KUNST (ALGEMEEN) HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1

Transcriptie

1 KUNST (ALGEMEEN) HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2017 V16.8.1

2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens voortgezet onderwijs en draagt zorg voor de kwaliteit en het niveau van de examens. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is belast met de praktische uitvoering en organisatie van de staatsexamens. Met vragen over deze vakinformatie kunt u contact opnemen met de afdeling Examendiensten van DUO: (050) of staatsexamens@duo.nl. pagina 2 van 12

3 Inhoud 1 Kernpunten 5 2 Centraal examen 5 3 Examenstof (schematisch weergegeven) 6 Bijlage 1 Beschrijving examenstof 7 Bijlage 2 Hulpmiddelen 11 pagina 3 van 12

4 pagina 4 van 12

5 1 Kernpunten Het examen kunst bestaat alleen uit een schriftelijk centraal examen dat met behulp van een computer wordt afgenomen. De kandidaat dient zelf te zorgen voor een koptelefoon. Het eindcijfer is gelijk aan het cijfer voor het centraal examen, afgerond op een geheel getal. 2 Centraal examen Wat, waar, wanneer Het centraal examen bestaat uit één zitting van 180 minuten. Bij de aanmelding geeft de kandidaat een voorkeurplaats voor de schriftelijke examens op. Het examenrooster schriftelijk staat op de site: DUO/particulieren/staatsexamenkandidaat. De examenoproep voor de schriftelijke examens verstuurt DUO uiterlijk twee weken voor aanvang van het examen. Daarin staan datum, tijd en locatie vermeld. Het centraal examen kunst (algemeen) wordt op de computer aangeboden. Iedere kandidaat dient tijdens het examen te beschikken over een computer met koptelefoon. De vragen worden samen met videofragmenten, afbeeldingen en audiofragmenten op de computer getoond en de kandidaat beantwoordt de vragen op papier of op de computer. De examenstof staat schematisch weergegeven in hoofdstuk 3 en kort beschreven in bijlage 1. Hulpmiddelen Naast het basispakket hulpmiddelen is een woordenboek toegestaan (zie bijlage 2). Oefenen Examenbundels of oude examens zijn geschikt om ervaring op te doen. Oude centrale examens zijn te vinden op onder andere examenblad.nl (stel linksboven een bepaald jaar in en vind onder havo en kunst de examendocumenten van dat jaar). pagina 5 van 12

6 3 Examenstof (schematisch weergegeven) Kunst (algemeen) Domein A: Vaardigheden De kandidaat kan: - de belangrijkste termen en begrippen hanteren uit de kunstdisciplines beeldende vormgeving, dans, drama en muziek die voorwaardelijk zijn voor adequate receptie en reflectie, en noodzakelijk voor begrip van verbanden tussen kunst en cultuur; - informatie over kunst en cultuur herkennen, benoemen en toepassen om verbanden aan te geven; - bij het reflecteren bronnenmateriaal op een adequate wijze hanteren. centraal examen Domein B: Invalshoeken voor reflectie Subdomein B1: Kunst en religie, levensbeschouwing De kandidaat kan aangeven met welke visies, doelen, middelen en inhouden de kunsten religieuze en/of levensbeschouwelijke uitgangspunten vertolken. Subdomein B2: Kunst en esthetica De kandidaat kan aangeven welke ideeën over schoonheid in kunst en kunstwaardering een rol spelen. Subdomein B3: Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht Subdomein B4: Kunst en vermaak De kandidaat kan aangeven welke invloed opdrachtgevers en politieke ideeën hebben op de rol en de inhoud van kunst en op de positie van de kunstenaar. De kandidaat kan aangeven hoe vorm en inhoud bepaald worden door de vermaaksfuncties van kunst in relatie tot het daarbij betrokken publiek. Subdomein B5: Kunst, wetenschap en techniek Subdomein B6: Kunst intercultureel De kandidaat kan aangeven hoe kunst en wetenschap/techniek op elkaar inwerken. De kandidaat kan aangeven hoe Westerse en niet-westerse kunst en cultuur elkaar wederzijds beïnvloeden. Domein C: Onderwerpen De kandidaat kan de eindtermen van domein A en B toepassen op voorbeelden uit de volgende onderwerpen: - Cultuur van de kerk in de 11e tot en met de 14e eeuw - Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw - Massacultuur in de tweede helft van de twintigste eeuw In bijlage 1 van deze vakinformatie staat een beschrijving van de examenstof. Bij het bestuderen van de examenstof is het raadzaam om gebruik te maken van een lesmethode of examenkatern. pagina 6 van 12

