HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

Transcriptie

1 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

2 2 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

3 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011 De HBD Monitor Betalingsverkeer 2011 is een periodiek onderzoek van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel, uitgevoerd door onderzoeksbureau Stratus. Het onderzoek brengt het betalingsverkeer van verschillende detailhandelsbranches uitvoerig in kaart. In 2006 is dit onderzoek voor het eerst uitgevoerd. Deze rapportage geeft de kerncijfers weer over Voor de totale detailhandel wordt, indien mogelijk, eveneens een vergelijking gemaakt met voorgaande jaren. In totaal hebben in detailhandelsvestigingen deelgenomen aan de monitor. Tijdens de vorige metingen ging het om vergelijkbare aantallen. Het onderzoek vertegenwoordigt ruim 90% van de fysieke detailhandel. Op de laatste pagina bevindt zich een overzicht van de onderscheiden branches en de indeling in brancheclusters. De opbouw van de rapportage is als volgt: 1. Acceptatie van betaalmiddelen 4 2. Aanwezigheid en leeftijd van betaalautomaten 5 3. Type telecomverbinding pinverkeer 6 4. Redenen voor accepteren pinnen 7 5. Klanten stimuleren in keuze betaalmiddel 8 6. Actief vragen om te pinnen 9 7. Bijbetalen voor pinnen Oordeel betrouwbaarheid pinbetalingsverkeer Ervaring met skimming Oordeel veiligheid gebruik verschillende betaalmiddelen Kassasysteem Plannen voor pin-only kassa s Koppeling van betaalautomaat aan de kassa Scannen van artikelen aan de kassa Gebruik van klantenpassen Wijze van bankieren Aanwezigheid detectieapparatuur Onderscheiden branches en clusters 23 HBD Monitor Betalingsverkeer

4 1. Acceptatie van betaalmiddelen In 2011 kan in 92% van de winkels gepind worden, in 2006 was dit nog maar 82%. Bij diverse brancheclusters ligt de acceptatiegraad van pin nog hoger dan dit gemiddelde van 92%. Bij supermarkten met meer dan 5 werkzame personen is de dekking al een paar jaar zelfs 100%. Foodspeciaalzaken zijn met een inhaalslag bezig: in 2008 had 65% een pinautomaat, in %. Ook in de ambulante handel is sprake van een sterke toename van pinfaciliteiten: van 21% in 2009 naar 30% in Chippen wordt minder gangbaar, nog slechts een derde van de winkels biedt deze betaalmogelijkheid aan, terwijl dit in 2007 nog 57% was. Creditcards worden daarentegen juist steeds meer geaccepteerd: in 45% van de winkels kan met creditcard worden betaald. Het aandeel winkels dat betalen op rekening aanbiedt is de laatste 3 jaar vrijwel gelijk gebleven, na een opmars van 50% in 2006 naar 60% in Klanten kunnen gebruik maken van: Pinnen Chippen Creditcard Op rekening Via internet Food speciaal 87% 28% 18% 76% 36% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 100% 49% 31% 62% 17% Genotmiddelen 96% 18% 56% 55% 21% Kleding, schoenen en lederwaren 99% 39% 80% 42% 30% Persoonlijke verzorging 98% 31% 56% 47% 26% Woon en verlichting 83% 39% 27% 74% 63% Huishoudelijke artikelen 81% 20% 32% 57% 28% Consumentenelektronica 91% 37% 44% 76% 53% Doe-het-zelf 81% 36% 21% 85% 43% Media 90% 29% 46% 50% 45% Overige non food 92% 37% 28% 74% 55% Totaal gevestigde detailhandel 92% 33% 45% 61% 37% Ambulante handel en rijdende winkels 30% 7% 8% 48% 38% Totaal gevestigde detailhandel Pinnen Chippen Creditcard Op rekening betalen HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

