: Raadsinformatiebrief Invoering vennootschapsbelasting bij gemeente Bergeijk

Transcriptie

1 Uw kenmerk : Aan de leden van de raad Ons kenmerk : Datum : 9 mei 2016 Behandeld door : mevr. S. van Avendonk - de Kort Afdeling : Bedrijfsvoering en Publiekszaken Onderwerp : Raadsinformatiebrief Invoering vennootschapsbelasting bij gemeente Bergeijk Geachte leden van de raad, Op Prinsjesdag 2014 heeft het Kabinet het wetsvoorstel Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen aan de Tweede Kamer verzonden. Op 18 december 2014 heeft de Tweede kamer het wetsvoorstel aangenomen. De wetgeving is in werking getreden voor boekjaren die aanvangen op of na 1 januari Voor gemeente Bergeijk (publiekrechtelijk rechtspersoon) geldt op basis van het wetsvoorstel als uitgangspunt dat in beginsel belastingplicht ontstaat voor zover de activiteiten een onderneming vormen. Dat wil zeggen een duurzame organisatie van arbeid en kapitaal, die deelneemt aan het economische verkeer met het oogmerk winst te behalen. Hiermee wordt dan wel bedoeld het vaker dan incidenteel behalen van winst (meer dan 1 jaar in de afgelopen 5 jaar). Mocht het winststreven niet helder zijn, dan geldt het principe dat het verrichten van activiteiten waarmee (mogelijk) in concurrentie wordt getreden ook belastingplichtig is. De behaalde resultaten van een activiteit waarmee in concurrentie wordt getreden moet dan wel van dusdanige omvang zijn dat een particulier er een bescheiden bestaan aan kan ontleden. (bescheiden bestaan wordt niet verder toegelicht in het wetsvoorstel). Indien sprake is van een onderneming dan zijn er mogelijk een aantal vrijstellingen van toepassing: Vrijstelling voor interne activiteiten Vrijstelling voor overheidstaken Vrijstelling voor quasi-inbesteding (interne taken die uitgevoerd worden door samenwerking) Vrijstelling voor samenwerkingsverbanden Proces Gemeente Bergeijk heeft in het kader van de wet Modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen een aantal stappen ondernomen om haar VPB-positie in kaart te brengen. 1. Workshops door adviesbureau (en huisfiscalist) EY 2. Kwalitatieve analyse van alle activiteiten die gemeente Bergeijk uitvoert 3. Kwantitatieve analyse van alle activiteiten die uit voorgaande analyse naar voren kwamen als mogelijke ondernemingsactiviteit. Bezoekadres: Burgemeester Magneestraat 1, Postbus , 5570 GA Bergeijk T: van 6

2 Naar aanleiding van de uitgevoerde kwalitatieve analyse zijn de volgende activiteiten als (mogelijk) VPBplichtig aangemerkt en meegenomen naar de kwantitatieve analyse om nader uitgewerkt te worden: Secretarieleges Publiekszaken (niet-ingezetenen) De activiteit secretarieleges Publiekszaken richt zich op de afgifte van reisdocumenten aan nietingezetenen. Gemeente Bergeijk brengt per reisdocument een door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vastgesteld legestarief in rekening, dat hoger is dan de per document aan het Rijk af te dragen vergoeding. Echter, het totale product leges mag maximaal 100% kostendekkend zijn. Op basis van de werkelijke cijfers 2014/2015 wordt met deze activiteit een negatief resultaat behaald. Dit negatieve resultaat wordt in grote mate veroorzaakt door de toegerekende overheadkosten. Op basis van het gerealiseerde verlies in 2014/2015 en de verwachte verliezen voor toekomstige jaren, zal in 2016 hoogstwaarschijnlijk geen VPB-plicht ontstaan voor deze activiteit vanwege het ontbreken van winstpotentie. Kwantificatie van de activiteit secretarieleges Publiekszaken (afgifte reisdocumenten niet-ingezetenen) afstemmen met de Belastingdienst, met als doel dat er geen sprake is van winstpotentie en de afgifte van reisdocumenten geen ondernemingsactiviteit betreft. Indien het fiscale resultaat positief is, zou er wel sprake kunnen zijn van een VPB-plichtige activiteit. Dit zal uiteindelijk echter niet tot VPB-heffing leiden omdat voor deze activiteit de overheidstaakvrijstelling kan worden geclaimd. Beheer privaatrechtelijk