DNB BCM Seminar 2013 Speech Frank Elderson Woensdag 27 november 2013
|
|
- Dirk van der Wolf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DNB BCM Seminar 2013 Speech Frank Elderson Woensdag 27 november 2013 Vrijdag middag 5 april. Net lekker geluncht en dan: bericht van het sector crisismanagement secretariaat. Trouble in paradise!!! Er zijn problemen in het betalingsverkeer. Bij enkele instellingen is internetbankieren niet mogelijk door DDOS aanvallen. Alsof dat niet erg genoeg is, zijn er ook verstoringen in IDEAL. Waarom alles tegelijk? Wat te doen, crisis mode activeren ja of nee? Eerder die week al verstoringen met veel media-aandacht. Dus toch maar snel activeren. Wat volgt is een paar dagen van talloze telefoontjes, mailverkeer en overleggen. Zondag avond 6 april. De rust lijkt langzaam weer te keren. Laat in de avond besluit om crisis mode af te schalen. Vanaf dan nauwkeurig monitoren. En voorbereiden op evaluatie en follow-up, inclusief beantwoorden Kamervragen. Pffff 1
2 Goede morgen dames en heren, Hartelijk welkom bij de 10 e editie van het jaarlijkse seminar over business continuity en crisismanagement. Een jubileumeditie leent zich vaak voor een terugblik. Dat zal ik ook doen. Echter niet te ver terug. Ik ga me wat het verleden betreft, beperken tot het afgelopen jaar. Dat is namelijk vooral van belang als les voor de toekomst. Vervolgens ga ik nader in op de toekomst hebben en op de uitdagingen waar we voor staan. In april en mei zijn we flink bezig gehouden door DDOS aanvallen en verstoringen in het internetbankieren. Ook in de maanden daarna zijn we als sector regelmatig in het nieuws geweest vanwege verstoringen in het betalingsverkeer. Wie alle storingen punt nl volgt, ziet regelmatig berichten over problemen met bijvoorbeeld het internetbankieren. Deze incidenten onderstrepen de lessen uit de marktbrede oefening van vorig jaar. Vooral communicatie is en blijft een cruciaal en lastig punt. Wanneer wordt wat gecommuniceerd? Door wie, en aan wie? 2
3 Dat zijn de kernvragen. We hebben de neiging om eerst alles goed uit te zoeken voordat we iets willen vertellen. Daar nemen belanghebbenden zoals consument en winkelier geen genoegen meer mee. En dat laten ze ook duidelijk merken, vooral via de social media. Dat valt niet terug te draaien en dat hoeft ook niet. Social media bieden namelijk ook een kans. De kans om snel te reageren. Persoonlijk, bijvoorbeeld via webcare teams. De instelling die geconfronteerd wordt met een aanval of storing zal zijn klanten zo snel mogelijk moeten laten weten dat - bekend is dat er een probleem is; - dat gezocht wordt naar de oorzaak en - dat gewerkt wordt aan een oplossing. Dergelijke procesinformatie helpt veel van de kritiek te voorkomen dat men zijn klanten niet serieus neemt door ze niet te informeren. Zeker als men die informatie ook nog laat volgen door regelmatige updates over de voortgang van het zoeken naar oorzaken en het vinden van oplossingen voor de verstoring. Als de problemen groter worden en instellingen overstijgen, kunnen gezamenlijke statements worden verzorgd. 3
4 Daarover zijn afspraken gemaakt in het kader van sector crisismanagement. Na de communicatie door de individuele instelling is een overkoepelende organisatie zoals de Nederlandse Vereniging van Banken of een producteigenaar zoals Currence of Betaalvereniging Nederland aan zet. Tenslotte zal, bij ernstige maatschappelijke verstoring, op sectorniveau het Tripartiete Crisismanagement Orgaan eveneens berichtgeving verzorgen. Dit TCO bestaat uit De Nederlandsche Bank, de Autoriteit Financiële Markten en het Ministerie van Financiën. Tijdens de aanvallen en incidenten in april en mei is niet alleen dit opschalingsmodel in het kader van sector crisismanagement in werking getreden. Ook een kerngroep van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer, het MOB, is bijeengekomen. Daarbij hebben alle stakeholders nog eens expliciet het vertrouwen in het Nederlandse girale retail betalingsverkeer uitgesproken. Datzelfde heeft het voltallige MOB vervolgens ook nog een keer gedaan via een persbericht. In het programma van dit seminar is crisiscommunicatie prominent opgenomen. 4
