DE DIENSTVERLENING VAN EEN MAKELAAR TER BEURZE:

Transcriptie

1 DE DIENSTVERLENING VAN EEN MAKELAAR TER BEURZE: EEN JANUSKOP OF NIET? MR. PAUL SOETEMAN VERENIGING VOOR VERZEKERINGSWETENSCHAP 25 APRIL 2014 SOETEMAN RISK AND INSURANCE CONSULTANCY

2 Janus

3 Een mooi oud boekje

4 Rol makelaar Al in de 14 e /15 e eeuw een Officie officieel openbaar en beschermd beroep Gilden of patent makelaar Beëdiging wordt in de 18 e eeuw genoemd Geen twee heren dienen: geen beloning van twee partijen ontvangen Verbod om op eigen rekening zaken te doen Gebod om zich te contenteren met de bepaalde of nog te bepalen courtage Tegengaan van beunhazen of bijlopers

5 Rol makelaar Centrale positie in administratieve verwerking binnen co-assurantiemarkt int en draagt premie af Idem assurantiebelasting op grond van een officiële regeling van het Ministerie van Financiën Distributeur van informatie van en naar verzekeraars Opstellen van polisbewoordingen etc. veelal maatwerk i.t.t. een arrest van de HR NJ 2008,284 (Chubb/Dagenstaed) Uitspraak HR: over beurspolisvoorwaarden pleegt niet door partijen onderhandeld te worden het tegendeel is waar!! Schadebehandeling ten behoeve van de klant Zorg voor solvabiliteit en kwaliteit verzekeraars geen garantie!

6 De makelaar Beëdigd makelaar artikel 62 Wetboek van Koophandel is per verdwenen; dus de titel is thans niet meer beschermd. Dit in het kader van de deregulering in de periode Minister Wijers In de plaats van beëdigd makelaar is de titel Register Makelaar in Assurantiën ontstaan (RMiA). Het streven was zelfregulering. Inmiddels is dit door de Wft regelgeving in het tegendeel veranderd

7 De makelaar De verplichte beroepseed is inmiddels weer teruggekeerd voor alle financiële dienstverleners (de zg bankierseed ) Naast de al verplichte eed voor directieleden zal deze gefaseerd door alle medewerkers met klantencontact moet worden afgelegd

8 De beloning van de tussenpersoon - Regelgeving in de Wft/Bgfo Doel is zogenaamde perverse prikkels te voorkomen die er toe leiden dat niet het klantbelang voorop staat bij excessieve beloningsvormen. Denk hierbij ook aan omzet- of resultaatsbonussen Voor complexe producten (levensverzekeringen e.d.) geldt sinds een provisieverbod (art 86c Bgfo) Dat geldt niet voor de schadeverzekeringen (art 86d Bgfo), maar er gelden transparantie-eisen en de provisie moet noodzakelijk zijn voor het verlenen van de financiële dienst Provisies die verschaft worden door of aan de client moeten redelijk zijn in relatie tot de aard etc. van de dienstverlening Inmiddels gelden, met uitzondering van de grote risico s strenge eisen mbt beloningsvormen Geen relatiegeschenken, voorover de gezamenlijke waarde daarvan op jaarbasis niet meer bedraagt dan 100 dus ongeacht de grootte van het kantoor van het intermediair!

9 De beloning van de tussenpersoon Art 86d Bgfo 1. Een aanbieder, bemiddelaar of adviseur verschaft of ontvangt voor het bemiddelen of adviseren inzake een schadeverzekering, niet zijnde een betalingsbeschermer, individuele arbeidsongeschiktheidsverzekering of een overlijdensrisicoverzekering, geen andere provisies dan: a. provisies die worden verschaft door of aan de cliënt of degene die namens hem optreedt, tenzij de hoogte van deze provisies kennelijk onredelijk is gelet op de aard en reikwijdte van de financiële dienstverlening; b. Afsluitprovisies of doorlopende provisies, mits de bemiddelaar of adviseur kosteloos op verzoek van de cliënt op begrijpelijke wijze mededeling doet van het bestaan, de aard en het bedrag of, indien het bedrag niet kan worden achterhaald, de wijze van berekening van de provisie of in geval van provisie in natura de waarde in het economisch verkeer voordat de desbetreffende financiële dienst wordt verleend; c. Provisies die noodzakelijk zijn voor het verlenen van de financiële dienst of de financiële dienst mogelijk maken; of d. Relatiegeschenken, voor zover de gezamenlijke waarde daarvan op jaarbasis niet meer bedraagt dan 100. (Kennelijk ongeacht grootte van het kantoor/aantal medewerkers!) 2. Voor de toepassing van het eerste lid, wordt onder consument in de definities van afsluitprovisie en doorlopende provisie in art 1, mede verstaan een cliënt, niet zijnde een consument.

