Basistheorie kitesurfen

Transcriptie

1 Basistheorie kitesurfen 1 P a g e

2 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Introductie... 3 Windvenster... 3 Basisposities... 3 Variabel windvenster... 3 De kite... 4 De juiste maat... 4 Depower... 4 Eigen materiaal... 5 Veiligheid... 5 Gevaar... 6 Voorrangsregels... 6 Gebaren... 6 Oplaten/landen kite... 7 Afsluiting P a g e

3 Introductie Kiten is een geweldige sport, maar niet geheel zonder risico. Het wordt steeds drukker op het water, en ook tijdens vlagerige (en dus gevaarlijke wind) wordt er vaak gevaren. Om de veiligheid van leden, materiaal en andere watergebruikers te waarborgen hanteert Released daarom een kite-level-systeem. Vanaf niveau zelfstandig mogen leden verenigingsmateriaal huren, en bij gevorderd ook varen in harde wind (25+ knopen). De eisen en betekenis van de niveaus staan verder uitgewerkt op de site (onder informatie veiligheid kite-level-systeem). Windvenster De mogelijke posities van de kite liggen in het windvenster. Als de kiter met zijn rug in de wind staat, dan staat het windvenster als een regenboog over hem heen. De buitenste rand (een halve cirkel over de kiter heen, noemen we de rand van het windvenster, waarvan de verschillende posities worden aangeduid als de bovenste uren op een analoge klok, namelijk 9 tot 3 uur (zie figuur 1). De posities van 4 tot 8 uur beschrijven de mogelijke positionering van de kite bij de grond. Het absolute centrum van het windcentrum is bij 6 uur, de kracht die de kite hier produceert is maximaal. Vandaar dat we het gebied rond 6 uur de powerzone van het windvenster noemen (rood in afbeelding 2). Hoe meer naar de buitenkant van het windvenster, hoe minder kracht de kite genereert (groen in afbeelding 2). Figuur 1 Basisposities - 12 uur: De kite staat recht boven de kiter. Probeer dit echter liever te vermijden omdat in geval van vlagen de kite je omhoog zal trekken. Ook op het water is het beter de kite zo veel mogelijk Figuur 2 op posities 10/2 uur te houden om andere kiters (die achter je langs willen varen) zo min mogelijk te storen. - 9/3 uur: In deze positie wordt de kite gestart en geland. - Vergeet nooit dat de powerzone (in de buurt van 6 uur) een risicozone is: de kite genereert hier enorm veel kracht, probeer de kite hier niet doorheen te sturen! Hoe dieper de kite door het windvenster gaat (meer in de buurt van het rode gebied), hoe meer kracht hij zal genereren. Om te veel kracht te voorkomen kan de kite altijd via de rand van het windvenster worden gevlogen door langzaam te sturen. Bij een waterstart kan het echter juist noodzakelijk zijn om de kite iets sneller en dieper door het windvenster te sturen om genoeg kracht te genereren om uit het water te worden getrokken (maar ook niet te diep!). Het kiten is volledig op dit krachtenspel gebaseerd: door juist te sturen kan de juiste kracht op het goede moment worden verkregen. Variabel windvenster Kanttekening bij het besproken windvenster is dat deze enigszins verandert bij verschillende windsterktes: zo zal bij harde wind de kite recht boven de kiter kunnen staan. Bij zachtere wind zal het gewicht van kite echter zorgen dat deze enigszins terugzakt in het windvenster (zie afbeelding 3). Dit betekent dus dat het windvenster bij vlagerige wind constant veranderd, en daarmee de kracht. Zorg daarom dat je nooit met een te grote kite op het water staat. Figuur 3 3 P a g e

