Geclaimde informatie als persuasieve boodschap

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Geclaimde informatie als persuasieve boodschap"

Transcriptie

1 Geclaimde informatie als persuasieve boodschap Een onderzoek naar het effect van claims op de consument Student: Floortje van Helden Studentnummer: Docent: Charlotte Blom, werkgroep 2 Universiteit van Amsterdam Studie: Bachelor Communicatiewetenschap Cursus: afstudeerproject Persuasieve Communicatie Datum: 12 januari 2015 Aantal woorden: 7992

2 Samenvatting Met dit onderzoek wordt inzicht gegeven in de effectiviteit van twee claims. Met een experiment en een online vragenlijst is onderzocht wat het effect van health en nutritional claims is op de geloofwaardigheid van de claim, de productattitude en de koopintentie van de consument. Bovendien is er gekeken of het geslacht van invloed is op deze relaties. Met behulp van een Tweewegs- variantieanalyse zijn er drie hypotheses en één research question getoetst. Uit de analyses blijkt dat er geen significante resultaten zijn gevonden. De analyses laten zien dat de health claim en de nutritional claim even geloofwaardig zijn. Daarnaast heeft de health claim hetzelfde effect op productattitude en koopintentie als de nutritional claim. De uitkomsten van het onderzoek zijn voor mannen en vrouwen hetzelfde. Dit onderzoek draagt bij aan de kennis en het inzicht van marketeers over welke claim zij het beste kunnen gebruiken bij het promoten van hun producten. Beide claims zijn effectief en kunnen dus ingezet worden door de marketeers. 1. Inleiding Iedereen kent het wel. Je loopt door de supermarkt en kijkt naar de producten die in de schappen liggen. Op sommige productverpakkingen staan kreten als Verlaagt het cholesterol, 50% minder suiker en Rijk aan vezels. Deze kreten zijn persuasieve boodschappen en worden claims genoemd. Claims staan niet alleen op productverpakkingen maar komen ook in reclame voor, zoals in advertenties in een reclamefolder. Er wordt gebruik gemaakt van claims om consumenten van extra informatie te voorzien. Dit zorgt ervoor dat consumenten betere keuzes tussen producten kunnen maken op basis van de informatie die zij uit de claims hebben opgedaan (Verbeke, Scholderer, & Lähteenmäki, 2009). De extra informatie in claims wordt niet alleen gegeven zodat consumenten betere keuzes kunnen maken, maar ook omdat er steeds meer vraag is naar productinformatie. Uit het onderzoek van Chandra, Paul en Emmett (2005) is gebleken dat consumenten zich tegenwoordig steeds meer richten op de informatie die er over een product wordt gegeven. Consument vinden het belangrijk om zoveel mogelijk informatie over het product te krijgen. Echter vinden zij het lastig om alle productinformatie te begrijpen. Om dit probleem op te lossen zijn de claims bedacht. Een claim vat in een paar woorden simpel samen wat de belangrijkste voedingsinformatie van het product is (Hodgkins et al., 2012). De twee meest gebruikte claims zijn health claims en nutritional claims. De health claim wordt ook wel een gezondheidsclaim genoemd. Health claims stellen dat het product goed is voor een specifieke 2

3 kwaal van de gezondheid. Nutritional claims zijn voedingsclaims. Deze claims zijn gericht op de hele gezondheid en niet op een specifieke kwaal of ziekte (Dean et al., 2012). De claims moeten ervoor zorgen dat de consument makkelijker een gezond product van een minder gezond product onderscheidt en dat de consument eerder besluit om een product wel of niet te kopen (Feunekes, Gortemaker, Willems, & van den Kommer, 2007). De invloed van de health claim kan verschillen met de invloed van de nutritional claim. Daarnaast is het belangrijk dat de claims geloofwaardig worden gevonden door consumenten. Hierbij is het van belang dat de claim duidelijk is voor de consument, anders zal de claim niet als geloofwaardig worden gezien door de consument (Keller et al., 1997). De geloofwaardigheid van de health claim kan echter verschillen met de geloofwaardigheid van de nutritional claim. Claims hebben ook invloed op de productattitude van consumenten. Consumenten kunnen na het zien van de claim het product positief of negatief evalueren en dit beïnvloedt de productattitude. De health en nutritional claims zouden ieder een andere invloed kunnen hebben op de productattitude (Marietta, Welshimer, & Anderson, 1999). Wanneer blijkt dat de health en nutritional claims inderdaad invloed hebben op de geloofwaardigheid van de claim, de productattitude en de koopintentie van de consument is het interessant om na te gaan of het geslacht van de consument hierbij een rol speelt. Het kan zijn dat mannen anders reageren op de claims dan vrouwen. Door te controleren of geslacht van invloed is op de relatie tussen het type claim en de afhankelijke variabelen kunnen eventuele verschillen tussen mannen en vrouwen worden gevonden (Urala, Arvola, & Lähteenmäki, 2003). Om inzicht te geven in persuasieve strategieën wordt in deze thesis onderzocht welk soort claim effectiever is, de health claim of de nutritional claim. Er wordt gekeken of de claims er daadwerkelijk voor zorgen dat de consument sneller een beslissing neemt. Dit wordt onderzocht met behulp van een experiment en een online vragenlijst. Het effect van claims als persuasieve boodschap wordt onderzocht door te kijken naar de geloofwaardigheid van de claim, de productattitude en de koopintentie. Daarnaast wordt er gekeken of de uitkomsten van het onderzoek verschillend zijn voor mannen en vrouwen. De vraagstelling van deze thesis luidt als volgt: In hoeverre heeft het type claim effect op de geloofwaardigheid van de claim, de productattitude en de koopintentie van de consument en zijn er verschillen voor mannen en vrouwen in deze relaties?. 3

4 Er is eerder onderzoek gedaan naar claims en gezonde voeding. Hierbij zijn de variabelen geloofwaardigheid, koopintentie en productattitude onderzocht. Deze thesis kan beschouwd worden als aanvulling op eerdere onderzoeken. Tijdens eerdere onderzoeken bestonden de respondenten vaak uit studenten. Studenten zijn echter niet representatief voor de hele bevolking (Choi, & Reid, 2014). Dit is een gebrek in het onderzoek naar claims. Met dit onderzoek wordt geprobeerd om de kennis aan te vullen door niet alleen studenten als respondenten te ondervragen. Hierdoor zullen de uitkomsten beter generaliseerbaar zijn naar de hele bevolking. Deze uitkomsten dragen dus bij aan de wetenschap, maar kunnen ook relevant zijn voor marketeers. Het onderzoek zou inzicht kunnen geven in welke boodschap het meest effectief is en welke claim marketeers het beste kunnen gebruiken voor het promoten van hun producten. Zowel de health claim als de nutritional claim worden in dit onderzoek gebruikt als persuasieve boodschap. 2. Theoretisch kader In dit hoofdstuk worden allereerst de health en de nutritional claims verder toegelicht. Vervolgens worden de afhankelijke variabelen en de modererende variabele besproken en zullen er bestaande theorieën en literatuur aan de variabelen gekoppeld worden. Aan de hand van deze theorieën en literatuur worden er voor de variabelen hypotheses en een research question geformuleerd die in dit onderzoek getoetst zullen worden. 2.1 Type claims In de literatuur worden verschillende type claims onderscheiden. Claims bestaan uit korte kreten die opvallen (Hodgkins et al., 2012). In advertenties wordt de nadruk op claims gelegd zodat de aandacht van de consument naar de claims getrokken wordt. De twee meest gebruikte claims zijn health claims en nutritional claims. Health claims zijn gezondheidsclaims en stellen dat het product goed is voor een specifiek kenmerk van de gezondheid. De gezondheidsclaims moeten zo geformuleerd worden dat het voor de consument duidelijk is wat het product doet met de gezondheid. Een voorbeeld van een health claim is Verlaagt het cholesterol. Nutritional claims zijn voedingsclaims en beweren dat de samenstelling en de voedingsaspecten van het product goed zijn voor de hele gezondheid. Vezelrijk en Rijk aan eiwitten en calcium zijn voorbeelden van nutritional claims (Dean et al., 2012). Een verschil tussen health en nutritional claims is dat health claims voor een specifiekere doelgroep bedoeld zijn dan nutritional claims. Een product met de health claim Verlaagt het cholesterol is nuttig voor mensen met een hoog cholesterol, maar iemand met 4

5 een normaal cholesterol heeft hier geen baad bij. De nutritional claims zijn nuttig voor iedereen, ongeacht wat de gezondheid is van de persoon (Kozup, Creyer, & Burton, 2003). Health en nutritional claims worden vaak gebruikt voor het promoten van gezonde producten. Choi en Springston (2014) zochten hier een verklaring voor. Zij hebben onderzocht of de health en nutritional claims effectiever zijn in combinatie met een gezond product of in combinatie met een ongezond product. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de claims het beste op een gezond product kunnen staan. Consumenten vinden het onaantrekkelijk wanneer er een health of nutritional claim op een ongezond product staat. Volgens hen is het dan minder aannemelijk dat het ongezonde product toch gezond is. Dit resultaat kan verklaard worden aan de hand van de match- up hypothese. Deze theorie houdt in dat het belangrijk is dat er een congruentie is tussen het product en de informatie cues die de consument ontvangt. Wanneer er een congruentie is zullen de claims die op verpakkingen van producten staan beter begrepen worden (Choi, Paek, & King, 2012). Een claim zal dus effectiever zijn bij gezonde producten dan bij ongezonde producten. 2.2 Het type claim en de geloofwaardigheid van de claim Geloofwaardigheid is de mate waarin consumenten de claim geloven. Eerdere onderzoeken naar het effect van health en nutritional claims op de geloofwaardigheid van de claim laten zien dat er geen verschil is in de geloofwaardigheid van deze twee claims. De health claim is even geloofwaardig als de nutritional claim (Verbeke et al., 2009; Choi, & Springston, 2014). Volgens Keller et al. (1997) zijn beide claims even geloofwaardig, maar kan de ene health claim geloofwaardiger over komen dan de andere health claim. Dit is bij nutritional claims ook het geval. De voornaamste reden hiervoor is dat sommige claims te vaag zijn voor consumenten. Consumenten hebben moeite om te beoordelen of de informatie in de claim juist is. Claims als vetvrij en caloriearm zijn claims waarover consumenten twijfelen. Het is voor consumenten moeilijk om te achterhalen of het product inderdaad vetvrij of caloriearm is. Deze claims worden in het algemeen als minder geloofwaardig beoordeeld. Er kan binnen de type claims dus wel verschil zitten in geloofwaardigheid, maar het maakt niet uit of dit de health of de nutritional claim is. Op basis van de uitkomsten van voorgaande onderzoeken wordt verwacht dat het type claim geen invloed heeft op de geloofwaardigheid van de claim. Zowel de health claim als de 5

