Triodos Bank nv JAARVERSLAG 2006

Transcriptie

1 Triodos Bank nv JAARVERSLAG 2006 TlB

2 Kerncijfers FINANCIEEL bedragen in miljoenen EUR Eigen vermogen Aantal certificaathouders Toevertrouwde middelen Aantal rekeningen Kredieten Aantal Balanstotaal Fondsen in beheer * Totaal in beheer gegeven vermogen Totaal baten 45,9 36,6 30,2 24,9 22,6 Bedrijfslasten -/- 36,8 -/- 29,3 -/- 22,4 -/- 19,1 -/- 17,6 Waardeveranderingen van vorderingen -/- 0,3 0,5 -/- 2,0 -/- 1,2 -/- 0,8 Bedrijfsresultaat voor belastingen 8,8 7,8 5,8 4,6 4,2 Belastingen bedrijfsresultaat -/- 2,7 -/- 2,5 -/- 2,2 -/- 1,6 -/- 1,6 Nettowinst 6,1 5,3 3,6 3,0 2,6 Per aandeel (in EUR) Intrinsieke waarde ultimo Nettowinst ** 3,40 3,37 2,39 2,22 2,17 Dividend 1,80 1,65 1,50 1,50 1,50 Bedrijfslasten/totaal baten 80% 80% 74% 77% 78% SOCIAAL Aantal medewerkers ultimo *** Uitstroom 20% 19% 17% 17% 22% Percentage vrouwen met managementfunctie 33% 36% 32% 38% 43% Opleidingskosten per fte in EUR Verhouding hoogste/laagste salaris 7,5 7,2 6,9 5,6 5,3 MILIEU Milieubelasting in eco Mpt per fte Emissie CO 2 (1000 kg) Compensatie CO 2 100% 100% 100% 100% 100% * Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie worden betrokken. De cijfers ultimo 2005 zijn aangepast met 50% van het aan Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management BV toevertrouwde vermogen. ** De winst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. *** Inclusief medewerkers werkzaam voor gelieerde partijen die niet in de consolidatie worden betrokken.

3 INHOUD 3 Duurzaam bankieren 5 Onze ambitie 8 Bericht van de Raad van Commissarissen 11 Jaarverslag van de directie 33 Nederland 35 België 39 Verenigd Koninkrijk 43 Spanje 47 Private Banking 51 Triodos beleggingsfondsen 55 Triodos investeringsfondsen 60 Risk Management en Compliance 63 Sociaal jaarverslag 69 Milieujaarverslag 75 Stakeholder dialoog 78 Kerncijfers per land en business units 82 Kredietverlening per sector 87 Jaarrekening 2006 van Triodos Bank nv 88 - Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde winst- en verliesrekening over Geconsolideerd mutatie-overzicht van het eigen vermogen over Geconsolideerd kasstroomoverzicht over Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Vennootschappelijke balans per 31 december Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 124 Overige gegevens 127 Bericht van het Bestuur van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank 129 Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank 130 Personalia 133 Corporate governance 136 Triodos Bank, een historisch overzicht 139 Verificatieverklaring 140 Over dit verslag 141 gri overzicht 142 Adressen 143 Colofon

4 Duurzaam bankieren Triodos Bank financiert bedrijven, instellingen en projecten met een meerwaarde op sociaal, milieu en cultureel gebied, daartoe in staat gesteld door spaarders en beleggers, die kiezen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en een duurzame samenleving. Onze missie is Bij te dragen aan een samenleving waarin levenskwaliteit wordt bevorderd en menselijke waardigheid centraal staat. Het voor mensen, bedrijven en organisaties mogelijk te maken bewust met geld om te gaan en daarmee duurzame ontwikkeling te bevorderen. Onze klanten van duurzame financiële producten en een goede service te voorzien. 3

5 ECOPOWER, BELGIË Ecopower is een samenwerkingsverband dat investeert in projecten voor duurzame energie in België. Ecopower levert jaarlijks 17% van het totale elektriciteitsverbruik in Eeklo.

6 Onze ambitie Triodos Bank wil menselijke waardigheid, zorg voor de aarde en in het algemeen de kwaliteit van leven bevorderen. Met als sleutelbegrippen: maatschappelijk verantwoord ondernemen, transparantie en bewust omgaan met geld. Triodos Bank brengt duurzaam bankieren in de praktijk. Dat betekent op de eerste plaats dat de bank diensten en producten aanbiedt die duurzaamheid direct bevorderen. Geld speelt daarbij een sturende rol. Bewust omgaan met geld betekent investeren in een duurzame economie. Daarmee wordt op een bewuste wijze aan een kwalitatief betere samenleving gewerkt. ONZE MARKT EN ONZE KERNACTIVITEITEN Triodos Bank wil haar missie als duurzame bank op drie verschillende manieren realiseren. 1. Duurzame dienstverlener Een bankklant wil niet alleen duurzame producten en diensten, maar ook een goede prijsstelling en een adequate service. Triodos Bank is van mening dat deze belangrijke klantwaarden niet los van elkaar gezien kunnen worden. Dit betekent concreet dat we streven naar het aanbieden van een passend pakket aan diensten dat de missie van Triodos Bank in de praktijk brengt. De bank streeft met deze strategie naar een eigen, brede klantenbasis, een combinatie van particulieren en bedrijven die nadrukkelijk voor een bankrelatie met Triodos Bank kiezen. Overigens verschilt de ontwikkeling van het dienstenpakket per land waar Triodos Bank is gevestigd. 2. Productvernieuwer Een tweede strategische doelstelling is productontwikkeling en het uitzetten van innovatieve producten via distributiekanalen van de bank zelf en derden. De missie van de bank en de maatschappelijke meerwaarde spreekt direct uit het product. In Nederland is deze ontwikkeling vergevorderd. Zowel de Triodos Meerwaardefondsen, Triodos Groenfonds, Triodos Vastgoedfonds als het nieuwe Triodos Cultuurfonds worden via andere banken aan een breed publiek aangeboden. Met de lancering van fondsen vanuit Luxemburg wordt ook de basis gelegd voor een Europese distributie. Inmiddels komt de groei van deze fondsen voor meer dan 50% voor rekening van distributie door derden. Door deze ontwikkeling worden de producten van Triodos Bank bij een groter publiek bekend. 3. Opinieleider Triodos Bank wil het publieke debat over thema s als levenskwaliteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam bankieren bevorderen. Met meer dan 25 jaar ervaring wil de bank in het maatschappelijk krachtenveld mede richting geven aan duurzame ontwikkeling. De resultaten van dit publieke debat reiken veel verder dan de activiteiten van de bank alleen en dat past bij de maatschappelijke missie van de bank. Inmiddels heeft de bank met haar visie en aanpak internationaal naam gemaakt. Deze drie strategische doelen hangen nauw samen. Met deelname aan het maatschappelijk debat wordt zichtbaar wat Triodos Bank wil en waar zij voor staat. De identiteit van Triodos Bank speelt hierbij een belangrijke rol en geeft inhoud aan het merk Triodos Bank. Met het ontwikkelen van producten en het distribueren via derden kan Triodos Bank verder reiken dan haar eigen klanten en draagt daarmee niet alleen bij aan de missie, 5

