Wij wensen u prettige feestdagen en een duurzaam 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wij wensen u prettige feestdagen en een duurzaam 2016"

Transcriptie

1 December 2015 AfvalStroom Wij wensen u prettige feestdagen en een duurzaam 2016 In dit nummer o.a. * Wethouder Tiemens, Nijmegen: Er is nog geen breed gedragen gevoel van urgentie. * ARN-directie: Belangrijke stappen gezet op weg naar circulaire economie. * Verbrandingsbedrijven leveranciers groene energie en stadsverwarming * Directeur Dar: Toekomst ligt in regionale samenwerking. * Samenwerking REMONDIS en Van Kesteren

2 Column LFM Af en toe stuit je op een afkorting of een woord dat je denken weer op een nieuw spoor zet. Een aantal weken geleden las ik een artikel waarin de afkorting LFM voorkwam. Na enig zoeken bleek de afkorting te staan voor Landfill Mining, ofwel het via mijnbouwtechnieken zoeken naar waardevolle (grond)stoffen in stortplaatsen. Eigenlijk een heel logisch idee. Bij mijnbouw moet je eerst vaststellen waar het de moeite waard is om naar grondstoffen te zoeken, bij stortplaatsen weet je redelijk goed wat je waar aan kunt treffen. De term LFM bestaat al zo n zestig jaar. Het is dus geen nieuw idee. Tot nu toe is LFM maar beperkt toegepast. Waarom? Omdat het blijkbaar economischer is om in te zetten op het zoeken naar nieuwe maagdelijke grondstoffen, óf omdat het meer de moeite waard is om in een eerder stadium tot scheiding en terugwinning over te gaan. Uiteindelijk gaat het om een economische afweging. Voorheen ging het over het saneren van terreinen, in de toekomst gaat het wellicht over het rendabel benutten van een voormalig stortterrein. Korte berichten Duurzaam stortbeheer. Rijksoverheid, provincies en de afvalbranche hebben een Green Deal Duurzaam Stortbeheer getekend. Daarbij is afgesproken dat de komende jaren wordt onderzocht of het mogelijk is verontreinigingen binnen stortplaatsen versneld onschadelijk te maken. Als het experiment slaagt, behoort eeuwigdurende nazorg van gesloten stortlocaties tot het verleden. Het betekent ook minder risico voor bodem en water en meer gebruiksmogelijkheden voor de ruimte op stortplaatsen. Vanaf 2016 starten diverse pilots op gesloten stortplaatsen of delen daarvan. Deze gaan tien jaar duren. Als het experiment slaagt, levert dat landelijk een kostenbesparing op van tientallen miljoenen euro s omdat geen water- en gasdichte afwerkingen meer nodig zijn. Bij duurzaam stortbeheer wordt gebruik gemaakt van natuurlijke afbraakprocessen. Nationale warmtevisie Warmtenetten vormen nog een onderschat alternatief voor het gebruik van fossiele energie. Het gaat om het gebruik van restwarmte van o.a. afvalenergiecentrales die anders verloren gaat. Arnhem en Nijmegen, Nuon, Alliander en de provincie Gelderland werken daarom aan het vergroten van het gebruik van het bestaande warmtenet. Daarbij lopen zij in de praktijk nog tegen veel vragen en problemen aan. De initiatiefnemers hebben minister Kamp opgeroepen om hun ervaringen en vragen in te brengen in de nieuw te ontwikkelen Warmtevisie. Het gaat om vragen over de opzet en financiering van warmteprojecten, open toegang van warmtenetten en het vervangen van gas door warmte. In de regio Gelderland lopen daarvoor verschillende projecten. VNG start bestuurlijk netwerk energie Het Programmateam Energie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wil een landsdekkend bestuurlijk netwerk Energie opzetten. Dit netwerk van wethouders moet gemeenten ondersteunen bij het realiseren van hun energie-ambities. Hoewel er op bestuurlijk gebied de afgelopen tijd al veel in gang is gezet, vindt de VNG het van belang om de inzet van de gemeenten ook te ondersteunen met een bestuurlijk netwerk. Prof. dr. Theo Camps, Voorzitter Raad van Commissarissen ARN B.V. AfvalStroom Digitaal Indien u AfvalStroom voortaan digitaal wenst te ontvangen, kunt u ons dat laten weten via: afvalstroom@arnbv.nl, zo nodig onder vermelding op welk specifiek adres u het relatiemagazine wenst te ontvangen. Indien u ons magazine daarnaast ook nog per post op uw huisadres wenst te ontvangen, vernemen wij dat ook graag. Ons speciale adres voor AfvalStroom kunt u tevens gebruiken voor uw reacties op artikelen. Nieuwe branchevereniging wil versnelling energietransitie Tien brancheverenigingen en achttien bedrijven hebben een overkoepelende organisatie voor duurzame energie opgericht: de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). De organisatie heeft als doelstelling om voor 2050 een volledig hernieuwbare energievoorziening te realiseren. De NVDE zal fungeren als platform voor samenwerking binnen de duurzame energieketen en als gesprekspartner voor overheid en politiek. De NVDE bundelt grote en kleine branche-organisaties en individuele bedrijven die actief zijn op het gebied van duurzame energie. De bundeling van krachten weerspiegelt het besef dat er samenwerking nodig is om de transitie naar een duurzame energievoorziening tijdig te realiseren en om de toekomstige energievoorziening als een duurzaam systeem stabiel te laten functioneren. De grote thema s, zoals het energiesysteem vanwege de variatie in energievraag en -aanbod, flexibel maken en de grote omschakeling van aardgas naar andere vormen van verwarming (zoals o.a. warmtenetten) vragen volgens de NVDE om een brede samenwerking in de energieketen. AfvalStroom December

