Open Monumentendag Nijmegen

Transcriptie

1 1 > Open Monumentendag Nijmegen zaterdag 10 en zondag 11 september 2011

2 Nieuw gebruik, oud gebouw Het thema van de Open Monumentendag 2011 is herbestemming. Onder het motto Nieuw gebruik, oud gebouw organiseren we een weekend, boordevol activiteiten en interessante monumenten. Dat doen we traditiegetrouw met het comité Open Monumentendag Nijmegen. Voor het comité is 2011 een bijzonder jaar: zij bestaan 25 jaar! Om dit te vieren is een drietal lezingen georganiseerd over herbestemming. De lezingen vinden plaats in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis. Het Huis is te vinden in de Mariënburgkapel, één van de herbestemde monumenten die dit jaar geopend is. Deze kapel werd in de 15de eeuw gebouwd als kloosterkapel, maar heeft in de daaropvolgende jaren duizend-en-één bestemmingen gekend, waaronder militair hospitaal, paardenstal, katoenspinnerij en archief. Nijmegen heeft als oudste stad van het land een naam hoog te houden waar het gaat om het behoud en beheer van ons erfgoed. Daar hoort ook de herontwikkeling van monumenten bij. Herbestemming is eigenlijk actief beheer, gericht op het voortbestaan van monumenten. Een groot gevaar voor het voortbestaan van monumentaal erfgoed is het verlies van functie en nut. Dit is nu, in een tijd waarin de gebruikscycli van gebouwen korter lijken te worden, zeker een risico. Het is dus zaak om ons erfgoed een goede en functionele toekomst te geven. Inhoud Monumenten Centrum pag. 4 t/m 9 Plattegronden pag Monumenten Oost pag. 12 t/m 14 Monumenten Goffert/Heijendaal/Zuid pag. 15 t/m 17 Monumenten West pag. 18 Monumenten Lent pag. 19 Informatie en colofon pag. 20 Hoewel we voor ons als gemeente een duidelijke taak weggelegd zien als het gaat om het behoud en beheer van monumenten, is herbestemming met name een zaak voor de eigenaren en de gebruikers. Herbestemming (en restauratie) van panden vergen vaak een forse investering. Gelukkig levert het ook veel op, meer dan duurzaam hergebruik alleen. Bijvoorbeeld levendige, culturele ontmoetingsplaatsen, het besef geworteld te zijn in een rijke historie en een fijne woonomgeving. Daarnaast is het voor het imago van onze stad goed en het levert boeiende verhalen op. In het weekend van 10 & 11 September kunt u genieten van een groot aantal (herbestemde) monumenten. In dit programmaboekje vindt u alle geopende monumenten en een activiteitenoverzicht. ik wens u een goed monumentenweekend toe, rijk aan mooie verhalen H. Kunst, wethouder cultuurhistorie en stedelijke ontwikkeling