7 maar ook aan het financiële rendement van de bank. Met het verbreden van de klantenbasis versterkt de bank haar continuïteit en onafhankelijkheid. Het directe contact met onze eigen klanten houdt de bank scherp en draagt bij aan het verwachtingspatroon van deze klanten. Klant zijn bij Triodos Bank betekent meer dan producten en diensten met een maatschappelijke meerwaarde afnemen. Het maakt mogelijk dat mensen vanuit hun eigen belangstelling en waarden in contact komen met andere klanten van de bank. De bank wordt het platform voor individuen die op zoek zijn naar een persoonlijke invulling van levenskwaliteit. VOORUITBLIK De komende jaren wil Triodos Bank verder groeien, in het bijzonder met de introductie en brede distributie van eigen beleggingsfondsen. Daarnaast wil de bank voldoende spaargelden aantrekken om de groei van de kredietportefeuille te financieren. Wij streven naar een omzetting van 70% van de spaargelden in kredieten. De bank concentreert zich bij de kredietverlening en themafondsen op sectoren waarin de bank inmiddels een belangrijke expertise heeft opgebouwd. Triodos Bank is ervan overtuigd dat in deze sectoren nog een aanzienlijke groei kan worden gerealiseerd. De bank wil haar afhankelijkheid van de inkomsten uit de rentemarge verder verminderen. De groei van de beleggings- en investeringsfondsen is daartoe een belangrijke bijdrage, maar dit geldt ook voor producten en diensten als debet- en creditcards en Private Banking. Om onze bestaande en nieuwe klanten een goed serviceniveau te kunnen bieden en deze optimaal toegankelijk en gebruiksvriendelijk te maken, zal de bank blijven investeren in de verbetering van de operationele processen. Daarbij wordt actief gekeken naar uitbesteding van processen die de bank zelf niet optimaal en/of kosteneffectief kan uitvoeren. De websites, internetbanking en online dienstverlening bieden aantrekkelijke mogelijkheden voor een bank als Triodos Bank die geen duur netwerk aan bijkantoren kent. Het gebruik van internet is daarom de basis van onze groeistrategie. INTERNATIONAAL Triodos Bank is een internationale bank met vestigingen in Nederland (1980), België (1993), het Verenigd Koninkrijk (1995) en Spanje (2004). In de kern verschilt het business-concept en onze marktbenadering in deze landen niet. De bank blijft onderzoeken wat de mogelijkheden zijn en waar nieuwe kansen liggen voor het openen van nieuwe vestigingen in de landen binnen de Europese Unie. Naast het openen van officiële bankvestigingen wordt ook onderzocht of de bank op andere wijze actief kan zijn in landen waar belangstelling is voor de Triodos aanpak. Zo is de bank sinds 2005 in Duitsland aanwezig met een agentschap, Triodos Finanz GmbH. Triodos Finanz richt zich in eerste instantie op kredietverlening, beleggingsfondsendistributie en Venture Capital. STAKEHOLDERS Triodos Bank onderhoudt in de landen waar ze een vestiging heeft, goede relaties met haar stakeholders zoals aandeelhouders (certificaathouders), klanten, medewerkers, maatschappelijke organisaties en de overheid. De bank werkt nauw samen met organisaties die zich inzetten voor milieu, biologische landbouw, duurzame energie, kunst en cultuur, zorg, onderwijs, mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking. 6

8 ORGANISATIE EN MEDEWERKERS Triodos Bank is voor het realiseren van haar missie in grote mate afhankelijk van de inbreng en betrokkenheid van haar medewerkers. De bank kan zich alleen als authentieke pionier in duurzaam bankieren profileren als de medewerkers zich identificeren met en actief bijdragen aan de missie van de bank. Medewerkers worden daarom intensief betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten voor klanten en ook bij de financiële, sociale en milieuprestaties van de bank. FINANCIEEL RESULTAAT Triodos Bank streeft naar een redelijke, maar vooral stabiele winstontwikkeling voor de certificaathouders. De bank beoogt op middellange termijn (drie tot zeven jaar) het rendement op eigen vermogen van thans ongeveer 5% naar een structureel hoger niveau (7%) te brengen. We verwachten dit vooral te bereiken door groei, waardoor schaalvoordelen en het realiseren van meer efficiëntie worden bereikt. Op termijn verwachten we dat onze activiteiten in Spanje en Duitsland aan de winst zullen bijdragen. 7

9 Bericht van de Raad van Commissarissen aan de aandeelhouders en certificaathouders Hierbij leggen wij aan u voor, de jaarstukken 2006 bestaande uit het jaarverslag van de directie, de jaarrekening en de overige gegevens. De jaarrekening over 2006 is goedgekeurd door kpmg Accountants nv. De accountantsverklaring is onder de Overige gegevens op pagina 124 in dit jaarverslag opgenomen. De werkzaamheden van de Raad bestaan in de eerste plaats uit het toezicht houden op en het bespreken van de ontwikkeling van het bankbedrijf aan de hand van de schriftelijke kwartaalrapportages van de directie. Daarnaast is de Raad nauw betrokken bij belangrijke ontwikkelingen van de bank, zoals de opbouw van de buitenlandse vestigingen en de implementatie van een nieuw bankautomatiseringssysteem. De Raad kent een Audit Committee en een Nomination and Compensation Committee. Het Audit Committee is een aantal keren bij elkaar geweest in het bijzijn van de directie en de afdeling Interne Audit. Daarnaast is er in afwezigheid van de directie gesproken met de Interne Auditor en de externe accountant. In het bijzonder heeft het Audit Committee zich gebogen over de waardering van de aandelen van Triodos Investment Management bv en Triodos International Fund Management bv die door de bank per 1 oktober 2006 zijn gekocht van Triodos Holding nv. Het Nomination and Compensation Committee is twee keer bij elkaar gekomen, waarbij onder meer over het beloningspakket van de statutaire directie is gesproken. Het Committee heeft, mede op basis van een extern advies, het huidige beloningsniveau opnieuw beoordeeld, het gewenste groeipad bepaald en de uitkomsten vervolgens aan de Raad ter goedkeuring voorgelegd. In 2006 heeft wederom een strategiebijeenkomst plaatsgevonden waarbij niet alleen de leden van de Raad, maar ook de leden van het bestuur van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank (saat) en het senior management aanwezig waren. In deze bijeenkomst is met name gesproken over de maatschappelijke rol van de bank in het licht van de hernieuwde belangstelling in de samenleving voor zaken als duurzame ontwikkeling en de bestrijding van armoede. De Raad van Commissarissen is eenmaal bij elkaar gekomen buiten de aanwezigheid van de directie, waarbij het eigen functioneren, de relatie tot de directie en het functioneren van de directie werden besproken. De Raad is over het algemeen tevreden, maar heeft ook enkele specifieke aandachtspunten vastgesteld met betrekking tot het eigen functioneren en de samenwerking tussen de Raad en de directie. Tevens is besloten elke vergadering van de Raad te laten voorafgaan door een presentatie met betrekking tot een deelactiviteit van de onderneming door de verantwoordelijk manager, gevolgd door een discussie. De Raad beoogt daarmee een beter inzicht te krijgen in de verschillende activiteiten, alsmede een beter contact met het management onder de statutaire directie. Ten aanzien van de samenstelling van de Raad is er behoefte aan meer concrete ondernemerservaring, gezien de belangrijke rol die de financiering van ondernemingen speelt in de strategie van de bank. In de loop van maart 2007 wordt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen een interimdividend vastgesteld ten laste van het resultaat over het boekjaar Het interimdividend bedraagt eur 1,80 per certificaat van aandeel van nominaal eur 50 en kan desgewenst in certificaten ten laste van agio worden uitgekeerd. Deze uitkering wordt gedaan in verband met een emissiecampagne die loopt van 21 april tot en met 30 juni Voor deze gang van zaken is gekozen om gedurende de emissie- 8

