PLATFORM VAN MOLENADVISEURS VERSLAG 10 e BIJEENKOMST

Transcriptie

1 PLATFORM VAN MOLENADVISEURS VERSLAG 10 e BIJEENKOMST Datum: 26 februari 2013 Locatie: Deel I: molen de Ooievaar te Zaandam Deel II: Molenmuseum te Koog aan de Zaan Aanwezigen: Robert Berkovits Wim Herrewijnen Sabine Okkerse Walter Vaags Jeroen van Dijke Rita de Hertog Wouter Pfeiffer Ranko Veuger (not.) Bart Dooren Johannes Kooistra Mark Ravesloot Ad Wisse Leo Endedijk Geert Nienhuis Gijs van Reeuwijk (deel I) Herman Govaerts Bart Nieuwenhuijs Herman Sangers Paul Groen (deel I) Gerard Troost (vz.) DEEL I Het eerste deel van het platform vindt plaats op de in restauratie zijnde oliemolen de Ooievaar te Zaandam. Ontvangst door Martin Schaap, vertegenwoordiger van het bestuur van eigenaar, vereniging De Zaansche Molen, in de recent opgeleverde molen de Huisman. Vandaar uit gaan we gezamenlijk naar het terrein van de nootjesfabriek van Duyvis. De Ooievaar is door zijn ligging op dit fabrieksterrein normaliter niet voor bezoek opengesteld. Bij de molen geeft Martin Schaap een inleiding op de geschiedenis van deze bijzondere molen. Gijs van Reeuwijk stipt vervolgens de belangrijkste bevinden aan van het door zijn bureau uitgevoerde bouwhistorische verkenning. Momenteel wordt de schuur van de molen gerestaureerd door Molenmakerij Saendijck. Het gaat hierbij om een deelplan van een grotere restauratie die op begroot is. Bijzonder is dat de opdrachtgever deze restauratie gestart is zonder subsidietoekenningen. Financiering vindt volledig plaats uit eigenmiddelen. Na de toelichting is er tijd om individueel molen en schuur te bekijken. Als laatste onderdeel van het bezoek is er tijd voor vragen en discussie. Belangrijkste onderwerpen die aanbod komen zijn: waarom de verplaatsingsplannen voor de molen van de baan zijn, alternatieve bestemming voor de Ooievaar gezien het niet publiekstoegankelijk zijn, beperking subsidiemogelijkheden voor molens die niet publiektoegankelijk zijn, wel of niet maalvaardig maken van een molen met waardevol oud versleten gaande werk zoals de Ooievaar. DEEL II 1. Opening - Gerard Troost opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. - Bij deel I is Ranko Veuger al voorgesteld als secretaris van het platform. De rijkdienst ziet het belang van het platform en heeft budget vrijgemaakt om Ranko in te huren. - Paul Groen wordt bedankt door Gerard voor mede vormgeven van - en de verslaglegging gedurende de afgelopen 5 jaar van het platform van molenadviseurs. Gerard overhandigd Paul als dank een publicatie van de rijksdienst. Paul verontschuldigd zich dat hij niet bij deel II aanwezig kan zijn wegens verplichtingen elders. 2. Verslag vorig platform (9) - Wim Herrewijnen merkt op dat zijn opmerking over de molen van Maasbommel niet juist is weergegeven. Hij wilde informeren naar de beweegredenen om van deze grondzeiler een stellingmolen te maken. - Het verslag wordt verder zonder wijzigingen vastgesteld. Robert Berkovits wordt bedankt voor het verslag.