3 Wethouder Tiemens over de milieu- en klimaatproblematiek Er is in de samenleving helaas nog steeds geen breed gedragen gevoel van urgentie Dat het de gemeente Nijmegen ernst is met milieu en duurzaamheid blijkt overduidelijk uit het feit dat de gemeente zowel nationaal als internationaal op dat gebied steeds weer uitstekend scoort. Sprekend voorbeeld: Nijmegen is winnaar van de titel Meest duurzame gemeente van Nederland in Ander voorbeeld: de gemeente staat in de finale voor de competitie van Groene hoofdstad van Europa in Een groen rapport waarmee je thuis kunt komen! GroenLinks wethouder Harriët Tiemens blijft er bescheiden onder, maar is wel zeer blij met deze palmares. Dat is niet zo gek, want om in aanmerking te komen voor de titel Groene hoofdstad van Europa (European Green Capital Award) moet je als gemeente veel ijzers in het vuur hebben. De Europese Commissie reikt deze prijs jaarlijks uit aan de stad die het best presteert op het gebied van duurzame stedelijke ontwikkeling. De competitie is bestemd voor steden met meer dan inwoners. In het totaal stonden twaalf steden uit Europa op de nominatie, waarvan er vier naar de finale zijn gegaan. Gevoel van urgentie De steden die mee willen doen aan de competitie voor de titel Groene hoofdstad van Europa worden streng geselecteerd op basis van hun concrete ambities én daadwerkelijke prestaties op onder meer klimaatneutraliteit, innovatie op het gebied van energie, luchtkwaliteit, geïntegreerd milieubeheer en energiezuinig lokaal transport. Nijmegen scoort op die punten uitstekend. De gemeente heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan het realiseren van de groene ambities. Een kleine, maar indrukwekkende greep uit het duurzame-geen-woorden-maar daden-beleid van de oudste stad van Nederland maakt duidelijk waarom Nijmegen niet voor spek en bonen in de competitie zit. Denk bijvoorbeeld aan het Nijmeegs Energie Convenant (NEC), dat alweer enkele jaren geleden mede op initiatief van de gemeente van de grond is gekomen. Tal van bedrijven in de regio, waaronder ARN, hebben zich aangesloten bij dit convenant. Wethouder Tiemens zegt over het NEC: De gedachte daarachter is dat de wereldwijde klimaatverandering alleen kan worden opgelost als iedereen meedoet. Nijmegen is net als alle andere steden en het bedrijfsleven medeverantwoordelijk voor de zeer schadelijke uitstoot van CO 2. Daarom vinden wij dat je niet aan de kant moet staan roepen, maar er daadwerkelijk in de eigen regio actief aan moet werken om de uitstoot van bijvoorbeeld het CO 2, maar ook van andere schadelijke stoffen fors terug te dringen. De in het NEC deelnemende bedrijven en instellingen hebben de afgelopen jaren al fors bespaard op energie en uitstoot van broeikasgassen. Ik ben trouwens blij met het grote draagvlak dat er bij de bedrijven is voor de duurzame ambities van de gemeente. Je merkt ook dat de inwoners in de regio er langzamerhand steeds meer gevoel bij krijgen. Het is trouwens wel jammer dat het feit dat er fors moet worden doorgepakt om de problemen op het gebied van schone energie en duurzaamheid het hoofd te bieden soms nog moeilijk verkoopbaar blijkt. Mensen worden niet meteen enthousiast als je vertelt dat het misschien wel dertig jaar duurt voor we de hele stad energieneutraal kunnen hebben gemaakt. Ze maken zich ook niet snel druk over de opwarming van de aarde met twee graden over een periode van enkele decennia. Het lijkt misschien lang, maar het is toch erg belangrijk om het tij nu te keren. Anders kan het te laat zijn. Het is echt geen ver van mijn bed show en het is geen bangmakerij. Daarom vind ik het zo belangrijk dat ons bedrijfsleven gelukkig over het algemeen op een positieve manier meedoet. Bovendien kunnen bedrijven die open staan voor innovatie en duurzame samenwerking zowel economische -als maatschappelijke winst behalen. Bijvoorbeeld door serieus werk te maken van energiebesparing. Als ze de gehele bedrijfsvoering hierbij weten te betrekken, ontstaan naast besparingen op energieverbruik ook vaak verbeteringen op het gebied van grondstofverbruik, doorlooptijden en afvalstromen. Duurzame ambities Als mooi voorbeeld van duurzaamheid noemt wethouder Tiemens graag het warmtenet dat in maart van dit jaar in de Nijmeegse wijk Waalsprong door minister Henk Kamp in gebruik werd genomen. Via dit warmtenet, waarvoor de restwarmte afkomstig is van ARN, worden oorspronkelijk woningen, in de tijd oplopend tot van zeer schone warmte voorzien. Deze manier» vervolg op pagina 5 AfvalStroom December

4 Gerard van Gorkum Belangrijke stappen gezet op weg naar de circulaire economie Als ik terugkijk op 2015 moet ik mij in het bestek van dit magazine beperken tot enkele uitschieters, die voor al onze aandeelhouders direct of indirect van belang zijn geweest. Eerste punt is dan uiteraard de opening begin dit jaar door minister Kamp van het warmtenet in Nijmegen. [Zie ook het artikel op pag. 6 van dit nummer over energievoorziening en warmtenetten in Nederland.] wordt benut. Bovendien is ARN niet meer weg te denken uit de regionale infrastructuur. Vertrouwen Nu vele maanden later kan worden vastgesteld dat de coalitie in het warmtenet een succes is geworden. Daarom is het niet uitgesloten dat er een vervolg komt. Nijmegen heeft namelijk al eens de wens geuit om het aantal woningen dat op het warmtenet is aangesloten op termijn op te willen voeren tot Van Gorkum is blij met deze geluiden. Daaruit spreekt een breed gedragen vertrouwen in dit bedrijf. Dat moet ook wel, want bij de exploitatie van warmtenetten praat je over zeer grote infrastructurele projecten die decennia mee moeten gaan. Dat vertrouwen in ARN merk ik trouwens niet alleen vanuit de regio Nijmegen, maar ook vanuit andere aandeelhouders. Ik hecht daar sterk aan, omdat zij immers onze opdrachtgevers zijn en er ook voordeel van hebben als wij er in slagen zo (energie)-efficiënt mogelijk te werken. Dat grote infrastructurele project, waarin ARN als leverancier van warmte een onmisbare schakel vormt voor het verwarmen van woningen, kwam tot stand dankzij de samenwerking tussen de provincie Gelderland, Nijmegen, Alliander, Nuon en ARN. Het project heeft aangetoond dat er veel vertrouwen is in ons bedrijf. De winst van dit project voor al onze aandeelhouders is dat de restwarmte van het verbrandingsproces nu volledig Betaalbare oplossingen bieden Ook op een geheel ander front toont Van Gorkum zich tevreden. Ik ben blij dat het is gelukt om na de aangekondigde sluiting van de kolengestookte energiecentrale van GDF-Suez in Nijmegen in ons bedrijf werkplek te vinden voor in eerste instantie drie werknemers van dat bedrijf. Dat lijkt niet veel, maar je praat wel over drie gezinnen die nu verder kunnen. Bovendien heb ik begrepen dat onze actie tot gevolg heeft gehad, dat ook andere bedrijven in de regio onderzoeken of zij ons voorbeeld kunnen volgen. Van Gorkum benadrukt dat er na de geslaagde realisatie van het warmtenet geen pas op de plaats kan worden gemaakt. De ontwikkelingen in de afvalsector gaan snel. De in ons bedrijf deelnemende gemeenten eisen bovendien terecht dat wij goede én betaalbare oplossingen blijven bieden voor het verwerken van alle mogelijke afvalstromen. Daarom onderzoeken wij bijvoorbeeld of het mogelijk is om luiers uit huishoudens en incontinentiemateriaal te verwerken. Daarmee spelen wij ook in op wensen vanuit de Tweede Kamer waar is aangedrongen op een goede oplossing voor deze afvalstromen. Dat ARN meerdere potjes op het vuur heeft staan, blijkt o.a. ook uit het feit dat het in samenwerking met Heros Sluiskil is gelukt om een techniek te ontwikkelen om verbrandingsresten (bodemas) duurzaam te bewerken. Dit betekent dat deze resten zonder kostbare extra AfvalStroom December

