WELKOM! Martini Allergie College

Transcriptie

1 WELKOM! Martini Allergie College :

2 Martini Allergie College Dinsdag 16 juni 2015

3 Inhoud uur Inleiding in allergie Rienus Doedens, kinderarts-immunoloog uur Voedselallergie en diagnostiek Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog uur Laatste ontwikkelingen in genezen van voedselallergie Irene Herpertz, kinderdiëtist uur Inhalatieallergie Arvid Kamps, kinderarts uur Koffie met proeverij van provocatiemateriaal en gelegenheid tot vragen stellen

4 Allergie: Hoe zit het ook alweer..?? Rienus Doedens, kinderarts infectioloog/immunoloog

5 Het team Gerbrich vd Meulen, kinderarts-allergoloog Irene Herpertz, kinderdiëtist Rienus Doedens, kinderarts-immunoloog Geertje Hofstra, kinderdiëtist Arvid Kamps, kinderarts Jolanda Ronner, Carolien Tepper, Gerda van Buizen, Hanneke Rijstenberg, kinderverpleegkundigen Anita Krissen, Lianne Turksema (secretariële) ondersteuning Hanneke van den Berg, st. voedselallergie Reiner Meertens, Sjouke Hoogland, Alle Dijkstra, Henk Hummel, Ruud Hemsteede dieetkoks

6 Vormen allergie Voedselallergie Inhalatie allergie Pollen Huisstofmijt Insecten Medicatie Overige o.a.latex

7 Allergie is een volksziekte aan het worden FEIT FABEL

8 Allergie is een volksziekte aan het worden FEIT

9 Toename prevalentie atopie

10 Ja! Toename voorkomen van atopie 50% in 10 jaar Wereldbevolking 20% atopisch Westerse bevolking 30% atopisch Toename ernstige voedsel allergieën Opmars van pinda en noten allergie Jaarlijks enkele sterfgevallen door voedselallergie in Nederland Nederlandse kinderen 4-6% bewezen voedselallergie 15-25% vermeende voedselallergie 1. Nwaru et al. Prevalence of common food allergies in Europe.Allergy,;May N.J. Goossens. Health- related Quality of life in food allergic Patients

11 Hygiëne hypothese Door sterk toegenomen hygiëne en frequent gebruik antibiotica verandering in immuunsysteem Afweer jonge kinderen relatief weinig blootstelling aan infectieziekten. Immuunsysteem richt zich mogelijk hierdoor richten tegen onschuldige lichaamsvreemde eiwitten

12 Allergie Een allergie is een abnormale reactie van het immuunsysteem op een vreemde stof. Bij de meeste mensen veroorzaakt zo n lichaamsvreemde stof geen klachten, maar bij vatbare personen treedt een allergische reactie op. De meeste allergieën zijn voornamelijk vervelend en zijn gemakkelijk te behandelen. Soms is een allergie levensbedreigend.

13 afweersysteem herhaalde blootstelling allergeen vorming specifieke antistoffen (IgE) door het afweersysteem sensibilisatie (=talent..)

14 Bij nieuwe blootstelling Allergeen in contact met antistoffen Mestcel stoot histamine uit Reactie begint

15 Immuunglobuline = IgE molecuul Pinda-allergeen Pinda Histamine..! Mest cel

16 Immuunglobuline = IgE molecuul Pinda-allergeen Pinda Mest cel

17 Pinda Sensibilisatie Histamine..! Crosslinking Pinda Mest cel

18 Symptomen voedselallergie Direct (0-30 min) na eten voedingsproduct Zwelling lippen/ gelaat Galbulten, jeuk Anafylaxie Binnen enkele uren Buikpijn/ braken Benauwd Loop neus Late reactie Diarree Eczeem

19 Galbulten (urticaria)

20

21 Symptomen voedselallergie Gedrag geen typische uiting voedselallergie Tijdens reactie soms apatisch/ terugtrek gedrag. Geen duidelijke relatie tussen gedragsstoornis en voedselallergie Suiker allergie bestaat niet! Zelden reactie toevoegingen