2 - Naar aanleiding van het verslag maakt Wim Herrewijnen de opmerking dat Potroeden wel gelast kunnen worden. Recent heeft hij het plaatwerk van de roeden (1878) van de molen van Appenbroek hersteld d.m.v. lassen. Walter Vaags geeft aan dat elke plaat weer een ander samenstelling heeft en dus qua lasbaarheid kan afwijken. Alidus Hofsteenge geeft aan dat hij in het verslag zijn opmerking mist dat er eerst een proefmonster dient te worden genomen om de lasbaarheid van het materiaal te onderzoeken. Gerard Troost geeft aan dat maken van een richtlijn voor bijvoorbeeld herstel van Potroeden niet meer past in het taakveld van de RCE. Leo Endelijk stelt voor dat de restauratiebedrijven vanuit het veld de best practice informatie zoals welke electrodes te gebruiken, enz. verzamelen en uitwisselen. - Naar aanleiding van het verslag vraagt Leo Endedijk naar het exacte aantal indiende en toegekende BRIM 2012 aanvragen voor molens. Gerard geeft aan deze niet paraat te hebben. Het gaat om ca. 600 aanvragen welke bijna allemaal zijn toegekend. - Wim Herrewijnen maakt de opmerking dat hij het niet goed vindt dat in het verslag omschreven staat dat een aantal molenmakers slechte brim-plannen hebben opgesteld. Gerard geeft aan dat dit niet zo in het verslag staat, de plannen zaten aan de ondergrens van wat een doelmatig wordt geacht. Wim geeft aan dat de molenmaker een goede adviseur is. Leo Endedijk reageert hier op met de opmerking dat het veld wil weten welke norm er gehanteerd wordt bij het beoordelen van een plan. Bij de SIM 2013 gaat doelmatigheid een belangrijkere rol spelen aangezien molens niet meer verzekerd zijn van subsidie door voorrang in de wachtrij. 3. Mededelingen en ingekomen stukken - De Hollandsche Molen heeft een subsidieregeling opgesteld voor bouwhistorisch onderzoek bij molen te bevorderen. Er is per jaar beschikbaar zodat bij een gemiddelde prijs voor een onderzoek van 2500 circa 10 molens een beroep kunnen doen op deze regeling. De regeling is alleen bedoelt voor onderzoek ter voorbereiding van een restauratie, niet in het kader van BRIM. - Vanuit Vlaanderen komt de vraag of er in Nederland ervaring is met het interpreteren van de resultaten van resistograafmetingen op zware houten molenonderdelen zoals de standerd. Als voorbeeld geeft Sabine Okkerse aan dat het onderzoeksrapport aangeeft dat het hout 30% verzwakt is ten opzicht van de referentie. Men worstelt met de vraag of een standerd dan moet worden vervangen of niet. En wie durft de verantwoording op zich te nemen. Er is in het Nederlandse molenveld nog geen ervaring met resistograaf. Stichting Houtresearch in Wageningen heeft de methode ontwikkeld geeft Alidus Hofsteenge aan. Uit de discussie blijkt dat in de Nederlandse praktijk meestal visueel wordt beoordeeld en soms middel een kijkoperatie. Bij standerds wordt veelal de pen van een stalen muts voorzien. Walter Vaags geeft aan dat hout ook ultrasoon te onderzoeken is en dat ze aan een proef meewerken maar dat er nog veel geld in gestoken moet worden om deze methode praktisch bruikbaar te maken. - Leo Endedijk kreeg een vraag van een eigenaar, of er uitstel mogelijk is op de indiening van de verantwoordingen van de BRIM Verantwoording dient binnen te zijn voor 1 april Wouter Pfeiffer geeft hierop aan dat indien men indient conform Uniform Subsidie Kader (USK), de verantwoording voor 30 april 2013 binnen moet zijn. 4. BRIM en SIM SIM 2013: Wouter Pfeiffer geeft een toelichting op de SIM 2013, die open staat voor het indienen van aanvragen tot en met 31 maart Was er voorheen sprake van verdeling d.m.v. loting of volgorde van binnenkomst, in de nieuwe regeling wordt de subsidie verdeeld van klein naar groot. De rangorde is Werelderfgoed, Professionele organisaties (POM) en dan overige monumenten. Door verhoging van de eigen bijdrage naar 50% kunnen meer