5 beschermende maatregelen te gebruiken zijn als toeslagstof in beton, asfaltverhardingen en funderingsmengsels voor de wegenbouw. Van Gorkum benadrukt dat ARN open blijft staan voor het ontwikkelen van nieuwe concepten, maar daarbij nooit over één nacht ijs zal gaan. Wij moeten ons altijd blijven realiseren dat de belangen van de in ARN deelnemende gemeenten op de eerste plaats komen. Het is misschien niet nodig om te zeggen, maar ik herhaal het toch maar eens; het is onze opdracht om de gemeenten-aandeelhouders op een kosteneffectieve manier van dienst te zijn bij hun lokale streven naar duurzaamheid.» vervolg van pagina 3 Wethouder Tiemens van warmtelevering resulteert o.a. in een 70% mindere uitstoot van het voor het milieu zeer schadelijke CO 2. Het warmtenet kan bovendien eenvoudig worden uitgebreid. Samen met Arnhem heeft Nijmegen al de ambitie geuit om het warmtenet uit te bouwen. Dat zou betekenen dat minstens woningen en bedrijfsgebouwen in de regio van deze zeer schone en veilige manier van warmtevoorziening gebruik kunnen maken. Wethouder Tiemens beschouwt deze aanpak als een belangrijke stap in de overgang van het gebruik van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. Zij is dan ook blij met het feit dat ARN, waarin de gemeente Nijmegen via de regionale samenwerking als grootaandeelhouder deelneemt, op dit gebied een belangrijke rol speelt. Dit heeft echt prioriteit. We mogen en kunnen niet wachten tot het gas over vijftien of twintig jaar op is. Het is noodzakelijk dat we ons nu sterk focussen op de biobased economy. Het onderzoek naar nieuwe bronnen van energie moeten we bovendien versnellen. Als groene wethouder van Nijmegen wil ik mij daar sterk voor maken. Het mooie van deze stad is gelukkig dat de duurzame ambities over het algemeen toch best breed worden gedragen, zowel binnen het gemeentehuis als bij burgers en bedrijven. ARN speelt op dat gebied ook een belangrijke rol. Het bedrijf is op heel veel fronten goed bezig. Als hightech bedrijf beschikt ARN over zeer veel technische kennis en ook over de ambitie om zich verder te ontwikkelen op het gebied van duurzame afvalverwerking in de breedste zin van het woord. Op de vraag of dit dan bijvoorbeeld ook betekent dat Nijmegen in de rol van aandeelhouder in ARN bereid is om het bedrijf bij te staan bij het realiseren en of faciliteren van nieuwe duurzame verwerkingsactiviteiten, zoals het recyclen van luiers en matrassen antwoordt wethouder Tiemens zonder aarzeling: Binnen de mogelijkheden die wij als gemeente hebben, zullen wij ons daar zeker sterk voor maken. Ik vind sowieso dat verbrandingsbedrijven met alle kennis die ze in huis hebben, zelf moeten blijven zoeken naar mogelijkheden om afval zoveel als mogelijk te recyclen. Wat dat betreft, doet de Nederlandse afvalsector het internationaal gezien steeds beter. Dat is deels te danken aan de intensieve samenwerking met gemeenten. Dat gezamenlijke gevoel van verantwoordelijkheid bij bedrijven, overheid en burgers geeft mij het vertrouwen dat een echt duurzame samenleving haalbaar is. AfvalStroom December

6 Verbrandingsbedrijven meer en meer leveranciers van groene energie én stadsverwarming De Nederlandse afvalenergiecentrales gelden al jaren als degelijke leveranciers van groene stroom in de vorm van elektriciteit. Deze elektriciteit wordt opgewekt bij het verbranden van afval en geldt als duurzaam omdat bij het verbrandingsproces geen fossiele brandstoffen nodig zijn. Ongeveer twintig procent van de in Nederland opgewekte duurzame energie is al afkomstig van afvalenergiecentrales. Zij leveren daarmee een stevige bijdrage aan de ambities van de rijksoverheid om op termijn 16% duurzame energie op te wekken. Naast de levering van elektriciteit via het openbare net ontwikkelen afvalenergiecentrales (AEC s) zich ook steeds meer tot leverancier van restwarmte voor stadsverwarming. Gebruik van deze restwarmte geldt als duurzaam. Het zorgt namelijk voor een ca. 70% lagere uitstoot van het schadelijke CO 2 ten opzichte van gebruik van traditionele fossiele warmtebronnen. Andere vergelijking: om eenzelfde CO 2 -besparing te bereiken als bij stadsverwarming door restwarmte zou een huishouden tweeëntwintig zonnepanelen moeten installeren. De milieuvoordelen van deze vorm van warmtevoorziening zijn daarmee ten opzichte van gebruik van fossiele brandstoffen erg groot. Energievoorziening De afgelopen tijd werden in diverse plaatsen in het land woonwijken al voorzien van restwarmte van afvalenergiecentrales (AEC s). Het oudste voorbeeld is AVR Duiven, die sinds eind 70-er jaren woonwijken in Duiven en Westervoort verwarmt en sinds kort ook in Arnhem. Afvalenergiebedrijf HVC in Noord-Holland is ook een mooi voorbeeld van een leverancier van duurzame restwarmte. Dit bedrijf levert warmte aan plaatsen als o.a. Dordrecht, Alkmaar en Zaanstad. Ander sprekend voorbeeld is het Afvalenergiebedrijf (AEB) in Amsterdam. In de periode tot 2025 wil Amsterdam samen met het AEB woningen aansluiten op stadswarmte. Op langere termijn wordt gedacht aan uitbreiding tot woningen. Minister Kamp (Economische Zaken) ziet al deze activiteiten met genoegen tegemoet. Hij is er namelijk een groot voorstander van dat restwarmte van afvalenergiecentrales zoveel als mogelijk wordt benut voor het verwarmen van huishoudens en bedrijven. Om dit te bevorderen beloofde de minister onlangs dat het kabinet hard aan de slag gaat om de wet- en regelgeving voor warmtelevering door afvalenergiebedrijven te hervormen. Daarbij zal tevens worden gewerkt aan een nieuw marktmodel voor warmtenetten. Dit moet er voor zorgen dat de markt voor duurzame warmte meer en meer gaat lijken op de traditionele markten voor elektriciteit en gas. De minister zegde voorts toe dat het kabinet meer dan nu al het geval is, ondersteuning wil bieden bij het ontwikkelen van warmteprojecten, waarbij schone restwarmte van afvalenergiecentrales wordt gebruikt als brandstof. Met al deze ontwikkelingen en forse investeringen in warmtenetten lijkt het niet te veel gezegd dat afvalverbranding met energieterugwinning in toenemende mate een belangrijke rol speelt in de energievoorziening. Warmtenet Nijmegen Ook in Nijmegen is stadsverwarming al een feit. Daar opende minister Henk Kamp van Economische Zaken begin dit jaar een warmtenet, waarmee ARN via een ruim elf kilometer lang ondergronds buizennet duurzame restwarmte levert aan uiteindelijk woningen. Vanwege het grote belang van stadsverwarming heeft de gemeente Nijmegen zich hier sterk voor gemaakt. De oudste stad van Nederland wil hiermee uitdrukking geven aan haar vergaande duurzame ambities. Dat dit niet onopgemerkt is gebleven, blijkt uit het feit dat Nijmegen vorig jaar is uitgeroepen tot Meest duurzame gemeente van Nederland in Voorts staat de gemeente in de finale voor de competitie van Groene hoofdstad van Europa in Het feit dat Nijmegen, via de regio, indirect aandeelhouder is van ARN heeft hierbij zeker een rol gespeeld. Inmiddels wordt gestudeerd op de mogelijkheid om de warmtenetten in Nijmegen en Arnhem met elkaar te verbinden, waardoor een groot regionaal warmtenet zal ontstaan. Dat maakt de infrastructuur nóg duurzamer en bedrijfszekerder. Het college van GS heeft recent de hulp van minister Kamp ingeroepen om dit mogelijk te maken. AfvalStroom December