10 De beloning van de tussenpersoon Dit alles versterkt wel in algemene zin de trend naar alternatieve beloningsvormen zoals: op basis van een in de Service Level Agreement overeengekomen vaste fee wat al zich al veel eerder in de groot zakelijke markt ontwikkelde op basis van verrichtingen tarieven Op basis van abonnement, ondanks, zie verder, het onjuiste standpunt van DNB dienaangaande Immers deze beloningsvormen zijn zeer transparant

11 De beloning van de gevolmachtigde cf de Wft/Bgfo Art 86 e Bgfo : 1. Een aanbieder, gevolmachtigde agent of ondergevolmachtigde agent verschaft of ontvangt voor het optreden als gevolmachtigd agent rechtstreeks of middellijk geen commissie die niet noodzakelijk is voor het verlenen van de dienst of deze mogelijk maakt. 2. Het eerste lid is niet van toepassing op: a) commissies die worden verschaft door of aan een derde etc. indien de verschaffing van de commissie geen afbreuk doet aan de verplichting van de aanbieder, gevolmachtigde agent of ondergevolmachtigde agent om zich in te zetten voor de belangen van de cliënt; en b) relatiegeschenken, voor zover deze gezamenlijk op jaarbasis de waarde van 100 niet overstijgen (kennelijk ongeacht de grootte/aantal medewerkers van een kantoor) Dit is afgezien van 2b een open norm. De tekencommissie, die op zich al geen duidelijke relatie heeft met de inspanningen van de GA, moet blijkens toelichting van de AFM een nominaal plafond in zich hebben, geen productie- of omzetelementen kennen en een rendementsbeloning mag ook niet. MAAR DIT ALLES GELDT NIET VOOR GROTE RISICO S! Zie artikel 4:18 lid 1 Wft.

12 Grote risico s cf art 1.1.Wft samengevat zijn Casco en aansprakelijkheid rollend spoorwegmaterieel, luchtvaartuigcasco, zeeen binnenvaartcasco, transportgoederen, krediet en borgtocht Voertuigcasco, aansprakelijkheid motorrijtuigen en - wegvervoer, brand en natuurevenementen, andere zaakschadeverzekeringen, algemene aansprakelijkheid en diverse geldelijke verliezen mits de verzekeringnemer voldoet aan tenminste twee van de volgende vereisten: 1. de waarde van de activa volgens de balans bedraagt meer dan ; 2. de netto-omzet over het voorafgaande boekjaar bedraagt meer dan ,--; 3. het gemiddelde aantal werknemers over het voorafgaande boekjaar bedraagt meer dan 250. Opmerkelijk is dat bijv. het aanbieden van een verzekering van een klein binnenvaartschip, een zweefvliegtuig van een studentenvereniging of zelfs een surfplank niet onder de pre-contractuele informatieplicht en beloningsregels valt

13 Beloningsregels Kunnen de beloningsregels dus goed worden toegepast op het bemiddelen in co-assurantieposten? Is een splitsing tussen grote en overige risico s in co-assurantiemarkt mogelijk en zinvol? Of zou meer gekeken moeten worden naar wie de verzekeringsinkoper is?

14 Beloningsregels en perverse prikkels Veel van de recente regelgeving rond beloningsvormen vloeit voort uit wantrouwen ontstaan n.a.v. zg woekerpolissen; kortom in de sfeer van complexe producten, veelal door laakbaar handelen van verzekeraars De co-assurantiemarkt is gebleken in veel opzichten terra incognita te zijn bij toezichthouders waar in Nederland weinig misstanden bij optraden Maar wel was er in de USA in 2004 de zg Spitzer case: bid rigging dwz gestuurde offertes Effect: hoge boetes en stringente compliance regels die door USA- based makelaars en verzekeraars worden gehanteerd t.a.v. transparantie en daarmee een verder uitstralingseffect hadden

15 De positie van de in-house gevolmachtigde bij beursmakelaars Discussie: Geeft een in-house gevolmachtigde een conflict of interest? Wat zijn de mogelijke voordelen voor de klant? Wat zijn de voordelen voor de makelaar? Wat zijn de voordelen voor de verzekeraar? Hoe moet de makelaar dit aan zijn klant communiceren? Wellicht een win-win situatie?

16 Co-assurantiemarkt Stelling: 1. De beloning van de intermediairs in de co-assurantiemarkt is lager dan in de provincie 2. De co-assurantiemarkt levert door de duidelijke rol van de makelaars meer concurrentie op

17 Antwoord: Zie onderzoek E&Y in de 27 EU lidstaten zie volgende sheet- dat dit bevestigt Zo ook rapport van SEO Information on the Dutch Co-insurance market, februari 2008, Baarsma et al. Conclusie: de rol van de makelaar hierbij is evident

18 Toegenomen regelgeving Sinds de deregulering is een enorme hoeveelheid regelgeving ontstaan Wft met verdere uitgewerkte regelgeving Voorstellen om incassorecht van intermediair te beperken, voorshands bij complexe producten Mededingingsissues Onderzoek Europese commissie en NMa leidt tot het Protocol Intermediaire Pools Onderzoek E&Y in de 27 EU lidstaten. Rapport gepubliceerd 8 februari 2013 zie :

