zo betaalt nederland betaaltrend jaarverslag 2011 zo betaalt nederland 2011 GGN. De meerwaarde dichtbij.

Transcriptie

1 zo betaalt nederland betaaltrend jaarverslag 2011 zo betaalt nederland 2011 GGN. De meerwaarde dichtbij.

2

3 Het Échte verhaal Beheersing van uw geldstromen begint met de debiteurenkennis van GGN. Kennis die wij dagelijks verrijken in de praktijk met onze werkzaamheden voor een groot aantal klanten in alle denkbare sectoren. Kennis die is opgebouwd in vele jaren. En die we bovenal verkrijgen met het toonaangevende onderzoek over het echte verhaal achter het betaalgedrag van de Nederlander. Daarom kent GGN uw debiteuren. Weten wij hoe Nederland betaalt, of juist niet. En zijn wij als geen ander in staat om zeer gericht te handelen. Met het juiste instrument, op het beste moment en op de meest effectieve toon. Vanuit 28 regiokantoren verspreid over heel Nederland. GGN. De meerwaarde dichtbij.

4 woord vooraf In het Betaaltrend Jaarverslag van vorig jaar brak ik een lans voor het belang van gedegen creditmanagement. We zagen toen dat het betaalgedrag in zwaar weer verkeerde, ook al veerde de economie al weer enigszins op. Reden om te stellen dat er werk aan de winkel was voor ondernemers. Strenger debiteurenbeheer, toetsen van kredietwaardigheid van klanten, op tijd een degelijke incassopartij inschakelen. Maar bovenal goed communiceren met de klant over de afspraken die je met elkaar maakt over het betalen van de rekening, maar ook over de achterliggende redenen als betaling een keer dreigt uit te blijven. Dat werkt verhelderend en voorkomt problemen. In het huidige onderzoek laat het betaalgedrag van Nederlanders een opleving zien. De Betaal Gedrag Index (BGX) is met maar liefst drie punten gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Het herstel van de economie lijkt zich nu dus eindelijk door te vertalen naar betaalgedrag. Tegelijkertijd zien we dat de nonchalance in het betaalgedrag toeneemt. Dat lijkt tegenstrijdig, maar ik kan me er wel wat bij voorstellen. Als je weer wat ruimer in je financiële jasje komt te zitten en niet meer elke maand hoeft af te wegen of je een bepaalde aankoop wel of niet doet, word je vanzelf wat minder strikt in het bijhouden van elke uitgave. Zo sluipt het er ongemerkt weer in om rekeningen wat langer te laten liggen of zelfs te laat te betalen. Dit jaar hebben we speciaal gekeken naar het betaalgedrag onder jongeren. Het overgrote deel van de jongeren komt goed rond en vindt het hebben van schulden niet normaal. Dat stemt positief. Minder positief is het feit dat een kwart van de jongeren niet weet waar ze terecht kunnen als zij een rekening niet kunnen betalen. En dat de helft van de jongeren het niet aan anderen laat weten als zij schulden hebben. Er blijft dus werk aan de winkel. Voor u als ondernemer én voor ons als creditmanagement expert. Ik trek graag samen met ondernemers, instanties en jongeren op om kennis, ervaring en betrokkenheid te bundelen in de zoektocht naar een effectieve manier om onwetendheid en schuldgevoel onder jongeren te lijf te gaan. Want zonder ingrijpen groeien deze problemen mee naar hun volwassen leven, waarin ze weer een voorbeeld moeten zijn voor volgende generaties. Doet u mee? Henk Keizer Voorzitter Raad van Bestuur GGN

5 5 inhoudsopgave 3 Het échte verhaal 4 Woord vooraf 5 Inhoudsopgave 6 Deel 1: Landelijke cijfers 8 Samenvatting landelijke cijfers 11 Betaal Gedrag Index 12 Recessie 14 Inkomen 15 Bestedingen 16 Betalen 18 Betaalproblemen 22 Toekomstverwachting 24 Deel 2: Mentality-milieus en betaaltypen 26 Betaalmentaliteit 26 Betaaltypen en de recessie 30 Deel 3: De grenzeloze generatie 32 Onderzoeksverantwoording 33 Samenvatting en conclusies 34 Inkomen 35 Bestedingen 36 Betaalgedrag 38 Betaalproblemen 39 Toekomstperspectief 40 Mentality 42 Deel 4: Toekomstvisie 48 Onderzoeksverantwoording 49 Profiel GGN

6 Z O B E T A A L T N E D E R L A N D A L G E M E E N

7 L A N D E L I J K E C I J F E R S

8 deel 1: algemeen samenvatting landelijke cijfers Betaal Gedrag Index De index voor het betaalgedrag van consumenten (Betaal Gedrag Index BGX) is in 2011 drie punten gestegen in vergelijking met 2010 (77 in februari 2010 vs. 80 in februari 2011). Het betaalgedrag in Nederland is dus verbeterd. Minder rekeningen worden te laat betaald. Minder mensen staan rood. En het gemiddelde bedrag bij betalingsachterstanden is gedaald. Recessie Nederlanders zijn positiever over de ontwikkeling van de economie. Dit leidt tot meer uitgaven Minder Nederlanders verwachten dat de economie zal verslechteren (32% vs. 43% in 2010). Het aantal Nederlanders dat verwacht dat de situatie zal verbeteren is gestegen (34% vs. 28% in 2010). Ook het aantal Nederlanders dat zich zorgen maakt over de eigen financiële situatie is gedaald. Dat uit zich in het bestedingspatroon. Grote aankopen worden minder vaak uitgesteld en we nemen minder bezuinigingsmaatregelen. Inkomen Verwachte inkomensstijging door promotie en meer uren werken Dit jaar zijn er minder inkomens gedaald en meer gestegen dan in het jaar daarvoor. De inkomensstijging vond vooral plaats onder Nederlanders met een bovenmodaal inkomen. Nederlanders met inkomens beneden modaal zagen hun inkomen vaker dalen. Nederlanders zijn overwegend positief over hoe hun inkomen zich het komende jaar zal ontwikkelen: 22% verwacht dat het inkomen zal stijgen en 14% verwacht dat het inkomen zal dalen. De redenen voor de verwachte inkomensstijging: - men verwacht promotie te maken binnen de eigen baan - men verwacht een beter betaalde baan te vinden - men verwacht meer uren te gaan werken Als oorzaken voor de daling van het inkomen worden met name stijging van belastingen, loonbelasting en premies genoemd. Bestedingen Meer Nederlanders spaarden en het gemiddeld spaarbedrag nam toe Het aantal mensen dat hun meer verdiende geld gebruikt om te sparen neemt net als vorig jaar toe. Ook het aantal mensen dat hun geld gebruikt om schulden af te lossen neemt toe - zowel bij de vorige meting als bij deze meting. Mensen lijken meer zekerheid voor de toekomst te willen creëren. Bij een daling van het inkomen wordt dit jaar minder gekozen voor bezuinigen op sparen. Vorig jaar gaf 66% aan te bezuinigen op sparen, nu is dit 57%. Minder sparen is nog wel de belangrijkste bezuinigingspost. Betaalgedrag Te laat betalen vaker vanwege nonchalance Het afgelopen jaar stonden minder Nederlanders continu of regelmatig rood. Hierdoor steeg het aantal Nederlanders dat nooit rood stond naar 40% (bij de meting van februari 2010 was dat 36%). Hoewel het aantal Nederlanders dat rood staat gedaald is, is het gemiddelde bedrag waarmee men rood staat niet veranderd. Dit betekent dat men in dit jaar gemiddeld een hoger bedrag per persoon rood stond dan in het jaar daarvoor. Geldgebrek is de belangrijkste reden voor rood staan. In voorgaande jaren was gemakzucht ook nog een veel gehoorde reden. Dit aantal daalt echter licht. Wel is het nog steeds zo dat bovenmodale inkomens vaker rood staan door gemakzucht en lagere inkomens vaker rood staan door geldgebrek. Het aantal Nederlanders dat hun rekeningen te laat betaalde is gedaald. Evenals de frequentie waar dit mee gebeurde. De reden waarom men te laat betaalt is steeds minder vanwege geldgebrek en steeds meer omdat men vergeet te betalen. De nonchalance neemt vooral bij de bovenmodale inkomens toe. Betaalproblemen Gemiddeld bedrag betalingsachterstand gedaald, maar zicht op uitgaven neemt af De meeste Nederlanders hebben redelijk of gedetailleerd inzicht in hun financiële situatie. Dit aantal is, in vergelijking met voorgaande jaren, stabiel gebleven. Het aantal Nederlanders met exact zicht op hun uitgaven nam wel af. Bij de meting van februari 2010 gaf 38% aan exact te weten waar ze hun geld aan uitgaven. Bij de meting van februari 2011 is dit gedaald naar 33%. Het aantal Nederlanders dat niet kan rondkomen van het huidige inkomen (10%) is nauwelijks veranderd ten opzichte van vorig jaar (11%). Er wordt minder gebruikgemaakt van financieringsmogelijkheden en ook het spaargeld wordt voor

9 9 aankopen minder aangesproken. Wel steeg het aantal mensen dat een persoonlijke lening bij de bank afsloot. Ook is het vertrouwen in banken gestegen. Het aantal Nederlanders dat een betalingsachterstand heeft, is gelijk gebleven (10%) maar de hoogte van het bedrag is t.o.v. voorgaande jaren gedaald. Het aantal incassogevallen en contacten met de deurwaarder is gedaald. Het aantal personen met betaalproblemen is gelijk gebleven. Voor de komende 12 maanden is de verwachting dat er minder betaalproblemen zullen zijn. ze voor een inkomensdaling zullen zorgen. Opvallend is dat vooral de beneden modale inkomens verwachten door de bezuinigingen achteruit te gaan in inkomen, maar dat met name de modale inkomens maatregelen treffen om deze achteruitgang te compenseren. Van de bezuinigingen die zullen worden doorgevoerd geeft 52% aan dat de bezuinigingen op zorg de meeste impact zullen hebben. Toekomstverwachting 45-plussers maken zich zorgen over hun pensioen Bijna een kwart van de Nederlanders boven de 45 jaar maakt zich zorgen over hun inkomen als ze met pensioen gaan. Voor een groot aantal Nederlanders onder de 35 jaar is het pensioen nog een ver-van-hun-bed-show. Nederlanders met een bovenmodaal inkomen hebben vaker extra maatregelen getroffen om verzekerd te zijn van een goed inkomen als zij met pensioen gaan. Deze hogere inkomens hadden vaak al een goede pensioenregeling. Ze hebben echter daarnaast toch nog aanvullende maatregelen genomen. Binnenlandse bezuinigingen worden gevreesd De slechte financiële situatie in een aantal Europese landen heeft weinig invloed op het uitgavenpatroon van 80% van de Nederlanders. Men vreest de ontwikkelingen in eigen land meer. Van de bezuinigingen die de overheid heeft aangekondigd, verwacht 45% dat Inkomens stegen het vaakst in het Westen De afgelopen 12 maanden zijn de inkomens van de inwoners in het Westen van Nederland het vaakst gestegen (27% t.o.v. gemiddeld 22% in heel Nederland). In het Zuiden zijn de inkomens het minst gestegen t.o.v. de andere regio s.

10 deel 1: algemeen Een terugblik: Zo betaalt Nederland 2010 De economische crisis lijkt in februari 2010 toch echt voorbij. Na jaren waarin Nederlanders overwegend negatief waren over de economische ontwikkeling, zijn we in 2010 een stuk positiever. Wel zijn we nog bedachtzaam en bezuinigen we nog steeds. Begrijpelijk. Want vele Nederlanders zagen hun besteedbaar inkomen dalen. Of verloren hun baan. In totaal was er vaker sprake van een daling van het inkomen, dan van een stijging. Om deze inkomensdaling te compenseren spaarden we minder. Ook gaven we minder geld uit aan producten en diensten. Ondanks de negatieve inkomensontwikkeling was het betaalgedrag van de Nederlanders in februari 2010 niet significant anders dan in oktober Er was geen stijging in het aantal betaalproblemen. Maar het gemiddelde bedrag van de betalingsachterstand steeg wel. Meer Nederlanders kwamen daardoor in 2010 in aanraking met een incassobureau of een deurwaarder.

11 11 Betaal gedrag index De BGX (Betaal Gedrag Index) geeft in één opslag weer of Nederland het afgelopen jaar beter of slechter is gaan betalen. De BGX is samengesteld uit het zelfgerapporteerde gedrag met betrekking tot betalen, waarin onder andere de volgende vragen aan bod komen: betaalt men rekeningen wel eens te laat? Hoe vaak betaalt men rekeningen te laat? Wat is de hoogte van de betaalachterstand? Staat men wel eens rood? Voor het vaststellen van de BGX hebben ruim respondenten deze en andere vragen omtrent hun betaalgedrag beantwoord. BGX stijgt drie punten in 2011 De BGX staat dit jaar op 80 punten. Dat is drie punten hoger dan vorig jaar. Dit laat zien dat het betaalgedrag, ten opzichte van voorgaande jaren, verbeterd is. Minder rekeningen worden te laat betaald. Minder mensen staan rood. En het gemiddelde bedrag van de betalingsachterstanden is gedaald. Betaal Gedrag Index Maart Betaal Gedrag Index Februari Betaal Gedrag Index Februari B E T A A L G E D R A G I N D E X Beste betalers in ZUiden en Westen In het Westen en het Zuiden van Nederland is de Betaal Gedrag Index (BGX) met 81 punten het hoogst. Het betaalgedrag in de drie grote steden heeft zich het sterkst verbeterd het afgelopen jaar (76 dit jaar t.o.v. 73 vorig jaar).

12 deel 1: algemeen recessie Het hoogtepunt van de recessie in Nederland ligt alweer zo n tweetal jaren achter ons. De gevolgen van de recessie zijn echter wel actueel. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het geschade vertrouwen in de bankensector. Aan de bezuinigingen die ons nog te wachten staan. Of aan de invloed die de recessie nog steeds heeft op het consumentenvertrouwen. Nederland positief over ontwikkeling economische situatie In vergelijking met voorgaande jaren zijn Nederlanders positiever over de ontwikkeling van de economische situatie. 32% verwacht dat de situatie in de komende 12 maanden zal verslechteren tegenover 43% bij de meting in Ook meer Nederlanders verwachten dat de economie zal verbeteren (34% vs. 28% bij de vorige meting). Vooral Nederlanders met een inkomen van twee keer modaal verwachten enigszins verbetering (46%). De lagere inkomensgroepen zijn minder positief over de economische ontwikkeling. Nederlanders met een inkomen beneden en ver beneden modaal verwachten vaker dat de economie duidelijk zal verslechteren. Minder zorgen over economische situatie Het aantal Nederlanders dat zich zorgen maakt over de economische situatie is gedaald (38% vs. 44% bij de meting in 2010). Ook over de eigen financiële situatie maakt men zich minder zorgen (21% vs. 23% bij de meting in 2010). Men doet ook weer gemakkelijker grote aankopen. Vooral jongeren maken zich minder zorgen over hun financiële situatie. Mensen met hogere inkomens zijn positiever over de economische situatie in tegenstelling tot mensen met lagere inkomens, die minder positief zijn. Vertrouwen in banken stijgt licht De helft van de Nederlanders geeft aan dat hun geld veilig is bij de bank. Bij de meting van februari 2010 was dit 47%. Het vertrouwen is dus licht gestegen, maar zit nog niet op het niveau van de meting van oktober 2009 met een percentage van 53%. In de leeftijdscategorie 55 t/m 65 jaar is het vertrouwen in de bank het laagst. Maar liefst 8% van deze categorie geeft aan dat hun geld bij de bank niet veilig is. De Nederlanders in de leeftijdscategorie 15 t/m 24 jaar hebben het meeste vertrouwen in de bank. Van hen is 15% het er zeer mee eens dat het geld bij de bank veilig is. Ook de groep 25 t/m 54-jarigen heeft vaker vertrouwen in de bank. 51% van deze groep denkt dat hun geld bij de bank veilig is. Recessie minder van invloed op uitgavenpatroon Onder invloed van de recessie letten we nog steeds op de prijzen. Alleen wel minder dan vorig jaar. Ook wordt er nog steeds bezuinigd, maar in mindere mate. De meest gehanteerde bezuinigingsmaatregelen van Nederlanders dit jaar zijn gelijk aan die van vorig jaar, zoals meer op prijzen letten en minder dure kleding kopen. Alleen zijn de percentages dit jaar lager. Inkomensgroepen beneden modaal geven vaker aan hun uitgavenpatroon te hebben aangepast dan groepen die bovenmodaal verdienen.

13 13 Nederland positief over ontwikkelling economische situatie Hoe zal de economie zich komende 12 maanden ontwikkelen? Duidelijk verslechteren 2% 11% 16% 27% Enigszins verslechteren 30% 32% 42% 48% Ongewijzigd blijven 16% 21% 29% 34% Enigszins verbeteren Duidelijk verbeteren 1% 1% 1% 8% 8% 20% 26% 27% feb-11 (n = 2031) feb-10 (n = 2040) okt-09 (n = 1000) mrt-09 (n = 1939) Minder zorgen over economische situatie Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen? Vertrouwen in banken licht gestegen Wilt u bij de volgende stellingen aangeven in hoeverre u het er mee eens of oneens bent? Ik maak me zorgen over de economische situatie Ik stel op dit moment grote aankopen uit Ik trek me niets aan van de economische situatie De economische recessie baart mij grote zorgen voor mijn financiële situatie het komende jaar 5% 6% 4% 4% 22% 17% 33% 25% Zeer mee eens Mee eens Neutraal 42% 32% 39% 39% Mee oneens Zeer mee oneens 20% 2% 32% 4% 30% 5% 32% 5% N = 2031 Mijn spaargeld is veilig bij mijn bank Sinds de economische recessie spaar ik meer geld in contanten Ik bewaar spaargeld liever cash dan op de bank 6% 1%6% 1%7% 31% 27% Zeer mee eens Mee eens Neutraal 44% 44% Mee oneens Zeer mee oneens 48% 41% 6%3% 14% 21% N = 2031

14 deel 1: algemeen inkomen Minder inkomens gedaald Het afgelopen jaar zijn de inkomens in Nederland stabiel gebleven. Er zijn minder inkomens gedaald en iets meer inkomens gestegen in vergelijking met de meting van een jaar daarvoor. Net als het jaar ervoor zijn er per inkomenscategorie wel verschillen in de inkomensontwikkeling. De inkomens tussen de één en twee keer modaal en de inkomens meer dan twee keer modaal zagen dit jaar hun inkomens vaker stijgen (respectievelijk 29% en 35%). De inkomens beneden modaal en ver beneden modaal zagen dit jaar hun inkomen vaker dalen (beide 26%). Salarisverhoging belangrijkste reden inkomensstijging De belangrijkste redenen voor inkomensstijging zijn gelijk aan die van de meting van februari De top-drie bij de meting van 2011: 1. Salarisverhoging binnen huidige functie (55%) 2. Beter betaalde baan/functie (19%) 3. Meer uren gaan werken (17%) Voor de inkomenscategorie één tot twee keer modaal is salarisverhoging de belangrijkste reden voor inkomensstijging (65%). Opvallend is, dat bij de inkomenscategorie modaal bij 12% een aanvullende uitkering een reden is voor de stijging van het inkomen. Ontslag belangrijkste reden inkomensdaling De belangrijkste redenen voor de inkomensverlagingen zijn t.o.v. de vorige meting niet veel veranderd. Wel werden dit jaar andere groepen getroffen door een inkomensdaling. Waar vorig jaar voornamelijk de 45 t/m 54 jarigen getroffen werden, zijn het dit jaar de 55 t/m 64 jarigen die het vaakst met een inkomensdaling te maken krijgen. De top-drie bij de meting van 2011: 1. Ontslag (20%) 2. Minder uren gaan werken (17%) 3. Stijging van loonbelasting en premies (17%) Bij de 55 t/m 64 jarigen zijn de inkomens het vaakst gedaald (24% t.o.v. het gemiddelde percentage van 18%). De belangrijkste redenen hiervoor zijn vut en pensioen (31%) en stijging van loonbelasting en premies (27%). Verwachting is dat het inkomen stabiel blijft Ten opzichte van de afgelopen 12 maanden zijn er minimale veranderingen te zien in de verwachting voor de ontwikkeling van het inkomen van de komende 12 maanden. Het aantal mensen dat verwacht dat het inkomen stabiel blijft is gelijk aan vorig jaar (53%). Minder inkomens gedaald In 2011 verwacht men dat het inkomen stabiel blijft (okt) 2009 (mrt) % 59% 18% 20% 57% 23% 22% 56% 22% 31% 54% 16% 36% 47% 17% 30% 50% 20% 24% 48% 29% 20% 24% 51% 54% 28% 22% Inkomen gestegen Inkomen gelijk Inkomen gedaald (okt) 2009 (mrt) % 53% 14% 20% 53% 13% 21% 51% 13% 29% 42% 14% 31% 45% 11% 34% 43% 12% 26% 47% 27% 27% 48% 19% 26% 55% 19% Inkomen gaat dalen Inkomen blijft gelijk Inkomen gaat stijgen

15 15 bestedingen Ook bij inkomensdaling blijft men sparen Dit jaar wordt er minder voor gekozen om bij een daling van het inkomen te bezuinigen op sparen (57% vs. 66% vorig jaar). Minder sparen is nog wel de belangrijkste bezuinigingspost. Extra geld naar sparen en aflossing schulden Vanaf maart 2009 zien we een toename van het aantal personen dat hun meer verdiende geld gebruikt om te sparen. Ook het aantal personen dat het geld gebruikt om schulden af te lossen is t.o.v. de meting van februari 2010 gestegen. Mensen lijken meer zekerheid voor de toekomst te willen creëren. In de leeftijdscategorie 25 t/m 34 jaar wordt het meerverdiende geld, vaker dan bij andere leeftijdscategorieën, ingezet om te sparen en producten of diensten te kopen. Ook de hogere inkomensklasse, twee keer modaal, geeft aan extra geld aan producten of diensten uit te willen geven en aan beleggen. Minder geld naar luxe artikelen In vergelijking met een jaar eerder wordt er bij een inkomensdaling nog steeds het meest bezuinigd op luxe artikelen en uitgaan. Bij een inkomensstijging gaat het extra geld in vergelijking met het jaar hiervoor in mindere mate naar luxe artikelen (28% vs. 34%). Het meeste geld gaat naar vakantie en kleding. komende jaar verwacht men gemiddeld 409 per maand te sparen. Het aantal Nederlanders dat verwacht tekort te komen om te kunnen sparen daalt het komende jaar licht naar 5%. Ook het aantal Nederlanders dat zegt niet te kunnen sparen - omdat er niets overblijft - daalt. Jongeren verwachten het komende jaar meer te kunnen sparen. Vooral jongeren verwachten meer te besteden te hebben In vergelijking met vorig jaar zijn er geen grote verschuivingen te zien in het bestedingspatroon. Men verwacht de komende 12 maanden minder te zullen lenen. Opvallend is dat voornamelijk de oudere leeftijdscategorieën (45 t/m 54 jaar en 55 t/m 64 jaar) vaker zeggen minder te besteden te hebben en minder te zullen uitgeven. Bij de jongeren (15 t/m 24 jaar en 25 t/m 35 jaar) is het precies andersom. Zij verwachten meer te besteden te hebben en meer te kunnen uitgeven. In 2011 wordt er minder bezuinigd op sparen Aan welke zaken zult u minder geld spenderen (inkomen daalt)? Producten (of diensten) Sparen Beleggen Aflossen van schulden Anders 8% 13% 12% 8% 8% 12% 16% 16% 11% Aantal niet spaarders daalt in 2011 Hoeveel geld spaarde u gemiddeld in 2010? (n = 2040) 22% 23% 43% 43% 6% 29% 28% 55% 56% 63% 57% 53% Hoeveel geld verwacht u gemiddeld te sparen in 2011? (n = 2031) 27% 43% 5% 66% feb-11 (n = 321) feb-10 (n = 267) okt-09 (n = 287) 24% Gemiddeld gespaard bedrag flink hoger Het gemiddelde bedrag dat men in het afgelopen jaar per maand spaarde is 481. Dat is een flinke stijging ten opzichte van het jaar daarvoor ( 372). Voor het Ik kwam tekort 0 (blijft niks over) Elke maand een x bedrag Weet niet Ik verwacht tekort te komen 0 (blijft niks over) Elke maand een x bedrag Weet niet

16 deel 1: algemeen Noorden minste inzicht in eigen financiele situatie In het Noorden hebben bewoners het minste inzicht in hun eigen financiële situatie. In het Zuiden weten bewoners juist het beste hoe hun financiële situatie is. betalen Gebruik ideal stijgt Het gebruik van ideal is dit jaar gestegen van 72% naar 81%. Onder vrouwen is het gebruik van ideal sterker gestegen (van 70% naar 80%) dan onder mannen (van 75% naar 82%). Mensen met een hoger inkomen maken, net als vorig jaar, meer gebruik van verschillende betaalmiddelen dan mensen met een inkomen beneden modaal. Minder mensen staan rood Dit jaar is het aantal mensen dat continu of regelmatig rood staat afgenomen (van 21% bij de meting in 2010 naar 17%). Het aantal mensen dat nooit rood staat is gestegen van 36% bij de meting in 2010 naar 40% dit jaar. Jongeren t/m 24 jaar staan, net als voorgaande jaren, het minst vaak rood. 87% van hen staat zelden of nooit rood. Het gemiddelde bedrag dat mensen in de afgelopen 12 maanden rood stonden blijft stabiel: 693. Dit is vrijwel gelijk aan het bedrag in februari 2010 ( 696). Rood staan minder vaak door gemakzucht Ten opzichte van de meting van 2 jaar geleden is er de afgelopen jaren een daling zichtbaar in het aantal personen dat rood staat door gemakzucht (dit jaar 23%, bij de meting in % en bij de meting in oktober %). Geldgebrek is veelal de belangrijkste reden voor rood staan, dit geldt vooral voor vrouwen (61%). Rood staan door geldgebrek komt net als vorig jaar vaker voor bij inkomens beneden modaal (79%). Gemakzucht is vaker een reden voor degenen met een bovenmodaal inkomen (34%). Minder te laat betalen 41% van de Nederlanders betaalt rekeningen wel eens te laat. Dit is een lichte daling ten opzichte van vorig jaar (44%). Degenen met een beneden modaal inkomen betaalden vaker dan gemiddeld wel eens te laat (50%). Net als voorgaande jaren betaalt de meerderheid van de Nederlanders rekeningen 1 tot 5 keer per jaar te laat (67%). Ten opzichte van vorig jaar lijkt er een lichte verschuiving zichtbaar van mensen die frequent te laat betalen (1 keer per maand of vaker) naar mensen die meer sporadisch te laat betalen (1 tot 5 keer per jaar). Betaling rekeningen vaker vergeten Een tekort op de rekening is minder vaak de reden waarom rekeningen te laat worden betaald. Vergeten te betalen is daarentegen in toenemende mate de oorzaak van niet betaalde rekeningen. Betalingspatroon rekeningen verbeterd Rekeningen worden over het algemeen beter betaald dan vorig jaar. De zorgverzekering werd door Nederlanders het vaakst te laat betaald. Vorig jaar waren dit nog de rekeningen van abonnementen en contributies. Postorderbedrijven worden gemiddeld vaker door vrouwen te laat betaald (22%) dan door mannen (15%). Meer nonchalance in betaling vaste lasten De redenen voor te laat betalen variëren sterk per type rekening. Waar de aflossing van de lening en betaling van de huur of hypotheek vorig jaar nauwelijks werden vergeten (resp. 4% en 5%), wordt er dit jaar slordiger met de betaling van deze rekeningen omgegaan (beide 16%).

17 17 Ook met de betaling van andere vaste lasten als verzekeringen, energie, telefoon, belasting en water wordt vaker dan vorig jaar, nonchalant omgegaan. Rekeningafschrift basis financiële administratie Het papieren of digitale rekeningafschrift is voor 55% het middel om de inkomsten en uitgaven bij te houden. Opvallend is dat 11% aangeeft te schatten hoeveel zij nog kunnen uitgeven. De lagere inkomens (ver beneden modaal en beneden modaal), geven vaker aan een cash limiet te gebruiken of te pinnen totdat ze niet meer kunnen pinnen. Minder mensen staan rood Staat u wel eens rood op uw betaalrekening? Continu Regelmatig Af en toe Zelden Nooit 6% 8% 9% 11% 13% 13% 17% 18% 19% 21% 25% 26% feb-11 (n = 2031) feb-10 (n = 2010) mrt-09 (n = 1000) 40% 36% 37% Top 4 betaling rekeningen vaker vergeten De belangrijkste reden dat u in de afgelopen 12 maanden wel eens rekeningen te laat heeft betaald? Vergeten te betalen Wegens een tekort op de rekening Gemakzucht Ik wacht altijd met betalen tot ik een herinnering krijg 4% 4% 3% 10% 9% 9% 42% 38% 37% 31% 38%42% feb-11 (n = 837) feb-10 (n = 894) mrt-09 (n = 819) Gebruik ideal stijgt Rood staan minder vaak door gemakzucht Rekeningsafschrift is basis voor financiële administratie Kunt u aangeven of u gebruikmaakt van deze betaalmiddelen? Pinpas 97% 3% Internetbankieren 94% 6% ideal 81% 19% Acceptgiro 59% 41% Chipknip 43% 57% CreditCard 39% 61% PayPal 28% 72% Mobiel betalen 5% 95% Ja Nee N = 2031 Wat is, over het algemeen, de belangrijkste reden voor het rood staan op uw betaalrekening? 11% 9% 57% 23% Gemak Geldgebrek Vergeetachtigheid/ slordigheid Anders N = 696 Hoe houdt u uw inkomsten en uitgaven bij? Ik hou al mijn bij- en afschrijvingen goed in de gaten Ik schrijf al mijn inkomsten/uitgaven op Ik schrijf al mijn inkomsten/uitgaven op in digitaal kasboek Ik schat altijd hoeveel ik kan uitgeven Wat ik kan uitgeven neem ik cash op, dat is max uitgave Schrijft alle inkomsten/uitgaven op in papieren kasboek Ik pin totdat ik geen geld meer kan pinnen Ik hou me hier helemaal niet mee bezig 5% 7% 11% 4% 3% 3% 10% 55% N = 2031

18 deel 1: algemeen betaalproblemen Aandeel dat niet rond kan komen blijft gelijk Voor de meeste Nederlanders is hun financiële situatie, net als vorig jaar, redelijk inzichtelijk (55% vs. 56% bij de meting in 2010). Ook het percentage Nederlanders dat tot in detail op de hoogte is van hun financiële situatie is vrijwel onveranderd (43% dit jaar en 41% vorig jaar). Het inzicht in het uitgavenpatroon is wel gedaald in het afgelopen jaar (van 38% naar 33% dit jaar). Net als vorig jaar geeft het merendeel van de Nederlanders aan goed rond te komen met het huidige inkomen (57%). De groep die aangeeft niet rond te kunnen komen blijft eveneens redelijk stabiel (10%). De verwachtingen van mensen komen overeen met de huidige situatie: 56% van de Nederlanders verwacht de komende 12 maanden goed rond te kunnen komen, 34% verwacht maar net rond te kunnen komen, 7% verwacht net niet rond te kunnen komen en 3% beslist niet. Daling in gebruik financieringsmogelijkheden Minder mensen maken gebruik van financieringsmogelijkheden als ze een aankoop doen. De financieringsmogelijkheid die het meest wordt gebruikt is een persoonlijke lening bij een bank (95%). Vooral spaargeld laat men vaker ongemoeid (70% vs. 67% vorig jaar). Het aantal mensen dat geld leent bij familie of vrienden bleef dit jaar (21%) ongeveer gelijk in vergelijking met vorig jaar (22%). 29% van degenen die gebruik hebben gemaakt van één of meerdere financieringsmogelijkheden, is hierdoor in financiële problemen gekomen. Dit is een lichte daling ten opzichte van vorig jaar (31%). Gemiddelde betalingsachterstand gedaald 10% van de Nederlanders heeft een betalingsachterstand. De gemiddelde betalingsachterstand is gedaald van 850 in oktober 2009 en 817 in februari 2010 naar 621 in De gemiddelde betalingsachterstand van de meting van februari 2011 is daarmee lager dan het niveau van maart 2009 ( 676). Zorgverzekering en energiemaatschappij slechtst betaald Betalingsachterstanden hebben het vaakst betrekking op de zorg- en energierekening. Opvallend is dat de rekeningen dit jaar minder vaak overgedragen zijn aan gerechtsdeurwaarders of incassobureaus. Daling incassogevallen Het aantal mensen dat te maken kreeg met een incassobureau is dit jaar gedaald (van 10% het afgelopen jaar naar 6% dit jaar). 92% van de Nederlanders heeft in het afgelopen jaar niet te maken gehad met een incassobureau. Mensen met een beneden modaal inkomen hebben vaker dan gemiddeld te maken gehad met een incassobureau (12%). Net als vorig jaar verwacht een groot aantal Nederlanders (91%) in het komende jaar niet te maken te krijgen met een incassobureau. Dit zijn relatief vaak Nederlanders met een modaal of bovenmodaal inkomen en 55-plussers. Incasso s bij verzekeringen gestegen Incassotrajecten hebben, net als voorgaande jaren, het vaakst betrekking op de verzekeringspremies en de energierekening. Opvallend is de stijging in incasso s voor verzekeringspremies. Deze is bijna verdubbeld van 13% bij de meting in 2010 naar 24% bij de meting in Contact met deurwaarders afgenomen 2% van de Nederlanders is dit jaar in aanraking gekomen met een deurwaarder. Dit is een halvering ten opzichte van vorig jaar (4%). Contacten met deurwaarders hebben het vaakst betrekking op verzekeringspremies (41% t.o.v. 15% vorig jaar) en belastingen (21% t.o.v. 17% vorig jaar). Deurwaardertrajecten bij huurachterstand komen minder vaak voor dan vorig jaar. Aandeel dat niet rond kan komen blijft gelijk Welke van de volgende situaties is voor u het meest van toepassing? 34% 3% 7% 57% Ik kan goed rondkomen met het huidige gezinsinkomen Ik kan maar net rondkomen met het huidige gezinsinkomen Ik kan net niet rondkomen met het huidige gezinsinkomen Ik kan beslist niet rondkomen met het huidige gezinsinkomen N = 2031

19 19 Daling in gebruik financieringsmogelijkheden Persoonlijke lening afgesloten bij een bank Op krediet gekocht of via uitgestelde betaling Geld geleend bij familie of vrienden Spaargeld aangesproken, dat daar eigenlijk niet voor bestemd was 1-4 keer 5-9 keer keer >14 keer Niet 3% 0% 1% 0% 95% 7% 1% 1% 1% 90% 10% 2% 0% 1% 86% 23% 4% 1% 1% 70% Daling van aantal incassogevallen Heeft u (of uw partner) het afgelopen jaar te maken gehad met een incassobureau? Ja 6% 10% Nee Weet niet 2% 3% Verwacht u (of uw partner) het afgelopen jaar te maken gehad met een incassobureau? Ja 2% 3% Nee Weet niet 7% 7% 92% 87% feb-11 feb-10 91% 91% feb-11 feb-10 Meeste betaalproblemen in de drie grote steden Ook dit jaar zien we dat de bewoners van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag de meeste betalingsproblemen hebben (19% t.o.v. 12% gemiddeld). Er is echter wel verbetering zichtbaar. Men staat minder vaak continu rood.

20 deel 1: algemeen Westen en Noorden minder in aanraking met incassobureaus Vooral de bewoners uit het Westen en Noorden zijn het afgelopen jaar minder in aanraking geweest met een incassobureau ten opzichte van vorig jaar (West: van 9% naar 5%; Noord van 11% naar 5%). Aantal personen met betaalproblemen gelijk gebleven Het aantal Nederlanders met betaalproblemen is het afgelopen jaar ongeveer gelijk gebleven. Op dit moment heeft 2% grote en 10% kleine betaalproblemen (ten opzichte van 2% en 12% bij de vorige meting). 87% heeft geen betaalproblemen. De betaalproblemen doen zich sterker voor onder mensen met een beneden modaal inkomen. Daling huishoudinkomen minder vaak oorzaak betaalproblemen Daling van het huishoudinkomen lijkt in steeds mindere mate de belangrijkste reden voor betaalproblemen. Deze daling is nog indicatief, maar waar achteruitgang in het huishoudinkomen de afgelopen 2 jaren nog de meest genoemde reden was voor betaalproblemen, worden onverwachte tegenvallers en geldproblemen uit het verleden nu vrijwel even vaak genoemd. Minder betaalproblemen verwacht De groep Nederlanders die geen betaalproblemen verwacht, is gegroeid van 72% vorig jaar naar 75% dit jaar. Daarentegen is de groep die de komende twaalf maanden wel betaalproblemen verwacht gelijk gebleven (7%). Vooral mensen met inkomens beneden modaal verwachten in de problemen te komen (14%). 48% van degenen met betaalproblemen denkt dat deze de komende 12 maanden (veel) groter zullen worden. Dit is iets meer dan de verwachting van vorig jaar (45%). 9% verwacht juist dat hun betaalproblemen komend jaar zullen afnemen. Vooral mannen hebben deze verwachting (13%). Meer optimisme over betaalproblemen Het lijkt erop dat het voorzichtige optimisme ten aanzien van de eigen schulden het afgelopen jaar is gegroeid. Eerder zagen we dat de betalingsachterstand is gedaald en men nonchalanter omgaat met de binnengekomen rekeningen. Daarbij verwachten meer mensen dit jaar door te komen zonder betaalproblemen. Het gevoel dat de schulden tijdelijk zijn en men er controle over heeft overheerst in de manier waarop de betaalproblemen worden ervaren.

21 21 Achteruitgang huishoudinkomen minder vaak oorzaak betaalproblemen Wat is de reden van de betaalproblemen? Achteruitgang in huishoudinkomen 28% 34% 37% Geldproblemen uit het verleden 20% 23% 24% Onverwachte tegenvaller(s) 23% 26% 27% Bestedingspatroon 11% 10% 10% feb-11 (n = 284) feb-10 (n = 278) jan-09 (n = 171) Komend jaar minder betaalproblemen verwacht Betaalproblemen gezien als tijdelijk Verwacht in 2011 betaalproblemen te krijgen 18% 7% 75% ja nee weet niet Verwacht u dat de betaalproblemen groter of kleiner zullen zijn dan in de afgelopen 12 maanden? Veel groter Groter Gelijk aan vorig jaar Kleiner 9% 8% 11% 8% 6% 6% 39% 37% 52% 43% 48% 31% feb-11 (n - 248) feb-10 (n = 107) okt-09 (n = 71) In hoeverre zijn onderstaande uitspraken op u van toepassing als u kijkt naar uw betaalproblemen? (n = 248) Het is tijdelijk Ik heb er controle over 2% Ik lig er wakker van Ik denk er liever niet over na Ik heb moeite met het aflossen van schulden Het is een klein bedrag, niks om me zorgen om te maken 6% 12% 26% 38% 12% 6% 4% 11% 9% 15% 22% 22% 24% 38% 33% 14% 29% Helemaal niet van toepassing Van toepassing Niet van toepassing 25% 33% 28% 36% 30% 31% 24% 24% Helemaal van toepassing Neutraal Weet niet/geen mening 7% 2% 11% 9% 9% 1% 1% 2% 3% 2%

22 deel 1: algemeen toekomstverwachting Zorgen over pensioen Eind 2010 verschenen verschillende berichten in de media over problemen bij pensioenfondsen. Mogelijk zouden deze problemen gevolgen hebben voor de huidige en toekomstige financiële situatie van Nederlanders. 24% van de Nederlanders maakt zich zorgen over zijn of haar financiële situatie wanneer zij met pensioen gaan, deze groep zal ongeveer tussen nu en 20 jaar met pensioen gaan. In de leeftijd 45 tot 54 jaar maakt 32% zich zorgen. In de leeftijdscategorie 55 t/m 64 jaar maakt 36% zich zorgen. Voor jongeren is het pensioen veelal nog een ver-vanhun-bed-show. Van de jongeren tussen de 15 en 24 jaar houdt 65% zich niet met hun pensioen bezig. Tussen de 25 en 34 jaar houdt 45% zich hier niet mee bezig. Uitgavenpatroon weinig beïnvloed door situatie Europese landen Heeft de slechte financiële situatie van een aantal Europese landen invloed op uw uitgaven? 28% 51% 23% 4% 2% Ja, ik kijk goed naar mijn inkosten en uitgaven Ja, ik spaar meer Ja, ik bewaar mijn spaargeld in cash ipv bij de bank Nee, ik verwacht niet dat het invloed heeft Nee, dat is een te ver van mijn bed show N = 2031 Logischerwijs hebben deze jongeren vaak nog geen idee hoe hun financiële situatie eruit zal zien wanneer zij met pensioen gaan. Opvallend is dat de inkomens boven modaal meer maatregelen hebben genomen om in een goed pensioen te kunnen voorzien dan inkomens lager dan modaal. Deze hogere inkomens weten dan ook vaker hoe hun pensioensituatie eruit zal komen te zien. Weinig invloed situatie Europese landen De situatie in andere Europese landen heeft volgens 80% van de Nederlanders geen invloed op hun financiële situatie. 23% geeft aan dat ze door de situatie in Europa goed kijken naar hun inkomsten en uitgaven. Vaker zijn dit mensen die 45 jaar of ouder zijn (45 t/m 54 jaar 28% en 55 t/m 65 jaar, 20%). Negatieve gevolgen bezuinigingen overheid 45% verwacht dat de bezuinigingen van de overheid negatief zijn voor hun eigen financiële situatie. Inkomens beneden modaal geven vaker aan te verwachten dat hun financiële situatie achteruit zal gaan (54%). De Nederlanders die verwachten dat het inkomen achteruit gaat, verwachten dat het gemiddeld 136 per maand zal zijn. De leeftijdscategorie 45 t/m 54 jaar geeft vaker dan gemiddeld aan negatieve gevolgen te verwachten van de bezuinigingen (53%). De jongere leeftijdscategorieën verwachten vaker dan gemiddeld geen gevolgen te ondervinden van de bezuinigingen (15 t/m 24 jaar: 57% en 25 t/m 34 jaar: 58%). Bezuinigingen op zorg meeste impact De meeste Nederlanders denken dat de voorgenomen bezuinigingen op zorg de meeste impact zullen hebben (52%). Hoe deze bezuinigingen ingeschat worden is erg leeftijdsgebonden. Ouderen denken veelal dat bezuinigingen op de zorg veel impact zullen hebben. De bezuinigingen op kinderopvang worden meer gevreesd door de 25 t/m 34 jarigen en de 35 t/m 44 jarigen. De jongeren in de leeftijd 15 t/m 24 jaar verwachten dat de bezuinigingen op cultuur de meeste impact zullen hebben. Volgens ouderen krijgen toekomstige generaties het slechter De economische situatie van toekomstige generaties ziet er volgens ouderen (45 jaar en ouder) niet erg rooskleurig uit. Het meest positief over de toekomstige generatie is de leeftijdscategorie 25 t/m 34 jaar. Bezuinigingen overheid negatief voor eigen financiële situatie Verwacht u dat de bezuinigingen van de overheid invloed hebben op uw financiële situatie? 45% 3% 51% Ik verwacht dat mijn situatie er op vooruit zal gaan. Ik verwacht dat mijn situatie gelijk zal blijven. Ik verwacht dat mijn situatie er op achteruitzal gaan. N = 2031

23 23 Inkomens boven modaal, nemen vaker meer maatregelen om pensioen veilig te stellen Welke maatregelen heeft u genomen om uw inkomen te verzekeren wanneer u met pensioen gaat? Ik ben van plan om na mijn pensioenleeftijd door te werken Ik heb al voldoende middelen hiervoor opzij gezet Ik verwacht mijn huis te gaan verkopen en te gaan huren Ik heb hiervoor aanvullende verzekeringen afgesloten Ik spaar hiervoor Ik heb een goede pensioenvoorziening Ik heb hier nog geen maatregelen voor genomen 6% 11% 8% 6% 5% 7% 8% 4% 3% 4% 3% 9% 8% 8% 11% 10% 9% 7% 11% 12% 16% 17% 16% 18% 15% 14% 18% 21% 21% 21% 22% 31% 31% 27% 29% 35% 37% 36% Totaal Twee keer modaal of meer (meer dan ) Tussen 1 en 2 keer modaal ( ) Modaal ( ) Beneden modaal ( ) Ver beneden modaal (minder dan 9.499) N = % 52% 62% 61% Meeste aandacht voor pensioen in het Westen Inwoners van het Westen weten, vaker dan gemiddeld, redelijk hoe hun financiële situatie eruit zal zien als zij met pensioen gaan (51% t.o.v. gemiddeld 47%). Zij hebben ook vaker maatregelen getroffen om hun pensioen veilig te stellen.

24 Z O B E T A A L T N E D E R L A N D b e t a a l m e n t a l i t e i t

25 m e n t a l t y - m i l i e u s e n b e t a a l t y p e n

26 deel 2: betaalmentaliteit Betaalmentaliteit Motivaction heeft ook dit jaar het onderzoek Zo Betaalt Nederland verrijkt met Mentality. Achter de algemene trends gaan immers vaak zeer uiteenlopende groepen Nederlanders schuil. Uiteenlopend in inkomen, opleidingsniveau en geslacht, maar ook in waardenoriëntatie: de manier waarop individuen in het leven staan. Het Mentalitymodel, ontwikkeld door Motivaction, onderscheidt acht sociale milieus. Meer informatie over dit model vindt u op onze website Op basis van Mentality zijn drie betaaltypen te onderscheiden: risicomijders, spenders en nonchalanten. Risicomijders De traditionele burgerij, de nieuwe conservatieven en de moderne burgerij. Financiële zekerheid en spaarzaamheid staan bij deze groep hoog aangeschreven. Men heeft over het algemeen een strakke betaaldiscipline en is zuinig ingesteld. Spenders De opwaarts mobielen en de gemaksgeoriënteerden. Men is materia listisch ingesteld en heeft de consumptiemaatschappij omarmd. Dit is de groep met het grootste gat in de hand. Men geeft al gauw meer geld uit dan men binnen krijgt. Nonchalanten De kosmopolieten en de postmoderne hedonisten. Deze sociaal culturele elite van Nederland is vooral met andere zaken bezig dan geldzaken en rekeningen betalen. Te laat betalen komt vooral door slordigheid en het veronachtzamen van betaaltermijnen. betaaltypen en de recessie Risicomijders Risicomijders maken zich vaker geen zorgen over hun pensioen. Ze hebben ook vaker extra maatregelen genomen om een goede pensioenvoorziening te regelen. Tenminste, als dit nodig was, want vaak hadden ze die al. Risicomijders verwachten vaker dat de bezuinigingen van de overheid geen invloed zullen hebben op hun financiële situatie. Ze geven vaker aan bij een eventuele achteruitgang in inkomen minder te gaan sparen en minder aan producten uit te geven. Ze zijn somber gesteld over de financiële situatie van de toekomstige generatie. Spenders Spenders houden zich nog niet bezig met hun pensioen. Zij weten ook vaker niet hoe hun financiële situatie er dan uit zal zien. Logischerwijs hebben zij dus ook vaker geen maatregelen genomen om hun pensioenvoorziening veilig te stellen. Spenders verwachten vaker door de bezuinigingen erop vooruit te gaan. Een eventuele inkomensdaling kunnen zij zich permitteren. Ze zullen bij inkomensdaling minder bezuinigen op producten dan andere betaaltypen. Nonchalanten In vergelijking met andere betaaltypen houden nonchalanten zich niet meer of minder bezig met pensioenen. Ze verwachten vaker dat de situatie in Europa geen invloed zal hebben op hun uitgaven. Nonchalanten denken vaker dat de bezuinigen ervoor zorgen dat hun financiële situatie achteruit zal gaan. Ondanks dat zij negatief zijn over de bezuinigingen nemen zij niet vaker dan anderen maatregelen om een inkomensdaling te compenseren. Vaker dan de andere betaaltypen verwachten de nonchalanten dat de economische situatie van toekomstige generaties beter zal zijn. Traditionele burgerij verwacht stabiliteit De tering naar de nering zetten is het gezegde dat opgaat voor mensen in dit milieu. Men is over het algemeen zuinig en sober ingesteld. Binnen dit milieu zijn de inkomens vaker gelijk gebleven, dan wel minder vaak gestegen dan bij andere Mentality milieu s. Men verwacht ook in de toekomst minder vaak een stijging. De traditionele burgerij verwacht in de algemene economische situatie geen verandering. Wel baart de recessie hen vaker dan gemiddeld zorgen en stellen zij vaker dan gemiddeld grote aankopen uit. Ook wordt er binnen dit milieu vaker dan gemiddeld bezuinigd. Betalen hoort erbij De traditionele burgerij is er trots op als rekeningen op tijd worden betaald. Betalen hoort er nu eenmaal bij. Rekeningen beïnvloeden het humeur niet (20% t.o.v. 14% gemiddeld over alle Mentality milieu s). Men heeft ook geen moeite met het openen van rekeningen, boetes of aanmaningen. De traditionele burgerij vindt dat ze goed met geld om kan gaan. Moderne burgerij vindt vakantie belangrijk Vorig jaar was er nog sprake van een inkomensdaling bij de moderne burgerij. Dit jaar zijn er ten opzichte van de andere milieus geen significante verschillen.

27 27 Men verwacht dat de eigen financiële situatie het komende jaar gelijk blijft. De recessie baart de moderne burgerij wel zorgen (20% t.o.v. 17% gemiddeld over alle Mentality milieu s). Vakantie is belangrijk voor de moderne burgerij. Wanneer zij extra inkomen genereren, geven zij dit vaker uit aan vakantie en wanneer het inkomen daalt, zullen zij ook minder bezuinigen op vakantie. Goed op de hoogte De moderne burgerij weet vaker dan gemiddeld tot in detail hoe hun financiële situatie eruitziet. Ook weten zij vaker dan gemiddeld waar zij hun geld aan uitgeven. Nederlanders Nederlanders 100% = 12,7 mlm Nederlanders in Hoog de leerod. van jaar. Midden Nieuwe Conservatieven: - Liberaal (economisch) - Conservatief (sociaal/ cultureel) Moderne Burgerij: - Conformistisch en Traditionele statusgevoelig Burgerij: - Maar ook: consumeren en genieten - Moralistisch - Behoudend - Plichtsgetrouw Kosmopolieten: - Wereldburgers - Ontplooien - Maatschappelijk succes Opwaarts Mobielen: - Carriéregericht - Statusgevoelig - Risico en spanning Nieuwe Conservatieven: RISICOMIJDERS - Spaarzaam/ betalingsdicipline Postmaterialisten: - Maatschappelijkritisch - Milieubewust Postmoderne hedonisten: - Genieten - Ontplooien - Taboeloos 100% = 12,7 mlm Nederlanders in de leerod van jaar.. Hoog Midden Moderne Burgerij: Traditionele RISICOMIJDERS Burgerij: - Spaarzaam/betalingsdicipline RISICOMIJDERS - Spaarzaam/ betalingsdicipline Kosmopolieten: MONCHALANTEN - slordige betalers Opwaarts Mobielen: SPENDERS - Risicogroepen/ schulden Postmoderne hedonisten: MONCHA- LANTEN - Slordige betalers Sociodemografie: Opleiding & beroep Laag Status Traditioneel Gemaksgeoriënteerden: - Impulsief - Passief - Plezierig leven Modern Postmodern Sociodemografie: Opleiding & beroep Laag Status Traditioneel Gemaksgeoriënteerden: SPENDERS - Risicogroepen/schulden Modern Postmodern waarden Behouden Bezitten Verwennen Ontplooien Beleven waarden Behouden Bezitten Verwennen Ontplooien Beleven Waarden: Doelen in het leven, werken en presteren, vrije tijd, leefdtijl & familie en relaties * Postmaterialisten zijn buiten deze indeling gehouden. Zij hebben een gemiddeld betaalgedrag. Waarden: Doelen in het leven, werken en presteren, vrije tijd, leefdtijl & familie en relaties * Postmaterialisten zijn buiten deze indeling gehouden. Zij hebben een gemiddeld betaalgedrag.

28 deel 2: betaalmentaliteit Nieuwe conservatieven positief over economie Vorig jaar verwachtten de nieuwe conservatieven vaker dan gemiddeld een stijging van het inkomen. Dit jaar is deze stijging terug te zien. Vaker dan gemiddeld geven de nieuwe conservatieven aan dat het inkomen is gestegen. En ook voor het komend jaar wordt er vaker een stijging verwacht. Het extra inkomen wordt vaak gebruikt voor sparen en beleggen. De recessie heeft weinig invloed op het uitgavenpatroon van deze groep. Er wordt nauwelijks bezuinigd en men doet met een gerust hart grote aankopen. Strakke betalingsdiscipline Nieuwe conservatieven hebben vaker een inkomen boven modaal. Ze gaan zorgvuldig met hun geld om. De nieuwe conservatieven hebben opvallend veel vaker dan gemiddeld geen betalingsachterstand (96% t.o.v. 59%). Opwaarts mobielen vaker stijging inkomen Het inkomen van de opwaarts mobielen is dit jaar vaker dan gemiddeld gestegen (28% t.o.v. 22% gemiddeld over alle Mentality milieu s). Ook voor het komende jaar verwachten zij dat het inkomen zal stijgen. Opwaarts mobielen geven vaker aan niet te weten hoe hun financiële situatie eruit ziet. Ook hebben zij minder zicht op hun uitgaven. Vaker dan andere milieus kunnen opwaarts mobielen beslist niet rondkomen van hun inkomen. Maar ondanks hun beperkte inkomensruimte hebben opwaarts mobielen niet significant meer betalingsproblemen dan de andere milieus. Meer nonchalance Opwaarts mobielen betalen hun rekeningen vaker te laat. Dit komt niet zo zeer door geldgebrek, maar omdat zij vaker dan gemiddeld niet bewust bezig zijn met het op tijd betalen van rekeningen. Zij hebben dan ook vaker te maken met incasso. Een stimulans zou hen helpen op tijd te betalen. Interessant is dat de opwaarts mobielen vaker nooit rood staan (46% t.o.v. 40% gemiddeld over alle Mentality niveau s). Kosmopolieten minder promotie Net als vorig jaar is het inkomen van de kosmopoliet niet vaker gestegen of gedaald dan bij de andere milieus. De kosmopolieten die afgelopen jaar wel het inkomen zagen stijgen, zagen dit vaker gebeuren doordat zij een beter betaalde functie kregen (33% t.o.v. 19% gemiddeld). Promotie kwam bij de kosmopolieten minder vaak voor dan gemiddeld (40% t.o.v. 55%). Niet secuur Kosmopolieten zijn niet exact op de hoogte van hun financiële situatie. Zij schatten vaker dan gemiddeld hoeveel ze kunnen uitgeven, weten vaker ongeveer hoeveel ze kunnen uitgeven en weten vaker niet hoe hoog het bedrag van hun betalingsachterstand is. Het niet betalen van rekeningen werkt erg op de gemoedstoestand van de kosmopoliet; rekeningen kunnen hun humeur ernstig beïnvloeden. Bij kosmopolieten helpt het als zij een beloning krijgen wanneer zij eerder betalen. Het helpt bij hen niet als aanmaningen streng zijn. Postmaterialisten staan vaker rood Het beeld van de postmaterialisten wijkt niet erg af van voorgaande jaren. De postmaterialisten hebben ook het afgelopen jaar geen inkomensontwikkeling doorgemaakt die afwijkt van het gemiddelde. Men verwacht voor het komende jaar relatief vaak dat het inkomen zal dalen (19% t.o.v. 14% gemiddeld), met als voornaamste reden verlaging of beëindiging van een uitkering (28% t.o.v. 14% gemiddeld). Geen betalingsachterstanden Postmaterialisten hebben vaker dan gemiddeld geen betalingsachterstanden (88% t.o.v. 79%). Wel staan zij vaker rood. Het kan zijn dat zij vaker gebruik van de mogelijkheid rood te staan om hiermee betalingsachterstand te voorkomen. Zij geven dan ook vaker aan dat betaalproblemen tijdelijk zijn (25% t.o.v. 12% gemiddeld over alle Mentality milieu s). Postmoderne hedonisten sparen vaker Postmoderne hedonisten sparen vaker dan de andere milieus (56% t.o.v. 43%). Ook voor de komende 12 maanden verwachten zij, vaker dan andere milieus, te sparen. De recessie heeft weinig invloed op het betaalgedrag van de postmoderne hedonist. Onder invloed van de recessie zijn zij niet vaker meer of minder gaan sparen of lenen. Weinig zorgen Niet betaalde rekeningen bezorgen postmoderne hedonisten weinig zorgen. Ze liggen niet wakker van openstaande vorderingen. En ook een blauwe envelop wordt niet direct met vervelend nieuws geassocieerd. Postmoderne hedonisten laten rekeningen vaker slingeren en archiveren rekeningen ook niet zorgvuldig.