Openbare internetconsultatie van 8 augustus tot en met 5 september 2016

Transcriptie

1 Reacties op de internetconsultatie Wijziging Wet milieubeheer ten behoeve van implementatie ILUCrichtlijn en operationalisering rapportage- en reductieverplichting van de richtlijn Brandstofkwaliteit Openbare internetconsultatie van 8 augustus tot en met 5 september 2016 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft de Wijziging Wet milieubeheer ten behoeve van implementatie ILUC-richtlijn en operationalisering rapportage- en reductieverplichting van de richtlijn Brandstofkwaliteit, in de periode van 8 augustus tot en met 5 september 2016 opengesteld voor openbare internetconsultatie. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) past de Wet milieubeheer aan. Aanleiding voor de wijziging is de implementatie van de Europese richtlijn Indirect Land Use Change (ILUC) en de operationalisering van de reductieverplichting van de richtlijn Brandstofkwaliteit en de daarmee samenhangende uitvoeringssystematiek. De ILUC-richtlijn wijzigt zowel de Europese richtlijn Hernieuwbare energie voor zover het de doelstelling voor vervoer (bijmengen 10% hernieuwbare energie) betreft, als de reductie van broeikasgassen die in de Europese richtlijn Brandstofkwaliteit is vormgegeven. Het doel van de gehele implementatie van de ILUC-richtlijn en de operationalisering van de reductieverplichting van de richtlijn Brandstofkwaliteit is de verankering van de aanvullingen en wijzigingen in de nationale wet en regelgeving Brandstoffen Luchtkwaliteit en de in 2015 geïntroduceerde wet- en regelgeving Hernieuwbare Energie Vervoer om te komen tot een eenvoudig, handhaafbaar en kosteneffectief systeem waarmee Nederland en haar leveranciers van brandstoffen aan de Nederlandse markt aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Doel van de internetconsultatie was burgers en bedrijven te informeren over de in voorbereiding zijnde regelgeving en hen de gelegenheid te bieden een reactie te geven op het wijzigingsbesluit. Doelgroepen die door de regelgeving worden geraakt zijn olie- en energiemaatschappijen die brandstoffen leveren aan de Nederlandse vervoersmarkt; producenten en leveranciers van hernieuwbare energie aan de Nederlandse vervoersmarkt; verificateurs die bedrijven controleren of die op een juiste manier de inboekgegevens in het register hebben ingevoerd en de consument, die brandstoffen tankt. Dit verslag bevat een weergave op hoofdlijnen van de ontvangen reacties op de internetconsultatie. Na verwerking van de opmerkingen in deze internetconsultatie zal het wetsvoorstel worden voorgelegd aan de ministerraad en na instemming van de ministerraad zal het worden voorgelegd voor advies aan de Afdeling advisering van de Raad van State. Nadat de Raad van State advies heeft uitgebracht zal het wetsvoorstel worden aangeboden aan de Tweede Kamer der Staten-Genraal en zal het openbaar worden. Het ministerie zal in een verslag reageren tot welke wijzigingen de consultatie-inbreng heeft geleid. Dit zal naar verwachting eerste kwartaal 2017 plaatsvinden. De internetconsultatie Er zijn 30 reacties binnengekomen uit Nederland en andere Europese lidstaten, waarvan 19 openbaar. Het betreft twee olie- en energiemaatschappijen, zes branchevertegenwoordigers, vijf brandstofproducenten en zeven leveranciers, meerdere natuur-en milieu-organisaties die zich hebben verenigd onder twee consortia, een levensmiddelenbedrijf, een dienstverlener, een distributeur en twee particulieren.