3 ACTIVITEITEN 10 & 11 SEPTEMBER > Alle hieronder genoemde activiteiten zijn ook opgenomen bij de beschrijving van het monument in dit boekje. De letter R staat voor Rondleiding zaterdag 10 september uur: Mariënburgkapel: Wandeling de hort op met Hendrikje (10) Wandeling Van Dolers tot Donjon (10) vanaf uur: Atelier spits op Kunst: expo (8) Archief: expo (11) St. Nicolaaskapel: expo (12) Brouwershuis: expo (17) Huize Heyendaal: R (25) Maria Geboortekerk: R (31) Antonius van Paduakerk: muziek (32) Begraafplaats Stenenkruisstraat (35) Byzantijnse kapel: Muziek/expo (41) Vm Benzinestation: expo (43) Petruskerk: expo (45) Dorpsschuur Lent: expo (48) Historische Tuinderij Lent: ambachtenmarkt (51) uur: De Vereeniging: R (21) Vanaf uur Manna: R (22) uur: Wandeling Ruimte voor de Waal (Griftdijk Noord 4a, naast NS-station Lent) Wandeling Oost (vm postkantoor, Van Schevichavenstraat) Wandeling Bottendaal (Rabobank, Keizer Karelplein) Gilde stadswandeling (2) Wandeling Het hert is der uut! (10) Mariënburgkapel: R (10) Vanaf uur: Stadhuis: R (1) Latijnse school: R (4) De Tweeling: expo/film (40) uur: Mariënburgkapel: Wandeling de hort op met Hendrikje (10) Begraafplaats Daalseweg: R (33) Vanaf uur: Stratemakerstoren: R (9) Natuurmuseum: expo (15) uur: De Vereeniging: R (21) Vanaf uur: De Olifant: informatie bronsgieten (7) uur: Wandeling Ruimte voor de Waal (Griftdijk Noord 4a, naast NS-station Lent) Wandeling Oost (vm postkantoor, Van Schevichavenstraat) Wandeling Bottendaal (Rabobank, Keizer Karelplein) Gilde stadswandeling (2) Mariënburgkapel: R (10) Begraafplaats Daalseweg: R (33) Berchmanianum: R (38) Vm Benzinestation: lezing (43) Vanaf uur: Villa Oud Mariënboom: R en expo (37) uur: Mariënburgkapel: Wandeling de hort op met Hendrikje (10) Berchmanianum: R (38) Thermion Lent: R (49) uur: De Vereeniging: R (21) uur: Mariënburgkapel: R (10) Berchmanianum: R (38) zondag 11 september Vanaf uur: Synagoge: R (5) Atelier spits op Kunst: expo (8) Archief: expo (11) St. Nicolaaskapel: expo (12) Brouwershuis: expo (17) Joodse Begraafplaats: R (27) Maria Geboortekerk: R (31) Vm Benzinestation: expo (43) Dorpsschuur Lent: expo (48) uur: De Vereeniging: R (21) Vanaf uur: Manna: R (22) uur: Wandeling Oost (vm postkantoor, Van Schevichavenstraat) Wandeling Bottendaal (Rabobank, Keizer Karelplein) Gilde stadswandeling (2) Mariënburgkapel: Wandeling de hort op met Hendrikje (10) Vanaf uur: Latijnse school: R (4) Huize Heyendaal: R (25) Villa Oud Mariënboom: R en expo (37) De Tweeling: expo/film (40) Van t Lindenhoutmuseum: expo/film (47) uur: Mariënburgkapel: R (10) Begraafplaats Daalseweg: R (33) Vanaf uur: De Olifant: informatie bronsgieten (7) Stratemakerstoren: R (9) Natuurmuseum: expo (15) Byzantijnse kapel: Muziek/expo (41) uur: De Vereeniging: R (21) Limos: R (23) uur: Wandeling Oost (vm postkantoor, Van Schevichavenstraat) Wandeling Bottendaal (Rabobank, Keizer Karelplein) Gilde stadswandeling (2) Mariënburgkapel: Wandeling de hort op met Hendrikje (10) Begraafplaats Daalseweg: R (33) Berchmanianum: R (38) Vanaf uur: Badhuis: R (34) Petruskerk: expo (45) uur: Mariënburgkapel: R (10) Limos: R (23) Berchmanianum: R (38) Thermion Lent: R (49) uur: De Vereeniging: R (21) uur: Berchmanianum: R (38)

4 < 4 CENTRUM 1 Stadhuis Korte Nieuwstraat 6 Za uur Bezichtiging alleen met rond leiding. Start rond leiding elk uur vanaf uur en de laatste om uur. In de Trêveszaal werd het belangrijkste verdrag van de Vrede van Nijmegen ( ) onder tekend. In de Burgerzaal zijn de prachtige wand tapijten te bewonderen die destijds speciaal voor de vredesonderhandelingen werden aangeschaft vroegrenaissance, Herman van Herengrave. 2 St. Stevenskerk St. Stevenskerkhof 61/62/64 Za en zo uur Aan dit icoon van Nijmegen is eeuwenlang gebouwd. In de grafkelder bevindt zich het prachtige grafmonument van Catharina van Bourbon, een adellijke dame die na haar dood een groot deel van haar fortuin aan de kerk naliet. Ca , laatromaans, gotisch en laat - gotisch restauratie. 3 St. Stevenstoren St. Stevenskerkhof 63 Za en zo uur Bij het bombardement van Nijmegen in februari 1944 is de torenspits in de kerk gevallen. Een enorme betonconstructie in de toren verraadt de naoorlogse herbouw. Ca romanogotisch. Gisbert Schairt van Bommel/ Peter Gerrit Verspeck. Herbouw

5 5 Synagoge 5 > 6 St. Jacobskapel 4 Latijnse School Glashuis 4 Za en zo uur St. Stevenskerkhof 2 Za en zo uur Doorlopend rondleidingen en informatie over het werk m.b.t. herbestemming van Pouderoyens Compagnons Herman van Herengrave was de bouwmeester van deze laat-midddeleeuwse jongensschool die gelieerd was aan de Apostelkirche in Keulen. De voorgevel is rijk versierd met apostelbeelden en het stadswapen. Sinds 1975 is het stedenbouwkundig adviesbureau Pouderoyen Compagnons in het gebouw gevestigd , Herman van Herengrave. Laatgotisch renais sance. Nonnenstraat 19 Zo uur Bezichtiging alleen met rondleidingen. Start rondleidingen elk half uur De synagoge uit 1756 is het eerste officiële gebedshuis voor de Joodse Nijmegenaren. Achter de raampjes in de kelderverdieping bevindt zich de mikwe, het rituele bad. Sinds enkele jaren is het gebouw weer in gebruik als synagoge en 1872, school P. van der Kemp. 7 Kunstenaarscentrum De Olifant Priemstraat 57 Za en zo uur De middeleeuwse kapel hoorde waarschijnlijk bij het Sint Jacobsgasthuis, bedoeld voor pelgrims. In de 17de eeuw is er een aantal jaren een luxe glasblazerij in de kapel gevestigd, vandaar de straatnaam Glashuis stichting St. Jacobsgasthuis restauratie J.G. Deur. Doorlopend informatie over bronsgieten en demonstraties in de bronsgieterij In den Olifant was de naam van de kruidenierswinkel die hier van 1795 tot 1908 gevestigd was. Je kon er koffie, thee en andere koloniale waren krijgen. Het olifantje aan de hoekgevel van dit rijzige pand herinnert hier aan. Nu doet het pand dienst als kunstenaarscentrum De Olifant. 17e eeuw/19e eeuw, classicistisch Meer informatie vind u op

