SECUNDAIR ONDERWIJS FUNDAMENTEEL GEDEELTE

Transcriptie

1 SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO Graad: Derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Studiegebied: Bouw FUNDAMENTEEL GEDEELTE Optie(s): Bouwtechnieken Vak(ken): PV Praktijk / stages bouw 6 lt/w Vakkencode: IT-b Leerplannummer: 2002/238 (nieuw) Nummer Inspectie: 2002/314//1/Q/SG/1/III/ /D/

2 TSO 3de graad Bouwtechnieken 1 INHOUD Visie...2 Beginsituatie...2 Algemene doelstellingen...2 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...3 Pedagogisch-didactische wenken en timing...8 Minimale materiële vereisten...9 Evaluatie Bibliografie... 14

3 TSO 3de graad Bouwtechnieken 2 VISIE In het vak praktijk/stages bouw worden de nodige vaardigheden bijgebracht die de afgestudeerde in staat moeten stellen om in de arbeidsmarkt te kunnen instappen. Aandacht gaat hierbij zowel naar uitvoeringstechnieken praktische technische vaardigheden topografische metingen Door een aantal lestijden als stage in te vullen, verwerven de leerlingen bijkomende kennis, attitudes en vaardigheden in het vakgebied. Stages geven een meerwaarde doordat het aanbieden in een reële werksituatie gebeurt, waardoor de leerlingen kennis maken met een aantal aspecten van het beroep die in een schoolse situatie minder aan bod kunnen komen (eigen opleidingsbehoeften detecteren, tijdsdruk, klantgerichtheid, ). BEGINSITUATIE De leerlingen komen uit verschillende studierichtingen, waardoor de voorkennis nogal wat kan verschillen. Door middel van enkele goed gekozen oefeningen zal de lerares/leraar bij het begin van het schooljaar meteen het niveau van de leerlingen nagaan. Mocht blijken dat er voor sommigen een bijwerking nodig is, dan zal dit hoofdzakelijk moeten gebeuren door zelfstudie of door inhaallessen buiten het lessenrooster. De lerares/leraar zal echter steeds zorgen voor een degelijke begeleiding van de leerlingen. Vermits een eventueel tekort vaak in verschillende vakken merkbaar zal zijn, is enige coördinatie tussen de verschillende leraressen/leraars absoluut noodzakelijk! ALGEMENE DOELSTELLINGEN Bij alle leerinhouden indien toepasselijk zal de nodige aandacht besteed worden aan het correct gebruik van eenheden en symbolen; welzijn (veiligheid, hygiëne en gezondheid); milieu. Naast het verwerven van de vakgerichte kennis en vaardigheden, zal de lerares/leraar ook oog hebben voor het verwerven van de voor het vak vereiste persoonlijkheidskenmerken. De leerling leert aandacht te hebben voor de principes van de kwaliteitszorg; zijn plaats in de toekomstige arbeidssituatie; het sociale karakter van arbeid; arbeid als een persoonlijkheidsontwikkelende activiteit.

4 TSO 3de graad Bouwtechnieken 3 LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 1 Aan de hand van maten, een oefening uitzetten. Een binnenmuur in snelbouw, met deuropening en aansluitende vloerconstructies, uitvoeren. Uitvoeringstechnieken LEERINHOUDEN 1 Metselen van binnenmuren in snelbouw, met deuropeningen: aftekenen van het werk metselen van de muren tot linteelhoogte; te voorzien: vochtisolatie en muurblokjes plaatsing van prefab linteelbalkjes of stellen van bekisting, plaatsing vooropening, starten van boten plaatsen en ondersteunen van holle weefsels 2 Een huisriolering kunnen uitzetten en realiseren. 2 Uitvoeren van een huisriolering: bestuderen van het ontwerp uitzetten in grondplan en bepalen van de hoogtepeilen metselen van de putten of plaatsen prefab-elementen leggen van de buizen 3 Ronde onderzoekskamer metselen. (U) 3 Metselen van ronde onderzoekskamer met aansluitende rioleringsbuizen (wegenbouw) 4 Een spouwmuurconstructie uitvoeren met alle hiermede in verband staande elementen. Formelen uittekenen, maken en plaatsen. 4 Metselen van gevelfrequent met spouw en raam- en deuropeningen: aftekenen van het werk en plaatsen van de profielen metselen van de muur; te voorzien: vochtisolaties, spouwvonken, thermische isolatie aanzetten van raam- en deuropeningen overspannen van raam- en deuropeningen:. rechte formelen/staande of liggende rollaag. gebogen formelen/segmentboog, korfboog, halfronde en ronde boog, osse-oog

5 TSO 3de graad Bouwtechnieken 4 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN 5 Een schouwconstructie vanaf de aanzet tot bovenaan opbouwen. 5 Metselen van een vrijstaand rookkanaal: 6 Inzicht hebben in de esthetische opbouw van gevelwerkconstructies. Een trapgevel opbouwen en volledig afwerken. aanzet in snelbouw plaatsen van vuurvaste elementen met of zonder isolatie overgang in gevelsteen t.g.v. doorgang in de dakconstructie; de nodige vochtisolaties voorzien schouwafdekking 6 Optrekken van een trapgevel met raamopening: uittekenen en verdelen van de trappen uitzetten van het werk en plaatsen van de profielen metselen van de trapgevel met raamopening plaatsen van afdekstenen voegen van het werk 7 Een puntgevel met vlechtwerk opbouwen en afwerken. (U) 7 Optrekken van een puntgevel met vlechtwerk: 8 De constructie van een dak samenstellen. Een houtstaat opstellen. 9 De verschillende bekistingsmethoden toepassen voor het maken van lintelen, balken, kolommen, Een schets van de wijze van werken maken. Aan de hand van een schets de bekisting opstellen. zie voorgaande oefening specifiek voor deze oefening is het berekenen, afschrijven en het metselen van het vlechtwerk 8 Opbouwen van een zadeldak: verdelen en plaatsen van de goringen en kepers bevestigen van onderdak door middel van teugellatten bepalen van de latafstand en nagelen van de panlatten leggen van de pannen 9 Bekisten van: lintelen en balken kolommen en balken met uitsponningen of consoles 10 Beslissen en wapenen van een rechte steektrap: berekenen van op- en aantrede, traplengte en vrije loop uittekenen

6 TSO 3de graad Bouwtechnieken 5 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN bekisten wapenen LEERINHOUDEN 11 Een rechte steektrap met bordes bekisten en bewapenen. (U) 11 Bekisten en bewapenen van een rechte steektrap met bordes (zie voorgaande oefening) 12 Aan de hand van de nodige gegevens, volledig zelfstandig allerlei betonelementen maken. De samenstellende hoeveelheden voor het aanmaken van het beton, bepalen. 12 Maken van betonelementen: maken van de bekisting met ruwe en/of gladde wanden wapenen betonneren 13 Siermetselwerk uitvoeren. 13 Metselen van een schouwmantel 14 Degelijk metselwerk volledig zelfstandig realiseren. 14 Metselen van afsluitingsmuurtjes met ezelsrug 15 Een kelderconstructie uitvoeren en de problemen hiermee verbonden oplossen. (U) 16 Bevloeringswerken volgens de verschillende plaatsingsmethoden uitvoeren. 15 Metselen van een kelderruimte: aftekenen van het werk metselen van de muren in betonblokken en/of volle steen; de nodige uitsparingen voorzien cementen buitenzijde plaatsen van holle weefsels bekisten van uitsparing voor keldertrap 16 Betegelingswerken vloeren: uitzetten van het peil aanbrengen van de gestabiliseerde zandlaag plaatsen van de hoektegel aanbrengen van pastegels uitvoeren van het tegelwerk:. in een mantelbed. volgens de dunbedmethode Praktische technische vaardigheden

7 TSO 3de graad Bouwtechnieken 6 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 17 Bouwkundige uitvoeringen correct opmeten en op basis hiervan: duidelijke schetsen maken op een overzichtelijke wijze uitgevoerde hoeveelheden bepalen. 18 De nodige gegevens voor het fabriceren van natuursteenelementen opstellen. (U) 19 Gebreken aan bouwkundige constructies analyseren en hiervoor oplossingen uitwerken. LEERINHOUDEN 17 Opmeten van schetsen van bouwkundige (detail-) uitvoeringen Opmeten van bouwwerken met betrekking tot het bepalen van uitgevoerde hoeveelheden (meetstaat) 18 Opstellen van natuursteenborderel 19 Vaststellingen doen in verband met bouwpathologie, en bestuderen van de mogelijke oorzaken en oplossingen 20 De bevindingstaat van een gedeelte van een gebouw opmaken. 20 Opmaken van bevindingsstaten 21 Allerlei elementen (positieve en negatieve) op een reële bouwwerf vaststellen en deze in een verslag verwerken. 21 Werfbezoeken: bespreken van: bouwplaatsinrichting en -organisatie, verwerkte materialen, uitvoeringen, uitvoeringsmethoden, veiligheid en hygiëne, Een bouwwerf zelfstandig opvolgen. (U) 22 Zelfstandig opvolgen van een bouwwerf (begin tot einde) 23 Kennis maken met bedrijven die naast het realiseren van bouwwerken, verwant zijn met het bouwgebeuren. (U) 24 Inzicht verwerven in werkmethoden en uitvoeringswijzen, toegepast bij bouwkundige uitvoeringen die in de school niet gerealiseerd kunnen worden. (U) 23 Studiebezoeken brengen aan: handelaars in bouwmaterialen fabrikanten van bouwmaterialen en geprefabriceerde bouwelementen labo voor materiaalbeproeving verkoopsfirma van topografisch materiaal 24 Bestuderen van werkmethoden en uitvoeringswijzen van traditionele en speciale technieken met betrekking tot het realiseren van bouwkundige uitvoeringen b.v. verbouwingen en restauraties, funderingen, bekistingen, montage prefab-elementen, gevelbekledingen, dakconstructies, industriebouw, wegenbouwkundige werken,...

8 TSO 3de graad Bouwtechnieken 7 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN Topografische metingen LEERINHOUDEN 25 Metingen met meetapparatuur uitvoeren. 25 Regeling van buisniveau op de metselaarswaterpas Scherpstellen en viseren met de topografische kijker Aflezen van cirkelranden Uitbakenen van rechte lijnen in gewone en bijzondere gevallen Bepalen van snijpunten Meten van afstanden Oprichten en neerlaten van loodlijnen Bepalen van hoeken door sinus en tangens Opmeten van terreinen, opmaken van veldschetsen, kaarteren en bepalen van de oppervlakten Uitzetten van cirkelbogen Opstellen van het niveau, uitvoeren van de waterpassing en het opmaken van waterpasstaten Opmeten van lengte- en dwarsprofielen Een vlakke waterpassing Meten van horizontale hoeken Meten van vertikale hoeken Bepalen van punten Voorwaartse en achterwaartse insnijding

9 TSO 3de graad Bouwtechnieken 8 PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING Om tijdverlies te vermijden, zullen de praktijklessen in blokken van minimaal 2 of 3 lestijden gegeven worden. Minder dan 2 uur na elkaar is in geen geval aanvaardbaar! Omwille van coördinatie met andere vakken, kan het vak (in één leerjaar) niet verdeeld worden tussen verschillende leraars. Elke nieuwe oefening wordt voorafgegaan door een duidelijke uiteenzetting omtrent de toe te passen werkmethode. Deze laatste omvat minstens de bewerkingsvolgorde, de technische reglementering en de situering van de oefening als onderdeel van een geheel. De leerlingen ontvangen hierbij de nodige teksten en tekeningen. Indien noodzakelijk, zal de nodige tijd besteed worden aan het correct leren gebruiken van de verschillende gereedschappen. Bij het verwerken van materialen of het realiseren van montageoefeningen moeten de leerlingen in de mogelijkheid gesteld worden om persoonlijk initiatief te ontwikkelen. De lerares/leraar zal elke gelegenheid te baat nemen om in de werkplaats de begrippen van veiligheid, hygiëne en zorg voor het milieu bij te brengen. Gereedschap en materiaal moetenordentelijk en doelmatig weggeborgen worden. De werkplaats moet steeds netjes gehouden worden en in ieder geval net zijn bij het einde van de les. De lerares/leraar zal ervoor zorgen dat de leerlingen steeds begrijpen wat ze uitvoeren. De opdrachten moeten voorbereid worden in aanverwante technische vakken. Een degelijke coördinatie tussen de verschillende vakleraars is absoluut noodzakelijk. Regelmatig zal een evaluatie van de coördinatie noodzakelijk zijn om de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen. De lerares/leraar zal de verschillende leerlingen nauwgezet volgen bij hun opdracht. Eventuele foutieve of gevaarlijke werkmethodes moeten meteen gecorrigeerd worden. Eventueel wordt dit klassikaal behandeld. Pedagogisch is het niet verantwoord om de leerlingen tijdens de les de leerstof of de opgaven te laten noteren.

10 TSO 3de graad Bouwtechnieken 9 MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN 1 GEREEDSCHAPPEN-APPARATUUR Afzetapparaat slijpmolen (beitels en boren slijpen) Betonmolen (elektrisch) Boorhamer Compressor (mobiel) Dubbel prisma Elektrische handboormachine Elektrische schroevendraaier met bitsen + en - Handbandschuurmachine (klein model) Handbovenfreesmachine Handcirkelzaagmachine Handtrilschuurmachine Handwipzaagmachine Lasapparaat voor dichtingen Mortelkuipen Pneumatische boorapparaat HANDGEREEDSCHAP boren (steenboren) borenset (metaalboren) breekmes draad en priemen (muurpriemen) dubbele vouwmeter duwpotlood (met stifthouder) emmer (bouwplaatsemmer) gereedschapskoffer (persoonlijke) hamer (bankhamer) hamer (klauwhamer) hamer (zware hamer) 1 De uitrusting en de inrichting van de lokalen, inzonderheid de werkplaatsen, de vaklokalen en de laboratoria, dienen te voldoen aan de technische voorschriften inzake arbeidsveiligheid. Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex, ARAB AREI, Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden met betrekking tot de uitrusting en inrichting van de lokalen en de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat: duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

11 TSO 3de graad Bouwtechnieken 10 handkitpistool koevoet kruiwagen mortelschop plakspaan (groot plamuur-mes met handvat) plooimaat (wapeningsstaven) plooi-ijzer (wapeningsstaven) potlood (schrijnwerkerspotlood) priem profielklemmen (muurhaken) regel (rijlat) schietlood schroevendraaierset (gleufkop) schroevendraaierset (kruiskop/posidriv +) sleutelset (inbussleutels/zeskant) sleutelset (ringsleutels) spaarbord (handpalet) staalschaar steenbeitel (baksteen paramentbeitel) steenbeitel (platte beitels groot/klein) steenbeitel (puntbeitel) stelhouten en wiggen tang (trektang) tang (vlechttang) truweel (groot) truweel (kattetong) truweel (klein) verlengsnoer voegspijkers (voegijzers) waterpas (conventioneel) waterpas (flesjeswaterpas) winkelhaak (bouwhaak) winkelhaak (grote tekenwinkelhaak) winkelhaak (handmodel) zaag (handzaag) zaag (metaalzaag) zeef (zandzeef) VEILIGHEIDS-VOORZIENINGEN

12 TSO 3de graad Bouwtechnieken 11 EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn; welke fouten kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedbackmomenten (evaluaties na elke opdracht of deelopdracht) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een opdrachtenreeks, een project, een trimester...). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basisdoelstellingen bereikt heeft. Elke evaluatie dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier geëvalueerd worden. De evaluatie steunt altijd op een vaardigheids- en werkanalyse die het verloop, de verantwoording en de criteria weergeeft van de opdracht. Proces- en productgericht evalueren kan vier aspecten omvatten: de denkactiviteit (bijvoorbeeld instructies lezen, aantekeningen maken, ). de motorische handelingen (bijvoorbeeld verbindingen maken, ). de praktijkattitudes (bijvoorbeeld nauwkeurig werken, scherp waarnemen, ). de uitvoeringstijd, waarbij gestreefd wordt naar een haalbaarheid voor 90 % van de leerlingen. Bij de evaluatie zal er in ieder geval rekening gehouden worden met het feit dat het om leerlingen gaat. Onnauwkeurig werken, kleine fouten maken, moet in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de evolutie. Daarom zal de lerares/leraar voortdurend de vorderingen van de leerlingen controleren. Indien nodig zal zij/hij meteen remediërend optreden. Bij het begin van iedere praktijkopdracht zal de lerares/leraar (indien nodig aan alle leerlingen afzonderlijk) meedelen welke (sub)doelstellingen tijdens die les moeten bereikt of nagestreefd worden: iedere leerling moet bij het begin van iedere les weten wat van hem tijdens die les verwacht wordt. In het evaluatieproces kunnen 3 stappen onderscheiden worden: registreren (door middel van een evaluatieschema), interpreteren (door middel van een vierpuntenschaal), rapporteren. Registreren Om zo objectief mogelijk te kunnen registreren, wordt voor elke praktijkopdracht (met de daarbij horende gedragsvaardigheden) een evaluatieschema opgesteld. Zo n schema bevat alle doelstellingen (met de daarbij horende subdoelstellingen) en attitudes die bij de opdracht zullen geëvalueerd worden. Het is niet noodzakelijk om bij alle opdrachten steeds alle mogelijke subdoelstellingen te evalueren. Sommige subdoelstellingen kunnen eventueel weggelaten worden als ze vroeger reeds vaker aan bod kwamen of later ruimschoots aan bod zullen komen. De selectie van de attitudes en de wijze van registratie, wordt in vakgroep overlegd. Bepaalde aspecten zijn objectief meetbaar (bijvoorbeeld een buis op lengte zagen binnen een aangegeven tolerantie), andere aspecten zijn subjectief waarneembaar (bijvoorbeeld een geschikte kleurcombinatie kiezen).

13 TSO 3de graad Bouwtechnieken 12 De mate waarin een objectief waarneembare doelstelling bereikt werd, kan in het schema aangeduid worden door middel van een tweepuntenschaal: +: doelstelling bereikt -: doelstelling niet bereikt Voor niet objectief meetbare doelstellingen wordt geadviseerd om te werken met een drie puntenschaal: +: doelstelling bereikt ±: doelstelling niet helemaal bereikt -: doelstelling niet bereikt Door het evaluatieschema samen met de opgave ter beschikking van de leerling te stellen, kan de zelfevaluatie bij de leerling sterk aangemoedigd worden. Interpreteren Door middel van het evaluatieschema controleert de lerares/leraar bij het einde van iedere les in welke mate de leerlingen de vooropgestelde lesdoelstellingen bereikten. Dit wordt kort met iedere leerling individueel besproken. Aan de registraties in het evaluatieschema kunnen verschillende interpretaties gegeven worden. Enkele voorbeelden: + (doel bereikt) niveau is voldoende nagenoeg foutloos nagenoeg correct ± (doel niet helemaal bereikt) voldoende maar leemten voor verbetering vatbaar aanvaardbare tekorten aanvaardbaar aantal lichte of detailfouten of leerproces fouten! (doel niet bereikt) niveau onvoldoende onaanvaardbaar niveau schadelijke fouten onvergeeflijke fouten zware inbreuken volledig kleine tekorten onvolledig zware tekorten behoorlijk, zinvol storingen, fragmentarisch onlogische uitvoering kan het en doet het vrijwel altijd, spontaan en zonder aarzelen kan het en doet het af en toe, zonder overtuiging, wisselvalling kan het niet, doet het niet of nooit, afwijzend en met tegenzin Om eenvormigheid te bekomen in verband met de gebruikte interpretatie, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Rapportering Na iedere les (liefst uiterlijk bij het begin van de volgende les) worden de resultaten van het evaluatieschema omgezet op een vierpuntenschaal. Die quotatie wordt in de agenda van de leerling genoteerd, waarbij uiteraard voldoende aandacht moet besteed worden aan een eventueel noodzakelijke remediëring. De omzetting van de (eventueel gewogen) evaluaties kan op verschillende manieren gebeuren. Om eenvormig te kunnen omzetten, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Hoe de omzetting zal gebeuren moet in ieder geval vooraf vastgelegd worden. Dit kan bijvoorbeeld als volgt gebeuren. Heel goed meer dan 80% van de subvaardigheden, subdoelstellingen zijn bereikt (nagenoeg) foutloos, uitstekend, enkel + codes volledig zelfstandig uitgevoerd

14 TSO 3de graad Bouwtechnieken 13 vlotte uitvoering, met overtuiging, belangstelling, Goed 60 à 80 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt veel + en weinig + codes aanvaardbare kwaliteitsverschillen aanvaardbare proces-leerfouten geen schadelijke fouten zichtbare vorderingen Zwak 50 à 60 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt alleen een deel van de subdoelen zijn bereikt weinig + en veel + codes veel onnodige leerfouten soms zware schadelijke fouten geen zichtbare vorderingen Niet goed minder dan 50% van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt veel codes of alleen maar + codes en - codes veel schadelijke of onvergeeflijke fouten, onlogisch handelingen Het rapportcijfer Naar het rapport toe moeten alle quotaties (vierpuntenschaal resultaat van remediëring) omgezet worden naar een cijfer. Ook die omzetting moet overlegd worden binnen de vakwerkgroep. Alle ernstige tekorten (cf. diverse evaluatieschema s) worden steeds vermeld in de rubriek commentaar, waarbij er steeds een duidelijk geformuleerde remediëring moet voorzien worden (geen algemene opmerkingen).

15 TSO 3de graad Bouwtechnieken 14 BIBLIOGRAFIE FEDERATIE VAN DE BETONINDUSTRIE - Permanente catalogus van de Betonindustrie. Brussel, Febe. FONDS VOOR VAKOPLEIDING IN DE BOUWNIJVERHEID (F.V.B.) - Ruwbouwtechnologie. 1. Bouwmaterialen. Brussel : F.V.B. 2. Bouwmethodes Daken. Brussel : F.V.B. FONDS VOOR VAKOPLEIDING IN DE BOUWNIJVERHEID (F.V.B.) - Moderne bekistingen - Technologische begrippen. Brussel : F.V.B. FONDS VOOR VAKOPLEIDING IN DE BOUWNIJVERHEID, BELGISCHE BETONGROEPERING - Cursus betontechnologie. Brussel : F.V.B. HEEGSTRA (H. TR.) - Praktisch bouwen : leerboek voor technische scholen en zelfstudie. Deel 1 : Stenen schuur. Deel 2 : Vrijstaande eengezinswoning. Deel 3 : Bungalow. Deel 4 : Beton. Delft : Waltman. JACOBS (M.), e.a. - Algemene bouwkunde. Delft : Waltman, (Collectie : Leerboek voor het bouwvak). JELLEMA (R.), MEISCHKE (J.), MULLER (J.) - Bouwkunde voor het hoger technisch onderwijs. 0. Inleiding tot de bouwkunde. 1. Algemene bouwkunde/perspectief. 2. Grondwerk/funderingen/kelders/opgaand werk. 3. Vloeren/plafonds/daken. 4. Kozijnen/ramen/deuren. 5. Trappen/liften/gevels. 6. Riolering/leidingen. BELGISCH CELLENBETON (B.C.B.) - Cursus cellenbeton. Brussel : B.C.B., illustraties. BOER (C.), BAKKER (J.H.) - Opbouw en afwerking van gebouwen. Tome I en II. Amsterdam-Brussel : Agon Elsevier. BOSMAN (P.J.J.), NIEUWENHUIS (O.G.), VAN NOORDEN (E.), PIJL (A.), SCHOLTEN (E.) - Bouwkunde. Deel 1. Grondwerken, funderingen, rioleringen. Door : KWANTES (J.), KLAVER (J.), WINTERS (P.), VAN ZANTEN (J.), SCHOTSMAN (J.). Deel 2. Steunconstructies, kozijnen, ramen en deuren. Door : PIJL (A.), JANSEN (K.A.), DE WEERT (C.). Leiden : Spruyt, Van Mantgem en De Does. DIETENS (M.) - Constructie van gebouwen. Deel 1 : Bouwterrein, funderingen, metselwerk, draagvloeren. Deel 2 : Trappen, rioleringen, sanitair, daken, vloerbekledingen. Gent : Story. KNEPPENS - Bouwen in baksteen. Uitgave Kemperman. NATIONALE GROEPERING DER KLEI-NIJVERHEID - Bouwen met baksteen Brussel : Nationale Groepering der Klei-Nijverheid. JACOBS (M.) e.a. - Vakkennis metselen. Delft : Waltman, 165 p. (Collectie : Leerboek voor het bouwvak). KWANTENS (J.), KLAVER (J.), WINTERS (P.), VAN ZANTEN (J.), SCHOTSMAN (J.) - Bouwkunde. Deel 1 : Grondwerk, funderingen, kelders Deel 2 : Steenconstructies, ramen, deuren Deel 3 : Vloeren, plafonds, trappen Deel 4 : Kappen, daken, scheidingswanden, systeembouw Leiden : Spruyt, Van Mantgem en De Does N.V.

16 TSO 3de graad Bouwtechnieken 15 WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF (W.T.C.B.) - Bekistingen : overzicht van de bestaande materialen en systemen. Brussel : W.T.C.B. Tijdschrift "Bouwen met Bakstenen". Leerboek der Mechanica Sterkteleer Ir. Ludolph, Ir. Potma, Ir. Legger. Sterkteleer S. Binnendijk Educaboek. Moderne Funderingstechnieken, Ir. Van Weele Waltman. Algemene bouwkunde, Engelsman, Ir. Van Tol, Uffen Waltman. Boekdelen Technologie Houtbewerking door J. Clarysse. Praktisch landmeten Ir. Jonkers Waltman. Type bestekken Ministerie van Openbare Werken (104, 150, 200, ) Basisboek van G. Baert, Bouwwetgeving Bouwmethodes Ruwbouw FVB (Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid) Richtlijnen Normen technisch tekenen Hout-Bouw CRITTO Schaal voor attitudemeting (SAM) Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden Beroepsprofielen in de bouwnijverheid FVB Beroepsopleidingsprofiel metselaar VLOR Nuttige adressen KVIV (Koninklijke Vlaamse Ingenieurs Vereniging) Desguinlei Antwerpen tel: FVB (Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid) Koningsstraat 45 bus Brussel tel:

17 TSO 3de graad Bouwtechnieken 16 NAVB (Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in de bouwnijverheid) Poincarélaan Brussel tel: NACEBO (Nationale Confederatie van het Bouwbedrijf) Lompbaerdstraat Brussel tel: VCB (Vlaamse Confederatie Bouw) Lombardstraat Brussel tel: