Kinderen en jongeren over erfgoed en archeologie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kinderen en jongeren over erfgoed en archeologie"

Transcriptie

1 Kinderen en jongeren over erfgoed en archeologie Presentatie op het congres Cultuur in Beeld Paul Sikkema Rotterdam 7 december 2016

2 Even voorstellen

3

4

5

6 Over het onderzoek

7

8

9

10

11

12

13

14 Toelichting Er is geen periode waarin een mens zo veel verandert. Het is een proces. Kinderen en jongeren willen groter worden en dingen doen waar ze eigenlijk nog niet aan toe zijn. Ze willen carrière maken. De diversiteit neemt toe. Veel activiteiten hebben een sociaal karakter.

15 Over het onderzoek Doel: Inzicht krijgen in de houding van kinderen en jongeren van 8 t/m 18 jaar ten opzichte van archeologie en in mogelijkheden om ze bij archeologie te betrekken op een voor hun aantrekkelijke manier. Waar zijn ze enthousiast over en waarover niet.

16 Over het onderzoek Opzet: Kwalitatief onderzoek. Uitgebreide gesprekken met 32 kinderen en jongeren (in tweetallen en drietallen), op 3 plekken in Nederland. Uitgevoerd in de eerste helft van Onderwerpen: Vrijetijdsbesteding, archeologie. Veel beeld.

17 Deel 1: vrije tijd

18

19 Musea: spontane reacties Dat is saai!! Ik moet mee met mijn ouders. Rondjes langs schilderijen lopen. Je mag niets aanraken. Je mag niet praten. Als je via school gaat, dan is het vaak verplicht, dan is het ook al minder leuk.

20 Interessante musea (voorbeelden) Corpus. Het Nationaal Militair Museum. Het Openluchtmuseum. Het Aviodrome. Naturalis. Als ze ouder worden, komen ze met andere vragen.

21 Interessante musea (vervolg) Het Anne Frank Huis. Kamp Vught. Auschwitz.

22 Deel 2: archeologie

23 Bovenbouw basisschool Archeologie is een lastig woord. Ze staan open ten opzichte van dit onderwerp. Wat vinden ze interessant: 1. Skeletten, botten en schedels. 2. Bijzondere voorwerpen die een band hebben met hun leefomgeving. 3. Zelf iets doen.

24 Bovenbouw basisschool Wat vinden ze minder interessant: 1. Scherven, potten en stenen. 2. Passief kijken of luisteren naar verhalen die door rondleiders verteld worden. 3. Mensen die in kleren uit het verleden bij een vuurtje zitten. Altijd hetzelfde.

25

26

27 Jongeren Het wordt voor onze leeftijd vaak heel saai uitgelegd. Er wordt niet echt wat van gemaakt. Ze verwachten maar dat wij het net zo interessant vinden als volwassenen! Meisje, bovenbouw havo.

28

29 Onderbouw middelbare school Ook deze jongeren staan overwegend positief ten opzichte van archeologie. Wat vinden zij interessant: 1. De verhalen achter voorwerpen die gevonden zijn. Over het dagelijks leven van mensen, met alles erop en eraan. 2. Het reconstrueren van mensen uit het verleden. 3. De inzet van moderne technologie, zoals VR of 360 graden video s.

30 Onderbouw middelbare school Wat vinden ze minder leuk en interessant: 1. De objecten zelf, tenzij die er heel mooi uitzien of heel bijzonder zijn. Vitrinekasten vol. 2. Rondleiders die zichzelf graag horen praten. School, eindeloos veel feiten. 3. Dat volwassenen tegen ze zeggen dat archeologie zo belangrijk en interessant is. Dat bepalen ze zelf wel!

31

32

33 Bovenbouw middelbare school De diversiteit neemt toe. Deze jongeren staan duidelijk verder af van archeologie. Advies: leg de nadruk op jongeren die affiniteit hebben met geschiedenis en archeologie. Wat vinden zij interessant: 1. Bloeiperiodes van culturen uit het verleden. 2. Als wordt aangesloten bij studies en beroepen die ze overwegen.

34 Bovenbouw middelbare school Wat vinden ze minder leuk en interessant: 1. Grieken en Romeinen. Daar zijn ze wel klaar mee. 2. De standaard verhalen. Het mag allemaal wel wat spannender. Ik zou wel willen weten of er hoeren waren in steden en wat die dan deden (meisje, bovenbouw).

35 Aanbevelingen Het gaat om uitdagen, prikkelen, verleiden! Een duidelijke opbouw in het aanbod. Aansluiten bij hun ontwikkelingsstadium en levensfase. En bij ervaringen die ze al hebben. Archeologie moet veel meer tot leven worden gebracht. Minder aandacht voor voorwerpen en het proces van opgraven. Dingen die voor archeologen van belang zijn. Meer aandacht voor de achterliggende verhalen (niet de feiten, maar verhalen over het dagelijkse leven). Op een manier die past bij hoe kinderen en met name jongeren tegenwoordig informatie tot zich nemen. Belang van positieve ervaringen. Sector.