7 Dar-directeur Linders Toekomst ligt in regionale samenwerking Dit is een breed bedrijf met veel potentie en een goede reputatie in zowel de regio als in de afvalsector. Dar houdt zich niet alleen bezig met het inzamelen van afval, maar verricht een breed pakket aan diensten, waaronder ook het beheer van de openbare ruimte. Daarnaast hebben wij een belangrijke adviesfunctie voor gemeenten en bedrijven in de regio. PieterBalth Linders, die op 1 september van dit jaar bij de Dar in dienst trad als directeur, wil hiermee gezegd hebben dat hij zich bij Dar thuis voelt. Linders (1966) heeft een lange staat van dienst in afvalland. Hij werkte o.a. bij van Gansewinkel en later Essent Milieu als manager Acquisitie en Overheid. In 2010 trad hij als adjunct-directeur in dienst bij het regionale afvalinzamel- en reinigingsbedrijf Saver. Dit bedrijf is een samenwerkingsverband van de gemeenten Bergen op Zoom, Halderberge, Roosendaal en Woensdrecht. Daarnaast levert Saver diensten aan andere overheden, bedrijven en particulieren. Voor de branchevereniging NVRD (Koninklijke vereniging voor afval- en reinigingsmanagement) was Linders actief als eerste regiovoorzitter (regio Zuid-Holland) uit de private sector. Over het werken in afvalland kan hij als veel van zijn collega s alleen maar zeggen: Als je er eenmaal in zit, blijf je er ook in. Het gaat in je bloed zitten. Goede reputatie Bij zijn aanstelling bij Dar kreeg Linders als opdracht mee om een beleidsplan op te stellen voor de periode Op dit moment kan ik over de contouren van dat plan nog alleen zeggen dat de Dar volgens mij de grenzen van haar mogelijkheden nog niet heeft bereikt. Ik ben in ieder geval blij dat het bedrijf in de regio een uitstekende reputatie heeft en dat de samenwerking met de deelnemende gemeenten in mooie hoofdletters kan worden geschreven. Deelnemers in het bedrijf zijn de gemeenten Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Nijmegen en Wijchen. Linders wil over de toekomstvisie wel al kwijt dat daarin uiteraard de vraag centraal zal staan hoe het bedrijf de dienstverlening aan de in Dar deelnemende gemeenten verder kan verbeteren en een rol kan spelen bij de (regionale) ontwikkeling van de circulaire economie. Het is daarbij uiteraard een grote uitdaging om de dienstverlening in tijden van dalende budgetten op een nog hoger niveau te krijgen en waar mogelijk zelfs uit te breiden. Daarbij denk ik bijvoorbeeld ook aan gezamenlijk afgestemde activiteiten op het gebied van IBOR, ofwel het Integraal Beheer van de Openbare Ruimte. Als kritische kanttekening voegt Linders hier aan toe dat het steeds moeten inspelen op weer nieuw afvalstoffenbeleid van de rijksoverheid het niet altijd gemakkelijk maakt om plannen voor vele jaren vooruit te maken. Er zijn in de afvalsector voortdurend nieuwe ontwikkelingen waar je rekening mee moet houden. Het is bijna ondoenlijk om een vaste langjarige lijn te ontdekken in het nationale overheidsbeleid rond het inzamelen en verwerken van afval. Bovendien vertoont de afvalsector zelf de laatste tijd door fusies en overnames nog eens een grote grilligheid. Overigens juich ik het toe dat private equity in afvalland op z n retour lijkt te zijn. Ik ben van mening dat de toekomst vooral ligt in regionale samenwerking en daarmee regionale verbondenheid, zowel op het vlak van inzameling, hergebruik als be- en verwerking. Dat bespaart ook op transportbewegingen, waarbij vaak vooral veel lucht wordt getransporteerd. Over de samenwerking met afvalenergiecentrale ARN zegt Linders: Dat bedrijf heeft een mooie schaal en een unieke positie in de regio. In vergelijking met veel mega-verbrandingsbedrijven kan ARN snel schakelen. Kijk hoe ARN in korte tijd de dienstverlening heeft kunnen uitbreiden met de Biogasinstallatie en de deelname in het warmtenet. Een lokale duurzame ontwikkeling met de hoofdletter D. AfvalStroom December

