Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf de kwikstaartjes BSO de Pimpelmees

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf de kwikstaartjes BSO de Pimpelmees Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

2 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan voor het kinderdagverblijf de Kwikstaartjes van Triangel. Kinderopvang Triangel en KMN Kind & Co zijn met ingang van 1 juli 2015 gefuseerd. Dit document is aangepast en geharmoniseerd naar beide organisaties. Dit pedagogisch werkplan vormt samen met het Algemeen Pedagogisch Beleid één geheel en is bestemd als leidraad voor ons als medewerkers van de Kwikstaartjes. Tevens is dit pedagogisch werkplan bedoeld als informatie voor ouders, zodat zij weten hoe er bij ons op het kinderdagverblijf wordt gewerkt. Zoals u in onze brochure Welkom bij KMN Kind & Co kunt lezen, ziet Triangel zichzelf als pedagogisch partner. Zijn in het Algemeen Pedagogisch Beleid de vier speerpunten uit de Mission Statement nader toegelicht, in dit pedagogisch werkplan werken wij de vier basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Kinderdagverblijven verder uit: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Onze locaties, opvangsoorten, medewerkers en kinderen kennen hun eigenheid. Deze willen we zo goed mogelijk benutten. Dit houdt in dat wij onze pedagogische visie en uitgangspunten hanteren als basis. Een basis om vanuit deze visie met kinderen om te gaan. Triangel kent een 4-tal kernwaarden namelijk; 1. Stimulerend 2. Betrokken 3. Groei 4. Welkom Deze Kernwaarden kleuren een organisatie. Kernwaarden maken duidelijk hoe Triangel zich wil onderscheiden van andere aanbieders in de kinderopvang. Om energiek en effectief te zijn hebben mensen en organisaties een eigen identiteit nodig. Met andere woorden: waar staat Triangel voor en waar geloven we in? Wat verbindt ons met elkaar en wie willen we zijn voor onze klanten en omgeving? Kernwaarden vervullen de rol van kompas binnen een organisatie. Door je samen te richten op dezelfde waarden binnen de organisatie, wordt de uitstraling van Triangel naar buiten toe helder. Triangel werkt volgens een kwaliteitszorgsysteem, dat gebaseerd is op de PDCA (plan Do Check Act) cyclus. Dit houdt in dat wij kwaliteit zien als een continu proces. We werken aan de hand van afspraken, die vastgesteld zijn in werkwijzen en procedures. Ons beleid en werkwijzen zijn opgenomen in het kwaliteitshandboek en ondersteunen de pedagogisch medewerkers bij het dagelijks handelen. Jaarlijks wordt middels interne audit, onderzocht of onze werkwijzen en afspraken in de praktijk doeltreffend zijn. Daarbij zijn we tevens alert op mogelijke verbeteringen. Onze locaties worden jaarlijks geïnspecteerd door de GGD. De uitkomsten van een inspectie worden besproken met de pedagogisch medewerkers en de oudercommissie van de locatie. Het inspectierapport is te vinden op onze eigen websitepagina. Het pedagogisch werkplan, wijzigingen in beleid en de invulling van het vierogenprincipe op de locatie, worden jaarlijks besproken met de oudercommissie. Het werkplan wordt minimaal 1 x per 2 jaar bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

3 Mocht u nog informatie missen, dan kunt u hier natuurlijk altijd naar vragen bij de pedagogisch medewerker, senior of unit coördinator. Ook is in onze brochure Met hoofd hart en handen, de folder Triangel; Veelzijdig en vertrouwd- Kinderdagverblijven en op onze website veel algemene en aanvullende informatie terug te vinden. Wij wensen u veel leesplezier. Team KDV de Kwikstaartjes en BSO de Pimpelmees Datum september 2015 Noot: KDV de Kwikstaartjes en BSO de Pimpelmees zijn sinds januari 2015 geopend. Het is een locatie die nieuw opgezet is. Dit maakt dat er nog veel zaken in ontwikkeling zijn. Het kindaantal maakt dat we nog in kleine groepen werken en KDV en BSO soms samengevoegd kan werken. Ook in het maken van het beleid en het neerzetten van de kwaliteit zijn wij nog aan het zoeken. In een nieuw team, met nieuwe kinderen en in een nieuw gebouw is er voldoende overleg en tijd nodig om tot een visie en werkbaar plan te komen. Zeker voor deze locatie geld dus dat het pedagogisch werkplan volop in beweging is. Sommige punten zullen we daarom ook minder volledig uitschrijven omdat het nog in de ontwikkelingsfase is. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

4 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Inhoudsopgave... 4 Algemene informatie... 5 Onze accommodatie, groepsruimten en stamgroep... 5 Onze buitenruimte... 6 Onze openingstijden... 6 Het afnemen van een extra dag(deel)... 6 Onze dagindeling... 6 Eten, drinken en slapen... 9 Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden De oudercommissie Observeren Zorgkinderen Ons kinderdagverblijf in de wijk; onze externe samenwerkingspartners Pedagogische uitgangspunten Het bieden van een (emotionele) veiligheid De pedagogisch medewerkers Werkdiensten en achterwacht wanneer er pedagogisch medewerker alleen in het gebouw is Het vierogenprincipe in de praktijk Vast dagritme De groepsruimte De buitenspeelruimte Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Spel & Speelgoed Activiteiten Zelfstandigheid bevorderen Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Gewenst en ongewenst gedrag Afspraken, regels en omgangsvormen Rituelen Tot slot Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

