Ondernemerschap. steeds vaker alternatief voor pensioen
|
|
- Elisabeth de Haan
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ondernemerschap steeds vaker alternatief voor pensioen De afgelopen 1 jaar startten steeds meer 5-plussers een eigen bedrijf, al dan niet vanwege (dreigende) werkloosheid. Recent beschikbaar gekomen cijfers van de Kamer van Koophandel tonen een spectaculaire trend. Terwijl het totaal aantal nieuwe inschrijvingen in het Handelsregister in 29 stabiliseerde, was sprake van een opmerkelijke groei van het aantal seniorstarters. Het aantal 5-plussers dat zich in 29 bij de Kamer van Koophandel inschreef als starter lag circa 7% hoger dan in 28; bij 65-plussers was zelfs sprake van een verdubbeling. In dit artikel gaan we in op ontwikkelingen in het ondernemerschap onder ouderen en ook op wat die oudere starters kenmerkt. Hanna van Solinge (l) en Kène Henkens Dr. ir. H. van Solinge en prof. dr. C.J.I.M. Henkens zijn onderzoekers bij het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI); de laatste is tevens hoogleraar Pensioensociologie aan de Universiteit van Tilburg. Met dank aan Ivo de Jong van de Kamer van Koophandel Nederland Het heft in eigen hand Voor ouderen die na een vrijwillige of gedwongen vervroegde uittreding weer betaald aan de slag willen, liggen de banen niet voor het opscheppen. De arbeidsmarktkansen voor personen boven de 5 zijn ronduit slecht. Perspectieven op nieuw of ander werk zijn gering. Steeds meer ouderen nemen het heft in eigen hand en proberen via zelfstandig ondernemerschap de loopbaan te verlengen. De afgelopen 1 jaar startten steeds meer 5-plussers een eigen bedrijf, al dan niet vanwege (dreigende) werkloosheid. Sinds 21 is het aantal nieuwe inschrijvingen in het Handelsregister door personen van 5 jaar en ouder meer dan verdriedubbeld. Figuur 1 toont de ontwikkelingen in het aantal inschrijvingen sinds 21. In de figuur is het jaar 21 als ijkpunt genomen. Sinds dat jaar is het totaal aantal inschrijvingen met 7% toegenomen. Het aantal inschrijvingen door personen onder de vijftig jaar hield gelijke tred met de algemene trend. Bij leeftijden boven de vijftig zien we echter een meer dan gemiddelde stijging. Het aantal startende ondernemers in de leeftijdsgroep van 5 tot 55 jaar steeg tussen 21 en 29 met 266%; bij de 55 tot 65-jarigen bedroeg de groei zelfs 425%. Een opmerkelijk fenomeen is de sterke stijging van het aantal 65-plussers dat een onderneming start. Hoewel het om relatief kleine aantallen gaat, duiden de cijfers wel op een interessante trend. Ondernemerschap is kennelijk voor steeds meer gepensioneerden een manier om hun arbeidsloopbaan te verlengen. 18 juni/juli 21
2 Figuur 1. Aantal inschrijvingen in Handelsregister sinds 21 6 Inschrijvingen in het Handelsregister naar leeftijd van de startende ondernemer (21=1) < totaal Ondernemerschap is kennelijk voor steeds meer gepensioneerden een manier om hun arbeidsloopbaan te verlengen Startersprofiel Sinds 21 houdt de Kamer van Koophandel het zogenoemde Startersprofiel bij, op basis van de inschrijvingen bij de Kamers. De statistische gegevens in figuur 1 over starters in Nederland zijn ontleend aan deze Startersprofielen. Bij ouderen moet men erop bedacht zijn dat een deel van de nieuwe inschrijvingen zogenoemde pensioen-bv s betreft. Deze inschrijvingen worden door de Kamer van Koophandel als niet-actieve ondernemingen geregistreerd. De hier gepresenteerde cijfers hebben alleen betrekking op actieve ondernemingen. Met de invoering van de nieuwe Handelsregisterwet in 28 moeten bepaalde groepen ondernemers en rechtspersonen zich sinds juli 28 inschrijven die hiertoe niet eerder verplicht waren. Het betreft bijvoorbeeld eenmanszaken en maatschappen in de land- en tuinbouw en vrije beroepen, zoals notarissen en artsen. Deze groepen hadden tot uiterlijk 31 december 29 de tijd om zich in te schrijven. Naar schatting zou deze inhaalslag circa 15% extra inschrijvingen opleveren, wellicht iets minder in de jongere leeftijdsgroepen. Onderzoek naar oudere werknemers: inzicht in keuzen rond stoppen met werken Ouderen die al dan niet via een carrièreswitch hun loopbaan voortzetten als zelfstandige, vormen een groeiende groep. Wat is het profiel van deze zelfstandigen? Wat voor type werk wordt verricht? Hoe verhoudt het werk zich tot het vroegere werk? En, in hoeverre verschillen deze zelfstandigen van leeftijdgenoten die niet meer werken? We gaan deze zaken na met gegevens uit een recent NIDI-onderzoek. 