5 2. Aanwezigheid en leeftijd van betaalautomaten Slechts 8% van de winkels beschikt niet over een betaalautomaat. In 2006 had 19% van de winkels geen betaalautomaat. De leeftijd van de betaalautomaten neemt weer wat toe, na een verjongingsslag in 2009 en Die was het gevolg van de verplichte vervanging van bepaalde typen betaalterminals vanwege de overgang naar het nieuwe pinnen. Een kwart van de winkeliers heeft in 2011 een betaalautomaat aangeschaft. Slechts 6% van de betaalautomaten in de gevestigde detailhandel is ouder dan 5 jaar. De leeftijd van de automaten verschilt voor de brancheclusters. Zo is meer dan een derde van de betaalautomaten in de genotsmiddelenbranche jonger dan een jaar en is 17% van de betaalautomaten in de supermarktbranche ouder dan 5 jaar. Aanwezigheid en leeftijd van betaalautomaten Indien meerdere betaalautomaten, gaat het om de leeftijd van de oudste betaalautomaat. Geen Wel betaalautomaat, met leeftijd: Onbekend betaalautomaat < 1 jr 1-2 jr 2-3 jr 3-4 jr 4 5 jr 5 jr Food speciaal 13% 20% 29% 13% 13% 3% 6% 3% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 0% 22% 17% 14% 9% 8% 17% 14% Genotmiddelen 4% 35% 21% 12% 9% 6% 7% 6% Kleding, schoenen en lederwaren 1% 24% 34% 15% 11% 2% 5% 9% Persoonlijke verzorging 4% 25% 22% 21% 10% 2% 7% 8% Woon en verlichting 22% 23% 26% 15% 2% 4% 3% 5% Huishoudelijke artikelen 19% 14% 28% 14% 9% 6% 6% 4% Consumentenelektronica 12% 30% 24% 16% 5% 2% 6% 4% Doe-het-zelf 21% 20% 28% 15% 6% 0% 5% 4% Media 11% 19% 28% 16% 7% 3% 6% 10% Overige non food 9% 24% 34% 16% 5% 3% 6% 3% Totaal gevestigde detailhandel 8% 24% 28% 15% 8% 3% 6% 6% Ambulante handel en rijdende winkels 71% 3% 12% 7% 4% 2% 2% 0% Totaal gevestigde detailhandel Geen betaalautomaat Wel betaalautomaat, met leeftijd: < 1 jr 1-2 jr 2-3 jr 3-4 jr 4-5 jr 5 jr Onbekend HBD Monitor Betalingsverkeer

6 3. Type telecomverbinding pinverkeer Aan de detaillisten die over een betaalautomaat beschikken is gevraagd via welke telecomverbinding het pinverkeer verloopt. Bij bijna de helft van de ondernemers vindt het pinverkeer plaats via een breedbandverbinding. De inbelverbinding komt steeds minder voor. Bij nog maar een kwart van de ondernemers vindt het pinverkeer plaats met behulp van een inbelverbinding, in 2009 was dit nog 45%. Pinverkeer via de kabel heeft in 2010 een enorme vlucht genomen, maar stagneert nu. Daarnaast heeft 2% van de winkels een mobiele pinautomaat, in de ambulante handel is dit maar liefst 44%. Vergeleken met 2010 zijn in alle brancheclusters, met uitzondering van de supermarkten, veel winkels afgestapt van de inbelverbinding naar breedband/dsl. De woon- en verlichtingszaken blijven achter bij de rest wat betreft pinverkeer via breedband en kabel, in deze winkels heeft nog 41% een inbelverbinding. De foodspeciaalzaken maken het vaakst gebruik van pinverkeer via de kabel. Het pinverkeer verloopt via: Alleen de detaillisten die over een betaalautomaat beschikken. Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Inbelverbinding Breedband/DSL Kabel GPRS/mobiel pinnen Weet niet/ wil niet zeggen Food speciaal 14% 51% 25% 3% 6% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 17% 42% 18% 2% 22% Genotmiddelen 15% 55% 20% 2% 8% Kleding, schoenen en lederwaren 33% 41% 14% 1% 12% Persoonlijke verzorging 22% 48% 17% 2% 10% Woon en verlichting 41% 30% 13% 7% 9% Huishoudelijke artikelen 17% 55% 15% 0% 12% Consumentenelektronica 23% 54% 18% 3% 3% Doe-het-zelf 28% 43% 18% 3% 9% Media 26% 51% 16% 1% 7% Overige non food 28% 45% 22% 1% 4% Totaal gevestigde detailhandel 25% 45% 18% 2% 9% Ambulante handel en rijdende winkels 28% 26% 1% 44% 1% Totaal gevestigde detailhandel Inbelverbinding Breedband/DSL Kabel Weet niet/ wil niet zeggen 6 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