5 Algemene informatie Bij Kinderopvang Triangel staat het kind centraal. Daarom vinden wij het belangrijk dat de kinderen zich kunnen ontplooien in een warme, veilige en stimulerende omgeving. Wij gaan uit van de behoefte van het kind, ingepast in de groep. Daarbij kijken wij vooral naar de mogelijkheden van het kind. Dit betekent dat wij op een positieve en uitnodigende manier met kinderen omgaan. Wij bewaken de kwaliteit van onze opvang en proberen voortdurend deze kwaliteit te verbeteren. Dit doen wij door te werken volgens interne en externe kwaliteitseisen. Wij staan open voor op- en aanmerkingen van ouders. Wij kijken kritisch naar ons zelf en spreken elkaar aan op ons handelen. Tijdens teamvergaderingen bespreken wij thema s die zorgen voor verdieping in ons pedagogisch handelen. Maar bovenal vergroten wij onze deskundigheid door te blijven kijken naar ieder kind dat aan onze zorg is toevertrouwd. Onze accommodatie, groepsruimten en stamgroep Kinderdagverblijf de Kwikstaartjes is gelegen in het centrum van Harmelen. Het pand is een voormalige huisartsenpraktijk en omgebouwd naar KDV en BSO. Boven het KDV bevinden zich appartementen en de ingang bevindt zich aan de achterkant van het gebouw, deze kun je via de poort en dan door de tuin heen bereiken. De ingang is voorzien van een beveiliging met een deurcode. Ouders krijgen deze deurcode en kunnen zo via een aparte kleine entree het kinderdagverblijf betreden. Het hek is beveiligd met een kindersluiting die alleen volwassenen kunnen openen. Ons gebouw bestaat uit twee KDV-ruimtes en een BSO-ruimte. We hebben een gezamenlijke keuken en de KDV-ruimtes hebben ieder een eigen keukenblok met magnetron en wasbak. De KDV-ruimtes bestaan ieder uit twee aangrenzende slaapkamers met ieder zes bedden en een evacuatiebed. De slaapkamers zijn afgesloten met een deur waarin een raampje zit. Tussen de twee KDV-ruimtes in is de verschoonruimte met vier lage toiletten een kinderwastafel en een op hoogte verstelbaar aankleed/verschoonblok. Ook hier is een wastafel. Boven het verschoonblok hangen planken met daarop luiers en mandjes met de namen van de kinderen erop. De verschoonruimte wordt aan bede zijde afgesloten met een dichte deur. Beide KDV-ruimtes hebben een deur direct naar de buitenruimte toe. De gang die grenst aan alle groepen wordt als speelruimte gebruikt. In de groepsruimten hebben wij diverse hoeken gecreëerd waarin verschillende activiteiten kunnen worden aangeboden zoals een huishoek, een poppenhoek, een speelruimte onder de box, een speelmat voor de baby s en een open kast met verschillend speelgoed erin. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

6 Onze buitenruimte Onze buitenruimte loopt als een halve cirkel om ons gebouw heen. Zowel de deuren van de twee KDV-ruimtes als de BSO-ruimte grenzen aan deze tuin. De buitenruimte wordt afgeschermd door een hek. Het is ook de ruimte waar de ouders door naar binnen komen. In de buitenruimte is een groot stuk gras aanwezig en een speelheuvel voorzien van gras een trappetje en een glijbaan. Verder is er een zandbak die geheel is af te dekken, een overkapping en veel bestrating. Achter de houten schuur iis een pad waardoor de kinderen er om heen kunnen spelen. In de schuur staan de fietsen, het zandbakspeelgoed en het overige buitenspeelgoed. Ook is er een kraan om met water te kunnen spelen. Onze openingstijden Wij zijn vijf dagen per week geopend van 7.30 tot uur. Daarbij is er de mogelijkheid om van de VLO (verlate opvang) gebruik te maken. Deze is tot uiterlijk uur. Wij maken hiervoor gebruik van een strippenkaartsysteem. Tijdens de algemeen erkende feestdagen zijn wij gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op bevrijdingsdag. De BSO is dagelijks tot uur geopend. Tevens bieden wij VSO aan. De verticale groepen zijn 52 weken per jaar geopend. Wij vragen de ouders hun kind tussen 7.30 en 9.00 uur te brengen. Aangezien het dagprogramma' om 9.00 uur start, is het fijn als iedereen dan aanwezig is. Kinderen die alleen of ochtend of middag komen kunnen tussen en uur gehaald en gebracht worden. Vanaf uur is er gelegenheid om de kinderen te komen halen. Mochten ouder(s) later dan 9.00 uur willen brengen of eerder dan uur willen halen, dan is dat geen probleem, wel vragen wij dit door te geven aan de pedagogisch medewerkers van desbetreffende groep. Als een kind door iemand anders dan door de ouder(s) wordt opgehaald, dan dienen ouders dat aan ons door te geven, anders geven wij het kind niet mee! Het afnemen van een extra dag(deel) Wanneer ouders incidenteel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan een pedagogisch medewerker van de locatie. Deze bepaalt of het kan. Behalve dat zij hierbij rekening houdt met het aantal kinderen en pedagogisch medewerkers op de groep, bekijkt zij ook of het goed is voor het welzijn van het kind/de groep. Een toegekende extra- of ruildag(deel) wordt altijd schriftelijk vastgelegd en kan in overleg met de ouders op een andere groep plaatsvinden. Wanneer ouders structureel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan de afdeling KCC (Klanten Contact Centrum). Deze bepaalt of dit binnen de eigen stamgroep kan. Als dit niet kan, overlegt de afdeling KCC met de unitcoördinator of het kind (zo lang het nodig is) op een andere groep geplaatst kan worden. Als de unitcoördinator in overleg met de pedagogisch medewerker verwacht dat dit voor het welzijn van het kind en de andere groep geen problemen oplevert, dan wordt (tijdelijke) plaatsing voor desbetreffend dag(deel) aan de ouders voorgesteld. Onze dagindeling De dagindeling geeft structuur in de dag aan. Dit biedt veiligheid aan de kinderen. Zij weten waar zij aan toe zijn. In grote lijnen worden de hierna genoemde tijden aangehouden, maar afhankelijk van de kinderen en de activiteiten die er die dag worden gedaan, kan hier van worden afgeweken. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