6 nutritional claim worden door consumenten als geloofwaardig gezien. De eerste hypothese luidt: H1: Een health claim op productverpakkingen is volgens de consument even geloofwaardig als een nutritional claim. 2.3 Het type claim en de productattitude Productattitude is de attitude van de consument ten opzichte van het product. Het gaat om de algemene evaluatie van een persoon over een product. De productattitude kan positief, negatief of neutraal zijn (Lee, Park, & Han, 2008). Er is eerder onderzoek verricht naar het effect van claims op productattitude. Het onderzoek van Keller et al. (1997) toont aan dat er geen effect is van de health en nutritional claims op productattitude. Uit hun onderzoek bleek dat de consument het product evalueerde aan de hand van de voedingsinformatie op de productverpakking en niet aan de hand van de claims. Marietta, Welshimer en Anderson (1999) hebben in hun onderzoek wel een effect gevonden van de health en nutritional claims. Beide claims hebben een positief effect op productattitude. De producten worden door de claims positiever beoordeeld en dit heeft een positieve invloed op de productattitude. Volgens dit onderzoek is er geen verschil in effect tussen de claims. Consumenten vinden beide claims nuttig, maar zij twijfelen aan de geloofwaardigheid van de nutritional claim. Dit kan gevolgen hebben voor de attitude ten opzichte van producten met een nutritional claim. Echter is er meer onderzoek nodig om hier verdere uitspraken over te kunnen doen. In de vorige twee onderzoeken is er geen verschil gevonden in effect tussen de claims. Williams (2005) laat wel een verschil zien tussen beide claims. In zijn onderzoek is onderzocht welke claim de voorkeur krijgt van consumenten, de health of de nutritional claim. Hij heeft aangetoond dat consumenten de voorkeur geven aan health claims omdat deze claims makkelijker te interpreteren zijn door consumenten dan nutritional claims. Volgens Williams (2005) heeft een kort geformuleerde health claim een positief effect op de productattitude. Het effect van de health claim op productattitude kan verklaard worden door het halo effect. Volgens deze theorie neemt een consument een kwaliteit van een product waar door naar de health claim te kijken die bij het product hoort. Deze kwaliteit kan als positief worden ervaren. Op basis van deze positieve kwaliteit van de health claim gaat de consument er vanuit dat het hele product positief is. De overige voedingsinformatie wordt niet geëvalueerd, er wordt alleen naar de health claim gekeken (Schuldt, & Hannahan, 2013). Het halo effect kan ook ontstaan bij een product met een 6

7 nutritional claim. Kozup, Creyer en Burton (2003) zijn het met Williams (2005) eens en tonen aan dat de health claim inderdaad een positief effect heeft op de productattitude. In hun onderzoek wordt wel duidelijk dat de health claim alleen effect heeft als overige voedingsinformatie ontbreekt. Wanneer de voedingsinformatie van het product wel aanwezig is heeft de health claim geen effect op de productattitude. De onderzoeken van Williams (2005) en Kozup et al. (2003) laten dus een positieve invloed zien van de health claim op de productattitude. In deze onderzoeken is de nutritional claim niet bekeken, hier kunnen dus geen uitspraken over gedaan worden. De eerder uitgevoerde onderzoeken laten tegenstrijdige resultaten. In sommige onderzoeken wordt aangetoond dat de health claim een positief effect heeft op de productattitude (Kozup et al., 2003) en dat de health claim bovendien een positiever effect heeft dan de nutritional claim (Williams, 2005). In andere onderzoeken zijn er geen verschillende effecten gevonden (Keller et al., 1997; Marietta et al., 1999). Naar aanleiding van de bovenstaande onderzoeken wordt verwacht dat de health claim een positiever effect heeft op de productattitude dan de nutritional claim. De tweede hypothese luidt: H2: Een health claim op productverpakkingen heeft een positiever effect op de productattitude van de consument dan een nutritional claim. 2.5 Het type claim en de koopintentie van de consument Koopintentie is de intentie om een product te kopen, maar ook de intentie om richting een winkel te gaan (Fransen, & van den Putte, 2012). Het effect van claims op de koopintentie van de consument is in verschillende onderzoeken onderzocht. Uit deze onderzoeken is gebleken dat zowel health claims als nutritional claims een positief effect hebben op de koopintentie van de consument (Coleman, Miah, Morris, & Morris, 2014; van Trijp, & van der Lans, 2007; Verbeke et al., 2009; Williams, 2005; van Kleef, van Trijp, & Luning, 2005). Verbeke, Scholderer en Lähteenmäki (2009) stellen daarbij wel dat de health claim meer invloed heeft op de koopintentie dan de nutritional claim. Volgens hen is de health claim dus het effectiefst. Williams (2005) is het hier mee eens. Een verklaring die hiervoor gegeven kan worden is dat consumenten het product met een health claim als gezonder zien dan een product met een nutritional claim. Doordat de consument het product als gezonder ziet heeft de consument meer intentie om het product te kopen. Van Kleef, van Trijp en Luning (2005) stellen ook dat de health claim een groter effect heeft op de 7

8 koopintentie dan de nutritional claim. In hun onderzoek worden wel verschillen tussen soorten health claims aangetoond. Volgens hen hebben health claims die gerelateerd zijn aan lichamelijke ziektes, zoals hartziektes en kanker, een groter effect op de koopintentie dan health claims die gerelateerd zijn aan psychische ziektes, zoals stress en dementie. Daarnaast stellen zij dat de claims waarop staat dat uit eerdere onderzoeken is gebleken dat het product werkt tegen bepaalde ziektes of kwalen het populairst zijn onder consumenten. Deze claims zorgen er dan ook voor dat consumenten de intentie hebben om het product daadwerkelijk te kopen. Bovenstaande onderzoeken stellen dus dat de health claim het effectiefst is. In tegenstelling tot bovenstaande onderzoeken stellen Kozup, Creyer en Burton (2003) dat de health claim alleen een positief effect heeft wanneer andere voedingsinformatie op de verpakking van het product ontbreekt. Wanneer de voedingsinformatie wel aanwezig is heeft de health claim geen effect op de koopintentie. Volgens Kozup et al. (2003) zijn consumenten behoedzaam voor health claims en vertrouwen zij bij de beslissing om een product wel of niet te kopen liever op de voedingsinformatie van het product. In dit onderzoek is er alleen naar health claims en voedingsinformatie gekeken. Over nutritional claims kunnen dus geen uitspraken worden gedaan. Over het algemeen beïnvloeden de health en de nutritional claims allebei de koopintentie. Het merendeel van de onderzoeken gaat er vanuit dat beide claims een positief effect hebben op de koopintentie, maar dat de health claim effectiever is dan de nutritional claim (Coleman et al., 2014; van Trijp, & van der Lans, 2007; Verbeke et al., 2009; Williams, 2005; van Kleef et al., 2005). Kozup et al. (2003) daarentegen stellen dat de health claim alleen effect heeft als overige voedingsinformatie ontbreekt. Naar aanleiding van de resultaten uit voorgaande onderzoeken wordt verwacht dat de health claim een positiever effect heeft op de koopintentie dan de nutritional claim. Hieruit volgt de derde hypothese: H3: Een health claim op productverpakkingen heeft een positiever effect op de koopintentie van de consument dan een nutritional claim. 2.4 Geslacht In dit onderzoek wordt gekeken of geslacht invloed heeft op de relatie tussen type claim en de geloofwaardigheid van de claim, de productattitude en de koopintentie van de consument. Er zijn verscheidene onderzoeken gedaan naar het effect van claims op mannen en vrouwen. Uit onderzoek van Urala, Arvola en Lähteenmäki (2003) is gebleken dat vrouwen meer 8

9 openstaan voor claims en positiever reageren op claims dan mannen. Daarnaast hebben vrouwen meer vertouwen in claims en vinden zij claims geloofwaardiger dan mannen. Verbeke et al. (2009) stellen daarentegen dat mannen health en nutritional claims geloofwaardiger vinden dan vrouwen. Marietta et al. (1999) hebben gekeken of de productattitude van mannen en vrouwen na het zien van de health of de nutritional claim verschillend is. Zij hebben in hun onderzoek een verschil tussen mannen en vrouwen gevonden. Vrouwen hebben na het zien van een health of nutritional claim een hogere productattitude dan mannen. Ares en Gámbaro (2007) hebben ook een verschil gevonden tussen de productattitude van mannen en vrouwen. Dit verschil is volgens hen te verklaren door de combinatie van type claim en geslacht. Mannen zouden gevoeliger zijn voor reduced claims en vrouwen voor enhanced claims. Zowel de reduced als de enhanced claims zijn health claims. Reduced claims zijn claims waarin gesteld wordt dat het product bepaalde ziektes of kwalen vermindert en staan bijvoorbeeld op cholesterolverlagende producten. Enhanced claims stellen dat het product de gezondheid versterkt en kunnen bijvoorbeeld staan op een product dat zorgt voor sterkere botten. Mannen hebben een hogere productattitude voor producten met een reduced claim en vrouwen hebben een hogere productattitude na het zien van producten met een enhanced claim. Een beperking van het onderzoek van Ares en Gámbaro (2007) is dat er niet naar nutritional claims is gekeken. Op basis van hun onderzoek kunnen er dus geen uitspraken gedaan worden over nutritional claims. De ontbrekende informatie over nutritional claims kan aangevuld worden door het onderzoek van Cannoosamy, Pugo- Gunsam en Jeewon (2014). In hun onderzoek is onderzocht in hoeverre de nutritional claims door consumenten worden begrepen. Uit de resultaten is gebleken dat vrouwen de claims beter begrijpen dan mannen. Dit komt doordat zij vaker boodschappen doen en dus meer in aanraking komen met claims dan mannen. Wanneer de claims begrepen worden door de consument wordt de informatie uit de claim gebruikt bij de beslissing om het product wel of niet te kopen. Doordat vrouwen de nutritional claims beter begrijpen hebben deze claims meer invloed hebben op de koopintentie van vrouwen dan op de koopintentie van mannen. In het onderzoek van Cannoosamy et al. (2014) is er alleen naar nutritional claims gekeken. Er moet verder onderzoek gedaan worden om uitspraken te kunnen doen over het effect van het geslacht op de relatie tussen health claims en de koopintentie van consumenten. 9