2 Algemeen Een breed pallet aan participanten heeft gereageerd op de consultatie. Dit heeft geleid tot wisselende reacties, van verduidelijkende vragen tot stellingnames. Een kleine meerderheid van de participanten met name milieuorganisaties, oliemaatschappijen en brandstofleveranciers benadert de wetswijziging kritisch, met name daar waar het de nieuwe systematiek en de nieuwe categorieën Hernieuwbare Brandstof Eenheden (HBE s) betrof. Oliemaatschappijen zijn met name kritisch over de opbouw van de 10% bijmengverplichting en zetten vraagtekens bij het behalen van deze doelstelling. Milieuorganisaties vinden de 5% limiet van conventionele brandstoffen nog te hoog. Ook wordt door meerdere partijen geconstateerd dat de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de reductieverplichting die voortvloeit uit de Europese richtlijn Brandstoffenkwaliteit niet stuurt op brandstoffen met een lage CO 2 emissiewaarde. Een groot deel van de participanten heeft ook gereageerd op onderwerpen die geen onderdeel uitmaakten van de internetconsultatie. De voorgenomen hoogte van de limiet conventionele biobrandstoffen, de voorgenomen hoogte van subdoelstelling meest geavanceerde biobrandstoffen en de voorgenomen hoogte van de jaarverplichting hernieuwbare energie vervoer zijn onderdeel van politieke besluitvorming en waren dus geen onderdeel van deze consultatie. Deze zullen wel geadresseerd worden in het verslag ter volledigheid. De verwachting is dat de Tweede Kamer in het najaar van 2016 een besluit neemt over deze beleidskeuzes. Binnen- en scheepvaart als bestemming Vier participanten (waaronder Gasworks, NOVE en een oliemaatschappij) hebben opmerkingen over artikel onder bestemmingen. In dit artikel is binnenvaart en zeevaart uitgezonderd van de rapportageverplichting. Gasworks adviseert, om controle eenvoudig te houden, binnenvaart en zeevaart als bestemmingen uit te zonderen zodat alle andere categorieën automatisch onder de verplichting vallen. Een oliemaatschappij ondersteunt dit, wijzend op het feit dat deze maatregel simpeler en handhaafbaar is. NOVE benadrukt het belang van het in stand houden van deze regel om het level playing field met de buurlanden niet te verstoren. Een particulier merkt op dat in artikel onder e niet verwezen wordt naar binnenschepen in de beroepsvaart, en er geen verschil gemaakt wordt bij schepen van 20 meter en langer in de recreatie. Hoogte van de boete Twee van de participanten (waaronder de Alcogroup en een producent) zijn van mening dat de tekst in artikel 18.6 over de hoogte van de boetes onvoldoende krachtig is. Een brandstofproducent benadrukt dat expliciet in de wetgeving hoge financiële boetes opgenomen moeten worden indien de verplichting niet wordt nageleefd. Definities Zeven participanten stellen uiteenlopende vragen over definities. De belangrijkste worden hieronder genoemd. Een vereniging merkt op dat de definitie hernieuwbare brandstof niet overeen komt met deze in de RED. Het Biobrandstoffen platform is van mening dat de definitie hernieuwbare brandstof aangepast moet worden tot hernieuwbare brandstof van niet biologische oorsprong. De Alcogroup mist een definitie voor een geavanceerde biobrandstof. Een oliemaatschappij merkt op dat de begripsomschrijving leveren aan de Nederlandse markt voor vervoer niet in lijn is met lid 8 van artikel , en een ongewenste beperking inhoudt voor de brandstofleveranciers die biobrandstoffen bijmengen voor de Nederlandse markt. Een oliemaatschappij wijst op de zinsnede "leveren door een houder van een vergunning" en vraagt zich af of hiermee bijvoorbeeld wordt beoogd dat een importeur van biobrandstoffen alleen aan de Nederlandse markt voor vervoer kan leveren door uitslag tot verbruik.

3 Afschaffen van dubbeltelling Een groot aantal participanten (waaronder Gasworks, ReFuel, epure, het platform voor duurzame biobrandstoffen, Vernof, NVDB, Biodiesel Amsterdam, VNPI en de Alcogroep) hebben opmerkingen betreffende het besluit tot afschaffing van de dubbeltelling. De belangrijkste worden hier kort weergegeven. Een brandstofproducent is het eens met het voorstel, maar wijst erop dat de doelstelling nog steeds afhangt van dubbeltelling om de 10% bijmengdoelstelling van de EU te halen, met het risico dat het gebruik van fossiele brandstoffen zal worden aangemoedigd. Refuel BV is van mening dat zelfs met verlaging van dubbeltelling naar 8.4% in 2020 