Zorgplan Basisschool Zandhope Willem t Hartplein TZ t Zand

Transcriptie

1 Zorgplan Basisschool Zandhope Willem t Hartplein TZ t Zand

2 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 1.Organisatie van de ondersteuning Niveau 1 (basisondersteuning op groepsniveau) Niveau 2 (extra ondersteuning op schoolniveau) Niveau 3 (speciale ondersteuning op schoolniveau) Niveau 4 (speciale ondersteuning na extern onderzoek) Niveau 5 (bovenschoolse ondersteuning) 4 2. Organisatorische componenten Zorgstructuur in de praktijk Leerlingvolgsysteem Coördinatie van de leerlingenzorg 5 3. Verantwoordelijkheid 5 4. Contact met ouders 6 5. Archivering 6 6. Privacy 6 7. Leerlingen die de school verlaten Tussentijds vertrek Overgang naar het voortgezet onderwijs 7 8. Instrumenten signalering Groep 1 en Groep groep Bijlagen: 9 Bijlage 1: Ondersteuningprofiel 9 Bijlage 2: Protocol didactisch handelen 16 Bijlage 3: Beschrijving schoolpopulatie 17 Bijlage 4: 18 Bijlage 5: Beleid A en A+ leerlingen 24 Bijlage 6: Afstemming onderwijstijd op de verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen. 24 Bijlage 7: Overgangsbeleid groep 2 naar groep 3 25 Bijlage 8: Doublurebeleid 27 Bijlage 9: De toets kalender 28 Bijlage 10: Regels t.a.v. afname Cito-toetsen 31 Bijlage 11: Protocol analyseren opbrengsten 33 Bijlage 12: diverse formats 34 Jaarschema leerlingenzorg 35 Handelingsplan 36 Analyse tussenopbrengsten 37 Groeidocument 38

3 3 Inleiding Elke leerling is verschillend en elke leerling heeft andere behoeftes. Deze verschillende onderwijsbehoeften van de kinderen hangen samen met de verschillen in intelligentie, leergeschiktheid, sociaal-emotionele ontwikkeling, lichamelijke condities en de sociaalculturele achtergrond. Wij hebben als school de taak om ons onderwijs zo in te richten dat elk kind zo goed mogelijk tot zijn/haar recht komt. Voor sommige kinderen is het dagelijkse aanbod niet genoeg, zij hebben extra ondersteuning. In dit zorgplan en in ons schoolondersteuningsplan beschrijven hoe wij de ondersteuning voor onze leerlingen organiseren. In de organisatie van de ondersteuning speelt de leerkracht een centrale rol. Hij of zij kent het kind en maakt het dagelijks mee. De leerkracht realiseert aanbod dat aansluit bij de onderwijsbehoeften van het kind. Het aanbod wordt specifieker naarmate de onderwijsbehoefte van het kind dit noodzakelijk maken. De leerkracht dient verschillende niveaus van ondersteuning te kunnen geven en in staat zijn uiteenlopende maatregelen te nemen om bij alle leerlingen een optimale leeropbrengst mogelijk te maken. De leerkracht wordt ondersteund door de intern begeleider en kan bovendien een beroep doen op kennis van andere leerkrachten en de intern begeleider.

4 4 1.Organisatie van de ondersteuning 1.1 Niveau 1 (basisondersteuning op groepsniveau) De leerkracht observeert de leerling en beschrijft zijn/haar gedrag en resultaten. De resultaten van methode gebonden toetsen bieden goede aanwijzingen. De ondersteuning kan direct in de groep gegeven worden. Dit wordt in het groepsplan vastgelegd. Zodra blijkt dat de groepsleerkracht (extra) ondersteuning voor een leerling nodig vindt, worden de ouders erbij betrokken. 1.2 Niveau 2 (extra ondersteuning op schoolniveau) De groepsleerkracht en ouders bespreken het vervolg. Als basisondersteuning onvoldoende effect heeft gehad, besluit de groepsleerkracht: de ondersteuning te intensiveren en/of de intern begeleider van de school te consulteren. Doorgaans zal dit leiden tot meer gerichte ondersteuning en beschreven worden in het groepsplan. Ondersteuning die buiten de groep gegeven wordt, kan daar onderdeel van uitmaken. 1.3 Niveau 3 (speciale ondersteuning op schoolniveau) Leerlingen die ondanks de geschetste ondersteuning onvoldoende succesvol blijven worden besproken in het zorgteam van de school. Dat zijn de schoolleider, de groepsleerkracht en IB-er, samen met eventueel één of meer externe deskundigen, bv. de schoolmaatschappelijk werker of een orthopedagoog. De ouders worden hierbij vooraf betrokken. Het zorgteam kent doorgaans een vaste procedure van inbreng en de bespreking kan leiden tot: verdere intensivering of aanpassing van de geboden ondersteuning op school, het uitvoeren van handelingsgericht / psychologisch onderzoek in overleg met en na toestemming van de ouders, overgaan naar handelingsplannen, ontwikkelperspectieven of eigen leerlijnen, als het specifiek omschreven doel niet in het groepsplan past. 1.4 Niveau 4 (speciale ondersteuning na extern onderzoek) Extra ondersteuning die de school niet alleen kan bieden, na overleg met externe experts kan leiden tot een arrangement van ondersteuning, dat zowel op onze eigen school alsmede op een andere school kan worden geboden. 1.5 Niveau 5 (bovenschoolse ondersteuning) De grens van ondersteuning in de scholengroep Anna Paulowna wordt bereikt als: de leerling de draagkracht van de groepsleerkracht en de school te boven gaat: er zijn geen mogelijkheden meer voor ondersteuning en/of overplaatsing naar een andere groep en/of andere school binnen de scholengroep, ondanks de ondersteuning er geen progressie is, de veiligheid van andere leerlingen in het geding is, de ondersteuning zoveel vraagt van de groepsleerkracht dat de aandacht voor de overige leerlingen onverantwoord tekort schiet, het welbevinden van deze leerling in het gedrang komt.