4 De kite De juiste maat De juiste inschatting van de grootte van je kite (in m 2 oppervlakte) is essentieel voor een goede kite dag. Te grote kites genereren enorm veel kracht, kleine kites zijn juist weer zeer snel, wat ook ongelukken kan bevorderen.. De windkracht wordt bij het kiten over het algemeen in knopen aangegeven. Omdat niet iedereen weet wat knopen nou eigenlijk inhouden vind je hieronder een overzicht. Tevens zijn hierbij de maat voor een gemiddelde kiter van zo n 70 kg opgenomen. Deze maten zijn enkel ter indicatie, de werkelijke maten kunnen sterk afwijken. Dit is namelijk (erg) afhankelijk van: - Gewicht en kracht van de kiter - Niveau - Oppervlakte/volume board - Model kite Knopen Bft Benaming m/s km/u Kenmerken Kitemaat <1 0 Windstil <0.2 <1 Rook stijgt (recht) omhoog Zwakke wind Rookpluimen geven richting aan Zwakke wind Bladeren ritselen Matige wind Bladeren, twijgen voortdurend in beweging Matige wind Stof en papier dwarrelen op Vrij krachtige wind Takken maken zwaaiende bewegingen Krachtige wind Grote takken bewegen Harde wind Bomen bewegen Stormachtige wind Twijgen breken af Enkel zeer grote, liefst lichtweerkites zoals Flysurfers van 19m. Een groot board tevens vereist Geschikt voor beginners! 11-12m Geschikt voor beginners, let wel op kleinere en dus snellere kites! 7-10m. Niet langer geschikt voor beginners. Drukopbouw zeer snel, snelle kites worden gebruikt! 7-8m Wind voor echte gevorderden. 6-7m Pro s. 5-7m Depower Tegenwoordig wordt gebruikt gemaakt van kites die een groot bereik hebben per maat. Het systeem maakt het mogelijk de kracht die de kite genereert te reguleren door aan de bar te trekken/duwen. Ook is het mogelijk de algemene kracht (dus gedurende de hele sessie) aan te passen door te trekken aan een strap of touw (zie figuur 5). Deze laatste instelling laat het dus toe je kite standaard minder kracht te laten genereren. Deze twee systemen werken volgens hetzelfde principe: Bij het depoweren (verminderen van de kracht) van je kite verander je de angle of attack. Dit is de hoek van de kite tov de wind waar hij tegenin vliegt (zie figuur 4). De achterste lijnen ( stuurlijnen ) die aan de achterkant van de kite zitten worden hierbij korter ten opzichte van de voorste lijnen ( powerlijnen ) die aan de voorkant van de kite zitten ( leading edge ). Hierdoor wordt de positie van de kite in de lucht verandert en daarmee de angle of attack. De Figuur 4: Links: gepowered (bar aangetrokken/depowerstrap los kite kantelt naar achteren). Rechts: gedepowered (bar van je af/depowerstrap aangetrokken kite kantelt naar voren). 4 P a g e

5 achterkant van de kite waar geen tube loopt (waar de wind de kite verlaat) wordt ook wel de trailing edge genoemd. Het depoweren van de kite kan op twee manieren: - Wegduwen van de bar (stuurlijnen worden langer tov powerlijnen verlies kracht) - Aantrekken van de depowerstrap/touw (hierdoor worden de powerlijnen relatief korter dan de stuurlijnen verlies kracht) Dit werkt natuurlijk andersom als je de kite wil poweren Figuur 5: Een kitebar. Bij sommige kites kan instellen van de standaard kracht dmv de depowerstrap (locatie 1), bij anderen via een touw (locatie 2). Bij gevaar: trek/duw de safety (locatie 3) en tenslotte de leash (locatie 4) Het is verstandig je kitemaat en standaard afstelling (dmv strap/touw) zo te kiezen dat je kan lopen als je de bar in het midden hebt. Je kan deze dan nog wat naar je toe trekken (om meer power te krijgen, en nog van je af schuiven (om power te lozen). Eigen materiaal Bij de aanschaf van een kiteset is het van belang goed geïnformeerd een aankoop te doen. Vaak is hierbij het gezegde "goedkoop is duurkoop" van toepassing. Op internet wordt veel goedkoop materiaal aangeboden, maar vaak zijn dat verouderde modellen, die een stuk minder veilig zijn in gebruik. Kitesurfen is wat dat betreft een erg jonge sport, en de ontwikkelingen hebben niet stilgestaan de afgelopen jaren. Omdat wij als vereniging onze leden willen aanmoedigen om goed en bovenal veilig materiaal aan te schaffen hebben wij een aantal kitesets te huur die voor een symbolisch bedrag van 5 euro per dag te huur zijn. Bij een kiteschool ben je hier al snel 70 euro per dag voor kwijt. Op deze manier kunnen onze leden zich rustig oriënteren op de kitemarkt en eventueel nog net even doorsparen voor die supergoede en veilige kite terwijl zij ondertussen al wel meer ervaring op kunnen doen. Kitemateriaal wordt echter niet aan iedereen verhuurd, niveau zelfstandig moet minimaal behaald zijn (zie kite-level-systeem op de site). Wil je advies voor het kopen van een kite, dan kan je natuurlijk altijd terecht bij een gevorderde kiter. Het bestuur mag je hierover ook altijd vragen stellen. Veiligheid Veiligheid bij het kiten gaat boven alles: ga nooit kiten als je niet zeker bent van je zaak of vraag instructies van een gevorderde kiter! Verder zullen we een aantal zaken van het aspect veiligheid hier nog bespreken. 5 P a g e

