Megnif icus en- Assessoren(d.d. 9 Juli 1932 en 30 September 1932) der Technische Hoogeschool te Delft, Curatoren(d»d.30 September 1932) en den Senaat (d.d.j.5 Augustus 1932) der Rijksuniversiteit te Utrecht» Curatoren(d.d.l October 1932) en den Senaat(d.d.27 Augustus 1932) der Rijksuniversiteit te Groningen» Curatoren(d.d.l9 October 1932) en den Senaat(d.d.28 September 1932)der Rijksuniversiteit te Leiden» Curatoren der R.K.Handelshooge school te Tilburg(d.d.5 Januari 1933)» haar aanleiding geeft. 1*Sommige adviezen(delft,utrecht»groningen»leiden) bespreken de vraag» of bij aanvaarding van de voorgestelde maatregelen eene uitbreiding zou moeten worden gegeven aan het aantal studiebeurzen. De Afdeeling heeft gemeend het wetsontwerp te moeten bezien,geheel los van deze vraag. Dit toch is eene materie op zich zelf» waarover zij meent, thans het zwijgen te kunnen bewaren. Hoofdzaak voor de Afdeeling was de vraag, of door de bepalingen van dit wetsontwerp de belangen van het hooger onderwijs zoodanig AAN... M JLM...fe ** van ^M^Aaßjj^^^PJ ^.l?.l.? c ÎL a ï?^en te 's-öravenhage. worden geschaad, dat een afwijzend standpunt zou moeten worden in- -genomen.- I. B '30

2 smi 2f genomen«de Afdeeling heeft zich» bij het bepalen van haar standpunt» het doel van het wetsontwerps"het aantal studiebeurzen te beperken en de inkomsten van het hooger-onderwijs te vermeerderej rt» zulks in verband met de huidige financieelé omstandigheden, scherp voor oogen gesteld. 2.In de eerste plaats heeft de Afdeeling daarbij hare gedachten laten gaan over het voorstel tot opheffing van de vrijstelling van betaling van collegegelden» nadat viermaal is betaald* De Afdeeling onthoudt er zich van, thans in den breede uiteen te zetten hoe de bepalingen omtrent het collegegeld historisch zijn gegroeid en welke de beginselen zijn geweest, die ia feet iaar 1876 en daarna aan deze bepalingen ten grondslag hebben gelegen} deed zij dit dan zou blijken» dat in den loop der jaren wisseling van inzicht en van beginsel valt te constateeren. De Afdeeling heeft gemeend» da denkbeelden over afschaffing van collegegelden(leiden) of over het heffen van progressief collegegeld naar het inkomen van den student of zijn verzorger» in verband met het doel van het wetsontwerp, gevoeg 1 lijk buiton beschouwing kunnen worden gelaten. Van belang acht zij, de vraag, of het waar is» dat door de hie, r voorgestelde bepaling» juist die kringen van onze bevolking worôkn ;:i f getroffen, waaruit de meeste intellectueelen en de beste studenten voortkomen. Al is de Afdeeling geneigd de juistheid te erkennen v^fi V\'' : ' ^P*»'^ de daaromtrent in sommige adviezen(utrecht,3roning3n) gemaakte op^] 'tk'ws merkingen, toch betwijfelt zij, of het mogelijk zal zijn op deajl vraag een objectief en positief antwoord te geven. Wel meent zij te kunnen constateeren» dat de medische en wis-en natuurkundige studenten, die veelal niet tot de meest gefortuneerden behooren» mede in verband met den langen duur hunner studiën» door de voorgestelde 'WS bepaling, financieel het zwaarst worden gedrukt. Maar waar ook de-. kosten* 'JÉ»' 'l