1 Voor dit onderzoek zijn op twee tijdstippen (21 en 27) gegevens verzameld bij ruim 167 werknemers van 5 jaar en ouder, werkzaam bij een drietal grote ondernemingen in Nederland en bij de rijksoverheid. Tussen beide tijdstippen stopte ruim 6% van deze oudere werknemers met werken bij de oorspronkelijke werkgever. De overgrote meerderheid maakte daarbij gebruik van een regeling voor (vervroegde) uittreding. De gemiddelde leeftijd bij stoppen was 58,2 jaar. De resultaten suggereren dat het merendeel van de werknemers eerder stopt dan gepland. Gemiddeld is sprake van een vervroeging in de orde van 1,6 jaar. In drie op de tien gevallen was sprake van een onvrijwillig vertrek. Een op de vijf maakt een doorstart Uittreding betekent niet per definitie dat de band met de arbeidsmarkt geheel wordt doorgesneden. Van de werknemers in het NIDI-onderzoek die stopten, maakte een op de vijf een doorstart. Tien procent zette de loopbaan voort als zelfstandige; eveneens tien procent ging aan de slag bij een andere organisatie. Het ondernemerschap is niet voor iedereen weggelegd. Voor sommige werknemers is het voortzetten van de werkzaamheden als ondernemer een veel meer voor de hand liggende optie dan voor anderen. Niet iedereen kan zijn tijdens de loopbaan opgebouwde ervaring en competenties op eenvoudige wijze te gelde maken als zelfstandige. Figuur 2 laat zien dat er een duidelijke relatie is met het beroepsniveau. Oudere werknemers met een hoger beroepsniveau wagen na uittreding veel vaker de stap naar zelfstandig ondernemerschap dan personen met een beroep op lager of middelbaar niveau, die ingeval van een doorstart toch vooral in loondienst aan de slag gaan. 1 K. Henkens, H.P. van Dalen & H. van Solinge (29), De vervagende grens tussen werk en pensioen; over doorwerkers, doorstarters en herintreders. NIDI report nr. 78. Amsterdam: KNAW Press. juni/juli 21 19
3 ouderen en ondernemerschap Figuur 2. Percentage doorstarters als zelfstandige of in loondienst naar beroepsniveau in laag middelbaar hoog doorstart in loondienst doorstart als zelfstandige definitief gestopt De doorstarters kiezen over het algemeen niet meer voor een fulltime baan. Gemiddeld wordt er iets minder dan 18 uur per week gewerkt. Een vergelijking van de werkzaamheden vóór en na uittreden leert dat bij zelfstandigen veel vaker sprake is van een voortzetting van de oude werkzaamheden (onder andere advieswerk, coaching en onderwijs, consultancy, onderzoek en ontwikkeling), terwijl bij degenen die een doorstart maken bij een andere werkgever, veel vaker sprake is van een carrière switch (onder andere postbezorger, koerier, chauffeur, klussenbedrijf, verkoopfunctie). Geld speelt duidelijk niet de hoofdrol als motief om door te werken. Dat geldt voor zowel de zelfstandigen als degenen die bij een andere organisatie de loopbaan voortzetten. Vooral het ondernemerschap lijkt te worden gedreven door intrinsieke motivatie (zie tabel 1). Bijna de helft geeft aan dat de huidige situatie als zelfstandige meer ontplooiingsmogelijkheden biedt dan de periode vóór uittreden, toen men nog in loondienst werkte. Ontplooiingsmogelijkheden vindt men vooral in de combinatie van vrijheid, flexibiliteit, blijvende ontwikkeling en maatschappelijk nuttig blijven. Geld speelt duidelijk niet de hoofdrol als motief om door te werken. Dat geldt voor zowel de zelfstandigen als degenen die bij een andere organisatie de loopbaan voortzetten Tabel 1. Kenmerken van het werkverband van doorstarters doorstart als zelfstandige doorstart bij andere organisatie omvang werkzaamheden: < 2 uur 68% 69% 2-3 uur 14% 22% >3 uur 18% 9% gemiddeld aantal uren werkzaam 18,6 18,1 motieven: vanwege geld 18% 2% omdat ik het leuk vind 72% 54% vanwege sociale contacten 4% 9% overige redenen 6% 17% (o.a. kwam op mijn pad; gevraagd) veelgenoemde werkzaamheden: advieswerk advieswerk coaching koerier/postbezorger consultancy chauffeur docent klussen onderzoek/ontwikkeling verkoopfunctie 2 juni/juli 21
4 Tabel 2. Profiel van personen die definitief stopten met werken en doorstarters definitief gestopt doorstart als zelfstandige doorstart bij andere organisatie demografisch profiel: geslacht: man 73% 96% 54% opleiding: hbo of hoger 28% 53% 41% gezondheid: heeft geen doorlopende 64% 81% 68% gezondheidsklachten in 21 vermogen (gemiddelde voor groep) psychologisch profiel: vertrouwen in eigen 6,5 7,2 6,6 ondernemingszin (-1) wanneer ik de indruk heb dat iets 18% 28% 16% ingewikkeld is, begin ik er niet aan (percentage helemaal oneens) gerichtheid op nieuwe ervaringen 5,1 6, 5,4 (-1) nieuwe ongewone ervaringen geven mij de spanning die ik nodig heb in het leven (percentage mee eens) 6% 13% 1% Profiel van de seniorstarter De cijfers uit figuur 2 suggereerden al dat degenen die een doorstart maken als zelfstandige de zogenoemde seniorstarters een bevoorrechte groep vormen. Dit beeld wordt bevestigd als we meer in detail inzoomen op wat deze groep karakteriseert. Een vergelijking van de seniorstarters met personen die een doorstart maken bij een andere organisatie én met personen die na uittreden niet meer terugkeren op de arbeidsmarkt zie tabel 2 maakt duidelijk dat seniorstarters over het algemeen mannen zijn, met een hogere opleiding, goede gezondheid en relatief goede vermogenspositie. Het psychologische profiel duidt op een groter vertrouwen in de eigen ondernemingszin en een sterkere gerichtheid op nieuwe ervaringen. Reacties van seniorstarters Zorg voor plezier in je werk. Dingen die je leuk vindt doen, niet leuk, direct stoppen en wat anders zoeken. Blijven werken zolang je er plezier in hebt! (man, 62 jaar, gestopt bij IBM op 