UITVOERINGSPLAN VITALE WIJKEN en DORPEN Tiel, maart 2016

Transcriptie

1 UITVOERINGSPLAN VITALE WIJKEN en DORPEN Tiel, maart

2 INLEIDING In 2015 is het Kadernota Vitale Wijken en Dorpen vastgesteld, waarin voorzien is in de rol van wijkregisseur binnen het team Leefbaarheid Wijken Dorpen. Sinds 1 september 2015 kent Tiel vier wijkregisseurs. De eerste 100 dagen zijn gebruikt voor kennismaken in de wijken met inwoners, organisaties en maatschappelijke partners. Ook hebben de wijkregisseurs in die periode een trainingstraject doorlopen. Met die eerste ervaringen is de Kadernota Vitale Wijken en Dorpen vertaald in een uitvoeringsplan voor de komende twee jaar. Doel van dit plan is het bieden van - een handvat aan de wijkregisseurs om af te wegen in de veelheid van vragen die hen gesteld worden, waar zij mee aan de slag gaan, - houvast voor wijkregisseurs én de rest van de gemeentelijke organisatie bij de vraag waar de wijkregisseurs wel en niet van zijn. De aandacht voor Vitale Wijken en Dorpen is onderdeel van het programmaplan Burger- en overheidsparticipatie. Het zorgt voor de juiste voorwaarden en handvatten voor inwoners en organisaties om te kunnen participeren. Daarom gelden dezelfde uitgangspunten: Zowel gemeente als inwoners en organisaties moeten een nieuwe vorm vinden voor een gedeelde en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de Tielse samenleving. Maatwerk betekent in ongelijke situaties ook verschillend mogen handelen Regels en beleid zijn niet heilig, het gaat om de geest van beleid en regelgeving, niet om de letter. Streven is een uitnodigende houding van en meedenken door de gemeente: Ja, mits in plaats van Nee, tenzij. Vertrouwen geven = vertrouwen krijgen, zowel intern als extern Fouten maken mag, er van leren moet. Dat vraagt lef en ruimte om te experimenteren, om grenzen op te rekken, om het risico op precedentwerking te nemen. Het vraagt ook om steeds in gesprek te zijn daarover. Dit uitvoeringsplan is de neerslag van een intensief proces met de vier wijkregisseurs. Als eerste zijn de doelen uit de Kadernota Vitale Wijken en Dorpen uitgewerkt (1). Vervolgens zijn de rollen van de wijkregisseur aan de hand van de eerste praktijkervaringen en de doorlopen training nader omschreven (2). Met deze twee handvatten is een planning van activiteiten gemaakt voor de komende twee jaar, die naar verwachting bijdragen aan de gestelde doelen (3). Per jaar zijn de te behalen resultaten benoemd. Tot slot is gekeken naar de inbedding in de gemeentelijke organisatie. Die moet aan de ene kant voldoende waarborgen bieden voor de noodzakelijke afstemming, maar aan de andere kant niet verzanden in een opeenstapeling van overleggen (4). 2

3 Het uitvoeringsplan is een dynamisch document: - Elk kwartaal reflecteren de wijkregisseurs met hun teammanager en de coördinator van het programma Burger- en overheidsparticipatie op hun acteren in de wijk en in de organisatie. Wat gaat goed en wat geeft energie, waar wringt het en waar is onduidelijkheid over de rol van de wijkregisseur? - Elk half jaar wordt met het team Leefbaarheid Wijken en Dorpen nagegaan of doelen en rollen moeten worden bijgesteld, of de resultaten gehaald zijn, en zo niet waarom niet. Deze besprekingen zijn expliciet bedoeld om samen te evalueren en leren. Op basis daarvan wordt zo nodig de planning en de inspanningen bijgesteld en aangevuld. Vooralsnog gaat het om een kwalitatieve meting. In de 1 e helft van 2017 staat de voorbereiding van een monitoringsen effectmetingsinstrument gepland. 3

