U I T S P R A A K

Transcriptie

1 U I T S P R A A K van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van de XXX, appellant tegen XXX als examinator voor het vak Encyclopedie van de Rechtswetenschap, verweerder 1. Ontstaan en loop van het geding Met de op 1 februari 2007 ingekomen brief van 30 januari 2007 tekent appellant administratief beroep aan tegen het besluit van 22 januari 2007, betreffende de beoordeling van het vak Encyclopedie van de Rechtswetenschap met het cijfer zes (6). Appellant wijst ter onderbouwing van het beroep op het navolgende. Hij verwijst naar zijn eerdere beroep (CBE ) ingesteld tegen de afwijzing van zijn verzoek tot vrijstelling van de tussentoets van het vak Inleiding Staats- en bestuursrecht. Dit aanvankelijke verzoek was gebaseerd op de omstandigheid dat hij niet aan de tussentoets voor dit vak kon deelnemen. Hij is het niet eens met het cijfer nul (0) dat aan hem is toegekend voor deze tussentoets en het feit dat daardoor zijn eindcijfer aldus is bepaald: 25% x % x 8.0 = 6.0, afgerond een zes (6). De tentamenstof die bij de tussentoets wordt getentamineerd maakte ook weer deel uit van het tentamen dat appellant heeft afgelegd (dit tentamen bestond dus uit de tentamenstof van de tussentoets plus aanvullende tentamenstof), en zal ook weer deel uitmaken van het hertentamen. Verschil is echter dat het cijfer van het hertentamen wordt vastgesteld zonder daarin het resultaat van de tussentoets te betrekken. Hij stelt vast dat hij adequaat is getentamineerd over de gehele stof van het vak, dat hij met het cijfer 8 heeft aangetoond de verplichte stof te beheersen, dat het door hem afgelegde tentamen gelijkwaardig is, qua zwaarte en inhoud, aan het zelfstandig hertentamen dat in mei 2007 zal worden afgenomen, dat de stof van de tussentoets integraal deel uitmaakt van het tentamen van januari, dat er geen mogelijkheid is voor het herkansen van de tussentoets en dat het doel van de tussentoets achteraf gezien geen bestaansgrond meer heeft, gelet op het behaalde cijfer voor het eindtentamen. Voorts verwijst hij naar hetgeen hierover is besproken op de hoorzitting van 24 januari 2007 naar aanleiding van zijn eerdere beroep en naar de bij die gelegenheid overgelegde stukken. Secretariaat: Rapenburg 70 Postbus RA Leiden Telefoon Fax

2 Blad 2/7 Hij verzoekt het eindcijfer te bepalen op: 100 x 8.0 = 8.0, afgerond acht (8). Namens verweerder heeft XXX, bij brief van 6 maart 2007, een verweerschrift ingediend. Daarin wordt om ontheffing verzocht van het voeren van een gesprek tot een minnelijke schikking, omdat overleg met de coördinator van het vak heeft aangetoond dat een schikking in deze niet tot de mogelijkheden behoort. Zij verzoekt het beroepschrift ongegrond te verklaren. Zij stelt zich op het standpunt dat de door appellant opgegeven reden voor verhindering van het afleggen van het tussententamen geen aanleiding geeft tot het treffen van een afwijkende regeling, waaronder een alternatieve becijfering van het eindcijfer, zoals voorgesteld door appellant in zijn beroepsschrift. Daarbij is mede in aanmerking genomen dat appellant de mogelijkheid heeft aan het einde van de propedeutische fase, met het oog op het kunnen behalen van een cum laude, opnieuw een dergelijk verzoek kan doen. Ter zitting heeft verweerster, wat betreft de wijze waarop het resultaat van de tussentoets wél in het tentamen maar níet en in het hertentamen is geïntegreerd, erop gewezen dat de tussentoets is ingevoerd om het studiegedrag van studenten te beïnvloeden in die zin dat zij al tijdens het onderwijs actief met de studiestof en het leerproces bezig zijn. Tijdens de behandeling ter zitting van het voornoemde beroep (CBE ) op woensdag 24 januari 2007 is appellant op de mogelijkheid gewezen dat hij administratief beroep kan instellen tegen de beoordelingen van de vakken Inleiding Staats- en bestuursrecht en Encyclopedie van de Rechtswetenschap. Bij dit laatste tentamen doet zich een vergelijkbare problematiek voor, die appellant ook in de aanloop naar zijn eerdere beroep aan de orde had gesteld. Deze beroepen zullen in beginsel zonder nadere zitting worden behandeld en afgedaan, omdat alle relevante vragen in deze zitting aan de orde zijn geweest en het College zich voldoende acht voorgelicht. Het onderhavige beroep tegen de beoordeling van het vak Encyclopedie voor de Rechtswetenschap zal zonder nadere zitting worden behandeld. 2. De overwegingen ten aanzien van de ontvankelijkheid Appellant heeft met zijn op 1 februari 2007 door het College ontvangen brief van 30 januari 2007 tijdig beroep aangetekend tegen het besluit van 22 januari Het beroepschrift voldoet ook overigens aan de daaraan ingevolge de Algemene wet bestuursrecht ( Awb ) en de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek ( WHW ) gestelde eisen, zodat het administratief beroep ontvankelijk is. 3. De overwegingen ten aanzien van het geschil Het College constateert dat het beroep zich richt tegen het besluit van 22 januari 2007, inhoudende de beoordeling van het vak Encyclopedie van de Rechtswetenschap met het cijfer zes (6).

