Nieuwsbrief 2016 #1. In deze nieuwsbrief. Kopij nieuwsbrief mei. uiterlijk 30 april. Van de redactie

Transcriptie

1 Nieuwsbrief 2016 #1 Van de redactie In de eerste gecombineerde nieuwsbrief van 2016 vragen we speciale aandacht voor het jaarplan van Transvisie, de vertaalde Standards of Care, de handreiking van Movisie, de publicatie van het UWV Transgender Werkt en het uitgebreide artikel over osteoporose. En alvast een aankondiging voor het klantbordoverleg van 1 april. Daarbij zijn ook weer de donateurs van harte uitgenodigd. Deze nieuwsbrief is eerder verzonden aan de vrijwilligers en donateurs. Er staat veel informatie in die ook voor onze doelgroep interessant is, daarom is de nieuwsbrief nu ook te downloaden. De layout en het formaat zijn aangepast aan het lezen op mobiele apparaten. je reactie naar redactie@transvisie.nl of bestuur@transvisie.nl Kopij nieuwsbrief mei De volgende nieuwsbrief staat gepland voor mei. Lever je bijdrage in uiterlijk 30 april In deze nieuwsbrief Jaarplan 2016 p.2 Handreiking Movisie Enquête De Transgenderzorg in Nederland p.3 op Telegram geopend voor iedereen Standards of Care in het Nederlands p.4 Juridische gevolgen wijziging geboorteakte Agenda klankbordoverleg 1 april 2016 p.5 Pareltjes op het internet Website TNN p.6 Toneel, tentoonstellingen, films, boeken en andere uitingen Vriendschappelijk bezoek en nieuwe folder p.7 Nieuwsbrieven gecombineerd Oproepen Van de bestuurstafel p.8 Transgender Werkt Osteoporose of botontkalking p.10 Nieuwe vrijwilligers p.15 Donateursbijdrage Uitbetalen declaraties

2 Jaarplan 2016 Het bestuur heeft het jaarplan 2016 opgesteld. Het jaarplan is gevoegd bij deze nieuwsbrief en verstuurd naar de organisaties waar we regelmatig contact mee hebben. Het jaarplan is ook gepubliceerd op de website Tijdens het klankbordoverleg van 1 april 2016, waarvoor ook de donateurs worden uitgenodigd kunnen vrijwilligers en donateurs vragen stellen over dit jaarplan. Het bestuur werkt op dit moment aan het jaarverslag Ook dit wordt beschikbaar gesteld op de website en toegestuurd. Ook hierover zijn vragen te stellen bij het klankbordoverleg van 1 april. In het jaarplan 2016 wordt minder uitgebreid dan in voorgaande jaren ingegaan op de reguliere werkzaamheden van Patiëntenorganisatie Transvisie. Speerpunt in de komende periode is de deelname aan de projectgroepen om te komen tot een psychosociale zorgstandaard en een curatieve zorgstandaard. In deze standaarden worden de eisen beschreven waaraan goede transgenderzorg moet voldoen. Daarin worden dan ook bv. redelijke wachttijden beschreven. Dat is een belangrijk middel om de zorg te verbeteren en daarom willen we hier dit jaar veel tijd in steken. Handreiking Movisie Movisie heeft veel publicaties op haar naam staan die van belang kunnen zijn voor transgenders. Een nieuwe publicatie is: Alles wat je altijd al wilde weten over Transgenders (2016) met een stappenplan om genderdiversiteit bespreekbaar te maken voor studenten in de gezondheidszorg, maatschappelijk werk en de sociaal pedagogische beroepen Transgenders.pdf Movisie brengt regelmatig goede publicaties uit op het LHBT gebied, veelal in relatie tot emancipatie van LHBT'ers. Movisie besteedt daarin ruimschoots aandacht aan de T van de LHBT. Er zijn rapporten over: veiligheid, eenzaamheid onder LHBT's, LHBT beleid voor gemeenten en specifiek voor de T uit de LHBT, aandacht voor de LHBT jongeren op school, en een handreiking voor bi-culturele LHBT s. Snuffel eens rond op de website van Movisie 2

