Veranderen doet pijn. Dat moet je bespreekbaar maken
|
|
- Fanny de Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LEREND VERANDEREN IN HAARLEMMERMEER Veranderen doet pijn. Dat moet je bespreekbaar maken Tekst: Fenny Brandsma / Fotografie: Kees Winkelman
2 Wie in een organisatie succesvol veranderingen wil realiseren, moet ruimte creëren voor de onderstroom, de gevoelens van medewerkers bij die veranderingen. Dat vonden de leidinggevenden van het cluster Sociale Dienstverlening van de gemeente Haarlemmermeer. Zij organiseerden daarom rond hun reorganisatie een intensief traject met onder andere vijf veranderworkshops met een persoonlijke insteek. Compleet met pizzasessies voor het MT. Ons cluster stond voor een grote reorganisatie per 1 september 2013, vertelt Constance Baauw, clustermanager van Sociale Dienstverlening. En wij hadden al ervaren dat we medewerkers niet zomaar meekregen met veranderingen. Ja zeggen betekent nog niet ja doen. De reorganisatie had als doel dat medewerkers anders gingen werken. Dat zij niet vanuit een voorziening (Wmo of uitkering) naar een situatie zouden kijken, maar vanuit het totaalbeeld van de problematiek de meest passende oplossing zouden zoeken. Daarbij moeten medewerkers de ruimte van de professional gebruiken, out-of-the-box denken en ontschot werken. Vertrouwde werkwijzen en routines loslaten dus, en dat is een hele opgave. RUIMTE GEVEN Wij beseften als managementteam dat je alleen succesvol kunt veranderen als je in je organisatie de gevoelens, twijfels en angsten van medewerkers rond veranderingen de ruimte geeft. Veranderen doet immers altijd pijn. Door dat te erkennen en bespreekbaar te maken, kun je onbewuste belemmeringen van medewerkers wegnemen. En als je medewerkers vervolgens handvatten geeft om zich goed staande te houden tijdens het veranderproces, vergroot je de kans van slagen. Je moet de onderstroom verbinden met de bovenstroom, de concrete veranderingen in de organisatie. Negeer je die onderstroom, dan gebeurt er niets. Wij wilden daarvoor een goed traject opzetten en hebben Cris Zomerdijk als externe veranderkundige gevraagd ons daarbij te ondersteunen. Een extern iemand kijkt open en onafhankelijk naar wat er gebeurt. En maakt het voor medewerkers ook gemakkelijker om zich te uiten. VEEL ANIMO Cris Zomerdijk verzorgde onder andere een serie van vijf workshops: twee tijdens de ontwerpfase en drie tijdens de uitvoeringsfase van de reorganisatie. Cris: De workshops voor de reorganisatie draaiden vooral om vragen als: hoe ga jij om met verandering? En wat heb je nodig om je effectiviteit in verandering te vergroten? De andere
3 Constance Baauw: Je moet je onderstroom verbinden met de bovenstroom. Negeer je die onderstroom, dan gebeurt er niets. Constance Baauw workshops besteedden we aan thema s als: hoe manage jij je energie effectief en blijf je in je kracht? En hoe zorg je ervoor dat je je verandervoornemens omzet in resultaat? We boden de workshops verschillende keren aan, en hielden ze in kleine groepen van maximaal zes medewerkers, zodat er alle ruimte was voor de persoonlijke beleving van medewerkers. VRIJWILLIG MEEDOEN Constance en Cris richtten samen elke volgende workshop in. Na een workshop bespraken we waar medewerkers behoefte aan hadden, vertelt Cris. Dat signaleerden we bij de evaluatie, maar ook in de wandelgangen en via de teamsenioren. Zo was het hele verandertraject maatwerk. Constance: In het begin proefden we veel reserve bij medewerkers, maar toen de workshops eenmaal liepen, zagen we dat veranderen. Medewerkers die een workshop gevolgd hadden, waren enthousiast en deelden dat met collega s. Zo werd het een olievlek. Veel medewerkers hebben alle vijf de workshops gevolgd. Overigens was de deelname vrijwillig, vervolgt Constance. Je kunt mensen immers niet dwingen om te leren. Maar gelukkig was er wel veel animo. We hebben het medewerkers daarbij zo gemakkelijk mogelijk proberen te maken. De workshops duurden maar twee uur en waren in het gemeentehuis. Zo vergrootten we de kans dat medewerkers meededen, want onze ervaring was dat