5 5 Hierna volgt verwijzing naar een van de voorzieningen in het samenwerkingsverband (SBaO, SO en/of Eureka). 2. Organisatorische componenten 2.1 Zorgstructuur in de praktijk Het systematisch doorlopen van de stappen van planmatig werken (signaleren, analyseren, remediëren en evalueren) wordt de zorgstructuur genoemd. Op onze school wordt deze cyclus doorlopen d.m.v. plenaire leerling-besprekingen (drie keer onderbouw en drie keer bovenbouw) en de plenaire evaluaties van de Cito-toetsgegevens (in februari en juni/juli). De intern begeleider heeft als taak de stappen in dit proces te coördineren. De intern begeleider helpt leerkrachten bij het uitvoeren van een gedifferentieerd onderwijsaanbod. De intern begeleider vervult vanuit een coördinerende en begeleidende rol op het terrein van de leerlingenzorg in en buiten de school. 2.2 Leerlingvolgsysteem Wij beschikken over een leerlingvolgsysteem voor: De sociaal-emotionele ontwikkeling; Beginnende geletterdheid; Technisch lezen; Begrijpend lezen; Spelling; Rekenen/wiskunde; Met behulp van dit leerlingvolgsysteem evalueert de leerkracht vier maal per jaar of: het aanbod voorziet in de onderwijsbehoeften van leerlingen; de leerlingen voldoende vooruitgaan; de leerlingen meer passend afgestemd aanbod nodig hebben; onderdelen van het onderwijsprogramma voor verbetering in aanmerking komen. 2.4 Coördinatie van de leerlingenzorg Op onze school is een intern begeleider, die een dagdeel per week ambulant is. Zij is verantwoordelijk voor de coördinatie van de leerlingenzorg en het coachen van de groepsleerkrachten op dat gebied: Bewaken van procedures en afspraken in de school m.b.t. de verschillende vakgebieden, het inschakelen van de OBD, speciaal onderwijs, jeugdadviesteam (JAT), coördineren van procedures rond het niveau van bovenschools aanbod (niveau 5). Plannen van zorgstructuur activiteiten, Coachen van leerkrachten en ondersteunen bij het invullen van het groeidocument. Uitvoeren van klassenconsultaties en observaties, Overleg met de schoolleiding over de stand van zaken bij de leerlingenondersteuning. 3. Verantwoordelijkheid In alle gevallen is de groepsleerkracht de eerstverantwoordelijke voor het onderwijs aan de betrokken leerling. Deze verantwoordelijkheid geldt voor het totale onderwijspakket.

6 6 Dat houdt in dat de groepsleerkracht een centrale rol vervult bij het opstellen en uitvoeren van een handelingsplan. Dat geldt ook wanneer anderen van buiten de klas betrokken zijn bij de uitvoering van (een deel) van het handelingsplan. Daarnaast is elke leerkracht verantwoordelijk voor een goede overdracht aan het einde van het schooljaar. Deze overdracht gebeurt warm : alle leerlingen worden door de huidige leerkracht(en) besproken met de leerkracht(en) voor het daarop volgende schooljaar. Daarbij worden toetsresultaten doorgenomen, eventuele handelingsplannen en/of ontwikkelingsperspectieven, bijzonderheden op het sociaal-emotionele vlak en de contacten met de ouders (zo mogelijk aan de hand van ingevulde oudercontactformulieren) zodat de leerkracht(en) precies weet wat de historie van elk kind is. Voordat het nieuwe schooljaar begint leest/lezen de ontvangende leerkracht(en) het gehele leerling-dossier, inclusief eventuele onderzoeksresultaten. Op deze manier wordt voor een doorgaande lijn gezorgd. 4. Contact met ouders Ouders worden altijd op de hoogte gesteld wanneer een bepaalde leerling in een groep verhoudingsgewijs ander aanbod krijgt dan andere leerlingen. Bij extra aanbod op groepsniveau is de leerkracht de gesprekspartner voor de ouders. Bij extra aanbod op schoolniveau gaat het om extra steun die binnen de school door anderen dan de eigen leerkracht wordt verleend. Daarbij kan het zowel om interne ondersteuning als externe ondersteuning gaan. In eerste instantie is de leerkracht het aanspreekpunt voor ouders. Vaak zal deze samen met de intern begeleider of een extern deskundige de ouders informeren. Bij extra aanbod op bovenschools niveau (overplaatsing naar een andere basisschool, verwijzing naar een school voor speciaal onderwijs) is de intern begeleider degene die de communicatie met de ouders verzorgd. 5. Archivering Voor iedere groep is er een map in de orthotheek met per leerling een dossier. In dit dossier wordt opgeslagen: Inschrijfformulier; Kopieën van de rapporten; Onderzoeksverslagen externen; Verslagen van gesprekken met ouders ( ouder dan twee jaar). In de zorgmap in de klas zit per groep: Overzichten van de methode onafhankelijke toetsen Groepsplannen. In de zorgmap in de klas zit per leerling: Formulieren leerlingbesprekingen Verslagen oudergesprekken van het lopende en voorafgaande jaar; Handelingsplannen. In de klassenmap worden de resultaten van de methodetoetsen opgeslagen. 6. Privacy De directie, groepsleerkracht en de intern begeleider hebben toegang tot de dossiers. Aan ouders wordt altijd toestemming gevraagd wanneer derden (OBD, ondersteuningsteam, schoolarts, JAT) verzoeken om gegevens uit de dossiers.

7 7 Bij het verstrekken van gegevens aan derden wordt de ouders verzocht een verklaring te ondertekenen. 7. Leerlingen die de school verlaten 7.1 Tussentijds vertrek Voor leerlingen die de school tussentijds verlaten, stelt de groepsleerkracht een onderwijskundig rapport op. Dit rapport wordt ondertekend door de directie. Het onderwijskundig rapport is vooral bedoeld om een goede overgang van de ene naar de andere school mogelijk te maken en te zorgen voor continuïteit in het onderwijsaanbod. Ouders ontvangen een kopie van dit rapport. Het rapport bevat alle relevante informatie voor de ontvangende school. 7.2 Overgang naar het voortgezet onderwijs Om het keuzeproces van groep 8 te kunnen begeleiden, wordt in het begin van het schooljaar van groep 8 de N.I.O. test (Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau), het drempelonderzoek en de PMT-K afgenomen. De School & Onderwijsservice neemt deze toetsen af. In april doen de leerlingen mee aan de eindtoets. Procedure van afname: Aan ouders wordt om toestemming gevraagd voor het afnemen van de N.I.O. test en het Drempel onderzoek. In groep 8: In september/oktober vindt de afname van de toetsen plaats. De school ontvangt de toetsuitslagen en bespreekt deze met de ouders, zij krijgen een voorlopig advies. Zij zijn hierna in de gelegenheid om zich te oriënteren op de diverse scholen voor voortgezet onderwijs in de regio, waarna gesprekken tussen groepsleerkracht, ouders en kinderen plaatsvinden over de definitieve schoolkeuze. Leerlingen die de school verlaten met een advies Praktijkonderwijs en leerwegondersteunend onderwijs kunnen - na aanmelding bij de school voor voortgezet onderwijs - een beschikking of advies ontvangen van de RVC-VO. De school voor voortgezet onderwijs bepaalt op grond van het onderwijskundig rapport van de basisschool voor welke leerlingen indicatiestelling bij de RVC-VO wordt aangevraagd. 8. Instrumenten signalering 8.1 Groep 1 en 2 Toetpakket Beginnende geletterdheid van Aarnoutse CITO taal voor kleuters CITO rekenen voor kleuters Observaties Registraties Schatkist SCOL Screening schoollogopedie Signaleringslijst voor kleuters van het expertisecentrum Nederland.