6 < 6 CENTRUM 8 Atelier Spits op kunst Lage Markt 34 Za en zo uur Expositie o.a. aquarellen, schilderijen van Joost van Moll 10 mariënburgkapel/huis van de Nijmeegse geschiedenis De voorgevel van dit statige patriciërshuis is versierd met prachtige klassieke elementen zoals pilaters (dit is een platte zuil) en bloemen- en vruchtenslinger onder de ramen. De naam Hof van Xanten verwijst naar de oorspronkelijke functie; rentmeesterhuis van het kapittel van Xanten. Circa 1650, restauratie , Ir. J.G. Deur. 9 Museum Stratemakerstoren Mariënburg 26 Za , zo uur Gezinswandeling de hort op met Hendrikje, route van 1 uur langs 19e eeuwse huizen. Start bij balie, za 11.00, 13.00, uur en zo en uur, of loop de route zelf (routebeschrijving gratis af te halen bij balie). Rond leiding herbestemming Mariënburgkapel, start bij balie za 12.00, uur en uur, zo en uur. 11 Regionaal Archief Nijmegen Mariënburg 27 Za en zo uur Expositie herbestemming van stedelijke gebieden (Mariënburg, Hessenberg) met maquettes, beeld, geluid en info. (studiezaal is gesloten) Waalkade Za en zo uur Doorlopend rondleidingen en presentatie herbestemming van de Stratemakerstoren Deze toren maakte vanaf de middeleeuwen deel uit van de verdedigingswerken van de stad. In de kelder is hier nog het zeer zwaar muurwerk van te zien. Het stratenmakersgilde heeft de toren vroeger bemand of als opslag gebruikt De verdieping in deze middeleeuwse kapel was bedoeld voor de nonnen van het nabijgelegen klooster. Zo konden zij de mis bijwonen, terwijl de gewone gelovigen beneden een plaatsje hadden. De kapel oogt van binnen verrassend licht. Nu is hier het Huis van de Nijmeegse geschiedenis gevestigd. 1431, gotiek. De gevel van het Archief lijkt op een fort en de hoge houten toegangsdeur op een poort, maar hierachter gaat een kleurrijk interieur schuil. De architect heeft het betonskelet van de oude Sociale Dienst en het Politiebureau hergebruikt, dit is nog te zien bij het Archief J. van Eldonk

7 13 t Hoogstraatje 12 St. Nicolaaskapel en Barbarossaruïne 7 > 15 Natuurmuseum (vm. synagoge) Hoogstraat 3 Za en zo uur Doorlopend informatie over de geschiedenis van het pand. Achter de 19de eeuwse gevel gaat een middeleeuws stadskasteel schuil. In de 14de eeuw was dit het woonhuis van Johan Moliart, edelman en adviseur van de Hertog van Gelre. In het pannenkoekenrestaurant zijn nog de resten te zien van een middeleeuwse zaal. 14 Cellenbroederenhuis Sint Anthoniusplaats 9 Za en zo uur Valkhofpark Za en zo uur Kunstexpositie Doorlopend informatie over de geschiedenis van het pand. Het L-vormige Cellenbroederenhuis is een restant van het Heilige Geesthospitaal en dateert uit de 15de eeuw. In 1632 vestigen de Cellenbroeders (zij woonden in kleine cellen) hier een dolhuis ter verzorging van geesteszieken. Een tweetal kamertjes waarin zij werden opgesloten, zijn hier nog te zien. Deze kapel is één van de vroegste bouwwerken in Nederland en uniek door haar zestienhoekige vorm. Het interieur is al even indrukwekkend met rondbogen, zuilen en prachtige muurschilderingen. Barbarossaruïne Nicolaaskapel ca. 1030, romaans. Ca 1900 restauratie J.J. Weve restauratie J.G. Deur. Gerard Noodtstraat 121 Za en zo uur Fotopresentatie over geschiedenis van het pand. Themaboek over geschiedenis Joodse gemeenschap. Za gratis, zo reductieprijs: volwassenen 3,- en kinderen 4 t/m 15 jaar 1,50 Vóór WO II had Nijmegen een bloeiende Joodse gemeenschap. De voormalige synago ge van de bekende architect Oscar Leeuw is hier een herinnering aan. De oprijzende koepeltoren is indrukwekkend. Nu is hier het Natuurmuseum gevestigd. 1913, Oscar Leeuw, Oosters geïnspireerd. Meer informatie vind u op