3 Enquête De Transgenderzorg in NL Zondag 14 februari was de laatste dag om mee te doen aan ons zorg-onderzoek. We hebben maar liefst 273 ingevulde vragenlijsten terug gekregen. Een resultaat waar we trots op mogen zijn. We zijn erg blij met de enorme diversiteit van onze respondenten. De verhouding transmannen/ vrouwen is nagenoeg gelijk, 43% vs. 57%. Ook hebben we reacties uit alle leeftijdsgroepen, fases in het traject en vonden we een hele verscheidenheid van bezochte zorgverleners. Minder blij zijn we met de eerste getallen die laten zien tegen hoeveel problemen er wordt aangelopen in de trajecten. De komende maand worden de cijfers verder verwerkt. In de loop van maart zullen we ons eindrapport presenteren. We houden jullie op de hoogte! op Telegram nu openbaar De redactie gebruikt sinds 2015 de app Telegram om onderling met korte berichtjes contact te houden. Deze app lijkt op WhatsApp, maar is veiliger en heeft meer mogelijkheden. Je kunt het op al je digitale apparaten installeren, en al je berichten worden gesynchroniseerd. Eén mogelijkheid is het openen van een nieuwskanaal. Via het kanaal van Transvisie worden inmiddels de meest actuele berichten verspreid onder aangemelde vrijwilligers en donateurs. Heb je nog geen Telegram, download de app dan en en volg ons. Zo ben je het snelst op de hoogte van het laatste nieuws op onze website. En Telegram kun je natuurlijk ook gebruiken om je vrienden en kennissen berichten te sturen. Sinds half januari staat ons kanaal ook open voor bezoekers van de website. Volgers van ons kanaal kunnen niet zien wie de andere volgers zijn, dus je privacy is veilig. Meer uitleg op 3

4 Standards of Care in het Nederlands Transvisie heeft de Standards of Care laten vertalen in het Nederlands. Dat is gebeurd door een vrijwilligster en was een enorme klus. De vertaling is vooral bedoeld voor mensen die meer willen weten over wat deze internationale zorgstandaard inhoudt en zelf de Engelse taal niet zo goed machtig zijn. Voor wetenschappelijk onderzoek en medisch handelen wordt ook verwezen naar de Engelse tekst omdat deze geautoriseerd is door de schrijvers. De Standards of Care (in de vertaling Wpath-Zorgstandaard genoemd) is tezamen met andere relevante regelgeving gepubliceerd op de website van Transvisie Juridische gevolgen van wijziging van de geboorteakte Heeft de wijziging van de geboorteakte gevolgen voor een bestaand huwelijk en daaruit geboren kinderen? Dit is een vraag die we wel eens voorgelegd krijgen. Gelukkig heeft de wetgever dat in het Burgerlijk Wetboek (boek 1, artikel 28) voorzien en geregeld. In de wet staat het volgende artikel opgenomen: 1. De wijziging van de vermelding van het geslacht in de akte van geboorte heeft haar gevolgen, die uit dit boek voortvloeien, vanaf de dag waarop de ambtenaar van de burgerlijke stand aan de akte van geboorte een latere vermelding van wijziging van het geslacht toevoegt. Dit tijdstip geldt eveneens voor de wijziging van de voornamen. 2. De wijziging van de vermelding van het geslacht laat de op het in het eerste lid genoemde tijdstip bestaande familierechtelijke betrekkingen en de daaruit voortvloeiende op dit boek gegronde rechten, bevoegdheden en verplichtingen onverlet. Dat laatste betekent dat alle familierechtelijke betrekkingen zoals een huwelijk en kinderen niet veranderen als gevolg van het wijzigen van de geboorteakte. Wat je wel kunt laten veranderen zijn paspoort, rijbewijs en diploma s. En hoe zit dat dan als je vóór de wijziging van de geboorteakte een huis hebt gekocht? Dat huis blijft gewoon van jou. De koopakte hoeft niet te worden aangepast. 4