8 Samenwerking REMONDIS en Van Kesteren bij Inzameling bedrijfsafval loopt goed In 2014 nam het wereldwijd opererende Duitse concern REMONDIS en mede-aandeelhouder in ARN de businessunit Inzameling bedrijfsafval van het Groesbeekse familiebedrijf Van Kesteren over. De werkzaamheden van dit bedrijfsonderdeel worden uitgevoerd vanaf de locatie van afvalenergiecentrale ARN. Remondis is met de Gemeenschappelijke Regeling MARN (Milieusamenwerking en Afvalverwerking Regio Nijmegen) en de regio s De Vallei en Rivierenland aandeelhouder in ARN. De wortels van het familiebedrijf Van Kesteren gaan terug tot Het bedrijf ging toen van start met de handel in bouwmaterialen. In de loop van de jaren is het familiebedrijf onder het motto verrassend veelzijdig uitgegroeid tot een sterke en goed bekend staande regionale speler. Van Kesteren is thans actief op het gebied van onder andere bouwmaterialen, zand- en grindhandel, bestratingen, grondwerk, riooltechniek, industriële reiniging, asbestsanering, verhuur van afvalcontainers, afvalrecycling en inzameling van bedrijfsafval. Continuïteit Terugkijkend op de deal met REMONDIS zegt Johan van Kesteren: Wij zijn een sterke regionale speler. Aan de andere kant hebben we de afgelopen jaren gemerkt dat de markt voor het inzamelen en bewerken van afval steeds meer wordt gedomineerd door de grote spelers. Door de sterke concurrentie op de markt liggen de tarieven bovendien onder druk. Als kleinere inzamelaar begin je je dan toch af te vragen waar dit uiteindelijk toe kan leiden. Bij de opening enkele jaren geleden van de Biogasinstallatie van ARN kwam REMONDIS op mijn pad. Zo is het balletje gaan rollen. Met het oog op de continuïteit hebben wij besloten om onze business-unit Inzameling bedrijfsafval over te dragen aan dit bedrijf. Wij hadden best nog zelfstandig door kunnen gaan, maar de vraag was dan wel hoe we er over tien jaar voor zouden staan. Bovendien is REMONDIS al op meerdere plaatsen in Nederland actief. Daarom hebben wij de knoop doorgehakt en gekozen voor aansluiting bij deze wereldspeler. Dat is de beste garantie dat de businessunit Inzameling bedrijfsafval zich goed kan blijven ontwikkelen. Alle activiteiten van deze businessunit vinden plaats vanaf de locatie van ARN, waar wij ook eigen kantoorruimte hebben. Van Kesteren jr. en sr. Mooi voorbeeld van win-win. Toegevoegde waarde Bij de keus voor REMONDIS speelde voor Van Kesteren ook een rol dat het bedrijf al jaren een goede relatie heeft met ARN. Onze ambities op het gebied van continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening lopen parallel. ARN beschikt bovendien over veel kennis en kiest ook voor duurzame groei. Dat heeft het bedrijf de afgelopen jaren wel bewezen met het ontwikkelen van nieuwe activiteiten. De samenwerking met REMONDIS heeft voor Van Kesteren nog een extra dimensie. Het mooie is dat REMONDIS niet alleen een vooraanstaande speler is, maar bovendien in de kern nog steeds werkt als een familiebedrijf. Dat betekent dat continuïteit er net als bij ons hoog in het vaandel staat. Daarmee heeft de nieuwe constructie in alle opzichten toegevoegde waarde. Van Kesteren benadrukt dat het verplaatsen van de werkzaamheden rond het bedrijfsafval naar de ARN-locatie niet betekent dat die activiteiten ook hiërarchiek vallen onder ARN. Wij huren een deel van de locatie voor activiteiten als op- en overslag en het scheiden van afval en we beschikken er over eigen kantoorruimte. Ik blijf ook verantwoordelijk voor de werkzaamheden en ik rapporteer rechtstreeks aan REMONDIS. De al lang bestaande prettige samenwerking met ARN is natuurlijk wel een extra plus. Al met al is dit een mooi voorbeeld van win-win. REMONDIS is marktleider in Duitsland en heeft in diverse Europese landen een stevige positie op het gebied van afvalinzameling, afvalverwerking en afvalwater. Onlangs nam het bedrijf de activiteiten over van de Dusseldorp Groep op het gebied van o.a. afvalverwerking, recycling en rioolservice. AfvalStroom December Colofon AfvalStroom is een uitgave van ARN B.V. Dit relatiemagazine verschijnt vier keer per jaar. ARN legt zich toe op de opwerking van huishoudelijk afval uit de regio s Nijmegen en De Vallei, tot secundaire brandstof en op de terugwinning van duurzame energie door de verbranding van deze en andere secundaire brandstoffen. Aandeelhouders van ARN B.V. zijn de regio s Nijmegen en De Vallei, alsmede het Duitse afvalconcern Remondis AG & CO. KG. Overname van artikelen is met bronvermelding ( Relatiemagazine AfvalStroom ARN ) toegestaan. Postadres: Postbus GM Nijmegen Bezoekadres: Nieuwe Pieckelaan 1, Weurt Telefoon: (024) Internet: info@arnbv.nl Productie en (eind)redactie: Laurent Chevalier, Brielle Vormgeving & drukwerk: DHD Drukkerij, Groesbeek

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Regie op energie. Investeren in de productie van duurzame energie in de regio Arnhem-Nijmegen

Regie op energie. Investeren in de productie van duurzame energie in de regio Arnhem-Nijmegen Investeren in de productie van duurzame energie in de regio Arnhem-Nijmegen Regie op energie Wij, de 22 gemeenten in de regio Arnhem- Nijmegen, maken ons sterk voor een versnelde transitie van fossiele

Nadere informatie

Eljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht

Eljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht Eljo Vos-Brandjes HVC Stage raadsleden Dordrecht Historie HVC Opgericht (1991) voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval uit regio Na loslaten beleidsuitgangspunt regionale/provinciale zelfvoorziening

Nadere informatie

De rol van AVR in de circulaire economie Seminar Energie uit Afval 8 oktober 2014

De rol van AVR in de circulaire economie Seminar Energie uit Afval 8 oktober 2014 De rol van AVR in de circulaire economie Seminar Energie uit Afval 8 oktober 2014 0 De rol van AVR in de circulaire economie 1) Introductie AVR 2) Circulaire economie 3) Afval levert stoom, synergie met

Nadere informatie

Duurzame. warmte in huis. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam

Duurzame. warmte in huis. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Duurzame warmte in huis Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Een betrouwbare verwarming

