Tussenrapportage implementatie Maatschappelijke Stage in Hilversum Versa Vrijwilligerscentrale - januari t/m december 2009

Transcriptie

1 Gemeente Hilversum T.a.v. de heer J. de Lange Postbus GM Hilversum Hilversum, 24 maart 2010 Ons kenmerk: EL/frh/983 Beste meneer de Lange, Namens Ester Lohuis stuur ik u hierbij de tussentijdse rapportage van de implementatie Maatschappelijke Stage in Hilversum over de periode januari t/m december 2009 in tweevoud. Mocht u hierover nog aanvullende informatie wensen dan kunt u contact opnemen met Ester Lohuis via ELohuis@versawelzijn.nl of via telefoonnummer: Met vriendelijke groet, Francine Huese Managementsecretaresse

2 De basis is gelegd! Tussenrapportage implementatie Maatschappelijke Stage in Hilversum Versa Vrijwilligerscentrale - januari t/m december 2009 Inleiding Vanaf wordt de Maatschappelijke Stage (MaS) een verplicht onderdeel van het curriculum op het voortgezet onderwijs. Het doel van de MaS is dat alle jongeren tijdens hun middelbare schooltijd kennismaken met vrijwilligerswerk en een onbetaalde bijdrage leveren aan de samenleving. De gemeente heeft hierin een makelaarsrol en ontvangt van het Rijk geld voor de verdere ontwikkeling van deze functie. In januari 2009 heeft de gemeente Hilversum de rol van makelaar Maatschappelijke Stage aan Versa Vrijwilligerscentrale 1 uitbesteed. De makelaarsfunctie omvat drie taken: I. het versterken van het vrijwilligerswerk in het algemeen en het bieden van passende stages aan leerlingen die niet zelf een plaats kunnen vinden; II. het ondersteunen van vrijwilligersorganisaties bij het effectief plaatsen van vrijwilligers en stagiairs; III. het bevorderen dat de maatschappelijke stagiair van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt. Versa Vrijwilligerscentrale heeft de makelaarsfunctie ondergebracht in het project Free Choice. In deze rapportage wordt de tussenbalans opgemaakt omtrent de implementatie van de MaS in Hilversum. Het jaar 2009 stond in het teken van ontwikkeling en opbouw, het stimuleren van de MaS, het wegnemen van drempels en het creëren van een omgeving waarin betrokken partijen, met name scholen en organisaties met en van elkaar kunnen leren. Er zijn grote stappen gezet als het gaat om het uitbreiden en intensiveren van het netwerk en het bevorderen van samenwerking en afstemming. In deze rapportage worden de vorderingen beschreven en komen we tot een aantal aandachtspunten waarmee we de komende periode aan de slag zullen gaan. Bemiddelingen In 2009 zijn ruim 365 MaSplaatsen via Versa Welzijn aangeboden en 301 leerlingen van zes scholen bemiddeld naar vrijwilligerswerk. Daarvan hebben 164 leerlingen zich tijdens een projectweek of lintstage ingezet. De overige 137 bemiddelingen betreffen dagdelen en korte stages, zoals de kerstversiering aanbrengen en opruimen in verzorgingshuizen, meehelpen met de rolstoel avond-4-daagse, jongeren informeren over alcoholpreventie tijdens festivals, hutten bouwen met kinderen, kerstdiners verzorgen bij het Leger des Heils en helpen bij een collecte of filmavond. De overgebleven 64 plekken worden in een volgende periode weer aangeboden. Hierbij dient te worden opgemerkt dat meer dan 301 Hilversumse leerlingen een MaS hebben gelopen in Wij bemiddelen juist voor die leerlingen die niet op eigen gelegenheid een stageplaats vinden. 1 Tot 1 december 2009: Versa Bureau VrijwilligersWerk. 2

3 Na de zomer is een start gemaakt met de invoering van Stagerage. Stagerage is een ICT instrument dat ondersteuning biedt bij het samenbrengen, matchen, begeleiden en beoordelen van stages en stagiairs. Het startklaar maken van het systeem, het instrueren van docenten en het verhelpen van kinderziekten heeft ons meer tijd gekost dan voorzien. In 2010 zal Stagerage op grotere schaal worden ingezet. De verwachting is dat dit de communicatie tussen de verschillende partijen en het administratieve proces sterk zal vereenvoudigen. Samenwerking en afstemming In 2009 lag de focus meer op het aanjagen van samenwerking en afstemming dan op het sec bemiddelen van stageplaatsen. Om samenwerking te formaliseren is in februari het Platform MaS opgericht. De gemeente Hilversum is voorzitter van dit Platform. Naast de gemeente en Versa Vrijwilligerscentrale zijn in het Platform directies van scholen en een afvaardiging van stagebiedende organisaties uit zorg, welzijn en sport vertegenwoordigd. Het Platform, een beleidsbepalend orgaan, heeft als doel om in samenwerking en overleg de ontwikke-lingen rondom de MaS te volgen en in kaart te brengen èn plannen en ontwikkelingen bij te sturen indien nodig. Hierbij is het met name belangrijk dat organisaties en scholen wederzijdse verwachtingen kunnen bespreken. Versa Vrijwilligerscentrale heeft een signalerende en adviserende functie richting het Platform en vice versa. Het Platform is in 2009 vijf keer bijeen geweest. Gelijk met het Platform is op uitvoerend niveau een coördinatorenoverleg opgericht met hierin MaS-coördinatoren van de scholen en Versa Vrijwilligerscentrale. Het MaScoördinatorenoverleg is drie keer bijeen geweest om praktische zaken, zoals de afstemming van stageperioden en het werken met Stagerage te bespreken. Implementatie MaS op Hilversumse scholen In het begin van 2009 hebben wij een 0-meting gedaan om te kijken in welke mate en op welke wijze Hilversumse scholen de MaS hebben ingebed. Hieruit blijken grote verschillen tussen de scholen. Sommige scholen hebben al een traditie op het gebied van vrijwillige inzet, sommige hebben na de eerste berichten dat de MaS zou worden ingevoerd al een vorm van vrijwilligerswerk geïntroduceerd op school en andere scholen zijn nu nog in de startfase. Met name op deze scholen zijn wij zeer actief geweest in de advisering over de implementatie van de MaS op school. Wij hebben ons sterk ingezet om weerstand bij scholen omtrent de MaS weg te nemen door de scholen van informatie te voorzien. Per 1 augustus 2011 zal de MaS veranderen van een vrijblijvende activiteit in een verplicht vak in het schoolcurriculum. Sommige scholen zien dit als een mooie kans om hun maatschappelijke rol in de samenleving te ontdekken, bij andere scholen is er ook huivering en weerstand en bij VMBO s speelt de zorg om de verdringing van de beroepsstages. Scholen moeten leren om zich meer naar buiten te richten, samen te werken en af te stemmen met andere scholen. Afstemming is cruciaal, zowel om ervoor te zorgen dat stageperioden verspreid zijn en dat elke leerling een geschikte stageplaats vindt, als om te voorkomen dat stagebieders overspoeld raken door individuele vragen van leerlingen en scholen. In de loop van 2009 hebben wij geconstateerd dat een aantal scholen nog te vrijblijvend met de in het Platform gemaakte afspraken omging. 3