6 Gevaar Bij gevaar (je wordt bijvoorbeeld richting de kant gesleept en hebt niet langer controle) is het meestal verstandig zo snel mogelijk kracht van de kite te lozen. Dit kan op 3 niveaus: 1) Het loslaten/wegduwen van de bar 2) Het trekken van de safety. De bar zal door dit systeem loskoppelen, en de kite blijft aan één lijn hangen, waardoor deze krachtloos op het water valt. Herstarten hierna is niet moeilijk. 3) Het trekken van de leash. Hierdoor zal ook het laatste lijntje waarmee je vast zat aan de kite loskoppelen en ben je helemaal los. Dit is echter het laatste redmiddel, en wordt zelden gebruikt, omdat de kite een ongeleid projectiel wordt dat verdere schade kan aanrichten. Als er iets mis is met de kite en je zit in de problemen is het belangrijkste niet in de lijnen verstrikt te raken. Met name in de branding is dit risico aanwezig en moet hiernaar gehandeld worden (dit heet een self rescue en zal zelden in praktijk voorkomen maar is goed om te weten): 1) Trek de safety 2) Wind eerst de laatste lijn enkele malen om de bar, zodat de safety in werking blijft. Dit voorkomt dat de kite opeens herstart tijdens het oprollen van de lijnen (en lijnen zijn dan opeens extreem scherp). 3) Rol de rest van de lijnen om de bar en zwem naar je kite. Zorg dat er continu wat spanning blijft op de lijnen zodat je er niet in zwemt. 4) Gebruik je kite als vlot om naar de kant te komen 5) Bij nood (bijvoorbeeld in de branding) kan het verstandiger zijn de kite helemaal los te koppelen en naar de kant te zwemmen Voorrangsregels Enkele belangrijke regels bij het kiten zijn: 1) Goed zeemanschap. Probeer te allen tijde een aanvaring te voorkomen. 2) LET GOED OP. Dit klinkt suf, maar kijk altijd goed om je heen, vooral als je een manoeuvre uit gaat halen (draaien/springen). 3) Stuurboord wijkt voor bakboord. De kiter met zijn kite aan zijn rechter kant (stuurboord, maar vaart naar links) moet uitwijken voor de kiter met zijn kite aan de linker kant (bakboord, maar vaart dus naar rechts) 4) Iemand die net opstart en wegvaart van de kant heeft voorrang op personen die juist naar de kant toe gaan. 5) Loef wijkt voor lij. De kiter die aan de kant vaart waar de wind vandaan komt moet wijken voor degene die onder hem vaart. Let er op dat je bij sprongen altijd met de wind mee landt, en dan dus geen voorrang hebt! Tevens varen kiters onder je met hun rug naar je toe en kunnen je dus niet goed zien. Gebaren Enkele belangrijke gebaren: Kite oplaten: Duim omhoog. Je kan mijn kite oplaten, ik heb het onder controle! Laat nooit een kite op voordat de gene die de kite bestuurt je dit teken heeft gegeven. Kite neerlaten: Kiter heeft vlakke hand boven het hoofd, beweging op en neer van boven naar beneden. Kiters die het strand opkomen met hun kite in de lucht kunnen dit teken maken als ze willen dat jij hun kite aanpakt. 6 P a g e

7 Kite neerleggen: Bewegen van vlakke hand langs de keel. Dit is niet onvriendelijk bedoeld: Kiters waarvan je de kite net hebt aangepakt zullen dit teken maken om je te vragen de kite neer te leggen op het strand (met de leading edge in de richting van de wind). Oplaten/landen kite Omdat je bij het oplaten en het landen van je kite op het land staat ben je extra kwetsbaar: de grond is altijd nog harder dan water. Zorg er daarom altijd voor dat je zo snel mogelijk het water op gaat! Verder is het verstandig om de lijnen bij het optuigen altijd met de wind mee uit te leggen. Zo voorkom je dat je de kite per ongeluk op 6 uur (recht in de powerzone) hebt staan bij het oplaten. Probeer verder altijd de kite richting het water op te laten. Als er dan iets mis gaat wordt je in ieder geval niet meteen het land op getrokkken. Tenslotte: laat de kite zo min mogelijk op 12 uur staan, in geval van windvlagen verhoogt dit het risico omhoog te worden getrokken. Houd echter, als je de kite lager in het windvenster hebt staan natuurlijk wel altijd rekening met andere strandbezoekers! Afsluiting Hopelijk heb je met behulp van dit document een beeld gekregen van de een aantal aspecten van de veiligheid in het kitesurfen. Het meeste zal je uiteraard moeten leren tijdens les, en hoe meer je hebt geoefend, hoe meer je de bovenstaande tekst zal begrijpen. De kern is dat we met zijn allen bezig zijn met een mooie, maar niet risicoloze sport. Ga verantwoordelijk om met je eigen kunnen, het materiaal, en andere personen en het blijft het leukst voor iedereen! 7 P a g e