4 Cris Zomerdijk: Los van de dagelijkse hectiek kun je beter reflecteren. Cris Zomerdijk medewerkers zich moeilijk konden losmaken van hun werk. MATCH TUSSEN INDIVIDU EN ORGANISATIE In de workshops legde Cris steeds de link tussen de eigen beleving en ervaring van medewerkers en dat wat de organisatie van medewerkers vraagt. Het gaat immers om de perfecte match daartussen, aldus Cris. Tegelijkertijd liep het traject gericht op de organisatorische veranderingen. We werkten daarin met zogenoemde inrichtingsteams, van medewerkers, vertelt Constance. Die teams adviseerden het MT over het optimaal organiseren van werkprocessen. Dat leverde concrete resultaten op, zoals werkinstructies en procesbeschrijvingen. Cris: Bijzonder daarbij vind ik dat jullie als leidinggevenden steeds op zoek waren naar de juiste balans tussen heldere sturing en het geven van ruimte aan de medewerkers en daarin ondersteunen. PIZZASESSIES Het verandertraject behelsde ook zogenoemde pizzasessies voor de zes leidinggevenden, één keer in de zes weken. Die bijeenkomsten hadden dezelfde structuur als de workshops, vertelt Cris: We bespraken dezelfde thema s en dus ook de persoonlijke ervaringen. Ook nu ging het om de boven- en onderstroom met elkaar verbinden. Hoe verloopt het proces voor jou persoonlijk? Wat gaat goed, wat kan beter? En hoe ervaren we onszelf als leidinggevenden? Die sessies planden
5 we bewust in de avonduren. Los van de dagelijkse hectiek kun je beter reflecteren. Daisy van der Hengst DAISY VAN DER HENGST, POORTMANAGER PARTICIPATIE EN ZORG: Ik moest wel even iets overwinnen om de workshops te gaan volgen, vooral omdat ik me moeilijk van mijn dagelijks werk kan losmaken. Maar ik heb er veel aan gehad. Zelf heb ik vooral geleerd om helder te verwoorden wat ik wel en niet wilde na de reorganisatie. Dat heeft me geholpen om het reorganisatieproces goed te doorstaan. Nu staat er weer een reorganisatie voor de deur, met alle onrust die daarbij hoort. Ik hoop dat daaromheen weer workshops georganiseerd worden. STEEDS IN VERANDERING Inmiddels is de reorganisatie alweer anderhalf jaar oud. De clusterbrede workshops zijn afgerond en de pizzasessies zijn overgegaan in de reguliere teamoverleggen. Constance: We plukken veel vruchten van ons intensieve traject, maar we zijn natuurlijk ook leerpunten tegengekomen. Ik vond het bijzonder om te zien hoeveel energie medewerkers in de workshops hebben gestopt, terwijl ze het met hun gewone werk al razend druk hadden. En het is verrassend welke ontwikkeling sommige medewerkers hebben doorgemaakt. Sommigen zijn zelfbewuster geworden, hebben meer het gevoel dat ze hun werk kunnen sturen en voelen zich minder slachtoffer van de ontwikkelingen. Medewerkers vinden het nu ook bijna vanzelfsprekend dat we steeds in verandering zijn. Ze weten dat het erbij hoort. Dat wil overigens niet zeggen dat ze daar dus altijd blij mee zijn. Een andere belangrijke winst vind ik ten slotte dat wij elkaar veel adequater feedback geven dan voorheen. Tegelijkertijd is er nu nog een vrij fragiel evenwicht. Als er even meer werkdruk is, is er ook al snel meer onrust. Het is nog steeds een kunst om die onrust te kanaliseren. Wel zou ik in een volgend verandertraject waarschijnlijk
6 voor iets minder hoge ambities kiezen. We hebben nu veel veranderingen tegelijk doorgevoerd en hielden ondertussen ook nog de winkel open. Medewerkers moesten dus hun gewone werk doen en ondertussen het hele verandertraject doormaken. Dat was soms heftig en heeft veel van ze gevraagd. Ans Jansen ANS JANSEN, CONSULENTE IN HET ONDERSTEUNINGSTEAM: De workshops hebben mij erg geholpen om mijzelf sterker te presenteren. Ik heb veel inspiratie en handvatten gekregen om te laten zien wat ik graag wil bereiken in mijn werk. In eerste instantie kreeg ik helaas niet de functie die ik ambieerde. Een flinke teleurstelling, maar de sfeer bij Sociale Dienstverlening is ook weer zo open dat ik dat kon uiten. Ik heb er een jaar lang het beste van gemaakt, want zo zit ik in elkaar. Je kunt zelf een situatie beïnvloeden. Nu heb ik sinds 1 januari de baan die ik ambieerde. Erg fijn. POSITIEF Toch kijkt Constance met een positief gevoel op het intensieve traject terug: Als we niet zo bewust en gericht bij de onderstroom hadden aangesloten, dan was het lastiger geworden om de nieuwe werkwijze te implementeren. Inmiddels is het vooral de teammanager zelf die de medewerkers begeleidt bij de veranderingen. Cris trekt zich steeds meer terug, en wij kunnen het veel meer op eigen kracht. Dat is goed. Meer weten over de veranderkundige workshops van de gemeente Haarlemmermeer? Neem contact op met Constance Baauw via constance.baauw@haarlemmermeer.nl