10 Uit voorgaande onderzoeken blijkt dat er wel verschillen zijn tussen mannen en vrouwen met betrekking tot productattitude en koopintentie (Ares, & Gámbaro, 2007; Cannoosamy, Pugo- Gunsam, & Jeewon, 2014). Onderzoeken naar de geloofwaardigheid van claims tonen geen verschillen aan tussen mannen en vrouwen (Urala et al., 2003; Verbeke et al., 2009). Doordat er een gebrek is aan overkoepelende resultaten en er nog weinig onderzoek is gedaan naar de rol van geslacht op de relatie tussen type claim en de geloofwaardigheid van de claim, productattitude en koopintentie is er een research question opgesteld. De research question moet meer duidelijkheid geven over eventuele verschillen tussen mannen en vrouwen. De research question luidt: RQ1: In hoeverre verschillen mannen en vrouwen van elkaar met betrekking tot de geloofwaardigheid van de claim, hun productattitude en hun koopintentie na het zien van een health of nutritional claim? 2.5 Conceptueel model Alle variabelen die in dit onderzoek gebruikt en onderzocht worden zijn schematisch weergegeven in een conceptueel model. In het model is te zien welke relaties onderzocht worden. Type claim H1 H2 Geloofwaardigheid Productattitude RQ1 H3 Koopintentie Geslacht 3. Methode De manier waarop het onderzoek is uitgevoerd zal in dit hoofdstuk uitgelegd worden. Allereerst worden de onderzoeksmethode en het design besproken. Vervolgens worden de steekproef en de procedure toegelicht, het manipulatiemateriaal wordt uitgelegd en de variabelen worden geoperationaliseerd. Tot slot wordt vermeld welke analyses er uitgevoerd worden. 10

11 3.1 Onderzoeksmethode De onderzoeksmethode die in dit onderzoek is gebruikt is een experiment in combinatie met een online vragenlijst. Er is voor een experiment gekozen omdat er met deze onderzoeksmethode een oorzaak- gevolgrelatie onderzocht kan worden. De onafhankelijke variabele is de oorzaak en de afhankelijke variabele het gevolg. In dit onderzoek wordt er gekeken of er een causaal verband is tussen het type claim en de afhankelijke variabelen geloofwaardigheid van de claim, productattitude en koopintentie van de consument. Er wordt tevens gekeken of de modererende variabele geslacht van invloed is op dit verband. Bovendien kan er met een experiment materiaal gemanipuleerd worden, dit is een voordeel. De claim wordt gemanipuleerd en hierdoor kan onderzocht worden of het verwachte gevolg optreedt ( t Hart, Boeije, & Hox, 2009). Een ander voordeel van een experiment is dat er condities gevormd kunnen worden en dat deze onder controle gehouden kunnen worden. Het experiment in dit onderzoek bestond uit een nameting met twee experimentele groepen die gelijk verdeeld zijn. Dit is goed voor de interne validiteit. Tijdens het onderzoek is er niet alleen gebruik gemaakt van een experiment, maar ook van een online vragenlijst. Er is gekozen voor een online vragenlijst omdat dit een snelle, gemakkelijke en goedkope manier van onderzoek doen is (Fink, 2009). Een nadeel van de online vragenlijst is dat er tijdens het afnemen geen direct persoonlijk contact is. Dit betekent dat er niet gecontroleerd kan worden of de respondenten de vragenlijst volledig invulden. Deze bedreiging is opgelost door gebruik te maken van Force respons. De respondenten konden niet door met de volgende vraag als zij de vorige vragen niet volledig hadden ingevuld. Hierdoor wordt non- respons voorkomen ( t Hart et al., 2009). 3.2 Het design Het onderzoek bestond uit een 2 x 1 tussen groepen design. De onafhankelijke variabele type claim heeft twee levels, nutritional claim en health claim. Met dit design kon onderzocht worden in hoeverre elk type claim een effect had op de geloofwaardigheid, productattitude en koopintentie van de consument. Dit design maakte deel uit van een groter onderzoek met een 3 x 2 tussen groepen design. In dit onderzoek is echter alleen gebruik gemaakt van de data die relevant zijn voor het beantwoorden van de vraagstelling. 11

12 3.3 Steekproef en procedure In dit onderzoek is gebruik gemaakt van een convenience steekproef. Dit is een steekproef waarbij de respondenten worden ondervraagd die het eenvoudigst te bereiken zijn. Daarnaast is er een sneeuwbalsteekproef gebruikt. Aan de respondenten is gevraagd of zij de link van het onderzoek met hun vrienden wilden delen (Flick, 2009). Er zijn zowel mannen als vrouwen ondervraagd met een leeftijd van achttien jaar of ouder. In vorige onderzoeken zijn vaak studenten ondervraagd, maar zij zijn geen goede generaliseerbare groep. De kennis van deze groep is van een bovengemiddeld niveau en de meeste studenten zijn tussen de achttien en vijfentwintig jaar oud. Doordat studenten geen goede generaliseerbare groep zijn is de externe validiteit laag. Daarom zijn er in dit onderzoek mensen van verschillende leeftijden ondervraagd. De respondenten waren tussen de achttien en 83 jaar oud. De gemiddelde leeftijd was 33,2 jaar (SD = 17,28). In totaal hebben er 99 respondenten deelgenomen aan het onderzoek, waarvan 32,3 procent mannen (n = 32) en 67,7 procent vrouwen (n = 67). Aangezien veel mensen tegenwoordig Facebook hebben en via Facebook gemakkelijk veel mensen bereikt kunnen worden, zijn de meeste respondenten via Facebook uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. De respondenten waarvan bekend is dat zij geen Facebook account hebben zijn via de mail benaderd. Er is in de uitnodiging achterwege gehouden waar het onderzoek precies over ging zodat de respondenten geen mogelijkheid hadden om al een mening te vormen over het onderwerp. Hierdoor wordt de betrouwbaarheid van het onderzoek verhoogd. Wanneer de respondent besloot om mee te doen opende de respondent een link en startte het onderzoek. De respondenten kregen allereerst een informatiebrief te zien en werden geïnformeerd over de anonimiteit van het onderzoek en over de mogelijkheid om op elk moment te kunnen stoppen met het onderzoek. Vervolgens moesten de respondenten akkoord gaan met het consent formulier ten behoeve van de ethische toetsing. Hierna kon het onderzoek starten. De respondenten werden random ingedeeld in één van de twee condities. Het begin van de vragenlijst bestond uit een aantal vragen over de demografische kenmerken van de respondent. Tijdens het beantwoorden van de vragen uit de vragenlijst kregen de respondenten een advertentie te zien van het vers geperste vruchtensap met of de health claim of de nutritional claim. Na het bekijken van de advertentie beantwoordden de respondenten de vragen. Deze vragen moeten de geloofwaardigheid van de claim, de productattitude en de koopintentie 12

13 meten. De volledige vragenlijst is in bijlage B te vinden. De vragenlijst heeft ongeveer tweeënhalve week online gestaan, van 31 oktober tot en met 18 november Het manipulatiemateriaal. Het manipulatiemateriaal dat is gebruikt in dit onderzoek bestond uit een advertentie van vers geperst vruchtensap met daarop een claim. Er is voor gekozen om vers geperst vruchtensap in de advertentie te laten zien omdat dit product goed aansluit bij de health en de nutritional claims die gebruikt worden. Vers geperst vruchtensap is een gezond product en daarom passen de claims goed bij dit product. Hierdoor kan er goed worden gekeken naar de verschillen in effectiviteit van de health en de nutritional claims. De respondenten zijn random over de twee condities verdeeld. Conditie 1: vers geperst vruchtensap met een health claim De respondenten in deze conditie kregen een advertentie te zien van het vers geperste vruchtensap met daarop een health claim. De health claim die gebruikt werd luidde: Voor een sterk immuunsysteem. De health claim is gericht op de algehele gezondheid van de consument. Door het drinken van het vruchtensap wordt het immuunsysteem versterkt en dit is goed voor de gezondheid van de persoon. Er is voor deze claim gekozen omdat deze informatie voor iedereen van belang kan zijn, ongeacht de leeftijd, geslacht of de gezondheid. Conditie 2: vers geperst vruchtensap met een nutritional claim De respondenten in de tweede conditie kregen een geprinte advertentie te zien van het vers geperste vruchtensap in combinatie met een nutritional claim. De nutritional claim is een voedingsclaim en werd als volgt gebruikt: 100% fruit, jouw dagelijkse dosis vitamines. Deze advertentie liet zien dat de consument met één flesje vruchtensap genoeg vitamines binnenkrijgt voor de hele dag en niks extra s meer hoeft te nemen om aan de dagelijkse dosis vitamines te voldoen. Deze claim geldt voor iedereen die meedoet aan het onderzoek en is niet gebonden aan een specifieke leeftijd of gezondheid. Daarom is er voor gekozen om deze claim te gebruiken. De geprinte advertenties zijn tot stand gekomen door bestaande advertenties van vers geperst vruchtensap met de smaak aardbei/sinaasappel aan te passen en de twee claims toe te voegen. Er is besloten om geen merknamen op de producten te zetten. Merknamen kunnen invloed hebben op de mening van de respondenten, zij vinden het ene merk beter dan het andere 13

14 merk. Daarnaast hebben beide advertenties hetzelfde formaat en staat de claim in beide condities aan de rechterkant naast het product. Het manipulatiemateriaal is in bijlage B te vinden. Conditie 1 bestaat uit 49 respondenten en conditie 2 uit 50 respondenten. 3.5 Pilot test Voordat de online vragenlijst is verspreid is er een pilot test uitgevoerd om eventuele onduidelijkheden en spelfouten in de vragenlijst te ontdekken. Aan de pilot test hebben 45 participanten deelgenomen. Zij voldeden allemaal aan de selectiecriteria. Uit de pilot test is gebleken dat de vragen duidelijk te begrijpen zijn. Echter zijn er wel een aantal spelfouten ontdekt. Deze spelfouten zijn verbeterd en vervolgens is de online vragenlijst verspreid. 3.6 Operationalisering van de variabelen Geloofwaardigheid van de claim De eerst afhankelijke variabele die onderzocht werd is de geloofwaardigheid van de claim. Onderzocht is in hoeverre de respondenten de claims geloofden. Kozup et al. (2003) hebben eerder onderzoek gedaan naar de geloofwaardigheid. De geloofwaardigheid bleek in hun onderzoek met een betrouwbare schaal te zijn gemeten. In dit onderzoek zijn daarom items uit die vragenlijst gebruikt. De formulering van de items is aangepast zodat de items gemeten kunnen worden met een likert- antwoordschaal. De likert- schaal bestond uit een vijfpuntsschaal en liep van Helemaal mee oneens tot en met Helemaal mee eens. Hoe hoger er wordt gescoord op de vijf- puntsschaal, hoe geloofwaardiger de claim door de respondent wordt gevonden. De items bestonden uit de volgende drie stellingen Ik vind de informatie in de advertentie vertrouwd, Ik vind de informatie in de advertentie oprecht en Ik vind de informatie in de advertentie betrouwbaar. De betrouwbaarheid van de schaal is gemeten. De betrouwbaarheid is hoog (α = 0,88). De geloofwaardigheid van de claim is gemeten met een betrouwbare schaal (M = 2,54; SD = 1,00). Productattitude De tweede afhankelijke variabele is de productattitude. In het onderzoek van Lee, Park en Han (2008) is eerder onderzoek gedaan naar productattitude. Zij hebben productattitude gemeten met behulp van vier items. Deze items vormden een betrouwbare schaal. De vier items waren Het product spreekt mij aan, Het product lijkt mij smakelijk, Het product vind ik interessant en Het product zou ik willen uitproberen. Deze items zijn gemeten op 14