7 Bijlage 1 Beschrijving examenstof Domein A: Vaardigheden De termen en begrippen die op het examen bekend worden verondersteld, zijn noodzakelijk voor het bereiken van twee doelen: vaardigheid (adequate receptie en reflectie), kennis (begrip van verbanden tussen kunst en cultuur). De belangrijkste termen en begrippen staan in bijlage 2 van de syllabus die gemaakt is voor het examen kunst (algemeen). Kies: examenblad.nl/2017/havo/kunst (algemeen)/ syllabus Domein B: Invalshoeken voor reflectie De concrete invulling van de invalshoeken is verbonden met de onderwerpen, genoemd in domein C. Domein C: Onderwerpen Onderwerp 1: Cultuur van de kerk in de elfde tot en met veertiende eeuw Accenten binnen het onderwerp: kerken met bijbehorende beeldende kunstproducten; religieus drama in en buiten de kerk; houding van de kerk ten opzichte van dans; kerkmuziek: ontwikkeling in relatie tot het Gregoriaans; meerstemmige mis, motet; Specificaties van het onderwerp vanuit domein B invalshoeken voor reflectie: Kunst en religie, levensbeschouwing - Visies op geschiedenis: heilsgeschiedenis (Bijbel) 'begin en eind bekend'. - Bijvoorbeeld: schepping; zondeval; geboorte, leven, sterven en opstanding van Christus; laatste oordeel; Maria. Kunst en esthetica - Schoonheid als openbaring van het goddelijke in licht, glans en kleur, geometrische orde. - Volk levendige voorstelling bijbrengen van godsdienstige verhalen. - Originaliteit is geen maatstaf. Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht - Opleiding: leren in werk-/bouwplaats, klooster-/kathedraalscholen (muziek). - Kunst als ambacht: meester-gezel relatie; beginnende gildenorganisatie. - Ontstaan en ontwikkeling van muzieknotatie. - Opdrachtgevers: kerk, adel, gilden. - Organisatie samenleving: feodaal systeem, opkomst stad. Kunst en vermaak - Liturgisch drama, met inbegrip van kluchtige elementen. Kunst, wetenschap en techniek - Samenhang kennis, geschiedenis, moraal en geloof (encyclopedisch geheel). pagina 7 van 12

8 - Ontstaan meerstemmigheid. - Technische ontwikkeling: skeletbouw. Kunst intercultureel - Kruistochten en contacten met Arabieren (hoog beschavingspeil van Arabieren). Onderwerp 2: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw Accenten binnen het onderwerp: architectuur - systeembouw, vorm en functionaliteit; Schönberg in verband met expressionisme en seriële muziek; Strawinsky en antiromantische tendensen; Satie; naar abstractie in de beeldende kunst; Ballets Russes; expressionistische dans; jazz; film/theater en verwerping van 'realisme' (Eisenstein, Brecht); Specificaties van het onderwerp vanuit domein B invalshoeken voor reflectie: Kunst en religie, levensbeschouwing - Utopieën van nieuwe tijd: kunst is baanbreker voor die nieuwe tijd; kunst wil maatschappij veranderen. Kunst en esthetica - Van het materiële naar het geestelijke: verwerping natuurgetrouwheid; vorm, verhouding (De Stijl). - Expressietheorieën; vervreemding; emancipatie van de dissonant (Kandinsky, Brecht). - Natuur: de structuur achter de zichtbare natuur. - Originaliteit: samen met een groep gelijkgestemden het nieuwe brengen. Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht - Opleiding: andere dan traditionele academies zijn nodig met een onderzoekende, experimentele houding (Bauhaus); zelfstandige gezelschappen (dans, drama, muziek). - Opdrachtgevers: waarderen en steunen de onafhankelijkheid van kunstenaars en hun zoeken naar nieuwe mogelijkheden. - Maatschappelijke organisatie: 'breukvlak': oude en nieuwe maatschappelijke vormen botsen; nationalisme versus internationalisme; socialisme. Kunst en vermaak - Film als amusement, theatershows. - Amusementsmuziek. Kunst, wetenschap en techniek - Kunst als 'laboratorium' (Bauhaus); onderzoek nieuwe materialen en hun eigenschappen; uitbreiding begrip klankkleur. Kunst intercultureel - Onderzoek volksmuziek (Bartók). pagina 8 van 12