8 8 Leerlingen die 3 maanden onderwijs op de Zandhope hebben genoten nemen wij de Taaltoets alle kinderen(tak) af. Mocht binnen deze drie maanden de CITO toetsen Taal voor kleuters en Rekenen voor kleuters worden afgenomen, doen deze leerlingen daar aan mee. 8.2 Groep 3 SCOL AVI Herfst- winter, lente en eindsignalering VLL Cito Drie Minuten Toets Cito spelling Cito rekenen Cito woordenschat 8.3 groep 4-8 SCOL AVI Cito Drie Minuten Toets Cito spelling (groep 7-8 ook spelling werkwoorden) Cito rekenen Cito woordenschat Cito begrijpend lezen (vanaf eind groep 4) Cito leestempo

9 9 Bijlagen: Bijlage 1: Ondersteuningprofiel Ondersteuningsprofiel van de Basisschool Zandhope te 't Zand, onderdeel van Stichting Surplus. Scholengroep Anna Paulowna 1. Functie van het ondersteuningsprofiel In het ondersteuningsprofiel beschrijft de school haar mogelijkheden om leerlingen te ondersteunen wanneer het regulier aanbod van de school onvoldoende aansluit bij de ontwikkeling van de leerling. In het ondersteuningsprofiel zijn de daarvoor relevante gegevens opgenomen zodat voor ouders, samenwerkingsverband en de overige scholen van de onderwijsgroep de mogelijkheden van de school duidelijk zijn. Het ondersteuningsprofiel maakt een onderscheid in basisondersteuning en extra ondersteuning. De basisondersteuning ligt bij voorkeur bij alle scholen op een gelijk niveau. Afspraken over een minimumniveau worden in het samenwerkingsverband gemaakt en gelden voor alle scholen. Extra ondersteuning kan per school verschillen. Bij extra ondersteuning gaat het om specifieke kwaliteiten van de school gericht op leerlingen die deze vorm van ondersteuning vragen. Extra ondersteuning vertaalt zich in arrangementen die de school kan bieden en waarvoor doorgaans extra middelen worden ingezet. Arrangementen kunnen deels structureel deel uitmaken van het ondersteuningsaanbod en deels een tijdelijk karakter hebben. Een arrangement geeft aan: - welke deskundigheid wordt ingezet - de tijd die beschikbaar is - het programma dat uitgevoerd wordt en de gebruikte materialen - het mogelijke specifieke gebruik van het schoolgebouw - samenwerking met ouders, onderwijs en mogelijke ketenpartners Het ondersteuningsprofiel geeft eveneens informatie over de basiskwaliteit van de school. Daarom is het oordeel van de inspectie over deze basiskwaliteit opgenomen in het ondersteuningsprofiel. Het ondersteuningsprofiel van de school vormt voor ouders een houvast bij schoolkeuze en voor de scholen/besturen een houvast bij de toelating van leerlingen en het vinden van de meest geschikte plek voor een leerling. De inhoud van dit schoolondersteuningsprofiel (SOP) bestaat uit: gegevens van de school karakteristiek en onderwijsvisie van de school kengetallen

10 10 oordeel van de onderwijsinspectie organisatie van de ondersteuning ondersteuning sociaal emotionele ontwikkeling ondersteuning lezen en spelling ondersteuning rekenen en wiskunde grenzen aan ondersteuning professionalisering 2. Gegevens van de Basisschool Zandhope te 't Zand Directeur: Petra Bakker Tel.: Website school: Website stichting : 3. Karakteristiek en onderwijsvisie van de school Basisschool Zandhope is sinds augustus 2008 gevestigd in de Brede School in t Zand. Dit gebouw delen wij met de St. Jozefbasisschool, hobbyclub de Zandhazen, peuterspeelzaal de Zandbak en BSO Voor school. Wij beschikken over vijf ruime en modern ingerichte lokalen en een de hal die is ingericht met materialen om onze visie, leren door te bewegen en te onderzoeken, te realiseren. Daarnaast delen wij met de St. Jozefbasisschool een speellokaal en maken wij voor de handvaardigheidslessen gebruik een speciaal daarvoor ingericht lokaal. Voor de gymnastieklessen van de groepen 3 tot en met 8 gaan we naar de naast de school gelegen sporthal de Multitreffer, waar een gymlokaal tot onze beschikking staat.. Rondom de Zandhope is een royale speelplaats. De school ligt vlakbij de sportvelden en de ijsbaan, maar toch in een verkeersluwe omgeving. Op de Zandhope wordt een programma geboden, waarbij ruimte is voor de individuele ontwikkeling van de kinderen. Natuurlijk is er een gedegen aanbod voor taal, rekenen en de andere schoolvakken. Daarnaast begeleiden wij onze leerlingen met het zelf kunnen vergaren van kennis en het leren toepassen hiervan in andere situaties. We leren ze samenwerken, zich bewust te worden van hun verantwoordelijkheid en het nemen van die verantwoordelijkheid. Dit alles in een verantwoorde opbouw en onder begeleiding van de leerkracht. Meer hierover is te lezen in ons schoolplan, dit ligt voor u op school ter inzage. Er wordt lesgegeven in combinatiegroepen. Naast nieuwe situaties vindt het kind altijd veel vertrouwde zaken terug. De leerlingen helpen elkaar in allerlei werkvormen. Veel activiteiten worden gezamenlijk gedaan en zijn dus jaargroep overstijgend.

11 11 De vorm waarin de lessen worden gegeven, is afwisselend: groepsopdrachten worden afgewisseld met klassikaal onderwijs en individuele verwerkingsopdrachten. 4. Kengetallen Leerlingaantallen Gewichtenleerlingen ,3 Gewichtenleerlingen ,2 Verwijzingen naar: - SBO - SO - Excellentie PK - Excellentie Eureka Oordeel van de onderwijsinspectie Het basistoezicht van Basisschool Zandhope geldt vanaf 11 augustus 2008 Op 12 juni 2012 heeft de inspectie de school bezocht. Haar oordeel op het gebied van de zorg was: Zorg en begeleiding: De school heeft haar zorgbeleid, met daarin duidelijke afspraken, procedures en protocollen, vastgelegd. Hiermee is er sprake van een sluitend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en ontwikkeling van leerlingen en voor het (vroegtijdig) signaleren van leerlingen die extra zorg behoeven. Voor zorgleerlingen zijn handelingsplannen opgesteld, activiteiten gepland en wordt bijgehouden wat de voortgang van de aangeboden zorg is. De handelingsplanning voldoet aan de eisen die de inspectie hieraan stelt. Uit de evaluatie blijkt welk resultaat de verleende zorgactiviteiten hebben opgeleverd en is het duidelijk tot welke keuzes de evaluatie heeft geleid. De inspectie is echter van oordeel dat indicator 8.2 van onvoldoende kwaliteit is. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat voor teveel zorgleerlingen een adequate analyse van het leer- en/of gedragsprobleem ontbreekt. Mede hierdoor zijn de doelen in enkele gevallen niet specifiek genoeg geformuleerd, waardoor de school het risico loopt dat de zorgactiviteiten te weinig zijn afgestemd op het specifieke probleem. Inmiddels heeft de school de analyses specifiek gemaakt. 6. Organisatie van de ondersteuning Klasse of groepsniveau De leerkracht, eventueel samen met de intern begeleider(ib), organiseert ondersteuning in de klas of op school. De leerkracht informeert de ouders daarover. Schoolniveau Vanaf dit niveau worden de ouders / verzorgers intensief betrokken bij de ondersteuning die de leerling nodig heeft. Het gaat nu om meer complexe ondersteuningsvragen waarbij eventueel ook het schoolmaatschappelijk werk of andere deskundigheid