Nadere informatie

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës CO 2 Een waardevolle grondstof Peter Simoës 4 april 2018 AEB anno 2018 AEB lost al bijna 100 jaar afvalvraagstukken op voor Amsterdam. Sinds 2014 als verzelfstandigd bedrijf. Missie AEB: Voor een schone

Nadere informatie

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie. Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement. 8 december 2015 Gorinchem

Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement. 8 december 2015 Gorinchem Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement 8 december 2015 Gorinchem Introductie HVC Opgericht in 1991 voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval Ballotage overeenkomst op basis van Samen uit, samen thuis wel

Nadere informatie

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Duurzame warmte in uw bedrijf Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Als ondernemer moet

Nadere informatie

April 2015 AfvalStroom

April 2015 AfvalStroom April 2015 AfvalStroom In dit nummer o.a. * Minister Kamp bij opening warmtenet: ARN mag hier trots op zijn * Duurzame verwerking luiers * Wethouder Meijer, Ede: Vernieuwing is belangrijk * Personele samenwerking

Nadere informatie

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Startnotitie Energietransitie. November 2018 Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie

Nadere informatie

B-130 Green Deal Nijmegen

B-130 Green Deal Nijmegen B-130 Green Deal Nijmegen Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer M.J.M. Verhagen, de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mevrouw J.W.E. Spies,

Nadere informatie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van

Nadere informatie

Transitie naar duurzame energievoorziening in de circulaire economie

Transitie naar duurzame energievoorziening in de circulaire economie Notitie Onderwerp: Energiedialoog: rol afvalsector Datum: 30 juni 2016 Aan: Ministerie van Economische Zaken Van: Vereniging Afvalbedrijven Transitie naar duurzame energievoorziening in de circulaire economie

Nadere informatie

Duik eens in uw afval en ontdek de grond stoffen van de toekomst

Duik eens in uw afval en ontdek de grond stoffen van de toekomst Duik eens in uw afval en ontdek de grond stoffen van de toekomst Bedrijfsafval: een waardevolle grondstof Onze natuurlijke bronnen worden schaarser en duurder. Gelukkig groeit het besef dat we zuiniger

Nadere informatie

De toekomst van energie

De toekomst van energie De toekomst van energie Duurzame Energie door Redactie ElectricityMatters 15-08-2017 Dat ons wereldwijde energiesysteem niet duurzaam is, blijkt duidelijk uit onze steeds schaarsere hulpbronnen, de regelmatig

Nadere informatie

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

feiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie

feiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie Alles wat je zou moeten weten... feiten& weetjes zit het energiecentrale REC De REC maakt van uw afval duurzame energie Omrin is koploper in het scheiden van huishoudelijk afval. Ons doel? Zo veel mogelijk

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning

Nadere informatie

Cie. Leefomgeving gem. Dordrecht 20 mei 2014

Cie. Leefomgeving gem. Dordrecht 20 mei 2014 Cie. Leefomgeving gem. Dordrecht 20 mei 2014 Wiebe Bosma Strategie en Aandeelhouders Inhoud Historie HVC anno 2014 Kengetallen/Resultaten 2013 Belangrijke ontwikkelingen HVC Rekenkameronderzoek 1 Historie

Nadere informatie

AfvalStroom. Prettige kerstdagen en een voorspoedig December 2016

AfvalStroom. Prettige kerstdagen en een voorspoedig December 2016 December 2016 AfvalStroom Prettige kerstdagen en een voorspoedig 2017 In dit nummer o.a. * Wethouder Helmer, gemeente Nijmegen: ARN is een schone en innovatieve afvalverwerker. * ARN-directeur Van Gorkum:

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Zon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..

Zon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy.. regjw. /3. 00 0 60 3 5 proowverartw.: 'So ~- INQEKDMEN Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013 GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..si Zon Op School Initiatiefvoorstel aan de Raad Jos Reinhoudt, GroenLinl

Nadere informatie

Waarom doen we het ook alweer?

Waarom doen we het ook alweer? Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Leiden, 13 april 2015. Geacht raadslid van de gemeente Leiden,

Leiden, 13 april 2015. Geacht raadslid van de gemeente Leiden, Leiden, 13 april 2015 Geacht raadslid van de gemeente Leiden, Onze wijken Stevenshof en Roomburg zijn de twee grootste wijken in Leiden waar woningen zijn aangesloten op stadsverwarming. Uit een persbericht

Nadere informatie

AfvalStroom. Maart 2016

AfvalStroom. Maart 2016 Maart 2016 AfvalStroom In dit nummer o.a. * Gedeputeerden Gelderland: ARN zet naar vermogen in op transitie naar duurzame energievoorziening * Afdeling Productie ARN: Uitdaging om steeds de schoonste kwaliteit

Nadere informatie

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

ARN, uw duurzame innovatieve partner! ARN, uw duurzame innovatieve partner! WELKOM! 5 maart 2019 ARN als energie- en grondstoffenproducent Aandeelhouders/PPS-structuur Regio Nijmegen 37,5% Regio De Vallei 11,76% Regio Rivierenland 5,88% REMONDIS

Nadere informatie

Gas geven voor duurzame energie

Gas geven voor duurzame energie Gas geven voor duurzame energie Programma Programma Thema Thema Workshops Workshops Lokatie Lokatie Gelders Gelders netwerk netwerk voor voor duurzame duurzame energie energie Uitnodiging Netwerkbijeenkomst

Nadere informatie

Paragraaf duurzaamheid

Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente

Nadere informatie

Gemeente Delft. Onderwerp : Delft energieneutraal 2050 Uitvoeringsprogramma

Gemeente Delft. Onderwerp : Delft energieneutraal 2050 Uitvoeringsprogramma AO 64 I Gemeente Delft Raadsvoorstel Aan de gemeenteraad Van : College van Burgemeester en Wethouders Datum : 18 april 2017 Pfh. : S. Brandligt Steller : P. van Gijn tel.nr. : 06-52739418 e-mail : pvgijn@delft.n1

Nadere informatie

van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I

van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I LUIER RECYCLING in NEDERLAND NVRD meeting, Utrecht 7 september 2016 van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I 1. SUEZ in Nederland In Nederland bedienen wij meer dan 80.000 bedrijven en 545.000

Nadere informatie

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.