7 4. Redenen voor accepteren pinnen De belangrijkste redenen om pinnen te accepteren in een winkel zijn de veiligheid voor het personeel, gemak voor de winkelier en gemak voor de klant. Elk van deze redenen wordt door bijna de helft van de winkeliers genoemd. Ook de snelheid van betalingen is voor een op de vijf winkeliers een reden om pinbetalingen te accepteren. Vooral voor de supermarkten geldt als reden voor accepteren van pinnen de veiligheid voor het personeel, liefst 80% van de supermarktondernemers noemt dit als een reden. Supermarkten accepteren pin vaker dan de andere brancheclusters vanwege de kostenbesparing die het betalen met pin oplevert. Opvallend is ook het hogere aandeel winkels in huishoudelijke artikelen dat pinnen accepteert omdat de concurrentie het ook doet. Wat zijn voor u de belangrijkste factoren voor het accepteren van pinnen? Alleen ondernemers die pin-mogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. weet niet/wil niet zeggen (nog) anders, te weten: concurrentie doet het ook omzetvergroting kostenbesparing gemak voor winkelier (beperking wisselgeld en afstortingen) gemak voor de klant/service aan de klant snelheid van betaling veiligheid voor het personeel Food speciaal 35% 15% 55% 47% 2% 10% 4% 5% 3% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 80% 29% 17% 46% 9% 0% 2% 5% 0% Genotmiddelen 55% 17% 41% 41% 5% 4% 3% 5% 3% Kleding, schoenen en lederwaren 55% 16% 50% 48% 1% 4% 5% 5% 0% Persoonlijke verzorging 54% 22% 48% 52% 3% 4% 2% 7% 1% Woon en verlichting 36% 31% 42% 47% 3% 1% 2% 5% 2% Huishoudelijke artikelen 48% 17% 45% 44% 5% 5% 11% 7% 5% Consumentenelektronica 41% 26% 45% 44% 2% 3% 3% 11% 1% Doe-het-zelf 32% 26% 45% 51% 1% 2% 2% 9% 3% Media 51% 15% 49% 49% 4% 5% 2% 9% 2% Overige non food 43% 21% 46% 54% 3% 3% 5% 7% 2% Totaal gevestigde detailhandel 49% 20% 46% 48% 3% 4% 4% 6% 2% Ambulante handel en rijdende winkels 47% 22% 65% 41% 0% 8% 0% 7% 0% HBD Monitor Betalingsverkeer

8 5. Klanten stimuleren in keuze betaalmiddel Ruim de helft van de winkeliers geeft aan dat zij hun klanten niet sturen naar een bepaalde betaalwijze. Meer dan een derde probeert echter klanten wel te sturen naar betalen met hun pinpas, 7% stuurt naar contante betaling, 3% naar betalen via internet en 1% stuurt nog naar andere betaalmiddelen. De branchecluster waar het meest wordt gestuurd naar een bepaalde betaalwijze, is de supermarktbranche. Slechts een derde van de supermarkten stuurt niet, terwijl twee derde klanten richting pinbetaling stuurt. Foodspeciaalzaken, winkels in kleding, schoenen en lederwaren en ambulante handelaren sturen het minst vaak klanten richting een bepaalde betalingswijze. Probeert u klanten te sturen in de wijze waarop zij betalen? Alle ondernemers. Meerdere antwoorden mogelijk. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. weet niet/wil niet zeggen nee naar internet naar ander betaalmiddel naar pin naar contant Food speciaal 9% 24% 0% 1% 67% 0% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 2% 68% 0% 0% 32% 0% Genotmiddelen 7% 40% 3% 1% 52% 0% Kleding, schoenen en lederwaren 5% 29% 1% 1% 68% 0% Persoonlijke verzorging 6% 48% 1% 1% 49% 0% Woon en verlichting 6% 40% 4% 8% 46% 1% Huishoudelijke artikelen 14% 30% 2% 4% 55% 0% Consumentenelektronica 8% 37% 1% 5% 53% 0% Doe-het-zelf 9% 27% 2% 4% 60% 0% Media 6% 30% 0% 1% 63% 0% Overige non food 7% 36% 1% 6% 57% 0% Totaal gevestigde detailhandel 7% 36% 1% 3% 57% 0% Ambulante handel en rijdende winkels 22% 5% 0% 5% 68% 0% 8 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