3 *> 3. kosten voor het Rijk voor deze belde faculteiten het hoogst zijn* valt de redelijkheid van de voorgestelde bepaling ook te hunnen aanzien niet geheel te ontkennen«juist met het oog op de minst financieel-kracht igen geeft de Afdeeling aan eene betaling van collegegeld gedurende längeren tijd, verre de voorkeur boven eene verhooging van het collegegeld zelf* Hoe dit alles echter zij, in de gegeven omstandigheden meent de Afdeeling zich bij de betaling van het collegegeld tot %an hg^ doctoraal examen noodgedwongen te moeten neerleggen. Er bestaat, fy naar de meening der Afdeeling* geen bezwaar deze bepaling ook te doen gelden voor de theologische faculteit. 3.Dit zelfde standpunt kan de Afdeeling niet innemen ten aanzien van het voorstel om het collegegeld te verhoogen tot f 400,- na afloop van een voor iedere faculteit eener Universiteit of afdeeling der Technische Hoogeschool te bepalen aantal jaren* De Afdeeling acht» met de adviezen van Delft, Utrecht,Leiden»/Uit voorstel niet alleen ongewenscht» maar ook practisch vrijwel onuitvoerba^r* In de eerste plaats moge worden opgemerkt» dat de *inschrijving" niet geschied bij een bepaalde faculteit of afdeeling, doch bij.de Universiteit of Hoogeschoolj in verband daarmede rijst de vraag.hók 1111 te handelen met studenten» die van de eene faculteit naar de anderj overgaan. Volgens de ontworpen bepaling zou voor elke faculté!^ het aantal jaren moeten worden vastgesteld, waarin met goed gevolg het doctoraal examen kan zijn afgelegd; in verbal^ met de vele..;', mogelijkheden van combinatie iên vakken(gedacht wordt bijv.aan dé. X wis-en natuurkundige faculteit) en «srf de practische werkzaamheden (Delft), 2ou men steeds rekening»»eten houden met den längsten studieduur» waardoor aan de ontworpen bepaling een belangrijk deel, harer beteekenis zou worden ontnomen. De Afdeeling meent dan ook, <*>mede- i'"

4 %* 4* mede op grond van de in de adviezen aangevoerde bezwaren» dit voorstel ten sterkste te moeten ontraden. 4.De Afdeeling heeft in het ontwerp noode gemist een overgangsbepaling» zooals vootkomt in de wet Van 13 Juli 1923»Stbl.no.358, luidendes "Hij, die bij de inwerkingtreding van deze wet aan eene der Rijksuniversiteiten of aan de Technische Hoogeschool te Delft in totaal f 800 aan collegegelden hee t betaald, is van verdere betaling van collegegeld vrijgesteld. Ten aanzien van hem, die bij de inwerkingtreding van deze wet aan eene der Rijksuniversiteiten of aan de Technische Hoogeschool te Delft eenmaal, tweemaal of driemaal f 200 of overeenkomstig artikel 155 der hooger-onderwijswet f 100 collegegeld Jieeft betaald» wordt in plaats van tt viermaal M in de artikelen IV en Vil van deze wet onderscheidenlijk gelezens H driemaal» tweemaal of eenmaal"» De Afdeeling acht het gewenscht, dat een analoge overgangsbepaling alsnug worde opgenomen«ö.tegen afschaffing van de bepaling» dat in geval van afwijzing» voor de eerste herhaling van een examen geen examengeld behoeft te worden betaald, bestaat bij de Afdeeling geen bezwaar. Hetgeen Uwe Excellentie met betrekking tot dit voorstel in de Memorie van Toelichting aanvoert, acht de Afdeeling juist«in aansluiting aan hetgeen in het advies van Leiden wordt ge-» zegd, merkt de Afdeeling op, dat het haar gewenscht en alleszins redelijk voorkomt» het examengeld voor niet-ingeschrevenen te verdubbelen«de opmerking van D e lft, dat de studenten aldaar?vijfmaal gevaar loopen te worden verplicht tot extra-storting van examengeld* studenten aan een* universiteit daarentegen slechts tweemaal«berust blijkbaar op eene vergissing» aangezien een examen, dat gesplitst is in onderdeelen» als één examen geldt. Wel meent de Afdeeling er de aandacht van Uwe Excellentie op te moeten vestigen» dat het J aanbeveling zou verdienen, bij alle Universiteiten den regel te ^gj stellen,dat, voorzoover tentamens een onderdeel vormen van een -examen-

5 5. examen, niemand tot het afleggen van een tentamen kan worden toeft gelaten, wanneer «ij niet te voren het examengeld heeft betaald«naar de Afdeeling meent te weten, bestaat daaromtrent bij de Universiteiten geen gelijkheid van opvatting j een aanschrijving aan Curatoren zou hieromtrent gelijkheid van handelen kunnen bevorderen. 6.De Afdeeling acht het niet onredelijk, demogelijkheid te openen» omgaan de Rijksuniversiteiten van studenten een zekere betaling te vorderen voor onderwijsbenoodigdheden* welke zij bij hunne studiën gebruiken. Hamens de Afdeeling voornoemd» f#*,/?. fff.&a~«... i /'/»Voorzitter.» Secretaris. ' ml