36

AR CHEO LO GIE. Kinderen en jongeren over archeologie

AR CHEO LO GIE. Kinderen en jongeren over archeologie AR CHEO LO GIE Kinderen en jongeren over archeologie Samenvatting Paul Sikkema December 2016 Mijn leraar Latijn kan hele mooie verhalen vertellen. Hij is vroeger archeoloog geweest en heeft allemaal dingen

Nadere informatie

Activiteitenschema Archeologie

Activiteitenschema Archeologie Activiteitenschema Archeologie Soort activiteit: Spullen opgraven uit de zandbak. Tijdsindeling: 5 Minuten de plaatjes in de zandbak verstoppen. 5 Minuten vertellen over hoe de mensen vroeger wat zochten

Nadere informatie

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept

Nadere informatie

1-Kennismaking met archeologie

1-Kennismaking met archeologie UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Deze opdracht is de start van de lessenserie. Met deze opdracht introduceert u bij de leerlingen het onderwerp op een leuke manier. U kunt het onderwerp op verschillende manieren

Nadere informatie

DinoLab LIVE Lesbrief websessie

DinoLab LIVE Lesbrief websessie DinoLab LIVE Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 6, 7 en 8 1 DinoLab LIVE lesbrief DinoLab LIVE 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie 3 Afsluiting 4 Bijlage:

Nadere informatie

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING

Nadere informatie

Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen

Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1 DE LESPAKKETTEN IN HET KORT... 3 2 DE OPBOUW VAN DE LESSEN... 4 3 ACHTEGRONDINFORMATIE

Nadere informatie

De leerlingen leggen hun ervaringen vast in een portfolio.

De leerlingen leggen hun ervaringen vast in een portfolio. Het leergebied Arts in de bovenbouw staat voor: Leerlingen ontwikkelen kennis en vaardigheden om de wereld van kunst en cultuur te verkennen, begrijpen en zelf een bijdrage te leveren. Creativiteit is

Nadere informatie

De presentatie rond de trap

De presentatie rond de trap Kijktocht OER! Plus 6000 jaar geleden woonden er al mensen in dit gebied. Het is de prehistorie; de tijd van de jagers en boeren. De mensen noemen we Swifterbantmensen. Deze kijktocht helpt je ontdekken

Nadere informatie

Aan de slag met een leerlijn Erfgoededucatie. 13 Juni 2013 World Trade Center Rotterdom

Aan de slag met een leerlijn Erfgoededucatie. 13 Juni 2013 World Trade Center Rotterdom Aan de slag met een leerlijn Erfgoededucatie 13 Juni 2013 World Trade Center Rotterdom Op zoek naar mogelijkheden en kansen voor een leerlijn erfgoededucatie in het Rotterdamse basisonderwijs Opzet presentatie

Nadere informatie

Maand van de archeologie 2016

Maand van de archeologie 2016 Met het project Maand van de archeologie plaatsen Erfpunt en SteM in de maand oktober archeologisch erfgoed via verschillende activiteiten voor jong en oud op een originele manier in de kijker. Als rode

Nadere informatie

N I E U W S B R I E F - december

N I E U W S B R I E F - december N I E U W S B R I E F - december 2017 - Redactioneel Deze keer een nieuwsbrief met vooral 'inkijkjes' in verschillende zaken die voorbij komen bij Baduhenna. Wij houden u graag op de hoogte. Spectaculaire

Nadere informatie

VAN VERZAMELING TOT MUSEUM

VAN VERZAMELING TOT MUSEUM VAN VERZAMELING TOT MUSEUM Erfgoed, natuur én beeldende kunst Cultureel erfgoed / beeldend Groep 1/2 primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: i.o.v. Cultuurkust Alinde Hoeksma Stichting Cultuurkust

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum... INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...

Nadere informatie

T.rex onderzocht door educatief medewerkers. Verslag van de inspiratiemiddag over Onderzoekend leren in licht begeleide programma s.

T.rex onderzocht door educatief medewerkers. Verslag van de inspiratiemiddag over Onderzoekend leren in licht begeleide programma s. T.rex onderzocht door educatief medewerkers Verslag van de inspiratiemiddag over Onderzoekend leren in licht begeleide programma s. Op vrijdag 16 december kwamen 37 medewerkers van 16 verschillende instellingen

Nadere informatie

Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... Munten Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?...

Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... Munten Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... WERKBLAD 1 HET WERK VAN DE ARCHEOLOOG Kruis aan welk materiaal jij met je groepje onderzoekt. Bekijk de film en zoek het antwoord op de vraag. Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het

Nadere informatie

1 Kijkkaarten bij spelpresentaties

1 Kijkkaarten bij spelpresentaties 1 Kijkkaarten bij spelpresentaties Om kinderen meer te betrekken bij het optreden van hun groepsgenoten, zijn kijkkaarten erg geschikt. Verdeel de kaarten onder de kinderen, individueel, per duo of per

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

Archeologie in Amsterdam

Archeologie in Amsterdam Archeologie in Amsterdam Archeologie is de studie van samenlevingen, culturen en landschappen door de tijd heen. Fysieke resten van het verleden komen tevoorschijn bij opgravingen, maar worden ook bestudeerd

Nadere informatie

Kijkkaarten bij spelpresentaties

Kijkkaarten bij spelpresentaties Kijkkaarten bij spelpresentaties Om kinderen meer te betrekken bij het optreden van hun groepsgenoten, zijn kijkkaarten erg geschikt. Verdeel de kaarten onder de kinderen, individueel, per duo of per drietal.

Nadere informatie

Studievoorlichting: maak het tastbaar en geef een realistisch beeld!

Studievoorlichting: maak het tastbaar en geef een realistisch beeld! Studievoorlichting: maak het tastbaar en geef een realistisch beeld! De juiste studiekeuze is belangrijker geworden Sinds in het studiejaar 2015-2016 de basisbeurs is vervangen door het sociaal leenstelsel

Nadere informatie

Wereldverkenning in samenhang Taal & de thema s van DaVinci HEEFT TE MAKEN MET AL HET ANDERE, LEONARDO DAVINCI

Wereldverkenning in samenhang Taal & de thema s van DaVinci HEEFT TE MAKEN MET AL HET ANDERE, LEONARDO DAVINCI Wereldverkenning in samenhang Taal & de thema s van DaVinci ALLES HEEFT TE MAKEN MET AL HET ANDERE, LEONARDO DAVINCI inhoud workshop 1.Wat houdt de methode DaVinci in? 2.Waar liggen kansen voor taal binnen

Nadere informatie

nieuwsbrief nummer 4 Studiedag Maandag 9 januari is er een studiedag. Alle kinderen hebben 1 dag langer kerstvakantie! Thema avond 22 december 2016

nieuwsbrief nummer 4 Studiedag Maandag 9 januari is er een studiedag. Alle kinderen hebben 1 dag langer kerstvakantie! Thema avond 22 december 2016 nieuwsbrief nummer 4 22 december 2016 Beste ouders en verzorgers, In dit nummer: Om twaalf uur na een vrolijke toneelvoorstelling van de leerkrachten en het opruimen van de kerstspullen was het jaar 2016

Nadere informatie

Beest binnenste buiten

Beest binnenste buiten binnenste buiten Lesbrief websessie Beest binnenste buiten Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving websessie 3. Afsluiting

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

Experimentele Archeologie

Experimentele Archeologie Experimentele Archeologie o 1 "Alles dat we als archeologen opgraven, onderzoeken we grondig. Zo willen we zoveel mogelijk te weten komen over het verleden. Maar soms is het mysterie te groot en moeten

Nadere informatie

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG.

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. INFO BROCHURE graad JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. Ontdek en ontwikkel jouw talenten en interesses in onze brede eerste graad. nieuwenbosch.be NIEUWEN BOSCH HUMANIORA GENT In onze brede ste graad ontdekken

Nadere informatie

Archeologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt.

Archeologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt. Archeologie Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt. Inhoudsopgave Wat is een archeoloog? Bekende archeologen. Opleiding. Soorten archeologen. Tempel van Empel. Opgravingen. Mijn buurman. 1 Wat

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

Op de afdeling van de Grieken stonden onder andere: - vazen (roodfigurige en zwartdigurige) - amforen - kylikschen - kourosbeelden

Op de afdeling van de Grieken stonden onder andere: - vazen (roodfigurige en zwartdigurige) - amforen - kylikschen - kourosbeelden Museum voor oudheden In het rijksmuseum voor oudheden in Leiden is van alles te vinden over archeologie. Zo staat op de site dat jong en oud kan genieten van beschavingen uit het oude Egypte, het nabije

Nadere informatie

'Laat kinderen ook zelf kunst maken'

'Laat kinderen ook zelf kunst maken' 'Laat kinderen ook zelf kunst maken' Leren van duurzame verandering 'Laat kinderen ook zelf kunst maken' Amsterdam - Amsterdam Kunsteducatie in Nederland richt zich te weinig op het zélf maken van kunst.