het zeer lastig zal worden om de doelstelling van 10%, te realiseren. Het Platform duurzame biobrandstoffen adviseert in het verlengde hiervan om bij de implementatie van deze wetswijziging de oorspronkelijke Europese doelstelling te handhaven, aangezien alle Europese lidstaten wettelijk verplicht zijn tenminste 10% hernieuwbare energie in transport te realiseren. Een oliemaatschappij wijst er nog op dat bedrijven die geleverde hoeveelheden duurzame biobrandstoffen inboeken door afschaffing van de dubbeltelling geen kosten voor de dubbeltellingverificatie meer hoeven te betalen. Voorts stelt een dienstverlener voor de dubbeltellingregeling voor buitenlandse, moeilijk te verifiëren en fraudegevoelige gebruikte bak- en braadolie af te schaffen, en bepleit Vernof het afschaffen van de dubbeltelling van biobrandstoffen uit gebruikt frituurvet en dierlijk vet. Hiertegenover staat de mening van VNPI dat dubbeltelling ook na het instellen van een subdoelstelling voor grondstoffen van lijst A gewenst blijft om zo de inzet te stimuleren van andere biobrandstoffen die zijn vervaardigd uit afval en residustromen, om voor brandstofleveranciers de bijmengverplichting kosteneffectief in te vullen Groen gas Twee participanten (waaronder Essent ) vragen zich af wat de gevolgen zullen zijn van deze wetswijziging voor groen gas. Essent wijst erop dat afschaffing van dubbeltelling kan leiden tot een afname van de productie van groen gas van naar schatting 10 tot 20% per 2018, hetgeen een stap terug zou betekenen in een ontwikkelende markt. Een dienstverlener vraagt zich af hoe het ministerie omgaat met de tegenstrijdigheid dat een leverancier HBE s kan verkrijgen bij het in het wegverkeer wegzetten van groen gas, zonder SDE+ subsidie wanneer het gaat om biomethaan wat opgewerkt is naar groen gas, maar niet bij directe levering van biomethaan. Essent vindt het onbegrijpelijk ongeacht de implementatie van de ILUC richtlijn dat er biobrandstoffen uit Azië wel ingevoerd en ingezet kunnen worden op de Nederlandse markt, maar dat groen gas van hoge kwaliteit dat van buurlanden via een CO 2 -arm transport geïmporteerd kan worden, niet geaccepteerd wordt als HBE. Hernieuwbare Brandstofeenheden Er worden door participanten veel vragen gesteld over Hernieuwbare Brandstofeenheden. Met name wordt gevraagd om verduidelijking van de drie nieuwe categorieën eenheden, welke grondstoffen hieronder zullen vallen en waarom. Eén brandstofproducent vindt het niet logisch dat een brandstofproducent/verdeler voor een maximale energiebesparing zal gaan als HBE een vaste uitstootwaarde heeft. De marktspeler zou in de keuze niet beperkt moeten worden tot een biobrandstof. Zolang het op duurzame wijze is geproduceerd en niet of nauwelijks ILUC veroorzaakt zou het mee moeten kunnen tellen voor de doelstellingen. Categorie-indelingen Ook worden er vragen gesteld over de categorie-indelingen. Een dienstverlener vraagt zich af wat het verschil is tussen conventionele biobrandstoffen in HBE conventioneel en gebruikte bak- en braadolie zonder dubbeltelling in categorie HBE overig. De dienstverlener vindt het onwenselijk indien alleen gebruikte bak- en braadolie in deze categorie vallen. Wanneer de doelstelling voor HBE geavanceerd niet hoog genoeg is, zal de vraag en dus de prijs van HBE geavanceerd dalen tot HBE conventioneel. Hierdoor kan het minder aantrekkelijk worden om geavanceerde biobrandstoffen te produceren en te gebruiken. OrangeGas stelt dat, doordat de categorie geavanceerd startend met 0,3% en oplopend tot 0,5% niet erg groot is, er een afzetrisico voor de producenten bestaat omdat onduidelijk is wat er gebeurt met geproduceerd volume dat boven

4 deze totale marktverplichting uitkomt. De VNPI en een oliemaatschappij vragen of het voorgestelde overgangsrecht een eenmalige simplificatie is bij de omzetting van in 2017 gespaarde HBE s naar 2018 HBE s of dat dit ook na 2018 het geval is. Zij wijzen erop dat het afwaarderen van de HBE categorieën HBE geavanceerd en HBE overig naar categorie HBE conventioneel voorkomen dient te worden. Sparen van HBE s Er worden door vier participanten (waaronder NVDB en VNPI) vragen gesteld over de huidige en toekomstige wijze van omgaan van sparen en spaartegoeden binnen de nieuwe systematiek. Twee anderen vinden dat het systeem moet worden aangepast. De Nederlandse vereniging van Biobrandstoffen (NVDB) vindt dat het