3 Blad 3/7 Op grond van artikel 9 van het Reglement van orde van het College van beroep voor de examens heeft de voorzitter, op verzoek van verweerster, geoordeeld dat een poging tot minnelijke schikking in dit geval kennelijk zinloos zou zijn en achterwege kan worden gelaten. Bij van 8 maart 2007 is dit aan verweerster meegedeeld. Het College dient overeenkomstig artikel 7.61, tweede lid, van de WHW te beoordelen of de bestreden beslissing al dan niet in strijd is met het recht. Het overweegt hiertoe het volgende. Ingevolge artikel 7.10, eerste lid, van de WHW omvat elk tentamen een onderzoek naar de kennis, het inzicht en de vaardigheden van de examinandus, alsmede de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek. Ingevolge artikel 7.13, tweede lid, onder h, van de WHW wordt in de Onderwijs- en examenregeling het aantal en de volgtijdelijkheid van de tentamens alsmede de momenten waarop deze kunnen worden afgelegd, geregeld. Ingevolge artikel 7.13, tweede lid, onder l, van de WHW wordt in de Onderwijs- en examenregeling opgenomen of de tentamens mondeling, schriftelijk of op een andere wijze worden afgelegd, behoudens de bevoegdheid van de examencommissie in bijzondere gevallen anders te bepalen. In de Onderwijs- en examenregeling (hierna OER ), Bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid is in artikel 1.2, onderdeel m, (Begripsbepalingen) de volgende definitie van het begrip tentamen opgenomen. m. tentamen: een onderzoek naar de kennis, het inzicht en de vaardigheden van de studenten met betrekking tot een bepaalde onderwijseenheid, alsmede de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek (krachtens artikel 7.10 van de wet) door tenminste één daartoe aangewezen examinator; Ingevolge artikel 5.1, eerste lid, van de OER wordt twee maal per studiejaar de gelegenheid geboden tot het afleggen van het tentamen verbonden aan elk van de onderwijseenheden. Ingevolge artikel 5.1, vierde lid, van de OER zijn conform art. 7.13h van de wet in de (digitale) studiegids de tentamendata opgenomen. Ingevolge artikel 5.3, eerste lid, van de OER staat in de studiegids vermeld of het tentamen van een onderwijseenheid schriftelijk of mondeling dan wel door middel van een vaardigheidstest wordt afgelegd. (Deel-)tentamens kunnen, na goedkeuring van het Onderwijsbestuur en de examencommissie, digitaal worden afgenomen. De betreffende studenten dienen hiervan tijdig op de hoogte te worden gebracht. Ingevolge artikel 5.3, tweede lid, van de OER kan in bijzondere gevallen op verzoek van de student de examencommissie toestaan dat een tentamen op een andere wijze wordt afgelegd, dan bepaald is in het eerste lid. In de Regels en Richtlijnen Tentamens en Examens bacheloropleidingen Faculteit der Rechtsgeleerdheid ( R&R ) zoals deze gelden per 1 september 2006 (aansluitend en aanvullend op hoofdstuk 5 van de OER) is aangaande tentamens het volgende bepaald.