12 12 betrokken kan worden. De in te zetten ondersteuning bespreken we in ons Ondersteuningsteam(OTS) en leggen we vast in een "groeidocument". Scholengroepniveau Wanneer extra ondersteuning, die de school niet alleen kan bieden, noodzakelijk lijkt vragen we, op basis van het groeidocumenten "arrangement" aan bij het ondersteuningsteam(otg) van de de scholengroep. Bij toekenning van een arrangement voor extra ondersteuning, kan die zowel op de eigen school als op een andere school worden geboden. Ook in deze fase blijven ouders direct betrokken. Samenwerkingsverbandniveau Wanneer plaatsing op een school voor speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs of op de plusvoorziening van het samenwerkingsverband aan de orde lijkt dienen we deze aanvraag, weer in overleg met de ouders, in bij het CTO(Centrale Toelaatbaarheid onderwijsvoorzieningen) Het CTO geeft een toelaatbaarheidsverklaring af die nodig is voor een plaatsing op één van deze voorzieningen. 7. Ondersteuning Sociaal Emotionele Ontwikkeling 7.1 Basiskwaliteit Een steeds belangrijker wordend aspect van het onderwijs is het begeleiden van de kinderen in hun sociaal emotionele ontwikkeling. Voor het aanleren en versterken van wenselijk gedrag, het leren samenwerken, verantwoordelijkheid dragen en andere sociaal emotionele aspecten in het kader van burgerschap gebruiken we de Kanjertraining. 7.2 Basisondersteuning Wanneer kinderen door een bepaalde oorzaak zich niet of minder snel ontwikkelen op het gebied van sociaal emotionele ontwikkeling, al dan niet als gevolg van een aanwijsbare aangetoonde oorzaak als ADHD, autisme gerelateerde stoornissen of anderszins, dan is het aan de leerkrachten om de kinderen hierin specifiek te begeleiden. Met name door de steeds grotere kennis die hierover beschikbaar komt en de steeds hogere eisen die de maatschappij aan de scholen stelt om deze kinderen te begeleiden, is het van belang om hierin continu te blijven scholen en te ontwikkelen. Door een mini-enquete vanuit het SWV (februari 2013) is er zicht gekomen op de vaardigheden die het team beheerst rondom het bieden van extra ondersteuning op verschillende terreinen rondom sociaal emotionele ondersteuning. Hieruit blijkt dat Basisschool Zandhope al veel ondersteuning in eenvoudige en enkelvoudige vorm op school kan bieden. Echter: begeleiding en ondersteuning kunnen bieden is geen "vast" gegeven, maar zal steeds moeten worden afgestemd op de specifieke ondersteuningsbehoeften van het kind. Daarbij komt dat door wisselingen in personele bezetting de ondersteuningsmogelijkheden ook kunnen wisselen. Het hieronder genoemde aanbod geeft dan ook vooral een indicatie weer van de ondersteuning die we in principe kunnen bieden, gerelateerd aan onze ondersteuningsstructuur. Begeleiding zal altijd afgestemd worden in overleg met de ouders en moet passen binnen de mogelijkheden van de school. Wij kunnen nu de volgende ondersteuning realiseren: ADHD: herkennen, opstellen begeleidingsplan, structurele aanpak in de klas, al dan niet met externe ondersteuning PDD NOS: herkennen, bieden van veiligheid en vaste structuur in de reguliere klassensituatie.

13 13 Meerkunners en hoogbegaafdheid: herkennen, aansluiten bij hun ontwikkelbehoeften in de klas, eventuele plaatsing in de externe plusklas Faalangst en concentratieproblemen: herkennen, gerichte begeleiding door individuele gesprekken door interne begeleider of leerkracht Pestgedrag: herkennen, aanpak via Kanjertraining. 7.3 Extra ondersteuning In een aantal gevallen hebben kinderen behoefte aan meer specialistische ondersteuning. Zo nodig wordt nader onderzocht welke ondersteuning nodig is. In overleg met het Ondersteuningsteam van de scholengroep (OTG) vindt vertaling plaats in de vorm van een arrangement, waarin doorgaans het ter beschikking stellen van deskundige formatie en/of middelen en duidelijke werkdoelen zijn opgenomen. In goed overleg met de ouders wordt dit opgenomen in het groeidocument. 8. Ondersteuning lezen en spelling 8.1 Basiskwaliteit We besteden veel aandacht aan het leesonderwijs. We hanteren een doorgaande lijn in zowel Technisch als Begrijpend lezen. In groep 1-2 worden voorbereidende activiteiten gedaan en in groep 3 wordt begonnen met het leren lezen. In groep 3 maken we gebruik van de methode Veilig Leren Lezen. Deze methode biedt zowel het lezen als schrijven geïntegreerd aan. Na het aanvankelijk lezen in groep 3, wordt er in groep 4 tot en met 8 veel tijd en aandacht besteed aan het Voortgezet Technisch Lezen. Hiervoor maken we gebruik van de methode Estafette. Tegelijk komt de nadruk steeds meer op het begrijpend (en later ook het studerend) lezen te liggen. Voor het begrijpend lezen gebruiken we vanaf groep 4 de methode Tekstverwerken. Voor de taal en spelling maken we gebruik van de methode Taal Actief Basisondersteuning De basiskwaliteit van de school is van voldoende niveau om de meeste leerlingen een ruim voldoende leesvaardigheid te laten verwerven. We toetsen het begrijpend en technisch lezen met behulp van het Cito-leerlingvolgsysteem en de methode-gebonden toetsen. Deze laten zien wanneer een leerling (on)voldoende leesvorderingen maakt. Wanneer er sprake is van een stagnatie of juist een versnelling in de leesontwikkeling, dan krijgen deze leerlingen een verlengde, intensievere instructie van de leerkracht of een ander aanbod. Wij zijn er op gericht dyslexie tijdig te herkennnen en kunnen leerlingen vanaf groep 1-2 gericht ondersteunen. 8.3 Extra ondersteuning Voor leerlingen die ondanks de uitbreiding van de instructie en oefentijd onvoldoende vorderingen maken treffen we extra maatregelen. Minimaal drie maal per week krijgt de leerling extra ondersteuning van zijn/haar eigen leerkracht met behulp van de materialen van de methode Estafette. In totaal gaat het om tenminste één uur per week. Afhankelijk van de vooruitgang die de leerling boekt, brengen we door deze werkwijze ook in kaart of er mogelijk sprake is van een ernstig leesprobleem of leesstoornis. Op het moment dat we signalen krijgen van mogelijke dyslexie, wordt gestart met specifieke ondersteuning, waarbij ook de ouders worden geïnformeerd. Om daadwerkelijk vast te stellen of er sprake is van dyslexie, toetsen we kinderen vanaf groep 4 of 5, conform het landelijk vastgestelde dyslexieprotocol.