10 campagne de uitgifteprijs gelijk te kunnen houden. Om die reden wordt voorgesteld het slotdividend met betrekking tot het boekjaar 2006 op nihil vast te stellen. Wij stellen voor aan de directie en de Raad van Commissarissen over het afgelopen jaar décharge te verlenen voor de vervulling van hun taken. Volgens het rooster van aftreden is de termijn van de heer W.M. de Brauw verstreken. De heer De Brauw is niet meer herbenoembaar op grond van het reglement, dat maximaal twee herbenoemingen toestaat. Maurits de Brauw is sinds 1995 lid van de Raad van Commissarissen, de laatste jaren als vice-voorzitter. Daarnaast is hij lid van het Audit Committee en het Nomination and Compensation Committee. Zijn brede kennis en ervaring, zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid, alsmede zijn enthousiaste betrokkenheid bij de doelstellingen van Triodos Bank, waren van grote betekenis voor de ontwikkeling van de bank. Wij zijn hem daarvoor veel dank verschuldigd. Voorts heeft de heer A.A.M. Bekman aangegeven zich uit de Raad te willen terugtrekken. Dit is een jaar eerder dan volgens rooster. Adriaan Bekman is steeds nauw betrokken geweest bij de sterke groei en de verdergaande professionalisering. Hij heeft zich sterk gemaakt voor een krachtige positionering van de bank in de samenleving. Ook hem zijn wij veel dank verschuldigd, met name voor zijn warme betrokkenheid en het kritisch volgen van de ontwikkeling van de bank. Voor de ontstane vacatures stelt de Raad voor de heer M.J.M. van den Hoogenband te benoemen. Mathieu van den Hoogenband is groepsdirectievoorzitter van Weleda ag te Arlesheim, Zwitserland, met zijn standplaats in Schwäbisch Gmünd, Duitsland. Weleda is een farmaceutisch bedrijf dat natuurlijke lichaamsverzorgingsproducten en geneesmiddelen produceert. De brede internationale marktervaring van de heer Van den Hoogenband en zijn praktische ervaring met duurzaam ondernemen, zijn een welkome aanvulling op de kwaliteiten die op dit moment in de Raad vertegenwoordigd zijn. Zeist, 26 februari 2007 Hans Voortman Voorzitter 9

11 NATIONAAL GLASMUSEUM LEERDAM, NEDERLAND FOTO: PEDRO ARNY Wie Leerdam zegt, zegt glas, want Leerdam is de glasstad van Nederland. Directeur van het Nationaal Glasmuseum Arnoud Odding, is enthousiast over de komst van Triodos Cultuurfonds. Dit fonds is van groot belang voor de ontwikkeling van kunst en cultuur. Mede dankzij de beleggers van het Triodos Cultuurfonds zal het glasmuseum kunnen uitbreiden.

12 Jaarverslag van de directie Het jaar 2006 zou wel eens het jaar van de omslag in ons denken over duurzame ontwikkeling kunnen zijn. Aandacht voor de milieueffecten van ons handelen is terug op de maatschappelijke agenda. Dat het klimaat is veranderd als gevolg van de nog steeds toenemende uitstoot van CO2 is geen ideologische discussie meer en wordt wereldwijd door veel wetenschappers als een feit gezien. De documentaire An Inconvenient Truth van Al Gore heeft hetzelfde brede maatschappelijke effect als het rapport van Meadows The Limits of Growth in 1972 en het rapport Our Common Future van de Commissie Brundtland in opdracht van de World Commission on Environment & Development in De ernst van deze ontwikkeling neemt toe en is voor de betrokken burger en consument een belangrijke reden om energiebesparende maatregelen te nemen. Spaarlampen, groene energie, hybride auto s, groen sparen en beleggen bieden concrete alternatieven. De Groene Economie staat aan de vooravond van een ongekende groei. Duurzaam handelen groeit van bijzaak naar hoofdzaak. Peter Blom: 2006 is het jaar waarin de discussie over het klimaat boven aan de maatschappelijke agenda staat. De noodzaak om daar naar te handelen, hangt voelbaar in de lucht. Dat is precies waar onze ervaring en kennis van zaken ligt. Met klinkende groeicijfers tot gevolg. Mede het gevolg van de wereldwijde klimaatdiscussie, realiseren we ons meer de samenhang van de maatschappelijke vragen. Door de globalisering van de economie en de beschikbaarheid van informatie ervaren we onszelf steeds meer als wereldburger. We beginnen ons te realiseren dat de levenswijze van het westen op wereldschaal niet haalbaar is. De aarde kan het eenvoudigweg niet dragen. China en India ontwikkelen zich razendsnel tot economische grootmachten en de bevolking zal daarvan willen profiteren. Niet alleen de behoefte aan energie neemt toe, maar ook watergebruik en de behoefte aan landbouwgrond voor de productie van voedsel zal toenemen. De samenhang zal vooral zichtbaar worden in de dilemma s, waarvoor we ons steeds vaker geplaatst zullen zien. Bijvoorbeeld de productie van landbouwgewassen ten behoeve van biobrandstof zal direct concurreren met de behoefte aan voedsel. Het zal de prijzen van landbouwgewassen doen stijgen, zoals recent bleek bij de stijging van de maïsprijs in Mexico. Mensen die de hoge maïsprijs niet kunnen betalen worden slachtoffer van de Westerse behoefte aan schone brandstof. Een duivels dilemma. Het maakt in ieder geval duidelijk dat het nastreven van minder CO2-uitstoot in combinatie met het marktmechanisme niet automatisch het gewenste maatschappelijke resultaat opleveren. Echte duurzame oplossingen zullen op dit soort aspecten moeten worden getoetst. Nu de materiële groei haar grenzen bereikt, ontstaat als bijna vanzelfsprekend de behoefte aan en aandacht voor innerlijke groei; de kwaliteit van leven zelf. De uiterlijke grenzen worden bereikt en meer van hetzelfde schept geen duurzaam ontwikkelingsperspectief. Voor zover er al sprake is van materiële groei zal die beter verdeeld moeten worden in een wereld met grote tegenstellingen tussen arm en rijk. 11

13 DE OOSTERWAARDE, NEDERLAND Het door Triodos Groenfonds gefinancierde tuinbouwbedrijf De Oosterwaarde is biologischdynamisch. De bodemvruchtbaarheid en versterking van de natuurlijke groei spelen daarin een belangrijke rol.