7 Bij de kinderen wordt rekening gehouden met het ritme zoals ze dat thuis gewend zijn. Dit geldt vooral bij de baby s. De dreumesen gaan in het algemeen twee keer slapen en de peuters één keer, ofwel slapen of rusten. De dagindeling ziet er soms per kind verschillend uit, dit komt door de grote leeftijdsverschillen op de groep. Een baby heeft immers meer verzorging nodig en een peuter meer uitdagende spelletjes en ontwikkelingsgerichte activiteiten. Over het algemeen houden we dagelijks dezelfde dagindeling aan om zo rust en structuur aan het individuele kind te bieden. Op de verticale groepen zijn er verschillende speel, eet en slaap ritmes. De overige uren is er vrij spel. Er wordt voorgelezen, liedjes gezongen, er wordt gegeten en mogen kinderen de pedagogisch medewerkers helpen Er is ook een gericht activiteiten aanbod. Er wordt met de kinderen geknuffeld, getutteld en ze zitten lekker op schoot. Dagindeling 7.30 uur De Kwikstaartjes gaat open. Een vaste- en een inval pedagogisch medewerker starten samen op de groep. Voorbereidingen voor de dag worden gedaan en er is mogelijkheid om schoon te maken. De kinderen worden gebracht door de ouders. De overdracht tussen de ouders en de kinderen vindt plaats en de ouders nemen afscheid van hun kind. Kinderen mogen daarna vrij spelen. Doel De overdracht tussen ouders en de pedagogisch medewerkers vinden wij een belangrijk moment. Het is goed om te weten hoe het thuis met het kind gaat of er nog belangrijke dingen te melden zijn. Zo kun je samen met de ouders de opvoeding van het kind op je nemen uur De tweede pedagogisch medewerker begint. Overdracht vindt plaats tussen pedagogisch medewerkers. De inval gaat naar huis. Kleine kinderen krijgen hun fruithap en gaan indien nodig naar bed uur-9:30 uur De groep wordt opgeruimd. Koekje of fruit eten, drinken Gesprekje, boekje lezen, liedje zingen uur De grote kinderen gaan plassen en handen wassen.. De kinderen met een luier mogen op het potje of wc en worden verschoond. De pedagogisch medewerkers ruimen de tafel af en maken deze en de vloer schoon. Een goede overdracht is belangrijk om bijzonderheden van de kinderen te weten zodat we hier gedurende de dag rekening mee kunnen houden. Een opgeruimde groep zorgt voor rust. Op deze manier creëer je een rust moment op de groep en zorg je dat de kinderen zowel voldoende vocht als vitamine binnen krijgen. Met dit kringmoment vergroot je het groepsgevoel. Ook komt dit de taalontwikkeling ten goede. Stimuleren van zindelijkheid Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

8 uur Er wordt een activiteit aangeboden en de kinderen mogen vrij spelen. Goed voor het ontwikkelen van de fijne motoriek en om hun fantasie te prikkelen. Regelmatig wordt er, wanneer het weer het toelaat, buiten gespeeld of wordt er met de kinderen gewandeld. Flesjes worden gegeven aan de baby s uur Met zijn allen ruimen we op. We creëren rust voor een fijne maaltijd uur Met zijn allen aan tafel om brood te eten en melk te drinken. De pedagogisch medewerkers eten ook mee uur De kinderen die naar bed gaan uitkleden. De tafels, stoelen en vloer worden schoongemaakt door één van de pedagogisch medewerkers en de afwas wordt gedaan. Het groepsgebeuren wordt gestimuleerd. De kinderen leren wachten. Zien eten doet vaak eten. Wij bieden verantwoorde en gevarieerde voeding aan. Een vast ritueel zodat ze vast worden voorbereid op het naar bed gaan. Uit hygiënisch oogpunt. De kinderen doen in het lage gedeelte van de groep een rustige activiteit of lezen een boekje uur De kinderen die gaan slapen brengen we naar bed. Speelgoed en de ruimtes worden schoongemaakt. De schriftjes worden geschreven uur De pedagogisch medewerkers houden pauze. Wanneer kinderen niet meer slapen wordt er een activiteit aangeboden door de pedagogisch medewerkers uur Kinderen komen uit bed en worden aangekleed. De kinderen zijn uitgerust en hebben energie om (nieuwe) dingen te doen en te leren uur De BSO kinderen worden door 1 pm-er van school opgehaald uur Er wordt fruit of cracker gegeten en sap gedronken. Baby s krijgen de fles volgens eigen schema. Op deze manier creëer je een rust moment op de groep en zorg je dat de kinderen zowel voldoende vocht als vitamine binnen krijgen. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

9 Er is een kringmoment. Poetsen doen we uit hygiënisch oogpunt. De tafel, stoelen en vloer worden schoongemaakt. De kinderen gaan plassen of de luier wordt nagekeken uur De eerste pedagogisch medewerkster gaat naar huis. Hiervoor in de plaats komt een inval pedagogisch medewerkster uur De kinderen mogen vrij spelen. Meestal wordt er opgesplitst tussen BSO en KDV We proberen nog (even) buiten spelen uur Vanaf nu kunnen de kinderen opgehaald worden (eerder kan in overleg). De overdracht tussen de pedagogisch medewerkers en de ouders vindt plaats. De laatste klusjes worden gedaan. Prikkelen van de fantasie. Een kleine activiteit is bedoeld om verschillende ontwikkelingsgebieden te stimuleren. Frisse lucht aanbieden is gezond en buiten spelen is goed voor de ontwikkeling van het kind. Wij zijn flexibel naar de ouders toe. Het is belangrijk dat ouders een goede overdracht van de dag krijgen. Wanneer er bijzonderheden zijn, worden deze gemeld. Ook is er altijd wel iets te vertellen over hoe de dag van het desbetreffende kind eruitzag. De vuilnis wordt weggebracht, de verschoonruimte schoongemaakt. Evt nog een ruimte gezogen en gedweild. Materialen worden opgeruimd. Alles wordt schoon en netjes achtergelaten zodat er de volgende dag weer fris gestart kan worden. Eten, drinken en slapen Samen eten is belangrijk. Samen eten is gezellig. Eetmomenten geven structuur aan de dag. Samen eten versterkt het onderlinge contact. Per dag hebben we vaste eet en drink momenten (zie dagindelingen). Triangel stelt zich tot doel om een positieve bijdrage te leveren aan een gezonde ontwikkeling én leefstijl van kinderen. Dit komt onder andere tot uiting in ons voedingsbeleid. Meer informatie vindt u op de website en Mijn Triangel. In ons voedingsbeleid zijn ook richtlijnen voor traktaties opgenomen. Deze richtlijnen worden in overleg met de oudercommissie besproken en verder aangevuld. Vervolgens worden alle ouders over de richtlijnen geïnformeerd via de Nieuwsflits. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

10 Eet-en drinkmoment De kinderen eten alle maaltijden gezamenlijk aan tafel. Het fruit wordt aan tafel klaargemaakt. Het fruit wordt op een groot bord gelegd en vervolgens kunnen alle kindjes er om de beurt stukjes afpakken. De dreumesen helpen we als het nodig is en de baby s krijgen een fruithapje, of leren kleine stukjes fruit eten. Er worden liedjes gezongen of een boekje voorgelezen, daarna mogen de kinderen eten en drinken. Dit ritueel komt bij iedere maaltijd terug. Tijdens het brood eten wordt het brood aan tafel gesmeerd. De grotere kinderen mogen zelf hun brood met boter smeren. De kinderen wordt om de beurt gevraagd wat ze op hun boterham willen. We letten erop dat de kinderen gevarieerd eten. De kinderen moeten soms wachten op elkaar en leren om zelf te vragen om een volgende boterham. Tijdens de eetmomenten is er altijd ruimte voor een gesprekje. Mar natuurlijk wordt er ook op de tafelmanieren gelet bv. Niet met volle mond praten. Bij het cracker eten wordt de cracker aan tafel gesmeerd. De kinderen mogen zelf kiezen wat ze op hun cracker willen. Ze kunnen kiezen. Hier krijgen ze een beker sap bij. Maximaal 2 bekers sap en daarna gewoon water. Algemeen Tijdens de eet en drink momenten wordt de zelfstandigheid bevorderd d.m.v. het op de juiste manier leren vragen, het wachten op elkaar, de oudere kinderen mogen zelf hun brood smeren. Maar er is ook ruimte voor de kinderen om met elkaar te praten en te zingen voor het eten, waardoor de sociale vaardigheden worden gestimuleerd. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

11 Slapen De kinderen worden door een pedagogisch medewerker naar bed gebracht. Voor het op bed leggen worden ze verschoond, of gaan ze naar de wc. Tijdens het verschonen is er een op een moment tussen kind en pedagogisch medewerker waarin de individuele aandacht centraal staat.. Ze krijgen een slaapzak aan en mogen alvast hun knuffeltje of speen. Dit is ook een mooi moment voor de pedagogisch medewerker om extra aandacht te geven aan het kind. De peuters mogen zichzelf uitkleden en hun kleding in hun mandjes doen en gaan plassen. De kinderen hebben een slaapzak, een knuffel en sommigen een speen. Daarmee worden ze in hun eigen bed gelegd. Er wordt duidelijk gezegd door de pedagogisch medewerker dat het kind mag gaan slapen en het kindje wordt welterusten gewenst. Dan gaat het bedje dicht en wordt er een slaapliedje aan gezet. De pedagogisch medewerker verlaat de slaapkamer. Elk kind heeft zijn eigen bedje met eigen beddengoed. Een ander kind kan op een andere dag ook gebruik maken van datzelfde bedje, maar dan met zijn eigen beddengoed. Het beddengoed wordt na 6x gebruikt te zijn gewassen (of eerder als het beddengoed zichtbaar vies is) De kinderen hebben een slaapzak van hier. Deze wordt ook na 6x door ons gewassen. Baby s kunnen ook in de kinderwagen slapen, zowel binnen als buiten. We hebben hier de geschikte benodigdheden voor. Kinderen die niet slapen, bieden we een rustige activiteit aan, zodat zij wel een rustmoment hebben op de dag. Op het kinderdagverblijf treffen we een aantal preventieve maatregelen zodat jonge kinderen veilig en gezond kunnen slapen op de opvang. Zo leggen we baby s op hun rug te slapen ter voorkoming van wiegendood. En baby`s die al kunnen rollen niet meer in een wandelwagen. Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne Verschonen is een contactmoment tussen het kind en de pedagogisch medewerker. Na iedere maaltijd verschonen wij de kinderen en tussendoor indien nodig. We stimuleren de zelfstandigheid en motoriek van de kinderen door ze zelf het trapje van de commode op te laten klimmen. Als een kind eraan toe is om zindelijk te worden, zorgen wij ervoor dat het op een potje en later op de wc leert gaan. Wij doen dit altijd in nauwe samenwerking met de ouders. We vragen de ouders als het goed gaat om reservekleding mee te nemen. Het is voor het kind soms spannend, daarom bieden wij dit op een speelse, niet dwingende manier aan. Wij leren de kinderen persoonlijke hygiëne, door hen na wc-gebruik, gebruik van het potje en voor het aan tafel gaan, de handen (met zeep) te laten wassen. Wij geven hierin natuurlijk het juiste voorbeeld. Daarnaast geven wij aan het einde van ieder eetmoment aan tafel ieder kind een eigen washandje om te poetsen en ondersteunen wij de kinderen indien nodig hierbij. Uiteraard wassen de kinderen na het buitenspelen ook hun handen. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

12 Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden Als een kind voor het eerst bij ons komt, nemen wij de tijd voor een kennismakingsgesprek/intake met de ouders, zodat wij zoveel mogelijk informatie van hen krijgen. Bovendien kunnen wij dan ook vertellen hoe wij op ons kinderdagverblijf omgaan met de kinderen. We wisselen informatie uitmet de ouders zodat een goede onderlinge afstemming ten behoeve van het kind mogelijk is. We laten aan ouders zien waar ze bepaalde spullen kunnen opruimen of later op de dag weer kunnen vinden. Elk kind heeft een eigen mandje waarin persoonlijke spullen worden bewaard zoals een setje schone kleding, een overdrachtsschriftje en een knuffel. De speen kan in de spenenbak en de fles samen met de poedermelkbakjes in de kast van de keuken. Vaak hebben de ouders dan al een rondleiding gehad door het gebouw, zodat zij al kennis hebben kunnen maken met de inrichting van het kinderdagverblijf en hoe er gewerkt wordt. Daarna is er de gelegenheid om het kind te laten wennen. Tijdens het intakegesprek of al eerder via telefonisch contact worden er wenafspraken met de ouder gemaakt. Deze kunnen per kind verschillend zijn. Verdeeld over maximaal twee dagen komt het kind een oplopend aantal uur op de groep waarin het geplaatst is. De wentijden gaan in overleg met ouders en worden afgestemd op het ritme van het kind. Het is fijn om tijdens het wennen een eet, slaap en speelmoment te hebben meegemaakt. De ouders zijn dan telefonisch bereikbaar, zodat zij zo nodig hun kind eerder kunnen ophalen. Na drie tot vier maanden evalueren wij de eerste periode met de ouders. Overdracht Wij vinden een goede overdracht essentieel en nemen hiervoor de tijd. Zo vragen wij de ouders bij binnenkomst hoe het met hun kind is en vertellen wij bij het ophalen over hun kind en de belevenissen van de dag. Wij vragen ouders om bij het weggaan duidelijk afscheid te nemen. Het kind weet dan waar het aan toe is. Soms is het kind verdrietig, dan bieden wij troost en afleiding. Vaak is het verdriet snel over als het kind gewoon even verdrietig mag zijn. We geven bij ouders aan dat ze altijd nog even telefonisch contact op kunnen nemen om na te vragen hoe het na het afscheid nemen met het kind is gegaan. Bij kinderen tot 1 jaar is het schrijven van een schriftje van toegevoegde waarde, zodat de slaap en eetschema s goed overgedragen kunnen worden. Ook proberen we de ontwikkeling van het kind te beschrijven. Het schrift gaat elke keer mee naar huis. Ouders kunnen dan ook wat schrijven, zoals bijzonderheden of wat het kind heeft meegemaakt. Vanaf 1 jaar schrijven wij de schriftjes ongeveer eens per twee weken. Er kan iets over de ontwikkeling geschreven worden of uitgelegd worden hoe het kind heeft deel genomen aan een activiteit. Wij stellen het zeer op prijs dat ouders ons ook schrijven en reageren. Ouderavonden Eens per jaar wordt er in samenwerking met de oudercommissie een ouderavond gehouden aan de hand van een thema. Dit is nog bij de kwikstaartjes in ontwikkeling. Bij grote activiteiten zoals het Sinterklaasfeest en het zomerfeest vragen we graag de hulp van ouders. Nieuwsbrief 4x per jaar komt er een nieuwsbrief uit vanuit het hoofdkantoor. Hierin staan verhalen van de locaties maar ook sluitingsdagen en informatie voor de ouders. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