4 Blad 4/7 Ingevolge artikel 1, tweede lid, van de R&R kan het eindcijfer van een tentamen worden samengesteld uit een of meer praktische oefeningen en/of een of meer deeltentamens. Ingevolge artikel 1, derde lid, van de R&R kan de examencommissie, indien een vak is opgebouwd uit meer dan één deeltentamen/praktische oefening, bepalen dat de daarbij behorende toetsing in een bepaalde volgorde moet plaatsvinden. Ingevolge artikel 5, eerste lid, behoren tot de tentamenstof de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkcollege en tijdens eventuele andere onderwijsvormen. In de studiegids van de opleiding ( staat betreffende toetsing het volgende vermeld bij het vak Encyclopedie van de Rechtswetenschap. De toetsvorm bestaat uit een schriftelijk tentamen: een tussentoets over het eerste deel van de stof bestaande uit open vragen en een tentamen over de hele examenstof bestaande uit meerkeuzevragen. Het tentamen telt voor 75% mee in de berekening van het eindcijfer, de tussentoets voor 25%. De tussentoets telt niet meer mee bij het herkansingstentamen. Het College heeft in de uitspraak van het voornoemde beroep betreffende het verzoek om vrijstelling voor de tussentoets (CBE ) veronderstellenderwijs aangenomen dat de tussentoets als tentamen in de zin van de WHW en de OER kan worden beschouwd, teneinde rechtsbescherming tegen de weigering een vrijstelling voor de tussentoets te verlenen mogelijk te maken. Voor de behandeling van onderhavig beroep dient allereerst te worden beoordeeld of deze aanname, gegeven de relevante regelgeving, juist is. Gelet op de omschrijving van het begrip tentamen, zoals opgenomen in de WHW en in de OER en de aanvulling daarop in de R&R, ziet het College zich derhalve gesteld voor de vraag of de tussentoets kan worden gekwalificeerd als een deeltentamen in de zin van deze regelingen, zoals door verweerster betoogd. Voorshands zij opgemerkt dat de WHW zich er niet tegen verzet dat het tentamen waarmee een onderwijseenheid wordt afgerond, bestaat uit verschillende toetsen (deeltentamens) die op verschillende tijdstippen kunnen worden afgenomen en waarvan de resultaten gezamenlijk het eindcijfer bepalen (artikel 7.10, eerste lid van de WHW en de toelichting hierop). Dit zal dan echter in de OER moeten worden bepaald. Daarvan is in dit geval geen sprake. Weliswaar is in de studiegids opgenomen dat een tussentoets wordt afgenomen, maar vermelding in de studiegids kan - mede gegeven de waarborgen waarmee de totstandkoming en bekendmaking van de OER is omgeven - niet op één lijn worden gesteld met opname in de OER. Dit betekent dat het tentamen voor het vak Encyclopedie van de Rechtswetenschap slechts uit één onderdeel bestaat, dat na afronding van het vak moet worden afgelegd en waarvoor overeenkomstig het bepaalde in de OER een herkansingsmogelijkheid wordt geboden. Ook op andere gronden kan de tussentoets niet als deeltentamen worden aangemerkt. Daartoe wordt het volgende overwogen. Zoals hiervoor is aangegeven, kan een tentamen zijn opgebouwd uit verschillende toetsen die op verschillende tijdstippen kunnen worden afgenomen. Indien daarvoor wordt gekozen, gelden de eisen waaraan een tentamen moet voldoen, vanzelfsprekend ook voor elke toets die onderdeel is van een tentamen.