14 Bij het klimaatvraagstuk is het van groot belang dat we de productie anders gaan organiseren, bij het thema voldoende voedsel en water voor iedereen staat vooral het verdelingsvraagstuk centraal. Voedseltekort in grote delen van de wereld is niet zozeer een productievraagstuk, maar een verdelingsvraagstuk. Hier geldt dat de globalisering niet alleen maar voordelen heeft. De lokale voedselvoorziening is onderdeel geworden van de internationale handel, maar dat heeft de bestaanszekerheid niet groter gemaakt. Wat daarbij komt, zijn de gevaren van ziektevirussen die door intensivering van de productie en het massale transport van voedsel (en mensen) snel verspreid kunnen worden. Dit is een probleem dat ons allemaal raakt, ook in het westen. Vanuit dit oogpunt lijkt hier een lokale oplossing beter dan globalisering. Natuurlijk blijft internationale handel een functie vervullen, juist als het om landbouwproducten gaat. Koffie en bananen groeien niet in Europa, maar vlees en melk importeren van de andere kant van de wereld is een andere zaak. Deze ontwikkeling plaatst ook de biologische landbouw in nieuw perspectief. Biologische landbouw betrekt van nature zaken als landschapsontwikkeling, gezondheid, milieu (minder CO2-uitstoot) bij haar activiteiten. Vele consumenten bezoeken graag de biologische boer, omdat ze willen weten waar hun voedsel vandaan komt; wie het verzorgt. Zij begrijpen dat seizoensgebonden consumeren van groenten en fruit een stuk duurzamer is. Daarom financiert Triodos Bank biologische landbouwbedrijven en de gehele keten die voor de handel, verwerking en distributie van deze producten zorgt. Pierre Aeby: Onze missie is duidelijk: het gaat om duurzame ontwikkeling. Het streven naar excellentie in de bedrijfsvoering is daarbij een randvoorwaarde. Het inzetten op zelfredzaamheid heeft Triodos Bank al bijna twintig jaar geleden doen besluiten actief te zijn op het gebied van duurzaam bankieren in ontwikkelingslanden, in eerste instantie in de vorm van microkrediet. Microkrediet is uitgegroeid tot een serieuze trend. Na het Jaar voor het Microkrediet in 2005 en de Nobelprijs voor de Vrede voor microkrediet-bankier van het eerste uur Muhammad Yunus eind 2006, is het aantal nieuwe beleggingsfondsen voor microkrediet in snel tempo toegenomen. Een positieve ontwikkeling waarbij ook kanttekeningen te plaatsen zijn. Weinigen vragen zich af of al dat geld wel zinvol geïnvesteerd kan worden. Er wordt openlijk gesproken over een nieuwe opkomende markt waar goed geld te verdienen is. Dit is niet het primaire doel van microkrediet. Er is geen behoefte aan een nieuwe geldstroom van Noord naar Zuid, maar aan lokale banken die verankerd zijn in de samenleving met lokale aandeelhouders, lokale spaargelden en lokaal management. Onze inzet is om deze geldstromen te realiseren, niet om zo veel mogelijk Westers geld daarheen te brengen. Op langere termijn is de ontwikkeling van die landen en de mensen die daar wonen niet gebaat bij westers geld. Het betekent afhankelijkheid die niet nodig en wenselijk is. Triodos Bank wil microkrediet laten uitgroeien tot duurzaam bankieren. Dat is volstrekt nieuw, maar absoluut nodig als we willen dat economische groei tot meer kwaliteit van leven leidt, met name ook voor arme mensen. Juist de mensen aan de onderkant van de samenleving zijn door gebrekkige voorlichting en het ontbreken van politieke 13

15 ASOCIACION CULTURAL POR LA DANZA, SPANJE Het culturele gezelschap Asociación Cultural Por la Danza (acpd) uit Spanje is een niet-winstgevende organisatie die zich inzet voor de ontwikkeling en promotie van dans. Dans tot kunst verheven is hun missie.

16 en financiële macht vaak slachtoffer van (milieu)vervuiling. In sommige delen van India bijvoorbeeld, besefte men niet dat als verfstoffen in oppervlaktewater terechtkomen, dit niet meer als drinkwater gebruikt kan worden. Vervuiling is dus niet alleen een aandachtspunt dat het rijke westen raakt. In 2006 heeft het maatschappelijk debat in Europa over de positie van Private Equity en hedge-fondsen de vraag naar de betekenis van een Maatschappelijk Verantwoord Aandeelhouderschap versterkt. Primair lijkt het te gaan over macht en geld, maar eigenlijk gaat het om de vraag wie verantwoordelijk is voor de identiteit van een onderneming. Voor ondernemingen zoals Triodos Bank vormt de visie op duurzame ontwikkeling onderdeel van de identiteit. Over deze kwestie wordt te weinig gesproken en er bestaat nauwelijks een visie op. Op dit moment richt de discussie zich met name op de rol van de aandeelhouder. Naast financier is hij juridisch ook eigenaar van een aandeel van de onderneming. Is de aandeelhouder daarmee ook eigenaar van de onderneming zelf? De schoen wringt als het gaat om de combinatie van financier zijn en eigenaar zijn. Een eigenaar heeft niet alleen rechten, maar ook plichten. De eigenaar is vaak in ons huidige denken degene die kan bepalen wat er met de onderneming dient te gebeuren. De eigenaar is daarmee eindverantwoordelijk voor de identiteit. ` Zo hebben we dat maatschappelijk ingericht. Er is een tendens dat het eigenaarschap ondergeschikt wordt aan de winstdoelstelling. Voor ondernemingen met een sterke maatschappelijke doelstelling is dit ronduit bedreigend. Om deze reden is de verdieping van de discussie over de rol van de aandeelhouders en andere stakeholders van groot belang. Triodos Bank wil daarom actief in deze discussie bijdragen. ONZE MISSIE EN DE BEHAALDE RESULTATEN Triodos Bank staat voor een duurzame ontwikkeling waarin aandacht voor de levenskwaliteit van mensen centraal staat. Levenskwaliteit betreft niet alleen het welzijn van mensen zelf, maar ook de onderlinge sociale relaties en de manier waarop we met de natuur omgaan. Levenskwaliteit staat zeker niet tegenover succesvol ondernemerschap en financieel rendement, maar plaatst deze in een breder perspectief. Een perspectief waarin welvaart en welzijn worden afgewogen. Juist dat is de toegevoegde waarde die onze klanten zoeken bij Triodos Bank. De maatschappelijke ontwikkelingen onderstrepen de belangstelling voor de kwalitatieve, mens- en natuurgeoriënteerde benadering van Triodos Bank. Dat vertaalt zich in de uitbreiding van activiteiten van de bank en klinkende groeicijfers. De meeste doelen die we ons als bank voor 2006 hadden gesteld, zijn gehaald. Op hoofdpunten: Het balanstotaal van de bank is met 26% gegroeid, de verwachting was 15 tot 20%. Het bedrag dat in totaal aan de bank en fondsen werd toevertrouwd steeg met 23% tot eur 3 miljard. De groei van de kredietportefeuille bedroeg eur 189 miljoen. Dit is lager dan de eur 245 miljoen die aan groei werd verwacht. De toevertrouwde middelen stegen met eur 284 miljoen. Dat is meer dan de eur 228 miljoen die aan groei werd verwacht. Alle vestigingen hebben een groei van het aantal klanten gerealiseerd. Voor de gehele bank is het aantal gegroeid met 15%. De bank heeft nu klanten. Het netto resultaat over 2006 bedraagt eur 6,1 miljoen. Het resultaat over 2006 is hoger dan over In het resultaat over 2006 was sprake van eenmalig lagere pensioenlasten. In het resultaat over 2005 was sprake van een vrijval van de voorzieningen met een eenmalig karakter. 15

17 FAIR TRADE: CAFÉDIRECT, VERENIGD KONINKRIJK Cafédirect is een van de grootste fair trade organisaties van het Verenigd Koninkrijk. Cafédirect staat voor een eerlijke handel in koffie, thee en cacao. Sinds 2004 investeert Triodos Bank in deze onderneming. Door samenwerking en extra investering is tevens Teadirect opgezet.

18 Aan de kwaliteit van onze dienstverlening is in 2006 de nodige aandacht besteed. Er zijn echter nog onvoldoende indicatoren om tot een objectieve meting van de geboekte resultaten te komen. Het nieuwe automatiseringssysteem is in 2006 in de vestiging België in gebruik genomen. Alle vestigingen maken nu gebruik van dit nieuwe systeem en hiermee is het project afgerond, conform plan. In 2006 zijn twee Luxemburgse Triodos beleggingsfondsen opgericht. Triodos Renewables Europe Fund sicav ii is in juni 2006 in Nederland op de markt gebracht. Triodos Values Pioneer Fund sicav i, wordt begin 2007 gelanceerd in Nederland en België. De Luxemburgse registratie maakt het mogelijk deze fondsen in andere Europese landen aan te bieden. Triodos Bank Private Banking heeft zich met name in Nederland als een zelfstandige activiteit geprofileerd. De groei was beperkt. In 2006 is volgens plan veel aandacht besteed aan de opbouw van de activiteiten in Duitsland. Triodos International Fund Management en Triodos Investment Management zijn in 2006, conform plan, gefuseerd en opereren nu als dochteronderneming van Triodos Bank. De belangrijkste doelen van het milieuprogramma voor 2006 waren het terugdringen van het papierverbruik en het stimuleren van alternatieven voor het gebruik van de auto voor woon-werk verkeer. Het papierverbruik is volgens de doelstelling met 17% per medewerker teruggedrongen. Het gebruik van de auto is afgenomen door het stimuleren van het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets. Het gebruik van het openbaar vervoer is toegenomen met 39% (2005: 32%). Het aantal medewerkers is in 2006 gegroeid met 16% tot 349. De afwezigheid als gevolg van ziekte is in 2006 afgenomen van 4,6 naar 3,7% en daarmee is de doelstelling beneden de 4% uit te komen, gehaald. De klantendagen waren het afgelopen jaar een groot succes. In België en het Verenigd Koninkrijk werden de dagen door honderden enthousiaste klanten bezocht. In Nederland zelfs door ruim klanten. De bank was ongewijzigd sterk aanwezig in de media. Vooral in Spanje, waar de bank twee jaar geleden haar deuren opende, is er veel mediabelangstelling voor het fenomeen Triodos Bank. TRANSPARANTIE EN VERSLAGLEGGING Sinds 2001 maakt Triodos Bank gebruik van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (gri). gri is in 1997 opgericht door de Verenigde Naties en de Coalition for Environmentally Responsible Economics (ceres). gri wil duurzaamheidsverslaglegging op een consequente wijze inrichten en daarmee prestaties objectiveren en de vergelijkbaarheid bevorderen. Triodos Bank is een organisational stakeholder van gri. In overeenkomst met de richtlijnen rapporteert Triodos Bank in 2006 volgens de G2 (versie 2) richtlijnen. In het volgende jaarverslag zal gebruik worden gemaakt van de in 2006 gelanceerde nieuwe G3 (versie 3) richtlijnen. PRODUCTEN EN DIENSTEN 17 De producten en diensten van Triodos Bank bieden beleggers en spaarders de mogelijkheid nieuwe en bestaande ondernemingen en instellingen te financieren die bij-

19 COPRODELI FOUNDATION, PERU Coprodeli Foundation is ontstaan in 1989 in Peru. Opgericht door een Spaanse priester Miguel Ranera, met als oogmerk wat te doen aan de kwetsbaarheid van de bevolkingsgroepen in het Callao-gebied, de buitenwijken van Lima. Coprodeli Foundation heeft vestigingen in Spanje en de Verenigde Staten. Triodos Bank heeft de stichting in Spanje gefinancierd. 18