9 6. Actief vragen om te pinnen Aan de ondernemers die aan hebben gegeven dat ze klanten sturen naar pinbetaling, is de vraag gesteld of ze klanten vragen om te pinnen als zij contant willen gaan betalen. Van hen geeft ruim de helft aan hier nooit actief naar te vragen. De sturing gebeurt dus op een andere manier. 7% geeft aan hier altijd naar te vragen als een klant contant wil betalen, 11% doet dit regelmatig en ruim een kwart soms. Van de ondernemers die klanten sturen naar pinbetaling, blijken vooral veel ondernemers in de woon- en verlichtingszaken en doe-het-zelfzaken actief te vragen om met pin te betalen als een klant contant wil betalen. Winkeliers in supermarkten, kleding, schoenen en lederwarenwinkels en winkels in overig non-food doen dit het minst. Vraagt u klanten te pinnen als zij contant willen gaan betalen? Alleen ondernemers die klanten proberen te sturen naar pinbetaling. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Totaal Weet niet/wil niet zeggen Nooit Soms Regelmatig Altijd Food speciaal 8% 2% 41% 49% 0% 100% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 7% 13% 15% 66% 0% 100% Genotmiddelen 4% 19% 29% 46% 2% 100% Kleding, schoenen en lederwaren 0% 8% 27% 65% 0% 100% Persoonlijke verzorging 3% 10% 35% 52% 0% 100% Woon en verlichting 19% 15% 23% 43% 0% 100% Huishoudelijke artikelen 6% 20% 20% 54% 0% 100% Consumentenelektronica 6% 13% 26% 55% 0% 100% Doe-het-zelf 17% 10% 22% 50% 0% 100% Media 5% 17% 43% 36% 0% 100% Overige non food 8% 8% 24% 60% 0% 100% Totaal gevestigde detailhandel 7% 11% 27% 55% 0% 100% Ambulante handel en rijdende winkels 0% 0% 44% 56% 0% 100% HBD Monitor Betalingsverkeer

10 7. Bijbetalen voor pinnen Het aantal ondernemers dat klanten extra laat bijbetalen voor pinnen is wederom gedaald. Soms worden klanten nog gevraagd om bij te betalen voor een pintransactie, met name als het om een relatief laag aankoopbedrag gaat. Momenteel zegt nog slechts 2% van de ondernemers een extra bedrag in rekening te brengen wanneer de klant kiest voor pinnen. Vorig jaar was dit nog 3%, in 2009 nog 5%. Ook het bedrag dat de klant minimaal moet besteden om zonder bijbetaling te mogen pinnen, is gedaald ten opzichte van de vorige beide jaren. In 2011 was dit 7,81, in 2009 was dit nog 9,48. Het bij te betalen bedrag is in 2011 gelijk als in 2010, namelijk gemiddeld 0,22. In 2009 was dit 0,24. In foodspeciaalzaken, genotmiddelenzaken en huishoudelijke artikelenzaken worden het vaakst extra kosten voor pinnen in rekening gebracht bij de klant. Worden extra kosten voor pinnen in rekening gebracht? Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Aan alle klanten Aan deel van de klanten Aan geen klanten Weet niet/wil niet zeggen Food speciaal 0% 5% 95% 1% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 0% 2% 98% 1% Genotmiddelen 0% 5% 95% 0% Kleding, schoenen en lederwaren 0% 0% 100% 0% Persoonlijke verzorging 0% 1% 99% 0% Woon en verlichting 0% 1% 98% 0% Huishoudelijke artikelen 0% 5% 95% 0% Consumentenelektronica 0% 1% 99% 0% Doe-het-zelf 0% 1% 99% 0% Media 0% 4% 96% 0% Overige non food 1% 3% 96% 0% Totaal gevestigde detailhandel 0% 2% 98% 0% Ambulante handel en rijdende winkels 0% 8% 92% 0% Aan alle klanten Aan deel van de klanten Aan geen klanten Weet niet/ wil niet zeggen Tot welk bedrag en hoeveel pinkosten worden in rekening gebracht? Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Vanwege het geringe aantal ondernemers dat extra kosten in rekening brengt voor pinnen, is een uitsplitsing naar branchecluster niet mogelijk. Gemiddeld bedrag tot welke kosten in rekening gebracht Gemiddeld in rekening gebracht bedrag ,81 0, ,95 0, ,48 0,24 10 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

11 8. Oordeel betrouwbaarheid pinbetalingsverkeer Het overgrote deel van de winkeliers die beschikken over een betaalautomaat, is van mening dat het pinbetalingsverkeer zeer betrouwbaar of betrouwbaar is. Slechts een enkeling bestempelt pinbetalingsverkeer als (zeer) onbetrouwbaar. Supermarktondernemers hebben het meeste vertrouwen in het pinbetalingsverkeer, ondernemers in de doe-hetzelfbranche en de branche voor huishoudelijke artikelen noemen het juist minder vaak zeer betrouwbaar. Wat is uw oordeel over de betrouwbaarheid van het pinbetalingsverkeer? Gevraagd aan ondernemers die ondernemers die pin-mogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. totaal weet niet/wil niet zeggen zeer onbetrouwbaar onbetrouwbaar neutraal betrouwbaar zeer betrouwbaar Geen pinmogelijkheid Food speciaal 13% 42% 40% 3% 2% 0% 0% 100% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 0% 58% 35% 5% 2% 0% 0% 100% Genotmiddelen 4% 44% 46% 4% 2% 0% 0% 100% Kleding, schoenen en lederwaren 1% 43% 52% 4% 0% 0% 0% 100% Persoonlijke verzorging 2% 50% 44% 3% 0% 1% 0% 100% Woon en verlichting 17% 46% 33% 3% 1% 0% 1% 100% Huishoudelijke artikelen 19% 32% 43% 6% 0% 0% 0% 100% Consumentenelektronica 9% 49% 36% 5% 1% 0% 0% 100% Doe-het-zelf 19% 32% 45% 2% 3% 0% 0% 100% Media 10% 48% 38% 2% 1% 0% 1% 100% Overige non food 8% 42% 42% 6% 2% 0% 0% 100% Totaal gevestigde detailhandel 8% 44% 43% 4% 1% 0% 0% 100% Ambulante handel en rijdende winkels 70% 12% 17% 0% 0% 0% 0% 100% HBD Monitor Betalingsverkeer

