Nieuwe werkwijze uitvoering Wmo

Transcriptie

1 Gemeente Beek Nieuwe werkwijze uitvoering Wmo Hierbij treft u een speciale bijlage aan, die volledig in het teken staat van de nieuwe werkwijze in de aanpak van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de zogeheten Kanteling. De Kanteling is een landelijk project dat de uitvoering van de Wmo ombuigt van het denken in voorzieningen naar het denken in oplossingen. De belangrijkste reden voor deze ombuiging is dat de oude manier van werken ons niet genoeg ruimte gaf om onze inwoners oplossingen te bieden die ze écht nodig hebben. Die werkwijze ging vooral uit van een beperkt aanbod aan voorzieningen. De oorsprong van deze werkwijze komt voort uit de oude Wet voorziening gehandicapten (Wvg), één van de voorgangers van de Wmo. Bij de Wvg had de gemeente een zorgplicht en ging het om de vraag Wat kunnen wij voor u doen? (voorziening centraal). Sinds de invoering van de Wmo is dat verandert in een compensatieplicht en gaat het om de vraag: Wat kunt u zelf, met hulp van uw omgeving en waar is aanvulling nodig? (resultaat centraal). Hierbij zijn gemeenten niet meer gebonden aan het verstrekken van een aantal omschreven voorzieningen, maar hebben de vrijheid om zelf keuzes te maken over de manier waarop zij (individuele) burgers ondersteunen bij hun deelname aan de samen- Veel gemeenten waaronder Beek zijn nog niet toege komen aan het goed doorvoeren van de omslag van claim- en aanbodgericht werken naar vraag- en resultaatgericht werken. We zien echter de vraag naar zorg groeien. Tegelijkertijd en de zorgzame samenleving is nodig om uitgaven en budgetten in balans te brengen. Het is niet langer vanzelfsprekend dat de overheid voor iedereen zorgt. baar te houden. Zelf doen, samen doen, laten doen: dat is de volgorde die we gaan han te ren in het zoeken naar oplossingen voor mensen die ondersteuning nodig hebben. lees verder op pag. 2 >

2 2 Wmo krant september 2012 vervolg pag. 1 Het uitgangspunt van de Wmo is immers zelfredzaamheid en het blij ven meedoen in de samen leving. Daarom moeten we mensen meer aansporen om zelf mee te werken aan een oplossing. Mensen krijgen daardoor meer invloed op de geboden hulp en denken zelf mee over hoe zij hun leven zo zelfstandig mogelijk kunnen houden. De gemeente wil voorwaarden scheppen om de zelfredzaamheid te stimuleren en zoveel mogelijk mensen te laten meedoen. We zorgen bijvoorbeeld dat er plekken zijn in het dorp waar we elkaar kunnen ontmoeten, ook als we een beperking hebben. We zorgen ervoor dat er plaatsen zijn waar vrijwilligers en mantelzorgers terecht kunnen met hun vragen. Hulpvragers kunnen terecht bij de gemeente waar ze samen met een consulent kijken naar wat ze nog of weer zelf kunnen (gaan) doen, hoe hun sociale netwerk ze kan helpen en of er (collec tieve) voorzieningen zijn waarvan ze gebruik kunnen maken. Het is weliswaar de gemeente die verantwoordelijk is voor de Wmo. Maar het is juist niet de gemeente die alles moet gaan dóen. Niet omdat de gemeente daar te lui voor is. Maar omdat meer en meer duidelijk wordt dat het belangrijk is dat de samenleving zichzelf versterkt in plaats van naar een instantie te kijken om hiervoor te zorgen. Wat mensen écht helpt is namelijk de sociale samenhang, gemeente kan er met geen enkele regeling voor zorgen dat mensen zich bij elkaar thuis voelen, dat mensen het gevoel hebben dat ze erbij horen. Dat zullen wij als samenleving zelf moeten doen. Hierdoor bereiken we samen meer en met een beter resultaat. Met het motto Samen voor elkaar! willen we dat duidelijk maken. wethouder Nieuwe werkwijze uitvoering Wmo in de praktijk Per 1 oktober 2012 gaat de gemeente een nieuwe werkwijze bij de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) hanteren. Uitgangspunt is maatwerk en de zelfredzaamheid van de aanvrager. Doelstelling van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is dat iedereen zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen en mee kan doen in de samenleving. Soms ervaren mensen belemmeringen om zelfstandig te zijn, bijvoorbeeld door een beperking of chronische ziekte. Met goede hulp en ondersteuning is dat wel weer mogelijk. Deze wet bestaat al enkele jaren en was tot nu toe erg gericht op het aanbod van diensten en hulpmiddelen. Dat gaat nu veranderen. Voorheen keek de gemeente vooral met welke beschikbare voorziening een aanvrager het beste geholpen was bij het oplossen van zijn of haar woon-, vervoers- of mobiliteitsprobleem. Vaak sloot een voorziening niet helemaal aan bij de echte behoefte van de mensen EIGEN die om zorg KRACHT vroegen. Dat gaan we anders aanpakken. U kunt nog steeds een beroep doen INDIVIDUELE VOORZIENINGEN SOCIAAL NETWERK ALGEMENE VOORZIENINGEN op diensten en hulpmiddelen, maar de gemeente gaat anders om met uw vraag. We gaan beter kijken naar uw vraag en u krijgt een passende oplossing voor uw situatie. Hierbij wordt breder gekeken en nagedacht over oplossingen die tot nu toe minder voor de hand lagen. Maatwerk dus. We denken niet meer vanuit voorzieningen, maar vanuit de mens en de oplossingen waarmee u het beste bent geholpen. zelfredzaamheid. In de zoektocht naar de beste oplossing voor belemmeringen waar u tegenaan loopt, worden allereerst de mogelijkheden binnen uw eigen kring op een rijtje gezet. Wat kunt u nog zelf? Kunt u een beroep doen op familie, vrienden of buren? Daarnaast wordt ook gekeken of de inzet van vrijwilligers en algemene voorzieningen buiten de Wmo, zoals maaltijdverzorging of het inschakelen van een klussendienst of boodschappendienst, wellicht uitkomst kunnen bieden. Iemand met een beperking die er tegen op ziet om de deur uit te gaan is bijvoorbeeld beter geholpen met een boodschappendienst dan met een ongebruikte scootmobiel in de berging. Pas wanneer alle mogelijkheden zijn verkend, wordt bekeken welke individuele voorzieningen (zoals aanpassingen in huis of een scootmobiel) uitkomst kunnen bieden.