15 een vijf- puntsschaal met de antwoordmogelijkheden Helemaal mee oneens tot en met Helemaal mee eens. De betrouwbaarheid van de schaal is gemeten en deze was hoog (α = 0,91). De productattitude is met een betrouwbare schaal gemeten (M = 3,31; SD = 1,02). Koopintentie van de consument Tot slot is de koopintentie van de consument gemeten. Koopintentie wordt gemeten met items die afkomstig zijn uit het onderzoek van Keller et al. (1997). In hun onderzoek is koopintentie gemeten aan de hand van drie items en deze items vormden samen een betrouwbare schaal. Om de items te kunnen meten met een likert- antwoordschaal zijn de items aangepast. De items bestonden uit de volgende drie stellingen: Aan de hand van de informatie in de advertentie ben ik geneigd om het product te kopen, Gegeven de informatie in de advertentie overweeg ik om het product te kopen en De informatie in de advertentie leidt ertoe dat ik sneller besluit om het product te kopen. De drie items hebben als antwoordmogelijkheden een vijf- puntsschaal die loopt van Helemaal mee oneens tot en met Helemaal mee eens. Hoe hoger de score op de vijf- puntsschaal, hoe hoger de koopintentie van de respondent is. De betrouwbaarheid is gemeten en deze is hoog (α = 0,93). Hierdoor kan er gesproken worden van een betrouwbare meting van koopintentie (M = 2,67; SD = 1,06). Modererende variabele geslacht De modererende variabele in dit onderzoek is geslacht. Er is gekeken of er verschillen zijn in het effect van de health en de nutritional claims op mannen en vrouwen. 3.7 Analyseplan Allereerst zijn er van de items die de verschillende variabelen meten schalen geconstrueerd. Om te controleren of deze schalen betrouwbaar zijn is Cronbach s alpha uitgerekend. De schalen zijn betrouwbaar als Cronbach s alpha een waarde tussen 0,60 en 0,80 heeft (van Groningen, & de Boer, 2012). Vervolgens is de variabele geslacht gehercodeerd naar de waarden 0 en 1. De code 0 staat voor mannen en 1 voor vrouwen. Daarnaast zijn de health en de nutritional claims samengevoegd tot één onafhankelijke variabele met de codes 0 en 1. De conditie waarin de nutritional claim werd getoond is gecodeerd met code 0 en code 1 staat voor de conditie waarin de health claim werd getoond. Vervolgens zijn de drie hypotheses en de research question getoetst. Per afhankelijke variabele is de bijbehorende hypothese geanalyseerd met behulp van een Tweewegs- variantieanalyse (Two Way ANOVA). In een Tweewegs- variantieanalyse worden er twee groepen met elkaar vergeleken, namelijk de 15

16 conditie met de health claim en de conditie met de nutritional claim (van Peet, Namesnik, & Hox, 2012). Bij een Tweewegs- variantieanalyse zijn er twee onafhankelijke variabelen, in dit geval type claim en geslacht. Bij hypothese één, twee en drie worden alleen de directe relaties gerapporteerd, dus de invloed van het type claim op de afhankelijke variabelen. De variabele geslacht wordt in de Tweewegs- variantieanalyse meteen meegenomen als tweede onafhankelijke variabele. De resultaten die betrekking hebben op geslacht worden echter alleen bij de beantwoording van de research question gerapporteerd. De Levene s Test wordt met een Tweewegs- variantieanalyse berekend. Deze zal altijd gerapporteerd worden. Eta kwadraat daarentegen zal alleen gerapporteerd worden wanneer het resultaat significant is. 4. Resultaten De steekproef is verdeeld over de twee condities. De conditie waarin de health claim werd laten zien bestond uit 49 respondenten met een gemiddelde leeftijd van 33,5 jaar. Van deze respondenten was 32,7 procent man (n = 16) en 67,3 procent vrouw (n = 33). De conditie waarin de nutritional claim werd laten zien bestond uit 50 respondenten met een gemiddelde leeftijd van 32,9 jaar. Hiervan was 32 procent man (n = 16) en 68 procent vrouw (n = 34). De resultaten van de uitgevoerde Tweewegs- variantieanalyses (Two Way ANOVA) zullen nu besproken worden. 4.1 Geloofwaardigheid van de claim Om bij hypothese 1 de invloed van het type claim op de geloofwaardigheid van de claim te toetsen is er een Tweewegs- variantieanalyse (Two Way ANOVA) uitgevoerd met als onafhankelijke variabelen type claim en geslacht en als afhankelijke variabele geloofwaardigheid. Alleen de directe effecten van type claim op de geloofwaardigheid zullen nu gerapporteerd worden voor het beantwoorden van hypothese 1. Uit de Tweewegsvariantieanalyse is gebleken dat de Levene s Test geen significant resultaat heeft geleverd, F(3,95) = 1,48, p = 0,224. Er mag daarom uit worden gegaan van gelijke populatievarianties. Uit de resultaten bleek verder dat er geen significant verschil is gevonden wat betreft de geloofwaardigheid van de claim tussen de twee condities, F(1,98) = 1,64, p = 0,203. Respondenten die de nutritional claim hebben gezien scoorden hoger dan de respondenten die de health claim hebben gezien (bijlage A, tabel 1). Dit resultaat is echter niet significant. Dit betekent dat hypothese 1 aangenomen kan worden. Beide claims zijn even geloofwaardig. 16

17 4.2 Productattitude Om het effect van type claim op productattitude te toetsen is voor hypothese 2 ook een Tweewegs- variantieanalyse (Two Way ANOVA) uitgevoerd. De onafhankelijke variabelen in deze analyse zijn type claim en geslacht en de afhankelijke variabele is productattitude. Alleen de resultaten die betrekking hebben op hypothese 2 worden nu gerapporteerd. Uit de Levene s Test is gebleken dat er uit gegaan mag worden van twee gelijke populatievarianties, F(3,95) = 1,32, p = 0,273. Er is geen significant verschil gevonden tussen de conditie waarin de nutritional claim werd getoond en de conditie waarin de health claim werd getoond, F (1,98) = 1,11, p = 0,294. Respondenten die de nutritional claim hadden gezien scoorden hoger op productattitude dan de respondenten die de health claim hadden gezien (bijlage A, tabel 2), maar dit resultaat is niet significant. Dit betekent dat hypothese 2 verworpen moet worden. Een health claim heeft geen positiever effect op productattitude dan een nutritional claim. 4.3 Koopintentie van de consument Hypothese 3 is getoetst met een Tweewegs- variantieanalyse (Two Way ANOVA) waarin de onafhankelijke variabelen het type claim en geslacht zijn en koopintentie de afhankelijke variabele is. Alleen de resultaten met betrekking tot koopintentie worden nu gerapporteerd. De Levene s Test liet zien dat er geen significante uitkomst is, F(3,95) = 1,50, p = 0,219. Dit betekent dat er twee gelijke populatievarianties zijn. Uit de analyse bleek dat er geen significant verschil is gevonden tussen de twee condities, F(1,98) = 1,52, p = 0,221. Respondenten die de nutritional claim te zien kregen hadden een hogere score dan de respondenten die de health claim hebben gezien (bijlage A, tabel 3). Dit resultaat is echter niet significant. Dit betekent dat hypothese 3 verworpen moet worden. Een health claim heeft geen positiever effect op de koopintentie dan een nutritional claim. 4.4 Geslacht Om de invloed van geslacht op de relatie tussen type claim en de afhankelijke variabelen te toetsen is de variabele geslacht meegenomen in de Tweewegs- variantieanalyse (Two Way ANOVA). Allereerst is er getoetst of het effect van type claim op de geloofwaardigheid verschillend is voor mannen en vrouwen. Uit de analyse bleek dat er geen significant hoofdeffect is gevonden voor geslacht op de relatie tussen type claim en de geloofwaardigheid van de claim, F(1,98) = 0,33, p = 0,566. Vrouwen scoorden hoger op geloofwaardigheid dan mannen, maar dit resultaat is niet significant. Daarnaast is er geen significant interactie- effect gevonden tussen type claim en geslacht, F(1,98) = 3,99, p = 0,049. Uit de resultaten bleek dat 17

18 mannen de nutritional claim geloofwaardiger vonden en vrouwen de health claim, maar deze resultaten zijn niet significant (bijlage A, tabel 4). Vervolgens is berekend of het effect van type claim op productattitude verschillend is voor mannen en vrouwen. Er is geen significant hoofdeffect gevonden voor geslacht, F(1,98) = 0,53, p = 0,467. Uit de resultaten bleek dat mannen een positievere productattitude hadden na het zien van de claim dan vrouwen, maar dit resultaat is niet significant. Er is ook geen significant interactie- effect gevonden tussen type claim en geslacht, F(1,98) = 0,00, p = 0,949. Mannen scoorden zowel na het zien van de health claim als de nutritional claim hoger op productattitude dan vrouwen, maar dit resultaat is niet significant (bijlage A, tabel 5). Tot slot is er gekeken of mannen en vrouwen verschillend scoren op koopintentie na het zien van de health of nutritional claim. Uit de analyse is gebleken dat er geen significant hoofdeffect is voor geslacht, F(1,98) = 0,00, p = 0,997. Mannen en vrouwen scoorden hetzelfde op koopintentie na het zien van een claim. Uit de resultaten bleek verder dat er geen significant interactie- effect is tussen type claim en geslacht, F(1,98) = 2,89, p = 0,092. Mannen hadden meer intentie om het product te kopen na het zien van een nutritional claim en vrouwen hadden een hogere intentie om het product te kopen na het zien van de health claim (bijlage A, tabel 6), maar deze resultaten zijn niet significant. De research question bestond uit de vraag in hoeverre er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen.uit de Tweewegs- variantieanalyses is gebleken dat er geen significante resultaten zijn gevonden voor het hoofdeffect van geslacht en het interactie- effect tussen type claim en geslacht. Dit betekent dat er geen verschillen zijn tussen mannen en vrouwen en dat geslacht geen modererend effect heeft op de relatie tussen type claim en de afhankelijke variabelen. Mannen vinden de claims even geloofwaardig als vrouwen, de productattitude van mannen en vrouwen is hetzelfde en de koopintentie van mannen verschilt niet met de koopintentie van vrouwen. 5. Conclusie & discussie In deze thesis is onderzocht wat het effect is van health en nutritional claims op de geloofwaardigheid van de claims, de productattitude en de koopintentie van de consument. Daarnaast is er gekeken of het effect van claims verschillend is voor mannen en vrouwen. Om dit te onderzoeken is er gebruik gemaakt van een online experiment in combinatie met een 18