De TalentenCoach, centrum voor mobiliteit en ontwikkeling
Het beste uit jezelf halen en met plezier werken De TalentenCoach, centrum voor mobiliteit en ontwikkeling Tekst: Fenny Brandsma / Fotografie: Kees Winkelman Wat zijn je talenten en hoe zet je ze effectief
Nadere informatieHet gaat hard, maar niet vanzelf
nr. 49 Maart 2015 HR in 2020: Dé adviseur van hét management + Lerend veranderen in Haarlemmermeer + DIGITALISERING: Het gaat hard, maar niet vanzelf Flex medezeggenschap in Kapelle + Scholingslijst: Dezelfde
Nadere informatieEEN LEVEN LANG LEREN
EEN LEVEN LANG LEREN Martin van der Dong, 48 allround operator mengvoeder Agrifirm, Meppel Waarom ben je een EVC-traject gaan volgen? Wat was je motivatie? Mijn werkgever Agrifirm besloot om voor alle
Nadere informatieTineke Boudewijns VERSTAG
Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen
Nadere informatieGemeente Delft zet teamnormsessies Arbocatalogus 2.0 breder in dan alleen voor aanpak agressie en geweld
Gemeente Delft zet teamnormsessies Arbocatalogus 2.0 breder in dan alleen voor aanpak agressie en geweld Door: Peter van Noppen / Fotografie: Kees Winkelman De gemeente Delft is een van de pilotgemeenten
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieE-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!
Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieJan de Laat OVERSTAG
Jan de Laat VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van teksten
Nadere informatie19. Reflectie op de zeven leerfuncties
19. Reflectie op de zeven leerfuncties Wat is het? Wil een organisatie kennisproductief zijn, dan heeft zij een leerplan nodig: een corporate curriculum dat de organisatie helpt kennis te genereren, te
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieWelke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki?
7. Bijlage Resultaten enquête Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki? 1. Waarom ben je aan het project begonnen? (Για ποιό λόγο ξεκίνθςεσ να ςυμμετζχεισ
Nadere informatieWelkom. Neem contact op zodat wij aan de hand van uw situatie specifieker kunnen aangeven wat wij kunnen betekenen. Werkgever. Werknemer.
http://www. Welkom Organisaties die afscheid gaan nemen van medewerkers helpen wij door deze medewerkers te begeleiden op weg naar nieuw werk: tijdig, passend en in een goede sfeer. Dat scheelt organisaties
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieNieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:
Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid
Nadere informatieZin in de OR-vergadering
Medezeggenschap nieuwe stijl Zin in de OR-vergadering Tekst: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman In Almere ging de medezeggenschap stevig op de schop. De structuur werd omgegooid, er kwamen tijdelijke
Nadere informatieEen goed leven voor.
Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieYoung People Coaching Experience
Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieEffectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Nadere informatieZingeving op MAAT. Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat?
Zingeving op MAAT Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat? Hoe maken we het hard? Aandacht voor levensvragen en ouderen in zorg en welzijn Expertisenetwerk Levensvragen en
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatieHet keukentafelgesprek
Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen
Nadere informatieWauw, ik realiseer me nu wat ik allemaal heb gedaan!
Wauw, ik realiseer me nu wat ik allemaal heb gedaan! EVC en EVP bieden impuls aan eigen ontwikkeling Door: Marijke Vromans Onlangs behaalden 25 medewerkers van de gemeente Hoogezand-Sappemeer een ervaringscertificaat
Nadere informatieTraining - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN
Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor
Nadere informatieWie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg
Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg Voor wie? Waarom? Wat? Hoe? Voor Omdat leiding Ervaringsgerichte Door middel van leidinggevenden, geven, adviseren en coaching en werkvormen waarbij het adviseurs
Nadere informatieBewustwording dag 1 Ik aanvaard mezelf zoals ik nu ben.