gebouwenbezit De activiteit beheer privaatrechtelijk gebouwenbezit omvat de verhuur van een tweetal gebouwen welke in het bezit zijn van gemeente Bergeijk. Deze gebouwen zijn een brandweerkazerne in Bergeijk, welke wordt verhuurd aan de VeiligheidsRegio BrabantZuidOost (VRBZO) en een gebouw waarin de tafeltennisvereniging resideert. De activiteiten die de gemeente in het kader van deze activiteit verricht betreffen enkel het versturen van nota s voor inning van de huursom en het uitvoeren van noodzakelijk onderhoud aan de panden. Op basis van werkelijke cijfers 2014/2015 wordt met de verhuur van deze panden een klein positief resultaat behaald. Afstemmen met de Belastingdienst dat er voor deze activiteit sprake is van normaal vermogensbeheer, waardoor VPB-plicht niet aan de orde is. Bij normaal vermogensbeheer is er geen sprake van het verrichten van activiteiten die leiden tot een hoger rendement. De tweede optimalisatiemogelijkheid is om met de belastingdienst in overleg te treden dat de subsidieverstrekking (aan de tafeltennisvereniging) en de verhuur van het pand in samenhang mag worden bezien bij de beoordeling of er sprake is van VPB-plicht. Indien de Belastingdienst beide standpunten niet volgt is gemeente Bergeijk over het resultaat VPB verschuldigd. Beheer privaatrechtelijk grondbezit De activiteit beheer privaatrechtelijk grondbezit omvat het uitgeven van gronden in (erf)pacht en het (ver)kopen van (landbouw)gronden d.m.v. kavelruil. Met deze activiteit wordt nagestreefd gronden agrarisch te benutten en het op de juiste plek krijgen van gronden om maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Op basis van werkelijke cijfers 2014/2015 wordt een fors positief resultaat behaald met deze activiteit. Echter, hierbij is geen rekening gehouden met het feit dat deze gronden behoren tot de zgn. stille reserves van de gemeente en zodoende ook een waarde vertegenwoordigen. Afstemmen met de Belastingdienst dat er voor deze activiteit sprake is van normaal vermogensbeheer. Eind december 2015 heeft gemeente Bergeijk een verzoek ingediend bij de Belastingdienst om deze activiteit als normaal vermogensbeheer te mogen bestempelen in samenwerking met advieskantoor EY. De Belastingdienst heeft tot op heden nog geen uitspraak gedaan. De verwachting is dat de Belastingdienst voor de zomer 2016 een formele uitspraak gaat doen. Indien de Belastingdienst van mening is dat er géén sprake kan zijn van normaal vermogensbeheer en derhalve sprake is van een belaste ondernemersactiviteit, dan wordt onderzocht of alle mogelijkheden zijn Bezoekadres: Burgemeester Magneestraat 1, Postbus , 5570 GA Bergeijk T: van 6

3 benut om kosten toe te rekenen aan de activiteit en wordt de waarde in het economisch verkeer toegekend aan alle gronden die als stille reserve in de boeken staan. Indien na toerekening van alle kosten en toekennen van de waarde economisch verkeer nog een positief resultaat bestaat, dan is gemeente Bergeijk over het resultaat VPB verschuldigd. Reststroken gemeentegrond De activiteit reststroken gemeentegrond bestaat uit het verhuren en/of verkopen van gemeentelijke reststroken. Deze reststroken ontstaan uit de ruimtelijke ontwikkeling van diverse (woon)wijken. De gemeente voert geen actief beleid om de reststroken te verhuren of verkopen. Op basis van werkelijke cijfers 2014/2015 wordt een licht negatief (2014) en een positief (2015) resultaat behaald. Deze activiteit is sterk afhankelijk van het aantal werkelijke verkopen op jaarbasis om te bezien of er sprake is van een positief resultaat. Afstemming met de Belastingdienst is gewenst dat er voor deze activiteit sprake is van normaal vermogensbeheer. Daarvoor moet in beeld worden gebracht welke werkzaamheden door de gemeente verricht worden en de hoeveelheid arbeid die daarmee gemoeid is. Indien de Belastingdienst van mening is dat er géén sprake kan zijn van normaal vermogensbeheer en derhalve sprake is van een belaste ondernemersactiviteit, dan wordt