14 14 9. Ondersteuning rekenen en wiskunde 9.1 Basiskwaliteit Over het algemeen verwerven de meeste leerlingen met behulp van het onderwijsaanbod uit de methode voldoende rekenvaardigheid in hun ontwikkeling naar functionele gecijferdheid. De referentieniveaus geven vulling aan de inhoud en moeilijkheid. Voor het basisonderwijs geldt het streefniveau (1S) en fundamenteel niveau (1F). In de kleutergroepen werken we met dagelijkse observaties en met hulp van een leerlingvolgsysteem volgen we de ontwikkeling van jonge kinderen. We sluiten aan bij de onderwijsbehoeften door een weloverwogen aanbod van activiteiten. We hebben een beredeneerd aanbod van rekenactiviteiten, waarbij we in groep 1-2 gebruik maken van de methode Schatkist en de map gecijferd bewustzijn. Basisschool Zandhope werkt vanaf groep 3 met de nieuwste versie van de methode "De wereld in getallen". Dit is een realistische rekenmethode. Dat betekent dat de methode uitgaat van situaties in het dagelijks leven en niet alleen rijtjes sommen aanbiedt. Binnen een bepaald thema worden er in leerblokken steeds aangeleerde vaardigheden herhaald, waarna de stof met een nieuw rekenonderdeel wordt aangevuld. Zo ontstaat stap voor stap inzicht in de rekenstof. Kinderen worden ingedeeld in drie niveaus, waarbij de leerkracht de kinderen specifieke instructie en verwerking geeft. Na ieder blok wordt door middel van een toets, bekeken of de leerling de stof beheerst. Afhankelijk van de uitkomst van de toets, krijgt de leerling gerichte oefeningen, die aansluiten bij zijn of haar niveau. Kinderen die de stof al goed beheersen krijgen in een aantal gevallen een aparte aanpak, waarbij er gedifferentieerd wordt op tempo, inhoud en hoeveelheid. 9.2 Basisondersteuning De reguliere basisondersteuning bij het rekenonderwijs bestaat uit het structureel werken op 3 niveaus, aangevuld met aparte leerlijnen voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Extra oefenstof, extra instructie aan de instructietafel of juist extra uitdagende opdrachten stimuleren de kinderen om zich verder te ontwikkelen. In veel gevallen wordt de Intern begeleider gevraagd om mee te denken over de meest effectieve aanpak voor de leerling. 9.3 Extra ondersteuning Wanneer over een periode van zes maanden een leerling onvoldoende baat heeft bij het afgestemde aanbod (op basis van de methode) is aanvullend (intern) diagnostisch onderzoek nodig om de aard van de problemen beter in kaart te brengen. Vaak wijst dit onderzoek uit dat de leerling in een of meer leerlijnen hiaten heeft of dat te snel is overgestapt naar een te hoog abstractieniveau. Het is belangrijk vast te stellen of er sprake is van een automatiseringsprobleem of een begripsprobleem. Begrip is vereist, voordat automatisering zich duurzaam ontwikkelt. Wanneer de bron van de problemen is vastgesteld kan met behulp van een individueel arrangement gewerkt worden aan ontbrekende of zwakke schakels in de verschillende leerlijnen. Voor een deel kan gebruik gemaakt worden van onderdelen van de gebruikte methode. We zetten als het ware een stap terug en nemen een deel van de leerlijn nogmaals door. Ook staan hulpmaterialen als Maatwerk ter beschikking om tijdelijk extra accent te leggen op onderdelen van leerlijnen binnen de verschillende domeinen. Een en ander leggen we vast in het handelingsgerichte groeidocument, in samenspraak met ouders / verzorgers. 10. Grenzen aan ondersteuning Basisschool Zandhope besteedt veel tijd en energie aan het begeleiden van uw kind met een bijzondere ondersteuningsvraag. Ouders worden pro-actief betrokken en in

15 15 samenspraak met hen stellen we ondersteuningsarrangementen op. Echter, we blijven een kleine reguliere basisschool met combinatie groepen die tegen grenzen van ondersteuning kan oplopen. Deze grenzen zijn bereikt wanneer: een leerling niet meer te sturen is; een leerling zo agressief is dat de veiligheid van andere leerlingen in het geding is; er ondanks de nodige ondersteuning stilstand in de ontwikkeling is; een leerling zoveel begeleiding van de leerkracht vraagt dat dit teveel ten koste gaat van de aandacht voor de overige leerlingen; een leerling de draagkracht van een leerkracht te boven gaat en er geen verdere mogelijkheden zijn voor ondersteuning en/of overplaatsing naar een andere groep. Wanneer de grens van onze ondersteuning bereikt is, gaan we over naar het niveau van bovenschoolse ondersteuning, zoals al eerder aangegeven 11. Professionalisering Professionalisering en ontwikkeling Basisschool Zandhope heeft als visie de basiskwaliteit van de leerkrachten zo hoog mogelijk te houden. Iedere leerkracht heeft daarom een Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP), dat jaarlijks in overleg met de directie wordt vastgesteld. Door functioneringsgesprekken, observaties, eigen behoeften en de behoeften van de school krijgt het POP concreet vorm. Op schoolniveau is er dit jaar gerichte teamscholing op het gebied van onderzoekend leren. In het schoolontwikkelplan staat aangegeven welke ontwikkelingsonderwerpen er worden opgepakt. Tenslotte Mocht u na het lezen van dit schoolprofiel nog vragen of opmerkingen hebben, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. We gaan graag met u in gesprek! Juni 2015, Petra Bakker

16 16 Bijlage 2: Protocol didactisch handelen Binnen onze school wordt gewerkt met het IGDI-model (interactieve gedifferentieerde directe instructie), hierbij worden de volgende fasen onderscheiden: - 1. start les: Elke les start met een introductie. Hierin wordt de nieuwe leerstof voorbereid, de leerkracht geeft een samenvatting van de leerstof die al eerder aan bod is geweest en haalt relevante voorkennis op. Ook wordt het lesdoel voor de komende les met de kinderen besproken presentatie / interactieve groepsinstructie: tijdens de instructie wordt de nieuwe leerstof gepresenteerd. Belangrijk is hierbij verduidelijking van het doel, uitleg geven, voordoen en duidelijke voorbeelden geven. Instructies moeten niet vragend gegeven worden, maar je moet zelf verwoorden. Belangrijk is ook het vragen stellen en interactie. Door vragen te stellen kan de leerkracht een beeld vormen van het begrip van de kinderen begeleide (in)oefening: Tijdens deze fase kunnen de kinderen onder begeleiding van de leerkracht oefenen. Als de opdrachten gerelateerd worden aan het lesdoel is het vooral voor de zwakke leerlingen duidelijker waarom de opdracht belangrijk is en wat ze precies gaan oefenen. Om interactie tussen leerlingen te creëren zijn verschillende vormen van samenwerkend leren een mogelijkheid, zoals denken-delen-uitwisselen. De leerlingen kunnen samen praten over het antwoord op een vraag. Zwakkere leerlingen leren op deze manier van betere leerlingen en kunnen ook met een goed antwoord komen zelfstandig of in duo's toepassen/verlengde instructie: bij deze fase wordt de groep in tweeën gesplitst. De leerkracht geeft verlengde instructie aan risico en zwakke leerlingen in een groep van twee tot 6 leerlingen. De andere kinderen zijn zelfstandig aan het werk met verwerkingsopdrachten die aansluiten bij de groepsinstructie. De verlengde instructie duurt 15 tot 20 minuten. In deze tijd wordt de groepsinstructie nog eens herhaald (reteaching), wordt nog eens extra geoefend of worden leerlingen alvast voorbereid op de volgende les (preteaching) feedback zelfstandig werkengroep en instructiegroep: Na de verlengde instructie kunnen deze leerlingen ook zelfstandig aan het werk en krijgen de andere leerlingen feedback op hun gemaakte werk afsluiting: dan wordt de les gezamenlijk afgesloten. Er wordt besproken of de leerlingen het doel hebben bereikt. Ook is er alvast een vooruitblik naar de volgende les, er wordt verteld wat dan aan de orde zal komen. Vooral voor de zwakke leerlingen is dit belangrijk omdat het verbinden van nieuwe kennis aan wat ze al weten vaak problemen oplevert.