5 Ik ben benieuwd naar de ervaringen die we met elkaar kunnen delen. De reacties op de verstoringen laten zien dat consumenten, publiek en politiek hoge verwachtingen hebben ten aanzien van de beschikbaarheid van het betalingsverkeer. Men gaat ervanuit dat betaalmogelijkheden altijd en overal beschikbaar zijn. En dan liefst ook nog de eigen voorkeursmethode. De vraag is in hoeverre die verwachtingen realistisch zijn en in hoeverre daaraan tegemoet kan worden gekomen. Het blijft tenslotte ook een zaak van de juiste balans tussen mogelijkheden en kosten. Ook hier speelt communicatie een belangrijke rol. We moeten als sector meer aan verwachtings-management doen, meer communiceren over mogelijkheden en onmogelijkheden, over kosten en baten, over alternatieve betaalmiddelen en kanalen. Een voorbeeld van een rapport dat op deze aspecten ingaat, is het rapport over robuustheid van het betalingsverkeer dat het MOB in september heeft uitgebracht en aan de Minister en Tweede Kamer heeft gestuurd. 5
6 Een andere vraag in de context van deze hoge verwachtingen betreft de mogelijkheden om de (technische) infrastructuur robuuster te maken. Welke maatregelen kunnen we treffen om de systemen minder complex en minder kwetsbaar voor aanvallen en storingen te maken. Hoe kunnen we de technologische ontwikkelingen in ons voordeel laten werken, in plaats van in het voordeel van aanvallers. Daar ligt nog een uitdaging voor ons allemaal. Dat we dit als financiële sector niet alleen kunnen is een feit. We zijn voor een deel afhankelijk van andere sectoren, zoals energie en telecom. Ik weet dat aan deze afhankelijkheden al veel aandacht wordt besteed, door de sector zelf en ook door de overheid. Toch blijft er nog werk aan de winkel. We moeten beter weten hoe sterk die afhankelijkheden nu precies zijn. Deels weten we dit al. Het MOB rapport dat ik net noemde, meldt dat de beschikbaarheid in het domein van de processoren in de praktijk een factor 20 hoger is dan die in het domein van de datacomverbindingen. In dit laatste domein bestaat keuzevrijheid uit een breed spectrum van netwerkdiensten met zeer verschillende kwaliteiten, oplopend tot nagenoeg 100% beschikbaarheid. 6
7 Deze laatste categorie netwerkdiensten maakt gebruik van dubbele datacomaansluitingen en mobiele back up. Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan. Meer inzicht is wenselijk in de mogelijkheden om de risico s die samenhangen met de afhankelijkheid van anderen zo veel mogelijk te beheersen. Op welke manier kunnen we zekerheid krijgen over de maatregelen die onze leveranciers genomen hebben? Wie krijgt prioriteit als voorraden schaars zijn? En wat valt contractueel wel en niet te regelen? Het woord uitdaging komt een aantal keren voor in mijn verhaal, ook hier. Een volgend punt is de internationale context. De mogelijkheden om maatregelen nationaal te nemen zijn beperkt. Verschillende infrastructuren zijn internationaal; denk aan de effecten clearing en settlement en aan bijvoorbeeld een netwerk als SWIFT. Hoe kunnen we risico-analyses internationaal uitvoeren en coördineren? Wat zijn de mogelijkheden om maatregelen af te dwingen? Hoe kunnen we crisismanagement effectief en efficient internationaal inrichten? Zo maar een paar vragen uit de losse pols. 7