3 Wmo krant september Meneer de Vries (78) neemt contact op met de gemeente. Hij wil op advies van zijn dochter een aanvraag doen voor een scootmobiel, aangezien hij enigszins slecht ter been is. De Wmo-consulent bezoekt de heer de Vries thuis en bespreekt met hem welk probleem hij ondervindt door zijn beperking. Ook zijn dochter is bij het gesprek aanwezig. Uit dit gesprek blijkt dat meneer de Vries zich vooral erg eenzaam voelt. Na het overlijden van zijn vrouw zit hij vaak alleen thuis. Zijn kinderen hebben het erg druk, waardoor hij hen weinig ziet. Toen hij aan zijn dochter aangaf dat hij nooit iemand ziet, adviseerde zij hem een scootmobiel bij de gemeente aan te vragen, zodat hij erop uit kan gaan. De Wmo-consulent heeft het vermoeden dat het verschaffen van een scootmobiel het gevoel van eenzaamheid van meneer de Vries niet zal oplossen. Zij raadt meneer aan om eens contact op te nemen met de plaatselijke ouderenver eniging voor het aanbod aan sociale activiteiten. Bovendien brengt de consulente ter sprake dat ze het idee heeft dat meneer zijn kinderen graag wat vaker zou willen zien. Meneer de Vries geeft toe dat dit inderdaad het geval is. Zij vraagt aan de dochter of hier niet een oplossing voor te vinden is. Drie weken later belt de Wmo-consulente met meneer de Vries om te horen hoe het gaat. Meneer de Vries klinkt opgewekt. Hij heeft zich aangemeld bij de KBO en gaat nu twee keer in de week naar de soos, om te koersballen en kienen. Hij kan meerijden met zijn achterbuurman. Met zijn zoon en dochter heeft hij de afspraak gemaakt dat hij iedere week een avond bij één van hen kan gaan eten. Dit voorbeeld laat zien dat de nieuwe werkwijze leidt tot duidelijkheid hoe het probleem het beste kan worden opgelost. En wat u of uw omgeving hieraan zelf kunnen bijdragen. Dit betekent ook dat niet automatisch een individuele voorziening wordt toegekend. En in dit geval was dit zelfs ook niet nodig. Van en voor elkaar! king die regelmatig leuke dingen met elkaar doen, bijvoorbeeld zwemmen, wandelen, samen koken of chatten. Precies zoals gewone vriendenclubs dus. Het verschil is dat de deelnemers aan een vriendencirkel elkaar niet zelf hebben uitgekozen. Ze zijn gematcht - bij elkaar gebracht door een die op grond van leeftijd, interesse, dezelfde beperking of juist niet bij elkaar worden gebracht. Het gaat om mensen die het, als gevolg van hun beperking, moeilijk vinden om vrienden te maken en vrienden te houden. Als het klikt en de deelnemers elkaar liggen, dan zie je een vriendencirkel ontstaan. vriendencirkel. Dit biedt mensen de mogelijkheid om in alle veiligheid contact met elkaar te leggen en vriendschappen op te bouwen. Voor mensen met een beperking is die veiligheid vaak erg belangrijk. Soms sluit - laten doen. Als het nodig is of gewenst, kan de vriendencirkel altijd weer ontstaan. lees verder op pag. 4 >