20 dragen aan een beter milieu of die een sociale of culturele meerwaarde realiseren. Potentiële kredietnemers worden eerst beoordeeld op hun maatschappelijke meerwaarde op sociaal, milieu of cultureel terrein. Dat kan om een marginale toetsing gaan als een potentiële kredietnemer in een erkende duurzame sector actief is. Is dit niet het geval, dan wordt dit aspect nader bekeken en eventueel advies ingewonnen. Vervolgens wordt de financieel-economische haalbaarheid getoetst en wordt bepaald of een financiering bancair verantwoord is. De criteria waarop wij ondernemingen toetsen, zijn te lezen op onze websites en worden op verzoek toegestuurd. MARKETING EN CORPORATE COMMUNICATIE De producten en diensten die Triodos Bank haar particulieren klanten aanbiedt, zijn niet afhankelijk van het bezoek aan een van onze kantoren. Het meeste klantcontact vindt plaats via telefoon, brief en . Door de toepasbaarheid van internet(technologieën) heeft onze dienstverlening via het web een snelle ontwikkeling doorgemaakt. De websites, internetbanking en online dienstverlening bieden aantrekkelijke mogelijkheden voor een bank als Triodos Bank die geen duur netwerk aan bijkantoren kent. Het gebruik van internet is de basis van onze groeistrategie. In 2006 is een plan ontwikkeld om in de komende drie jaar uit te groeien tot een online full service bank met naast de standaard internet bankdiensten (exclusief voor onze klanten), toegang tot speciale duurzaamheidsinformatie en informatie over de projecten te geven die de bank financiert. In 2007 zullen de websites van Triodos Bank worden aangepast aan de eisen voor een goede interactieve communicatie met bestaande en nieuwe klanten. Voor de zakelijke klanten, die naast de afname van de standaard bankdiensten vaak ook een financiering van de bank krijgen, blijft persoonlijk contact tussen accountmanager en ondernemer belangrijk. Onze medewerkers hebben met de bedrijven minstens eenmaal per jaar een persoonlijk gesprek over de ontwikkeling van de onderneming of het project. Naast de persoonlijke dienstverlening is internetbanking inmiddels een voorwaarde om de gewenste serviceniveaus aan de klant te bieden. De komende drie jaar zullen wij de online dienstverlening verder uitbreiden. Om de communicatie met (potentiële) klanten te verbeteren, hebben de marketing en communicatie afdelingen van de vestigingen in 2006 hun marketing campagnes van de afgelopen jaren geëvalueerd. Het vinden van de juiste visuele beelden die passen bij de missie en waardes van de bank blijkt een uitdaging. Eind 2006 is een internationaal onderzoek gestart naar welke beelden (foto s) het beste passen bij enerzijds de missie van de bank en anderzijds de doelgroepen van de bank in de verschillende landen van vestiging. De resultaten van dit onderzoek worden in 2007 verwacht. KREDIETVERLENING Groei is voor Triodos Bank geen doelstelling op zich. Toch is de groei van de kredietportefeuille een belangrijke indicator voor de impact die de bank heeft op het verduurzamen van de economie. De kredietportefeuille groeide in 2006 met 28% (2005: 21%) tot eur 854 miljoen. Deze groei van eur 189 miljoen is minder dan de verwachte groei van eur 245 miljoen. Vooral in Spanje was sprake van een vertraagde groei ten opzichte van een overigens ambitieuze doelstelling. Het verder aantrekkend economisch klimaat in de landen waar Triodos Bank een vestiging heeft, had een positief effect op de groei in De groei van de vraag naar duurzame energie heeft ook een keerzijde. Denk daarbij 19

21 Overzicht uitstaande kredieten per vestiging bedragen in miljoenen eur % % Nederland 370, ,3 48 België 148, ,4 19 Verenigd Koninkrijk 243, ,0 25 Spanje 91, ,2 8 Totaal 854, ,9 100 Overzicht uitstaande kredieten per vestiging bedragen in miljoenen eur / / Spanje Verenigd Koninkrijk België Nederland Overzicht uitstaande kredieten per sector bedragen in miljoenen eur % % Natuur en Milieu 324, ,5 34 Sociale economie 137, ,9 18 Cultuur en Welzijn 361, ,6 45 Noord-Zuid 30,1 4 23,1 3 Overig 1,2 1,8 Totaal 854, ,

22 aan de grote vraag ten opzichte van de snelheid van de productie van bijvoorbeeld windturbines en zonnecellen. Daardoor is een aantal projecten vertraagd en is de overeengekomen financiering nog niet uitgekeerd. De hieronder genoemde kredietsectoren geven de belangrijkste werkterreinen aan waarbij Triodos Bank is betrokken. De sectoren worden zowel door Triodos Bank gefinancierd als door investerings- en beleggingsfondsen van Triodos Bank. In dit jaarverslag zijn alleen de financieringen door de bank opgenomen. Een overzicht van de activiteiten van de beleggingsfondsen vindt u in de specifieke jaarverslagen van deze fondsen. Een overzicht van de omvang van Triodos Groep staat op pagina 135. Natuur & Milieu (38%, 2005: 34%). Deze sector bestaat uit projecten op het gebied van duurzame energie, onder andere zonne- en windenergieprojecten en waterkracht. Verder biologische en biologisch-dynamische landbouw met bedrijven en projecten uit de gehele bedrijfskolom: van landbouwbedrijven tot productverwerking, groothandelsondernemingen en natuurvoedingswinkels. Tenslotte milieutechnologie zoals kringloopbedrijven en natuurbehoudprojecten. Sociale economie (16%, 2005: 18%). In deze sector gaat het om leningen aan ambachtelijke bedrijven, vernieuwend ondernemerschap en dienstverlening met naast een economisch ook een duidelijk sociaal belang. Bijvoorbeeld het instandhouden van ambachtelijke beroepen of de huisvesting voor startende ondernemers. En bij dienstverlening bijvoorbeeld adviseurs en accountants die zich richten op startende ondernemers en sociale of milieuprojecten. Cultuur & Welzijn (42%, 2005: 45%). Small kredietverlening aan instellingen actief in onderwijs, gehandicapten- en gezondheidszorg en kunstenaars, zowel individueel als in groepen. Voorwaarde bij de kredietverlening in deze sector is dat op een bewuste manier vorm wordt gegeven aan een beleid waarin de mens centraal staat. Noord-Zuid (4%, 2005: 3%). Financiering van microkredietinstellingen in ontwikkelingslanden en eerlijke handel (fair trade) met het Zuiden. Max Havelaar koffie, cacao en bananen, wereldwinkels en maatschappelijke organisaties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. De kwaliteit van de kredietportefeuille is onverminderd goed. In 2006 bedragen de lasten als gevolg van waardeveranderingen van vorderingen (voorziening voor dubieuze debiteuren) 0,04% van de kredietportefeuille. (2005: 0,08% positief als gevolg van een relatief groot bedrag dat is vrijgevallen.) Alle sectoren waarop de bank zich richt, worden als duurzaam gekwalificeerd en de ondernemingen en projecten die daartoe behoren, dragen bij aan het realiseren van de missie van de bank. Op dit moment is er geen aanleiding om het duurzaamheidsgehalte van de verschillende sectoren tegen elkaar af te wegen en daar een kernbeleid op te baseren. Wij concentreren ons op de bestaande sectoren waarin de bank een aanzienlijke expertise heeft opgebouwd. Sectorverdeling kredietverlening Triodos Bank % 42% 38% 16% Natuur & Milieu Sociale economie Cultuur & Welzijn Noord-Zuid 21