17 17 Bijlage 3: Beschrijving schoolpopulatie Wij zien met name een taalzwakke schoolpopulatie. Onze school heeft minder dan 15 % gewogen leerlingen. Hieronder recente gegevens betreffende het inkomensniveau van t Zand. Aantal inkomenontvangers 1600 (67%) Gem. besteedbaar ink. per ontvanger Gem. besteedbaar ink. algemeen Lage inkomens 41% Hoge inkomens 18% (bron: Funda.nl) Uit onderzoek is gebleken dat er een relatie is tussen de (sociaal-)economische achtergrond van kinderen en hun leerprestaties m.b.t. de Nederlandse taal. Bij een laag inkomensniveau zien we vaak een weinig geletterde thuisomgeving: er wordt weinig gelezen en voorgelezen, weinig bibliotheekbezoeken, etc. Kortom, een taalzwakke thuissituatie. Dit heeft een negatief effect op het leerproces m.b.t. het leren lezen en het leesbegrip. Een laag inkomensniveau kan tevens wijzen op een laag ambitieniveau en/of lage cognitieve aanleg. Het bovenstaande vraagt om extra didactische ondersteuning door onze leerkrachten, met name op het gebied van taal. Onze schoolpopulatie vraagt door deze sociaal- economische achtergrond bovendien om heldere gedragsregels in de school. Bij het opstellen van regels rondom het omgaan met elkaar hanteren wij een preventieve aanpak. Daarbij zijn de principes van de Kanjertraining ons uitgangspunt. De leerkrachten van onze school hebben de opleiding Kanjertrainer gevolgd. Zij geven de kinderen met hun gedrag het positieve en goede voorbeeld.

18 18 Bijlage 4: Dyslexie protocol Dyslexie protocol Basisschool Zandhope

19 19 Inhoud Wat is dyslexie Signalering Wat doet de school Wanneer onderzoek

20 20 Wat is dyslexie Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Dyslexie betekent letterlijk niet kunnen lezen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Kinderen met dyslexie herkennen woorden niet op dezelfde snelheid als hun leeftijdsgenootjes. Voor een kind met dyslexie is het moeilijk om letters direct als klanken te herkennen. Daardoor is het moeilijk om van die letters één woord te maken en om van alle woorden een vloeiende, logische zin te maken. Dyslexie is aangeboren en onafhankelijk van intelligentie. Het kan de schoolprestaties ernstig belemmeren waardoor kinderen met dyslexie op school vaak onder hun niveau presteren. Bij een vroegtijdige diagnose en, indien noodzakelijk behandeling van dyslexie, kunnen kinderen een aanvaardbaar niveau van technisch lezen, spellen en schrijven bereiken. Signalering De instrumenten die wij op de Zandhope gebruiken Groep 1 en 2 Taaltoets alle kinderen CITO taal voor kleuters Toetspakket Beginnende Geletterdheid van Aarnoutsen Sreenings formulieren expertisecentrum Nederland Groep 3 Herfst, winter, lente en eindsignalering VLL CITO grafementoets CITO DMT AVI toetsen CITO toets Technisch lezen (E3) Groep 4 t/m 8 CITO toets Technisch lezen CITO DMT AVI toetsen De toets kalender ziet er als volgt uit: Maand Groep Toets oktober Groep 1-2 -invullen observatielijst Schatkist (na de herfst ankers) oktober Groep 2 -letterkennistoets 1 -woordenschattoets 2 -analysetoets 1 -Synthesetoets 1 oktober Groep 3 -herfstsignalering VLL (na kern 3) oktober Groep 4 -AVI E3 kaart B en DMT kaart 1C,2C,3C voor lln. die vorig jaar C,D,E scoorden op de Technisch lezen toets. oktober Groep 5 -AVI E4 kaart B en DMT kaart 1C,2C,3C voor lln. die vorig jaar C,D,E scoorden op de Technisch lezen toets. oktober Groep 6 -AVI E5 kaart B en DMT kaart 1C,2C,3C voor lln. die vorig jaar C,D,E scoorden op de Technisch lezen toets. oktober Groep 7 -AVI E6 kaart B en DMT kaart 1C,2C.3C voor lln. die vorig jaar C,D,E scoorden op de Technisch lezen toets. oktober Groep 8 -AVI E7 kaart B en DMT kaart 1C,2C,3C voor lln. die vorig jaar C,D,E scoorden op de leestempo toets. Januari Groep 1-2 -invullen signaleringslijst -taal voor kleuters

21 21 Januari Groep 3 -wintersignalering: grafementoets van DMT, DMT 1A en 2A, AVI M3 kaart B Januari Groep 4 - Technisch lezen toets M4. lln. die CDE scoren: -AVI M4 kaart A en DMT 1A, 2A, 3A Januari Groep 5 -Technisch lezen toets M5. lln. die CDE scoren: -AVI M5 kaart A en DMT 1A, 2A, 3A Januari Groep 6 -Technisch lezen toets M6. lln. die CDE scoren: -AVI M6 kaart A en DMT 1A, 2A, 3A Januari Groep 7 - Technisch lezen toets M7. lln. die CDE scoren: -AVI M7 kaart A en DMT 1A, 2A, 3A Januari April Groep Technisch -invullen observatielijst lezen toets M8 Schatkist lln. die (na CDE de scoren: lente -AVI ankers) M8 kaart A en DMT 1A, 2A, 3A April Groep 1 -rijmtoets April Groep 2 -benoemsnelheid cijfers en letters 2 April Groep 3 -lentesignalering AVI M3 kaart A, voor lln. die op de wintersignalering geen beheersing AVI M3 hadden. Lln. die niet beheerst scoren DMT 1C en 2C toetsen en score vergelijken met prestaties t.o.v de wintersignalering -lln. die AVI M3 (wintersignalering), beheerst gescoord hebben, worden getoetst met AVI E3, kaart B April Groep 4 -AVI M4 kaart B en DMT 1voor lln. die middentoets niet op beheersniveau scoorden. April Groep 5 -AVI M5 kaart B voor lln. die middentoets niet op beheersniveau scoorden. April Groep 6 -AVI M6 kaart B voor lln. die middentoets niet op beheersniveau scoorden. April Groep 7 -AVI M7 kaart B voor lln. die middentoets niet op beheersniveau scoorden. April Groep 8 -AVI M8 kaart B voor lln. die middentoets niet op beheersniveau scoorden. Mei Groep 2 -Letterkennistoets 2 -Woordenschattoets 2 -Analysetoets 2 -Synthesetoets 2 Juni Groep 1-2 -invullen signaleringslijst Juni Groep 3 -eindsignalering AVI E3 kaart A -DMT 1B,2B,3B - Technisch lezen toets E3. Juni Groep 4 - Technisch lezen toets E4 lln. die CDE scoren: -AVI E4 kaart A en DMT 1B, 2B, 3B Juni Groep 5 - Technisch lezen toets E5. lln. die CDE scoren: -AVI E5 kaart A en DMT 1B, 2B, 3B Juni Groep 6 -Technisch lezen toets E6. lln. die CDE scoren: -AVI E6 kaart A en DMT 1B, 2B, 3B Juni Groep 7 - Technisch lezen toets E7. lln. die CDE scoren: -AVI E6 kaart A en DMT 1B, 2B, 3B