12 9. Ervaring met skimming In 2010 is voor het eerst gevraagd of men het afgelopen jaar te maken heeft gehad met skimming. In 2011 blijkt 1% van de winkeliers blijkt hier in het afgelopen jaar mee te maken te hebben gehad. In 2010 was dit eveneens 1%. In een groot aantal brancheclusters zegt geen van de ondervraagde ondernemers het afgelopen jaar te maken te hebben gehad met skimming. Dit geldt ook voor de genotsmiddelenbranche, terwijl vorig jaar in die branche nog 4% te maken had gehad met skimming. In winkels in kleding, schoenen en lederwaren heeft 3% te maken gehad met skimming. Heeft u in uw onderneming in het afgelopen jaar te maken gekregen met skimming? Het betreft alleen ondernemingen die beschikken over een betaalautomaat. Deze vraag is in 2010 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Ja Nee Weet niet/ wil niet zeggen Food speciaal 0% 100% 0% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 3% 97% 0% Genotmiddelen 0% 100% 0% Kleding, schoenen en lederwaren 2% 98% 0% Persoonlijke verzorging 0% 100% 0% Woon en verlichting 0% 100% 0% Huishoudelijke artikelen 0% 100% 0% Consumentenelektronica 0% 99% 1% Doe-het-zelf 0% 100% 0% Media 1% 99% 0% Overige non food 1% 99% 0% Totaal gevestigde detailhandel 1% 99% 0% Ambulante handel en rijdende winkels 0% 100% 0% Ja Nee Weet niet/ wil niet zeggen 12 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

13 10. Oordeel veiligheid gebruik verschillende betaalmiddelen 10.1 Contante betaling 15% van de winkeliers vindt contante betalingen (zeer) onveilig, de helft vindt het juist (zeer) veilig en een derde antwoordt neutraal. De branchecluster die contante betalingen het minst veilig vindt, is de supermarktbranche: maar liefst 40% noemt contante betalingen onveilig of zeer onveilig, een kwart noemt het veilig. Contante betaling Alle ondernemers Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. zeer veilig veilig neutraal onveilig zeer onveilig weet niet/ wil niet zeggen totaal Food speciaal 7% 54% 26% 12% 0% 0% 100% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 0% 25% 35% 28% 12% 0% 100% Genotmiddelen 2% 43% 38% 14% 1% 0% 100% Kleding, schoenen en lederwaren 3% 53% 34% 8% 1% 1% 100% Persoonlijke verzorging 5% 41% 38% 15% 1% 0% 100% Woon en verlichting 7% 41% 31% 17% 3% 2% 100% Huishoudelijke artikelen 2% 51% 27% 15% 2% 2% 100% Consumentenelektronica 6% 43% 36% 12% 2% 2% 100% Doe-het-zelf 6% 49% 30% 11% 2% 2% 100% Media 7% 46% 38% 8% 0% 1% 100% Overige non food 4% 42% 39% 13% 1% 1% 100% Totaal gevestigde detailhandel 4% 46% 34% 13% 2% 1% 100% Ambulante handel en rijdende winkels 8% 44% 28% 14% 4% 2% 100% 10.2 Pinnen Pinnen wordt gezien als een veilige betaalmethode. Maar liefst 98% bestempelt deze betaalmethode als (zeer) veilig. De verschillen tussen de brancheclusters zijn klein. Pinnen Alleen ondernemers die pinnen als betaalmogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. zeer veilig veilig neutraal onveilig zeer onveilig weet niet/ wil niet zeggen totaal Food speciaal 41% 54% 3% 1% 0% 1% 100% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 55% 42% 2% 2% 0% 0% 100% Genotmiddelen 45% 52% 3% 0% 0% 0% 100% Kleding, schoenen en lederwaren 45% 53% 2% 0% 0% 0% 100% Persoonlijke verzorging 44% 52% 4% 0% 0% 0% 100% Woon en verlichting 49% 50% 1% 0% 0% 0% 100% Huishoudelijke artikelen 35% 65% 0% 0% 0% 0% 100% Consumentenelektronica 46% 48% 4% 1% 0% 0% 100% Doe-het-zelf 38% 59% 3% 0% 0% 0% 100% Media 52% 47% 0% 0% 0% 0% 100% Overige non food 41% 55% 3% 0% 0% 0% 100% Totaal gevestigde detailhandel 44% 53% 2% 0% 0% 0% 100% Ambulante handel en rijdende winkels 44% 49% 7% 0% 0% 0% 100% HBD Monitor Betalingsverkeer

14 10.3 Chippen Van de winkeliers die de chipmogelijkheid aanbieden vindt 86% chippen een (zeer) veilige betaalmethode, 1% vindt chippen onveilig en 7% antwoordt neutraal. Chippen Alleen ondernemers die chippen als betaalmogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. zeer veilig veilig neutraal onveilig zeer onveilig weet niet/ wil niet zeggen totaal Food speciaal 28% 50% 7% 4% 0% 11% 100% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 38% 59% 3% 0% 0% 0% 100% Genotmiddelen 30% 61% 7% 1% 0% 1% 100% Kleding, schoenen en lederwaren 35% 49% 9% 0% 0% 7% 100% Persoonlijke verzorging 30% 61% 3% 0% 0% 6% 100% Woon en verlichting 35% 43% 6% 0% 0% 15% 100% Huishoudelijke artikelen 30% 59% 11% 0% 0% 0% 100% Consumentenelektronica 29% 52% 9% 3% 0% 7% 100% Doe-het-zelf 26% 67% 3% 0% 0% 4% 100% Media 35% 50% 3% 0% 0% 11% 100% Overige non food 30% 60% 6% 0% 0% 4% 100% Totaal gevestigde detailhandel 32% 54% 7% 1% 0% 7% 100% Ambulante handel en rijdende winkels 33% 39% 0% 0% 0% 27% 100% 10.4 Creditcard Een kwart van de ondernemers die de creditcard accepteren als betaalmiddel, noemt deze kaart zeer veilig, terwijl 59% de kaart veilig vindt. Ook staat 12% hier neutraal tegenover, dat is een wat hoger percentage dan we zagen bij pinnen en chippen. Creditcard Alle ondernemers. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. zeer veilig Veilig neutraal onveilig zeer onveilig weet niet/ wil niet zeggen totaal Food speciaal 21% 50% 11% 7% 0% 12% 100% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 40% 45% 10% 5% 0% 0% 100% Genotmiddelen 17% 54% 19% 8% 1% 2% 100% Kleding, schoenen en lederwaren 26% 62% 8% 2% 0% 2% 100% Persoonlijke verzorging 25% 65% 9% 0% 0% 2% 100% Woon en verlichting 25% 50% 10% 8% 0% 7% 100% Huishoudelijke artikelen 21% 49% 29% 1% 0% 0% 100% Consumentenelektronica 24% 50% 14% 4% 0% 7% 100% Doe-het-zelf 28% 63% 1% 0% 0% 7% 100% Media 26% 54% 15% 5% 0% 0% 100% Overige non food 14% 68% 17% 0% 0% 1% 100% Totaal gevestigde detailhandel 24% 59% 12% 3% 0% 3% 100% Ambulante handel en rijdende winkels 45% 30% 0% 0% 0% 25% 100% 14 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

15 10.5 Internet Betalen via internet wordt door ruim een kwart van de winkeliers die deze betaalmogelijkheid aanbieden, als zeer veilig gezien, 56% vindt het een veilige en 3% een onveilige betaalmethode. Daarnaast antwoordt 11% neutraal. Internet Alle ondernemers Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. zeer veilig veilig neutraal onveilig zeer onveilig weet niet/ wil niet zeggen totaal Food speciaal 22% 54% 15% 0% 0% 8% 100% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 27% 45% 27% 0% 0% 0% 100% Genotmiddelen 21% 54% 21% 0% 0% 4% 100% Kleding, schoenen en lederwaren 31% 50% 10% 5% 0% 4% 100% Persoonlijke verzorging 24% 65% 8% 0% 0% 3% 100% Woon en verlichting 33% 55% 10% 0% 0% 2% 100% Huishoudelijke artikelen 16% 74% 8% 1% 0% 2% 100% Consumentenelektronica 27% 53% 9% 7% 0% 5% 100% Doe-het-zelf 22% 66% 9% 1% 0% 2% 100% Media 32% 57% 8% 0% 1% 2% 100% Overige non food 24% 58% 7% 6% 2% 2% 100% Totaal gevestigde detailhandel 27% 56% 11% 3% 0% 3% 100% Ambulante handel en rijdende winkels 16% 70% 13% 0% 0% 1% 100% HBD Monitor Betalingsverkeer