23 Overzicht toevertrouwde middelen per vestiging bedragen in miljoenen eur % % Nederland 559, ,3 41 België 337, ,8 25 Verenigd Koninkrijk 397, ,6 32 Spanje 61,5 5 24,4 2 Totaal 1.356, ,1 100 Overzicht toevertrouwde middelen per categorie bedragen in miljoenen eur % % Spaargelden zonder vaste termijn 867, ,3 71 Spaardeposito s 169, ,5 11 Overige toevertrouwde middelen 319, ,3 18 Totaal 1.356, ,1 100 Overzicht in beheer gegeven vermogen bij Triodos Groep bedragen in miljoenen eur Triodos Bank nv (balanstotaal) Triodos Bank Private Banking (totaal beheerd vermogen) Triodos Cultuurfonds nv (vermogen) 53 Stichting Triodos-Doen (balanstotaal) Triodos Fair Share Fund (vermogen) Triodos Foundation (balanstotaal) 2 2 Triodos Groenfonds nv (vermogen) Stichting Hivos-Triodos Fonds (balanstotaal) Triodos Innovation Fund bv (balanstotaal) Triodos Meerwaardefonds nv (vermogen) Stichting Triodos Renewable Energy for Development Fund (balanstotaal) 6 6 Triodos Renewable Energy Fund Plc (vermogen) Triodos Sicav ii (vermogen) 9 Triodos Values Fund (vermogen) Triodos Vastgoedfonds nv (vermogen) Triodos Venture Capital Fund bv (vermogen) 11 9 Triodos Ventures bv (balanstotaal) Totaal Dit overzicht omvat geen toegezegde bedragen. Overlappingen zijn mogelijk. Van een aantal instellingen was op het moment van het opstellen van dit overzicht nog geen goedgekeurde jaarrekening beschikbaar. 22

24 De doelstelling van de bank om de kredietportefeuille als percentage van het bedrag aan toevertrouwde middelen te laten toenemen is gerealiseerd. Eind 2006 bedroeg dat percentage 63%, tegen 62% ultimo De doelstelling is 70%. SPAREN Spaargelden stellen de bank in staat om ondernemingen en instellingen met een maatschappelijke meerwaarde te financieren. De groei van de toevertrouwde middelen is een belangrijke indicator van het vermogen van de bank om voldoende middelen aan te trekken voor de kredietverlening aan bedrijven en projecten in duurzame sectoren. Het totaalbedrag aan toevertrouwde middelen, bestaande uit spaarrekeningen, spaardeposito s/termijnrekeningen en tegoeden in rekening-courant/zichtrekeningen, groeide in 2006 met eur 284 miljoen, een stijging van 26% (2005: 20%). Er was een groei van eur 228 miljoen verwacht. Daarmee is een tamelijk ambitieuze doelstelling ruim overtroffen. Alle vestigingen hebben bijgedragen aan deze groei. Vooral Nederland en België hebben een sterke groei laten zien. De groei in Spanje kwam pas in het tweede halfjaar van 2006 goed op gang. In Nederland blijkt vooral de Internet Spaarrekening populair. Door onze spaarders de mogelijkheid te bieden om een gedeelte van de rente die zij ontvangen te bestemmen voor een goed doel, worden jaarlijks vele maatschappelijke organisaties ondersteund. In 2006 waren dat 488 organisaties (2005: 557) die in totaal een bedrag van eur 0,6 miljoen (2005: eur 0,5 miljoen) aan schenkingen hebben ontvangen. BELEGGEN Naast sparen is beleggen de laatste jaren sterk in belang toegenomen bij Triodos Bank. Deze tendens heeft zich in 2006 onverminderd voortgezet. Beleggen gebeurt via beleggingsfondsen of beleggingsinstellingen die de naam Triodos dragen en beheerd worden door Triodos Bank, maar geen onderdeel uitmaken van de balans van de bank. De fondsen verschillen van elkaar in thema of in type belegging. Triodos Groenfonds richt zich op milieuprojecten in Nederland, Triodos Vastgoedfonds op duurzaam vastgoed, Triodos Renewable Energy Fund op duurzame energie in met name het Verenigd Koninkrijk en Triodos Fair Share Fund op microkrediet in ontwikkelingslanden. Deze fondsen richten zich op een duurzaamheidsthema. Triodos Values Fund in België en Triodos Meerwaardefondsen in Nederland zijn goede voorbeelden van fondsen die zich onderscheiden naar aandelen, obligaties of een combinatie (mix) daarvan. De fondsen publiceren zelfstandig een jaarverslag en hebben elk hun eigen Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In 2006 zijn twee nieuwe beleggingsfondsen van start gegaan: Triodos Cultuurfonds in Nederland en Triodos Renewables Europe in Luxemburg. Triodos Cultuurfonds valt onder de Nederlandse regeling Cultureel Beleggen waardoor de belegger een fiscaal voordeel kan behalen tot 2,5%. Triodos Renewables Europe richt zich op de Europese markt van risicokapitaal voor ondernemingen en projecten die zich richten op duurzame energie. Naast zonne- en windenergie is dat ook biomassa. In totaal zijn er nu elf beleggingsfondsen waarin door particulieren en instellingen kan worden belegd. De beleggingsfondsen zijn in 2006 wederom belangrijk gegroeid. Het bedrag dat aan de gezamenlijke Triodos beleggingsfondsen is toevertrouwd, groeide het afgelopen jaar met 19% tot eur 986 miljoen. Ultimo 2005 was dat bedrag eur 829 miljoen. Meer informatie over de Triodos beleggingsfondsen is te vinden op pagina 51 van dit jaarverslag. 23

25 Overzicht certificaten van aandelen bedragen in miljoenen eur Aantal certificaten Aantal Eigen per certificaathouder certificaathouders vermogen eur eur ,7 6, ,7 36, ,7 11, en meer ,0 65,9 Totaal ,1 119,9 Aantal certificaathouders per land Nederland België Verenigd Koninkrijk Overzicht instellingen met een belang van 5% en meer % % Delta Lloyd Levensverzekering nv 7,3 7,3 Friesland Bank nv 5,8 5,8 Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank ba 5,4 5,3 Hooge Huys Levensverzekering nv 5,5 5,6 Bovenstaande financiële instellingen zijn de grootste (met een belang van 5% en meer) van de in totaal 13 (2005: 13) financiële instellingen, beleggingsinstellingen en pensioenfondsen die ieder in het bezit zijn van meer dan certificaten van aandelen met in totaal een belang van 37,5%. 24