22 Allergische Mars Presentatie allergische ziektebeelden verschilt per leeftijd Zuigelingen voedingsallergie Eczeem Schoolkinderen Astma Tieners Allergische rhinitis

23 Allergische Mars

24

25 Voedselallergie en diagnostiek Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog

26 Wat doet het Multidisciplinaire spreekuren Voedselprovocaties en thuisintroducties Immunotherapie Scholing Informatiebijeenkomsten voor scholen en kinderdagverblijven 2/jaar Onderwijs aan professionals ouders voor ouders informatiesite

27

28 Patiënt Freek 4 jaar na 1 hap van kerskrans op school toenemend hoesten - Galbulten + jeuk over het lichaam - zwelling hals Geïnterpreteerd als amandel allergie

29 Nu 6 jaar Freek: verwijzing MACK In bezit van adrenaline auto injector ( epipen) Dieet vrij van noten en pinda Erg angstig voor voeding en daardoor omgang andere kinderen Ouders geven aan leven met voedselallergie moeilijk te vinden

30 Onderzoek kinderarts-allergoloog Uitgebreide anamnese Voorgeschiedenis Huid, KNO, luchtwegen Medicatie Sanatie Ziektes in de familie Lichamelijk onderzoek

31 Onderzoek kinderdiëtist Uitgebreide inventarisatie per voedingsmiddel: Klachten Tijd en duur Ingenomen hoeveelheid Leeftijd bij blootstelling Mate van vermijding

32 Freek Leeftijd 1-2 jaar na 1 hap brood met pindakaas weigeren van pindakaas Na incident op 4 jarige leeftijd pinda niet meer bewust gegeten Tot leeftijd 4 jaar hazelnotenpasta gegeten zonder reactie Na incident nooit meer gegeten Daarnaast wat hooikoorts klachten in het voorjaar

33 Indien allergisch voor pinda is het beter alle noten te vermijden FEIT FABEL

34 Indien allergisch voor pinda is het beter alle noten te vermijden FABEL

35 Diagnostiek

36 Welke diagnostiek? Anamnese Specifiek IgE bepalen (RAST/ Phadiatop) Huidtesten Eliminatie Provocatie Open Dubbelblind placebo gecontroleerd

37 Anamnese: Voedselallergie waarschijnlijk Bekende allergie 90 % Big Eight: melk, soja, tarwe, ei, vis, schaaldieren, noten en pinda Klachten elke keer na eten product Klachten binnen 1 uur na eten product Klachten onveranderd in de tijd Klachten herkenbaar als symptomen passend bij voedselallergie

38 Aanvullend onderzoek Bloedonderzoek (RAST/ Phadiatop) Huidpriktest Toont sensibilisatie aan, geen bewijs voor allergie!!

39 Eliminatie Dieet Alle voedingsproducten waarin allergeen verwerkt is vermijden, inclusief sporen Indien geen verbetering zeer waarschijnlijk geen allergie Bij provocatie weer zelfde klachten

40 Voedsel provocatie Onder medisch toezicht Open of dubbelblind placebo gecontroleerd Opklimmende in 8 stappen, 30 minuten per stap Dosering oplopend van 1 mg tot 3000 mg eiwit Duur provocatie 4 uur, bij klachten langer Scoren van klachten tot 48 uur na provocatie

41 Open provocatie Je weet wat je eet 1 provocatiedag Alle voedingen kunnen getest worden

42 Dubbel blinde placebo gecontroleerde provocatie Je weet niet wat je eet Twee provocatiedagen: beide dagen zelfde eten ( bv koek), maar 1 dag met allergeen erin. Materiaal is identiek in uiterlijk, smaak en geur Blindering voor kind, ouders-verzorgers, arts, verpleegkundige 2 dagen na laatste test dag code verbreken en uitslag

43 Voedselprovocaties Open Nadeel: > 50% kans op vals-positieve uitslagen Voordeel: veel minder belastend Dubbelblinde voedselprovocatie gouden standaard Nadeel: tijdsinvestering Voordeel: meest betrouwbaar

44 Aantal voedselprovocaties Totaal Totaal Open Dubbel blind

45 Thuisintroductie Alleen bij laag risico Veiligheid staat voorop Gebaseerd op doseerschema provocatie Dosering vertaald naar huishoudelijke maten

46 Thuisintroductie schema s

47 Behandelvoorstel Freek Aanvullend bloed onderzoek Maken van een provocatieplan

48 Casus Freek: Diagnostiek Pinda 85 Ku/l Amandel < 0,35 ku/l Hazelnoot 65 ku/l Walnoot < 0,35 ku/l Cashew < 0,35 ku/l Pistache < 0,35 ku/l

49 Dubbelblinde provocatie amandel Vanwege eerdere incident met (mogelijk) amandel Amandel in kruidkoek Beide dagen geen klachten Conclusie: negatief!

50 Dubbelblinde provocatie pinda Hoge verdenking vanwege hoge uitslagen in bloed Pinda in kruidkoek Eerste dag geen klachten Tweede dag bij stap 2 dikke lip en galbulten Op basis hiervan is het waarschijnlijker dat het incident op 4 jarige leeftijd veroorzaakt is door pinda

51 Open provocatie hazelnoot Vanwege het eerder frequent eten van hazelnootpasta nauwelijks kans op een (ernstige) reactie Provocatie negatief Hazelnoot is succesvol geïntroduceerd!

52 Conclusie casus Freek Kind met een sterke verdenking amandel allergie blijkt alleen een pinda allergie te hebben Behandeling: - Epi-pen - Pindavrij dieet - Notenvrij dieet opgeheven - Freek en ouders ondersteunen in het leven met een voedsel allergie

53

54 Laatste ontwikkelingen naar genezing van voedselallergie Irene Herpertz, kinderdiëtist

55 Inhoud Zijn voedselallergieën blijvend of zijn er mogelijkheden om deze te overgroeien?

56 Het aantal kinderen met een pinda-allergie neemt toe FEIT FABEL

57 Het aantal kinderen met een pinda-allergie neemt toe FEIT

58 Voorkomen pinda-allergie bij kinderen Toename van pinda-allergie bij kinderen van 1,4 % naar 3% Pinda-allergie ontstaat op jonge leeftijd Zeer geringe kans op overgroeien van het pindaallergie Allergie-advies UK,USA, Nederland Geen pinda tijdens de zwangerschap en borstvoeding moeder Uitstel introductie pinda in voeding kind tot 1, 2 of 4 jaar

59 Vroege introductie goed? Voorkomen van pinda-allergie in UK 1,85% Voorkomen van pinda-allergie Israel 0,17% Grootste verschil is consumptie pinda. In Israel hoger en vroeger Israel: vanaf 6 maanden UK: ouder dan 1 jaar George du Toit et al. Early consumption of peanuts in infancy is associated with a low prevalence of peanut allergy. J allergy clin immunol

60 Onderzoek naar pinda-allergie Conclusie: Vroege introductie van pinda vermindert het voorkomen van pinda-allergie bij kinderen. Mechanisme is niet duidelijk; via de mond: bescherming? via de huid: allergie? Randomized Trial of Peanut Consumption in Infants at Risk for Peanut Allergy, George Du Toit, N Engl J Med 2015; 372: February 26, 2015

61

62 Veranderd uitgangspunt Blootstelling geeft tolerantie Eliminatie vergroot risico op allergie Grote verschuiving t.o.v. van 10 jaar geleden!

63 Bij zuigelingen met een allergische aanleg moet je de bijvoeding later starten FEIT FABEL

64 Bij zuigelingen met een allergische aanleg moet je de bijvoeding later starten FABEL

65 Moment van introductie bijvoeding JGZ richtlijn voeding en eetgedrag Introductie bijvoeding vanaf 4 maanden Voorheen bij allergische aanleg wachten tot na 6 maanden of later Geen verschil in voorkomen allergie bij 4 of 6 maanden, mogelijk is vroege introductie beter Fewtrell M,Wilson DCSix months of exclusive breast feeding: how good is the evidence?, BMJ Jan 13;342 -Aanwijzingen toename incidentie voedselallergie -Aanwijzingen toegenomen risico op Coeliakie -Hoger risico op ijzer deficiëntie bij de moeder

66 Introductie mogelijk allergene voedingsmiddelen Verlaten: uitstel moment van introductie van mogelijk allergene voedingsmiddelen Tarwe >4 maanden Soja >6 maanden Overige voedingsmiddelen geen norm gesteld

67 Preventie van allergieën Wat preventief werkt: Borstvoeding gedurende minimaal 4 maanden Niet roken tijdens zwangerschap Onduidelijk of het werkt: Hypoallergene melk indien geen borstvoeding Alleen nog bij hoog risico kinderen Wat niet werkt: Dieet moeder zwangerschap Late introductie (mogelijk) allergene voedingsproducten

68 Effect verhitting op mate van allergische reactie Melk - afname allergeniciteit na verhitting >160 C Ei - rauw ei is allergener dan gekookt ei - allergeniciteit neemt verder af na verhitting - ei-wit is allergener dan ei-geel

69 Alle kinderen met een melkallergie overgroeien het melkallergie vanzelf FEIT FABEL

70 Alle kinderen met een melkallergie overgroeien het melkallergie vanzelf FABEL 90% van de kinderen met een melkallergie overgroeit het melkallergie voor 5 jaar

71 Tolerantieopbouw bij melkallergie 70-80% van de kinderen met een blijvende melkallergie verdraagt hoog verhitte melk Kinderen welke hoog verhitte melk verdragen verdragen eerder onverhitte melk Verhitting vermindert de reactie van melkeiwitten 1.Nowak-Wegrzym A et al. Tolerance to extensively heated milk in children with cow s milk allergy. J Allergy Clin Immunol volume 122, number 2 2.Kim KS et al. Dietary baked-milk accelerates of cow s milk allergy in children. J Allergy Clin Immunol july 3.Bartnikas LM et al. Predicting food challenge outcomes for baked milk. Ann Allergy Asthma Immunol 2012;109: Lyut D et al. Implementing specific oral tolerance induction to milk into routine clinical practice; experience from first 50 patients. J Asthma All 2014; 7:1-9

72 Hoog verhitte melk protocol MACK Voor wie: Kinderen vanaf 2 jaar met een recent bewezen melkallergie Hoog verhitte melk: Melk welke >15 minuten >160 celcius is geweest Hoog verhitte melkprovocatie: Dosering mg melkeiwit Provocatiemateriaal: Muffin met tarwe

73 Hoog verhitte melk protocol MACK Na negatieve provocatie met hoog verhitte melk Dagelijks hoog verhitte melk gebruiken Melk /kaas >15 minuten in de oven 160º Celcius Koekjes flapje met kaas Ovengerecht met gesmolten kaas Na 6 maanden Herhaling normale melkprovocatie

74 Toekomst

75 Take home Veel veranderingen nu & toekomst - verhitting van melk en ei Blootstelling (indien mogelijk) leidt tot het verdragen van het voedingsmiddel - Mogelijk in de toekomst introductie van tarwe, pinda,noten op zeer jonge leeftijd

76

77

78 Inhalatie allergie Arvid Kamps, kinderarts

79 Inhalatie- of luchtweg allergie Oorzaak Klachten Behandeling

80 Inhalatie-of luchtweg allergie Ontstaat doordat je lichaam antistoffen maakt tegen lichaamsvreemde stoffen (allergenen) die je hebt ingeademd

81 Inhalatie allergie -huisstofmijt -gras/boompollen ( hooikoorts ) -kat/hond

82 Bij een allergische reactie komt histamine vrij in het lichaam en dit veroorzaakt de klachten.

83 Luchtweg allergie komt voor bij. % van de Nederlanders? 1.1% % % 4.50%

84 Luchtweg allergie komt voor bij. % van de Nederlanders? 1.1% % % 4.50%

85 Feit 80% van de mensen met astma heeft een inhalatie allergie!

86 Klachten Niezen Loopneus Verstopte neus Tranen/branderige ogen Hoesten Benauwdheid Malaise

87 FEIT FABEL Hooikoorts geeft alleen klachten in voorjaar?

88 FABEL Hooikoorts geeft alleen klachten in voorjaar?

89

90 Periode Boompollen: Graspollen: Huisstofmijt: januari - juli april - november komt het hele jaar voor

91 Klachten Seizoengebonden Klachten < vier dagen per week of vier weken Chronisch Klachten > vier dagen per week en > vier weken

92 Behandeling van inhalatieallergie Vermijden van prikkels/allergenen Symptomen bestrijden en/of immunotherapie

93 Wat kun je doen om klachten te voorkomen?

94 Niet-medicamenteuze adviezen Vermijd zo mogelijk prikkels die klachten veroorzaken Rookvrije woonomgeving

95 Niet-medicamenteuze adviezen Huisstofmijt allergie vochtbestrijding in huis wassen van het beddengoed (1x/2 weken op 60 C) glad vloeroppervlak (slaapkamer) aangepast schoonmaken overweeg allergeenwerende matrashoezen Huisdier allergie wegdoen van het huisdier is meest effectief (geen direct effect!) Pollen allergie houd rekening met de weersomstandigheden

96 FEIT FABEL Na regen minder last van hooikoorts?

97 FEIT Na regen minder last van hooikoorts Door regenbui neemt hoeveelheid stuifmeel in de lucht sterk af. De lucht wordt schoongespoeld.

98 Medicijnen Neusspray (antihistaminicum of corticosteroid) Tablet/drankje (antihistaminicum)

99 Medicijnen Antihistaminica blokkeren de werking van histamine. De werking treedt snel op Corticosteroïden zijn ontstekingsremmende medicijnen, ze onderdrukken de afweerreactie Continu gebruiken in de periode dat er blootstelling is aan het allergeen

100 Symptoom bestrijders!

101 Immunotherapie/desensibilisatie Ongevoelig maken voor allergeen (desensibilisatie) Curatieve behandeling (remmende antistoffen) Blijvend effect 2 manieren prikken tablet

102 Immunotherapie Inhalatie allergie Insecten allergie Geneesmiddelen allergie (Voedsel allergie)

103 Immunotherapie voordelen >75 % kans op afname medicatiebehoefte/klachten (prikken > tablet) Werkt ook preventief: Bewezen minder kans op ontwikkelen astma Minder kans op ontwikkelen nieuwe allergieën

104 Immunotherapie nadelen Langdurige behandeling (6 weken instelfase, 3-5 jaar onderhoud)

105 Immunotherapie nadelen Bijwerkingen Prikken Roodheid/zwelling op prikplaats Galbulten Neus/oogklachten Moeheid Ernstige reactie (zelden!) Bijwerkingen Tablet Tintelingen mond/lippen, droge mond Geen ernstige bijwerkingen

106 Conclusie Er is veel mogelijk om klachten van luchtwegallergie te voorkomen en te behandelen!

107 Bedankt voor uw aandacht!

108

109 Tips 1. Houd ramen en deuren dicht in het hooikoortsseizoen (voorkomt dat pollen het huis binnen komen). 2. Zonnebril op buiten (voorkomt dat pollen de ogen kunnen irriteren) 3. Ga het liefst 's ochtends of na een regenbui naar buiten (minder pollen in de lucht). 4. Ga je op vakantie? Kies een reis naar de zee of de bergen (hier is het aantal pollen kleiner). 5. Kijk op internet voor actueel nieuws over pollen.

110

111 Tijd voor koffie en proeverij Amandelprovocatie Amandel in kruidkoek bevat amandel en tarwe!

112 Welke kruidkoek bevat amandel? A bevat amandel B bevat amandel Ingrediënten: Suiker,koemelkvrije margarine,zelfrijzend bakmeel, amandelen,pindaflavour, hazelnootflavour, rijstemelk, zout, kaneel, koriander, nootmuskaat, kruidnagel, gember, kardamom, keukenstroop en kokos

113

114 Uitkomst proeverij amandel in kruidkoek A bevat amandel

115 WEL THUIS! :