spaarsysteem voor de jaarverplichting moet worden aangepast. De bedrijven met een jaarverplichting die HBE s moeten verwerven om aan te tonen dat zij aan de jaarverplichting voldoen, kunnen deze HBE s ook inzetten in een volgend jaar tot een zekere grens (de spaarlimiet ). IenM stelt voor om deze systematiek voort te zetten. Als wordt vastgehouden aan de huidige spaarlimiet, dan heeft dit tot gevolg dat de fysieke inzet van biobrandstoffen in een jaar in theorie met maximaal 25% lager kan liggen dan het equivalent aan HBE s dat hetzelfde jaar is ingezet om aan de jaarverplichting te voldoen. Gasworks merkt op dat wanneer HBE s behaald met geavanceerde biobrandstoffen met deze systematiek automatisch worden gereduceerd naar HBE conventioneel in het geval dat spaartegoed op HBE geavanceerd wordt opgebouwd. Dit maakt een overproductie van geavanceerde biobrandstoffen bijzonder onaantrekkelijk, temeer daar ze nog maar enkelvoudig mee zullen tellen. Gasworks vindt dit een bijzonder onwenselijk vooruitzicht omdat de markt geen investeringen zou doen in het optuigen van grootschalige geavanceerde biobrandstoffen productie en dus zal die 14% nationale verplichting nog minder bijdragen ontvangen uit de 10% bijmengverplichting. Momenteel is het mogelijk om een spaartegoed van HBE s, verkregen via inkoop of inboekingen, mee te nemen naar een volgend jaar. Zo kunnen deze HBE s gebruikt worden om aan de jaarverplichting van het aankomende jaar te voldoen. Met de invoering van drie verschillende type HBE s zal hier ook een verandering in moeten komen. Hier is niets over vermeld in de wetswijziging. Een dienstverlener wil naar aanleiding van het voorgaande graag weten of het Ministerie kan aangeven of er speciale spaarlimieten per categorie komen. LNG, LPG en CNG Biodiesel Amsterdam vraagt of de afwijkende systematiek die geldt voor LNG, LPG en CNG van biobrandstoffen niet kan leiden tot book-and-claim, en hoe wordt gegarandeerd dat dit werkelijk geproduceerde energie is. Nefco wijst erop dat de lagere broeikasgasemissie van LPG als betere fossiele brandstof onvoldoende benut wordt. Bovendien leidt de wijze waarop het wel benut zou kunnen worden tot concurrentievervalsing op de LPG markt. Volgens deze participant kan LPG zelf compenseren voor hun broeikasgasemissie reductieverplichting en hebben concurrentievoordeel op bedrijven die uitsluitend LPG verkopen. Gasleverancier OrangeGas merkt op dat met de wetswijziging een leverancier van benzine, diesel bij het aanbieden van CNG en LNG een concurrentievoordeel heeft ten opzichte van een aanbieder van enkel CNG omdat deze ook een rapportageverplichting krijgt. Er ontstaat zo bij een aanbieder van CNG een negatieve reductieverplichting, waarvan het niet duidelijk is of deze verplichting overdraagbaar is. Jaarverplichting Bij een oliemaatschappij en NOVE heerst er onduidelijkheid of Non-Road Mobile Machinery (NRMM) ook onder de jaarverplichting zou moeten vallen. Vernof bepleit het handhaven van de jaarverplichting voor gebruik van hernieuwbare energie voor transport in 2020 op 10%. De NVDB stelt daarentegen dat bij het vasthouden aan sturing op de jaarverplichting moet worden ingezet

5 op een additionele prikkel voor beter presterende biobrandstoffen, omdat Nederland anders additionele prikkels moet inbouwen die de inzet van beter presterende biobrandstoffen stimuleren. Limiet conventionele biobrandstoffen Er worden meerdere vragen gesteld over de beleidsbeslissing tot een limiet aan bijmenging van conventionele (eerste generatie) biobrandstoffen tot 5%. Natuur & Milieu, Both ENDS, Greenpeace Nederland, IUCN NL en Oxfam Novib vragen de regering het voorstel voor het biobrandstofbeleid tot 2020 aan te passen omdat dit leidt tot een sterke groei van biobrandstoffen uit landbouw en voedselgewassen. Dit zou voor meer klimaatschade, schade aan biodiversiteit, ontbossing en stranded assets zorgen voor bedrijven. Zij merken hierbij op dat het plafond van 5% voor biobrandstoffen uit landbouw en voedselgewassen onvoldoende is als ook de dubbeltelling wordt afgeschaft. Zij verzoeken dat het limiet op het huidige niveau van conventionele biobrandstoffen te zetten op maximaal het huidige volume (1,8%) en te laten aflopen in de tijd, en stellen voor om indien nodig de dubbeltelling (deels) te handhaven. Als niet voor een veel lagere limiet dan 5% gekozen wordt dan verzetten zij zich tegen het afschaffen