8 < 8 CENTRUM 17 Brouwershuis 16 petrus Canisiuskerk Steenstraat 2 Za en zo uur. Expositie met voorbeeld projecten over gebruik en her gebruik van monu menten. Ook bezich tiging architecten bureau Virtus in het Brouwers huis 19 Huize Bethlehem Molenstraat 37 Za en zo uur Vanuit de rijk versierde galerij openen drie deuren naar een groot vierkant middenschip, beide naoorlogs. Het dwarsschip en het priesterkoor zijn de overgebleven delen van de 19de eeuwse kerk die hier vóór het bombardement van februari 1944 stond N. Molenaar/ A. Siebers & W. van Dael. Neogotisch en Delftse school. Wie in den Heer neemt sinen lust, die leeft in sinen staet gerust was de lijfspreuk van de bewoner, waarschijnlijk een brouwer, die dit in 1621 op zijn gevel liet aanbrengen. Het betekent zoveel als wie in God gelooft, is een tevreden mens. Architectenbureau Virtus is in het pand gevestigd. Ca /1621 Hollandse renaissance 18 vm Gereformeerde kerk Begijnenstraat 20 Za en zo uur. Doorlopend informatie over de geschiedenis van het pand. Dit kerkgebouwtje, in 1888 ontworpen door architect Bouman, is vrij uniek omdat het opgenomen is in de straatbebouwing. Het interieur heeft een indrukwekkend houten tongewelf. Onder het gebouw liggen gewelfkelders van een 16de of 17de eeuws voorgangergebouw. Sint Anthoniusplaats 10 Za uur Kapel en algemene ruimte zijn alleen met rondleiding van architect Paul van Hontem toegankelijk. Max. 15 personen per rondleiding. Start rondleidingen om 13.00, 14.00, en 16.oo uur Achter een groot 19de eeuws smeedijzeren hekwerk ligt Huize Bethlehem. De geschiedenis van dit pand gaat terug tot de late middeleeuwen, alleen aan de grondvorm van het pand is dit nog te zien. Architect Charles Estourgie verbouwde het in 1927 van een royaal 18de eeuws herenhuis tot klooster.

9 9 > 20 titus Brandsma gedachteniskerk Keizer Karelplein 19 Za en zo uur Bijzonder aan het interieur zijn de schilderingen van Joep Nicolas in het koor en het beroemde Apostelraam van Jan Toorop. Deze voormalige Sint Josephkerk is één van de weinige neoromaanse kerken in Nijmegen. Sinds enkele jaren is hier het Titus Brandsma Memorial centrum gevestigd , B.J. Claase. Neoromaans. 21 Concertgebouw de Vereeniging Keizer Karelplein 2d Za en zo uur Bezichtiging alleen met rondleiding. Start rond - leidingen met muzikale apotheose om uur, uur en uur bij de entree. Dit concertgebouw is gebouwd naar ontwerp van de Nijmeegse architect Oscar Leeuw. De zuilen in de hal zijn bekleed met bladgoud, de monumentale trap wordt koningstrap genoemd , O. Leeuw i.s.m. H. Leeuw jr. Rationalisme. 22 designhotel Manna Oranjesingel 2c Za en zo uur Elk uur rondleidingen. Speciaal 2-gangen monumentendaglunch voor 15 euro. Dit hoekpand is zeer typerend voor de manier van bouwen in de laat-negentiende eeuw. De witte banen en blokken in de gevel zijn niet van baksteen maar op de gevel geschilderd. Opvallend is de ingang, die zich in een afzonderlijk bouwdeel bevindt. Hier was de ingang van de Openbare leeszaal en bibiliotheek die in dit pand was gevestigd van 1916 tot Sinds enkele jaren is hier een hotel in gevestigd. Circa 1895 Gilde Stadswandelingen Wandeling door het historische centrum van Nijmegen. Za en zo uur en uur, duur 1 uur, start bij St. Stevenskerk (2). Stadswandeling Van Dolers tot Donjon Wandeling van Stadswandeling Nijmegen: beleef de historie van Nijmegen, maar net op een andere manier, met uniek archiefmateriaal. Za uur, duur 1,5 uur, start bij Huis van de Geschiedenis/ Mariënburgkapel (10) Stadswandeling Het hert is der uut! Transformatie van het Nijmeegse stadshart in de 20e eeuw Wandeling van Stadswandeling Nijmegen: over het vooroorlogse Nijmegen, de verwoestingen tijdens WOII en na-oorlogse ontwikkelingen. Za uur, duur 1 uur, start bij Huis van de Geschiedenis/Mariënburgkapel (10) Meer informatie vind u op