26 PRIVATE BANKING Private Banking is een jonge activiteit van Triodos Bank. Onder Private Banking wordt verstaan het aanbieden van een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten aan vermogende particulieren, stichtingen en verenigingen. De groei in deze markt is behoorlijk en de belangstelling voor een duurzame vorm van Private Banking zelfs nog meer. Zowel onze huidige als toekomstige klanten zijn geïnteresseerd in deze vorm van dienstverlening. De vermogensstichtingen en verenigingen lopen voorop, maar ook aan particuliere zijde is een toenemende belangstelling voor duurzaam vermogensbeheer ontstaan. Eind 2006 is het beheerde vermogen door Triodos Bank Private Banking in Nederland eur 78 miljoen en in België hebben klanten van Triodos Bank eur 11 miljoen in vermogensbeheer. De vestigingen in het Verenigd Koninkrijk en Spanje kennen nog geen zelfstandige vermogensbeheeractiviteiten, maar daar wordt nauw samengewerkt met private banken met ervaring op het gebied van duurzaam vermogensbeheer. Meer informatie over Private Banking is te vinden op pagina 47 van dit jaarverslag. FINANCIËLE RESULTATEN De inkomsten van de bank zijn met 26% gegroeid tot eur 46,0 miljoen (2005: eur 36,6 miljoen) vooral als gevolg van de groei van de activiteiten en stabiele marges. In het laatste kwartaal heeft ook Triodos Investment Management bijgedragen aan de inkomsten met een bedrag van eur 2,3 miljoen. De afhankelijkheid van de rente-inkomsten is in 2006 wederom afgenomen als gevolg van een verdere groei van de provisie-inkomsten tot eur 15,0 miljoen (2005: eur 10,3 miljoen). De provisie-inkomsten bedragen in % van de totale baten (2005: 28%). De kosten zijn sterk toegenomen als gevolg van de groei van de activiteiten, en door de toegenomen druk van regelgeving en de verdere ontwikkeling van ict-systemen. De ratio bedrijfslasten/totale baten is daarmee met 80% aan de hoge kant. Het streven en de verwachting is de komende jaren deze ratio omlaag te kunnen brengen door verdere groei, waardoor de kosten over een groter volume verdeeld kunnen worden. De nettowinst steeg met 16% tot eur 6,1 miljoen (2005: eur 5,3 miljoen). De winst per aandeel, berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen, bedraagt eur 3,40 (2005: eur 3,37) een stijging van 1%. De winst staat ter beschikking van de aandeelhouder. Wij stellen voor een dividend te betalen van eur 1,80 per aandeel (2005: eur 1,65). De pay out-ratio komt daarmee op 53% (2005: 56%). Vanwege de beoogde emissie zal dit dividend als interimdividend vervroegd worden uitgekeerd en zal er geen sprake zijn van een slotdividend. De winstdoelstelling op middellange termijn is 7% op het eigen vermogen van de bank. De volwassen vestigingen (Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk) hebben dat niveau inmiddels bereikt. Ook de activiteiten van Triodos Fonds Management en Triodos Investment Management dragen bij aan het resultaat. Ten aanzien van de vestiging in Spanje en de activiteiten in Duitsland is dat nog niet het geval. Naar verwachting zullen zij over een aantal jaren een vergelijkbaar rendement kunnen behalen. Ook Triodos Private Banking draagt nog niet bij aan de winst. In 2006 heeft de bank geen speciale actie ondernomen om nieuwe aandelen uit te geven. Het aantal certificaathouders daalde daardoor in 2006 bescheiden van tot Het eigen vermogen groeide met 4% van eur 120 miljoen naar eur 124 miljoen. Het onderhouden van een interne markt voor de aan- en verkoop van certificaten van 25

27 MICROFINANCIERINGSINSTELLING ACLEDA BANK, CAMBODJA Directeur In Channy van Acleda Bank: De vraag naar leningen door micro en kleine ondernemingen in Cambodja is erg groot. Zelfs nog groter dan de vraag naar spaarrekeningen en deposito's. Acleda Bank kan aan deze vraag voldoen, dankzij goede en betrouwbare aandeelhouders als Triodos Fair Share Fund en Stichting Triodos-Doen.

28 aandelen heeft in 2006 goed gefunctioneerd. De intrinsieke waarde per certificaat van aandeel bedraagt eind 2006 eur 69,00 en steeg daarmee ten opzichte van eur 67,00 eind Op 12 juli 2006 heeft Triodos Bank een achtergestelde obligatielening geplaatst van eur 23 miljoen bij institutionele beleggers, ter versterking van haar solvabliteit. De solvabiliteitsratio, (of bis-ratio) een belangrijke graadmeter voor de financiële kracht van een bank, nam licht af van 14,3% aan het eind van 2005 tot 13,5% aan het eind van Dit percentage is ruim boven het wettelijk minimum van 8%. Er wordt gewerkt aan nieuwe, mondiale richtlijnen (Bazel II akkoorden) voor de vereiste solvabiliteit van banken. De richtlijnen gelden vanaf Wij verwachten dat deze nieuwe richtlijnen niet tot grote veranderingen zullen leiden ten aanzien van onze mogelijkheden voor kredietverlening. Er is uit principiële overwegingen geen aandelenoptieregeling voor medewerkers, leden van de directie, leden van de Raad van Commissarissen en bestuursleden van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank. Aangezien het bij Triodos Bank niet alleen om het financiële resultaat gaat, vinden wij een optieregeling geen passend instrument om prestaties te belonen. RISK MANAGEMENT EN COMPLIANCE Risk Management is een belangrijk aandachtspunt van het management en richt zich op krediet-, markt- en liquiditeitsrisico s, operationele risico s, integriteitsrisico s en risico s als gevolg van het al dan niet naleven van wettelijke bepalingen en voorschriften. De centrale compliance functie en de relatie met de compliance functionarissen in de vestigingen werd aanzienlijk versterkt in 2006 om de snelle ontwikkelingen op het gebied van nieuwe wet- en regelgeving in de organisatie het hoofd te kunnen bieden. Details en nadere informatie over Risk Management en compliance zijn te vinden op pagina 60 van dit jaarverslag. CORPORATE GOVERNANCE De Nederlandse Corporate Governance Code voor goed bestuur is niet direct van toepassing op Triodos Bank, omdat de certificaten van aandelen Triodos Bank niet genoteerd zijn aan een effectenbeurs. Toch heeft Triodos Bank besloten de bepalingen van de Corporate Governance Code na te leven. Op een aantal punten wijkt Triodos Bank echter bewust af van deze Corporate Governance Code. Zo vervult Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank een wezenlijke rol in de bewaking van de bijzondere identiteit en missie van Triodos Bank. Bij de oprichting van Triodos Bank is bewust voor deze structuur gekozen. Het stemrecht op aandelen Triodos Bank wordt uitgeoefend door het bestuur van het Administratiekantoor. Het bestuur laat zich bij de uitoefening van het stemrecht leiden door de belangen van de certificaathouders, het belang van de onderneming en de ideële doelstelling van Triodos Bank. Deze rol van het Administratiekantoor gaat daarmee veel verder dan de Corporate Governance Code aan een willekeurig administratiekantoor toekent. Verder zijn de bepalingen van de Corporate Governance Code over aandelen- en optieplannen niet van toepassing op Triodos Bank, omdat Triodos Bank geen gebruik maakt van deze beloningsinstrumenten. 27