Bent u al klaar voor het nieuwe pinnen?

Transcriptie

1

2 Bent u al klaar voor het nieuwe pinnen? Voorwoord Als ondernemer in de tabaks- en gemaksdetailhandel wilt u uw klanten een optimale service bieden, maar u wilt ook uw betalingsverkeer veilig en efficiënt maken. Hét middel hiervoor is pinnen. In 92% van alle tabaks- en gemakswinkels kan al gepind worden. Dat is 5% meer dan in de totale gevestigde detailhandel. Onze branche loopt wat dit betreft voor, maar nog 31% van deze ondernemers maakt gebruik van een inbelverbinding in plaats van het pinnen via breedband. Hier is nog een grote verbeterslag te maken. In mijn eigen winkel kan al sinds 2004 gepind worden via een breedbandverbinding. Een breedbandverbinding is niet alleen sneller en goedkoper, maar ook noodzakelijk voor het nieuwe pinnen (pinnen via de EMV chip). Op 1 januari 2012 wordt pinnen via EMV verplicht. Veel ondernemers moeten nog hun pinautomaat en hun bankcontract aanpassen. In deze pinwijzer wordt precies besproken welke stappen u als ondernemer moet nemen. Klanten willen tegenwoordig overal kunnen pinnen en verwachten dat ook. Maar ook voor mij en mijn medewerkers is pinnen prettig. Pinnen is goed voor de doorstroming aan de kassa, geen gedoe meer met klein geld en bovendien staat het geld meteen op mijn rekening. Het is daarnaast goed voor de omzet. Want klanten die pinnen zijn sneller geneigd wat extra s te kopen: een tijdschrift, wat snoep of nog even snel een lot bijvoorbeeld. Ze hebben immers toch genoeg geld op zak met de pinpas. En natuurlijk is het veilig om minder contant geld in de winkel te hebben. In deze pinwijzer worden de belangrijkste zaken van het nieuwe pinnen besproken. Daarnaast kunt u in deze pinwijzer nog veel andere nuttige informatie over pinnen vinden. Ik raad u daarom aan deze wijzer aandachtig te lezen en er uw voordeel mee te doen. Pinnen is goed voor u en voor uw klant! 2 Jos Zuijdwijk, voorzitter NSO en eigenaar van Primera Zuijdwijk te Leidschendam

3 EMV: het nieuwe pinnen gaat beginnen Van strip naar chip EMV staat voor Eurocard, Mastercard en Visa. EMV is de nieuwe internationale standaard voor betalingen en geldopnames met creditcards en debetbetaalkaarten (de gewone betaalpas). Een EMV-betaling is een betaling via de chip op de betaalpas, de EMV-chip. De klant die elektronisch betaalt, haalt de pas niet meer met de magneetstrip door de pinautomaat maar steekt de pas met de chip in de pinautomaat. Van strip naar chip dus. Waarom het nieuwe pinnen? Europa streeft naar één Europese betaalmarkt, waarbij geen verschil meer is tussen binnenlandse en grensoverschrijdende transacties binnen de landen. Daarom wordt er overgestapt op het nieuwe pinnen. Bovendien is het doel om fraude door het kopiëren van de magneetstrip (skimming) tegen te gaan. De meeste Europese landen zijn al overgestapt op EMV. Nederland zou dat volgens de oorspronkelijke plannen pas doen in Echter, vanwege het grote aantal skimming-gevallen gaat Nederland het nieuwe pinnen - de omschakeling naar het betalen via de chip op de betaalpas nu voor 2012 versneld invoeren. Onderneem tijdig actie, anders loopt u het risico dat u straks geen elektronische betalingen meer kunt accepteren. Wanneer start het nieuwe pinnen? Voor een EMV-transactie moeten alle geldautomaten van de banken, pinautomaten van ondernemers en bankpassen van de consumenten worden aangepast. De geldautomaten en de betaalpassen zijn helemaal of voor een groot deel klaar voor het nieuwe pinnen, maar veel ondernemers moeten nog hun pinautomaat aanpassen. Het nieuwe pinnen in eind 2011 lijkt nog heel ver weg, maar gezien het grote aantal pinautomaten dat moet worden vervangen, kunt u beter snel aan de slag gaan met EMV. Een paar maanden wachttijd is niet ongebruikelijk. Dus onderneem tijdig actie anders loopt u het risico dat u straks geen elektronische betalingen meer kunt accepteren. Bovendien zijn er een aantal financiële regelingen, waarbij geldt op = op. Wat merkt de consument ervan? De invoering van EMV vraagt een andere handeling: niet langer haalt de consument de betaalpas door de kaartlezer, maar steekt hij de kaart in de chiplezer van de pinautomaat. Hierna toetst de klant de pincode in en dient de kaart gedurende de gehele transactie in de pinautomaat te blijven zitten. Vanaf 1 januari 2012 is het nieuwe pinnen in Nederland verplicht. De landelijke campagne om de consument hierover te informeren start begin Ondernemers die starten met pinnen Alle pinautomaten die nu worden verkocht of verhuurd kunnen ook gebruikt worden voor het nieuwe pinnen. Mogelijk moeten deze (softwarematig) nog worden aangepast. Let wel op dat bij het afsluiten van het bankcontract de nieuwe pinmerken worden meegenomen. De banken die de zogenoemde Nadere Overeenkomst hebben getekend (zie hebben afgesproken dat dezelfde (of betere) voorwaarden en tarieven als op 1 januari 2009 golden in ieder geval tot 2014 gehandhaafd blijven. Vanaf 1 januari 2012 is het nieuwe pinnen in Nederland verplicht. 3