Nadere informatie

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040? Klimaatneutraal Beersel 2040? 2013-2014: participatief traject 100 acties voor klimaatplan 2014-2015: inspelen op bestaande initiatieven en acties 2017-2018: Beersel wekt op De zon is van iedereen Zonnelaan

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld

Nadere informatie

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Gert Jan Kramer Tilburg Science Café, 15 Januari 2019 Haalbaarheid en Draagvlak 300 Dutch GHG emissions emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49%

Nadere informatie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per

Nadere informatie

Commissie Ruimte Opmeer Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland

Commissie Ruimte Opmeer Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland Commissie Ruimte Opmeer 5-9-2017 Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland Introductie HVC Opgericht in 1991 voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval Ballotage overeenkomst op basis van Samen uit, samen

Nadere informatie

Zaanse Energie Agenda update Zaanstad Beraad d.d. 22 november

Zaanse Energie Agenda update Zaanstad Beraad d.d. 22 november Zaanse Energie Agenda update Zaanstad Beraad d.d. 22 november Vanavond centraal Introductie (Dick Emmer): Ontwikkelingen energietransitie Verdieping: Elektriciteit (Stijn van Oeijen) Warmte (Henry Staal)

Nadere informatie

B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra

B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,

Nadere informatie

De Energiezuinige Wijk - De opdracht

De Energiezuinige Wijk - De opdracht De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien

Nadere informatie

Nascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero

Nascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero Nascheiding kunststoffen Het heldere alternatief van Attero Sinds 1 januari 2010 moet elke gemeente in Nederland een fors deel van het kunststof verpakkingsafval scheiden van de rest van het huishoudelijk

Nadere informatie

Leiding door het Midden

Leiding door het Midden Leiding door het Midden Raadscommissie Leefomgeving Den Haag, 30 november 2016 Erik Burgman Projectleider 30-11-2016 Leiding door Midden 2 30-11-2016 Leiding door Midden 3 Nog een lange weg naar een gasloze

Nadere informatie

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van.. Jaar 2015 Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel Onderwerp Initiatiefvoorstel van het raadslid

Nadere informatie

MANIFEST Duurzaam Den Haag

MANIFEST Duurzaam Den Haag MANIFEST 2018-2028 Duurzaam Den Haag Duurzaam Den Haag Manifest 2018-2028 De uitdaging van de aarde is de uitdaging van Den Haag De 21ste eeuw stelt ons voor grote nieuwe uitdagingen. Klimaatverandering

Nadere informatie

Deelname aan Nijmeegse Economie Circulair 3.0

Deelname aan Nijmeegse Economie Circulair 3.0 Openbaar Onderwerp Deelname aan Nijmeegse Economie Circulair 3.0 Programma Duurzaamheid BW-nummer Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Afgelopen drie jaar heeft de gemeente deelgenomen aan het Nijmeegs

Nadere informatie

Transformatie van het Energiesysteem. Atelier Flevo-perspectieven

Transformatie van het Energiesysteem. Atelier Flevo-perspectieven Transformatie van het Energiesysteem Atelier Flevo-perspectieven NVDE NVDE Bundeling van partijen die transitie willen versnellen Hoofdpunten uit agenda Volledig duurzame energievoorziening in 2050 en

Nadere informatie

MANIFEST Stichting Duurzaam Den Haag

MANIFEST Stichting Duurzaam Den Haag MANIFEST 2018 2028 Stichting Duurzaam Den Haag Manifest 2018-2028 De uitdaging van de aarde is de uitdaging van Den Haag De 21 ste eeuw stelt ons voor grote nieuwe uitdagingen. Klimaatverandering zorgt

Nadere informatie

Verduurzaming afvalinzameling

Verduurzaming afvalinzameling Verduurzaming afvalinzameling Overzicht presentatie Wat doet Avri? Doelstellingen Avri 2011-2015 Waarom verduurzaming? Projecten Avri Beoogde resultaten 1 Wat doet Avri Afvalbeheer: Inzameling huishoudelijk

Nadere informatie

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Wat is duurzaam ondernemen? Green Deal zorg 2.0 Routekaart Care & Cure 164 ondertekenaars Mogelijk

Nadere informatie

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013 Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

September/Oktober 2014 AfvalStroom

September/Oktober 2014 AfvalStroom September/Oktober 2014 AfvalStroom In dit nummer o.a. * Rapport: Ondernemen in de circulaire economie * Energie-akkoord: Afvalsector belangrijk bij productie hernieuwbare energie * Regio De Vallei kijkt

Nadere informatie

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt

Nadere informatie

Position paper regietafel energietransitie utrecht

Position paper regietafel energietransitie utrecht Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel

Nadere informatie

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050

Nadere informatie

Energie uit afval, een schone zaak

Energie uit afval, een schone zaak Energie uit afval, een schone zaak Vergisten van GFT-afval ARN meer dan 25 jaar begaan met het milieu Aandeelhouders ARN B.V. Regio Regio Regio REMONDIS Nijmegen De Vallei Rivierenland (privaat) 37,5%

Nadere informatie

Juni/Juli 2014 AfvalStroom

Juni/Juli 2014 AfvalStroom Juni/Juli 2014 AfvalStroom * Accent op realisatie duurzame activiteiten met als rode draad waardecreatie * Een impressie van het boekjaar 2013 * People, Planet, Profit in de regio * ARN ambieert rol bij

Nadere informatie

Jaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag

Jaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Jaarplan 2019 - Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Nederlandse glastuinbouwbedrijven dragen in grote mate bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Het komende decennium wordt

Nadere informatie

AFVALSECTOR AANTOONBAAR OP KOERS MET GREEN DEAL BODEMAS

AFVALSECTOR AANTOONBAAR OP KOERS MET GREEN DEAL BODEMAS AFVALSECTOR AANTOONBAAR OP KOERS MET GREEN DEAL BODEMAS Op weg naar vrij toepasbaar AEC-granulaat Vereniging Afvalbedrijven Partner in de circulaire economie juni 2015 verenigingafvalbedrijven.nl 1 Van

Nadere informatie

BijpraatsessieCommissie GGB

BijpraatsessieCommissie GGB BijpraatsessieCommissie GGB Duurzaamheid en Afvalstoffenbeleid 22 juni 2016 Agenda 1.Openingdoor wethouderbeintema 2.Duurzaamheidsbeleid: terugblik 2015 en jaarplan 2016. 3.Van afval naar grondstof: bijpraten

Nadere informatie

Verenigd Ondernemers Fonds

Verenigd Ondernemers Fonds Verenigd Ondernemers Fonds Presentatie zoekprofiel De Lairessestraat 107 1071 NX Amsterdam t. +31(0)20 337 9648 e. info@verenigdondernemersfonds.nl w. www.verenigdondernemersfonds.nl 2018 Verenigd Ondernemers

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout Communicatie: we hebben wat uit te leggen Waarom nu? We bereiden een Milieu Effect Rapportage-aanmeldnotitie voor om een alternatief

Nadere informatie

Een leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad Daar zorgen wij voor