16 11. Kassasysteem De computerkassa met verkoopregistratie en afrekenen is sterk in opkomst, 40% van de ondernemers in de gevestigde detailhandel heeft een dergelijke kassa. In 2006 was dit nog maar een kwart van de ondernemers. Deze toename gaat ten koste van de eenvoudige groepenkassa (in %, in %) en de elektronische kassa die niet is gekoppeld met beheersoftware (in %, in %). Het aandeel van de elektronische kassa die wel met beheersoftware is gekoppeld, is in de periode vrij constant, tussen 11% en 14%. Net als vorig jaar blijkt dat de supermarktbranche wat betreft hun kassasysteem vooruit loopt op de overige brancheclusters. In de supermarkten bevinden zich relatief weinig eenvoudige groepenkassa s, maar juist veel computerkassa s en aan beheersoftware gekoppelde elektronische kassa s. De eenvoudige groepenkassa wordt net als in de afgelopen jaren nog het meest gebruikt door winkels in overige non-food en winkels in huishoudelijke artikelen. Type kassasysteem: Eenvoudige groepenkassa Elektronische kassa die niet Elektronische kassa die wel Computerkassa met verkoopregistratie Nog een ander kassasysteem, Weet niet/wil niet zeggen gekoppeld is met beheersoftware gekoppeld is met beheersoftware en afrekenen namelijk: Food speciaal 40% 14% 15% 29% 2% 1% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 5% 0% 28% 65% 0% 3% Genotmiddelen 22% 3% 16% 56% 3% 0% Kleding, schoenen en lederwaren 31% 3% 11% 48% 6% 1% Persoonlijke verzorging 21% 3% 15% 53% 6% 2% Woon en verlichting 35% 4% 1% 15% 44% 0% Huishoudelijke artikelen 44% 2% 4% 29% 21% 0% Consumentenelektronica 33% 4% 11% 39% 14% 0% Doe-het-zelf 37% 6% 7% 28% 22% 2% Media 33% 3% 10% 44% 9% 1% Overige non food 52% 3% 7% 31% 7% 0% Totaal gevestigde detailhandel 33% 5% 11% 40% 11% 1% Ambulante handel en rijdende winkels 20% 4% 0% 8% 68% 0% Eenvoudige groepenkassa Elektronische kassa die niet gekoppeld is met beheersoftware Elektronische kassa die wel gekoppeld is met beheersoftware Computerkassa met verkoopregistratie en afrekenen Nog een ander kassasysteem, namelijk: Weet niet/ wil niet zeggen HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

17 12. Plannen voor pin-only kassa s In 2010 is voor het eerst gevraagd of men plannen heeft om over te gaan op pin-only kassa s. Dat wil zeggen kassa s waarbij niet meer contant kan worden betaald. Deze kassa s hebben geen geld meer in de kassaladen en contant geld wordt door de caissières bij deze kassa s niet meer aangenomen of uitbetaald. Op die manier worden contante betalingen, en dus contant geld, uitgebannen. Het aantal ondernemers dat overweegt om pin-only kassa s te plaatsen is vergelijkbaar met vorig jaar. Met name supermarktondernemers spelen met de gedachten om een pin-only kassa aan te schaffen. Meer dan een op de vijf supermarktondernemers denkt na over een overstap op pin-only kassa s. In de overige brancheclusters is dit lager. Heeft u plannen om het aantal contante betalingen in uw bedrijf te verminderen door te gaan werken met pin-only kassa s, dat wil zeggen kassa s waarbij de klant alleen nog maar kan betalen met pin-, chip- en/of credit card? Deze vraag is in 2010 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Ja Nee Weet niet/ wil niet zeggen Food speciaal 0% 100% 0% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 22% 74% 4% Genotmiddelen 3% 96% 1% Kleding, schoenen en lederwaren 1% 97% 2% Persoonlijke verzorging 2% 96% 2% Woon en verlichting 0% 99% 1% Huishoudelijke artikelen 0% 100% 0% Consumentenelektronica 1% 98% 1% Doe-het-zelf 1% 99% 0% Media 1% 97% 2% Overige non food 1% 98% 1% Totaal gevestigde detailhandel 2% 96% 2% Ja Nee Weet niet/ wil niet zeggen HBD Monitor Betalingsverkeer