13 De oudercommissie De oudercommissie van deze locatie is nog in de opbouwende fase. De mening van de ouders is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Wij willen graag hun mening en visie horen. Daartoe hebben wij een oudercommissie opgericht. Deze heeft ten minste vijf keer per jaar overleg met de unit coördinator of clustermanager. De oudercommissie heeft een adviserende functie in onderwerpen zoals voedingsaangelegenheden, pedagogisch werkplan, risico inventarisatie veiligheid en gezondheid. Zij helpen ons door het organiseren van festiviteiten zoals Sinterklaasviering en het jaarlijkse zomerfeest/jaarfeest. Tevens is het de bedoeling dat de oudercommissie elk jaar een avond voor de ouders en medewerkers organiseert waarin een thema behandeld wordt. De oudercommissie nodigt daartoe een deskundige uit. Naast de oudercommissie van de Kwikstaartjes en de Pimpelmees is er nog een overkoepelende centrale oudercommissie (COC). Deze vertegenwoordigt alle oudercommissies binnen KMN Kind & Co, die de COC hebben gemandateerd. Deze centrale oudercommissie adviseert over beleidsmatige onderwerpen en (gevraagd en ongevraagd) over voor ouders belangrijke onderwerpen Observeren Kijken naar kinderen en de groep geeft iedere dag stof tot praten met collega s en ouders. Om het praten en kijken naar gerichter te doen, maken wij gebruik van de observatiemethode Werken aan Welbevinden. De observatie richt zich zowel op de individuele kinderen als op de groep. Met behulp van observatielijsten beschrijft de pedagogisch medewerker het kind in zijn omgeving, het kind in relatie tot de volwassene en het kind in relatie tot andere kinderen. Zo kan het welzijn en de ontwikkeling van het individuele kind en de kinderen in de groep goed worden gevolgd. Ook ouders worden uitgenodigd om een beeld te schetsen van hun kind en zijn/haar ervaringen in de groep. Aan de hand van de observaties, vinden één keer per jaar 10-minutengesprekken plaats met de ouders. Zorgkinderen Als wij ons zorgen maken over een kind zullen wij dat zo snel mogelijk met de ouders bespreken en overleggen hoe hier (met elkaar) mee om te gaan. Als de zorg blijft voortbestaan kan de kan een pedagogisch medewerker samen met de unitcoördinator de zorgcoördinator raadplegen om gezamenlijk te overleggen wat mogelijke vervolgstappen zijn. Indien nodig kunnen wij externe hulp inroepen ( bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin). Ook dit gebeurt bij voorkeur in samenspraak met de ouders. In geval van ernstige zorg over een kind, welke niet gedeeld wordt door de ouders kunnen na intern overleg vervolgstappen gezet worden en wordt dit meegedeeld aan de ouders. De zorg kan ook gemeld worden in de Verwijs Index Ricicojongeren (VIR). Indien nodig, maakt KMN Kind & Co/ Triangel gebruik van de landelijke Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

14 Ons kinderdagverblijf in de wijk; onze externe samenwerkingspartners. Omdat wij een nieuwe locatie zijn in Harmelen zijn we nog aan het zoeken met wie we kunnen samenwerken. Wel is er al contact met het zorgcentrum Gaza aan de overkant van de straat, met de bibliotheek en met het Oranje Commite. We proberen ook activiteiten aan te bieden rond de festiviteiten die in het dorp plaatsvinden. Ook zijn we aan het kijken of we via de dansschool peutergym in ons pand aan kunnen gaan bieden. We wandelen met de kinderen regelmatig naar een van de speeltuinen in de buurt, gaan naar De Kieviet ( het natuurgebouw in Harmelen) en we doen boodschappen bij de supermarkt aan de overkant. Pedagogische uitgangspunten Binnen Triangel werken wij vanuit de vier pedagogische basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Pedagogische inspiratiebronnen De werkwijze binnen het kindercentrum is geïnspireerd op een aantal pedagogische bronnen. Dit zijn Thomas Gordon, Loris Malaguzzi en Emmi Pikler. Een aantal ideeën uit hun methoden passen wij toe in de praktijk. Thomas Gordon De Amerikaanse psycholoog Thomas Gordon ( ) ontwikkelde in de jaren 60 een methode om effectief te communiceren. De essentie daarvan is: acceptatie van elkaars behoeften en de bereidheid daar rekening mee te houden. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