4 Ondernemers die al pin hebben U moet actie ondernemen. Zorg dat u tijdig klaar bent voor het nieuwe pinnen. Door het aanpassen van uw bankcontract en uw pinautomaat: Informeer bij uw bank naar het nieuwe contract dat u nodig heeft. De banken die de zogenoemde Nadere Overeenkomst hebben getekend (zie hebben afgesproken dat dezelfde (of betere) voorwaarden en tarieven als op 1 januari 2009 golden in ieder geval tot 2014 gehandhaafd blijven. Om ook EMV-passen te accepteren, moet uw pinautomaat geschikt zijn voor EMV. Soms is een update al voldoende, maar het kan ook zijn dat uw pinautomaat niet EMV-geschikt te maken is. In dat geval zult u een nieuwe pinautomaat moeten aanschaffen. Informeer bij uw leverancier of uw pinautomaat een upgrade nodig heeft of moet worden vervangen. Check dan direct of u in aanmerking komt voor de Vroege vogelkorting wanneer u in 2010 actie onderneemt en/of u gebruik kunt maken van de Sloopregeling Betaalautomaten; dit is afhankelijk van het type automaat. Ook andere subsidieregelingen kunnen van toepassing zijn. Begin vandaag! Bekijk het stappenplan en check de financiële regelingen op > acceptanten. Wat kost overstappen op het nieuwe pinnen? Aan overstappen op EMV zijn geen kosten verbonden. U moet echter wel beschikken over een daarvoor geschikte pinautomaat en een contract voor de verwerking van betaaltransacties van de EMV-merken (Maestro en V PAY). Hieraan kunnen, afhankelijk van uw situatie, kosten verbonden zijn. Ook dient u rekening te houden met (beperkte) interne kosten, zoals voor het inlichten van uw personeel met betrekking tot het nieuwe pinnen. Bij de invoering van het nieuwe pinnen bent u daarnaast mogelijk extra tijd kwijt om klanten te assisteren bij het gebruik van de nieuwe betaalwijze. De kosten voor het aanpassen van uw pinautomaat zijn afhankelijk van het merk, type en aantal pinautomaten dat u heeft. En van de afspraken met uw leverancier. Veel leveranciers hebben een EMV-upgrade mee verkocht bij levering van een EMV-geschikte terminal. Maar er zijn ook pinautomaten die absoluut ongeschikt zijn voor het nieuwe pinnen. Die moeten vervangen worden. In sommige gevallen kunt u gebruik maken van een financiële tegemoetkoming: de Sloopregeling Betaalautomaten. Bovendien zijn er andere financiële regelingen waar u mogelijk gebruik van kan maken. Lees hier meer over op Let op dat bij het afsluiten van het bankcontract de nieuwe pinmerken worden meegenomen. Het nieuwe pinnen: van strip naar chip Niet meer de betaalpas door de kaartlezer, maar in de chiplezer Klant toetst pincode in en drukt op ok. De pas blijft gedurende de hele transactie in de chiplezer Betaling gereed. Pas kan uit de chiplezer. U overhandigt pin- en kassabon. 4