9 - Maskers en beelden uit Afrika en Oceanië. - Jazz. - Niet-Europese invloeden op Picasso, Matisse en Kirchner. - Exotische aspecten van Ballets Russes. Onderwerp 3: Massacultuur vanaf 1950 Accenten binnen het onderwerp: popart en massamedia; soaps, comedy, tv-drama, videoclips; musical; mainstream en subculturen; popmuziek, filmmuziek, elektronische muziek; fusion en cross over; multidisciplinaire kunst; postmodernistische kunst in relatie tot massacultuur; Specificaties van het onderwerp vanuit domein B invalshoeken voor reflectie: Kunst en religie, levensbeschouwing - Visies op geschiedenis: fragmentarisch; opgeven van vooruitgangsidee; richtinggevende ideologieën zijn er niet; consumeren, vermaakt worden. - Postmodernisme. - Grote verscheidenheid in levensbeschouwingen waaronder relativisme, cynisme, 'no illusion' (punk), hedonisme. - Bijvoorbeeld: 'verleidelijke' massaproducten; rollen die mensen spelen, 'sterren'; seks en geweld; (nep)sentimentele beelden; geënsceneerde beelden. Kunst en esthetica - Geen vaststaande esthetische normen. - Herwaardering figuratie. - Originaliteit: hoeft niet; clichés en (stijl)citaten mogen. - Grensoverschrijdingen van veel kunstdisciplines. Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht - Opleiding: vrij individualistische, eclectische leerroute. - Opdrachtgevers: - voor zogenaamde hoge cultuur subsidies en sponsors; - massacultuur marktmechanismen. - Het spanningsveld tussen 'hoge' en 'lage' kunst. - Sterrendom. - Maatschappelijke organisatie: globalisering; sterke individualisering (pluralisme, subculturen). Kunst en vermaak - Hollywoodfilms, tv, reclame, stripverhalen, posters, megatentoonstellingen en manifestaties. - Popmuziek, soaps, videoclips, musicals. - Kleding. pagina 9 van 12

10 Kunst, wetenschap en techniek - Reproduceerbaarheid. - Computertechnieken en elektronische kunst; virtual reality. - Audiovisuele media. Kunst intercultureel - (Stijl)citaten uit verschillende culturen, c.q. subculturen. - Fusion, cross over. - Wereldwijd opereren van kunstenaars. - Kunst van allochtonen; wereldmuziek. pagina 10 van 12

11 Bijlage 2 Hulpmiddelen Noodzakelijk Koptelefoon Toegestaan De hulpmiddelen hieronder zijn toegestaan bij alle examens. Zij zijn niet alle nodig: Basispakket Het standaard basispakket bij alle centrale examens en college-examens bevat: - schrijfmateriaal - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geodriehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat Ook is het toegestaan om hulpmiddelen mee te brengen die geen relatie hebben met de exameneisen maar wel functioneel kunnen zijn, zoals: markeerstift, puntenslijper, leesliniaal (loep). Woordenboek Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens. In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Uitgebreide informatie over de hulpmiddelen voor de centrale examens en hulpmiddelen voor kandidaten met een beperking staat in de Regeling toegestane hulpmiddelen. Kies: examenblad.nl/ vwo of havo/ onderwerpen/ hulpmiddelen/ 2017 pagina 11 van 12

12 pagina 12 van 12