19 online vragenlijst. In totaal hebben er 99 respondenten deelgenomen aan het onderzoek. Er is eerder onderzoek gedaan naar claims en hierbij werden veelal studenten ondervraagd. Aan deze thesis hebben niet alleen maar studenten deelgenomen en daarom is deze thesis een aanvulling op eerdere onderzoeken. Dit onderzoek moet duidelijkheid geven over welke claim het meest effectief is, de health of de nutritional claim. De vraagstelling van dit onderzoek luidde: In hoeverre heeft het type claim effect op de geloofwaardigheid van de claim, de productattitude en de koopintentie van de consument en zijn er verschillen voor mannen en vrouwen in deze relaties?. Uit het onderzoek blijkt allereerst dat er geen significant resultaat is gevonden voor het effect van het type claim op de geloofwaardigheid van de claim. Dit resultaat komt overeen met eerdere onderzoeken (Verbeke et al., 2009; Choi, & Springston, 2014; Keller et al., 1997) waarin gesteld wordt dat beide claims als even geloofwaardig worden gezien. Uit de analyses blijkt wel dat de nutritional claim geloofwaardiger wordt gevonden dan de health claim maar dit resultaat is niet significant. Het type claim heeft dus geen effect op de geloofwaardigheid van de claim, hypothese 1 wordt ondersteund. Beide claims zijn geloofwaardig. Vervolgens is het effect van het type claim op de productattitude van de consument onderzocht. Er is geen significant effect gevonden van het type claim op productattitude. Dit betekent dat een health claim hetzelfde effect heeft op productattitude als een nutritional claim. Hypothese 2 moet verworpen worden. Dit resultaat komt niet overeen met het onderzoek van Williams (2005) waarin gesteld wordt dat de health claim een positiever effect heeft op productattitude dan de nutritional claim. Uit de analyses blijkt dat respondenten die de nutritional claim te zien kregen hoger scoorden op productattitude dan de respondenten die de health claim hebben gezien. Dit resultaat is niet significant. Het feit dat er geen significante resultaten zijn gevonden kan verklaard worden. Het kan zijn dat de respondent al een bepaalde attitude ten opzichte van het product heeft. Wanneer de respondent bijvoorbeeld niet van vers geperst vruchtensap houdt zal de respondent hierdoor sowieso al een negatieve attitude tegenover het product hebben. Daarnaast toont het onderzoek aan dat er geen significant verschil is tussen het effect van de nutritional claim op koopintentie en de health claim op koopintentie. Dit is in overeenstemming met verschillende onderzoeken waarin gesteld wordt dat beide claims 19

20 hetzelfde effect hebben op koopintentie (Coleman et al., 2014; van Trijp, & van der Lans, 2007). Dit resultaat is tegenstrijdig met onderzoek van Williams (2005) en van Kleef et al. (2005) waarin aangetoond is dat de health claim een positiever effect heeft op de koopintentie dan de nutritional claim. Bovendien blijkt uit de analyses dat de nutritional claim juist voor een hogere koopintentie zorgt dan de health claim, maar dit resultaat is niet significant. De derde hypothese moet verworpen worden. Een verklaring voor het feit dat de nutritional claim een positiever effect heeft op de koopintentie kan gezocht worden in het onderzoek van Kozup et al. (2003). In hun onderzoek is aangetoond dat consumenten zich bij het kopen van een product laten leiden door de voedingsinformatie over het product. Aangezien een health claim geen voedingsinformatie bevat en een nutritional claim wel kan het zijn dat de nutritional claim hierdoor een positiever effect heeft op de koopintentie van de consument dan de health claim. Verder is er in het onderzoek aangetoond dat er geen significante verschillen zijn tussen mannen en vrouwen bij het zien van de health of de nutritional claim. Dit betekent dat geslacht geen invloed heeft op de relatie tussen type claim en de afhankelijke variabelen. De health en nutritional claim worden zowel door mannen als vrouwen als even geloofwaardig gezien. Dit resultaat komt niet overeen met eerder onderzoek (Urala et al., 2003) waarin claims geloofwaardiger worden gevonden door vrouwen of het onderzoek van Verbeke et al. (2009) waarin juist mannen de claims geloofwaardiger vinden dan vrouwen. Daarnaast is er geen verschil tussen de productattitude van mannen en vrouwen na het zien van de claims. Dit resultaat is in strijd met het onderzoek van Marietta et al. (1999) waarin geconcludeerd wordt dat vrouwen een positievere productattitude hebben na het zien van claims dan mannen. Tot slot heeft geslacht geen modererend effect op de relatie tussen type claim en de koopintentie van de consument. De koopintentie van mannen en vrouwen is na het zien van de claims hetzelfde. Dit resultaat komt niet overeen met het onderzoek van Cannoosamy et al. (2014). Zij stellen dat vrouwen een grotere intentie hebben om een product te kopen na het zien van een claim dan mannen. Het feit dat er geen verschillen zijn gevonden tussen mannen en vrouwen kan verklaard worden door de scheve verdeling van mannen en vrouwen in de twee condities. Beide condities bevatten meer vrouwen. Deze scheve verdeling kan ervoor zorgen dat eventuele verschillen tussen mannen en vrouwen niet significant zijn. Dit onderzoek heeft een aantal beperkingen die van invloed kunnen zijn op de uiteindelijke resultaten. Allereerst is de verhouding mannen en vrouwen in de getrokken steekproef 20

21 ongelijk. Doordat de respondenten random over de verschillende condities zijn verdeeld kon er geen rekening mee gehouden worden welke persoon in welke conditie terecht kwam. Hierdoor zitten er in de twee condities meer vrouwen dan mannen. Dit kan de reden zijn dat er geen significante resultaten zijn gevonden. In vervolgonderzoek moet er voor gezorgd worden dat er ongeveer evenveel mannen en vrouwen deelnemen aan het onderzoek. De kans op een gelijke verdeling van mannen en vrouwen per conditie wordt dan groter. Een andere beperking is dat er een online vragenlijst afgenomen is. Hierdoor was er geen mogelijkheid om te controleren of de respondenten de vragen eerlijk hebben ingevuld. Daarnaast konden eventuele factoren van buitenaf die van invloed kunnen zijn op het onderzoek niet constant gehouden worden. De interne validiteit is daardoor minder hoog. Daarentegen is de externe validiteit verhoogd omdat de respondenten in hun eigen omgeving werden benaderd en niet in een laboratorium zaten tijdens het onderzoek. De natuurlijke omgeving zorgt ervoor dat de respondenten op een natuurlijke manier reageren op het experiment en de vragenlijst. In vervolgonderzoek kan er wel nagedacht worden over het feit dat dit onderzoek online is afgenomen. De respondenten kregen de claim online te zien. Normaal gesproken zien de consumenten de claim in een winkel en beslissen zij daar om een product wel of niet te kopen. Het online laten zien van de claim heeft wellicht invloed op de productattitude en de koopintentie. Het soort product dat gebruikt is voor het manipulatiemateriaal is ook een beperking. Het kan zijn dat sommige respondenten niet van vers geperst vruchtensap houden. Zij hebben dan al een negatievere attitude ten opzichte van het product in vergelijking met de respondenten die wel van vers geperst vruchtensap houden en zullen minder de intentie hebben om het product te kopen. Het is belangrijk om in vervolgonderzoek rekening te houden met de keuze voor het product. Er zou bijvoorbeeld aan het begin van het onderzoek aan de respondent gevraagd kunnen worden om uit een lijst met producten één product te kiezen waarvan de respondent houdt. Het manipulatiemateriaal voor deze respondent kan dan uit dit product bestaan met daarop een health of een nutritional claim. Het nadeel hiervan is dat de respondent een voorkeur heeft voor het gekozen product en hierdoor niet objectief aan het experiment begint. De laatste beperking van dit onderzoek heeft te maken met de literatuur voor dit onderzoek. De meeste onderzoeken uit de gebruikte literatuur komen niet uit Nederland, maar bijvoorbeeld uit de Verenigde Staten. De hypotheses voor dit onderzoek worden geformuleerd 21

Foodclaims: onder valse vlag varen?

Foodclaims: onder valse vlag varen? Foodclaims: onder valse vlag varen? Een online experiment naar voedingsclaims en het effect hiervan op de attitude van consumenten. Naam: Nienke Gras Studentnummer: 10365478 Docente: Charlotte Blom Universiteit

Nadere informatie

Consumenten zijn steeds meer bezig met gezonder eten (GfK, 2013). Het gebruik van voedingsclaims op verpakkingen van ongezonde producten is daarom een

Consumenten zijn steeds meer bezig met gezonder eten (GfK, 2013). Het gebruik van voedingsclaims op verpakkingen van ongezonde producten is daarom een Gezonde chips? Een onderzoek naar het effect van voedingsclaims en verpakkingsmateriaal van ongezonde voedingsmiddelen op de productattitude en de intentie om het product te kopen Sarah Braun 10074244

Nadere informatie

Maakt gezond leven ons beïnvloedbaar?

Maakt gezond leven ons beïnvloedbaar? Maakt gezond leven ons beïnvloedbaar? Een onderzoek naar het effect van voedings- en gezondheidsclaims op de productattitude en koopintentie van de consument Vak: Afstudeerproject Persuasieve Communicatie

Nadere informatie

Management Summary. Auteur Tessa Puijk. Organisatie Van Diemen Communicatiemakelaars

Management Summary. Auteur Tessa Puijk. Organisatie Van Diemen Communicatiemakelaars Management Summary Wat voor een effect heeft de vorm van een bericht op de waardering van de lezer en is de interesse in nieuws een moderator voor dit effect? Auteur Tessa Puijk Organisatie Van Diemen

Nadere informatie

Eerst zien dan geloven!

Eerst zien dan geloven! Eerst zien dan geloven! Een onderzoek naar het effect van voedingsclaims en verpakkingsmateriaal op koopintentie en productattitude. Afstudeerproject Persuasieve Communicatie Sophie de Jong (10416293)

Nadere informatie

Alleen het aller sappigste fruit en niet gemaakt van geconcentreerd sap!