5 Agenda klankbordoverleg van 1 april :45-17:45 Contactpersonenoverleg (het overleg voor de contactpersonen van lotgenotencontact: groepen, individueel en secretariaat). Het programma zoals thans bekend is: hoe ga je om met positieve en negatieve ervaringen en slachtofferdenken; afhandeling ; delen van ervaringen. 18:00-21:00 Klankbordoverleg voor vrijwilligers en geïnteresseerde donateurs. Het programma zoals thans gepland: Jaarplan 2016 en Jaarverslag 2015; Toelichting projecten die van belang zijn op de zorg in NL, zoals zorgstandaarden, vergoeding van behandelingen in binnen- en buitenland, overleg verzekeraars; Plan voor het instellen van een groep vrijwilligers voor incidentele, individuele gesprekken; Presentatie voorlopige uitkomsten enquête Transgenderzorg in NL; Presentatie voorlopige uitkomsten interne kwaliteitsonderzoek; Vrijwilligers en donateurs noteer de datum 1 april 2016 en het tijdstip in je agenda. Nadere info volgt. Pareltjes op het internet Op het internet zijn we nog de volgende interessante artikelen en docu s tegengekomen: Een aantal documentaires over liefde, leven, en kinderen na transitie en Movisie: lespakket over genderdiversiteit: Sens: 5

6 Vernieuwde website TNN Transgender Netwerk Nederland, de organisatie die staat voor een genderdiverse samenleving, heeft haar website vernieuwd Als je surft naar de website van TNN, zie je al snel dat TNN twee websites naast elkaar heeft, t.w. Transgenderinfo en Transgender Netwerk Nederland. Het is een mooie website geworden, met interessante onderwerpen. Een aantal van die onderwerpen zijn: Wijzigen van geslacht in vier stappen. Handige handreiking over de wijziging van het geslacht bij de burgerlijke stand: Meer aandacht voor kinderen van ouders die in transitie zijn. Uitkomsten van een Belgisch onderzoek naar de kinderen van transgender ouders: IOC schaft verplichte operatie af. Transgender atleten hoeven niet meer verplicht een geslachtsoperatie te ondergaan om in aanmerking te komen voor deelname aan de Olympische Spelen. Alleen transvrouwen moeten aantonen dat de testosteronwaarde onder een bepaalde waarde is: Gender neutrale vacatures bij de Belgische federale overheid. Alle vacatures worden voortaan vermeld als M/V/X: Transgender, relaties en seks: Het kantoor van TNN is sinds januari ook gevestigd op de Weteringschans 249, de kamer naast die van Transvisie. Toneel, tentoonstellingen, films, boeken & andere uitingen Op de pagina Nieuws/Cultuur worden regelmatig films, toneelvoorstellingen, boeken en andere uitingen gemeld. Dit is een van de pagina s die zeer regelmatig nieuwe activiteiten meldt. 6

7 Vriendschappelijk (ziekenhuis)bezoek en nieuwe folder In 2015 heeft Transvisie minder verzoeken gehad voor een vriendschappelijk ziekenhuisbezoek na een genderbevestigende operatie. Helaas hebben we niet kunnen achterhalen waarom er minder verzoeken binnenkomen. Is het onbekendheid? Wordt het niet meer gevraagd in de ziekenhuizen, met name VUmc? Is er geen behoefte meer aan? De ziekenhuisbezoekers hebben onlangs overlegd en gaan het over een andere boeg gooien. Om de drie maanden wordt het vriendschappelijk bezoek gemeld op pagina s van bv. Facebook. Vrijwilligers die de groepen leiden aan jullie het verzoek de mogelijkheid tot het vriendschappelijk bezoek regelmatig te melden tijdens de groepsbijeenkomsten. De redactie ontwerpt een folder die we neerleggen in de ziekenhuizen. Ook gaan we onderzoeken welke vragen over ziekenhuisbezoek, op welke wijze worden gesteld door bv. VUmc. Vriendschappelijk bezoek richt zich niet alleen op ziekenhuisbezoek, maar ook op bezoek bij transgenders in bv. AZC s en PI s. We verwachten dat het vriendschappelijk bezoek binnenkort verder wordt uitgebreid naar de opvang van transgender vluchtelingen. Nieuwsbrieven gecombineerd De redactie heeft besloten de nieuwsbrieven van de vrijwilligers en donateurs vanaf nu gecombineerd uit te brengen. Daar zijn meerdere redenen voor, donateurs krijgen hierdoor vaker bericht van Transvisie en een flink aantal vrijwilligers is ook donateur. Oproepen Transvisie krijgt bijna dagelijks oproepen uit de media, van studenten of van kunstenaars om mee te werken aan een interview, documentaire, videoclip etc.. Deze verzoeken worden gescreend en de belangrijkste of voor de doelgroep meest interessante worden opgenomen op de website op Ook dit is een pagina die zeer regelmatig wordt aangepast en waarvan we kunnen zeggen ben je geïnteresseerd, om wat voor reden dan ook om deel te nemen aan dit soort initiatieven, bezoek dan regelmatig deze pagina. 7

8 Van de bestuurstafel Zorgstandaarden psychosociaal en curatief De Alliantie is een samenwerkingsverband van verschillende partijen om te komen tot goede transgenderzorg. Al enige tijd wordt binnen de Alliantie door verschillende partijen (o.a. ziekenhuizen, specialisten, Transvisie Zorg, Transvisie) gewerkt aan een psychosociale zorgstandaard ten behoeve van de psychosociale hulpverlening aan transgenders. Binnenkort verschijnt het derde concept. Daarnaast is onlangs o.m. op aandringen van het ministerie van VWS, de zorgverzekeraars, NZa (Nederlandse Zorgautoriteit), een projectteam gestart om een curatieve zorgstandaard voor transgenders te ontwikkelen. Tal van onderwerpen waar nu nog onduidelijkheid over bestaat zoals: redelijke wachttijden, diagnose buiten de genderteams, decentralisatie, zelfmedicatie moeten nader ingevuld worden in deze zorgstandaard. Transvisie maakt ook deel uit van dit projectteam. Vergoeding borstvergroting bij transvrouwen Naar aanleiding van een programma van Tros Radar in maart 2015 waarin een transvrouw aan het woord kwam over het weigeren van een borstvergrotingsoperatie en de reactie van minister Schippers daarop, en brieven van het COC, TNN en Transvisie, heeft Minister Schippers Zorginstituut Nederland gevraagd met een advies te komen over een aantal plastisch chirurgische ingrepen waarvan de behandeling op dit moment niet vergoed wordt onder de basisverzekering. Een van deze plastisch chirurgische behandelingen is de borstvergroting bij transvrouwen. Het ZiNL heeft inmiddels een vertrouwelijk conceptadvies onder meer aan Transvisie voorgelegd. Transvisie werkt aan een inhoudelijke reactie. Wordt vervolgd. Vergoeding operaties in het buitenland, bv. Thailand Binnenkort start een werkgroep, bestaande uit bestuursleden van Transvisie en een aantal vrijgevestigde psychologen, een onderzoek naar de vergoeding van operaties in het buitenland door de zorgverzekeringen. Dit onderzoek moet leiden tot een betere voorlichting aan transgenders. Verder geeft het inzicht in de verschillen tussen verzekeraas en input woor de gesprekken met de zorgverzekeraars. Overleg met zorgverzekeraars Het bestuur is een nieuwe overlegronde gestart met zorgverzekeraars. Sinds 2015 wordt enige keren per jaar overleg gevoerd met de grootste 8

9 zorgverzekeraars. Veelal begint het gesprek met een uitgebreide uitleg door Transvisie over het proces. Het blijkt dat veel aspecten van de behandeling onvoldoende bekend zijn. Er komen onderwerpen aan de orde als: wachttijden en vervolgschade door de lange wachttijden, decentralisatie van zorg, kwaliteit van behandelingen, operaties en complicaties, ontharing, RLE in relatie tot behandelingen. Van beide kanten worden deze gesprekken als erg nuttig ervaren. Zelfmedicatie Transvisie acht zelfmedicatie onverstandig, maar constateert dat het, mede als gevolg van de lange wachttijden meer en meer gebeurt. Transvisie heeft er o.m. bij het VUmc schriftelijk op aangedrongen dat ze, als ze mensen voor de diagnostische fase aannemen die aan zelfmedicatie doen, deze ten minste lichamelijk controleren. Het VUmc zegt in haar antwoord letterlijk: Wel zullen wij - vanaf het moment dat patiënt bij ons in zorg is - de totale situatie meewegen. Het direct overnemen van de door de patiënt zelf gestarte medicatie zou echter het belang van goede diagnostiek naar onze mening te sterk onder druk zetten. Transvisie is het niet eens met deze stellingname en zal ook weer schriftelijk op de reactie van het VUmc reageren. Bejegening transgenders bij VUmc Zowel bij Transvisie, als op internet, als bij de Cliëntenraad van het VUmc komen regelmatig, en al gedurende langere tijd, klachten over de bejegening door personeel van het VUmc binnen. In april vindt een overleg plaats tussen enerzijds de Cliëntenraad en Transvisie en anderzijds de medewerkers van het VUmc om problemen rond de bejegening eens en voor altijd uit de wereld te helpen. Transgender werkt Het UWV heeft een handleiding opgesteld voor werkgevers, werknemers en transgenders. Deze handleiding moet bijdragen aan kennis en begrip door inzicht te geven in wat transgender zijn inhoudt zodat transgenders het gevoel van veiligheid en waardering krijgen waar iedereen recht op heeft. Het UWV heeft Transvisie deze handleiding ter beschikking gesteld om te publiceren op haar website 9