Nadere informatie

DOCENT. Thema: verhalen HIER STOND EEN KASTEEL! groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: verhalen HIER STOND EEN KASTEEL! groep 3 en 4. Stadshagen Het thema verhalen staat voor groep 3 en 4 in het teken van de Middeleeuwen. De leerlingen ontdekken dat er vroeger een echt kasteel op de plek stond, waar nu hun woonwijk ligt. De eerste stappen tot historisch

Nadere informatie

Museumles Tureluurtje. Docentenhandleiding

Museumles Tureluurtje. Docentenhandleiding Museumles Tureluurtje Docentenhandleiding September 2014 Inhoud De museumles in het kort... 3 Voorbereiding in de klas... 3 In het museum... 3 Afsluiting in de klas... 3 De museumles uitgewerkt... 4 Introductieles

Nadere informatie

werken voor talent MET DE IPAD!

werken voor talent MET DE IPAD! De leerlingen op het Lyceum volgen een opleiding voor havo, atheneum of gymnasium. Op het Groene Hart Lyceum staat Uitdagend leren centraal. Onze leerlingen worden door de vakdocenten in alle lessen uitgedaagd

Nadere informatie

LEERPORTFOLIO MAANDAGAVOND

LEERPORTFOLIO MAANDAGAVOND LEERPORTFOLIO MAANDAGAVOND Auteur: Opleiding: Instituut: Linsen Bachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in het Technisch Beroepsonderwijs Deeltijd Fontys Datum: 12 juni 2016

Nadere informatie

Archeologie in Amsterdam

Archeologie in Amsterdam Archeologie in Amsterdam Archeologie is de studie van samenlevingen, culturen en landschappen door de tijd heen. Fysieke resten van het verleden komen tevoorschijn bij opgravingen, maar worden ook bestudeerd

Nadere informatie

Lesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8

Lesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Lesbrief online gastles Een bek vol tanden Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving uitzending Online gastles 3. Afsluiting

Nadere informatie

week 15 8 april 2013 handleiding niveau A CED-Groep - Marije Berding Dwerggras 30, Rotterdam

week 15 8 april 2013 handleiding niveau A CED-Groep - Marije Berding Dwerggras 30, Rotterdam Handleiding niveau A Onderwerp Rijksmuseum eindelijk open Strategie Vragen stellen Sleutelschema Tekstschema Intelligenties Lichamelijk-kinesthetische (beweegknap), en visueelruimtelijke (beeldknap) intelligentie

Nadere informatie

Schoolkamp 2015, Jacco

Schoolkamp 2015, Jacco Schoolkamp 2015, Jacco We gingen om 10:30 weg met de bus, eigenlijk moesten we met de fiets maar het stormde hard. Met de bus reden we naar Basal, daar werd verteld wat ze deden en we gingen stenen zoeken.

Nadere informatie

GYMNASIUM IETS VOOR JOU?

GYMNASIUM IETS VOOR JOU? GYMNASIUM IETS VOOR JOU? Gymnasium, iets voor jou? Zit jij in groep 8 en heb je of krijg je misschien een vwo-advies? Of zit je al in de brugklas van een scholengemeenschap en moet je gaan kiezen, welke

Nadere informatie

EEN JONGE NAVEL? De Vloer Op Jr. in de klas

EEN JONGE NAVEL? De Vloer Op Jr. in de klas EEN JONGE NAVEL? De Vloer Op Jr. in de klas Leeftijd: 9-12 jaar, 13-15 jaar Niveau: bovenbouw basisonderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs Tijd: 60+ minuten Benodigdheden: beamer/digibord (internet),

Nadere informatie

Ha lo! Ik ben dokter Jesse 1 Toen ik op de basisschool zat, kreeg ik zomaar opeens epilepsie. Ik wist toen helemaal niet dat dat bestond. Bij mij is het overgegaan. Ik ben dokter geworden en leg nu aan

Nadere informatie

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van

Nadere informatie

VTO-cultuurvragen. Pagina 1 van 12 Cultuurvragen uit VTO SCP/CBS

VTO-cultuurvragen. Pagina 1 van 12 Cultuurvragen uit VTO SCP/CBS VTO-cultuurvragen Onderstaand zijn de vraagformuleringen zoals gehanteerd in VTO2012 afgedrukt. De respondenten kregen een brief toegestuurd waarin ze uitgenodigd werden om de VTOenquête via het internet

Nadere informatie

Jonge kinderen sprankelen in Naturalis

Jonge kinderen sprankelen in Naturalis Programmaboekje TalentenKracht Publieksdag Jonge kinderen sprankelen in Naturalis zondag 6 november 2011 Welkom! Hartelijk welkom op deze speciale dag in Naturalis! Je maakt vandaag kennis met de leukste