15 Een belangrijk onderdeel van de Gordon methode is het gebruik van de zogenaamde ikboodschappen. Hierbij wordt het gedrag benoemd, de daarbij komende gevoelens en de gevolgen van het gedrag. In het aanspreken van de ander komt het woord ik altijd in de zin voor. Loris Malaguzzi De Italiaan Loris Malaguzzi ( ) is grondlegger van de pedagogiek van Reggio Emilia, een stad in Noord-Italië. In 1945 was Malaguzzi als leerkracht betrokken bij de bouw van een nieuw kindercentrum in Reggio Emilia. Hij verdiepte zich in visies over onderwijs aan jonge kinderen en combineerde deze met zijn eigen ideeën en ervaringen tot een eigen pedagogiek. Uitgangspunt van de Reggio-Emiliabenadering is dat kinderen gericht zijn op communicatie. Zij drukken zich daarbij niet alleen uit in gesproken en geschreven taal, maar ook via mimiek, geluid, beweging, dans, drama en muziek. Kinderen zijn niet alleen gericht op communicatie, maar ook op het onderzoeken van de wereld om hen heen. De Reggio-Emiliabenadering speelt hierop in door kinderen te laten werken in kleine groepjes waarin de kans op onderlinge uitwisseling optimaal is. Als vanzelf leren kinderen van elkaar, over elkaar, over zichzelf en over de wereld Emmi Pikler Emmi Pikler s benadering kenmerkt zich door twee principes: respect voor de behoefte aan een stabiele persoonlijke band en respect voor de zelfstandige activiteiten van het kind. Vanuit deze principes ontstaat een derde: de noodzaak om het leven van het kind zinvol te organiseren. Er is een tijd voor rust en slaap. Een tijd van wakker zijn in contact met de pedagogisch medewerker die hem verzorgt. En een tijd om zelf actief bezig te zijn. Deze verschillende tijden worden zo georganiseerd dat het kind er optimaal van kan profiteren. Vertrouwen vormt de basis voor de eerste sociale contacten. Op het kinderdagverblijf zijn de groepsruimtes zodanig aangepast dat de kinderen tijdens het vrije spel beschikken over een ruimte, die tegemoet komt aan zowel hun behoefte aan veiligheid als hun behoefte om te ontdekken. Er is speelmateriaal dat aansluit bij hun leeftijd en belangstelling. Kinderen hebben de mogelijkheid hun eigen interesse en behoefte te volgen. De meubels stimuleren de kinderen om bijvoorbeeld te klauteren en om te rollen. Het speelmateriaal bevordert de tastzin en helpt hen vormen en kleuren te ontdekken. In de babygroepen zijn geen boxen aanwezig, waardoor alle kinderen vrij kunnen bewegen door de ruimte. Met hekjes wordt een apart gedeelte veilig afgeschermd voor de allerkleinsten. In de volgende paragrafen hebben wij uitgewerkt hoe wij in de praktijk vorm geven aan de pedagogische basisdoelen. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

16 Het bieden van een (emotionele) veiligheid Het jonge kind ontdekt de wereld door te onderzoeken. Dit zal het alleen doen in een veilige wereld. Daarom hechten wij veel belang aan het scheppen van een zowel fysieke als emotionele veilige omgeving voor het kind. Wij sluiten aan bij datgene waar het kind mee bezig is, begeleiden het daarin en prikkelen het kind door het in nieuwe situaties te brengen. De pedagogisch medewerkers Om te bereiken dat een kind zich bij ons emotioneel veilig voelt, vinden wij het belangrijk dat vertrouwde personen het kind verzorgen. Wij zorgen er daarom voor dat elke groep vaste pedagogisch medewerkers heeft en dat elk kind in principe op een vaste groep verblijft. Elk kind heeft een eigen mentor. De mentor is een pedagogisch medewerker van de eigen stamgroep, die het kind regelmatig ziet. De mentor houdt de ontwikkeling en het welbevinden van haar mentorkinderen bij. Ook is zij het eerste aanspreekpunt voor de ouders van dit mentorkind. Wij werken voor zover mogelijk met vaste invalkrachten. Al onze pedagogisch medewerkers, stagiaires en vrijwilligers zijn in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Elke dag is er in het pand een BHV-er aanwezig. Wij hechten groot belang aan professioneel, deskundig opgeleid personeel. Om goede zorg te waarborgen krijgen de pedagogisch medewerkers regelmatig trainingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zowel interne als externe deskundigen. Verder zijn wij elkaars coach. Regelmatig zijn er teambijeenkomsten. Ook wordt er 1x per jaar met iedere pedagogisch medewerker een functioneringsgesprek gehouden, waardoor wij onze kwaliteit en de deskundigheid bevorderen en vergroten. Triangel is een door Calibris erkend leerbedrijf. Daarom werken er bij ons soms leerling-pedagogisch medewerkers, de zogeheten BBL-ers. Zij worden begeleid door een praktijkbegeleider van KMN Kind & Co. Afhankelijk van het leerjaar en leerproces is het mogelijk dat een BBL-er binnen de formatie op de groep werkt. Wij hebben ook regelmatig een stagiaire op de groep. Deze werkt boventallig, maar kan incidenteel binnen de formatie worden ingezet, wanneer dit is toegestaan conform de CAO-bepaling. De pedagogisch medewerkers spreken de kinderen aan vanuit een positieve houding. Bij ongewenst gedrag wordt het gedrag afgekeurd (en uitgelegd waarom) maar niet het kind. Van onze pedagogisch medewerkers verwachten wij dat zij: - open staan voor de kinderen en op de juiste manier ingaan op hun signalen en ontwikkeling - persoonlijke betrokkenheid tonen en gericht positieve gevoelens naar de kinderen uiten - de kinderen de ruimte geven zich te ontwikkelen in een veilige context - respect hebben voor de kinderen en hun sociale en culturele achtergrond - de kinderen kunnen en zullen motiveren, stimuleren en instrueren - in staat zijn tot een open communicatie met ouders en collega s Werkdiensten en achterwacht wanneer er een pedagogisch medewerker alleen in het gebouw is Tijdens de opvang van kinderen op het KDV zijn er altijd 2 volwassen mensen aanwezig. Een hiervan is altijd een pedagogisch medewerker. Op de dag is er een vaste pedagogisch medewerker die opent, dit gebeurt samen met een (inval) pedagogisch medewerker. Deze medewerker gaat naar huis op het moment dat de vaste pedagogisch medewerker van de late dienst komt. Op het moment dat de vroege dienst is afgelopen komt er weer een (inval)pedagogisch medewerker om de laatste anderhalf uur op te vangen. De uren die aan het begin en het eind van de dag worden zoveel mogelijk door dezelfde vast mensen gedraaid. Op het moment dat er alleen BSO kinderen in het gebouw zijn werken we met achterwacht. Er zijn 2 pedagogisch medewerkers die in Harmelen wonen. Per keer bekijken we wie van hen als achterwacht Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