61-jarige leeftijd, thans interim manager). Ik raad iedereen aan, als zij dat willen, bij vervroegd uittreden om zelf een bedrijfje te beginnen. Ik ga als zzp er met adviezen en mijn ervaring door het leven, kost mij drie dagen per week. Heb wel alle vrijheid hoe laat en wanneer ik werk. (man, 61 jaar, gestopt op 57-jarige leeftijd bij Unilever, thans adviseur nieuwe producten). Seniorstarters zijn over het algemeen mannen, met een hogere opleiding, goede gezondheid en relatief goede vermogenspositie Langer doorwerken als ondernemer? Veel oudere werknemers stoppen (aanzienlijk) eerder dan voorzien met werken. Voor velen is dit geen vrijwillige keuze. Een doorstart als zelfstandig ondernemer is een van de manieren om de loopbaan te verlengen. Een interessante vraag is of het ondernemerschap vooral wordt gebruikt als overbrugging van de periode tussen vervroegde uittreding en ingang van het ouderdomspensioen, of dat het fungeert als duurzame mogelijkheid van doorwerken voor ouderen die actief willen blijven op de arbeidsmarkt. Het NIDI-onderzoek geeft hier geen direct antwoord op, maar geeft wel zicht op een interessante ontwikkeling. Aan alle deelnemers werd zowel in 21 als in 27 gevraagd hoe men aankeek tegen doorwerken na 65 jaar. De belangstelling daarvoor was in 21 uitermate gering. Meer dan 8% van de oudere werknemers was er niet voor te porren. De antwoorden op eenzelfde vraag in 27 laten echter een heel ander beeld zien. Vooral onder personen die na (vervroegde) uittreding als zelfstandige aan juni/juli 21 21
5 ouderen en ondernemerschap Figuur 3. Verschuivingen in belangstelling voor doorwerken na 65 jaar tussen 21 en aandeel dat na 65 jaar wil doorwerken doorstart als zelfstandige doorstart als werknemer niet uitgetreden: nog werkzaam de slag zijn gegaan, is de bereidheid om ook na de pensioengerechtigde leeftijd door te werken toegenomen (zie figuur 3). Drie op de tien geeft in 27 aan (zeker) door te willen gaan na het 65e jaar, daarenboven overweegt een derde het. Kennelijk hebben de ervaringen met het zelfstandig ondernemerschap geleid tot een andere kijk op werken na pensioen. Ten slotte Het aantal 5-plussers dat zich als starter inschrijft in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel groeit al enkele jaren gestaag. De meest recente cijfers voor 29 duiden op een spectaculaire toename van het aantal seniorstarters sinds 28. Terwijl het aantal inschrijvingen door personen onder de vijftig afnam, was bij 5-plussers juist sprake van een stijging. Een opmerkelijk fenomeen is de sterke stijging van de belangstelling voor het ondernemerschap onder 65-plussers. Degenen die de stap wagen naar het zelfstandig ondernemerschap vormen een vooralsnog bevoorrechte groep ouderen (voornamelijk mannen) met een hogere opleiding, goede gezondheid en de nodige financiële armslag. De motieven om een doorstart te maken als zelfstandige zijn primair nietfinancieel van aard. Dat hangt wellicht deels samen met het feit dat oudere starters veelal kunnen terugvallen op een basisinkomen in de vorm van een (vervroegde) uit tredingsuitkering of beschikken over een afkoopsom als startkapitaal. Hierdoor draagt men niet of nauwelijks ondernemersrisico en is men voor het levensonderhoud niet afhankelijk van de onderneming. Het zelfstandig ondernemerschap biedt oudere werknemers perspectieven die de oude baan hen vaak niet (meer) bood: nieuwe ontplooiingsmogelijkheden, betaalde arbeid en een grote mate van flexibiliteit in de vormgeving van de eigen arbeidsomstandigheden. Mensen die de stap naar het ondernemerschap hebben gemaakt, zijn veel meer geneigd langer door te werken dan toen men nog in de oude baan werkzaam was. Ondersteuning van het senior ondernemerschap lijkt derhalve een belangrijke weg om langer werken verder te stimuleren. 22 juni/juli 21
Doorstarten na pensionering: over doorwerken na (vervroegd) pensioen in Nederland
Eindeloopbaan Doorstarten na pensionering: over doorwerken na (vervroegd) pensioen in Nederland Henkens K., van Solinge H. & van Dalen H.P. (te verschijnen in maart 2013). Doorwerken over de drempel van
Nadere informatieDoorstarten na pensioen: een brug naar een gelukkige pensioentijd?
Over.Werk - Gepubliceerd Doorstarten na pensioen: een brug naar een gelukkige pensioentijd? Na een lange carrière waarin werk een belangrijke plaats inneemt, vormt pensionering voor de meeste mensen het
Nadere informatieDoorstarten na pensioen: een brug naar een gelukkige pensioentijd?
Doorstarten na pensioen: een brug naar een gelukkige pensioentijd? Dingemans, E., Henkens, K., & Van Solinge, H. (2013). Doorstarten na pensioen: een opkomend fenomeen. Demos, 29(8), 1-3. Dingemans, E.,
Nadere informatieVan baan naar eigen baas
M200912 Van baan naar eigen baas drs. A. Bruins Zoetermeer, juli 2009 Van baan naar eigen baas Ruim driekwart van de ondernemers die in de eerste helft van 2008 een bedrijf zijn gestart, werkte voordat
Nadere informatieM200802. Vrouwen aan de start. Een vergelijking tussen vrouwelijke en mannelijke starters en hun bedrijven. drs. A. Bruins drs. D.