4 4 Wmo krant september 2012 vervolg pag. 3 bijvoorbeeld een vriendencirkel van jongeren met een thuis en een deel woont al zelfstandig. Door samen leuke dingen te doen, wisselen ze ervaringen uit. De ene groep leert van de ander wat het inhoudt om uit huis te gaan en een eigen huishouden te runnen. Leren van elkaar heeft in dit geval veel meer toegevoegde waarde dan leren van de nemen vrouwen met een licht verstandelijke beperking, die van middelbare leeftijd zijn, leuke dingen met elkaar. mevrouw kan rijden en de anderen niet. Die ene mevrouw haalt nu de anderen op. Dat is een mooi gegeven want vervoer is vaak een probleem voor mensen met een beperking. Zo draaien er verschillende vriendencirkels van mensen met een beperking en er komen nog telkens nieuwe bij. In de eerste plaats: plezier, vriendschap, veiligheid voor de deelnemers. Het is mooi om te zien hoeveel verdraagzaamheid er in de vriendencirkels heerst. Maar het voorkomt ook dat mensen met een beperking geïsoleerd raken, vereenzamen en in het uiterste geval zich gaan verwaarlozen. Met een beetje ondersteuning doen ze het daarna zelf door elkaar te versterken. Gewoon: van mens tot mens! Mantelzorgers staan er niet alleen voor Mantelzorg is de onbetaalde zorg die iemand biedt aan een zieke of gehandicapte partner, kind of ander familielid, een vriend, buur, of naaste. Het begint vaak met wat praktische hulp. Maar vaak neemt de zorg langzaam maar zeker toe. Veel mantelzorgers staan uiteindelijk dag en nacht paraat, soms jarenlang. Mevrouw Kusters weet als geen ander wat het betekent om mantelzorger te is hij in de loop van de jaren steeds verder lichamelijk achteruit gegaan en kan nu nog dementerend is. De laatste tijd heeft hij steeds meer zorg nodig en kan ik hem niet meer alleen laten. Gelukkig is er wel professionele zorg ingeschakeld die voor een deel de persoonlijke verzorging van mij uit handen neemt. Ook de inzet van respijtzorg zorgt ervoor dat ik even de handen vrij heb en iets voor mezelf kan gaan doen, al is het maar met een gerust hart een boodschap doen. Ik vind het fijn dat ik mijn verhaal kwijt kan bij het Steunpunt Mantelzorg en zij mij als het nodig is helpen om de juiste hulp in te schakelen. Zo gaan wij nu begeleiding krijgen van een dementie coach. Ook hier was ik niet van op de hoogte. Het vanzelfsprekende van het zorgen voor je partner maakte dat mevrouw Kusters zich pas na jaren realiseerde dat ze mantelzorger is. Voor het steunpunt Mantelzorg is dit geen onbekend verhaal. Veel mantelzorgers weten niet dat ze mantelzorger zijn, juist omdat het om je partner, kind, ouders etc. gaat, waar deze buitengewone zorg aan gegeven wordt. De emotionele ondersteuning (een luisterend oor) die mantelzorgers bij ons kunnen krijgen is van groot belang. Hun verhaal kwijt kunnen lucht vaak enorm op. Ook geeft het Steunpunt advies over mogelijkheden voor hulp, waar zij zelf vaak niet aan denken. Het Steunpunt Mantelzorg heeft elke 1e en 2e woensdag van de maand van tot uur spreekuur in het MFC, Molenstraat 158 in Beek. Tevens vindt er regelmatig een Mantelzorgcafé plaats, waar verschillende thema s worden behandeld en er gelegenheid is voor ontspanning en om je verhaal kwijt te kunnen.

5 Wmo krant september Het keukentafelgesprek In de oude situatie kon u, als u ondersteuning nodig had, een aanvraag bij de gemeente indienen voor een bepaalde voorziening, bijvoorbeeld voor een scootmobiel of hulp in de huishouding. Deze aanvraag werd vervolgens door de gemeente beoordeeld. Bij deze werkwijze stond dus de voorziening centraal. Bij de nieuwe werkwijze staat niet de voorziening centraal, maar het resultaat: de oplossingen waarmee u het beste bent geholpen. In de nieuwe werkwijze ligt dan ook, meer dan voorheen, de nadruk op een uitgebreide inventarisatie van de situatie waarin u verkeert. Deze inventarisatie gebeurt in een zogenaamd keukentafelgesprek. is en welke mogelijke oplossingen te bedenken en te realiseren zijn die het beste bij u passen. Om de leefsituatie goed in beeld te brengen, komen tijdens het gesprek uw daginvulling, woonsituatie, huishouding, vrije tijdsbesteding, inkomsten en uitgaven, sociale contacten, leren, vervoer en mobiliteit, zelfverzorging, zorg voor een ander en administratie aan de orde. Welke problemen of vragen verdienen als eerste de aandacht en wat kunt u (of uw omgeving) daar zelf aan doen? Samen met de consulent kijkt u of er in de gemeente Beek algemene voorzieningen bestaan die kunnen bijdragen aan het oplossen van het probleem. Als er geen geschikte oplossing is vanuit uw eigen kracht, uw sociale netwerk of een algemene voorziening, dan kunt u in aanmerking komen voor een individuele Wmo-voorziening. Voordat u met de Wmo-consulent in gesprek gaat, kunt u vast nadenken over uw vraag. Waar heeft u moeite mee? Wat zijn de dingen die u nodig lossen? Bij de gemeente is een brochure verkrijgbaar waarmee u zich kunt voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent. Voorheen was het gebruikelijk een aanvraagformulier in te dienen, waarin u kon aangeven voor welke voorziening u in aanmerking wilde komen. Dat is nu veranderd in een Aanmeldformulier Wmo waarmee u een signaal afgeeft belemmeringen te ervaren in het dagelijks leven. Vervolgens maakt een Wmo-consulent een afspraak met u voor een persoonlijk gesprek, dat in principe bij u thuis plaatsvindt. Samen inventariseert u wat het probleem precies

6 6 Wmo krant september 2012 Digitaal Wmo-loket helpt u op weg Het digitale Wmo-loket wijst mensen de weg, geeft informatie of komt met passende oplossingen. Bijvoorbeeld: Heeft iemand moeite met koken omdat hij in een rolstoel zit? Dan worden via de website suggesties en tips gegeven wat hij zou kunnen doen. Hij kan bijvoorbeeld een vriend vragen om te koken. En misschien zijn er vrijwilligers of buren die samen met hem willen eten. Dat is ook nog eens een stuk gezelliger! Op basis van de Wmo moeten gemeenten burgers en instellingen die betrokken zijn bij de maatschappelijke ondersteuning betrekken bij het opstellen van beleid en bij de uitvoering daarvan. De gemeente Beek heeft interactieve beleidsvorming (beleid dat gemaakt wordt in samenspraak met belanghebbenden, zoals inwoners of maatschappelijke organisaties) sowieso hoog in het vaandel staan. Zij heeft hiertoe in 2007 een adviesraad in het leven geroepen, het Wmoplatform. In dit onafhankelijke platform zijn alle belangrijke organisaties op het gebied van zorg en welzijn verzameld. Het Wmo-platform geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente over beleid, uitvoering en evaluatie van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Om de belangen van de achterban te behartigen inventariseert het Wmo-platform meningen, wensen en ervaringen van de belanghebbenden. In dit artikel gaan drie leden van het Wmo-platform in op de nieuwe werkwijze in de uitvoering van de Wmo en de manier waarop zij bij de beleidsontwikkeling betrokken zijn. Wanneer de vraag of het probleem niet goed is omschreven, helpt de website de vraag te verduidelijken. Bij elk antwoord geeft de website suggesties en laat gerelateerde situaties zien. Bovendien geeft de website een overzicht van alle relevante instellingen en voorzieningen. Welke organisaties geven dieetadviezen? Waar is de dichtstbijzijnde fysio therapeut? Zijn er in deze buurt activiteiten voor ouderen? De website zal naar verwachting begin oktober officieel gelanceerd worden. Houd u hiervoor de gemeentelijke website, de gemeente pagina s en de lokale media in de gaten. Met de nieuwe werkwijze wordt nu echt invulling gegeven aan de Wmo. Tot nu toe hebben veel gemeenten waaronder Beek vooral ingezet op een goed verloop van de uitvoering van de sinds 2007 nieuwe taak hulp bij het huishouden en zijn nog niet toegekomen aan het invulling geven aan de compensatieplicht die de introductie van de Wmo met zich meebracht. Gemeenten hebben tot taak om inwoners te ondersteunen bij hun deelname aan de samenleving. Hoe de gemeente die verantwoordelijkheid moet invullen, schrijft de wet niet voor. Dat houdt in dat je mensen ondersteuning kan bieden die is afgestemd op de behoefte van ieder individu afzonderlijk. Je kijkt naar wat iemand echt nodig heeft, en zoekt breder naar oplossingen. Wij zijn als Wmo-platform ervan overtuigd dat de nieuwe manier van werken kan bijdragen aan betere, meer op maat gesneden oplossingen voor mensen die ondersteuning nodig hebben. Bovendien voorkom je dat er overbodig aanspraak gemaakt wordt op individuele voorzieningen, waardoor de kosten beheersbaar blijven.