19 Regelgeving bij financiële dienstverlening Regelgeving lijkt soms op een proces van zelfrijzend bakmeel, de ene regel lokt de andere uit maar er zit vaak nogal wat lucht in Vaak imperfecte regelgeving, zoals - zeker voor de zakelijke verzekeringsmarkt - weinig relevante opleidingseisen Oorzaak: Geïnstitutionaliseerd wantrouwen richting financiële dienstverleners en in het bijzonder assurantie-intermediairs wellicht ook bevorderd door: 1. Gebrek aan met name juridische verzekeringskennis bij de toezichthouders aan wie geen relevante opleidingseisen worden gesteld t.a.v. de sectoren waarop zij toezicht houden; vaak zijn er hoofdzakelijk politiek gedreven benoemingen van de bestuurders zonder kennis van /ervaring in de sector waarop toezicht gehouden wordt. Voorbeeld: recente benoeming voorzitter AFM vanuit NS directie. 2. Wisselende teams bij de toezichthouders waardoor vergaarde kennis regelmatig verloren gaat. Voorbeeld: Europese Cie stelt om de paar jaar dezelfde vragen m.b.t. de IGA - herverzekeringsprogramma voor P&I Clubs

20 Regelgeving bij financiële dienstverlening 3. Invloed van ongenuanceerde media die zich richten op de consumentenmarkt, wat helaas ook gevolgen heeft voor de professionele zakelijke assurantiemarkt 4. Juridisch onhoudbaar standpunt DNB bij schadebehandeling als onderdeel van abonnementen Aanvankelijke conclusie DNB: de wettelijke plicht van het intermediair zoals ook beschreven in de IMD als taak van het intermediair is in wezen het verlenen van rechtsbijstand als verzekeraar en dus vergunningplichtig, dit gebaseerd op 7:925 BW en het element onzekerheid daarin Vele protesten uit de juridische hoek leidden uiteindelijk tot een wat verscholen aanpassing in de Implementatiewet Solvency II, op 11 december 2012 door de Eerste Kamer goedgekeurd, waarin schadebehandeling als de normale taak van het intermediair en geen rechtsbijstandsverzekering werd beschreven, mits geen juridische bijstand in een procedure Desalniettemin blijkt uit de website van DNB dat men het nog steeds niet goed begrepen heeft door vast te houden aan het onzekerheidselement dat tot de conclusie van een verzekering zou leiden. Uiteraard is bij het afsluiten van een verzekering het voor het intermediair onzeker of en hoeveel schaden deze te behandelen krijgt

21 Een mooi voorbeeld: PARP PARP staat voor: Product Approval and Review Process. Dient op zich een goed doel namelijk een in art 32 Bgfo omschreven open norm voor een evenwichtige afweging bij de ontwikkeling van financiële producten Uitgangspunt lijkt consumentenbescherming Geen uitzondering zoals voor grote risico s mbt beloningsvoorschriften geldt Geldt voor zowel verzekeraars als alle andere financiële dienstverleners: een ieder die financiële producten ontwikkelt

22 PARP PARP behelst: Een duidelijke vastlegging van verantwoordelijkheden voor het aan te bieden product Het stimuleren van zelfkritisch vermogen Een goed afgebakende doelgroepbenadering Uitgebreide scenarioanalyses en productvergelijking Goede aansluiting op relevante andere processen in de keten van het product Tijdige evaluatie van de producten Stelling: PARP is niet goed toepasbaar in de co-assurantiemarkt

23 PARP Want: Hoe past dit in de co-assurantiemarkt waar producten aan de klant worden aangeboden, gebaseerd op veelal door verzekeraars samen met makelaars ontwikkelde modelpolissen en vaak voorzien van door makelaars ook in overleg met verzekeringnemers ontwikkelde en door de leidende verzekeraars geaccepteerde specifieke clausuleringen en wijzigingen? Wie is nu verantwoordelijk en wat is de positie van de volgverzekeraars? Wat is de doelgroep bij een Beurs AVB of een transportgoederenpolis?

24 Wat zijn de bij-effecten van toegenomen regelgeving? Grensoverschrijdend gedrag! Toezichthouders gaan steeds vaker op de stoel van de wetgever zitten Toezichthouders nemen steeds vaker de rol van het openbaar ministerie over Toezichthouders nemen steeds vaker de rol van de rechter over Kortom: de Trias Politica wordt geweld aangedaan!

25 Negatieve gevolgen - Imago probleem? FD Berdowski : AFM IS EEN OVERJARIGE SOVJETKIP DIE OP EEN WINDEI ZIT TE BROEDEN

26 Conclusie Onbekend maakt onbemind Meer kennis van de co-assurantiemarkt en het belang daarvan in Nederland bij de wetgever en zeker ook bij toezichthouders is op zijn minst zeer gewenst! Tenslotte: Juvenalis in Satire VI : Quis custodiet ipsos custodes Hou ze dus in de gaten! Autoriteit zijn vergt Autoriteit!