M200802 Vrouwen aan de start Een vergelijking tussen vrouwelijke en mannelijke starters en hun bedrijven drs. A. Bruins drs. D. Snel Zoetermeer, juni 2008 2 Vrouwen aan de start Vrouwen vinden het starten
Nadere informatieM200916. Parttime van start. drs. A. Bruins
M200916 Parttime van start drs. A. Bruins Zoetermeer, 24 september 2009 Parttime van start Van de startende ondernemers werkt een kleine meerderheid na de start fulltime in het bedrijf. Een op de vier
Nadere informatieInhoudsopgave. ABP Statistische informatie deelnemerspopulatie 2018
ABP Statistische informatie deelnemerspopulatie 2018 Inhoudsopgave Verdeling werkzame Nederlandse beroepsbevolking en ABP-deelnemers 3 Verloop van de deelnemerspopulatie 4 Index van het aantal personen
Nadere informatieMinder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt
Minder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt 07 Arbeidsmarktmobiliteit geringer dan in voorgaande jaren Bijna miljoen mensen wisselen in 2008 van beroep of werkgever Afname werkzame door crisis
Nadere informatieVrouwen op de arbeidsmarkt
op de arbeidsmarkt Johan van der Valk Annemarie Boelens De arbeidsdeelname van vrouwen lag in 23 op 55 procent. De arbeidsdeelname van vrouwen stijgt al jaren. Deze toename komt de laatste jaren bijna
Nadere informatieBeroepsbevolking 2005
Beroepsbevolking 2005 De veroudering van de beroepsbevolking is duidelijk zichtbaar in de veranderende leeftijdspiramide van de werkzame beroepsbevolking (figuur 1). In 1975 behoorde het grootste deel
Nadere informatie1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12
inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Bevolking 9 1.1 Bevolkingsontwikkeling 9 1.2 Bevolkingsopbouw 10 1.2.1 Vergrijzing 11 1.3 Migratie 11 1.4 Samenvatting 12 2. Ontwikkelingen van de werkloosheid 13 2.1 Ontwikkeling
Nadere informatieCBS-berichten: Verschuivingen in het arbeidspotentieel van ouderen
CBS-berichten: Verschuivingen in het arbeidspotentieel van ouderen Ferdy Otten en Clemens Siermann* Inleiding In de afgelopen jaren zijn tal van beleidsmaatregelen genomen om de arbeidsparticipatie van
Nadere informatiePensioenaanspraken in beeld
Pensioenaanspraken in beeld Deel 1: aanspraken naar geslacht en burgerlijke staat Elisabeth Eenkhoorn, Annelie Hakkenes-Tuinman en Marije vandegrift bouwen minder pensioen op via een werkgever dan mannen.
Nadere informatieBelg wil stoppen met werken op 62 jaar
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 4 februari 2008 Belg wil stoppen met werken op 62 jaar - Resultaten unieke bevraging overgang van werk naar pensionering - Werkende 50-plussers
Nadere informatieDe opleidingsgradiënt in de demografie
De opleidingsgradiënt in de demografie Zijn er verschillen bij pensionering? NVD-NIDI-CBS STUDIEDAG 28 MAART 2012 Hanna van Solinge NIDI pen si oen het; o -en periodieke uitkering aan werknemers die stoppen
Nadere informatieUitstroom van ouderen uit de werkzame beroepsbevolking
Uitstroom van ouderen uit de werkzame beroepsbevolking Clemens Siermann en Henk-Jan Dirven De uitstroom van 50-plussers uit de werkzame beroepsbevolking is de laatste jaren toegenomen. Een kwart van deze
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieBAANZEKERHEID EN ONTSLAG DREIGING BIJ OUDERE WERKNEMERS
BAANZEKERHEID EN ONTSLAG DREIGING BIJ OUDERE WERKNEMERS Rapport van ILC Zorg voor later, Stichting Loonwijzer/WageIndicator, en Universiteit van Amsterdam/Amsterdams Instituut voor Arbeids Studies (AIAS)
Nadere informatieStoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Een analyse van de huisartsenregistratie over de
Nadere informatieDe vervagende grens tussen werk en pensioen
De vervagende grens tussen werk en pensioen DE VERVAGENDE GRENS TUSSEN WERK EN PENSIOEN Over doorwerkers, doorstarters en herintreders Kène Henkens Harry van Dalen Hanna van Solinge nederlands interdisciplinair
Nadere informatieMinder startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim
Nadere informatieLanger doorwerken in tijden van recessie
Doelgroepen Langer doorwerken in tijden van recessie Henkens, K., van Dalen, H. & van Solinge, H. 2009. De vervagende grens tussen werk en pensioen: over doorwerkers, doorstarters en herintreders. NIDI
Nadere informatieVast en flexibel werk in de wetenschap: wensen & verwachtingen van werknemers. Marian van der Klein, Onderzoekersdag Instituut Gak, 7 december 2015
Vast en flexibel werk in de wetenschap: wensen & verwachtingen van werknemers Marian van der Klein, Onderzoekersdag Instituut Gak, 7 december 2015 Programma Presentatie voorlopige resultaten onderzoek
Nadere informatieMarkt starters. Trendanalyse. Demografisch. Trendanalyse 14/04/16. 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek.