7 Wmo krant september Wmo-platform nauw betrokken bij beleidsvorming Het Wmo-platform wordt door de gemeente altijd nauw betrokken bij de planvorming. Ook hierbij hebben we als Wmo-platform zeer regelmatig met de gemeente en andere betrokken partijen om tafel gezeten. We krijgen alle ruimte van de gemeente om mee te denken. Bovendien informeren we onze achterban over de ontwikkelingen en koppelen we terug wat de reacties zijn. Waar we als onafhankelijke partij op willen toezien, is dat mensen ook echt krijgen wat ze nodig hebben. De hulp moet ten alle tijden in een behoefte voorzien. Hiervoor is een brede inventarisatie een vereiste. Dat houdt ook in dat het proces niet stopt na het bedenken van oplossingen. Situaties van mensen kunnen in de loop der tijd veranderen, waardoor mensen andere ondersteuningsbehoeften kunnen krijgen. Dan zal opnieuw bekeken moeten worden hoe iemand het beste is geholpen. We voeren regelmatig gesprekken met de Wmo-consulenten. We willen graag weten waar ze in de praktijk tegenaan lopen. Ook hebben we vanuit onze achterban en op basis van signalen uit de lokale samenleving een signaleringsfunctie. Dit alles kan leiden tot gevraagd en ongevraagd advies richting college.

8 8 Wmo krant september 2012 Postbus 20, 6190 AA Beek Raadhuisstraat 9, 6191 KA Beek T F info@gemeentebeek.nl Voor zorgvragen kunt u terecht bij de publieksbalie op maandag t/m vrijdag van 9.00 tot uur en op woensdag ook van tot uur. Voorzitter: J. Raes T raes@planet.nl Secretaris: W. Ubaghs T wubaghs@kpnplanet.nl MFC Molenberg Molenstraat 158, Beek T vrijwilligerswerk@piw.nl MFC Molenberg Molenstraat 158, Beek T mantelzorg@piw.nl Burgemeester Coonenplein 2, 6141 BG Limbricht T F postlimbricht@meezuidlimburg.nl Maandag uur (op afspraak) Informatie, advies en ondersteuning aan mensen met een handicap en/of chronische ziekte. Zorgmarkt Zaterdag 29 september Markt 6a, Beek Asta Cultuurcentrum aanvang Zorgmarkt informatiesessie nieuwe werkwijze Wmo workshops, eerste ronde informatiesessie nieuwe werkwijze Wmo workshops, tweede ronde sluiting Zorgmarkt Gemeente Beek, Wmo-raad gemeente Beek, Ligtvoet, Buurtzorg, Orbis Huishoudelijke Hulp, Vivantes, Streekzorg Westelijke Mijnstreek, Comfortabel Leven, Zonnebloem Beek, Zorggroep Beek,