8 In het kader van vitale infrastructuurbescherming is het van belang goed af te bakenen wat verstaan wordt onder vitaal. En wat dat betekent voor de verwachtingen van belanghebbenden waar het gaat om beschikbaarheid en herstel in worst case scenario s. Daarbij moet rekening worden gehouden met de grenzen van de mogelijkheden tot ondersteuning door de overheid. Dus moet goed nagedacht worden over welke processen en diensten het gaat. Wat is vitaal, wat is een ramp, wat is een probleem, wat is (alleen maar) vervelend? Raakt de maatschappij ontwricht, is het een lokale, regionale of nationale verstoring, wat is de sociale en/of economische impact, vallen er doden of gewonden? Niet altijd gemakkelijk om deze vragen te stellen, laat staan te beantwoorden. Ik wil eindigen met het onderwerp informatie delen. Informatie delen is zinvol en nodig. Ik zie in de sector dat dit al op verschillende manieren is opgepakt en ingevuld. Er zijn ook initiatieven vanuit overheden, zowel nationaal als bijvoorbeeld Europees, waarin het delen van informatie over incidenten verplicht wordt. 8
9 Om van elkaar te leren, om trends te analyseren en om te kunnen ondersteunen bij het oplossen van problemen. Er is nog genoeg werk te verzetten om dit in de praktijk vorm en inhoud te geven. Een seminar als dit draagt daar in elk geval aan bij. Dit alles om de kans op een herhaling van de gebeurtenissen van het eerste weekend van april dit jaar te voorkomen. Ik heb daar overigens wel één mooie herinnering aan overgehouden. Namelijk dat iedere betrokkene die vrijdag alles liet vallen waar hij of zij mee bezig is. En alle afspraken voor dat weekend afzegde. Zonder dat iemand dat expliciet van hen hoefde te vragen. Gewoon vanuit een sterk verantwoordelijkheidsgevoel en liefde voor het taakgebied. Ik hoop dat iets van die saamhorigheid ook vandaag aanwezig is, want dan wordt het zeker een leerzame en vooral interactieve bijeenkomst! Ik wens u een goed seminar toe! Dank u!. 9
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 27 863 Betalingsverkeer Nr. 45 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 27 mei 2013
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 27 863 Betalingsverkeer Nr. 52 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 7 november
Nadere informatieSpeech Bert Boertje,
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank tijdens het congres van het Instituut voor Pensioeneducatie. De Doelen, Rotterdam, 10 december 2015 Dames en Heren,
Nadere informatieOpening seminar 2015 door voorzitter Elly Blanksma
Opening seminar 2015 door voorzitter Elly Blanksma Geachte aanwezigen, Hartelijk welkom op ons jaarlijkse seminar Klantgericht Verzekeren. Het Keurmerk viert zijn eerste lustrum. Vijf jaar Keurmerk is
Nadere informatieToespraak Chris Buijink, voorzitter Nederlandse Vereniging van Banken bij nieuwjaarsreceptie
GESPROKEN WOORD GELDT Toespraak Chris Buijink, voorzitter Nederlandse Vereniging van Banken bij nieuwjaarsreceptie Die rol van banken in onze economie is, zoals het verhaal van deze ondernemer Rinke van
Nadere informatiemaandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...
maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon
Nadere informatieReputatie en cybercrime
Reputatie en cybercrime Platform Outsourcing Erwin van Dijkman Bex*communicatie 11 december 2018 Over reputatiemanagement bij/na crises Gericht op herwinnen/herstellen van vertrouwen (of het behouden of
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieWelkom op dit symposium met de pakkende titel Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen.