Alleen het aller sappigste fruit en niet gemaakt van geconcentreerd sap! Alleen het aller sappigste fruit en niet gemaakt van geconcentreerd sap! Een onderzoek naar de effecten van voedingsclaims in reclame op de aankoopintentie van de consument Lisa Keizer 10179011 12-01-2014

Nadere informatie

Zijn voedingsclaims een gezonde manier van adverteren?

Zijn voedingsclaims een gezonde manier van adverteren? Zijn voedingsclaims een gezonde manier van adverteren? Het gebruik van voedingsclaims in traditionele media en nieuwe media. Een experimenteel onderzoek naar de effecten van voedingsclaims op de geloofwaardigheid

Nadere informatie

IMPACTMETING VAN BRIGHT ABOUT MONEY

IMPACTMETING VAN BRIGHT ABOUT MONEY IMPACTMETING VAN BRIGHT ABOUT MONEY IMPACTMETING VAN BRIGHT ABOUT MONEY - eindrapport - Y. Bleeker MSc (Regioplan) dr. M. Witvliet (Regioplan) dr. N. Jungmann (Hogeschool Utrecht) Regioplan Jollemanhof

Nadere informatie

Gezondheidsclaims en gepercipieerde gezondheid op Facebook

Gezondheidsclaims en gepercipieerde gezondheid op Facebook Gezondheidsclaims en gepercipieerde gezondheid op Facebook Een experimentele studie naar de gezondheidsperceptie van consumenten betreffende gezondheidsclaims over gezonde producten Lisa Baesjou 10175938

Nadere informatie

ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN

ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...

Nadere informatie

Biowalking voor ouderen

Biowalking voor ouderen Biowalking voor ouderen Een pilot onderzoek naar de effecten van en ervaringen met Biowalking voor ouderen Dr. Jolanda Maas Vrije Universiteit Amsterdam, afdeling Klinische Psychologie 1. Inleiding IVN

Nadere informatie

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens

Nadere informatie

Rapport Consumentenonderzoek 2016 Keurmerk Klantgericht Verzekeren

Rapport Consumentenonderzoek 2016 Keurmerk Klantgericht Verzekeren Rapport Consumentenonderzoek 2016 Keurmerk Klantgericht Verzekeren Stichting toetsing verzekeraars Datum: 8 februari 2016 Projectnummer: 2015522 Auteur: Marit Koelman Inhoud 1 Achtergrond onderzoek 3 2

Nadere informatie

ARE HEALTH CLAIMS UNDERSTOOD?

ARE HEALTH CLAIMS UNDERSTOOD? ARE HEALTH CLAIMS UNDERSTOOD? door Sheila Francl Zoetermeer 2009 Afstudeeropdracht Faculteit Natuurwetenschappen, Open Universiteit Nederland SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Gezondheidsbewuste consumenten

Nadere informatie

Computeraffiniteit belangrijk op kantoor

Computeraffiniteit belangrijk op kantoor Auteur A.R. Goudriaan E-mailadres alex@goudriaan.name Datum 16 november 2008 Versie 1.0 Titel Computeraffiniteit belangrijk op kantoor Computeraffiniteit belangrijk op kantoor tevredenheid over de automatiseringsafdeling

Nadere informatie

Beschrijving van de gegevens: hoeveel scholen en hoeveel leerlingen deden mee?

Beschrijving van de gegevens: hoeveel scholen en hoeveel leerlingen deden mee? Technische rapportage Leesmotivatie scholen van schoolbestuur Surplus Noord-Holland Afstudeerkring Begrijpend lezen 2011-2012, Inholland, Pabo-Alkmaar Marianne Boogaard en Yvonne van Rijk (Lectoraat Ontwikkelingsgericht

Nadere informatie

De Grote (kleine) voicemail-poll

De Grote (kleine) voicemail-poll De Grote (kleine) voicemail-poll De Grote (kleine) voicemail-poll Maken mensen tegenwoordig nog gebruik van voicemail? En hoe staat men tegenover het gebruik van voicemails in het zakelijk verkeer? Mensen

Nadere informatie

ALCOHOLKENNIS OVERGEDRAGEN

ALCOHOLKENNIS OVERGEDRAGEN Al cohol kenni s over gedr agen Eval uat i eal cohol voor l i cht i ng doorpeer si ndehor eca ALCOHOLKENNIS OVERGEDRAGEN Evaluatie alcoholvoorlichting door peers in de horeca Juli 2005 INTRAVAL Groningen-Rotterdam

Nadere informatie

Wat wil jij dat er echt verandert? onderzoek naar verandering

Wat wil jij dat er echt verandert? onderzoek naar verandering Wat wil jij dat er echt verandert? onderzoek naar verandering voor BNP Paribas B12115, mei 2010 BNP Paribas Wat wil jij dat er echt verandert? 1/ pag. Politiek Nederlanders willen online kunnen stemmen

Nadere informatie

Samenvatting Impliciet leren van kunstmatige grammatica s: Effecten van de complexiteit en het nut van de structuur

Samenvatting Impliciet leren van kunstmatige grammatica s: Effecten van de complexiteit en het nut van de structuur Samenvatting Impliciet leren van kunstmatige grammatica s: Effecten van de complexiteit en het nut van de structuur Hoewel kinderen die leren praten geen moeite lijken te doen om de regels van hun moedertaal

Nadere informatie

De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid

De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid Kees van den Bos De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid In deze bijdrage wordt sociaal-psychologisch onderzoek naar sociale rechtvaardigheid besproken. Sociaal-psychologen

Nadere informatie

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Management summary Schuttelaar & Partners 001-01.ppt december 00 Marieke Gaus Context en doel van het onderzoek Doel onderzoek Het onderzoek wordt uitgevoerd

Nadere informatie

Meervoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Meervoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden Er is onderzoek gedaan naar rouw na het overlijden van een huisdier (contactpersoon: Karolijne van der Houwen (Klinische Psychologie)). Mensen konden op internet een vragenlijst invullen. Daarin werd gevraagd

Nadere informatie

Onderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving

Onderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving Onderzoeksopzet Marktonderzoek Klantbeleving Utrecht, september 2009 1. Inleiding De beleving van de klant ten opzichte van dienstverlening wordt een steeds belangrijker onderwerp in het ontwikkelen van

Nadere informatie

Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten. G.E. Wessels

Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten. G.E. Wessels Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten G.E. Wessels Datum: 16 augustus 2013 In opdracht van: Stichting Informele Zorg Twente 1. Inleiding Het belang van mantelzorg wordt in Nederland

Nadere informatie

Stand van zaken jongeren en de e-sigaret en andere alternatieve rookwaren

Stand van zaken jongeren en de e-sigaret en andere alternatieve rookwaren Stand van zaken jongeren en de e-sigaret en andere alternatieve rookwaren Onderzoek in opdracht van VWS December 2017 244108113 Inhoud 1 Inleiding 01 2 Belangrijkste resultaten en samenvatting 07 3 In

Nadere informatie

Kies mij, ik ben gezond!

Kies mij, ik ben gezond! Kies mij, ik ben gezond! Onderzoek naar het effect van framing van voedingsberichten op de intentie om gezond te eten, een bericht te delen en de gepercipieerde gezondheid van een product Sophie van Overeem

Nadere informatie

Draagvlakmonitor huisvesting vluchtelingen. Rapportage derde meting juni 2016

Draagvlakmonitor huisvesting vluchtelingen. Rapportage derde meting juni 2016 Draagvlakmonitor huisvesting vluchtelingen Rapportage derde meting juni 2016 Introductie Waarom dit onderzoek? Zijn Nederlanders de afgelopen maanden anders gaan denken over de opvang van vluchtelingen

Nadere informatie

Effect publieksvoorlichting

Effect publieksvoorlichting Effect publieksvoorlichting Inleiding Om het effect van de voorlichtingsbijeenkomsten te kunnen meten is gevraagd aan een aantal deelnemers aan deze bijeenkomsten om zowel voorafgaand aan de voorlichting

Nadere informatie

Fort van de Democratie

Fort van de Democratie Fort van de Democratie Stichting Vredeseducatie / peace education projects Het Fort van de Democratie WERKT! Samenvatting van een onderzoek door de Universiteit van Amsterdam naar de effecten van de interactieve

Nadere informatie

Taal en communicatie - profielwerkstuk

Taal en communicatie - profielwerkstuk Taal en communicatie profielwerkstuk Op weg naar een onderzoek Op weg naar een onderzoeksverslag Als voorbeeld: een experimenteel onderzoek: de kracht van Twitter je kunt me volgen op Twitter: @roblepair

Nadere informatie

EVALUATIEPEILING BURGERPANEL MOERDIJK

EVALUATIEPEILING BURGERPANEL MOERDIJK EVALUATIEPEILING BURGERPANEL MOERDIJK Gemeente Moerdijk Juli 2019 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3084800 Rapportnummer 2019/101 Datum Juli 2019 Opdrachtgever

Nadere informatie

Een onderzoek naar de invloed van voedings- en gezondheidsclaims via sociale media

Een onderzoek naar de invloed van voedings- en gezondheidsclaims via sociale media Bachelor Communicatiewetenschap Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen Een onderzoek naar de invloed van voedings- en gezondheidsclaims via sociale media Student: Claudia Wienema Studentnummer:

Nadere informatie

Vitamine B12 deficiëntie

Vitamine B12 deficiëntie Vitamine B12 deficiëntie Quality of life Retrospectief onderzoek Dit rapport bevat de analyses van de B12 Quality of Life Questionnaire, waarin meer dan 200 personen met een lage vitamine B12 waarde zijn

Nadere informatie

We berekenen nog de effectgrootte aan de hand van formule 4.2 en rapporteren:

We berekenen nog de effectgrootte aan de hand van formule 4.2 en rapporteren: INDUCTIEVE STATISTIEK VOOR DE GEDRAGSWETENSCHAPPEN OPLOSSINGEN BIJ HOOFDSTUK 4 1. Toets met behulp van SPSS de hypothese van Evelien in verband met de baardlengte van metalfans. Ga na of je dezelfde conclusies

Nadere informatie

Stichting OOPOEH Eindrapportage over de impactmetingen in september 2015 en juni 2016

Stichting OOPOEH Eindrapportage over de impactmetingen in september 2015 en juni 2016 Stichting OOPOEH Eindrapportage over de impactmetingen in september 2015 en juni 2016 In welke mate draagt Stichting OOPOEH bij aan minder eenzaamheid onder ouderen? PwC deed twee impactmetingen Stichting

Nadere informatie

Landelijk cliëntervaringsonderzoek

Landelijk cliëntervaringsonderzoek Landelijk cliëntervaringsonderzoek Monitor Januari t/m december 2016 Ons kenmerk: 17.0010587 Datum: 22-09-2017 Contactpersoon: Rosan Hilhorst E-mail: Contractbeheer@regiogv.nl Inhoud 1. Inleiding... 3

Nadere informatie

Samenvatting. Dutch Summary.