Nadere informatie

RESEARCH PROJECT CONTEXT DOELGROEP NADIA GROENEWALD 13 MAART 2016 G&I1B GROEP 5

RESEARCH PROJECT CONTEXT DOELGROEP NADIA GROENEWALD 13 MAART 2016 G&I1B GROEP 5 RESEARCH PROJECT CONTEXT DOELGROEP NADIA GROENEWALD 13 MAART 2016 G&I1B GROEP 5 Inleiding In het project Context Van Venster Naar Poort is ons de mogelijkheid gegeven om een interactieve installatie/game

Nadere informatie

Lek en Linge GYMNASIUM

Lek en Linge GYMNASIUM Lek en Linge GYMNASIUM Gymnasium: Verbreed je culturele horizon! Heb je plezier in leren? Zoek je graag dingen uit? Ben je geïnteresseerd in de wereld van de Grieken en de Romeinen? Wil je extra tools

Nadere informatie

4-Een vondst beschrijven

4-Een vondst beschrijven UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Wanneer een archeoloog een vondst opgraaft, vindt hij/zij vaak alleen nog maar scherven terug. Daarom kan de archeoloog niet zomaar weten wat de vondst precies voorstelt en waarvoor

Nadere informatie

Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren.

Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren. Keuzes eerste leerjaar A 2018-2019 Keuze 1: Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren. Basis: Je haalt voldoende tot behoorlijke cijfers in de basisschool. Je kiest om de basisleerstof

Nadere informatie

Locatie Rachmaninowlaan

Locatie Rachmaninowlaan a r t x e n i n Zi s e i k : g n uitdagi het voor m u i s a Gymn Locatie Rachmaninowlaan Waarom het gymnasium? Je bent jong en je wilt wat? Dan is onze gymnasiumbrugklas zeker iets voor jou! Het gymnasium

Nadere informatie

Anne Frank, haar leven

Anne Frank, haar leven Vragen en opdrachten bij: Anne Frank, haar leven Doe meer met Leeslicht! Bij alle boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan

Nadere informatie

De kunst van het opzetten

De kunst van het opzetten De kunst van het opzetten Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief De kunst van het opzetten 1 Introductieles 2 Uitzending 3 Afronding

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren

Nadere informatie

jij kiest! Open dag zaterdag Jeroen Bosch College 28 januari 2O17 1O.OO- 15.OO uur Technasium Tweetalig onderwijs Kunst Beeldend Gymnasium

jij kiest! Open dag zaterdag Jeroen Bosch College 28 januari 2O17 1O.OO- 15.OO uur Technasium Tweetalig onderwijs Kunst Beeldend Gymnasium Jeroen Bosch College Open dag zaterdag 28 januari 2O17 1O.OO- 15.OO uur jij kiest! Jeroen Bosch College Rompertsebaan 63 5231 GT s-hertogenbosch 073-641 23 50 www.jbc.nl Technasium Tweetalig onderwijs

Nadere informatie

Gastlessen ARBO en Veiligheid, Lorentz Casimir Lyceum, Eindhoven

Gastlessen ARBO en Veiligheid, Lorentz Casimir Lyceum, Eindhoven Gastlessen ARBO en Veiligheid, Lorentz Casimir Lyceum, Eindhoven d.d. 15-10-2007 en 17-10-2007, door Johan Klootwijk en Eugene Timmering Plan Op een vraag van de Lorentz Casimir Lyceum (C.Nijman - Vrolijk,

Nadere informatie

DaVinci: Wereldverkenning

DaVinci: Wereldverkenning DaVinci: Wereldverkenning samen met ouders Alles heeft te maken met al het andere, Leonardo Da Vinci Ik verwonder me over Ik verwonder me over Ik verwonder me over DaVinci Ieder kind is uniek en het is

Nadere informatie

Inspiratie voor je activiteit

Inspiratie voor je activiteit Inspiratie voor je activiteit Wat kun je doen tijdens de Archeologiedagen? Iedereen is welkom om mee te doen aan de Archeologiedagen, ook nonarcheologische organisaties. Hieronder hebben wij een verdeling

Nadere informatie

Archeologieatelier - vondstenmateriaal onder de loep

Archeologieatelier - vondstenmateriaal onder de loep Archeologieatelier - vondstenmateriaal onder de loep fibula 102 In het depot nemen archeologen het opgegraven vondstenmateriaal onder de loep. Tijdens het bestuderen van het vondstenmateriaal maken ze

Nadere informatie

1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie!