Speech Erik Akerboom, Secretaris-generaal Ministerie van Defensie Symposium KVNRO Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen Donderdag 20 november, KMA te Breda Dames en heren, Welkom op dit symposium
Nadere informatieEindverslag SLB module 12
Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie
Nadere informatieBij de voorstelling van het Jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat
Toespraak van Sven Gatz Minister van Cultuur, Jeugd, Media en Brussel Bij de voorstelling van het Jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat Brussel, Vlaams Parlement, 19 november 2014 Geachte voorzitter,
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieDatum 16 april 2013 Betreft Brief op verzoek van het lid Van Hijum (CDA) over de ICT-problemen bij banken als gevolg van cyberaanvallen
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieBijlage 2: Communicatie beveiligingsincidenten
Bijlage 2: Communicatie beveiligingsincidenten Veel beveiligingsincidenten zijn in te delen in één van onderstaande vijf categorieën. Openbaarmaking van niet-openbare informatie Het expres of onbedoeld
Nadere informatieInvoering EMV in Nederland (en andere veranderingen in het betalingsverkeer)
Invoering EMV in Nederland (en andere veranderingen in het betalingsverkeer) Presentatie voor Detailhandel Nederland 28 augustus 2009 Piet Mallekoote, Algemeen Directeur Currence Voorzitter Afstemgroep
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieEnquête stichting Parentes Zoetermeer
Enquête stichting Parentes Zoetermeer In de afgelopen weken hebt u de mogelijkheid gehad om d.m.v. onze enquête uw stem te laten horen over diverse punten die spelen binnen onze stichting Parentes. In
Nadere informatieF reader. Het nieuwe ondernemen. is gewoon durven te veranderen!
F R I E N D S F reader Het nieuwe ondernemen. is gewoon durven te veranderen! Als we de berichtgeving van de laatste maanden mogen geloven staat de non food detailhandel voor een herstructureringsslag.
Nadere informatieBusiness Continuity Management
Business Continuity Management Aart Bitter - 14 januari 2014 SAFER, SMARTER, GREENER Praktijk case Wij zijn als bierbrouwerij voorgedragen om onze producten te leveren aan het Holland House tijdens het
Nadere informatieHoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015!
Hoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015! Na 2020 is Generatie Z aan zet Generatie Z Verdeling! Besteedbaar inkomen per maand! 12-15 jaar: 42% 16-19 jaar: 59% 62% 38% >
Nadere informatieBeste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk.
Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. We gedenken vanavond Ramón Smits Alvarez. We staan stil bij zijn leven, we staan stil
Nadere informatie28% 72% 30% 70% Aantal geregistreerde deelnemers : 141 Periode evaluatie : 19 maart 2014 t/m 6 april 2014 Aantal evaluaties : 101
Aantal geregistreerde deelnemers : 11 Periode evaluatie : 19 maart 01 t/m 6 april 01 Aantal evaluaties : 101 8% ingevuld niet ingevuld % 0% anoniem niet anoniem 0% RESULTATEN EVALUATIE ICT-PRAKTIJKDAG
Nadere informatie37% 63% Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 12 maart 2015 t/m 5 april 2015 Aantal evaluaties : 73. ingevuld niet ingevuld
Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 1 maart 015 t/m 5 april 015 Aantal evaluaties : 7 Lowys Porquinstichting PCPO Midden Brabant Stichting Openbaar Basisonderwijs Westbrabant Stichting
Nadere informatieTERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014
TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014 Beste ouders, Om te beginnen willen we alle 94 ouders die hebben bijgedragen aan het resultaat van deze tevredenheidspeiling hartelijk bedanken. U heeft
Nadere informatieAls wij nu de systemen dicht zetten, waar zeg ik dan ja tegen?
Als wij nu de systemen dicht zetten, waar zeg ik dan ja tegen? Thijs Breuking, voorzitter CMT WUR & lid RvB, Oefening OZON, 4-10-2016 Ervaringen en inzichten cybercrisismanagement 9 februari 2017 Frank
Nadere informatieDe Nederlandsche Bank N.V. mei 2011. Toetsingskader Business Continuity Management Financiële Kerninfrastructuur
De Nederlandsche Bank N.V. mei 2011 Toetsingskader Business Continuity Management Financiële Kerninfrastructuur Inhoud INLEIDING... 3 NORMEN BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT FKI... 5 1. STRATEGIE / BELEID...