onderzocht of alle mogelijkheden zijn benut om kosten toe te rekenen aan de activiteit. Indien na toerekening van alle kosten nog een positief (werkelijk) resultaat bestaat, dan is gemeente Bergeijk over het resultaat VPB verschuldigd. Bosbeheer De activiteit bosbeheer bestaat uit het beheren van de gemeentelijke bossen en deze (deels) toegankelijk houden voor recreatieve doeleinden. Als gevolg van het beheren en onderhouden van de gemeentelijke bossen ontstaat er kapafval wat wordt verkocht aan een marktpartij. Het beheer van de gemeentelijke bossen wordt uitbesteed aan een externe partij. Hiervoor wordt jaarlijks door de gemeente een vergoeding betaald aan deze externe partij. Deze vergoeding wordt bekostigd uit de opbrengsten welke met de verkoop van kapafval worden gerealiseerd. Vooralsnog is niet bepaald welke kosten toerekenbaar zijn aan de activiteit bosbeheer, waardoor het bepalen van een resultaat (nog) niet mogelijk is. Op dit moment is nog onduidelijk of de Belastingdienst zich op het standpunt stelt dat beheer van bossen en verkoop van kapafval als één activiteit mag worden bezien. Optimalisatie is derhalve gelegen in de onderbouwing dat sprake is van één activiteit. Tevens dient kritisch naar de toerekenbare kosten te worden gekeken, zowel indien sprake is van één activiteit als twee aparte activiteiten. Kermissen De activiteit kermissen bestaat uit het uitbesteden van de organisatie van alle kermissen in de gemeente Bergeijk aan een kermisorganisatiebureau, welke hiervoor een vergoeding betaalt aan gemeente Bergeijk. Gemeente Bergeijk vervult in deze activiteit slechts een faciliterende rol, bestaande uit het beschikbaar stellen van terreinen, het verzorgen van elektriciteitsvoorzieningen en het zorgdragen voor de openbare orde. Op basis van de werkelijke cijfers 2014 en 2015 wordt met deze activiteit een negatief resultaat behaald. Op dit moment hoeft voor deze activiteit geen openingsbalans te worden opgesteld, aangezien op basis van het structurele negatieve resultaat geen sprake is van een (VPB) belaste ondernemingsactiviteit. Op basis van het gerealiseerde verlies in 2014 en 2015 ontstaat vanaf 2016 waarschijnlijk geen VPB-plicht voor deze activiteit vanwege het ontbreken van winstpotentie. Daarnaast is er geen reële winstverwachting voor toekomstige jaren. Mochten in de toekomst wel overschotten met deze activiteit worden behaald, dan ontstaat mogelijk alsnog VPB-plicht voor deze activiteit. Bezoekadres: Burgemeester Magneestraat 1, Postbus , 5570 GA Bergeijk T: van 6

4 Exploiteren vastgoed (verhuur aan kinderdagverblijf) Gemeente Bergeijk exploiteert momenteel een vastgoedobject, welk wordt verhuurd aan een kinderopvangorganisatie. Dit pand is van oudsher in bezit van de gemeente en wordt tegen een lage vergoeding verhuurd om de kosten op die manier enigszins te dekken. Op basis van de werkelijke cijfers 2014 en 2015 wordt met deze activiteit een negatief resultaat behaald. Dit negatieve resultaat wordt met name veroorzaakt door de toegerekende loon- en overheadkosten en de kapitaallasten van het betreffende pand. Op basis van de resultaten 2014 en 2015 is er geen sprake van een (VPB) belaste ondernemingsactiviteit. Zelfs indien alleen loonkosten vanuit de afdeling Beheer & Ruimte (regiefunctie beheer en onderhoud pand) aan deze activiteit wordt toegerekend, is sprake van een nagenoeg negatief resultaat. Mocht desondanks in de toekomst sprake zijn van een positief resultaat, dan kan mogelijk worden onderbouwd dat sprake is van normaal vermogensbeheer, vanwege het feit dat de werkzaamheden welke de gemeente in het kader van deze activiteit verricht beperkt zijn. Heffen van afvalstoffenheffing aan kleine bedrijven Gemeente Bergeijk draagt zorg voor het ophalen van huishoudelijk afval zowel bij particuliere huishoudens als een beperkt aantal (ca. 400) kleine bedrijven. Voor deze kleine bedrijven geldt dat zij in een woonwijk/ het dorpscentrum zijn gevestigd en vanuit praktisch oogpunt op de