5 Welke verbinding voor uw pinautomaat? Een analoge lijn tegenover een breedbandverbinding Pinautomaten moeten een verbinding leggen met de transactieverwerker. De belangrijkste keuze is die tussen een analoge verbinding en een breedbandverbinding. Bij een analoge verbinding wordt er per transactie ingebeld. De kosten per transactie zijn relatief hoog (iedere transactie kost een tik) en de vaste kosten laag. Bij een breedbandverbinding is er een constante verbinding tussen de pinautomaat en de verwerker. Een pintransactie gaat daardoor veel sneller. De vaste kosten kunnen iets hoger zijn dan bij analoog pinnen (verschilt per aanbieder), maar de kosten per transactie weer veel lager. Hoe meer u pint, hoe groter het voordeel van breedbandpinnen. Aangezien detaillisten in onze branche altijd wel een paar honderd pintransacties per maand hebben, loont het voor iedere ondernemer. Wanneer ook andere toepassingen over dezelfde breedbandverbinding lopen (denk aan internet en bellen) wordt het financieel nog aantrekkelijker. U kunt immers meerdere abonnementen vervangen door één breedbandverbinding en hierdoor eenvoudig kosten besparen. Een breedbandverbinding; zeker voor het nieuwe pinnen! Voor eind 2011 schakelt heel Nederland om naar het nieuwe pinnen. Deze zogenoemde EMV-transacties (pinnen via de chip op de betaalpas) zijn veiliger dan de huidige betalingen. Er moet bij deze EMVtransacties meer informatie worden uitgewisseld. Meer interactie betekent een potentieel langzamere transactie. Daarom is breedband de aangewezen verbinding voor het nieuwe pinnen. De eerste metingen lieten een verschil zien van een halve minuut voor een nieuwe pin-transactie via een analoge verbinding versus een paar tellen voor een nieuwe pin-transactie via een breedbandverbinding. Keuze aanbod breedbandpinnen Tot nu toe kon alleen gepind worden via speciale voor het pinnen gecertificeerde lijnen. Daarbij gaat het pinnen via een gesloten circuit. Er wordt bovendien een beschikbaarheid van minimaal 99,6% gegarandeerd. Vanaf november worden pintransacties mogelijk via het gewone internet. Voor u betekent dat, dat u meer keuzemogelijkheden krijgt. En het kan abonnementskosten schelen. Als u al over een gewone internetverbinding beschikt, kunt u deze voortaan zonder extra kosten gaan gebruiken voor pinverkeer. Welke vorm van breedbandverbinding (zakelijk internet, gecertificeerd of niet-gecertificeerd of een eenvoudige consumentenlijn) voor u de juiste is, hangt af van uw bedrijf en uw wensen. U wilt uiteraard een deskundige leverancier en een die snel in actie komt bij storingen, om die redenen kiezen veel ondernemers voor een zakelijk abonnement. Raadpleeg uw telecomleverancier of adviseur en vraag ook uw overige data- en telecommunicatie (bellen, internet, faxen, alarm) erbij te betrekken. Op vind u uitgebreide informatie over breedbandpinnen. 5

6 Begin met pin Ideaal voor de tabaks- en gemakswinkel die begint met pinnen! Wat zijn slimme Pin Pakketten? U wilt uw klant optimale service bieden, maar ook uw betalingsverkeer veiliger en efficienter maken? Met de Slimme Pinpakketten kan dit. Slimme Pinpakketten zijn totaaloplossingen, die bestaan uit minimaal een betaalterminal en een telecomcontract. Maar vaak zijn ze ook inclusief bankkosten, internetgebruik en zelfs telefonie. Slim zijn ze verder door de 1-loketgedachte. En doordat u tegen vaste kosten tot een bepaald maximum of zelfs onbeperkt kunt laten pinnen. Met Slimme Pinpakketten heeft u de kosten in de hand en komt u niet voor verrassingen te staan. Wie biedt de Slimme Pinpakketten aan? De Slimme Pinpakketten zijn door marktpartijen ontwikkeld naar aanleiding van een oproep van de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen (een gezamenlijk initiatief van banken en toonbankinstellingen). Deze stichting stelt hoge eisen op het gebied van kosten en het ontzorgen van de ondernemer. Alleen pakketten die aan deze eisen voldoen, komen in aanmerking voor de kwalificatie Slim Pinpakket. De Stichting verhuurt of verkoopt zelf geen pinautomaten en is volkomen onpartijdig. Meer informatie kunt u vinden op Nu extra voordelig met 100,- subsidie! De NSO en Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen hebben samen een kortingsactie opgezet, waardoor u met 100,- subsidie een Slim Pinpakket kan aanschaffen. Deze actie is alleen geldig voor tabaksen gemakswinkels die starten met pinnen. Met de actiecode NSO2010.pinnen kunt u op de website een subsidienummer aanvragen. Bij de aanschaf van het abonnement kunt u dit subsidienummer overhandigen aan de leverancier waarna u 100,- korting ontvangt. U kunt op de website ook het aanbod van Slimme Pinpakketten en de voorwaarden van de actie vinden. Wees er snel bij, want de actie is geldig tot 31 december

7 Pinnen Stimuleren? Veel ondernemers beseffen de voordelen van pinnen: meer omzet, meer gemak en meer veiligheid. Bovendien is uit onderzoek gebleken dat wanneer er eenmaal een pinautomaat is aangeschaft een pintransactie meestal minder kost dan een contante transactie. Dus wanneer u in uw tabaks- en gemakswinkel al een pinautomaat heeft, is het interessant om klanten zoveel mogelijk met de pinpas te laten betalen. Hoe kunt u het pinnen stimuleren? POS materiaal Met Point Of Sale materiaal, zoals flyers, pingluurders, stickers en posters kunt u aan klanten duidelijk maken dat er gepind kan worden. U kunt dit materiaal gratis aanvragen op Positie pinautomaat belangrijk Uit onderzoek onder consumenten is naar voren gekomen dat de positie van de pinautomaat erg belangrijk is bij de keuze van de klant om wel of niet te gaan pinnen. Wanneer de pinautomaat niet goed zichtbaar is, denken veel klanten dat de ondernemer liever contant geld heeft. Dan zullen zij minder snel kiezen om met de pinpas te betalen. Zorg daarom dat de pinautomaat duidelijk zichtbaar is, goed toegankelijk is en daar staat waar betaald wordt. De positionering van de pinautomaat is ook belangrijk voor mensen met een beperking. Viziris, de belangenbehartiger van blinden en slechtzienden, heeft hier onderzoek naar gedaan en is gekomen tot een zet van aanbevelingen, die u kunt terugvinden op Stel de pinvraag! Klanten beslissen meestal pas op het moment van betalen hoe zij gaan betalen. Als u op dat moment vraagt of de klant wil gaan pinnen, dan zal deze vaak geneigd zijn om dat ook te doen. Door de campagne Klein Bedrag? Pinnen Mag! is er minder gêne om bedragen onder een tientje te pinnen. Toch stelt u uw klanten gerust door actief aan te geven dat ze bij u kunnen pinnen. Hou een pinactie Met een leuke actie, die niet veel geld hoeft te kosten, kan het pinnen extra onder de aandacht gebracht worden. Op staan verschillende voorbeelden van pin-acties. Een dergelijke actie kan u bovendien ook gratis publiciteit opleveren. Neem voor meer informatie contact op met de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen via info@efficientbetalen.nl of Zorg ervoor dat de pinautomaat duidelijk zichtbaar is, goed toegankelijk is en daar staat waar betaald wordt. 7

8 WWW Interessante links Portal met daaronder de belangrijkste websites over pinnen (waaronder een rekenmodule, bestelsite promotiemateriaal en voorbeelden van pin-acties) Informatie over pinautomaten Voor slimme ondernemers Informatie over het nieuwe pinnen de brancheorganisatie voor tabaks- en gemakswinkels Informatie over de week van het pinnen (1 t/m 7 november 2010) 8