4 1. DOELEN De doelen uit de Nota Vitale Wijken en Dorpen zijn concreter gemaakt door aan te geven hoe de wijkregisseurs daarmee aan de slag willen gaan. Deze doelen zijn de leidraad voor de planning van de wijkregisseurs en voor de beoogde resultaten zoals die in hoofdstuk 3 staan. Stimuleren van en bijdragen aan burger- en overheidsparticipatie door: o op zoek te gaan naar sleutelfiguren o inwoners te stimuleren en te ondersteunen bij het zelf (samen) verantwoordelijk zijn voor de eigen woon- en leefomgeving o deelname aan NL doet en Burendag te stimuleren o op te halen en aan te sluiten bij wat er leeft in buurten en wijken o in wijk-en buurtgesprekken te bespreken wat de aandachtspunten voor een buurt zijn o bij te dragen aan het van buiten naar binnen werken van de gemeente Verbinden van gemeente, burgers, organisaties en ondernemers door: o buiten de netwerken te benutten en te verbinden snel kennis delen en mensen met elkaar in contact brengen, bijv. door incidenteel een afstemmingsoverleg te initiëren of aan te sluiten bij een overleg van relevante sleutelfiguren, het gaat er NIET om bij allerlei overleggen aan te schuiven, weten en ontsluiten voor collega s wat er speelt in de wijken op gebied van veiligheid, jeugd, beheer openbare ruimte, wijkeconomie, etc. signaleren als er dubbelingen zijn in de praktijk, die niet functioneel zijn of meerwaarde hebben o binnen de gemeente: op de hoogte zijn van opdrachten die de gemeente geeft aan organisaties die actief zijn in de wijken (welzijn, zorg, maatschappelijk werk, beheer, fysieke uitvoering) aan de voorkant adviseren en input geven op beleid en opdrachtverstrekking aan uitvoerders adviseren hoe van buiten naar binnen te werken aan de hand van praktijkvoorbeelden Bijdragen aan een toegankelijke wonen-welzijn en zorgstructuur in de wijken door: o kansen te zien en te benutten o samenwerking te stimuleren tussen organisaties en inwoners, tussen organisaties onderling en tussen inwoners onderling o dubbelingen en hiaten te signaleren richting externe partners en de gemeente o bij te dragen aan bewustwording en samen opstellen van een profiel en beeld van een wijk o medeverantwoordelijkheid van alle betrokkenen te stimuleren 4

5 2. ROLLEN en POSITIE VAN DE WIJKREGISSEUR De wijkregisseurs: - zijn verbinder tussen inwoners, organisaties, stakeholders en gemeente - zijn eerste adviseur van de wijkwethouder met betrekking tot thema`s die in de wijk spelen, uiteraard na samenspraak en afstemming met (vak)collega s - zijn wijkcontactambtenaar met een regisserende rol in wijken buurtgesprekken - zijn eerste herkenbare aanspreekpunt zowel voor de inwoners als voor de eigen collega s als het gaat over zaken die gaan spelen in de wijk op de middellange termijn. - zijn GEEN projectleider en GEEN beheerder In die rol: - organiseren de wijkregisseurs van zich af : desgewenst treden zij op als regisseur van samenwerkingsverbanden ten behoeve van de wijk en van werkzaamheden gericht op de wijk. - brengen zij samen met inwoners en partners de wijk in beeld - ondersteunen en stimuleren zij het tot stand komen van plannen voor de wijk (eventueel een wijkagenda) met en door inwoners en stakeholders/organisaties/ aanbieders in de wijk. - stimuleren en ondersteunen zij initiatieven van inwoners, waarbij de doelen van gemeentelijk beleid in het algemeen en van dit uitvoeringsplan in het bijzonder de leidraad zijn voor de mate en wijze van ondersteunen In het werken als wijkregisseur draait het om innoveren, experimenteren, onderzoeken en leren, om ondersteunen en signaleren. Als iets in de wijk of buurt goed gaat, laat het dan vooral gebeuren. Maar ga wel na of verbinding met andere activiteiten en/of beleid van de gemeente de activiteit of het initiatief kan versterken. In het vak van wijkregisseur is een lange adem, volhouden en geen snelle resultaten verwachten maar bouwen aan resultaten op lange termijn van groot belang. De wijkregisseurs opereren over de volle breedte van de gemeente en zijn team-onafhankelijk. Als hun werk in de wijk en buurt daarom vraagt roepen zij een adviesteam van (vak)collega s bijeen rond een specifieke casus. Afhankelijk van de casus en/of het knelpunt kijken de wijkregisseurs wie zij uit welk team nodig hebben. Dit kunnen dus ook collega s uit de teams teammanagers of MT zijn. 5