Nadere informatieMasterclass Best Practices in Social Media voor communicatiemedewerkers t.b.v. Building Business
Masterclass Best Practices in Social Media voor communicatiemedewerkers t.b.v. Building Business Juni 2012 Ronald Provoost Inzet soort Social Media Anders 7% 7% 7% 7% 7% 7% 2% 4% 56% 41% 56% 50% 59% 72%
Nadere informatieNIMA B EXAMEN INTERNE EN CONCERNCOMMUNICATIE ONDERDEEL B1.1 26 JANUARI 2016 VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES
VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B INTERNE EN CONCERNCOMMUNICATIE ONDERDEEL 1 (CASE) 26 JANUARI 2016 1 Vragen bij examencase Er is gesjoemeld (totaal 139 punten) Vraag 1 (10 punten) a. Geef aan in hoeverre
Nadere informatieMedia in crisissituaties. Lex de Jongh Orange Lectern
Media in crisissituaties Lex de Jongh Orange Lectern Media in crisissituaties Doel van deze workshop Mindset Onontbeerlijke partner Media Doel: niet absolute waarheidsvinding Marktwerking in informatie
Nadere informatieTimemanagement Kerngebieden onderscheiden
Timemanagement Als manager heb je veel verschillende werkzaamheden: je geeft leiding aan je medewerkers, maar je hebt ook je eigen taken. Je hebt met je medewerkers te maken, met andere collega s en afdelingen
Nadere informatieCommunicatie: redmiddel bij recalls 29 mei 2015
Communicatie: redmiddel bij recalls 29 mei 2015 Recente terugroepacties: Lidl WEBSITE WINKELS MEDIA ADVERTENTIES FACEBOOK YouTube NVWA 2 Recente terugroepacties: Jumbo WEBSITE WINKELS MEDIA ADVERTENTIES
Nadere informatieThema Informatie vragen bij een instelling
http://www.edusom.nl Thema Informatie vragen bij een instelling Les 30. Herhaling thema Wat leert u in deze les? De woorden uit les 27, 28 en 29. Informatie vragen bij een instelling. Veel succes! Deze
Nadere informatieDe volledige speech: SPEECH FRANK ELDERSON VOOR HET CONGRES TOEKOMST VAN HET 18 JUNI 2013. Dames en heren,
Amsterdam, 18 juni 2013 Mr. Frank Elderson, directeur van De Nederlandsche Bank, verantwoordelijk voor onder meer het betalingsverkeer, heeft vandaag in Hotel Mercure aan de Amstel een keynote speech gehouden
Nadere informatieBE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma
BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Nadere informatieGEHOORD GEZIEN GEHOLPEN
GEHOORD GEZIEN GEHOLPEN WAT IS REISREGIE? Het komt bijna dagelijks voor: verstoringen. Ondanks het feit dat we ons best doen om alles zo snel en goed mogelijk op te lossen, kunnen onze klanten toch last
Nadere informatieWerkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST
Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.
Nadere informatieCommunicatie: functies & uitdagingen. Expertmeeting Veiligheidsberaad 13 februari 2014
Communicatie: functies & uitdagingen Expertmeeting Veiligheidsberaad 13 februari 2014 Vraag: wie is verantwoordelijk voor de crisiscommunicatie? Scenario: oproep demonstratie op internet Er circuleert
Nadere informatieZonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap
Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Foto: Willem Mes In dit plan kun je stap voor stap lezen hoe je via een Zon-Privé actie eenvoudig zonne - panelen kunt aanbieden aan je medewerkers.
Nadere informatieLeidinggeven aan kwaliteitszorg
Leidinggeven aan kwaliteitszorg Van kwaliteitsbewustwording naar continue kwaliteitsverbetering Drs Jan Polderman Utrecht, 24 januari 2007 1 2 Kwaliteitszorg; een instrument kiezen? Aanbevelingen schoolleiders
Nadere informatieDreigmail t.o.v. universiteit. Leiden Midden Henk van der Veek
Dreigmail t.o.v. universiteit Leiden Midden Henk van der Veek Agenda Terugblik Genomen maatregelen Verbeterpunten Inzicht in genomen maatregelen partners Bereikbaarheid Afspraken voor de toekomst dreigmails
Nadere informatieLees Zoek op Om over na te denken
Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in
Nadere informatieZonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap
Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Foto: Willem Mes In dit plan kun je stap voor stap lezen hoe je via een Zon-Privé actie eenvoudig zonnepanelen kunt aanbieden aan je medewerkers.