22 22 Wat doet de school Op de Zandhope werken wij met de volgende methoden voor aanvankelijk en voortgezet technisch lezen en spellen: Groep 1 en 2 Methode Schatkist Map fonemisch bewustzijn Groep 3 Methode Veilig Leren Lezen Groep 4 Methode Estafette lezen Taal actief 4 Groep 5 tot en met 8 Methode Estafette lezen Taal actief 3 In de groepen wordt gewerkt met groepsplannen, leerlingen zijn ingedeeld in: Aanpak 1: instructie afhankelijke groep Aanpak 2: instructie gevoelige groep Aanpak 3: instructie onafhankelijke groep De tijd voor lezen is als volgt ingedeeld: Groep 1/2 Groep Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7/8 3 Activiteiten fonemisch bewustzijn en letterkennis 5x15 min. grote kring 5x15 min. kleine kring (extra) 420 min. met metho de vll 5x90 min min. vtl met estafette 3x45 min. 1x45min. toepassing sles min. vtl met estafette 3x45 min. 90 min. vtl met estafette 2x45 min. 60 min. vtl met estafette 2x45 min. 75 min. voorlezen 5x15 min. 320 min. taalontwikke ling totaal -60 min. per dag doelgerichte taalactiviteit en 60 min. Voorlez en 4x15 min 60 min. Voorlezen 4x15 min min. taal -spreken -luisteren -spellen - woordensch at - taalbeschou wing min. Stillezen verschillende teksten en gevarieerd aanbod 1x45 min. Toepassing sles min. Stillezen verschillend e teksten en gevarieerd aanbod 1x45 min. toepassing sles min. Stillezen verschillend e teksten en gevarieerd aanbod 1x45 min. toepassing sles De leerlingen die ingedeeld zijn in aanpak 1 vallen in het zorg niveau 3. Deze leerlingen lezen per week 60 minuten extra. Met de intern begeleider en de leerkracht lezen deze leerlingen volgens de RALFI methode, hiervoor wordt gebruik gemaakt van de extra leesbladen van de Methode Estafette.

23 23 Wanneer onderzoek Wij handelen volgens de richtlijnen en het stappenplan zoals beschreven in het Protocol leesproblemen en dyslexie van het Expertise centrum Nederland. Na signalering van lees- en spellingsproblemen die mogelijk op dyslexie kunnen wijzen, handelen wij alsof er sprake is van dyslexie. We bieden zorg op niveau 3 (o.a. Ralfilezen). Als blijkt dat een leerling hier onvoldoende van profiteert - en dus de vermoedens van dyslexie worden bevestigd - nemen wij stappen in de richting van niveau 4 (externe deskundigen). De kinderen waarbij het vermoeden van ernstige enkelvoudige dyslexie bestaat melden wij aan bij ONL. Dit zijn de leerlingen die op 3 opeenvolgende toets momenten een E-score halen. Kinderen die buiten de criteria van ONL vallen worden intern door de OBD onderzocht.

24 24 Bijlage 5: Beleid A en A+ leerlingen Onze visie op de omgang met A en A+ leerlingen is tweeledig: 1. Verdiepen, verbreden en compacten. Meerkunners worden op hun niveau beoordeeld: wij verwachten bovengemiddelde prestaties. 2. Leerlingen die in een vak meerkunner zijn, stimuleren we om zich op hun ontwikkel- en leerpunten te richten. Hierbij is zelfsturing een belangrijk element. Enkele voorbeelden van onze huidige aanpak zijn: Bij rekenen wordt met het routeboekje van Pluspunt gewerkt. Daarnaast gebruiken wij Kien, Rekentijgers en de Rekenkalender. Bij taal wordt gebruikgemaakt van de verdiepende opdrachten die de methode Taal Actief biedt. Meerkunners worden als tutor ingezet. Wij gebruiken het stappenplan m.b.t. de zaakvakken, dat ons is aangereikt via de Kangoeroegroep. Diverse Smartgames. Bijlage 6: Afstemming onderwijstijd op de verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen.

25 25 Op Basisschool Zandhope werken we met groepsplannen op het gebied van rekenen, technisch lezen, begrijpend lezen, woordenschat en spelling. In de groepsplannen kennen we 3 groepen: Aanpak 1: instructie afhankelijke groep Aanpak 2: instructie gevoelige groep Aanpak 3: instructie onafhankelijke groep De leerlingen zijn per vakgebied ingedeeld in één van de instructiegroepen. Op deze manier wordt de instructietijd naar behoefte van de leerling uitgebreid of is er meer tijd voor zelfstandige verwerking en/of verdieping. Voor leerlingen die meer tijd nodig hebben op een bepaald vakgebied wordt in de groepen de instructietijd uitgebreid en wordt er gewerkt met huiswerkopdrachten. Groep 1/2 Om de letterkennis van de leerlingen extra te stimuleren wordt thuis gezocht naar afbeeldingen die betrekking hebben op de laatst behandelde letter. Deze afbeeldingen worden in de klas verzameld rondom de Lettermuur. Om de woordenschat van de leerlingen te vergroten wordt aan de ouders geadviseerd samen met hun kind de bibliotheek te bezoeken, interactief voor te lezen en samen Sesamstraat te kijken. De leerkrachten brengen educatieve websites onder de aandacht van de ouders. Groep 3/4 Op het gebied van technisch lezen wordt in groep 3 en 4 de instructie tijd voor zwakke lezers met 10 minuten per dag uitgebreid. Per week wordt er een tekst van de week geïntroduceerd. Deze tekst wordt gedurende de week thuis en op school geoefend. De ouders krijgen instructie hoe de tekst samen met het kind gelezen dient te worden. Om de woordenschat van de leerlingen te vergroten wordt aan de ouders geadviseerd samen met hun kind de bibliotheek te bezoeken, interactief voor te lezen en samen de programma s het Klokhuis en het Jeugdjournaal te kijken. De leerkrachten brengen educatieve websites onder de aandacht van de ouders. Aanpak 1 leerlingen in groep 4 krijgen op vrijdag de tekst en de woorden mee naar huis die de daaropvolgende week in de groep bij de taalles behandeld wordt. Zo kunnen zij thuis met de ouders de tekst en de woorden lezen, bespreken en oefenen. Voor spelling krijgen de aanpak 1 leerlingen per blok de aangeboden spellingscategorieën mee naar huis. Groep 5 t/m 8 Op het gebied van woordenschat wordt de leerlingen regelmatig gevraagd plaatjes of voorwerpen uit de thuis omgeving mee naar school te nemen. Leerlingen met aanpak 1 krijgen iedere week de tekst van de taalmethode mee naar huis. Zo kunnen zij thuis met de ouders de tekst en de woorden lezen, bespreken en oefenen. Per blok wordt bij aardrijkskunde/topografie, geschiedenis en natuur een samenvatting mee naar huis gegeven om te oefenen voor de afsluitende toets. Voor spelling krijgen de aanpak 1 leerlingen per blok de aangeboden spellingscategorieën mee naar huis. Aan de ouders wordt geadviseerd samen met hun kind de bibliotheek te bezoeken, interactief voor te lezen en samen de programma s het klokhuis en het Jeugdjournaal te kijken. De leerkrachten brengen educatieve websites onder de aandacht van leerlingen en hun ouders. Bijlage 7: Overgangsbeleid groep 2 naar groep 3

26 26 Hier beschrijven we hoe we omgaan met de verschillen in ontwikkeling tussen jonge kinderen (kleuters) bij ons op school en op welke wijze wij bepalen of een leerling doorgaat naar groep 3. Uitgangspunt is het feit dat de kinderen allemaal op hun eigen niveau, op vier jarige leeftijd, bij ons binnenkomen. In groep 3 wordt elk nieuw schooljaar gestart met klassikaal onderwijs. Om de kinderen een gedegen start mee te geven vinden wij het wenselijk dat kinderen minimaal bijna twee jaar kleuteronderwijs gevolgd hebben, voordat ze overgaan naar groep 3. Daarom hanteren we in principe de grens van 1 oktober. Als een kind zich op zowel cognitief als sociaal/emotioneel vlak bovengemiddeld ontwikkelt, wordt in overleg met de ouders besloten om te versnellen. In de praktijk gaat dit om de leerlingen die geboren zijn in de maanden oktober, november en december. Instrumenten die wij gebruiken om de ontwikkeling van het kind te volgen: Taaltoets alle kinderen binnen die maanden nadat het kind bij ons op school gestart is. Het methode gebonden observatie instrument van de methode Schatkist wordt 2 keer per jaar ingevuld. Vanaf groep 1 wordt de Cito-toets Rekenen voor kleuters en Taal voor kleuters afgenomen. De Toetsen beginnende geletterdheid van Aarnoutsen worden vanaf eind groep 1 afgenomen. Twee keer per jaar vullen de leerkrachten de Sociale Competentie Observatie Lijst (SCOL) in, dit is een leerlingvolgsysteem voor sociaal-emotionele ontwikkeling. Halverwege groep 2 zijn de volgende 4 mogelijkheden te zien: 1. Kinderen die cognitief op voldoende of goed niveau presteren en ook sociaalemotioneel gezien goed functioneren. Wij verwachten dat ze voldoende toegerust zullen zijn om na de zomervakantie in groep 3 te kunnen beginnen. Kinderen die bovengemiddeld ontwikkelen, bijvoorbeeld doordat ze een extra jaar in groep 2 doormaken, bieden we extra uitdaging aan, passend bij hun eigen ontwikkeling. In zeldzame gevallen kan een kind versnel naar groep 3 gaan. Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar de mogelijke effecten op lange termijn. Hierover is regelmatig contact met de ouders. Wanneer er verschil van mening is over het te nemen besluit, wordt de onderwijs begeleider geconsulteerd. Uiteindelijk zal de mening van de school als professionele organisatie de doorslag geven. 2. Kinderen die cognitief op voldoende niveau presteren, maar sociaal-emotioneel gezien twijfels over hun rijpheid oproepen. Bij deze kinderen zijn zorgen over de overgang naar groep 3. Zij zullen misschien problemen krijgen wanneer zij langere tijd zelfstandig aan opdrachten moeten werken. Ook kunnen zij onzeker worden en kan er faalangst ontstaan. Hierover wordt met de IB - er overleg gevoerd. We stellen een handelingsplan op het gebied van werkhouding en concentratie op. We kijken of deze speciale aanpak positief effect heeft op het kind. Wanneer halverwege mei blijkt dat het kind niet de gewenste ontwikkeling vertoont, stoppen we met extra begeleiding. We besluiten dan dat het kind nog niet naar groep 3 gaat. Gedurende dit traject is er regelmatig contact met de ouders. Wanneer er verschil van mening is over het te nemen besluit, wordt de onderwijs begeleider geconsulteerd. Uiteindelijk zal de mening van de school als professionele organisatie de doorslag geven. Voor deze leerlingen wordt in het daarop volgende jaar wederom een handelingsplan gemaakt betreffende de kleuterverlenging. 3. Kinderen die cognitief op onvoldoende niveau presteren, maar sociaal-emotioneel wel goed functioneren. Wanneer het kind niet op het cognitieve niveau van de

27 27 groep zit, wordt overlegd met de IB - er. Hierna volgt een handelingsplan in de periode februari - maart om te kijken of met extra hulp een positieve ontwikkeling in gang gezet kan worden. Wanneer hierdoor erg goede ontwikkeling te zien is gaat deze leerling in het nieuwe schooljaar naar groep 3. Als er een wat kleinere positieve ontwikkeling te zien is, kan besloten worden dit handelingsplan voort te zetten en na een aantal weken weer te evalueren. Uitgangspunt voor de overgang naar groep 3 is dat het kind grotendeels op eigen kracht kan starten in groep 3. Zo nodig wordt voor deze leerling een zorgindicatie aangevraagd om hem of haar wat extra ondersteuning tijdens de start in groep 3 te bieden. Er zal regelmatig contact plaatsvinden met de ouders. Wanneer er verschil van mening is over het te nemen besluit, zal de mening van de school als professionele organisatie de doorslag geven. Een mogelijkheid is om de OBD extra onderzoek te laten verrichten. 4. Kinderen die zowel cognitief als sociaal-emotioneel onder het gemiddelde van groep 2 presteren. Bij grote achterstand op alle gebieden kan halverwege groep 2 besloten worden om het kind meer mee te laten doen met groep 1, met als doel om na de zomervakantie in groep 2 te blijven. Wanneer er een geringe achterstand is, zal door middel van handelingsplannen geprobeerd worden om het kind op een voldoende niveau te krijgen. Dan volgt dus de route zoals beschreven bij punt 2 of 3. Er is hierover regelmatig contact met de ouders. Wanneer er verschil van mening is over het te nemen besluit, zal de mening van de school als professionele organisatie de doorslag geven. Er is vrijwel altijd een mogelijkheid om de OBD extra onderzoek te laten verrichten. Bijlage 8: Doublurebeleid