9 PINNEN IS PRETTIGER VOOR DE ONDERNEMER EN VOOR DE KLANT Steeds meer consumenten gaan de deur uit zonder te controleren of ze wel genoeg geld bij zich hebben. Ze hebben immers een betaalpas bij zich en ze kunnen bijna overal pinnen. Komen ze in een winkel waar niet gepind kan worden, dan beperken ze zich tot aankopen waarvoor ze het geld op zak hebben of lopen weg. Veel klanten denken zo. Daarnaast is pinnen sneller aan de kassa. Ze hoeven niet iedere keer geld te zoeken en hebben geen dikke portemonnee vol geld. Wat ook weer veilig is. Voor u is het daarom belangrijk dat er ook in uw tabaks- en gemakswinkel gepind kan worden. Niet alleen voor een goede service naar de klant, maar pinnen kent ook voor u als ondernemer vele voordelen. PINNEN IS PRETTIGER VOOR UW OMZET De klant heeft altijd voldoende geld op zak Geen verlies van klanten. Veel klanten zien af van een aankoop wanneer zij eerst geld uit de muur moeten halen Meer impulsaankopen. Doordat een klant niet wordt begrenst door een bepaald bedrag in zijn portemonnee, kan deze eerder verleid worden tot extra aankopen Het geld staat meteen op uw bankrekening De kosten voor uw bedrijfsvoering zullen dalen (bijvoorbeeld lagere wisselgeldkosten, lagere afstortkosten, minder teluren, lagere verzekeringskosten en indien u pint via een breedbandverbinding bespaart u op telefoonkosten en internetkosten). Daarnaast komen er allerlei nieuwe aanbiedingen rondom de laagwaardige betalingen die voor tabaksondernemers goed uitpakken. Daarbij zien we dat de kosten voor cash afhandeling in de komende jaren alleen maar veel duurder zullen worden Door te pinnen is ook de kans op kassaverschillen kleiner OOK VOOR UW VEILIGHEID Minder contant geld in de kassa. Dit betekent minder kans op overvallen. Veilig voor u en uw klant Minder kans op derving en interne criminaliteit Minder kans op vals geld Minder geld aan- en afvoer Minder geld in de kluis Minder kans op derving EN OOK VOOR UW GEMAK Geen gedoe met klein geld De ondernemer hoeft minder te tellen Automatische administratie Het geld staat meteen op uw bankrekening De ondernemer hoeft minder vaak naar de bank voor het afstorten en wisselgeld Snellere doorstroming aan de kassa Minder kans op overvallen: veilig voor u en uw klant. 9

10 Promotiemateriaal Om uw klanten te laten zien dat u pinbetalingen accepteert, heeft u bij uw betaalautomaat promotiemateriaal ontvangen. Indien nodig kunt u kosteloos extra promotiemateriaal bestellen via Het materiaal speelt in op het probleem dat klanten regelmatig contant betalen, ook als zij eigenlijk een voorkeur voor pinnen hebben. Wanneer de klant denkt dat u liever contant geld ontvangt (bijvoorbeeld omdat het bedrag niet al te hoog is), dan laat hij sneller zijn pinpas in de portemonnee zitten. Het promotiemateriaal is ontwikkeld voor de ondernemer die wil aangeven dat er in de tabaks- en gemakswinkel gepind kan worden. Op kunt u ook terecht voor informatiemateriaal om uw medewerkers over de voordelen van pinnen te informeren. Sloopregeling Er zijn betaalterminals in Nederland die in het kader van het nieuwe pinnen vervroegd moeten worden afgeschreven omdat ze niet voldoen aan de eisen die vanaf 1 januari 2012 gesteld worden. Ondernemers die beschikken over een betaalautomaat waarvan het veiligheidscertificaat vervalt in 2012 of 2013 kunnen in aanmerking komen voor de zogenaamde sloopregeling. De slooppremie, die kan variëren van 50 tot 250, wordt aan ondernemers via een korting op de aankoop van vervangende betaalautomaten uitgekeerd. De betaalautomaatleveranciers geven de korting bij de aankoop van een nieuwe betaalautomaat en bij inruil van de te vervangen betaalautomaat. De sloopregeling loopt tot en met 30 juni 2011 en wordt toegepast zolang het maximale beschikbare budget toereikend is. Daarbij geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt. Ondernemers die beschikken over een betaalterminal die moet worden vervangen, worden benaderd door de leverancier van de terminal met een aanbieding voor een nieuwe betaalterminal. Heeft u recentelijk geen nieuwe betaalterminal aangeschaft en bent u benieuwd of uw automaat vervangen moet worden? Op kunt u zien of uw terminal geschikt is voor het nieuwe pinnen of dat u een nieuwe nodig heeft. U kunt gelijk zien of u in aanmerking komt voor de sloopregeling. Ook zijn er andere financiële regelingen waar u mogelijk gebruik van kan maken. Lees hier meer over op Betaalautomaten die in aanmerking komen voor de sloopregeling: Leverancier terminal CCV Pay-o-maat 2000/IPT 2010 GSM Sapphire /UPT9870 ICP Xplorer-serie Secura ITA PSTN Payzone epoint 8200 Sepay (pinlinq) Pinlinq Toonbank Pinlinq Mobiel Premiebedragen sloopregeling: 10 Aankoopdatum Vaste / mobiele automaten voor 30/06/ /07/06 31/12/ /01/07 30/06/ /07/07 31/12/ /01/08 30/06/ /07/08 27/05/09 250