1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie! Na deze les kun je presenteren in vijf stappen: 1. Kies een onderwerp 2. Bedenk een goede opbouw 3. Verzamel informatie 4. Oefen je presentatie 5. Presenteren maar! 8 Vertel je verhaal Regelmatig moet

Nadere informatie

Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016

Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 1 Beste docent, Kom met je klas naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch

Nadere informatie

Klanttest 2. Sint- Petrusschool Diemen Groep 7. Nicole Blok Top-ondernemen

Klanttest 2. Sint- Petrusschool Diemen Groep 7. Nicole Blok Top-ondernemen Klanttest 2 Sint- Petrusschool Diemen Groep 7 Nicole Blok Top-ondernemen Inhoudsopgave Voorwoord Verwachtingen van de Klanttest De doelgroep Klanttest Conclusie Foto s van de opdracht Voorwoord Op donderdag

Nadere informatie

a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht...

a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht... a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht... de uitdaging... Hallo, ik ben Hanna. Dit jaar ben ik begonnen aan QUEST. QUEST past prima bij mij. Dat denk ik zelf, dat denken mijn ouders

Nadere informatie

WAT ZIE JE HIER? Wat zou dit zijn? Welke kleuren zie je? Wat zou er achter de deur zijn?

WAT ZIE JE HIER? Wat zou dit zijn? Welke kleuren zie je? Wat zou er achter de deur zijn? DE VERBORGEN GRENS WAT ZIE JE HIER? WAT ZIE JE HIER? Wat zou dit zijn? Welke kleuren zie je? Wat zou er achter de deur zijn? WAT ZIE JE HIER? WAT ZIE JE HIER? Waar zou dit zijn? Wat is hier gebeurd? WAT

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma

Docentenhandleiding Educatieprogramma Docentenhandleiding Educatieprogramma Met blingbling het verleden in' horende bij de tentoonstelling Het oudste goud van de wereld. Schatten uit Varna. Primair Onderwijs groep 6 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts

Nadere informatie

Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school

Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school Inhoud: 1. Inleiding 2. Algemene informatie 3. Opbouw van de les 4. Voorbereiding en lestips 1 Door het stof kruipen De gemeente Hoogezand-Sappemeer

Nadere informatie

6. WERKGROEP FONDSENWERVING

6. WERKGROEP FONDSENWERVING 1. DE TEMPEL VAN EMPEL 2. ORGANISATIE 3. WERKGROEP EDUCATIE 4. WERKGROEP BOUWEN 5. WERKGROEP COMMUNICATIE 6. WERKGROEP FONDSENWERVING 7. RAAD VAN ADVIES 8. COMITÉ VAN AANBEVELING 9. SPONSORING DOELSTELLING

Nadere informatie

Mini-docu - Les 3 In gesprek met familie

Mini-docu - Les 3 In gesprek met familie Mini-docu - Les 3 In gesprek met familie [Om deze lesbrief in te kunnen vullen heb je de nieuwste versie van Adobe Reader nodig] Naam: Klas: Naam docent: Het maken van een film over de familie is voor

Nadere informatie

docent Engels m/v (0,6250 Fte)

docent Engels m/v (0,6250 Fte) docent Engels m/v (0,6250 Fte) De vacature,0,625 fte, ontstaat per 1 augustus 2017. De ca. 15 lesuren zijn voornamelijk verdeeld over de bovenbouw van de mavo. Het betreft een tijdelijk dienstverband van

Nadere informatie

VERHALEN RONDLEIDINGEN WORKSHOPS ARCHEOLOGIE ONDER WATER FORT DE SCHANS KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI

VERHALEN RONDLEIDINGEN WORKSHOPS ARCHEOLOGIE ONDER WATER FORT DE SCHANS KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI VERHALEN RONDLEIDINGEN FORT DE SCHANS WORKSHOPS 2015 ARCHEOLOGIE ONDER WATER KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI Kaap Skil, de Vuurtoren, de Oudheidkamer en Ecomare zijn onderdeel van Stichting Texels

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Ausländer door Paul Dowswell

Boekverslag Nederlands Ausländer door Paul Dowswell Boekverslag Nederlands Ausländer door Paul D Boekverslag door een scholier 1370 woorden 26 oktober 2016 6,4 81 keer beoordeeld Auteur Paul D Eerste uitgave 2009 Vak Nederlands Leesverslag Algemene gegevens

Nadere informatie

Bouwen met gebruikte materialen

Bouwen met gebruikte materialen fantastisch bouwen Bouwen met gebruikte materialen Fantastisch bouwen staat voor fantasievol werken in het ruimtelijke vlak. KUNSTHUIS open academie lingewaard www.openacademie.nl t is de fantastisch bouwen

Nadere informatie

en Alzheimer Nederland ADOPTIE PROJECT - Jong adopteert Oud

en Alzheimer Nederland ADOPTIE PROJECT - Jong adopteert Oud en Alzheimer Nederland ADOPTIE PROJECT - Jong adopteert Oud Foto: Marcel van Hoorn Voor meer informatie: 043-387 41 75 adoptieproject@maastrichtuniversity.nl www.alzheimercentrumlimburg.nl Ontwerp: Erik

Nadere informatie

CKV Festival 2012. CKV festival 2012

CKV Festival 2012. CKV festival 2012 C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van