Een leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad Daar zorgen wij voor Een leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad Daar zorgen wij voor Trots Een prettig leefbare, goed bereikbare en duurzaam onderhouden stad. Dat is waar Spaarnelanden voor staat. En met dat

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland van Gedeputeerde Staten op vragen van R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer 3148 Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller 25 November

Nadere informatie

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Waarderweg 33B-10 haarlem, postbus 2016 2002 la haarlem, t 023 5319141, e info@iprnormag.nl. Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Nadere informaties in de aanloop naar het Symposium op 4april 2013 20 februari

Nadere informatie

De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie

De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie Albert de Vries voorzitter NRP Spaar het Klimaat (themagroep van NRP) Vereniging Bouw- en Woningtoezicht NL oktober 2018 Inhoud Introductie NRP

Nadere informatie

April 2014 AfvalStroom

April 2014 AfvalStroom April 2014 AfvalStroom Koelwaterleiding: Mooi project en win-win in de polder Warmtenet voor duurzame verwarming 14.000 woningen vergevorderd Bijzonder scholenproject: Niet goed als mensen alles zomaar

Nadere informatie

Griffier van de Staten. - Geleidebrief Kaderstellend Provincie Zeeland

Griffier van de Staten. - Geleidebrief Kaderstellend Provincie Zeeland Griffier van de Staten - Geleidebrief Kaderstellend Provincie Zeeland GROENLINKS N DE TOEMMST GROENLINKS-VOORSTEL RESTWARMTEBENUTTING SAMENVA'ITING In Zeeland wordt - vooral door de industrie - een enorme

Nadere informatie

Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand. Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie

Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand. Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie Zaanstad introductie PAGINA 2 Zaanstad dynamiek PAGINA 3 Zaanstad

Nadere informatie

Datum 9 oktober 2015 Betreft Resultaten 2014 Meerjarenafspraken Energie-efficiëntie MJA3 en MEE

Datum 9 oktober 2015 Betreft Resultaten 2014 Meerjarenafspraken Energie-efficiëntie MJA3 en MEE > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus

Nadere informatie

Klimaatbestendige steden

Klimaatbestendige steden Klimaatbestendige steden Klimaatbeleid en praktijk in Nederland Inspiratie voor Amersfoort Michaël Meijer Introductie Michaël Meijer Tuin- en Landschapsinrichting @ IAH Larenstein Planologie @ Radboud

Nadere informatie

Persbericht schaf bovenwettelijke eisen voor het NZKG af voor meer windenergie

Persbericht schaf bovenwettelijke eisen voor het NZKG af voor meer windenergie Persbericht schaf bovenwettelijke eisen voor het NZKG af voor meer windenergie Datum persbericht: 26 oktober 2016 Inhoud: Bedrijven en gemeenten uit het Noordzeekanaalgebied (NZKG) roepen gezamenlijk de

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

100% groene energie. uit eigen land

100% groene energie. uit eigen land 100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Schone logistiek voor de circulaire economie. Een visie als opmaat naar een green deal

Schone logistiek voor de circulaire economie. Een visie als opmaat naar een green deal Schone logistiek voor de circulaire economie Een visie als opmaat naar een green deal 2 SCHONE LOGISTIEK VOOR DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wij, de deelmarkt afvalstoffentransport van Transport en Logistiek Nederland,

Nadere informatie

12 B+U 3 2015 GROEN SEIN VOOR WARMTENETTEN

12 B+U 3 2015 GROEN SEIN VOOR WARMTENETTEN 12 B+U 3 2015 GROEN SEIN VOOR WARMTENETTEN B+U 3 2015 13 Met de recente Warmtevisie van minister Kamp staat het potentieel van stadswarmte volop in de belangstelling. Wordt de gebouwde omgeving binnenkort

Nadere informatie

Bio-energiecentrales Eindhoven

Bio-energiecentrales Eindhoven Bio-energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Programmamanager Energie Gemeente Eindhoven December 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Duurzame energie en activiteiten op lokaal niveau 3. Bio-energie centrales

Nadere informatie

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke

Nadere informatie

Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein Datum 08 augustus 2017

Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein Datum 08 augustus 2017 Gemeenteraad 2017-272 Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein 2040 Datum 08 augustus 2017 Raadsvoorstel Afdeling Ruimtelijk Domein Portefeuillehouder mr. ing Peter W.M. Snoeren Onderwerp Routekaart

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Raadsakkoord energietransitie. April 2019 Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie

Nadere informatie

Duurzaamheid De Hoef-West slotbijeenkomst. 6 juli 2017

Duurzaamheid De Hoef-West slotbijeenkomst. 6 juli 2017 Duurzaamheid De Hoef-West slotbijeenkomst 6 juli 2017 Wat is betekent duurzaamheid voor de Hoef-West? Klimaatbestendig Energieneutraal Circulair Aantrekkelijk Toekomstbestendig Flexibel 2 Wanneer is een

Nadere informatie

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig?

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? 6 november 2017 GroenLinks Stichtse Vecht is al jaren een warm voorstander van omgekeerd inzamelen. Wat is dat eigenlijk en wat zijn

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches 2 minut pitches Alex Huibrechtse - Eneco Warmte en Koude Ontwikkelingen: reductie broeikasgassen (klimaatakkoord), energieneutrale gebouwen (2020), aardgasvrij in 2050. Op gasnet aangesloten bestaande

Nadere informatie

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de

Nadere informatie

EEN. De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD

EEN. De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD EEN De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD De nieuwste generatie gashaarden zijn praktisch, mooi, duurzaam en klaar voor de toekomst! Met de huidige discussies kunt u zich afvragen

Nadere informatie

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel. Te besluiten om

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel. Te besluiten om COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel Te besluiten om 1. De ambitie vast te stellen om in 2050 als Krimpen aan den IJssel energieneutraal te zijn. 2. Een stappenplan op te stellen

Nadere informatie

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio Partijen: De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen,

Nadere informatie

Een goede zaak. Stadswarmte helpt mee

Een goede zaak. Stadswarmte helpt mee Een goede zaak Stadswarmte helpt mee Stadswarmte. Een goede zaak 3 Zo makkelijk kan het ook Ondernemen is vooruitzien. Beslissingen nemen die zorgen voor winstoptimalisatie, voor continuïteit en voor

Nadere informatie

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Door de vastgestelde energie- en klimaatdoelstelling binnen Europa om in 2050 energieneutraal te zijn, is het voor de hele samenleving maar met name voor bedrijven

Nadere informatie

Geothermie in de gebouwde omgeving

Geothermie in de gebouwde omgeving Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid

Nadere informatie