11 Week van het pinnen (1 t/m 7 nov 2010) Pinnen is snel, makkelijk en veilig. Toch wordt er nog veel met contant geld betaald. Om het pinnen te stimuleren organiseert de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen landelijk de week van het pinnen. Want pinnen is niet alleen goed voor u als ondernemer, maar ook voor uw klanten. Wat is de week van het pinnen? Tijdens de week van het pinnen maakt uw klant kans op het winnen van 250,- en krijgt u, als ondernemer, de transactiekosten van het pinnen van 1 tot en met 7 september vergoed. U kunt dit voordeel voor u zelf houden, maar u kunt het ook schenken aan een goed doel. De keuze is aan u! Besluit u om uw kostenvoordeel weg te geven, dan adviseren wij om samen met uw medewerkers een (lokaal) goed doel uit te zoeken. Voor uw medewerkers is het makkelijker om uw klanten te vragen of ze willen pinnen en uw klanten doen dit dan ook graag. Na de week van het pinnen regelt u zelf de schenking aan het goede doel. U doet automatisch en gratis mee! Om mee te doen aan de week van het pinnen hoeft u als ondernemer zelf niets te doen. Deelname is gratis en u doet automatisch mee! Uw bank zal het gratis pinnen van 1 tot en met 7 november 2010 achteraf met u verrekenen. U kunt dit voordeel voor u zelf houden, maar u kunt het ook schenken aan een goed doel. Pin en win Uw klanten maken kans op het winnen van een geldprijs. Voor elk uur dat de week van het pinnen duurt wordt 250,- weggegeven. Als uw klanten pinnen, doen zij automatisch mee. Winnaars worden ná de week van het pinnen geïnformeerd. Promotie Door middel van radiocommercials en advertenties zal landelijk veel aandacht gevraagd worden voor de week van het pinnen. Naast het ophangen van de promotiematerialen die u eind september in combinatie met de Betaalwijzer heeft ontvangen, kunt u de actie ook ondersteunen met speciale pinaanbiedingen. Bewaar de blauwe envelop pinnen is gratis goed. Voor extra gratis promotiemateriaal en meer informatie over de week van het pinnen gaat u naar: 11

12 Wist u dat.. Sinds 1987 in Nederland aankopen afgerekend worden met de bank- en giropas met pincode In Nederland al meer dan 20 miljoen betaalpassen in omloop zijn waarmee met pin wordt betaald Vrijwel iedere volwassenen Nederlander boven de 18 jaar (98%) één of meer pinpassen heeft In Nederland inmiddels bijna locaties zijn waar men kan pinnen Bij 92% van de tabaks- en gemaksondernemers gepind kan worden ten opzichte van 87% in de totaal gevestigde detailhandel 10% van de pinautomaten ouder is dan 5 jaar 31% van de tabaks- en gemaksondernemers nog gebruik maakt van een inbelverbinding voor het pinverkeer. Als pinnen via EMV eenmaal ingevoerd is, het pinnen via een inbelverbinding bijna onmogelijk is In onze branche de kennis over EMV het grootst is (82%) Toch slechts 59% van alle betaalautomaten voorbereid is op EMV Uw pinapparaat voor 1 januari 2012 EMV geschikt moet zijn, maar de subsidies wel eerder stoppen is samengesteld door de NSO, brancheorganisatie voor de tabaksdetailhandel met steun van de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen. Postbus AG Leidschendam Tel: Fax: nso@tabaksdetailhandel.nl Internet: colofondeze pinwijzer Oktober 2010