3 monumenten voor subsidie in aanmerking komen. Het maximum aan subsidiabele kosten wordt nu bepaald a.d.v. de herbouwwaarde maar molens konden gelukkig een uitzonderingspositie krijgen. Bij deze categorie blijven de subsidiabele kosten gemaximeerd op De aanvraag wordt bij voorkeur digitaal ingediend. Dit kan door uploaden op de site Monumenten.nl maar hiervoor is een DigiD-code van eigenaar nodig. - In de eerdere regelingen was het nog mogelijk om deelrestauratie op te nemen in de aanvraag. In de SIM 2013 zullen de beoordelaars deze elementen te schrappen. Zijn er grotere vervangingsklussen dan dienen er voldoende foto s en beschrijvingen toegevoegd te worden zodat de doelmatigheid vanaf bureau beoordeeld kan worden. - Voor zelfstandige bouwkundige eenheden van een monument dient een duidelijke tekening toegevoegd te worden van het monument met daarop aangegeven het zelfstandige onderdeel. - Bart Dooren vraagt wanneer de eventuele opvraagbrieven te verwachten zijn. Er worden circa 300 molenplannen verwacht. Behandelinstructie is nog niet bekend. Leo Endedijk geeft aan dat de opvraagbrief binnen 4 weken na sluiten indieningstermijn moet worden verstuurd. Maar let op, een opvraag betekent dit maal niet dat je kans op subsidie verkeken is. - Vanuit de bureaus wordt aangeven dat het uploaden van aanvragen op problemen stuit omdat niet-particuliere eigenaren geen DigiD-code hebben of die niet weten. - Robert Berkovits geeft aan doelmatigheid nu een belangrijk criteria wordt, bureau Groen aanvragen maakt tot en verklaart waarom bepaalde gebreken uit de inspectie niet nu meegenomen worden in de aanvraag. Verder geeft hij aan dat volgens hem de beoordeling of iets een restauratief element is arbitrair is gezien de richtlijn die niet duidelijk omschrijft. Hij waarschuwt de rijksdienst voor het schrappen van onderdelen die niet juridisch te onderbouwen zijn. Leo Endedijk vult daarop aan dat je goed moet onderbouwen waarom je noodzakelijk onderhoud niet uitvoert, het moet logisch zijn. Verder adviseert de Hollandsche Molen om de werkelijkheid geen geweld aan te doen. - Wim van Herrewijnen vraagt of er al POM s zijn aangewezen. Voor molens is dat in 2013 niet relevant omdat de organisaties die er voor in aanmerking komen al hun aanvragen al in 2012 hebben ingediend aldus Leo Endedijk. - Gerard Troost merkt als laatste nog op dat een incidentele handeling geen - VERANTWOORDING BRIM 2006: Wouter Pfeiffer geeft aan dat de eigenaren bij indiening van de verantwoording de keuze hebben, of traditioneel d.w.z. met facturen en betaalbewijzen, of volgens methode USK. Volg je het USK dan dien je bij een subsidie bedrag van tot een prestatieverklaring in te dienen voorzien van een recent inspectierapport van het object (max. 2 jaar oud). Boven de worden meer eisen gesteld maar dit speelt voor molens niet gezien het plafondbedrag. - Leo Endedijk geeft aan dat bij een subsidiebedrag onder niets hoeft te worden ingediend volgens USK, de subsidie wordt van rechtswege vastgesteld (zie bijlage bij het verslag). Robert Berkovits geeft aan dat dit niet zo in de brief staat die de RCE naar de eigenaren heeft gestuurd. - Op de prestatieverklaring is, onderbouwd, aan te geven welke wijzigingen de eigenaar op het oorspronkelijke PIP-plan heeft uitgevoerd. Dus is er geen probleem als de eigenaar deze wijzigingen niet eerder bij de RCE heeft gemeld aldus Gerard Troost tenzij het werkzaamheden betreft die niet subsidiabel zijn. - Dient men de verantwoording in op de traditionele manier dan dienen de (originele)facturen te herleiden te zijn tot de werkzaamheden in de PIP. Betaalbewijzen mogen kopieën of uitdraaien zijn van internetrekening. Indien originele facturen zoek dan kopieën met een schriftelijke verklaring waarom.