4 De gemeente Hilversum heeft in nauwe samenwerking met ons de afvaardiging van scholen in het Platform bij elkaar geroepen. In dit overleg is de samenwerking met alle scholen herbevestigd, zijn verantwoordelijkheden verhelderd en is ingestemd met de samenwerkingsovereenkomst, die bilateraal tussen Versa Vrijwilligerscentrale en scholen wordt afgesloten. Scholen zijn bereid gevonden hun stageperioden op elkaar af te stemmen. Acquisitie en organisatieondersteuning Als het gaat om organisaties zijn ook hier grote verschillen te constateren. Sommige organisaties, zoals grote zorginstellingen kunnen de MaS door het jaar heen bijna structureel inpassen en begeleiding voor scholieren organiseren. Vaak zijn deze organisaties al gewend met beroepsstagiaires te werken. Veel (kleinere) organisaties hebben nog geen ervaring met maatschappelijke stagiaires of zetten de eerste stappen. Versa Welzijn ondersteunt deze organisaties op verschillende wijze bij de implementatie van de MaS. Het afgelopen jaar is geïnvesteerd in het verzenden van informatiemateriaal en nieuwsbrieven naar een groot aantal (potentiële) stagebieders. Verder zijn organisaties groepsgewijs voorgelicht, zoals tijdens de MaS Kick-off op 15 september 2009, georganiseerd samen met Versa Welzijn Bussum, en tijdens de Sportontmoeting, georganiseerd door de gemeente op 19 november Wij hebben geconstateerd dat het door de grote verschillen tussen de organisaties noodzakelijk is om daarnaast advies op maat te bieden. In 2009 hebben wij ruim 20 adviesgesprekken gevoerd met (potentiële) stagebieders. Advies op maat is zeer arbeidsintensief. Veel organisaties zijn nog onbekend met de MaS en hebben geen idee hoe ze de MaS kunnen inpassen en begeleiden. Samen met de organisatie bedenken wij leuke en zinvolle stageplaatsen, passend bij het schoolniveau en de leeftijd van de betreffende leerlingen. Het gaat om jongeren van vaak 14 à 15 jaar die nog niet of nauwelijks met vrijwilligerswerk in aanraking zijn gekomen. Signalen Ervaringen van organisaties zijn wisselend. Veel organisaties zijn enthousiast over de frisse wind die jongeren verzorgen binnen de organisaties. Organisaties zijn ook realistisch. Het bieden van een plek aan jongeren levert niet altijd extra handen op. Begeleiding vraagt veel aandacht. Voor sommige organisaties kan dit een reden zijn om (tijdelijk) af te haken. Andere (vaak grotere) organisaties vinden dat zij een maatschappelijke taak hebben om jongeren ervaring op te laten doen binnen de eigen organisatie. Sommige organisaties overwegen om een tegemoetkoming in de kosten te vragen voor het creëren van maatschappelijke stageplaatsen, zodat ze begeleiding kunnen garanderen. Een aantal organisaties geeft aan geen ruimte te hebben voor MaS-leerlingen omdat zij al een plek geboden hebben aan beroepsstagiairs, inburgeraars die een taalstage moeten doen, ROC leerlingen of mensen die moeten re-integreren. Organisaties signaleren dat scholen de eigen leerlingen onvoldoende voorbereiden op de vrijwilligersplek. Wij zien dat de vrijblijvendheid, waardoor de MaS nu nog gekenmerkt wordt, met zich meebrengt dat leerlingen (en docenten) het niet altijd zo nauw nemen met gemaakte afspraken. Zieke leerlingen melden zich niet af of melden het alleen op school en de school verzuimt dit door te geven aan de organisatie. 4

5 Daar staat tegenover dat organisaties de scholen vaak niet op de hoogte brengen als een leerling absent is of zich slecht gedraagt. Zowel organisaties als scholen zijn dus nog sterk op zichzelf gericht. In de praktijk wordt duidelijk dat de vraag van de scholen en het aanbod van de stagebieders niet altijd goed op elkaar aansluiten. Het gaat hierbij met name om de stagetijden en de stagevormen. Het aantal leerlingen dat (vaak in één keer) geplaatst moet worden en de periode in het schoolrooster komen niet altijd overeen met de mogelijkheden en de wensen van de organisaties. Conclusie De periode van januari 2009 tot augustus 2011 is een periode van opbouw en ontwikkeling, waarin alle partijen van en met elkaar kunnen leren. Het ontwikkelen van een beleid en gezamenlijke visie en het creëren van draagvlak kost veel tijd, evenals het creëren van voldoende geschikte stageplaatsen. In 2009 is geïnvesteerd in het uitbreiden en intensiveren van contacten met en tussen scholen en organisaties en het bekrachtigen van de samenwerking en afstemming. Veel aandacht is besteed aan het op koers brengen van scholen door hen te informeren, adviseren en tot concrete plannen uit te nodigen. De MaS staat dankzij deze inspanningen al aardig op de kaart. Voor 2010 hebben wij de volgende aandachtspunten geformuleerd: - blijvend inzetten op samenwerking en afstemming tussen scholen onderling en tussen organisaties en scholen (resultaat: - een goede inbedding en planning van de MaS op school uitgaande van de mogelijkheden van organisaties); - meer lokale aandacht genereren voor de MaS door bewust de media op te zoeken en voorlichting te geven aan organisaties (resultaat: - nieuwe stagebieders aanspreken; - meer variatie in het stageaanbod); - meer focus op stagebiedende organisaties door trainingen en advies op maat te bieden (resultaat: - meer stageplaatsen van goede kwaliteit; - betere begeleiding op de stageplek); - een dvd vervaardigen over de lokale uitvoering van de MaS, die vertoond kan worden in klassen en op voorlichtingsavonden voor ouders en stagebieders (doel: - leerlingen in de klas voorlichten zodat zij een bewuste keuze kunnen maken en beter voorbereid op de stageplek komen; - draagvlak onder ouders vergroten; - organisaties inspireren). EL/frh/983 Maart