5 Blad 5/7 Kenmerkend voor een tentamen is voorts dat daarvoor meerdere keren de gelegenheid wordt geboden het tentamen af te leggen. Dit is ook uitdrukkelijk opgenomen in artikel 5.1, eerste lid, van de OER. Gangbaar is eveneens dat bij de afsluiting van een onderwijseenheid (vak) een tentamen wordt afgelegd, waarna op een ander, later, moment de mogelijkheid tot het afleggen van een hertentamen (herkansing) wordt geboden. Ter zitting is door verweerster verklaard dat, indien de tussentoets niet of niet met goed gevolg is afgelegd, het evenwel niet mogelijk is op een ander moment een herkansing ervan af te leggen; dit is ook vermeld in de studiegids. Het beleid bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid is dat van een tussentoets geen herkansing mogelijk is, zij het dat in uitzonderingssituaties aan het eind van de propedeuse een herkansingsmogelijkheid wordt geboden, indien het al dan niet behalen van het judicium cum laude daarvan afhankelijk is. Het doel van de tussentoets is, zoals door verweerster ter zitting is verklaard, het bieden van een hulpmiddel aan studenten bij de bestudering van een deel van de examenstof, het bieden van inzicht in het niveau van beheersing van de stof en het oefenen van de schrijfvaardigheid. Hiertoe wordt, blijkens de studiegids, de voorgeschreven studiestof bestudeerd en worden de daarbij behorende opgaven gemaakt. Gezien hetgeen in de studiegids is vermeld over de toetsing van het vak, krijgt het College sterk de indruk dat waar de tussentoets bedoeld is om studenten in de beginfase van hun studie te helpen tentamens met goed gevolg af te leggen, deze - hoe onbedoeld ook - feitelijk als een malus functioneert, wanneer een student deze toets niet aflegt. Hoewel het tentamen de gehele studiestof bestrijkt, derhalve ook dat deel waarop de tussentoets betrekking had, heeft het niet deelnemen tot gevolg dat de desbetreffende student maximaal een 7,5 voor dat tentamen kan behalen. De tussentoets schiet in dergelijke gevallen zijn doel als hulpmiddel bij het studeren te fungeren, voorbij, daargelaten of voor studenten aan een deeltijdopleiding een dergelijke toetsvorm als hulpmiddel in deze vorm aangewezen is. Gelet op het bovenstaande is het College van oordeel dat de tussentoets, gezien het doel ervan en het feit dat slechts één gelegenheid wordt geboden tot het afleggen ervan, niet kan worden aangemerkt als een (deel)tentamen in de zin van de WHW en de OER. Hierbij overweegt het College uitdrukkelijk dat het tentamen over de hele examenstof wordt afgenomen maar dat bij het hertentamen, eveneens over de hele examenstof, het resultaat van de tussentoets buiten beschouwing wordt gelaten. Niet kan worden staande gehouden dat appellant nu hij over de hele examenstof is getentamineerd en daarbij met een ruime voldoende is beoordeeld, niet heeft aangetoond te hebben voldaan aan de vereisten voor het vak. Dat, zoals hiervoor is aangegeven, in uitzonderingssituaties wel een herkansing voor de tussentoets wordt geboden, maakt dit niet anders. Veeleer bevestigt dit vorenstaande conclusie. Indien een student met het behalen van een voldoende voor het tentamen heeft aangetoond de gehele voor het desbetreffende vak voorgeschreven stof te beheersen, valt niet in te zien welke betekenis in redelijkheid nog kan worden gehecht aan het herkansen van een halverwege het eerste semester afgelegde tussentoets die slechts op een zeer beperkt deel van deze stof betrekking heeft.

6 Blad 6/7 Aangezien de tussentoets niet kan worden aangemerkt als een (deel)tentamen dient de beoordeling ervan (in dit geval met het cijfer nul) niet mee te wegen bij de vaststelling van de beoordeling van het tentamen. Bovendien kan de reden waarom appellant niet heeft deelgenomen aan de tussentoets geen aanleiding zijn om appellant te benadelen in de becijfering van zijn tentamen. De beoordeling van het afgelegde tentamen dient derhalve voor100% te worden geteld. Het College overweegt dat de bestreden beoordeling waarbij voor de tussentoets het cijfer nul (0) is toegekend en het eindcijfer is vastgesteld op het cijfer zes (6) in strijd met het recht tot stand is gekomen. Op grond van het bovenstaande is het College van oordeel dat de bestreden beslissing niet in stand kan blijven. Dit besluit zal dan ook worden vernietigd. Verweerder dient met inachtneming van hetgeen in deze uitspraak is overwogen een nieuw besluit te nemen en daarbij het door appellant behaalde cijfer alsnog op het cijfer acht (8) vast te stellen.

7 Blad 7/7 4. De beslissing Het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden, gezien artikel 7.61 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, verklaart het beroep gegrond en vernietigt het besluit van 22 januari 2007; bepaalt dat verweerder binnen twee weken na verzending van deze uitspraak opnieuw in deze zaak beslist met inachtneming van hetgeen hiervoor is overwogen en deze beslissing ook binnen deze termijn op de door de Awb voorgeschreven wijze aan appellant bekendmaakt. Aldus vastgesteld op 21 mei 2007 door een kamer uit het College van beroep voor de examens, bestaande uit mr. O. van Loon (voorzitter), mr. C. de Groot, prof. dr. R.E. Poelmann, prof. dr. R. Tijdeman en dhr. M.D.F. Goedbloed (leden), in tegenwoordigheid van de secretaris van het College, mw. mr. M.A.C. de Boer. mr. O. van Loon, voorzitter mw. mr. M.A.C. de Boer, secretaris Voor eensluidend afschrift, Verzonden op,