17 kan fungeren. Als er niet genoeg pedagogisch medewerkers is huis zijn komt er iemand van kantoor in het pand werken. Ter informatie: In het Convenant Kwaliteit Kinderopvang dd april 2012 zegt hierover het volgende: De achterwachtregeling houdt in dat in geval van calamiteiten er een achterwacht beschikbaar dient te zijn die binnen ambulance-aanrijtijd in het kindercentrum aanwezig kan zijn. Inzichtelijk moet zijn wie deze persoon is en waar deze te bereiken is. Het vierogenprincipe in de praktijk KMN Kind & Co geeft vorm aan het vierogenprincipe door: Een open en professioneel werkklimaat ( zie: De pedagogisch medewerkers ) Het aan de randen van de dag samenvoegen van stamgroepen( zie : Onze dagindeling) Inrichting van de ruimten en bouwkundige voorzieningen ( zie Onze accommodatie en groepsruimten) Er worden locatiespecifieke afspraken met de oudercommissie gemaakt. Vast dagritme Structuur zorgt voor een gevoel van emotionele veiligheid. Daarom zorgen wij voor een vast dagritme. Dit is op alle groepen in grote lijnen hetzelfde. Zo wennen de kinderen aan de vaste gewoontes en gebeurtenissen van de dag. Ze leren op deze manier te anticiperen op wat er gaat gebeuren en het biedt hen structuur (en dus veiligheid). De kinderen hebben bij ons zoveel mogelijk een vaste slaapplaats. Lekker vertrouwd in een eigen bed met eventueel een eigen knuffel en speen komt het kind het beste tot rust. De groepsruimte Wij zorgen ervoor dat alles goed beveiligd is, zoals afdekplaten voor de verwarming, plaatjes op de stopcontacten, beschermstrips voor de scharnieren van de deur, beveiliging in de kasten. Maar ook een beveiliging van de toegangsdeur van onze locatie. Jaarlijks voeren wij een risico-inventarisatie uit. Ook registreren wij (kleine) ongevallen om tijdig te anticiperen op eventuele onveilige situaties. Wij zorgen voor veilige groepsruimtes, maar sluiten sommige risico s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om jonge kinderen kennis te laten maken met voor hen spannende en uitdagende situaties, zoals klimmen. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. Wij houden minimaal 1x per jaar een ontruimingsoefening met als doel dat wij precies weten wat te doen wanneer er een calamiteit plaatsvindt. Alle medewerkers hebben een diploma Eerste Hulp bij Kinderongelukken en volgen elke twee jaar een herhalingscursus. Verstandig omgaan met hygiëne is van groot belang voor een gezonde ontwikkeling van de kinderen. De gezondheid van de kinderen die wij opvangen is gedeeltelijk afhankelijk van de wijze waarop wij met de hygiëne omgaan. Een deel van de kinderen bevindt zich in een kwetsbare levensfase wat betreft besmetting/ziekte door onhygiënisch voedselgebruik en leefomgeving. Het is van groot belang dat de wijze waarop wij met hygiëne omgaan de gezondheid van de kinderen ten goede komt. De buitenspeelruimte Wij zorgen voor een veilige buitenruimte, maar sluiten sommige risico s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om jonge kinderen kennis te laten maken met voor hen spannende en uitdagende situaties, zoals klimmen en klauteren. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. Wel leren we ze om niet op het hek te klimmen, laten we geen klim Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

18 dingen bij het hek neerzetten en is er een toegangshek met een veilige sluiting die de kinderen niet zelf open kunnen krijgen. Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Als wij spreken over persoonlijke competenties, bedoelen wij dat het kind zich ontwikkelt tot een persoon die in staat is om allerlei soorten problemen op te lossen en die zich goed kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Dit bereikt het door persoonlijkheidskenmerken als zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit, zelfstandigheid, creativiteit en weerbaarheid op te bouwen. Onze pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierin door ruimte te bieden aan de ontwikkeling van ieder kind, waarbij zij rekening houden met de eigenheid van ieder kind. Alle ontwikkelingsgebieden worden hierbij gestimuleerd zoals taal, grove en fijne motoriek, cognitie, creativiteit. Spel & Speelgoed Spelen is bij uitstek een manier om de wereld en jezelf te ontdekken. Het is een veel omvattend middel om verschillende aspecten van de persoonlijkheidskenmerken te stimuleren en te ontwikkelen. Denk aan het ontdekken van verschillend aanvoelende materialen, leren hoe speelgoed gebruikt moet worden, hoe je kunt delen, hoe je rekening met elkaar kunt houden, leren op elkaar te wachten. Kortom, spelen stelt het kind in staat te leren hoe materialen en speelgoed, de mensen en de wereld in elkaar steken. Maar niet te vergeten betekent spelen ook plezier maken, samen of alleen! Wij zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed op de groepen is, dat alle ontwikkelingsgebieden stimuleert. Wij hebben zoveel mogelijk open kasten en laten het kind zelf bepalen waarmee het wil spelen. Natuurlijk stimuleren wij een kind dat altijd hetzelfde kiest, om ook eens iets anders te gaan doen, maar wij dwingen niet. We maken geen onderscheid tussen jongens- of meisjesspeelgoed. Zo voetballen de meisjes ook en spelen de jongens met poppen. Speelgoed dat alleen onder begeleiding gebruikt wordt zoals prikpennen, bepaalde spellen voor 3+ kinderen, hebben wij opgeborgen in de BSO ruimte of staan hoog in de kast geplaatst. Wij zorgen voor uitdagend speelgoed. Het moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase van het kind en op zijn behoefte om te onderzoeken en ontdekken. Spelen is leuk en daarom moet het niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk. Speelgoed wordt soms anders neergezet of even verruild voor ander speelgoed. De kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om zowel individueel als in groepsverband te spelen. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