route van de particuliere huishoudens worden meegenomen bij het ophalen van het afval. De bekostiging van deze activiteit vindt plaats door middel van afvalstoffenheffing die maximaal kostendekkend mag zijn. Uit nadere analyse blijkt dat het in totaal gaat om ca. 400 kleine bedrijven, waarvan ca. 190 agrarische bedrijven (welke feitelijk particuliere huishoudens betreffen) en 18 bedrijven met een maatschappelijk belang (scholen, gemeenschapshuizen,.). Voor de resterende bedrijven (ca. 200) geldt dat het bedrijfsafval wordt opgehaald tegen inning van de afvalstoffenheffing. Momenteel bestaat er geen duidelijkheid omtrent de vraag of het ophalen van huishoudelijk afval bij particuliere huishoudens en kleine bedrijven als één activiteit mag worden bezien. Optimalisatie is gelegen in de onderbouwing dat sprake is van één activiteit, welke geen winstpotentie heeft doordat deze maximaal kostendekkend mag zijn (wettelijk geregeld voor afvalstoffenheffing). Mocht de Belastingdienst van mening zijn dat het ophalen van huishoudelijk afval bij kleine bedrijven een afzonderlijke activiteit vormt, dan dient nader onderzocht te worden welke kosten toegerekend kunnen worden. Exploiteren vastgoed (verhuur woonwagens) Gemeente Bergeijk is in het bezit van een aantal woonwagens en standplaatsen, welke worden verhuurd. Doelstelling van de gemeente is door middel van deze activiteit woonwagenbewoners een woning aan te bieden tegen een betaalbare prijs, op een door de gemeente gewenste locatie. Op basis van de werkelijke cijfers van 2014 en 2015 is sprake van een negatief resultaat. Dit negatieve resultaat wordt mede veroorzaakt door de toegerekende commerciële rente- en afschrijvingslasten. Op basis van de huidige resultaten van 2014 en 2015 is geen sprake van een (VPB) belaste ondernemingsactiviteit door het ontbreken van winstpotentie. In deze berekening is (nog) geen rekening gehouden met de fiscale berekening van de rente- en afschrijvingslasten. Een nadere doorrekening van het resultaat met inachtneming van de fiscale regels voor rente- en afschrijvingslasten volgens de uitgebrachte notitie moet nog worden gemaakt. Alsdan kan definitief worden vastgesteld of voor deze activiteit wel/geen VPB-plicht ontstaat. Bezoekadres: Burgemeester Magneestraat 1, Postbus , 5570 GA Bergeijk T: van 6

5 Grondbedrijf Gemeente Bergeijk heeft het grondbedrijf vertaald van commerciële cijfers naar fiscale cijfers om te kunnen toetsen of alle lopende grondexploitaties van gemeente Bergeijk samen leiden tot een positief resultaat. Deze analyse is uitgevoerd op basis van de Quick scan voor het grondbedrijf, welke op 11 september 2015 door het SamenWerkingsverband Lokale Overheden (SVLO) is gepubliceerd. Deze Quick scan wordt ook wel winsttoets genoemd, omdat door middel van deze scan op relatief eenvoudige wijze het fiscaal resultaat van het grondbedrijf bepaald kan worden. EY heeft de berekeningsmethodiek en de gemaakte fiscale correcties beoordeeld. Bij de analyse van het grondbedrijf hebben we onderstaande uitgangspunten gehanteerd: De analyse is gemaakt met de cijfers jaarrekening 2014, jaarrekening 2015 en begroting 2016 met als doel meerjarig inzicht te krijgen over de ontwikkeling van het fiscaal resultaat op het grondbedrijf. De Quick scan is een toets om het fiscale resultaat van het grondbedrijf in beeld te brengen. Daarvoor mogen de kosten en opbrengsten van de totale looptijd van alle plannen samen in beeld worden gebracht. Dat betekent de gerealiseerde kosten en opbrengsten, samen met alle nog te realiseren kosten en opbrengsten. Het saldo van alle kosten en opbrengsten samen voor alle plannen in exploitatie geven een beeld van het fiscaal resultaat op het grondbedrijf. Kosten voor bovenwijkse voorzieningen en fondsvorming zijn geëlimineerd omdat deze fiscaal vooralsnog niet zijn toegestaan. Vooralsnog is Waterlaat fase VI niet meegenomen in de berekening. Het fiscale resultaat van dit plan dient nader in beeld te worden gebracht