6 3 PLANNING van INSPANNINGEN De hiervoor beschreven doelen en de rollen van de wijkregisseurs zijn richtinggevend voor wat de wijkregisseurs concreet gaan doen. De wijkregisseurs richten hun inspanningen op het bestuur van Tiel, de interne collega s, inwoners in de wijken, buurten en dorpen en op externe partners. Het gaat daarbij om de verbinding van buiten en binnen. Basis is het kennen en gekend zijn, zowel in de wijken als in de teams binnen de gemeente: wie zijn we en waarvoor kun je ons benaderen?. Dit reguliere werk is niet opgenomen in onderstaand schema; daarin staan vooral de specifieke inspanningen om de beoogde resultaten te halen, die bijdragen aan de gestelde doelen. Veel van het werk van de wijkregisseur in Tiel is nieuw en vereist een open en frisse blik en experimenteerruimte om de beste manier te vinden om vraagstukken aan te pakken, vorm te geven aan die veranderende verhouding tussen inwoners en gemeente en de beoogde resultaten te halen. De wijkregisseurs zijn verbinders en netwerkers met doorzettingskracht, zij verstaan de kunst van het verleiden en creëren van draagvlak en mede standers. Zij zorgen dat slechts zelden doorzettingsmacht nodig is. Communicatie, persoonlijke ontwikkeling en ontwikkeling van het vak wijkregisseur is daarbij van groot belang en daarom ook opgenomen in onderstaand overzicht. Grofweg verdelen de wijkregisseurs hun 24 u per week over: - binnen (bestuur en collega s) 9 u - buiten (inwoners en partners) 9 u - Communicatie (*) 3 u - Ontwikkeling 3 u (*) het gaat om het communiceren via sociale media, het vullen van nieuwsbrieven en bijdragen aan toegankelijker maken van de informatie College en raad Intern collega s Inwoners Externe partners Communicatie Ontwikkeling 1 e helft 2016 Toewerken naar wijkbuurtgesprekken nieuwe stijl In gesprek over vulling rol wijkwethouder en Alle teams bezoeken: kennen en gekend worden Input geven bij uitvoering welzijn Wijk/buurtgesprekken nieuwe stijl Organiseren van spiegelgroep/panels als feedback vanuit Betrekken bij wijkbuurtgesprekken nieuwe stijl In gesprek met zorgen welzijnspartners Promotie van wijkbuurtgesprekken nieuwe stijl (training voor) Inzetten sociale Teamcoaching Rol als adviseur Wijken en grenzen van wijken delen en 6