Nadere informatie

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS Paula Weerkamp-Bartholomeus Het Congres 27 november 2015 Wat is ReAttach? ReAttach is een methodiek gericht op

Nadere informatie

Aan directies, leerkrachten bovenbouw PO en docenten Mensen Maatschappijonderwijs in het VO

Aan directies, leerkrachten bovenbouw PO en docenten Mensen Maatschappijonderwijs in het VO Aan directies, leerkrachten bovenbouw PO en docenten Mensen Maatschappijonderwijs in het VO Rotterdam, 6 maart 2017 Geachte collega s, Onderwijs over uitsluiting en discriminatie is bijzonder urgent. Kinderen

Nadere informatie

De betekenis van het Gymnasium voor de leerlingen op onze school. Wat houdt het Gymnasium voor leerlingen in?

De betekenis van het Gymnasium voor de leerlingen op onze school. Wat houdt het Gymnasium voor leerlingen in? De betekenis van het Gymnasium voor de leerlingen op onze school Wat houdt het Gymnasium voor leerlingen in? In de brugklas volgen de leerlingen van de vwo- en tvwo brugklassen lessen klassieke cultuur

Nadere informatie

Veilige haven LESPROGRAMMA: Klas 1 en 2 VMBO / MBO / Havo / Vwo. Ontdek de waarde van Nederland. Belasting & Douane Museum

Veilige haven LESPROGRAMMA: Klas 1 en 2 VMBO / MBO / Havo / Vwo. Ontdek de waarde van Nederland. Belasting & Douane Museum Ontdek de waarde van Nederland Belasting & Douane Museum LESPROGRAMMA: Veilige haven Klas 1 en 2 VMBO / MBO / Havo / Vwo Bestemd voor leraren van Klas 1 en 2 VMBO / MBO / Havo / Vwo Veilige Haven Geschikt

Nadere informatie

Doelgroeps Onderzoek. Naam: Ismay Verbeek Klas: GAR1-D Project: Van Venster naar Poort Vak: Research Docent: Harald Warmelink

Doelgroeps Onderzoek. Naam: Ismay Verbeek Klas: GAR1-D Project: Van Venster naar Poort Vak: Research Docent: Harald Warmelink Doelgroeps Onderzoek 1 Naam: Ismay Verbeek Klas: GAR1-D Project: Van Venster naar Poort Vak: Research Docent: Harald Warmelink Inhoud Inleiding blz. 3 Methode blz. 4 Analyse blz. 5 Conclusie blz. 9 Bronvermelding

Nadere informatie

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken. Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851. Primair Onderwijs groep 7 en 8

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken. Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851. Primair Onderwijs groep 7 en 8 Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851 Primair Onderwijs groep 7 en 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling

Nadere informatie

GELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1

GELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1 PAG > 1 GELOVEN IN DE WERELD VOORTGEZET ONDERWIJS LESBRIEF WAAR GELOOF JIJ IN? Overal in de wereld geloven mensen. Ze geloven in goden, natuurkrachten, voorouders of geloven juist dat dit allemaal niet

Nadere informatie

Onderzoek Maatschappelijke Stage

Onderzoek Maatschappelijke Stage Onderzoek Maatschappelijke Stage Onderzoek in opdracht van Welzijn Barneveld Uitgevoerd door Rianne Stuij en Rianne Heijkoop Studenten Christelijke Hogeschool Ede December 2015 mei 2016 Inhoud Aanleiding...

Nadere informatie

Erfgoededucatie Stadsmuseum Zoetermeer in transitie

Erfgoededucatie Stadsmuseum Zoetermeer in transitie Erfgoededucatie 2017-2018 Stadsmuseum Zoetermeer in transitie Educatieflyer 2017 2018 Met veel plezier bieden wij je het educatie-overzicht Primair Onderwijs van het Stadsmuseum Zoetermeer voor het schooljaar

Nadere informatie

Jubelparkmuseum. Jubelparkmuseum. Het Jubelparkmuseum is een museum: - voor kunst - voor geschiedenis - voor archeologie

Jubelparkmuseum. Jubelparkmuseum. Het Jubelparkmuseum is een museum: - voor kunst - voor geschiedenis - voor archeologie Jubelparkmuseum Het Jubelparkmuseum is in Brussel. Het Jubelparkmuseum heet zo omdat het in het Jubelpark ligt. Het Jubelparkmuseum is een van de grootste musea van België. Het is een oud museum. Leopold

Nadere informatie

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar

Nadere informatie

MET KWAST EN VERGROOTGLAS

MET KWAST EN VERGROOTGLAS LES 3 Activiteit Doel Duur Lesmateriaal MET KWAST EN VERGROOTGLAS Determineren van archeologische vondsten De leerling kan met hulpmiddelen een eenvoudige historische bron dateren en het gebruik omschrijven