Markt starters Trendanalyse 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek Trendanalyse 2 1 Aantal starters door de jaren Starters per jaar 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000
Nadere informatieDemografie van de Nederlandse beroepsbevolking
Betaling én vervanging van vergrijzende arbeidspopulatie worden een probleem Demografie van de Nederlandse beroepsbevolking Peter Ekamper, Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) Op
Nadere informatieOndanks de in 2014 massaal geuite ambitie en wens tot verandering van werkgever is maar een klein deel in 2015 overgestapt
Ondanks de in 2014 massaal geuite ambitie en wens tot verandering van werkgever is maar een klein deel in 2015 overgestapt In 2014 bleek 82% van de professionals open te staan voor een carrièrestap in
Nadere informatieArbeidsmarkt in vogelvlucht
Arbeidsmarkt in vogelvlucht In het eerste kwartaal van 2011 is het aantal banen van werknemers, in vergelijking met het vierde kwartaal van 2010, licht gedaald. Dit is het eerste kwartaal met banenkrimp
Nadere informatieDoorwerken na 65 jaar
CvA-notitie februari 2008 Doorwerken na 65 jaar De levensverwachting en het gemiddelde aantal gezonde jaren na het bereiken van de 65-jarige leeftijd is toegenomen. Een groeiende groep ouderen heeft behoefte
Nadere informatieInhoudsopgave. ABP Statistische informatie deelnemerspopulatie Verdeling werkzame Nederlandse beroepsbevolking en ABP-deelnemers 2
Inhoudsopgave Verdeling werkzame Nederlandse beroepsbevolking en ABP-deelnemers 2 Verloop van de deelnemerspopulatie 3 Index van het aantal personen 4 Leeftijdsverdeling deelnemers 5 Verloop van de deelnemers
Nadere informatieZzp ers in de provincie Utrecht 2013. Onderzoek naar een groeiende beroepsgroep
Zzp ers in de provincie Utrecht 2013 Onderzoek naar een groeiende beroepsgroep Ester Hilhorst Economic Board Utrecht Februari 2014 Inhoud Samenvatting Samenvatting Crisis kost meer banen in 2013 Banenverlies
Nadere informatieArtikelen. Minder dynamiek binnen de werkzame beroepsbevolking in Ingrid Beckers en Birgit van Gils
Minder dynamiek binnen de werkzame beroepsbevolking in 23 Ingrid Beckers en Birgit van Gils In 23 vonden ruim 9 duizend mensen een nieuwe baan. Dat is 13 procent van de werkzame beroepsbevolking. Het aandeel
Nadere informatieRapport. van Kamer van Koophandel Nederland. Startersprofiel 2012. Datum uitgave. Januari 2013. onderwerp Startende ondernemers in beeld
Rapport Startersprofiel 2012 van Datum uitgave Januari 2013 onderwerp Startende ondernemers in beeld Pagina 1 van 12 Inhoudsopgave 1 Samenvatting... 3 2 Kerncijfers startende ondernemers... 4 2.1 Meer
Nadere informatieMeer ouderen langer werkzaam
Meer ouderen langer werkzaam Koos Arts (Centraal Bureau voor de Statistiek) Ferdy Otten (Centraal Bureau voor de Statistiek) Vooral door de instroom van jongere generaties alsmaar meer werkende vrouwen
Nadere informatieDe oudere starter in Nederland Quick Service
De oudere starter in Nederland Quick Service Heleen Stigter Zoetermeer, januari 2003 Dit onderzoek maakt deel uit van het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap, dat wordt gefinancierd door het Ministerie
Nadere informatieLoonwijzer-rapport. Loopbaanonderbreking. Inleiding. Waarom de loopbaan onderbreken? Loopbaanonderbreking Een Loonwijzer-onderzoek
Loonwijzer-rapport Loopbaanonderbreking Fernando Pauwels en Tom Vandenbrande Hoger Instituut voor de Arbeid Katholieke Universiteit Leuven In dit Loonwijzer-rapport 1 Inleiding 2 Waarom de loopbaan onderbreken?
Nadere informatieInhoudsopgave. ABP Statistische informatie deelnemerspopulatie 2017
Inhoudsopgave Verdeling werkzame Nederlandse beroepsbevolking en ABP-deelnemers 3 Verloop van de deelnemerspopulatie 4 Index van het aantal personen 5 Leeftijdsverdeling deelnemers 6 Verloop van de deelnemers
Nadere informatieRapport. van. Kamer v an Koophandel Nederland. Startersprofiel 2013. Datum uitgave Januari 2014. onderwerp Startende ondernemers in beeld
Rapport Startersprofiel 2013 van Kamer van Koophandel Nederland Datum uitgave Januari 2014 onderwerp Startende ondernemers in beeld Pagina 1 v an 13 Inhoudsopgave 1 Samenvatting...3 2 Kerncijfers startende
Nadere informatieM Bedrijfsoverdrachten in het MKB
M200316 Bedrijfsoverdrachten in het MKB dr. J. Meijaard drs. B.J. Diephuis Zoetermeer, 17 februari 2004 Op dit moment zijn meer bedrijven dan ooit bezig met een bedrijfsoverdracht. Een flink deel van de
Nadere informatieEconomische Barometer 2017 Bergen op Zoom en Roosendaal. Kernuitkomsten vergeleken, februari >
Economische Barometer 2017 Bergen op Zoom en Roosendaal Kernuitkomsten vergeleken, februari 2018 > www.ioresearch.nl Een barometer is gericht op het volgen en (door middel van cijfers) in beeld brengen
Nadere informatieArtikelen. Meer ouderen aan het werk. Hendrika Lautenbach en Marc Cuijpers
Meer ouderen aan het werk Hendrika Lautenbach en Marc Cuijpers Het aantal werkzame 5-plussers is sinds 1992 bijna verdubbeld. Ouderen maken ook een steeds groter deel uit van de werkzame beroepsbevolking.