op het moment dat deze in exploitatie wordt genomen. Inbreng van gronden van gemeente Bergeijk in een exploitatie is in de commerciële cijfers nagenoeg altijd voor een nihil bedrag uitgevoerd. In de fiscale cijfers zijn deze gronden tegen een waarde van 40 per m2 ingebracht, waardoor een juiste weergave van het resultaat ontstaat. Indexatie van kosten en opbrengsten is niet toegepast omdat deze fiscaal niet is toegestaan. Fiscaal gezien worden alle causaal toerekenbare rentekosten in aanmerking genomen (projectfinanciering). Dit resulteert in een toerekenbare rente van 3,5% voor gemeente Bergeijk. Deze winsttoets is vooralsnog (voorzichtigheidshalve) berekend met een rente van 1,5%, maar inmiddels is duidelijk dat deze analyse nog dient te worden aangevuld/gecorrigeerd met een rente van 3,5%. Op basis van de huidige winsttoets, uitgevoerd op basis van de Quick scan van het SVLO geldt dat gemeente Bergeijk in totaal ruim 1,5 miljoen verlies draait op het grondbedrijf. Met de uitkomst van de winsttoets kan worden onderbouwd aan de Belastingdienst dat het grondbedrijf geen belaste ondernemingsactiviteit vormt. Een nadere doorrekening van de winsttoets met een toerekenbare rente van 3,5% moet nog worden gemaakt. Alsdan kan definitief worden onderbouwd dat het grondbedrijf van gemeente Bergeijk vooralsnog geen (VPB) belaste ondernemingsactiviteit vormt. De berekening van de winsttoets dient tweemaal per jaar bij de herziening van de grondexploitaties te worden herhaald zodat continue het resultaat op het grondbedrijf in beeld blijft. Zodra er een moment ontstaat waarop het resultaat op het grondbedrijf positief zal zijn, ontstaat er alsnog een belastingplicht en dient aangifte VPB te worden gedaan over het behaalde fiscaal resultaat. Kanttekeningen Het benoemen en kwantificeren van (mogelijke) ondernemersactiviteiten is bedoeld om inzicht te krijgen in de VPB-positie van gemeente Bergeijk. Het betreft slechts een oefening op basis van werkelijke cijfers uit het verleden. De eerste daadwerkelijke aangifte VPB 2016 zal uiteindelijk pas in 2017 worden ingediend op basis van de werkelijke cijfers Bovengenoemde activiteiten vormen in meer of mindere mate een risico op VPB-plicht. Er is bewust ook aandacht voor activiteiten met een beperkte impact. De aangifte VPB moet juist en volledig zijn, aangezien de fouttolerantie van de Belastingdienst 1 bedraagt. Bezoekadres: Burgemeester Magneestraat 1, Postbus , 5570 GA Bergeijk T: van 6

6 Kosten en dekking Op dit moment is nog niet duidelijk of er sprake zal zijn van een VPB-plicht voor gemeente Bergeijk. Afstemming met de Belastingdienst zal daarover duidelijkheid moeten brengen. Op dit moment is gemeente Bergeijk in gesprek met de Belastingdienst over de activiteiten met de grootste financiële impact, nl. het grondbedrijf en het beheer van privaatrechtelijke gronden. Tot op heden is er geen reden aan te nemen dat de Belastingdienst niet in zal stemmen met het verzoek tot normaal vermogensbeheer omtrent de pachtgronden en kavelruilen. Daarnaast laat de winsttoets die is uitgevoerd voor het grondbedrijf een duidelijk fors negatief resultaat zien. Tegen die achtergrond is besloten vooralsnog geen bedrag voor af te dragen vennootschapsbelasting te ramen in de eerste Burap 2016 en PPN Samenwerking verbonden partijen De activiteiten die uitgevoerd worden door verbonden partijen van gemeente Bergeijk zijn niet meegenomen in de kwalificatie en kwantificatie van activiteiten. De verbonden partijen dienen zelfstandig en onder eigen verantwoording de VPB-gevolgen van de nieuwe wetgeving in kaart te brengen en uiteindelijk al dan niet een aangifte Vpb in te dienen. Gemeente Bergeijk toetst als deelnemer in de verbonden partij de VPB werkzaamheden via de reguliere P&C cyclus. Met vriendelijke groet, Burgemeester en wethouders van Bergeijk, W.A.C.M. Wouters Secretaris A. Callewaert de Groot Burgemeester Bezoekadres: Burgemeester Magneestraat 1, Postbus , 5570 GA Bergeijk T: van 6