19 Activiteiten Baby s laten wij beperkt gebruik maken van een wipstoel. Bewegingsvrijheid is van groot belang voor de kleine kinderen. In de box of op de grond hebben ze letterlijk meer ruimte om te bewegen en zich te ontwikkelen in de motoriek. Soms maken wij uitstapjes met de kinderen. Bijvoorbeeld naar de eendjes, een brief posten, een boodschap doen, kinderen ophalen van de bso. Wanneer wij een uitstapje doen met de kinderen, vragen wij hiervoor toestemming aan de ouders. Over het algemeen is dit ook al tijdens het kennismakingsgesprek aan de orde geweest. De taalontwikkeling verdient extra aandacht. Een goede taalontwikkeling houdt direct verband met de intellectuele ontwikkeling van het kind. Bovendien is de taalontwikkeling belangrijk voor het tot uitdrukking brengen van onze emoties en is taal ons belangrijkste communicatiemiddel. Tijdens de kringmomenten is er volop gelegenheid voor een gesprek, lezen we een boekje en zingen we liedjes. Spelen is ontdekken. En spelen is groeien en leren. Activiteiten die wij aanbieden staan daarmee in verbinding. We werken met diverse thema s, deze thema s houden we een aantal weken aan. Alle activiteiten binnen de thema s zijn geschikt voor peuters. De activiteiten - doen een beroep op de actieve betrokkenheid van de kinderen. - zijn speels van opzet en prikkelen en stimuleren jonge kinderen om dingen zelf te ontdekken. - bieden een rijk taalaanbod met mogelijkheden om ook taalvaardige kinderen uit te dagen. - lokken interactie uit tussen de pedagogisch medewerker en de kinderen, maar ook tussen de kinderen onderling. - vinden deels plaats in kleine groepen kinderen. - kunnen in willekeurige volgorde worden aangeboden. Ook spelen we met de activiteiten die we aanbieden in op de seizoenen en de belevenissen van de kinderen. Zelfstandigheid bevorderen Constant zijn we bezig met het bevorderen van de zelfstandigheid van de kinderen. Dit doen we door kinderen zelf mee te laten beslissen over bepaalde zaken. We laten ze bijvoorbeeld helpen met klusjes of zelf dingen regelen. We stimuleren vooral het zelf aan- en uitkleden en zelf dingen vragen vinden wij erg belangrijk. Willen ze bijvoorbeeld een bepaald spel voor de oudere peuters, of willen ze hulp bij het aantrekken van een verkleedpak. De meeste momenten doen zich voor tijdens het eten, waar kinderen zelf mogen bepalen wat ze op hun brood of cracker willen. Voor en na het slapen kunnen de kinderen proberen om zichzelf aan en uit te kleden. Als kinderen merken dat dit zelf lukt, worden ze zeker van hun eigen kunnen en dat vinden wij erg belangrijk. Ook bij het naar buiten gaan vragen we de kinderen zoveel mogelijk zelf jassen, schoenen en andere kleding aan te doen. Door kinderen te leren hun jas op de grond te leggen, handen erin te laten doen en dan over hun hoofd heen te gooien kunnen ook de kleine kinderen al snel zelf aan de slag. Een beetje zelf doen is ook al heel belangrijk. Kinderen kunnen elkaar hierbij ook heel goed helpen. Wij begeleiden de kinderen hierin. Dit zie je ook terug in het oplossen van conflicten tussen kinderen. Wij begeleiden kinderen in het verwoorden van het conflict en het zoeken naar een oplossing. Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties De mens is een sociaal wezen. In de praktijk betekent dit dat een kind al vanaf de geboorte samen met anderen dingen doet, immers zonder de ander (lees: ouder/verzorger) zou het kind niet (kunnen) overleven. Bij het ontwikkelen van de sociale competenties gaat het om samenzijn en samen dingen doen. Kinderen leren veel van wat ze zien, zowel van andere kinderen als van ons. Wij hebben hierin een voorbeeldfunctie en ons sleutelwoord hierbij is wederzijds respect. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september

20 In de omgang met baby s grijpen wij elk individueel contact aan om te spelen met het kind. Dit vindt dus vooral tijdens het verzorgen plaats. We knuffelen en kriebelen, we zingen liedjes, we praten en lachen. Om kinderen al jong in aanraking te laten komen met elkaar, laten wij hen veel bij elkaar in de buurt zijn. Wij zien dan dat kinderen al heel vroeg op elkaar reageren, zowel verbaal als nonverbaal. Als kinderen opgroeien, vindt de ontwikkeling van de sociale competenties ook op andere manieren plaats. Voorop staat bij ons dat het kind zich kan ontplooien. Wij stimuleren dan ook dat het initiatieven neemt waardoor het zelfvertrouwen kan groeien. Wij zorgen er hierbij voor dat het kind zichzelf en/of een ander geen schade berokkent. De peuter zal steeds meer leren rekening te houden met de ander. Dat betekent dat hij zich meer zal kunnen inleven in de ander. Anderen hebben ook gevoelens. Dus leren wij het kind om te wachten op elkaar, om geen speelgoed af te pakken, om te delen en samen te spelen. Soms leren wij het kind om juist wat meer voor zichzelf op te komen. Bij conflicten stimuleren wij dat de kinderen die zelf oplossen. Lukt dat niet of moeilijk, dan ondersteunen wij hen. De rol van de pedagogisch medewerkers verandert met het stijgen van de kinderleeftijd van zorgen voor, naar steeds meer begeleiden van de kinderen. Overdracht van waarden en normen Op het kinderdagerblijf maken kinderen deel uit van een groep. Deze is vaak breder en meer divers dan een doorsnee gezin. Dit betekent dat het kind al vroeg kennis maakt met de verscheidene aspecten van de verschillende culturen in de Nederlandse samenleving. Wij vinden het belangrijk om op respectvolle wijze met elkaar om te gaan en dragen er zorg voor dat de kinderen elkaar (leren) respecteren. Wij zijn hun voorbeeld hierin. Dit uit zich onder andere in hoe wij dagelijks met elkaar en met de kinderen omgaan Zo zijn wij in de omgang met elkaar beleefd en noemen elkaar bij de naam. Wij leren het kind om op zijn beurt te wachten, andere kinderen niet te onderbreken, groepsregels na te leven. Maar ook in wat wij doen zijn wij hun voorbeeld, zoals niet op meubulair gaan staan, voorzichtig met de spullen en het speelgoed omgaan, etc. Kortom, wij leren het kind regels, zodat het kan functioneren in een groep en later in de maatschappij. Wij houden rekening met de eigenheid van ieder kind en met de eigenheid van de cultuur waarin het kind opgroeit. Dat betekent dat wij het kind benaderen als individu, maar ook vragen rekening te houden met de afspraken en regels binnen het kinderdagverblijf. Gewenst en ongewenst gedrag Wij gaan ervan uit dat gedrag over het algemeen aangeleerd is en dat het dus ook weer afgeleerd kan worden. Wij proberen gewenst gedrag te bereiken door het te stimuleren, door daaraan aandacht te schenken en/of te prijzen. Vinden wij gedrag storend (ongewenst), dan wordt dit benoemd en proberen wij dit te voorkomen of om te buigen door grenzen te stellen, te corrigeren of te negeren. Het belonen en stimuleren van gewenst gedrag heeft meer effect dan het corrigeren van ongewenst gedrag en is daarom een belangrijk uitgangspunt in ons pedagogisch handelen. Soms ontkomen wij er echter niet om in te grijpen. Wij wijzen dan niet het kind af, maar wel het (ongewenste) gedrag. Wij corrigeren het kind dan door het uit de situatie te halen of door het even apart te nemen. Na enkele ogenblikken benaderen wij het kind weer, benoemen de correctie en vragen hem of hij weer verder (mee) wil spelen. Pedagogische werkplan KDV de Kwikstaarten en BSO de Pimpelmeest, september