Nadere informatieOuders op de arbeidsmarkt
Ouders op de arbeidsmarkt Ingrid Beckers en Johan van der Valk De bruto arbeidsparticipatie van alleenstaande s is sinds 1996 sterk toegenomen. Wel is de arbeidsparticipatie van paren nog steeds een stuk
Nadere informatieVeranderingen op de Arbeidsmarkt van oefentherapeuten
Postprint 1.0 Version Journal website Pubmed link DOI http://www.vvocm.nl/algemeen/vakblad-beweegreden Veranderingen op de Arbeidsmarkt van oefentherapeuten D.T.P. VAN HASSEL; R.J. KENENS Marktwerking
Nadere informatieCBS: Meer mensen aan het werk, vooral jongeren
CBS: Meer mensen aan het werk, vooral jongeren Het aantal mensen met een baan is de afgelopen drie maanden met gemiddeld 6 duizend per maand toegenomen. Vooral jongeren hadden vaker werk. De beroepsbevolking
Nadere informatieKvK-Bedrijvendynamiek
KvK-Bedrijvendynamiek Eerste kwartaal 2017 April 2017 Inhoudsopgave 1. Het algemene beeld 2. Dynamiek start en stop per maand 3. Segmenten 4. Sectoren 5. Provincies 6. Faillietverklaringen Bijlagen 1.
Nadere informatieStarters zien door de wolken toch de zon
M201206 Starters zien door de wolken toch de zon drs. A. Bruins Zoetermeer, mei 2012 Starters zien door de wolken toch de zon Enkele jaren nadat zij met een bedrijf zijn begonnen, en met enkele jaren financieel-economische
Nadere informatieAllochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010
FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage
Nadere informatie(65%) Totaal Mannen Vrouwen. Totaal jaar jaar
Ontwikkeling van de WW in de periode 21 24 Ton Ferber Tussen eind 21 en eind 24 is het aantal WW-uitkeringen bijna verdubbeld. Vooral het aantal uitkeringen aan mannen jonger dan 45 is sterk gestegen.
Nadere informatieBijlage. Behoeftepeilingen Haven- en Transportdagen Maasbracht en Nijmegen
Bijlage Behoeftepeilingen Haven- en Transportdagen Maasbracht en Nijmegen Behorend bij het rapport VMBO-opleiding Rijn- en binnenvaart in Nijmegen ; Onderzoek naar de behoefte aan een VMBO-opleiding Rijn-
Nadere informatieWerkloosheid 50-plussers
Gemeente Amsterdam Werkloosheid 50-plussers Amsterdam, 2017 Factsheet maart 2018 Er zijn ruim 150.000 Amsterdammers in de leeftijd van 50 tot en met 64 jaar. Hiervan is 64% aan het werk. Ongeveer 6.200
Nadere informatieSamenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor. Metropoolregio Amsterdam. Oktober amsterdam economic board
Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam Oktober 2016 amsterdam economic board Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam (MRA) Oktober 2016
Nadere informatieKWARTAALMONITOR JULI Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland
KWARTAALMONITOR JULI 2015 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 AFSCHAFFEN ZELFSTANDIGENAFTREK IS GEEN OPLOSSING 4 MEER VROUWEN ALS FREELANCER AAN DE SLAG 5 MEER FREELANCERS,
Nadere informatieAantal medewerkers Noordoost-Brabant
Regio Noordoost-Brabant 1 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn Noordoost-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio Noordoost-Brabant.
Nadere informatieVervroegde uittreding en andere overgangen tussen werken en niet-werken
Vervroegde uittreding en andere overgangen tussen werken en niet-werken André Corpeleijn Door de teruggang van de werkgelegenheid kwamen werkzoekenden in 24 moeilijker aan de slag dan in voorgaande jaren
Nadere informatieKène Henkens. Hanna van Solinge. Harry van Dalen. Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut
Doorwerken over de drempel van het pensioen Kène Henkens Hanna van Solinge Harry van Dalen Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut Doorwerken over de drempel van het pensioen Doorwerken over
Nadere informatieZzp er: werknemer nieuwe stijl
Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters
Nadere informatieCBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt
CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt Tussen maart en mei is het aantal mensen met een baan met gemiddeld 6 duizend per maand gestegen. De stijging is volledig aan vrouwen toe te schrijven. Het
Nadere informatieMKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs
M201114 MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs MKB-ondernemers over ondernemen in het reguliere onderwijs drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, november 2011 MKB ziet wel brood in
Nadere informatieEen eigen bedrijf is leuk!
M200815 Een eigen bedrijf is leuk! Ervaringen van starters uit de jaren 1998-2000 drs. A. Bruins drs. D. Snel Zoetermeer, december 2008 2 Een eigen bedrijf is leuk! Een eigen bedrijf geeft ondernemers
Nadere informatieExperimenteren met bijstand: peiling onder bijstandsgerechtigden
Experimenteren met bijstand: peiling onder bijstandsgerechtigden Onderzoek en Statistiek gemeente Nijmegen december 2016 Colofon Gemeente Nijmegen Onderzoek en Statistiek Contactpersoon: Marieke Selten
Nadere informatieM200707. De senior ondernemer in de zilveren economie. Over het belang van senioren als beginnende ondernemers. dr. J.M.P. de Kok drs. M.E.
M200707 De senior ondernemer in de zilveren economie Over het belang van senioren als beginnende ondernemers dr. J.M.P. de Kok drs. M.E. Winnubst Zoetermeer, juli 2007 De senior ondernemer in de zilveren
Nadere informatieAantal medewerkers Zuidoost-Brabant
Regio Zuidoost-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn Zuidoost-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio Zuidoost-Brabant.
Nadere informatieLAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT
LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD
Nadere informatieOndernemerschap & Ondernemendheid. In de beroepssector handel & de bedrijfstak MITT 2010
Ondernemerschap & Ondernemendheid In de beroepssector handel & de bedrijfstak 2010 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 Samenvatting... 5 Conclusies en aanbevelingen... 6 1. Ondernemers in Nederland...
Nadere informatieDe arbeidsmarkt: crisistijd en trends
De arbeidsmarkt: crisistijd en trends 06 Werkzame beroepsbevolking krimpt tijdens crisis Arbeidsmarkt reageert vertraagd op conjunctuur Krimp vooral onder mannen en jongeren Daling flexwerkers snel voorbij
Nadere informatieOnderzoeksrapport Randstad WerkMonitor 2017 kwartaal 1 Persoonlijke ontwikkeling en loopbaanontwikkeling. Randstad Nederland
Onderzoeksrapport Randstad WerkMonitor 2017 kwartaal 1 Persoonlijke ontwikkeling en loopbaanontwikkeling Randstad Nederland Maart 2017 INHOUDSOPGAVE Persoonlijke ontwikkeling 3 Loopbaanontwikkeling 8 Mobiliteit
Nadere informatie7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs
7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs Vergeleken met autochtonen is de participatie in het hoger onderwijs van niet-westerse allochtonen ruim twee keer zo laag. Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/
Nadere informatieFORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009
FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 29 Groei van werkloosheid onder zet door! In het 2 e kwartaal van 29 groeide de werkloosheid onder (niet-westers)
Nadere informatieFlexibele Arbeidsrelaties: Vast versus Tijdelijk Contract
Flexibele Arbeidsrelaties: Vast versus Tijdelijk Contract Rapport van ILC Zorg voor later, Stichting Loonwijzer/WageIndicator, en Universiteit van Amsterdam/Amsterdams Instituut voor Arbeids Studies (AIAS)
Nadere informatieStatistisch Jaarboek 2003. inkomen
99 9 100 Inkomen Individuen: stijging, minder personen met WW en bijstand Het gemiddeld besteedbaar van personen met 52 weken bedroeg 15.600 euro in 2000. Het gaat hier om individuen die het gehele jaar
Nadere informatieKengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013
Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 drs. W. van Ooij MarktMonitor Januari 2015 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 . Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013
Nadere informatieJongeren op de arbeidsmarkt
Jongeren op de arbeidsmarkt Tanja Traag In 23 was 11 procent van alle jongeren werkloos. Jongeren die geen onderwijs meer volgen, hebben een andere positie op de arbeidsmarkt dan jongeren die wel een opleiding
Nadere informatieAnalyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen
Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Aanmelding voor opleidingen tot vo docent steeds vroeger, pabo trekt steeds minder late aanmelders juni 2009 Inleiding Om de (toekomstige) leraartekorten
Nadere informatieFact sheet. Ondernemerschap in Oost. Ondernemerschap in Oost. Het aantal vestigingen in stadsdeel Oost groeit sterk. november 2011
Fact sheet november 11 Ondernemerschap in Stadsdeel telt veel kleine bedrijven die zich voornamelijk bevinden in de en in de explosief groeiende cultuur en recreatie sector. Het hoge aantal starters zorgt
Nadere informatie3 Hoe pensioenbewust zijn we?
3 Hoe pensioenbewust zijn we? Door verschillende instanties en bedrijven wordt onderzoek gedaan naar het pensioenbewustzijn van burgers, hun houding tegenover pensioen en de kennis die zij hebben van (hun)
Nadere informatieJong en oud op de arbeidsmarkt,
Jong en oud op de arbeidsmarkt, 2007-2011 Gerda Gringhuis en Ben Dankmeyer 1. Inleiding De gemiddelde leeftijd van de bevolking neemt toe. De vergrijzing zorg er voor dat meer mensen aanspraak maken op
Nadere informatieHerintreders op de arbeidsmarkt
Herintreders op de arbeidsmarkt Sabine Lucassen Voor veel herintreders is het lang dat ze voor het laatst gewerkt hebben. Herintreders zijn vaak vrouwen in de leeftijd van 35 44 jaar en laag of middelbaar
Nadere informatieFact sheet. Ondernemerschap in West. gen. In stadsdeel West zijn er in Amsterdam als geheel. Zo wordt er bijvoorbeeld
Fact sheet november 11 Ondernemerschap in telt veel kleine bedrijven. Daarnaast heeft dit stadsdeel het hoogste aantal zzp ers. Ook kent geen ander stadsdeel jaarlijks meer starters dan. Het is een stadsdeel
Nadere informatieNeimed Krimpbericht. Potentiële beroepsbevolking Limburg MEI 2014
MEI 214 Neimed Krimpbericht Potentiële beroepsbevolking Voor de ontwikkeling van het aanbod van arbeidskrachten is de potentiële beroepsbevolking van belang. Deze leeftijdsgroep daalt in al sinds 1995.