Nadere informatiedat ik aan mijn baas en collega s moet doorgeven welke werkzaamheden ik heb gedaan en wat nog gedaan moet worden.
CP26 rapporteren Als u in Nederland in de Handel & Dienstverlening werkt, bijvoorbeeld in een winkel of op een kantoor, moet u doorgeven aan uw baas en/of uw collega wat u gedaan heeft en wat er nog moet
Nadere informatieWat wil jij? Wat wil ik?
Alle formulieren bij het boek Wat wil jij? Wat wil ik? ALLE PAGINACIJFERS KOMEN OVEREEN MET DE PAGINANUMMERS IN HET BOEK UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER eens oneens 1 Ik vind mijzelf aantrekkelijk
Nadere informatieFeedback. in hapklare brokken
Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,
Nadere informatieMet Intelligentie Natuurlijk iets Doen
Nieuwsbrief 11 Met Intelligentie Natuurlijk iets Doen Voorwoord Nieuwe fase MIN D Na diverse jaren van planontwikkeling en implementatie is het nu tijd voor een nieuwe fase, die van borging van het onderwijs
Nadere informatieSeptember 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek
Schoolnieuws schooljaar 2015-2016 Vrijdag 18 September 2015 September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders Donderdag 24 September Start gesprek ouders Maandag 28 September Algemene
Nadere informatieEuropees overboeken en incasseren
Europees overboeken en incasseren Ir. Simon Lelieveldt e-banking track 10 november 2005 Voorspellen: altijd gevaarlijk..! Ik zie over minder dan 800 dagen. een New Legal Framework.. ik zie ook. EPC-standaarden
Nadere informatie9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd
53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieJaar Werkboek 4 weken Challenge
Coach jezelf naar succes Jaar Werkboek 4 weken Challenge 10 Focus Sociaal zijn, jezelf kunnen wegcijferen en altijd klaar staan voor anderen zijn mooie eigenschappen, en... Jij bent ook belangrijk Hij
Nadere informatieDe ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers
De ijnmanager Cartoons januari 2015 Luc Timmers Gezelligheid kent geen tijd Is het alweer 2015? Wat vliegt de tijd hé? Logisch toch? Ooit spaghetti de kop boven het maaiveld uit zien steken? Nou dan!
Nadere informatieVisie creëren BRUIDEGOM
Visie creëren BRUIDEGOM Hoe ik de bruiloft voor mij zie De bestemming Ik wil in het buitenland trouwen omdat: ik zon wil / het land een speciale betekenis heeft / ik een grote familie heb en niet iedereen
Nadere informatieStakeholders? Alleen de klanten zijn mijn stakeholders, ja toch?
s? Alleen de klanten zijn mijn stakeholders, ja toch? Bob Alisic ActinQ Utrecht, 6 oktober 2015 V 2.1 bob.alisic@actinq.nl 1 Wie zijn de stakeholders van een organisatie? Definitie volgens ISO 9000:2015
Nadere informatiePresentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A
Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Zondag 2 november 2014 * Gedachtenis van de overledenen Kogerkerk * Preek Spreuken 9. 1 18 / Matteüs 25, 1-13 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Vandaag een prachtige en poëtische tekst
Nadere informatieStatengriffie. Floortje van Aken <Aken@vnoncw-mkbnoord.nl> Verzonden: dinsdag 9 juni 2015 15:32 Aan: Ria Veenstra Onderwerp:
Statengriffie Van: Floortje van Aken Verzonden: dinsdag 9 juni 2015 15:32 Aan: Ria Veenstra Onderwerp: Inspraakreactie MKB-Noord Bijlagen: BRF_151903_Retail Agenda.pdf; Inspraakreactie
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieExcellenties, Dames en heren,
Alleen de uitgesproken tekst geldt. Welkomstwoord van drs. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel, bij de opening van de relatiebijeenkomst Lente in Overijssel,
Nadere informatieover deze vragen praten. Laat de tweetallen hun antwoorden opschrijven. Sluit dit onderdeel plenair af: wie wil hier iets over zeggen?
Omgaan met tijd Matrix Tijdmanagement (groepsactiviteit) Omgaan met tijd is een aansprekend thema voor veel vrouwelijke ondernemers. Het runnen van een eigen onderneming, zonder dat dit ten koste gaat
Nadere informatieNovember 2015. Welkom op onze school. Nieuwe leerlingen in de maand november zijn: Lisa Vahlkamp Krijn Zweers
November 2015 Welkom op onze school. Nieuwe leerlingen in de maand november zijn: Lisa Vahlkamp Krijn Zweers We wensen jullie allebei een fijne tijd op onze school. Afsluiting Kinderboekenweek Op vrijdag
Nadere informatieRisico- en Crisismanagement in de voedingstuinbouw. 25 september 2014 Nicolette Quaedvlieg
Risico- en Crisismanagement in de voedingstuinbouw 25 september 2014 Nicolette Quaedvlieg Van crisiscommunicatie naar crisismanagement Lessen geleerd uit o.a. de crisis rond Moerdijkbrand en EHEC in 2011.
Nadere informatieHoezo een bank liken!?
Social Media ING Nederland Hoezo een bank liken!? 15e Docter Lezing Amsterdam Schiphol-Oost 8 april 2013 Frank Jan Risseeuw Manager Social Media Hub ING Nederland 1 Eerst even voorstellen Frank Jan Studie
Nadere informatieAls er een manier is om het beter te doen, vind die dan - Thomas A. Edison
40 HOOFDSTUK 4 Zeven ingrediënten voor effectieve koude acquisitie 41 Als er een manier is om het beter te doen, vind die dan - Thomas A. Edison Koude acquisitie hoort helaas tot een van de minst geliefde
Nadere informatieEllen van Wijk - Ruim baan voor creatief talent B 3. Survey commitment van medewerkers
Survey commitment van medewerkers B 3 Survey commitment van medewerkers 229 230 Ruim baan voor creatief talent, bijlage 3 Voor je ligt een vragenlijst waarin gevraagd wordt naar verschillende aspecten
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieCompetentiemeter Zelfsturing
Competentiemeter Zelfsturing Met het invullen van deze vragenlijst krijg je een beeld van je eigen bekwaamheden als zelfstuurder. Deze vragenlijst is in de eerste plaats bedoeld voor zelfanalyse. Je kunt
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatieZit de online burger wel online op u te wachten? Door: David Kok
Zit de online burger wel online op u te wachten? Door: David Kok Veel gemeenten zijn inmiddels actief op sociale media kanalen, zoals ook blijkt uit het onderzoek dat is beschreven in hoofdstuk 1. Maar
Nadere informatieOnline betalen via uw eigen bank
Online betalen via uw eigen bank deelnemende banken MAKKELIJK VEILIG SNEL BETROUWBAAR Uw meest praktische manier van online betalen Steeds meer mensen kopen op het internet. Een boek, reis, dvd, muziek
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieBij deze willen we u weer op de hoogte brengen van een aantal zaken die komende week van belang zijn:
Leeuwarden, 5 februari 2016 Geachte ouders, Bij deze willen we u weer op de hoogte brengen van een aantal zaken die komende week van belang zijn: Schoolfruit van de week Woensdag : snacktomaatjes Donderdag:
Nadere informatieOnderzoek Eenzaamheid onder jongeren
Onderzoek Eenzaamheid onder jongeren 1V Jongerenpanel 25 september 2014 Over dit onderzoek Aan dit onderzoek deden 1375 leden van het EenVandaag Jongerenpanel mee. Het onderzoek vond plaats van 19 september
Nadere informatiePiet Voorbeeld MIJN PROFIEL. Voornaam. Achternaam. Dienst. Schaal Tot schaal 8. Piet. Voorbeeld. Stadswerken
MIJN PROFIEL Voornaam Piet Achternaam Voorbeeld Dienst Stadswerken Schaal Tot schaal 8 1 DIT BEN IK Wanneer heb je een goede werkdag gehad? Waarom? Als ik alles gedaan heb dat ik wilde doen en er ook onverwachte
Nadere informatieDe Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid
CTV NCTV De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) beschermt Nederland tegen bedreigingen die de maatschappij kunnen
Nadere informatie2015D42193 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