10 Osteoporose of botontkalking Omdat osteoporose meer is dan alleen een ontkalking van het bot zal ik in dit artikel de term osteoporose gebruiken. Een van de aandachtspunten in de gezondheid voor vooral transvrouwen is de preventie, het voorkomen van botontkalking. Transmannen nog niet afhaken ook voor jullie staat in dit artikel belangrijke informatie. Dat dit een belangrijk aandachtspunt is komt wel naar voren uit Belgisch onderzoek van de universiteit van Gent. Uit dat onderzoek blijkt dat transvrouwen bij aanvang van hun transitie een lagere botdichtheid hebben dan de mannen waar ze mee zijn vergeleken. Ook hebben ze een lagere spiermassa. 16% van deze transvrouwen die zich aanmelden voor de transitie hebben osteoporose, dat is vier keer zo vaak als in de rest van de bevolking. Gronings onderzoek laat een vergelijkbaar beeld zien. Daar wordt bij 22% van de transvrouwen osteoporose gevonden. mrecord=on Het standaard advies om meer te bewegen en melk te drinken is een wat mager advies. Er valt in de preventie wel wat meer te doen dan dat. Osteoporose is vooral vervelend als er breuken gaan optreden in de wervels. Deze breuken herstellen niet. Het gevolg is ingezakte wervels en daardoor chronische pijn. Voorkomen is dus beter dan genezen, dat voor dit probleem niet mogelijk is. Botweefsel Bot is een levend weefsel dat voortdurend wordt vernieuwd. Per jaar wordt tussen de 5 en 10% van ons skelet vernieuwd. Tot ongeveer jaar vindt meer opbouw plaats. Na die leeftijd neemt de dichtheid van het bot langzaam af. Bot dat verloren is gegaan is niet meer terug te winnen. Voor jonge transgenders is het dus belangrijk om in hun jeugd een zo goed mogelijk skelet op te bouwen. Voor oudere transgenders is het zaak om de langzame vermindering van de botdichtheid gunstig te beïnvloeden. 10

11 Eiwit Het vernieuwingsproces van het bot is afhankelijk van goede voeding. Het bot heeft daarvoor naast voldoende kalk ook voldoende eiwit nodig. Als de voeding te weinig eiwit bevat, neemt de kwaliteit van het bot af. Dit komt in de bevolking nog al eens voor bij oudere mensen. Maar ook jongere mensen kunnen in de problemen komen. Dit is vooral het geval als mensen om gezondheidsredenen minder vlees of vis gaan eten en dit niet goed vervangen door andere eiwitrijke producten. Mocht je tot deze groep horen verdiep je dan in goede vervanging van vlees. Peulvruchten, noten, sommige paddenstoelen, eieren, zuivelproducten en sojaproducten zijn eiwitrijk. Kies je ervoor om helemaal geen vlees of vis te eten en ook de zuivel te laten staan, maak dan een afspraak met een diëtiste of verdiep je op een andere manier. Het is nogal een uitdaging om deze veganistische voeding voldoende eiwitrijk te laten zijn. Beweging Bewegen kan een prikkel zijn voor de opbouw van botweefsel. De vraag is dan wel welke beweging. Alle beweging waarbij het skelet wordt belast is goed. Je kunt dan denken aan rennen, springen, stevig wandelen, dansen, tuinieren of traplopen. Kort en hoog belast werkt beter dan lang en laag belast. Touwtje springen, helpt dus beter dan wandelen, hard en stevig dansen op muziek is ook prima. Als je tijdens het wandelen een paar keer een sprintje trekt kom je er ook. Fietsen en zwemmen zijn prima manieren om de conditie op peil te houden, maar helpen je niet aan een stevig skelet. Is er een zeer ernstige osteoporose vastgesteld, overleg dan met je arts of touwtje springen en hardlopen voor jou ook nog steeds een goed idee is. Krachttraining Skeletspieren hebben als functie om ons skelet te laten bewegen. Daarvoor zit elke skeletspier aan minimaal twee botten vast. De trekkracht van skeletspieren is ook een prikkel voor het bot. Krachttraining kan daarom zinvol zijn om het skelet in een goede conditie te houden. Twee keer per week naar de sportschool is dus zinvol, ook voor de dames. Voor startende transmannen geldt dat als zij beginnen met krachttraining er een heel rustige opbouw moet plaats vinden. Hun skelet en hun spieren hebben tijd nodig om zich aan te passen aan de grotere spierkracht onder invloed van testosteron. Een langzame opbouw voorkomt blessures. Let op sportschoolhouders weten dit meestal niet! 11

12 Vitamine D Vitamine D heeft veel functies in het lichaam. Een daarvan is dat het de opname van kalk in het bot stimuleert. Vitamine D is dan ook een essentiële vitamine voor een goede botopbouw. Een vitamine D tekort komt veel voor in de hele bevolking. Nederlands onderzoek laat zien dat in de winter 60% van onze bevolking een tekort aan vitamine D heeft, waarvan de helft een zeer ernstig tekort. In de zomer zijn deze getallen wat beter maar dan heeft nog altijd 35% een tekort en een derde daarvan een ernstig tekort. Belgisch onderzoek door de universiteit van Gent laat zien dat 67% van de transvrouwen bij de start van de transitie een vitamine D tekort heeft. Nederlanders-heeft-vitamine-D-tekort-in-de-winter Reden om aandacht te besteden aan vitamine D. Vitamine D maken we onder invloed van zonlicht aan in onze huid. Vitamine D is toegevoegd aan margarine, zit van nature in roomboter en zit royaal in vis. Omdat we meer binnen zijn gaan leven, veel te weinig vis eten en de zon in ons land meestal onvoldoende krachtig is, hebben we dus bijna allemaal een probleem met vitamine D. Onze overheid adviseert dan ook om extra vitamine D te slikken voor alle vrouwen boven de 50 jaar (dus ook transvrouwen), alle mannen boven de 70 jaar, iedereen met een donkere huidskleur. Dit advies lees je hier Omdat dit tekort heel algemeen in de hele bevolking voorkomt en door recent onderzoek nog eens wordt bevestigd, is mijn advies voor iedereen om Vitamine D te slikken. Het slikken van vitamine D3 in een dosering van 20mcg per dag scheelt een hoop ellende. Op de onderstaande Amerikaanse website wordt zelfs aangeraden om standaard preventief calcium en vitamine D te geven aan transvrouwen, waarvan de testikels nog niet zijn verwijderd en te overwegen om het preventief te doen bij transvrouwen die hormonen slikken en om het in ieder geval te doen bij transvrouwen die, om wat voor reden dan ook, geen hormonen slikken. 12