10 Prins Mauritssingel < 10 lent PLATTEGRONDEN 45 Schependomlaan Griftdijk noord 46 Dennenstraat Oosterhoutsedijk nijmegen centrum en oost 23 27

11 Nijmegen oost zuid en west Groesbeekseweg 24 Oranjesingel Graafseweg St. Annastraat Groesbeekseweg Groenestraat Groenewoudseweg 36 Groenewoudseweg Heijendaalseweg 26 Hatertseweg Centrum 1 Stadhuis 2 St. Stevenskerk 3 St. Stevenstoren 4 Latijnse School 5 Synagoge 6 St. Jacobskapel 7 Kunstenaarscentrum De Olifant 8 Atelier Spits op kunst 9 Museum Stratemakerstoren 10 Mariënburgkapel/ Huis van de Nijmeegse geschiedenis 11 Regionaal Archief Nijmegen 12 St. Nicolaaskapel en Barbarossaruïne 13 t Hoogstraatje 14 Cellenbroederenhuis 15 Natuurmuseum (vm. synagoge) 16 Petrus Canisiuskerk 17 Brouwershuis 18 vm Gereformeerde kerk 19 Huize Bethlehem 20 Titus Brandsma Gedachteniskerk 21 Concertgebouw de Vereeniging 22 Designhotel Manna Oost 23 Stadslandgoed Limos 24 vm. Vrijmetselaarsloge 27 Joodse Begraafplaats 28 Gelders Archeologis Centrum Kam 29 Evangelisch-Lutherse kerk 30 PH7/Voormalige St. Jorisschool 31 Maria Geboortekerk 32 Antonius van Padua kerk 33 R.K. Begraafplaats Daalseweg 34 vm. Badhuis 35 Begraafplaats Stenen Kruisstraat Goffert/Heijendaal/Zuid 25 Huize Heyendaal (kasteeltje) 26 Pauluskerk 36 Dominicuskerk 37 Villa Oud Mariënboom 38 Vm.studiehuis Berchmanianum 39 H. Antonius van Padua/ St. Annakerk 40 De Tweeling 41 Byzantijnse Kapel 42 De Boskapel 43 Voormalig benzinestation Auto Palace West 44 De Witte molen 45 Petruskerk 46 Kerk Antonius Abt 47 Van t Lindenhoutmuseum Lent 48 Dorpsschuur Lent 49 Thermion Lent 50 Fort Beneden Lent 51 Historische Tuinderij de Lentse warmoezenier

12 < 12 OOST 23 Stadslandgoed Limos Gelderselaan 23 Zo uur Rondleiding uur en uuur vanaf Groesbeekseweg, bij poort Kraayenhofkazerne/ grand café de Kazerne. Presentatie historisch beeldmateriaal van kazerne, vanaf uur in de Snijderskazerne. 24 vm. Vrijmetselaarsloge In 1961 werd de Prins Hendrikkazerne (1911) voor de Koloniale Reserve samengevoegd met de Snijders (1905)- en Krayenhoffkazerne (1906) tot de LIMOS: Luchtmacht Instructie en Militaire Opleidingen School. Nu zijn de kazernes herbestemd als Asielzoekerscentrum, ateliers en appartementen. 1905, 1906 (Kooleman Beynen) 1911 (Van Limburg). 27 Joodse Begraafplaats Postweg 60 Zo uur Doorlopend rond leidingen De begraafplaats heeft de vorm van een trapezium en is geheel ommuurd. Aan de voorkant van de begraafplaats is rechts een beheerderswoning en links een aula. Deze laatste twee werden ontworpen door Oscar Leeuw, evenals de ommuring. Rond 1900, Oscar Leeuw. 28 gelders Archeologisch Centrum Kam Museum Kamstraat 45 Zo uur Speciaal voor de archeologische collectie van G.M. Kam, ontwierp architect Oscar Leeuw dit museumgebouw. Nu is hier het Gelders Archeologisch Centrum gehuisvest, maar het museuminterieur is grotendeels bewaard gebleven. Het bevat prachtige elementen zoals een granieten trap, klassieke zuilen en terrazzovloeren met zwarte bandversieringen , O. Leeuw. Historiserend, expressionisme en art deco. Waldeck Pyrmontsingel 77 Zo uur Een vrijmetselaar geeft informatie over de vrijmetselarij Tijdens de restauratie is in de tempelzaal nu kantoorruimte, onder het verlaagd plafond het oorspronkelijke, diepblauwe gewelf met sterren en een band met Egyptische motieven tevoorschijn gekomen. 1898, neorenaissance.

13 30 PH7/Voormalige St. Jorisschool 13 > 29 Evangelisch- Lutherse kerk Prins Hendriksstraat 7 Za uur Open dag Grote Broer Kunsteducatie Prins Hendrikstraat 79 Za en zo uur Doorlopend informatie Klein maar fijn is dit kerkje met veel architectonische details. De toren is speciaal voor de plaatsing van het oudste orgel van Nijmegen in 1929 gebouwd. Ca 1890, toren 1929, D. Semmelink. Dit is één van de weinige overgebleven schoolgebouwen van stadsarchitect Weve. Het interieur heeft nog veel authentieke elementen zoals ge glazuurde baksteenversieringen, tegelvloeren en glas-in-loodramen J.J. Weve. Rationalisme met Art Nouveau invloeden. 32 Antonius van Padua kerk Groesbeekseweg 94 Za uur en zo uur Doorlopend informatie, muziek en zang. Ook is er koffie, thee en lekkere koek. Eigenlijk is deze kerk niet helemaal af. Op de bouwtekening is te zien dat de voorgevel aan de Groesbeekseweg een toren had moeten krijgen. Deze is er nooit gekomen en in 1923 is de gevel aangepast. Van binnen is een prachtig stervormig koepelgewelf te zien. De kleurrijke glas-in-loodramen zijn van de kunstenaar Piet Gerrits. 1915, J. Margry. Neogotisch. 31 Maria Geboorte kerk Berg en Dalseweg Za en zo uur Doorlopend rond - lei dingen en bezoek aan dakgewelven Deze kerk van de Maastrichtse architecten Kaijser, heeft een interieur met bijzondere elementen zoals het marmeren hoogaltaar met koperen overhuiving van de Nijmeegse edelsmeden de gebroeders Arens , J. Kaijser sr en J. Kaijser. Neogotisch. Meer informatie vind u op

14 < vm. Badhuis Daalseweg 262 Zo uur Doorlopend rondleidingen OOST In 1928 werd dit badhuis gebouwd voor de bewoners van de Spoor- en Bomenbuurt, wiens huizen toen nog geen eigen badkamer hadden. In het badhuis was ook de woning van de beheerder, hij zag streng toe op een ordelijke gang van zaken. Nu is hier jeugdtheater Kwatta gehuisvest. In 1987 verbouwd tot theater door E. Hulstein en P. van Hontem. 35 Begraafplaats Stenen Kruisstraat Daalsedwarsweg 110 Za uur Rondleidingen en informatie over begraafplaats. Deze eerste begraafplaats buiten de stadspoorten kende oorspronkelijk een protestants, katholiek en Joods deel. Bekende Nijmegenaren zoals Quack, Noorduyn en In de Betouw zijn hier begraven R.K. Begraafplaats Daalseweg Daalseweg Za en zo uur Rondleiding om 13u door Marianne Straten: accent op kunst en cultuurhistorie. Rondleiding om uur door Bart Janssen, accent op graven met een verhaal Wandeling met gids door Nijmegen Oost Een verkenningstocht langs oude gebouwen met nieuwe bestemming in een voortdurend veranderende stad. Za en zo en uur, duur circa 1,5 uur. Start- en eindpunt voor de winkel van Albert Heyn (oude postkantoor) in de Van Schevichavenstraat. Wandeling met gids langs vroegere Bottendaalse bedrijvigheid. Herontdek een oude wijk die zich steeds vernieuwt. Za en zo 12.oo uur en uur, duur 1,5 uur. Start- en eindpunt Rabobank, Keizer Karelplein Deze begraafplaats wordt wel het Père Lachaise van Nijmegen genoemd omdat hier zoveel beroemde stadsgenoten hun laatste rustplaats hebben: de architect Oscar Leeuw en zijn broer de beeldhouwer Henri Leeuw, de familie Dobbelman van de zeepfabriek en de familie Dreesmann van het warenhuis zijn enkele voorbeelden. 1885, J.J. Weve. Neogotiek.

15 GOFFERT HEIJENDAAL ZUID 15 > 25 Huize Heyendaal (kasteeltje) Geert Groteplein Noord 9 Za uur en zo uur Elk half uur rondleidingen, max. 12 personen per rondleiding. Laatste rondleiding start om uur 37 Villa Oud Mariënboom 26 Pauluskerk Einsteinstraat 122 Za uur De kegelvormige koepel is een opvallend element in de wijk Grootstal, hij is bekleed met koper en van boven open voor de lichtinval. Het interieur van de kerk is sober, fraai is dat de koepel lijkt te zweven , Architectenbureau C. Nap & G.J.P. Ede. In dit voormalige jachtslot van de margarinefabrikant Frans Jurgens zijn prachtige historische interieurs van elders ondergebracht, zo bevindt zich in de hal een rijk gesneden schouw uit de 17de eeuw met daarboven een prachtige schildering , neo-renaissance, C. Estourgie. 36 Dominicuskerk Prof. Molkenboerstraat 7 Za uur De voorganger van deze Dominicuskerk stond in de Broerstraat, maar deze werd in 1951 gesloopt. In de kerk zijn de kerkboog met zeven beelden van Jac. Maris en de glas-in-loodramen van E. Laudy de blikvangers. 1951, C.Th. Nix. Delftse School. Groesbeekseweg 424 Za uur en zo uur Doorlopend rondleidingen en diapresentatie, fotoexpositie over geschiedenis en restauratie van het pand. Deze villa werd vermoedelijk in 1822 gebouwd in opdracht van Baronesse van Neukirchen-Nievenheim. Bij een verbouwing in 1875 krijgt het pand een neo- klassieke uitstraling. Ook het interieur heeft veel klassieke elementen.. Het pand is nu in gebruik door Klopper & Kramer begrafenisen uitvaartverzorging Meer informatie vind u op

16 < 16 GOFFERT 39 H. Antonius van Padua / St. nianum Annakerk 38 Vm. studiehuis Berchmanianum Groenestraat 229 Houtlaan 4 Za en zo uur De tuin, kapel en refter zijn open, alleen toegankelijk o.l.v. IVN-gids. Za. en zo. om uur, uur en uur rondleidingen, max. 20 pers. Per rondleiding. Kaarten VOORAF ophalen bij het Open Huis in de Stadwinkel (Mariënburg 75 van ma. 5 tot vr. 9 september. OP = OP. Voor bezoekers van buiten Regio Nijmegen zijn tot zo. 4 september een beperkt aantal kaarten beschikbaar via mail: beapeeters@online.nl Berchmanianum werd in gebouwd als studiehuis voor de paters Jezuïeten door vader J. Cuypers en zoon P. Cuypers. De paters en de professoren woonden aan de voorzijde en de studenten aan de achterzijde. Op dit moment wordt het gebruikt als verpleeg- en verzorgingstehuis. Za uur Toren beklimmen o.l.v. een gids Het interieur van deze kerk is bont en kleurrijk, typisch voor de neogotiek. De glas-in-loodramen in het koor zijn van het Roermondse atelier Frans Nicolas en zonen A.A.J. Margry. Groenestraat 210 Za en zo uur Vertoning film en dia s over historie van het pand. Verkoop historisch boekje Een inspirerende Tweeling De Tweeling Na de geboorte van de tweeling Agnes en Reiniera, schonk de trotse vader Jonkheer Rutgers van Rozenburg, bewoner van Huize Dukenburg, geld voor een goede Christelijke school. Dit werd de Agnes en Reiniera Fröbelschool. Het pand, met invloeden van het baksteenexpressionisme is in gebruik voor kinderopvang. 1920, naar ontwerp van F.M. Oswald.

17 HEIJENDAAL ZUID > 42 De Boskapel Graafseweg 276 Za Doorlopend informatie 43 Voormalig benzinestation Auto Palace Muldersweg 16 Za en zo uur Vanwege het 75-jarig bestaan van het voormalig pompstation is er een fototexpositie van Koos van Lith met de dramatiek van industrieel verleden uit binnen- en buitenland. Za om 14u lezing over industrieel erfgoed in Nijmegen en omgeving door van Lith. Auto Palace was de naam van het Texaco-benzinestation aan de weg Nijmegen-Den Bosch. Zelfs voor Amerikaanse begrippen was dit destijds een opvallende ontwerp. Onder enorme luifel van beton stonden de benzinepompen. Momenteel is hier architectenbureau Van Lith gevestigd. Nieuwe Zakelijkheid, 1936, B.J. Meerman en J. van de Pijl. 41 Byzantijnse Kapel Dobbelmannweg 1a Za uur en zo uur Kapel gebouwd in opdracht van de paters Augustijnen in zakelijke architectuur. In het midden van de sobere, overzichtelijke zaal staat een eenvoudig betonnen hoofdaltaar. Tevens openbaar kerkgebouw , J. Kayser, G.J. van der Grinten. Kerkmuziek uit Rusland, Roemenië, Servië en Griekenland. Fotoexpositie van fotograven uit Pskov en over het kerkelijk leven in Pskov. In 1911 bouwde architect A.A.J. Margry aan de in dat jaar aangelegde Dobbelmannweg een zusterklooster en school in neogotische stijl. Hier komt in 1937 een kapel bij, ontworpen door C. Pouderoyen in een compleet andere stijl. Nu in gebruik door de katho lieken van de Russisch- en Servisch Orthodoxe parochie. Meer informatie vind u op

18 < 18 WEST 44 De Witte molen Looimolenweg 15 Za uur Deze karakteristieke 18de eeuwse molen is een belangrijk herkenningspunt voor de wijk Wolfskuil. Hij overleefde in de 20ste eeuw twee felle branden. Tegenwoordig is deze op één na laatste molen in de stad nog steeds in gebruik Petruskerk Schependomlaan 85 Za uur en zo uur Expositie Jef van Kuyk met beelden en objecten van ijzer, brons en lood. Voor programma cultuurcriterium.nl Rond 1550 gebouwd als katholieke kerk voor het schependom Hees. Bij een bombardement in juli 1942 werd het middenschip zwaar beschadigd, dit werd na de oorlog hersteld. In het koor van de kerk bevindt zich de gedenksteen met de tekst 1798 & I stont het waater aan deze steen. 47 Van t Lindenhoutmuseum Scherpenkampweg 58 Zo uur Doorlopende fotopresentatie over herbestemming: van weesinrichting tot Kinderdorp Neerbosch In 1882 als kapel bij de Weesinrichting gebouwd, naar ontwerp van architect Bert Brouwer. Nu is hier het Van t Lindenhoutmuseum gehuisvest, een museum over de geschiedenis van het weeshuis. Van t Lindenhout was de stichter van het weeshuis. 46 Kerk Antonius Abt Dennenstraat 125 Za uur Deze kerk met zijn prachtige glas-in-loodramen werd ontworpen door niemand minder dan Pierre Cuypers, de architect van o.a. het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam , P.J.H. Cuypers. Neogotiek.

19 LENT Route langs herbestemde monumenten in Lent. Routebeschrijving is gratis af te halen bij de Lentse monumenten en OMD informatiepunt. 49 Thermion Lent Pastoor van Laakstraat 92 Za en zo Rondleiding bij voorm. Radiolampenfabriek Thermion door Frans Mikx, za en zo uur 19 > 48 Dorpsschuur Lent Oosterhoutsedijk 29 Za en zo uur Expositie Janny Rullmann-Freriks, mono en linotypen, zie laviedulino.nl Deze werkschuur, gebouwd door de voormalige dorpspolder Lent werd gebruikt voor het haventje bij het veerpunt. In 2001 gerenoveerd door het Polderdistrict Over-Betuwe. Nu is de Dorpsschuur Lent een cultureel centrum, beheerd door de Stichting Lent Fort Beneden Lent Zaligestraat 6 Za en zo uur Doorlopend informatie Dit fort, als opvolger van het vervallen 16de eeuwse Knodsenburg ook wel Nieuw Knodsenburg genoemd, heeft een vierkante vorm met een gracht, ophaalbrug en een tunnel. In september 1944 was is hier zwaar gevochten door de geallieerden De Thermion-Radiolampenfabriek werd opgericht in 1937 en bood werk aan ongeveer 70 mensen, veelal afkomstig uit de plaatselijke bevolking. In 1957 veranderde de fabriek in de Philipsvesting Lent, die in 1984 haar deuren sloot. Karakteristiek is de hoge schoorsteen. Griftdijk Noord Historische Tuinderij de Lentse warmoezenier Za uur en zo uur za oude ambachtenmarkt met o.a. spinnen, touw slaan, manden vlechten. Za ook demonstratie van iconen schilder. De Historische Tuin is een klein openlucht museum dat het gemengde tuinbedrijf of warmoezeniersbedrijf laat zien zoals dit in de vorige eeuw bestond. Naast de platte bakken is er onder meer huisraad uit die tijd te zien. Rondleiding Ruimte voor de Waal Rondleiding van circa 1 uur door het gebied Ruimte voor de Waal (dijkteruglegging. Za om en uur. Start bij Woon Informatiecentrum, Griftdijk Noord 4a (naast NS-station Lent) Meer informatie vind u op

20 < 20 COLOFON Informatie vooraf: Gemeentelijk Informatiecentrum Het Open Huis, Mariënburg 75, ma-wo-vrij uur, di uur, do uur Huis van de Nijmeegse Geschiedenis, Marienburg 26, di t/m za uur. Koopzondagen uur. Informatie tijdens de Open Monumentendag: St. Stevenskerk, St Stevenskerkhof 62, za 11.o uur en zo uur en Uitgave Gemeente Nijmegen, afdeling Stadsontwik keling. Teksten: Anne Wevers Redactie: Monique Zoon, Sarina Wagener, Maerle Snabel Ontwerp: Kukel ontwerpt, Nijmegen Druk: Trioprint, Nijmegen Afbeeldingen: Fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen Afd. Stadsontwikkeling, Gemeente Nijmegen Organisatie Open Monumentendag Comité Open Monumentendag Nijmegen Het is mogelijk dat door omstandigheden het programma is aangepast. Informatie hierover bij de informatiepunten en Het betreden van monumenten en deelname aan activiteiten op de Open Monumentendag gebeurt op eigen risico. De organisatie van de Open Monumentendag en de eigenaren/beheerders van de monumenten zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade. Hoofdsponsor