Het meditatieprogramma duurt veertig dagen en bestaat uit tien affirmaties. Het is fijn om gedurende dit programma een dagboek bij te houden om je bewustwordingen en ervaring op schrijven. Elke dag spreek
Nadere informatiePortret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO
Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager
Nadere informatieBreng je onbewuste belemmeringen in beeld! Orang Malu Coaching
Breng je onbewuste belemmeringen in beeld! Orang Malu Coaching Ik zou die studie wel willen beginnen maar Ik weet niet waarom ik in deze baan blijf hangen Ik wil mijn leven drastisch omgooien maar ik kom
Nadere informatie8 Stappen naar Succes
8 Stappen naar Succes Ik ga je een geheim vertellen; Al meer dan 4 jaar was ik zelfstandig Trainer en ik heb geworsteld en gezocht naar; Focus Mijn missie Wie is mijn doelgroep? Hoe kan ik een stabiel
Nadere informatieBijlage Stoere Schildpadden
Bijlage Stoere Schildpadden Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie Stoere Schildpadden, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies
Nadere informatieVoorwoord... 9 De ontwikkelingslijn... 12 Voor wie is dit boek... 13 DEEL ÉÉN... 16
Voorwoord... 9 De ontwikkelingslijn... 12 Voor wie is dit boek... 13 DEEL ÉÉN... 16 Authentiek gedrag en de rol van emoties... 17 Waarom deze missie... 17 Over emoties: de vier b s... 18 Hoe ontstaat grip
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee
Nadere informatieWIE SAMENWERKT, EXCELLEERT
WIE SAMENWERKT, EXCELLEERT Iedereen werkt samen: met collega s in de organisatie en met externe partijen. In projectteams, met leidinggevenden en met medewerkers om leiding aan te geven. Ook privé werk
Nadere informatieLisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!
2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst
Nadere informatiemaandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30
Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens
Nadere informatieHans van Rooij VERSTAG
Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van
Nadere informatieDecentralisaties Servicepunt71/HRM ondersteunt bij veranderende eisen aan ambtenaren
Decentralisaties Servicepunt71/HRM ondersteunt bij veranderende eisen aan ambtenaren Door: Martine van Dijk A+O fonds Gemeenten / Fotografie: Kees Winkelman Net zoals bij alle gemeenten, raken de decentralisaties
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen
Nadere informatieDe mantelzorg DER LIEFDE
De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieEffectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015
Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Gegevens meting leraren Respons : 45 leraren, 21 mannen & 24 vrouwen Scholen : Blariacum College (Venlo) Summa College (Eindhoven) Vakcollege Tilburg
Nadere informatieJaar Werkboek 4 weken Challenge
Coach jezelf naar succes Jaar Werkboek 4 weken Challenge 10 Focus Sociaal zijn, jezelf kunnen wegcijferen en altijd klaar staan voor anderen zijn mooie eigenschappen, en... Jij bent ook belangrijk Hij
Nadere informatieAlgemene informatie Wmo
Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het
Nadere informatieE-learning: Hoe krijgen ze me zo gek als leidinggevende?
E-learning: Hoe krijgen ze me zo gek als leidinggevende? Module 3/9 1 Beantwoord eerst de volgende vragen: 1. Welke inzichten heb je gekregen n.a.v. het vorige deel en de oefeningen die je hebt gedaan?
Nadere informatieEen land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps
Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatie3. Rouw en verliesverwerking
3. Rouw en verliesverwerking 29 Voor de trainer De belangrijkste begrippen van dit gedeelte zijn: Grote verschillen tussen verschillende getroffenen Breuk in de levenslijn Rouw/Verliesverwerking/chronische
Nadere informatieVrijwilligerswerk Vrijwillige hulp
Vrijwilligerswerk Mantelzorg Vrijwillige hulp Burenhulp Maak samen het verschil. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil. Hun inzet op het gebied van onder andere cultuur, zorg, sport, natuur
Nadere informatieBlok 1 - Introductie
Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd
Nadere informatieEen vertrouwd thuis, een huiskamer zaterdag, 13 oktober 2012 00:00. Willem Braak
Willem Braak Maandag 15 oktober start Opleidingscentrum Granbeeuw met een fundraiser voor een nieuw initiatief: Vrienden van Opleidingscentrum Granbeeuw. Het bedrijfsleven zal benaderd en aangemoedigd
Nadere informatieMenukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent
Menukaart Loopbaanevents Investeer in jouw talent Inhoud 1. LOOPBAANEVENTS OP LOCATIE... 3 Inleiding... 3 Praktisch... 3 2. TALENT ONTWIKKELEN ( TALENTMANAGEMENT)... 4 (her)ken je Talent/ Kernkwaliteiten...