Samenvatting. Dutch Summary. Samenvatting Dutch Summary. 125 126 Dutch Summary Nederlandse Samenvatting (Summary in Dutch) Door de aanwezigheid van omstanders helpen mensen elkaar minder snel en minder vaak. Dit geldt voor zowel noodsituaties,

Nadere informatie

Rapportage. Keurmerk Klantgericht Verzekeren

Rapportage. Keurmerk Klantgericht Verzekeren Rapportage Keurmerk Klantgericht Verzekeren In opdracht van: Stichting toetsing verzekeraars Datum: 27 januari 2015 Projectnummer: 2014026 Auteurs: Marit Koelman & John Ruiter Index Achtergrond van het

Nadere informatie

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN Inleiding Statistische gevolgtrekkingen (statistical inference) gaan over het trekken van conclusies over een populatie op basis van steekproefdata.

Nadere informatie

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste Samenvatting Mensen zijn in het algemeen geneigd om consensus voor hun eigen gedrag waar te nemen. Met andere woorden, mensen denken dat hun eigen gedrag relatief vaak voorkomt. Dit verschijnsel staat

Nadere informatie

DE INVLOED VAN POPULARITEIT OP DE PERCEPTIE VAN KWALITEIT

DE INVLOED VAN POPULARITEIT OP DE PERCEPTIE VAN KWALITEIT DE INVLOED VAN POPULARITEIT OP DE PERCEPTIE VAN KWALITEIT Lisa Nguyen Bachelor Thesis 2016 Eerste begeleider: Erica van Herpen Tweede lezer: Ynte van Dam Inhoudsopgave Abstract... 3 Inleiding... 4 Probleemstelling...

Nadere informatie

- Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden.

- Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden. Abstract: - 3 experimenten - Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden. - Studie 1&2: consumenten verwachten

Nadere informatie

Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's

Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's Versie 5.0.0 Drs. J.J. Laninga December 2015 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde ervaringsonderzoek naar

Nadere informatie

Evaluatie van de Digitale Werkplaats

Evaluatie van de Digitale Werkplaats Evaluatie van de Digitale Werkplaats 2016 Dialogic innovatie interactie 1 Datum Utrecht, 16 juni 2017 Auteurs Robbin te Velde Tessa Groot Beumer 2 Dialogic innovatie interactie Dialogic innovatie interactie

Nadere informatie

Modeblogs en de kracht van subtiliteit

Modeblogs en de kracht van subtiliteit Modeblogs en de kracht van subtiliteit Een onderzoek naar de invloed van brand placement prominentie en modaliteit in modeblogs onder vrouwen Master Thesis Lauren Grandia, 10122583 Begeleider: MSc. C.

Nadere informatie

Internetpeiling ombuigingen

Internetpeiling ombuigingen Internetpeiling ombuigingen In opdracht van: Gemeente Sittard-Geleen januari 2012 Flycatcher Internet Research, 2004 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en kopiëren zonder schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Ik wil de opdracht van VORIG ACADEMISCH JAAR laten meetellen bij de bepaling van het eindcijfer:

Ik wil de opdracht van VORIG ACADEMISCH JAAR laten meetellen bij de bepaling van het eindcijfer: VOORBLAD VOOR EEN SCHRIFTELIJK TENTAMEN/TOETS Vaknaam: METHODEN VAN BEDRIJFSECONOMISCH ONDERZOEK Vakcode: 300012 Datum tentamen: 25/05/2011 Duur tentamen: 150 MINUTEN Docent: BOUGIE, OSINGA, STALPERS ANR

Nadere informatie

Evaluatie Stedenwedstrijden: resultaten vragenlijsten pupillen en volwassenen

Evaluatie Stedenwedstrijden: resultaten vragenlijsten pupillen en volwassenen Evaluatie Stedenwedstrijden: resultaten vragenlijsten pupillen en volwassenen Dr. Hidde Bekhuis, HiBe research in opdracht van Nijmegen Atletiek 17-9-2014 1 Inhoud Doel pagina 3 Pupillen Respons pagina

Nadere informatie

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek!

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek! Cognitive Bias Modification Resultaten onderzoek December 2013 Jules Reijnen Ron Jacobs Theorie Cognitive Bias Modification (CBM) is een recent onderzoeksgebied dat zich richt op de vertekening (bias)

Nadere informatie

Operationaliseren van variabelen (abstracte begrippen)

Operationaliseren van variabelen (abstracte begrippen) Operationaliseren van variabelen (abstracte begrippen) Tabel 1, schematisch overzicht van abstracte begrippen, variabelen, dimensies, indicatoren en items. (Voorbeeld is ontleend aan de masterscriptie

Nadere informatie

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017 KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK RESULTATEN Marlijn Antonides Msc marlijnantonides@gmail.com Resultaten In deze rapportage bekijken we de resultaten van het Klanttevredenheidsonderzoek 2017 van Kindercentra

Nadere informatie

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de

Nadere informatie

Meten van Resultaat. Carine van Schie 22 april 2014

Meten van Resultaat. Carine van Schie 22 april 2014 Meten van Resultaat Carine van Schie 22 april 2014 Outline 1 Onderzoek 2 Gedragsverandering 3 Resultaat en (effect) metingen 4 Vragenlijst 5 Observatie 6 Respondenten 7 Analyse Onderzoek: Wat wil je weten

Nadere informatie

How to present online information to older cancer patients N. Bol

How to present online information to older cancer patients N. Bol How to present online information to older cancer patients N. Bol Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Goede informatievoorziening is essentieel voor effectieve

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties De afgelopen decennia zijn er veel nieuwe technologische producten en diensten geïntroduceerd op de

Nadere informatie

Burgerparticipatie in de openbare ruimte. Juni, 2014

Burgerparticipatie in de openbare ruimte. Juni, 2014 Burgerparticipatie in de openbare ruimte Juni, 2014 Uitgave : Team Kennis en Verkenning Naam : M. Hofland Telefoonnummer : 0570-693317 Mail : m.hofland@deventer.nl 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Kader

Nadere informatie

Beschrijving resultaten onderzoek biseksualiteit AmsterdamPinkPanel Oktober 2014 Joris Blaauw

Beschrijving resultaten onderzoek biseksualiteit AmsterdamPinkPanel Oktober 2014 Joris Blaauw Beschrijving resultaten onderzoek biseksualiteit AmsterdamPinkPanel Oktober 2014 Joris Blaauw Dit document beschrijft kort de bevindingen uit het onderzoek over biseksualiteit van het AmsterdamPinkPanel.

Nadere informatie

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Samenvatting Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Stabiliteit en verandering in gerapporteerde levensgebeurtenissen over een periode van vijf jaar Het belangrijkste doel van dit longitudinale,

Nadere informatie

Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek

Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek Versie 1.0.0 Drs. A. Weynschenk november 2017 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde deelnemerservaringsonderzoek

Nadere informatie

Kennis en rolopvatting van professionals gedurende Alcohol mij n zorg?!

Kennis en rolopvatting van professionals gedurende Alcohol mij n zorg?! Kennis en rolopvatting van professionals gedurende Alcohol mij n zorg?! Integrale aanpak vroegsignalering alcoholgebruik bij ouderen in de eerstelijn Drs. Myrna Keurhorst Dr. Miranda Laurant Dr. Rob Bovens

Nadere informatie

Hoe meer je ervan weet, hoe gezonder je eet?

Hoe meer je ervan weet, hoe gezonder je eet? Hoe meer je ervan weet, hoe gezonder je eet? Een kwantitatief onderzoek naar de invloed van voedingskennis (health literacy) op de kennis van standaarden voor een gezond voedingspatroon. Nadine Commandeur,

Nadere informatie

Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek

Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek Versie 1.0.0 Drs. A. Weynschenk november 2017 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde deelnemerservaringsonderzoek

Nadere informatie

Innovatieve dienstverlening. Een scenario-onderzoek onder de gebruikers van Loket.nl.

Innovatieve dienstverlening. Een scenario-onderzoek onder de gebruikers van Loket.nl. Innovatieve dienstverlening. Een scenario-onderzoek onder de gebruikers van Loket.nl. In het kader van het project Innovatieve Dienstverlening doet kenniscentrum ICOON onderzoek naar de omstandigheden

Nadere informatie

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden Er is onderzoek gedaan naar rouw na het overlijden van een huisdier (contactpersoon: Karolijne van der Houwen (Klinische Psychologie)). Mensen konden op internet een vragenlijst invullen. Daarin werd gevraagd

Nadere informatie

Internetpanel Dienst Regelingen

Internetpanel Dienst Regelingen Internetpanel Dienst Regelingen Resultaten peiling 20: evaluatie panel December 2012 1. Inleiding Het Internetpanel Dienst Regelingen bestaat nu bijna vijf jaar. Dat vinden de opdrachtgever Dienst Regelingen

Nadere informatie

Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 2011/2012

Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 2011/2012 Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 0/0 Stichting Personeelspensioenfonds Cordares (PPF) Astrid Currie, communicatieadviseur Maart 0 versie.0 Pagina versie.0 Inleiding Op initiatief

Nadere informatie

Beschrijvende statistieken

Beschrijvende statistieken Elske Salemink (Klinische Psychologie) heeft onderzocht of het lezen van verhaaltjes invloed heeft op angst. Studenten werden at random ingedeeld in twee groepen. De ene groep las positieve verhaaltjes

Nadere informatie

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Fictivia 2008.V.

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Fictivia 2008.V. Medewerkerstevredenheidsonderzoek Fictivia 2008.V. Opdrachtgever: Uitvoerder: Plaats: Versie: Fictivia B.V. Junior Consult Groningen Fictief 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Directieoverzicht 4 Leiderschap.7

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve

Nadere informatie

Samenvatting. Inleiding

Samenvatting. Inleiding GEZOND ZENDEN Een onderzoek naar het effect van het type zender van Facebook berichten en de hoeveelheid likes op de koopintentie en de intentie om gezond te gaan eten. Tim Oostvogel 10088016 Afstudeerproject

Nadere informatie

Rapport gezonde keuzes

Rapport gezonde keuzes Rapport gezonde keuzes Thijs Bouman Postdoctoraal onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen d.d. 8-0-08 . Inleiding. Belang van onderzoek naar voeding in Almere Goede gezondheid van haar inwoners

Nadere informatie

1 Conclusie en discussie 1

1 Conclusie en discussie 1 1 Conclusie en discussie 1 De gevolgtrekkingen uit de resultaten en een revisie op het onderzoek In dit hoofdstuk staan de conclusies en discussie centraal. Allereerst komt een korte terugblik aan bod,

Nadere informatie

Het toepassen van theorieën: een stappenplan

Het toepassen van theorieën: een stappenplan Het toepassen van theorieën: een stappenplan Samenvatting Om maximaal effectief te zijn, moet de aanpak van sociale en maatschappelijke problemen idealiter gebaseerd zijn op gedegen theorie en onderzoek

Nadere informatie

Onderzoek naar de mening van burgers over de berekening van kinderalimentatie

Onderzoek naar de mening van burgers over de berekening van kinderalimentatie Onderzoek naar de mening van burgers over de berekening van kinderalimentatie September 2011 Bregje Dijksterhuis (HvA) & Nina Vels (LBIO) Inhoud 1 Inleiding... 2 1.1 Doel... 2 1.2 Onderzoeksvragen... 2

Nadere informatie

RAPPORT KOOPZONDAGEN GEMEENTE DALFSEN PAG. 1. November Student Bedrijfswetenschappen Vrije Universiteit Zwolle

RAPPORT KOOPZONDAGEN GEMEENTE DALFSEN PAG. 1. November Student Bedrijfswetenschappen Vrije Universiteit Zwolle RAPPORT KOOPZONDAGEN GEMEENTE DALFSEN PAG. 1 November 2007 Auteur: H.J. Meijer Student Bedrijfswetenschappen Vrije Universiteit Zwolle RAPPORT KOOPZONDAGEN GEMEENTE DALFSEN PAG. 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...

Nadere informatie

Floriade Almere 2022 juli 2018

Floriade Almere 2022 juli 2018 Floriade Almere 2022 juli 2018 INLEIDING AANLEIDING ONDERZOEK In Almere vindt in 2022 de Floriade plaats. Deze zevende editie van de wereldtuinbouwtentoonstelling staat in het teken van Growing Green Cities,

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Achtergrond en doelstellingen. Samenvatting. Resultaten. Contact

Inhoudsopgave. Achtergrond en doelstellingen. Samenvatting. Resultaten. Contact Zondagsbeleving Inhoudsopgave Achtergrond en doelstellingen Samenvatting Resultaten Contact Achtergrond en doelstellingen Vakbond CNV Dienstenbond heeft een onderzoek uitgevoerd over de zondagsbeleving

Nadere informatie

Vriesvers versus koelvers Imago onderzoek Vriesvers. Vriesvers Platform p47649

Vriesvers versus koelvers Imago onderzoek Vriesvers. Vriesvers Platform p47649 Vriesvers versus koelvers Imago onderzoek Vriesvers Vriesvers Platform Kennis van / associaties bij vriesvers 2 Beeld Vriesvers Een derde van de consumenten geeft aan een duidelijk beeld te hebben wat

Nadere informatie

HET EFFECT VAN WHEELIEPOP OP SMARTPHONEGEBRUIK TIJDENS HET FIETSEN

HET EFFECT VAN WHEELIEPOP OP SMARTPHONEGEBRUIK TIJDENS HET FIETSEN HET EFFECT VAN WHEELIEPOP OP SMARTPHONEGEBRUIK TIJDENS HET FIETSEN Een kwantitatief onderzoek onder jongeren in opdracht van het Interprovinciaal Overleg JEROEN HERMANS KJELL MASSEN AMSTERDAM, JULI 2017

Nadere informatie

[2012] Online hotel reviews. Yvette Dijkhof Masterthesis Universiteit van Amsterdam Scriptiebegeleider: Dr. ir. Peeter Verlegh

[2012] Online hotel reviews. Yvette Dijkhof Masterthesis Universiteit van Amsterdam Scriptiebegeleider: Dr. ir. Peeter Verlegh [2012] Online hotel reviews Yvette Dijkhof Masterthesis Universiteit van Amsterdam Scriptiebegeleider: Dr. ir. Peeter Verlegh Online hotel reviews Onderzoek naar positieve en negatieve online reviews over

Nadere informatie

Onderzoek Passend Onderwijs

Onderzoek Passend Onderwijs Rapportage Onderzoek passend onderwijs In samenwerking met: Algemeen Dagblad Contactpersoon: Ellen van Gaalen Utrecht, augustus 2015 DUO Onderwijsonderzoek drs. Liesbeth van der Woud drs. Tanya Beliaeva

Nadere informatie

Weet wat je eet: Hoe maak je een gezonde voedingskeuze?

Weet wat je eet: Hoe maak je een gezonde voedingskeuze? Weet wat je eet: Hoe maak je een gezonde voedingskeuze? De invloed van een nutrition-claim op de cognitieve en affectieve reacties van een consument Naam: Merel Oosterhof Studentnummer: 10575588 Begeleider:

Nadere informatie

Experimentele manipulaties van self-affirmation: een overzicht van de verschillende toepassingen

Experimentele manipulaties van self-affirmation: een overzicht van de verschillende toepassingen Experimentele manipulaties van self-affirmation: een overzicht van de verschillende toepassingen Universiteit van Amsterdam, Media & Communicatie Instituut, Afdeling Communicatiewetenschap Naam: Jean-michel

Nadere informatie

Summary & Samenvatting. Samenvatting

Summary & Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De meeste studies na rampen richten zich op de psychische problemen van getroffenen zoals post-traumatische stress stoornis (PTSS), depressie en angst. Naast deze gezondheidsgevolgen van psychische

Nadere informatie

FinQ Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders. Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager

FinQ Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders. Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager FinQ 2018 Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager 14-1-2019 Projectnummer B3433 Achtergrond van de FinQ monitor Nederlanders in staat

Nadere informatie

Imago-onderzoek 2014 Centrum voor Jeugd en Gezin Gemeente Apeldoorn

Imago-onderzoek 2014 Centrum voor Jeugd en Gezin Gemeente Apeldoorn Imago-onderzoek 1 Centrum voor Jeugd en Gezin Gemeente Apeldoorn 1 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting 3 Resultaten ouders Algemene beschrijving ouders 1. Hoeveel ouders hebben van het CJG gehoord? 6. Waar

Nadere informatie

Talkshowgasten Facts & figures

Talkshowgasten Facts & figures Motivaction International B.V. 1 Inhoudsopgave Achtergrond 3 Facts & figures 3 Biculturele achtergrond 4 Geslacht 5 Leeftijd 6 Conclusie 7 Betrouwbaarheid 7 Motivaction International B.V. 2 Achtergrond

Nadere informatie

Rapportage cliëntervaringsonderzoek WMO Gemeente Aalburg

Rapportage cliëntervaringsonderzoek WMO Gemeente Aalburg Rapportage cliëntervaringsonderzoek WMO Versie 1.0.0 Drs. J.J. Laninga juni 2017 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde cliëntervaringsonderzoek

Nadere informatie

Dit onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met Scotch & Soda en het Lectoraat Crossmedia van de HVA.

Dit onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met Scotch & Soda en het Lectoraat Crossmedia van de HVA. Dit onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met Scotch & Soda en het Lectoraat Crossmedia van de HVA. Willem Buffing. Docent/onderzoeker consumentengedrag. W.J.F.M.Buffing@hva.nl Mei 2016. In welke

Nadere informatie

Samenvatting onderzoek Pijnbestrijding bij Q-koorts

Samenvatting onderzoek Pijnbestrijding bij Q-koorts Samenvatting onderzoek Pijnbestrijding bij Q-koorts Geschreven door: Murel Arts Student Universiteit Maastricht Master Health Education and Promotion Begeleider: Marlie van Santvoort Stichting Q-support

Nadere informatie

VERTROUWEN IN MEDIA IN NEDERLAND. September 2017

VERTROUWEN IN MEDIA IN NEDERLAND. September 2017 VERTROUWEN IN MEDIA IN NEDERLAND September 2017 INTRODUCTIE Het vertrouwen in overheden, bedrijfsleven, media en NGO s daalt wereldwijd (bron: Edelman Trust barometer), eigenlijk al sinds de recessie in

Nadere informatie

Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek

Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek Rapportage Deelnemerservaringsonderzoek Versie 1.0.0 Drs. A. Weynschenk november 2017 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde deelnemerservaringsonderzoek

Nadere informatie

Sleuteltermen Stappenplan, belevingswereld, motivatie, boxenstelsel, economie Bibliografische referentie

Sleuteltermen Stappenplan, belevingswereld, motivatie, boxenstelsel, economie Bibliografische referentie ONTWERPRAPPORT Naam auteur Elles Lelieveld Vakgebied Economie Titel De juiste stappen, een onderzoek naar de problemen en oplossingen van opgaven over het boxenstelsel Onderwerp Het aanleren van een stappenplan

Nadere informatie

Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk

Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober 2017 Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk Managementsamenvatting In het kader van de totstandkoming van het

Nadere informatie

Cultuursurvey. Betrouwbaarheidsonderzoek voor Stichting LeerKRACHT. Maaike Ketelaars Ton Klein

Cultuursurvey. Betrouwbaarheidsonderzoek voor Stichting LeerKRACHT. Maaike Ketelaars Ton Klein Cultuursurvey Betrouwbaarheidsonderzoek voor Stichting LeerKRACHT Maaike Ketelaars Ton Klein Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 2 Eerste voorstel voor de aanpassing van de vragenlijst... 7 2.1 Oorspronkelijke

Nadere informatie

Bowling alone without public trust

Bowling alone without public trust Bowling alone without public trust Een bestuurskundig onderzoek naar de relatie tussen een ervaren sociaal isolement van Amsterdamse burgers en de mate van publiek vertrouwen dat deze burgers hebben in

Nadere informatie

Verpakkingsvorm als cue voor gezondheid. In samenwerking met NORM Research & Consultancy

Verpakkingsvorm als cue voor gezondheid. In samenwerking met NORM Research & Consultancy Verpakkingsvorm als cue voor gezondheid Resultaten van een studie naar de effecten op consumentengedrag In samenwerking met NORM Research & Consultancy Achtergrond Wanneer we denken aan gezondheid worden

Nadere informatie

Effectiviteitonderzoek naar de kennisoverdracht van I&E Milieu

Effectiviteitonderzoek naar de kennisoverdracht van I&E Milieu Effectiviteitonderzoek naar de kennisoverdracht van I&E Milieu SAMENVATTING dr. L.A. Plugge 1, drs. J. Hoonhout 2, T. Carati 2, G. Holle 2 Universiteit Maastricht IKAT, Fac. der Psychologie Inleiding Het

Nadere informatie

Jongeren & hun financiële verwachtingen

Jongeren & hun financiële verwachtingen Nibud, februari Jongeren & hun financiële verwachtingen Anna van der Schors Daisy van der Burg Nibud in samenwerking met het 1V Jongerenpanel van EenVandaag Inhoudsopgave 1 Onderzoeksopzet Het Nibud doet

Nadere informatie