van de dubbeltelling. Een levensmiddelenbedrijf en Good Fuels geven aan dit standpunt te steunen. In het verlengde hiervan is NVDB tevens van mening dat bij het bepalen van de jaarverplichting de inzet van biobrandstoffen geproduceerd uit afval en residuen moet worden gemaximaliseerd. Deze participant stelt tevens dat bij een tekort aan geavanceerde biobrandstoffen de jaarverplichting gehandhaafd moet blijven. De NVDB verwacht dat voldoende hernieuwbare brandstoffen van een andere categorie beschikbaar zijn waarmee een tekort kan worden aangevuld. De NVDB merkt hierbij tevens op dat door het invoeren van een limiet op conventionele biobrandstoffen weliswaar minder conventionele biobrandstoffen zullen worden ingezet, maar dat er binnen iedere afzonderlijke categorie geen stimulans is voor het gebruik van de op CO 2 emissies beter presterende biobrandstoffen. Milieudefensie geeft aan geen verplichting te wensen tot bijmenging van palmolie noch van andere 'eerste generatie' biobrandstoffen. STX services wijst in dit verband op de wereldwijde lobby tegen het gebruik van palmolie, en merkt hierbij op dat UCOME en TME (geproduceerd van afval, dat geen ander nut dient) vele male groener is dan de plantaardige biodiesel (RME, PME en SME). Deze participant waarschuwt ervoor dat de huidige nieuwe voorstellen het gebruik van PME zullen bevorderen. OrangeGas is eveneens van mening dat het voorgestelde systeem ervoor zal zorgen dat er relatief meer eerste generatie biobrandstoffen geleverd zullen worden dan in de huidige situatie, hetgeen volgens deze participant maatschappelijk onwenselijk is. Sturen op CO 2 reductie vindt hij van belang. Upstream Emmission Reduction (UER s) Meerdere partijen stellen vragen over de nieuw geïntroduceerde Upstream Emmission Reduction en welke rol zij zullen spelen in de nieuwe systematiek. Zeven participanten zetten kanttekeningen bij dit systeem. Biodiesel Amsterdam spreekt van een absoluut ontoelaatbare omwisseling. Refuel BV wijst erop dat het gebruik maken van UER's/Certified Emission Reduction (CER's) naast HBE's voor invulling FQD reductieverplichting tot oneerlijke concurrentie zou kunnen leiden; Nefco stelt voor om de mogelijkheid te schrappen om UER s te genereren door omwisseling van CER's tegen UER's. Het PDB acht het voorgestelde systeem onrechtvaardig, aangezien voor het bereiken van dezelfde doelstelling biobrandstoffen gecertificeerd moeten zijn en aan duurzaamheidseisen moeten voldoen, terwijl dat voor reductierechten uit het clean development mechanism (CDM), of reductierechten verkregen uit CNG, LNG en LPG niet vereist is. NVDB stelt dat het omwisselmechanisme alleen op papier leidt tot het behalen van de reductiedoelstelling. OrangeGas wijst erop dat de introductie van UER zal zorgen voor een verdere verslechtering van de juridische positie van groen gas. Een brandstofleverancier vraagt of UER s onderdeel worden van het bestaande register voor HBE, en dus ook afzonderlijk kunnen worden verhandeld.

6 Hernieuwbare elektriciteit Een brandstofproducent vraagt zich af waarom er niet dezelfde methodologie toegepast wordt voor de berekening van de broeikasgasbesparing indien elektriciteit wordt gebruikt als brandstof. Tevens merkt deze participant op dat Nederland in 2014 slechts 10% van de doelstelling gerealiseerd heeft die zij moeten behalen in 2020, en benadrukt dat meervoudige telling virtuele resultaten oplevert maar geen feitelijke. Biodiesel Amsterdam vraagt zich in dit verband af hoe wordt gewaarborgd dat hernieuwbare elektriciteit geen book-and-claim is maar werkelijk geproduceerd in Nederland, en merkt op dat het hier mogelijk oneerlijke concurrentie met biobrandstoffen betreft. Overige onderwerpen Door ReFuel BV wordt de vraag gesteld of er, naar voorbeeld van de Duitse regelgeving, gebruik gemaakt kan worden van de systematiek waarbij wordt gestuurd op CO 2 reductie. Gasleverancier Gasworks is van mening dat de inspanningen om duurzaam gecertificeerde brandstoffen te verkrijgen gelijk geschakeld moeten worden met inspanningen uit CDM als het gaat om de CO 2 -emissiereductie. Het verschil is volgens deze participant buitenproportioneel groot. Een participant merkt op dat geen aandacht is besteed aan een nieuwe brandstof: Gas-To-Liquids, waarmee het mogelijk wordt om historische vaartuigen te voorzien van een brandstof die minder verontreinigt dan conventionele brandstoffen.