13 Kalk Calcium is een belangrijk mineraal voor de opbouw van botweefsel. Vis, groenten, noten, en zuivelproducten bevatten veel calcium. De eenzijdige aandacht voor melk als belangrijke bron van calcium staat ter discussie. Het is heel goed mogelijk om zonder melk voldoende calcium binnen te krijgen. Dan moet je wel veel meer groente gaan eten dan de gemiddelde Nederlander doet. Mensen met een Afrikaanse, Aziatische, Indiaanse of Mediterrane achtergrond verdragen na hun kleutertijd de melk niet omdat zij de lactose van melk niet goed kunnen afbreken. Gezuurde melkproducten zoals yoghurt en kwark worden door deze mensen beter verteerd net als harde kazen. Te veel eiwit Stond hierboven dat voldoende eiwit belangrijk is voor de botopbouw, te veel eiwit eten is juist slecht. Bij een veel te hoge hoeveelheid eiwit in de voeding wordt de opname van calcium in het bot geremd. Calcium kan dan zelfs uit het bot worden onttrokken om verzuring van het lichaam tegen te gaan. Als je een grote vleeseter bent en graag veel kaas eet en ook nog eens weinig groenten en fruit, dan is dat niet zo handig als je graag sterke botten hebt. Diagnose en behandeling Bij de controles van het VUmc wordt gecontroleerd op osteoporose. Als je van een andere endocrinoloog je medicijnen krijgt, controleer dan even of deze check ook bij deze arts plaats vindt. Zelfmedicatie (zelfstandig zonder medische begeleiding hormonen gaan gebruiken) is dus ook vanwege het risico op osteoporose niet aan te bevelen. Pas als er wordt geconstateerd dat er een osteoporose is, krijg je medicatie. Dat is jammer want aan de preventiekant is er veel meer te doen. Transvrouwen horen tot een risicogroep, echter, zit je veel binnen, of eet je geen vis, of gebruik je zonnebrandcrème, of komt osteoporose in de familie voor, of heb je een donkere huidskleur, dan behoor je tot een risicogroep, ook als transman. Wellicht is het dan zinvol om bij je huisarts te vragen of er een bloedonderzoek naar het gehalte van vitamine D kan worden gedaan. Er is de laatste tijd veel informatie gepubliceerd over dit onderwerp en veel huisartsen zij bereid om dit onderzoek te doen. Als de uitslag goed 13

14 is, vraag dan toch even hoe hoog het is. 50nmol/L is volgens de Nederlandse normen goed. Sommige laboratoriums vinden 30nmol/L voldoende. Echter Europese richtlijnen gaan uit van een streefwaarde van 80nmol/L. Zie ook dit artikel in Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Samenvattend Eet gezond, voldoende groenten en fruit en voldoende eiwit en veel meer groenten en fruit dan de meeste Nederlanders eten; Beweeg, spring, ren, loop en doe aan krachttraining; Denk na over vitamine D of vraag je huisarts om dit te meten. Maarssen Els Schijf 14

15 Nieuwe vrijwilligers Transvisie heeft weer een aantal nieuw vrijwilligers. David komt voor het technische ICT- en systeembeheer, Michelle en Roxanne versterken het secretariaat en Ivonne gaat Ruben ondersteunen bij de boekhouding, Gina is vrijwilligster bij de Jongeren+ groep geworden, Jacqueline is vrijwilliger bij Transgender en Geloof en Harro heeft de groep Kwaliteitszorg versterkt. We wensen alle nieuwe vrijwilligers heel veel plezier bij Transvisie. Donateursbijdrage Een nieuw jaar, een nieuwe donateursbijdrage. Wil je, als je Transvisie daartoe niet gemachtigd hebt, je donateursbijdrage voor 2016 overmaken? Je kunt dit overmaken op rekeningnummer NL43 RABO Als je jaarlijks 25 overmaakt steun je ons het meest, èn d.m.v. de donatie èn omdat je meetelt voor de subsidie. Een aantal zorgverzekeringen vergoedt (een deel van) een 'lidmaatschap van een patiëntenvereniging. Is dat bij jouw zorgverzekering het geval en ben je transgender of familie-van en donateur van de patiëntenorganisatie, vraag dan de 'Verklaring van donateurschap' op bij het secretariaat per zodat je dit kunt aantonen aan de zorgverzekering. Verder kunnen giften worden afgetrokken bij de inkomstenbelasting. Hiervoor geldt wel een drempel en een maximum bij de aftrek. Meer uitleg hierover op onze pagina Uitbetalen declaraties Declaraties van bv. reiskosten etc. kunnen alleen bij de penningmeester worden ingediend binnen drie maanden nadat de kosten zijn ontstaan. Declaratieformulieren moeten daarbij helemaal worden ingevuld en bewijsstukken moeten worden meegestuurd. Let op vanaf 1 januari 2016 worden kosten die niet binnen drie maanden zijn gedeclareerd NIET meer vergoed. Dat zou jammer zijn, dus stuur je declaratieformulier op tijd in!! Deze strenge regel heeft te maken met de controle op de uitnutting van het budget en het tijdig kunnen afleggen van financiële verantwoording. Tot ziens op het klankbordoverleg op 1 april