Nadere informatieTotaalbeeld arbeidsmarkt: werkloosheid in februari 6 procent
Arbeidsmarkt in vogelvlucht Gemiddeld over de afgelopen vier maanden is er een licht stijgende trend in de werkloosheid. Het aantal banen van werknemers stijgt licht en het aantal openstaande vacatures
Nadere informatie1. Voorwoord 2. Bedrijvendynamiek per segment 3. Bedrijvendynamiek per sector 4. Bedrijvendynamiek per provincie 5. Faillietverklaringen van
1. Voorwoord 2. Bedrijvendynamiek per segment 3. Bedrijvendynamiek per sector 4. Bedrijvendynamiek per provincie 5. Faillietverklaringen van bedrijven 6. Nevenvestigingen van bedrijven 7. Overlevingsratio
Nadere informatieAls men het aan de Vlamingen en de Nederlanders zelf vraagt:
Als men het aan de Vlamingen en de Nederlanders zelf vraagt: De aanvaardbaarheid van eventueel overheidsbeleid gericht op het betaalbaar houden van de pensioenen Corijn, M. (2004).. CBGS-Werkdocument 5,
Nadere informatieCBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen
CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen Het aantal mensen met werk is in de periode februari-april met gemiddeld 2 duizend per maand toegenomen. Vooral jongeren en 45-plussers gingen aan de slag.
Nadere informatieKWARTAALMONITOR JULI Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland
KWARTAALMONITOR JULI 2017 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 HERSTELLENDE MARKT HUNKERT NAAR HERZIENINGEN 4 FREELANCERS EN FLEXWERKERS ONVERMINDERD POPULAIR 5 JONGE
Nadere informatieKWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland
KWARTAALMONITOR APRIL 2016 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 WAT TE DOEN MET ÉÉN MILJOEN 4 BEDRIJVEN SPELEN IN OP WET DBA 5 VEEL STARTENDE FREELANCERS OP LEEFTIJD 6
Nadere informatie1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 2.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting... 4 3 Pensioenleeftijd... 6 3.1
Nadere informatieWerkloosheid nauwelijks veranderd
Persbericht Pb14-084 18-12-2014 09.30 uur Werkloosheid nauwelijks veranderd - Werkloosheid blijft 8 procent - Meer mensen aan het werk in de afgelopen drie maanden - Aantal WW-uitkeringen met 6 duizend
Nadere informatieKortetermijnontwikkeling
Artikel, donderdag 22 september 2011 9:30 Arbeidsmarkt in vogelvlucht Het aantal banen van werknemers en het aantal openstaande vacatures stijgt licht. De loonontwikkeling is gematigd. De stijging van
Nadere informatieAantal medewerkers West-Brabant
Regio West-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn West-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio West-Brabant. Waar mogelijk
Nadere informatieDienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Eigen bedrijf. Informatie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid. www.utrecht.nl/sozawe
Eigen bedrijf www.utrecht.nl/sozawe Informatie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid Inhoud Bureau Zelfstandigen 4 Starters 5 Gevestigde ondernemers 7 Oudere ondernemers 9 Ondernemers die hun bedrijf moeten
Nadere informatieM200705. Werkgelegenheid bij startende bedrijven. drs. A. Bruins
M200705 Werkgelegenheid bij startende bedrijven drs. A. Bruins Zoetermeer, mei 2007 2 Werkgelegenheid bij startende bedrijven Van startende bedrijven wordt verwacht dat zij bijdragen aan nieuwe werkgelegenheid.
Nadere informatieGrote dynamiek in kleinschalig ondernemerschap
Grote dynamiek in kleinschalig ondernemerschap J. Mevissen, L. Heuts en H. van Leenen SAMENVATTING Achtergrond van het onderzoek Het verschijnsel zelfstandige zonder personeel (zzp er) spreekt tot de verbeelding.
Nadere informatieSterkste groei bij werknemers
In 1994 stagneerde de ontwikkeling van de koopkracht nog. In de daarop volgende jaren nam de koopkracht echter steeds sterker toe: met 1% in 1995 tot 1,5% in 1997. De grootste stijging,,7%, deed zich voor
Nadere informatieLAAGGELETTERDHEID IN LAAK
LAAGGELETTERDHEID IN LAAK Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN OPDRACHT
Nadere informatieWisselingen tussen werkloosheid en nietberoepsbevolking
Wisselingen tussen werkloosheid en nietberoepsbevolking Ronald van Bekkum (UWV), Harry Bierings en Robert de Vries In arbeidsmarktbeleid en in statistieken van het CBS wordt een duidelijk onderscheid gemaakt
Nadere informatieSamenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO
Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO Uitgevoerd door ABF Research in opdracht van SOM Aanleiding De arbeidsmarkt voor mbo-personeel is dynamisch. Nieuw personeel stroomt in en ander personeel
Nadere informatieSamenvatting Twente Index 2016
Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil
Nadere informatieStijgende arbeidsparticipatie en minder uittreding bij ouderen
Sociaaleconomische trends 13 Stijgende arbeidsparticipatie en minder uittreding bij ouderen Koos Arts Ferdy Otten oktober 13, 4 CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Sociaaleconomische trends, oktober
Nadere informatieSamenvatting van de IMA-studie. Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid
1 Samenvatting van de IMA-studie Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid Het aantal arbeidsongeschikten alsook de betaalde uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieMannen geven veel vaker leiding dan vrouwen
nen geven veel vaker leiding dan vrouwen Astrid Visschers en Saskia te Riele In 27 gaf 14 procent van de werkzame beroepsbevolking leiding aan of meer personen. Dit aandeel is de afgelopen jaren vrijwel
Nadere informatieUWV Kennisverslag
UWV Kennisverslag 2018-4 Ed Berendsen Coen Akkerman Frank Schreuder INKOMSTENVERREKENING IN DE WW Wat is er door de Wet werk en zekerheid veranderd? Kenniscentrum UWV Maart 2018 Het UWV Kennisverslag is
Nadere informatie