18 13. Koppeling van betaalautomaat aan de kassa In 2009 is de vraag of de pinautomaat gekoppeld is aan de kassa voor het eerst meegenomen in de monitor. Er is in 2011 geen verbetering te zien ten opzichte van 2010, het aandeel winkels waar de betaalautomaat niet is gekoppeld aan de kassa is in %, in %. Ruim een derde heeft alle betaalautomaten aan de kassa gekoppeld, 1% een deel van de betaalautomaten. Er bestaan duidelijk verschillen tussen de brancheclusters. In de supermarktbranche geven bijna alle winkeliers aan dat de pinautomaten aan de kassasystemen gekoppeld zijn. Bij winkels in woon- en verlichtingsartikelen is dit slechts 9%. Is de betaalautomaat gekoppeld aan de kassa? Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Ja, alle automaten Ja, deel van de automaten Nee Weet niet/wil niet zeggen Food speciaal 18% 0% 82% 0% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 95% 2% 3% 0% Genotmiddelen 63% 2% 35% 0% Kleding, schoenen en lederwaren 35% 2% 63% 0% Persoonlijke verzorging 41% 0% 58% 0% Woon en verlichting 9% 1% 90% 0% Huishoudelijke artikelen 30% 2% 68% 0% Consumentenelektronica 17% 1% 82% 0% Doe-het-zelf 24% 2% 74% 0% Media 36% 0% 64% 0% Overige non food 21% 1% 78% 0% Totaal gevestigde detailhandel 34% 1% 65% 0% Ambulante handel en rijdende winkels 6% 0% 94% 0% Totaal gevestigde detailhandel Ja, alle automaten Ja, deel van de automaten Nee HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

19 14. Scannen van artikelen aan de kassa Sinds 2006 vertoont het percentage ondernemers dat artikelen scant aan de kassa, een stijgende lijn. In 2006 gaf nog 35% aan artikelen te scannen, in 2011 is dit 44%. Tussen de brancheclusters zijn sterke verschillen zichtbaar. Zo wordt in slechts 9% van de foodspecialiteitenwinkels en de woon- en verlichtingszaken gescand. Daarentegen scant vrijwel elke supermarkt. De andere brancheclusters zitten hier tussenin. Scannen van artikelen aan de kassa Ja Nee Food speciaal 9% 91% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 95% 5% Genotmiddelen 72% 28% Kleding, schoenen en lederwaren 59% 41% Persoonlijke verzorging 59% 41% Woon en verlichting 9% 91% Huishoudelijke artikelen 33% 67% Consumentenelektronica 46% 54% Doe-het-zelf 35% 65% Media 63% 37% Overige non food 30% 70% Totaal gevestigde detailhandel 44% 56% Ambulante handel en rijdende winkels 7% 93% Totaal gevestigde detailhandel Ja Nee HBD Monitor Betalingsverkeer

20 15. Gebruik van klantenpassen In het gebruik van klantenkaarten zijn geen grote verschuivingen te zien. Het gebruik varieert in de periode 2006 tot en met 2011 van 20% in 2006 en 24% in Als we inzoomen op de branchecluster, zien we dezelfde verschillen als in de voorgaande jaren. In de brancheclusters genotmiddelenzaken, winkels in persoonlijk verzorging en de kleding-, schoenen- en lederwarenwinkels wordt het meest gewerkt met klantenpassen. In woon- en verlichtingszaken en de winkels in huishoudelijke artikelen is de uitgifte van klantenkaarten daarentegen weinig gangbaar. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de lage aankoopfrequentie in deze brancheclusters, waardoor minder sprake is van vaste klanten. Ook onder ambulante handelaren en rijdende winkels wordt bijna geen gebruik gemaakt van klantenkaarten. Gebruik van klantenpassen Ja Nee Food speciaal 20% 80% Supermarkten ( 5 werkz. pers.) 22% 78% Genotmiddelen 45% 55% Kleding, schoenen en lederwaren 33% 67% Persoonlijke verzorging 43% 57% Woon en verlichting 5% 95% Huishoudelijke artikelen 7% 93% Consumentenelektronica 9% 91% Doe-het-zelf 20% 80% Media 27% 73% Overige non food 18% 82% Totaal gevestigde detailhandel 24% 76% Ambulante handel en rijdende winkels 2% 98% Totaal gevestigde detailhandel Ja Nee 20 HBD Monitor Betalingsverkeer 2011