Nadere informatie

Een Egyptische collectie in Leiden

Een Egyptische collectie in Leiden Een Egyptische collectie in Leiden Naam: Klas:.. Het Rijksmuseum van Oudheden, de naam zegt het al, toont voorwerpen uit oude tijden. De collectie bestaat uit objecten van beschavingen die vandaag de dag

Nadere informatie

Erfgoed en Multiperspectiviteit

Erfgoed en Multiperspectiviteit Expertmeeting Erfgoedonderwijs 16 juni 2016 Erfgoed en Multiperspectiviteit Maria Grever Center for Historical Culture EUR Outline 1. Diversiteit en multiperspectiviteit 2. Belang multiperspectiviteit

Nadere informatie

Terug in de tijd op de Antoniusschool.

Terug in de tijd op de Antoniusschool. Terug in de tijd op de Antoniusschool. Oud en nieuw In het kader van het 50 jarig jubileumfeest van de Antoniusschool was er op donderdag 25 september een middag gereserveerd voor de kinderen van groep

Nadere informatie

Wie gaat dat betalen? LESPROGRAMMA: Klas 1 en 2 VMBO / MBO. Ontdek de waarde van Nederland. Belasting & Douane Museum

Wie gaat dat betalen? LESPROGRAMMA: Klas 1 en 2 VMBO / MBO. Ontdek de waarde van Nederland. Belasting & Douane Museum Ontdek de waarde van Nederland Belasting & Douane Museum LESPROGRAMMA: Wie gaat dat betalen? Klas 1 en 2 VMBO / MBO Bestemd voor leraren Klas 1 en 2 VMBO / MBO Wie gaat dat betalen? Geschikt voor klassen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Nr

Nieuwsbrief Nr Nieuwsbrief Nr. 12 01-03-2018 We zijn nu ook te volgen via Facebook sportbasisschool Het Startblok ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

nieuwsbrief Jaargang 9, nr maart 2017 In dit nummer: Belangrijk Ouderportaal

nieuwsbrief Jaargang 9, nr maart 2017 In dit nummer: Belangrijk Ouderportaal nieuwsbrief Jaargang 9, nr. 25 8 maart 2017 In dit nummer: Ouderportaal Verandering unitstructuur Stoeien met Groeien Onderbouwnieuws Bovenbouwnieuws Ouderportaal Ouders van de onderbouwleerlingen hebben

Nadere informatie

De kunst van het opzetten

De kunst van het opzetten Lesbrief websessie De kunst van het opzetten Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Uitzending 3. Afronding Inhoud in het kort:

Nadere informatie

Plusklassen atheneum en gymnasium. méér dan vwo

Plusklassen atheneum en gymnasium. méér dan vwo Plusklassen atheneum en gymnasium méér dan vwo Informatie avond 9 november 2017 Hoe leert een pienter kind? Door zoveel mogelijk te lezen en kennis te verzamelen, óf door ervaringen op te doen zonder actief

Nadere informatie

Verslag Informatie- en inspiratiebijeenkomst Nationale Archeologiedagen Noord-Brabant 14 juli 2016, Gedeputeerdenkamer (Noordbrabants Museum)

Verslag Informatie- en inspiratiebijeenkomst Nationale Archeologiedagen Noord-Brabant 14 juli 2016, Gedeputeerdenkamer (Noordbrabants Museum) Verslag Informatie- en inspiratiebijeenkomst Nationale Archeologiedagen Noord-Brabant 14 juli 2016, Gedeputeerdenkamer (Noordbrabants Museum) Voor wie overweegt in 2016 mee te doen met de Nationale Archeologiedagen

Nadere informatie

THUIS IN DE WERELD LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 7 EN 8 TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! THUIS IN DE WERELD PAG > 1

THUIS IN DE WERELD LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 7 EN 8 TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! THUIS IN DE WERELD PAG > 1 PAG > 1 THUIS IN DE WERELD PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 7 EN 8 ------------ THUISGEVOEL LESBRIEF Overal ter wereld voelen mensen zich thuis. Wat heb jij nodig om je thuis te voelen? Betekent dat fijne thuisgevoel

Nadere informatie

Doelgroep: groep 5 t/m 8 (vraag 9 is vooral geschikt voor groep 7/8. Groep 5/6 kan deze vraag overslaan)

Doelgroep: groep 5 t/m 8 (vraag 9 is vooral geschikt voor groep 7/8. Groep 5/6 kan deze vraag overslaan) UITLEG VOOR DE LEERKRACHT In deze lessenserie hebben leerlingen van alles geleerd over archeologie en het leven van vroeger. Met deze quiz kunnen ze hun kennis testen. Opmerking: De leerlingen hebben tot

Nadere informatie