Nadere informatieWij willen graag onze eigen beslissingen nemen
Jack van Eekelen Noordhoek, 40 melkkoeien en 40 ha akkerbouw Drie jonge mannen werken in VOF-verband op het bedrijf van hun ouders. Hun doel is bedrijfsovername. De een is wat verder dan de ander, maar
Nadere informatieSchrijf met meer impact
Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten
Nadere informatieFunctioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl
De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap Prof. dr. Roland Blonk, Chris Goosen
Nadere informatieHandelsstraat 3, 6135 KK Sittard 046-451 23 86 www.veelzijdig.com. Korte zinnen. Handelsstraat 3, 6135 KK Sittard www.veelzijdig.
Handelsstraat 3, 6135 KK Sittard 046-451 23 86 www.veelzijdig.com Korte zinnen 046-451 23 86 Want je kunt niets zeker weten en alles gaat voorbij Maar ik geloof, ik geloof in jou en mij 046-451 23 86 Het
Nadere informatieLieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus
Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte
Nadere informatieJe gezicht en houding. spreken boekdelen!
Ronald Dingerdis Je gezicht en houding 5 spreken boekdelen! Iedereen lekt non-verbale communicatie. Het is menselijk en het gebeurt gewoon. Het is ook logisch want communicatie bestaat voor het grootste
Nadere informatiePatiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Revalidatiecentrum Breda
Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Revalidatiecentrum Breda Leven met de ziekte van Parkinson Het hebben van de ziekte van Parkinson heeft niet alleen lichamelijke,
Nadere informatieONDERNEMEN IS VOOR HELDEN
ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat
Nadere informatieHet Nieuwe Werken bij ABN AMRO Christa van der Aa, lid van HNW gilde
Het Nieuwe Werken bij ABN AMRO Christa van der Aa, lid van HNW gilde www.ohnw.nl/congres Gedragsverandering belangrijker dan faciliteiten HNW bij de bank de gewoonste zaak van de wereld Hoe is het veranderproces
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatieKrachtig samenwerken: meer bereiken
Of ligt het misschien ook aan mij? Krachtig samenwerken: meer bereiken Voor verantwoordelijke, resultaatgerichte managers en professionals die willen leren hoe ze meer voor elkaar krijgen. Belangrijke
Nadere informatieStichting leerkracht: elke dag samen een beetje beter
Stichting leerkracht: elke dag samen een beetje beter Wat is leerkracht? Stichting leerkracht is een organisatie van enthousiaste experts uit het onderwijs en bedrijfsleven die scholen helpt in het ontwikkelen
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding
Handboek Inhoudsopgave Inleiding... 1 Thema... 2 1. Aan de slag... 3 2. Waar beginnen?... 4 2.1 WANNEER?... 4 2.2 AANMELDEN ALS ORGANISATOR... 5 2.3 SAMENSTELLEN VAN EEN TEAM... 5 2.4 WAARVOOR MOETEN WE
Nadere informatieEvaluatie Acquisitietraining Kaap11
Evaluatie Acquisitietraining Kaap11 1. Hoe duidelijk was de aankondiging van de bijeenkomst? Uitermate duidelijk 40,0% 4 Zeer duidelijk 60,0% 6 Redelijk duidelijk 0,0% 0 Niet erg duidelijk 0,0% 0 Helemaal
Nadere informatieRegelgeving & Geldzaken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt
Nadere informatieZorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl
Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach
Nadere informatieDeze site gaat je niet gelukkig maken...
naam wachtwoord login informatie aanmelden Deze site gaat je niet gelukkig maken... Dat wil zeggen dat je hier niet leert hoe je een leven zonder teleurstelling, pijn, somberheid, angst, onzekerheid of
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieIrma Steenbeek VERSTAG
Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van
Nadere informatieKwaliteitszorg. Test jezelf.
Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes
Nadere informatieUW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U?
UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? Nadine Köhle, MSc. Contactdag Stichting Olijf 3 oktober 2015 Garderen EVEN VOORSTELLEN ACHTERGROND KANKER HEB JE NIET ALLEEN! 4 ACHTERGROND IMPACT VAN DE
Nadere informatieTrots op je vak! Hoe ben je dat, blijf je dat en hoe word je dat? UITNODIGING
Trots op je vak! Hoe ben je dat, blijf je dat en hoe word je dat? UITNODIGING Dinsdag 10 november 2015 Vanaf 12.00 uur Grolsch Veste Colosseum 65 7521 PP ENSCHEDE (ingang kanaalzijde) Om kennis over de
Nadere informatieDe loopbaanchecklist
De loopbaanchecklist Met deze checklist ga je voor je zelf na hoe het gesteld is met de manier waarop je jouw loopbaan stuurt. Bij het beantwoorden van de vragen gaat het niet direct om andere banen, je
Nadere informatieAdvice2Change. Juist daarvoor is Advice2Change bijzonder geschikt! Dit kan op verschillende manieren worden ingevuld:
Join2Change advies Een adviestraject kunnen we op verschillende manieren inrichten: Dit hangt af van een aantal factoren, zoals de aard en omvang van het probleem, de beschikbare tijd om tot een oplossing
Nadere informatieMaatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B
Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil
Nadere informatieIn 2016 komt mijn boek uit: Leidinggeven is een werkwoord! Hoe creëer je (meer) ruimte voor jezelf?
In 2016 komt mijn boek uit: Leidinggeven is een werkwoord! Hoe creëer je (meer) ruimte voor jezelf? Het gaat om doen, om zichtbaar en hoorbaar gedrag. Gedrag is waar de omgeving op reageert en wat aanspreekt,
Nadere informatieBlok 1 - Voeding en ziekte
Reflectie jaar 2 Algemeen Nadat ik mijn propedeuse heb behaald kon ik mij in het volgende studiejaar compleet richten op het begin van de hoofdfase. Ik heb in het tweede jaar veel geleerd en mijzelf verder
Nadere informatiePresentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A
Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen
Nadere informatieIn 5 stappen zonder belemmeringen naar zakelijk succes
In 5 stappen zonder belemmeringen naar zakelijk succes Geschreven door: Heleen Elfrink Heleen Elfrink helpt ondernemers hun innerlijke belemmeringen aan de kant te zetten zodat ze zakelijk succesvol worden
Nadere informatieOnconventionele stappen in de gemeente Lingewaard
IEDEREEN HEEFT RECHT OP WERK Onconventionele stappen in de gemeente Lingewaard Tekst: Fenny Brandsma / Fotografie: Kees Winkelman De gemeente Lingewaard startte ruim een jaar geleden een onconventionele
Nadere informatiePiramide van (neuro)logische niveaus
Piramide van (neuro)logische niveaus De gedragspiramide geeft weer hoe wij als mensen zijn georganiseerd, hoe onze psyche is opgebouwd en geeft antwoord op vragen als: Hoe ontwikkel ik mijzelf effectief?
Nadere informatieHoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Dit volume is goed, dit moet ik zo houden.
Wie Citaat feedback Wat? (Interpreteren) Hoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Wat & waarom? (Vervolg vraag) Goed volume in je stem. Het volume van mijn stem is zodanig dat de informatie goed te horen
Nadere informatieIndividueel verslag Timo de Reus klas 4A
Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van
Nadere informatieWorkshop Solliciteren
Workshop Solliciteren Haagse Hogeschool Maandag 4 maart Saskia Slotboom Poll - Ik heb al een stageplek - Ik heb ideeën over waar ik stage wil lopen - Ik heb nog geen idee Workshop Solliciteren Tips om
Nadere informatie4 soorten relaties Is er een vraag om hulp?
4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? Nee vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Cliënten die kiezen voor een vrijblijvende relatie = een bezoekerstypische relatie Bezoeker
Nadere informatieLiturgie voor de scholendienst 2015
Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking
Nadere informatieEvaluatie project webshop 2.0
Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk
Nadere informatieVoorwoord. Aan de slag met job craften
Aan de slag met job craften Voorwoord Over job craften wordt steeds meer geschreven. Er is een scala aan wetenschappelijke artikelen en in Nederland zijn inmiddels ook enkele promotieonderzoeken gepubliceerd.
Nadere informatieJohannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,
Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...
Nadere informatie