4 - Facturen uit 2013 mogen alleen indien die betrekking hebben op werkzaamheden welke nog in 2012 zijn uitgevoerd. - Leo Endedijk geeft nog aan dat hij liever gezien had dat de dienst in 2012 al een proef had gedaan m.b.t. verantwoording indienen. - Herman Sangers vraagt of het klopt dat de facturen 2x moeten worden ingediend, 1x bij NRF en 1x bij RCE. Dat is juist maar NRF is alleen voor bevoorschotting. RCE stelt subsidie vast (en daar mee het voorschot terecht was). Het (restant)subsidie bedrag wordt daarna via RCE uitgekeerd. - Op enkele zaken waar nu geen klip en klaar antwoord op gegeven kan worden, zal kort na deze vergadering schriftelijk antwoord worden gegeven door de RCE. Zie de bijlage bij de notulen. 5. Verbreding molenplatform - Gerard Troost heeft in de vorige bijeenkomst al aangegeven het platform te willen verbreden. Als doelgroep ziet hij ook stichtingsbestuurders, eigenaren, technische commissies, vrijwillige molenaars, etc. Het idee is om elk jaar een breed en een technisch inhoudelijk platform te organiseren. Er zal een inventarisatie van mogelijke onderwerpen worden gedaan, waarschijnlijk in de vorm van een kleine enquête (welke samen met De Hollandsche Molen gehouden kan worden). - Datum voor de volgende, brede bijeenkomst is 17 september 2013 in Amersfoort. De uitnodiging en agenda zal ruim op tijd worden verstuurd. - Leo Endedijk vraagt om te veel overlap met andere gremia zoals de molencontactdag van De Hollandsche Molen en de Molenaarsdag van het Gilde van Vrijwillige Molenaars te voorkomen. Daarnaast start de Hollandsche Molen binnenkort met een molenacademie, een cursusprogramma dat vooral bedoeld is voor de stichtingsvrijwilliger. Als onderwerpen worden genoemd: biotoop, finance en fiscaliteit. - Als we kijken naar de inhoud van afgelopen 10 platforms moeten daar genoeg onderwerpen uit te halen zijn die interessant zijn voor een grotere doelgroep in het monumentenzorgveld. Geef voldoende uitleg en trek er wat meer tijd voor uit geeft Robert Berkovits aan. Leo Endedijk geeft aan dat er veel kennis bij een beperkte groep mensen berust, slim delen moet het doel zijn. 6. Rondvraag - Wim Herrewijnen geeft aan dat de NvvM maakt zich zorgen over de toenemende uitgave van eigenaren aan aanvragen, rapporten, bestekken e.d. waardoor er steeds minder geld overblijft voor de uitvoering. Kan geld hiervoor niet uit andere potten komen? - Leo Endedijk vraagt aandacht voor de jaarlijkse Molenprijs van die uitstekend te benutten is voor (deel)restauraties. - Wim Herrewijnen deelt mede dat er een nieuwe ERM-richtlijn is voor erkende molenmaker. Een aantal molenmakers(beijk, Poland, Vaags) hebben deze ERM-erkenning al verkregen, waarbij Hobéon als auditor optreedt. Lidmaatschap van de NvVM is geen eis. - Naar aanleiding daarvan merkt Leo Endedijk op dat ook de molenadviseurs stappen dienen te ondernemen in deze richting daar ze anders in de toekomst klussen aan zich voorbij zullen zien gaan ten faveure van erkende restauratiearchitecten. Deze zijn er namelijk al ver met invoering van een erkenningsrichtlijn. Het initiatief moet echter wel vanuit het veld komen. RCE is wel bereidt een overleg te faciliteren. Wie zet de eerste stap? - Johannes Kooistra brengt naar voren dat de Monumentenwachters in het inspectierapport verkeerde maatregelen voorschrijven. Meestal luistert de eigenaar dan wel naar de molenmaker en wordt er juist gehandeld maar in het volgende inspectierapport staat dan nog steeds deze maatregel voorgeschreven. Ook kan de samenwerking verbeteren door na het

5 doorhalen van de roeden feedback te geven over de staat van roeden en ashuis. De RCE heeft vorig jaar een bijeenkomst gehouden voor monumentenwachters m.b.t. molens. Het is dus een goed idee om dit te herhalen met een paar molenmakers erbij. Vaags, Kooistra en Dooren hebben wel interesse. - Rita de Hertog stelt de vraag hoe diep de holte voor een bovenas in een baansteen moet zijn. Er werd 6 cm voorgeschreven maar uit Sipman haalde ze een maat van 2 cm. Walter Vaags geeft aan dat als de radius maar groter is dan die van de as het altijd goed is. Een steen slijt vanzelf pas maar dat duurt met de huidige draaifrequentie heel lang aldus Bart Dooren. Eindconclusie is: 6 cm wordt wel als erg diep ervaren door de molenmakers. Gerard Troost dankt de aanwezigen en sluit de vergadering. Na de sluiting wordt in het Molenmuseum een borrel geserveerd. Volgende bijeenkomst: 17 september 2013 te Amersfoort