7 ambtelijk samenspel Organiseren van beeldvormingsavond Invullen van themacaroussel college - MT Nieuwe Stijl en contact met beoogde kwartiermaker (Vak)collega s betrekken bij wijkbuurtgesprekken nieuwe stijl Stimuleren wijkgericht werken door andere teams, w.o. participatie Overdracht van...(*) Ondersteunen van initiatieven (**) de wijken en buurten Overdracht van (*) Ondersteunen van initiatieven (**) over welzijn nieuwe stijl In gesprek met regisseur Werkzaak over verbinding met wijkeconomie Verbinden van woon-welzijn- en zorgpartners (***) In contact komen met partners op gebied van beheer fysieke ruimte (***) media Onderzoeken hoe mensen met lage SES te bereiken verkennen 2 e helft 2016 Organiseren van deelname aan / waardering voor Burendag In wijkbuurtgesprekken toewerken naar thema s Bijeenkomst organiseren met collega s om met hen in gesprek te gaan als inwoner (van Tiel of van elders) Agenderen en versterken van de Organiseren van het faciliteren van / deelname aan Burendag Discussie voeren over spelregels voor het inzetten wijkbudget Inzicht in budget (incl kleine kas ) voor wijkregisseurs Bijeenkomst organiseren met collega s o met hen in gesprek te gaan als inwoner (van Tiel of van elders) Stimuleren en faciliteren van deelname aan Burendag In wijkgesprekken toewerken naar thema s Input ophalen voor spelregels wijkbudget Organiseren van deelname aan / waardering voor Burendag Themabijeenkomst organiseren met externe partners (zorg-welzijn-wonenonderwijs-werkbeheer fysieke ruimte) plus netwerkborrel (***) In contact komen met onderwijspartners over verbreding Brede School concept (***) Promotie van Burendag Teamcoaching / intervisie starten Uitwisseling collega s elders Studiedagen LCGW 7

8 positie van raad en college in het wijkgericht werken Beoogd resultaat 2016: Kennen Gekend worden Weten wat er leeft Wijkwethouders zijn vertrouwd met hun (nieuwe) rol Wijkbuurtgesprekken zijn afgestemd op behoeften van de wijk/buurt Collega s staan open voor en maken gebruik van de informatie en kennis van wijkregisseurs Wijkregisseurs delen gevraagd en ongevraagd hun kennis en informatie: signaleren/adviseren Inwoners kennen de wijkregisseurs en weten waarvoor zij bij hen terecht kunnen Inwoners weten de spelregels van het wijkbudget Wijkregisseurs kennen de netwerken in de wijken en de stad en hebben daar makkelijk toegang toe Externe partners kennen de wijkregisseurs en weten waarvoor zij bij hen terecht kunnen.. De (inzet van) communicatie (middelen) draagt bij aan het behalen van resultaten. De vier wijkregisseurs vormen één team. De wijkregisseurs consulteren elkaar, geven elkaar feed back en ontwikkelen met elkaar de Tielse manier van wijkgericht werken. 1 e helft 2017 Informeren over wijkprofiel Opstellen en bewust worden van wijkprofiel Opstellen en bewust worden van wijkprofiel Opstellen en bewust worden van wijkprofiel Communicatie over wijkprofiel Intervisie Casusbespreking met collega s Voorbereiding van monitoringsen effectmetingsinstrument 2 e helft 2017 Excursie met bestuurders organiseren in de wijken Verkennen wijkagenda Verkennen wijkagenda Excursie met bestuurders organiseren in de wijken Verkennen wijkagenda Communicatie over wijkagenda Promotie van excursie Evalueren van twee jaar werken als wijkregisseur: -wat heeft de experimenteerruimte opgeleverd -wat is geleerd 8