2015D42193 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG De vaste commissie voor Financiën heeft op 5 november 2015 een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Financiën over zijn brief
Nadere informatieToetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2
Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit
Nadere informatieBedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS
Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS 26 november 2014 Aart Bitter@ISGcom.nl www.information-security-governance.com Disaster Recovery Plan 2 The Bitter Brew Case To Brew or not to Brew, That s
Nadere informatieBedrijfscontinuïteitsmanagement en crisiscommunicatie Kadering
Bedrijfscontinuïteitsmanagement en crisiscommunicatie Kadering Carolina Stevens Departement Bestuurszaken Seminarie crisis- en reputatiemanagement Consciencegebouw 6 oktober 2009 Inhoud 1. Wat is bedrijfscontinuïteitsmanagement?
Nadere informatieSpeech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014
Speech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014 Geachte heer de Wit, beste Jan, Een paar weken geleden kwam je mijn kamer in lopen met een mooie bos bloemen. Voor mij! Je kwam me vertellen
Nadere informatieRoadmap Vitaal 2015. Financiële sector
Roadmap Vitaal 2015 Financiële sector Finale versie januari 2016 Samenvatting Platform BC VIF Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. VITALITEIT VAN DE FINANCIËLE SECTOR... 3 3. AFHANKELIJKHEDEN... 6 4. DREIGINGEN
Nadere informatieDoel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat.
Majesteit, dames en heren. Hartelijk welkom! En, Majesteit, ik weet zeker dat ik hier namens alle aanwezigen spreek als ik zeg dat wij buitengewoon vereerd zijn dat U bij een deel van dit programma aanwezig
Nadere informatieHoe maak je interessante tweets?
Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien
Nadere informatie1. Stuur je kaarten via de post?
Post 6 1. Stuur je kaarten via de post? (n= 575) 5 4 44% 5 3 2 1 7% Ja Soms Nee Weet niet Ja Alleen kerstkaarten en condoleancekaarten Bij een verjaardag en met kerst De meeste kaarten zijn met de kerst
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieVerslag sessie geïntegreerde integriteit door Gerda Serbuyns
Verslag sessie geïntegreerde integriteit door Gerda Serbuyns Sessie gaat over geïntegreerde integriteit en de vraag hoe in de praktijk uit te voeren? Inhoud 1. Hoe integriteitsbeleid uitrollen en integreren?
Nadere informatieMaak de test YOUNGWORKS MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN. Het geheim achter gemotiveerde pubers, enthousiaste leerlingen en gedreven studenten.
YOUNGWORKS OVER ONS BINNENSTEBUITEN 16 november 2015 - CSG Jan Arentsz - Langedijk & Alkmaar CONCLUSIE Tijd inruimen voor lichaamsbeweging leidt tot betere leerprestaties! YOUNGWORKS JAMES SMITH james@youngworks.nl
Nadere informatienarratieve zorg Elder empowering the elderly
narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar
Nadere informatieHoe benaderen we de inkoop van begeleiding en hoe voorkomen we opportunistisch inschrijven CBP
Hoe benaderen we de inkoop van begeleiding en hoe voorkomen we opportunistisch inschrijven CBP Combined Business Power B.V. Zonnedauw 3, 7322 EA Apeldoorn Postbus 4350, 7320 AJ Apeldoorn Tel: +31 (0)55
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieHet instappen in de Paranormale Wereld
Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze
Nadere informatiewww.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur
www.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur Efficiëntie Meegaan met de tijd Mobiliteit De markt verandert evenals onze manier van werken. Het leven wordt mobieler en we
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatie