Diaboulimia. Eetproblemen bij insuline afhankelijke diabetes. Anne-Marije Goutbeek Kinder- jeugdpsycholoog GZ psycholoog

Transcriptie

1 Diaboulimia Eetproblemen bij insuline afhankelijke diabetes Anne-Marije Goutbeek Kinder- jeugdpsycholoog GZ psycholoog Minke Eilander Promovenda Pedagoog

2 Programma workshop Achtergrond In de spreekkamer Casuïstiek

3 Eetstoornis Verstoord eetgedrag zoals weinig eten, eetbuien en compensatiegedrag, extreme preoccupatie met eten, lichaam en gewicht, en een verstoord lichaamsbeeld. Normale populatie: 0,8% - 5% (Stice, 2013) Eetstoornissen volgens DSM5 Anorexia Nervosa (AN) Boulimia Nervosa (BN) Binge Eating Disorder (BED) Niet gespecificeerde voedings- of eetstoornissen Andere gespecificeerde voedings- of eetstoornissen: atypisch / purgeer stoornis / nachtelijk eetsyndroom Meer weten: Geerets & Wamsteker. Eetstoornissen bij diabetes mellitus. EADV Magazine september 2013.

4 Eetprobleem Verstoord eetgedrag wat nog niet de ernst of de frequentie heeft voor een diagnose Gezonde populatie: 10-25% Meisjes middelbare school 13% -16% Jones, % van de meisjes vindt zich te dik

5 Dual pathway (Stice, 2001) Body mass Weinig eten Slank-ideaal Negatief lichaamsbeeld Eetbuien Sociale culturele druk Negatieve gemoedstoestand

6 Focus op eten en gewicht Holl, 2003; Dunger, 2002

7 Eetproblemen bij diabetes type 1 Meeste eetproblemen jaar: Meisjes: 49% (Wisting, 2013) Jongens: 15% (Wisting, 2013) 20-40% misbruik van insuline (Pinhas-Hamiel, 2015; Colton, 2015)

8 Beloop bij diabetes Type 1 61% blijft insuline misbruiken 8-12 jaar later (Peveler, 2005) 5 jaar follow up (meisjes 17 jaar oud) (Colton, 2007) Stoornis 13% Eetprobleem 49%

9 Beloop bij diabetes Type 1 61% blijft insuline misbruiken 8-12 jaar later (Peveler, 2005) 5 jaar follow up (meisjes 17 jaar oud) (Colton, 2007) Stoornis 13% Eetprobleem 49% 10 jaar follow up (vrouwen 24 jaar oud) (Colton, 2015) Stoornis: 32% Remissie 4,3 jaar Kans remissie 79% 6,5 jaar na ontstaan herhaling 53% herhaling Anorexia minder frequent Eetprobleem: 59% Remissie 6,0 jaar Kans op remissie 57% 4,7 jaar na ontstaan herhaling 79% herhaling

10 Risico factoren Vrouw Overgewicht Depressie en angst Lage kwaliteit van leven Weinig zelfvertrouwen Slecht lichaamsbeeld Jonge leeftijd menarche Perfectionisme Sociale druk slank-zijn Negatieve gezinsdynamiek Trauma

11 Mannen? Anorexia en boulimia 10:1 Binge eating disorder 2,5:1 Minder insuline omissie Diagnose?

12 Consequenties Slechte glycemische controle: tot % 2 punten hoger Premature diabetes complicaties: retinopathie; neuropathie; ernstige hypo s; DKA s; hart- en vaatziektes; coma Frequentere en langere ziekenhuisopnames en SEH bezoeken Psychiatrische co-morbiditeit: depressie, angst, obsessieve compulsieve stoornis, persoonlijkheidsstoornis Carlton, 2015; Larrañaga, 2011; Markowitz, 2010; Scheuing, 2014; Young 2013;

13 Mortaliteit 10 jaar follow up (Nielsen, 2002) Anorexia: 6,5% (1:5 suicide) DT1: 2,5% DT1 + AN: 34,6% Normale populatie (Arcelus, 2011) Boulimia: 2x Eetstoornis niet gespecificeerd: 2x

14 Modified dual pathway (Peterson, 2014) Dieetvoorschriften Weinig eten Diabetes type 1 (insuline gebruik) (opnieuw) aankomen Negatief lichaamsbeeld Eetproblemen Fluctuaties in BG Negatieve gemoedstoestand Verstoring van gevoel van honger en verzadiging

15 Kinderdiabetesteams

16 Screening?

17 Stapsgewijze methode 1. Alle adolescenten vulden een (online) kwaliteit van leven vragenlijst in.

18 1. Kwaliteit van Leven: MY-Q + 2 items Ik ben tevreden met hoe ik er uit zie. Ik probeer (op verschillende manieren) mijn gewicht te beïnvloeden. Hoe vaak heb je de afgelopen 14 dagen eetbuien gehad? Hoe vaak heb je de afgelopen 14 dagen expres insuline overgeslagen (expres niet gebolust)? Probeer je op dit moment af te vallen, aan te komen, niets te veranderen aan je gewicht? Hoe vaak ben je het afgelopen jaar op dieet geweest? De Wit, 2008

19 Stapsgewijze methode 1. Alle adolescenten vulden een (online) kwaliteit van leven vragenlijst in. Risico: 2. Diabetes specifieke eet en gewicht vragenlijst: DEPS-R

20 2. DEPS-R: Diabetes Eating Problem Scale Wanneer ik te veel eet, spuit ik minder insuline (bolus ik minder dan ik nodig heb). Ik vind het moeilijk om af te vallen en tegelijkertijd mijn diabetes in de hand te houden. Ik probeer mijn bloedsuiker hoog te houden zodat ik afval.. Markowitz, 2010

21 Screenen Kwaliteit van leven -WHO-5 (stemming) -PAID (diabetes stress) -SF12 / SF36 -MY-Q (adolescenten) Eetproblemen / eetstoornissen -DEPS (diabetes specifiek) -SCOFF (5 vragen) -REO (bij obesitas) -EDE-q / EDE-i (psychologen) -EDI (veel gebruikt) -EDES -LIFE -LAV -NVE Meer info:

22 Screenen

23

24 Kunnen kinderdiabetesteams en ouders een goede inschatting maken van het bestaan van een eetprobleem?

25 Teams en ouders Ouders en adolescent: -Tevreden met uiterlijk? -Minder eten of minder insuline (of bolus)? Beperkte overeenkomst (Cohen s kappa = & 0.141) Diabetesteam en adolescent: -Actief bezig met eten en gewicht? -Problematisch? Redelijke overeenkomst (Cohen s kappa 0.332)

26