9 Opstellen van procesbeschrijving en waar zinvol Beoogd resultaat 2017 Tielse manier van wijkgericht werken op basis van wijkprofielen en wijkagenda Van alle wijken is een wijkprofiel bekend Een wijkwethouder past bij het wijkprofiel en het dna van de wijk Alle collega s zijn bekend met de wijkprofielen Het Tielse beleid wordt waar mogelijk op wijkniveau geformuleerd Alle collega s zijn bekend met en werken waar nodig mee aan de uitvoering van de opgestelde wijkagenda s In de helft van de wijken is een agenda opgesteld samen met externe partners In de andere helft wordt aan zo n agenda gewerkt Inwoners werken mee aan de uitvoering van de agenda In de helft van de wijken is een agenda opgesteld met inwoners In de andere helft wordt aan zo n agenda gewerkt Externe partners werken mee aan de uitvoering van die agenda De (inzet van) communicatie (middelen) draagt bij aan het behalen van resultaten De wijkregisseurs presenteren aan de Tielse manier van wijkgericht werken aan alle betrokkenen (*) Overdracht van bijv. spelen, groen, vastgoed, zwerfafval etc Dit is een opdracht van de organisatie, deels ingegeven door bezuinigingen. Op de verschillende onderdelen wordt dit vormgegeven als een project. De wijkregisseurs hebben hier geen trekkende rol, wel een adviserende rol aan de voorkant en een ondersteunende rol bij de uitvoering. Hierbij richt de wijkregisseur zich zowel op binnen als buiten. (**) Ondersteunen van initiatieven Hier ligt het initiatief bij de inwoners, maar zal de wijkregisseur ook binnen de eigen organisatie op zoek gaan naar (vak)collega s die nodig zijn om het initiatief verder te kunnen brengen. Dus ook hierbij richt de wijkregisseur zich zowel op binnen als buiten. (***) De gesprekken met externe partners vinden altijd plaats na afstemming met de betreffende interne (vak)collega s. Overigens wordt vanuit het programmaplan Burger- en overheidsparticipatie in de eerste helft van 2016 een kader opgesteld hoe Tiel omgaat met de overdracht van taken en een voorstel voor de manier waarop Tiel initiatieven van inwoners ondersteunt. 9

10 4 ORGANISATIE De wijkregisseurs staan met één been binnen en met één been buiten. Om niet in een spagaat te belanden, moeten zij, naast een stevige basis in de wijk en de netwerken in de wijk, ook goed ingebed zijn in de gemeentelijke organisatie. Die inbedding moet zoals gezegd voldoende waarborgen bieden voor de noodzakelijke afstemming, maar niet verzanden in een opeenstapeling van overleggen. Uitgangspunt en afweging voor structureel of incidenteel intern afstemmingsoverleg is het versterken van de rol en het functioneren van de wijkregisseurs en hun interne collega s. 1. Als basis is er het overleg van de vier wijkregisseurs zelf. Op dit moment is dat nog wekelijks en op vaste momenten schuiven daarbij aan de teammanager Leefbaarheid Wijken en Dorpen, de opdrachtgever vanuit het MT en de programmacoördinator burger- en overheidsparticipatie. Andere (vak) collega s worden uitgenodigd of nodigen zichzelf uit als daar aanleiding voor is. 2. Een belangrijke inbedding is het teamoverleg van het team Leefbaarheid Wijken en Dorpen. Daar vindt de uitwisseling plaats van veel andere activiteiten en interventies in de wijken. 3. In 2016 start een ronde gesprekken in alle teams over burger- en overheidsparticipatie en wijkgericht werken. De programmacoördinator burger- en overheidsparticipatie gaat samen met één van de wijkregisseurs in gesprek tijdens het betreffende teamoverleg om uit te wisselen wat de ervaringen van dat team zijn met burger- en overheidsparticipatie en hoe de wijkregisseurs en het team elkaar van dienst kunnen zijn en kunnen versterken. 4. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt op incidentele basis afstemming georganiseerd met bij die praktijk betrokken (vak)collega s. Desgewenst kan daarbij procesbegeleiding gevraagd worden, bijvoorbeeld bij team advies. (zie ook hoofdstuk 2 Rollen en positie van de wijkregisseur ) In het voorjaar van 2016 start een teamcoachingstraject voor de vier wijkregisseurs. Doel daarvan is: - met elkaar een team worden: elkaars kwaliteiten benutten en van elkaar leren - gespreks- en gedragsvaardigheden leren om de verbindingsrol tussen buiten en binnen goed te kunnen vervullen en goed bij te dragen aan verbetering van de organisatie (geen eelt op de ziel en geen apen op de schouder, maar betrokken verbinden) - intervisiemethodieken leren 5. In de 2 e helft van 2016 organiseren de wijkregisseurs eens per twee maanden zelf een intervisie bijeenkomst, waarbij relevante collega s worden uitgenodigd. Deze vorm van organisatie / inbedding wordt begin 2017 geëvalueerd als onderdeel van het hele uitvoeringsplan en op basis van de ervaringen bijgesteld. 10