MANTELZORG Stipepuntnieuwsbrief. Inhoud

Transcriptie

1 HIERBIJ ONTVANGT U DE (DIGITALE) NIEUWSBRIEF VOOR MANTELZORGERS. DEZE WORDT VERZONDEN AAN MANTELZORGERS DIE BEKEND ZIJN BIJ DE STIPEPUNTEN VAN ZUIDWEST-FRIESLAND. VIA DEZE NIEUWSBRIEF WORDT U GEINFORMEERD OVER ACTUELE ZAKEN RONDOM MANTELZORG. DE NIEUWSBRIEF VERSCHIJNT 3 KEER PER JAAR. Hierbij ontvangt u onze derde nieuwsbrief van In deze nieuwsbrief hebben we weer veel feiten, nieuwtjes en enkele interessante artikelen voor u verzameld waardoor u op vele terreinen weer op de hoogte gehouden wordt. Deze nieuwsbrief verschijnt begin november, rondom de Dag van de Mantelzorg. Deze landelijke dag staat in het teken van waardering voor de inzet van alle mantelzorgers. Mooi is dat bijna alle Stipepunten weer invulling mogen geven aan deze blijk van waardering. Op pagina 2 schrijft wethouder Tolsma een voorwoord. Inhoud Dag van de Mantelzorg 2013 Samenwerken met mantelzorgers Je kent meer mensen dan je denkt! Zorgstandaard Dementie Boekentip: Handboek van klein geluk Theatertip: Goed bedoeld Agendaoverzicht Mantelzorg is de afgelopen tijd veel in het nieuws geweest. Logisch omdat je weet dat de inzet van mantelzorgers onmisbaar is in onze samenleving. Immers: ruim 70% van alle zorg thuis wordt door mantelzorgers gedaan. Maar ook instellingen gaan steeds meer een beroep doen op de naaste familie. In het artikel Samenwerken met mantelzorgers? leest u hoe de samenwerking met de mantelzorger en de instellingen vorm gegeven zou kunnen worden. De vraag: Mag ik iemand vragen wat voor me te doen? is voor velen een herkenbaar dilemma. Soms ken je meer mensen dan je denkt en kun je toch terugvallen op een goed en betrouwbaar netwerk om je heen. We hopen dat u met interesse de nieuwsbrief zult lezen. Wilt u REAGEREN op deze nieuwsbrief of wilt u geen nieuwsbrief meer ontvangen? Dan kunt u bellen met het Stipepunt bij u in de buurt. Bij geen gehoor kunt u bellen met Timpaan Welzijn: of mailen naar info@stipepunt.nl Impressie Mantelzorgcafé in Lemmer, 25 september jl. 1

2 DAG VAN DE MANTELZORG 2013: WHO CARES? Voorwoord wethouder Sociaal Domein Gemeente Súdwest-Fryslân, dhr. Sjoerd Tolsma Op 10 november vindt de Dag van de Mantelzorg weer plaats. De Stipepunten in Sneek, IJlst, Koudum en Bolsward organiseren rond deze datum tal van activiteiten voor mantelzorgers gericht op ontspanning. Ik hoop dat vele mantelzorgers zich hiervoor hebben aangemeld. Keukentafelgesprek Een goede mantelzorgondersteuning begint bij het keukentafelgesprek. Dit betekent dat we zowel goed moeten luisteren naar de mantelzorger als ook naar de persoon die hij of zij ondersteunt (in het vervolg cliënt genoemd). Mantelzorger en cliënt zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. We moeten als het ware in de huid van beiden kruipen om gezamenlijk tot een optimale ondersteuning te komen van zowel cliënt als mantelzorger. Maatwerk De ervaring leert dat er voor ondersteuning van mantelzorgers geen uniforme oplossing is. Maatwerk is derhalve geboden. Uiteraard moet er -vanuit verschillende invalshoeken- ook worden gekeken wat de mantelzorger maar ook de cliënt zelf kan zonder overbelast te raken. Soms heeft de mantelzorger gewoon een tijdje ontspanning nodig in de vorm van respijtzorg. Het keukentafelgesprek is cruciaal in het signaleren van de behoefte en het vinden van deze tijdelijke ondersteuning. Echter bij veel mantelzorgers is de rek er zo langzamerhand uit. Het is dan ook van belang het niet bij één keukentafelgesprek te laten. Niet op bezuinigen maar juist extra ondersteunen In ons Wmo- en welzijnsbeleid staat dat we in ieder geval niet bezuinigen op de ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers maar juist kwetsbare doelgroepen waaronder de mantelzorgerextra willen ondersteunen. Dit is zoals het zich nu laat aanzien in de lijn van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Samenhang in de geboden ondersteuning De ervaring leert dat mantelzorgers het langer volhouden als ze weten dat er extra ondersteuning in de vorm van een vangnet is. Hierbij is het van belang dat er ook gekeken wordt naar eenzaamheid. Kortom de ondersteuning aan mantelzorger en cliënt moet in samenhang worden aangeboden waarbij ook het netwerk van cliënt/mantelzorger in beeld komt. Project van start In oktober 2013 gaat een project van start in het gebied rond en ten noorden van Scharnegoutum. Hierin trekken welzijnswerk en Wmo-loket gezamenlijk op met als doel om de mantelzorgondersteuning te versterken. In samenwerking met het Wmo-platform SWF willen we ervoor zorgen dat er in dit gebied één aanspreekpunt komt voor de cliënten, de mantelzorgers en het netwerk daaromheen. Op basis van de resultaten krijgt dit navolging in de hele gemeente. 2

3 THEATER TIP Toneelgroep Nieuwe Leiden : "Goed bedoeld ", dat medelijden wat moet je ermee? "Goed bedoeld" is een tragikomisch toneelstuk vol goede bedoelingen en pijnlijk herkenbare situaties. Over ons verlangen iets voor de ander te betekenen. En over de twijfels die dat met zich mee brengt. Datum: 5 februari 2014 Locatie: Posthuis theater Heerenveen Prijs: Voor meer informatie: ACTUEEL: SAMENWERKEN MET MANTELZORGERS Mantelzorgers zijn als eerste betrokken bij de hulp aan de cliënt. Het is belangrijk dat professionals hiervoor oog hebben en aansluiten bij gewoonten en wensen van de mantelzorgers en cliënten. Samenspel met mantelzorgers is geen instrumentele aangelegenheid. Mantelzorgers moeten zich vooral en allereerst welkom en gezien voelen door de verzorgers van hun dierbare. Zo kan de communicatie- en informatievoorziening perfect op orde zijn, maar als het gevoel voor elkaar er niet is en de warmte ontbreekt, zal het samenspel altijd mankementen blijven vertonen. Gewoon persoonlijk contact is voor de meeste mensen toch de belangrijkste en meest doorslaggevende factor in een goed samenspel tussen professionals, mantelzorgers en vrijwilligers. Voor het samenwerken met mantelzorgers is, vanuit het oogpunt van de professional, het SOFA-model ontwikkeld. Uitgangspunt in de samenwerking met mantelzorgers is, dat zij vier rollen kunnen vervullen: collega, cliënt, naaste en expert. Welke rol het meest prominent is, kan van tijd tot tijd verschillen. Elke rol is gekoppeld aan een werkwoord, waarvan de beginletters het woord SOFA vormen: Samenwerken, Ondersteunen, Faciliteren en Afstemmen. Samenwerken - de mantelzorger als collega van de professional. Mantelzorgers kunnen worden gezien als collega s omdat ook zij zorg verlenen. Samenwerking is belangrijk: wat zijn verwachtingen en wat wil de mantelzorger graag zelf doen? Geef de mantelzorger de juiste informatie over de zorg, aandoening en/of de ziekte om echt als collega te kunnen fungeren. Ondersteunen - de mantelzorger als cliënt. Als de zorg te zwaar wordt voor de mantelzorger kan deze soms ook zelf cliënt worden. In dat geval is het belangrijk om dat te signaleren en de mantelzorger te ondersteunen. Vraag aan mantelzorgers ook hoe het met hen gaat en verwijs eventueel door naar een steunpunt mantelzorg. 3

4 Faciliteren - de mantelzorger als naaste. Een rol die de mantelzorger natuurlijk continu vervult is die van naaste: bv. partner, ouder, kind, familie of vriend. Als beroepskracht is het belangrijk om hiervoor oog te hebben en deze relatie te faciliteren. Bijvoorbeeld door aandacht te hebben voor privacy. Afstemmen - de mantelzorger als expert. Tot slot kan een mantelzorger gezien worden als expert, heeft (vaak) al lang een relatie tot de zorgvrager en weet veel van zijn of haar wensen en gewoonten. Denk aan hobby s, favoriete eten of tijd van slapen gaan. Op deze punten is het belangrijk om af te stemmen met de mantelzorger. Bron: Expertisecentrum Mantelzorg Foto: De medewerkers van het Stipepunt Bolsward stonden 28 september jl. met een stand op de ouderenmanifestatie in Bolsward. Deze werd georganiseerd in het kader van het 25 jarig bestaan van de lokale Stichting Ouderenwerk JE KENT MEER MENSEN DAN JE DENKT! "Zeg het maar, hoor, als ik iets voor je kan doen, zegt een vriendin tegen u. "Bel gerust. Vervolgens begint ze er nooit meer over. En u maakt nooit gebruik van haar aanbod. Herkenbaar? Heel veel mensen willen best iets doen voor een ander. En toch komt dat potentieel aan helpende handen te weinig bij de mensen die het nodig hebben. Waarom niet? Uit onbegrip, schaamte, gebrek aan concrete afspraken? Voor mantelzorgers en mensen met een beperking of chronische ziekte en professionals is het gebruik en het versterken van hun sociaal netwerk tegenwoordig van belang! Het is van belang om je omgeving te laten begrijpen waar je als mantelzorger mee bezig bent, waarom je dat doet en wat je nodig hebt. Als de ander zegt: zeg het maar en vervolgens wacht op je telefoontje dat nooit komt, dan raken twee partijen gefrustreerd. Jij denkt: ze doet niks, ze heeft het druk, ze ziet niet hoe zwaar ik het heb. En zij denkt: je vraagt niks, terwijl ik toch hulp heb aangeboden. Eigenlijk hoef je maar een paar slagen te maken en je bent er. Iedereen vindt het prettig om gevraagd te worden, maar wel voor een concrete, afgebakende taak: kun je helpen om dat formulier in te vullen? Help je mee die kast vol spullen op te ruimen? Of: wil je elke twee weken twee uur komen om een potje te schaken? 4

5 Steeds meer organisaties bieden mantelzorgers hulp bij het versterken van hun netwerk. Dat is geen toeval, want netwerken wordt steeds belangrijker. De overheid stimuleert mensen om eerst in hun eigen omgeving te zoeken naar mantelzorg en vrijwillige hulp voordat ze een beroep doen op professionals en instellingen. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Enkele gouden regels voor netwerken: In de praktijk blijkt dat hulp vragen altijd moeilijk is. Overbelaste mantelzorgers zijn eerder geneigd zich terug te trekken, want investeren in relaties kost tijd en energie. Soms hebben ze slechte ervaringen met hulp en vragen ze niet nogmaals. Ook schaamte kan een rol spelen: als mensen bij je over de vloer komen, zien ze hoe je huishouden reilt en zeilt. Mantelzorgers vertellen niet altijd dat ze overbelast zijn. Anderzijds hebben mensen uit de omgeving vaak een oordeel over de zorg: waarom doe je dat ook allemaal zelf? Mantelzorger ben je niet alleen. Soms ben je misschien geneigd alles zelf te doen, want anderen vragen is lastig en een hoop georganiseer. Bovendien: wie moet je vragen? Hulp kan soms uit onverwachte hoek komen, zo kan blijken als je je netwerk in kaart brengt. Een buurvrouw, een klasgenoot, een andere bekende zouden wellicht iets willen en kunnen betekenen. Investeren in een sociaal netwerk kost tijd, maar levert u ook veel op. Als u mensen om zich heen heeft, staat u niet overal alleen voor. Kijk verder dan uw directe omgeving. Mensen om u heen kennen weer andere mensen, die u misschien kunnen helpen. Vraag mensen voor concrete klussen. Mensen willen weten wat ze kunnen doen en hoeveel tijd het kost. Durf mensen te vragen. De meesten vinden het leuk als een beroep op ze wordt gedaan! U hoeft zich niet te schamen voor uw eigen situatie, het kan een ander ook overkomen. U kunt ook een vrijwilliger vragen om te helpen bij het onderhouden van uw sociaal netwerk. Zo n vrijwilliger kan de helpers bijvoorbeeld van tijd tot tijd met een bloemetje bedanken. STEUN EN ZORG BIJ DEMENTIE Dementie is een ziekte die veel impact heeft op het leven van uw naaste als patiënt én op het leven van u als mantelzorger. Een tijdige diagnose en de juiste behandeling, hulp en begeleiding zijn van groot belang om het leven met dementie voor u beiden te verlichten. Deze zomer is de definitieve versie van de Zorgstandaard Dementie publiek gemaakt. Deze is uniek in zijn soort, omdat het niet alleen over zorg gaat, maar ook over welzijn én behandeling. Gelijktijdig met de Zorgstandaard voor professionals heeft Alzheimer Nederland ook een publieksversie van de Zorgstandaard Dementie uitgebracht. Deze geeft mensen met dementie en hun naasten inzicht in wat ze mogen verwachten van zorgprofessionals, maar ook in wat ze zelf kunnen doen. De informatie wordt teruggebracht tot de 10 belangrijkste voorwaarden voor goede dementiezorg. Zorgvuldige omgang Goede zorg bestaat uit veel meer dan de feitelijke behandeling, hulp en begeleiding. Het gaat ook om zorgvuldige omgang van zorgverleners met uw naaste met dementie. Een gelijkwaardige relatie en wederzijds respect dragen veel bij aan goede zorg. 5

6 Tijdige en duidelijke informatie Bij (vermoedens van) dementie is het voor u van groot belang dat u zo snel mogelijk over duidelijke informatie beschikt. In de fase voor de diagnose gaat het om informatie waarin u kunt lezen wat de eerste signalen van dementie zijn. Maar ook om informatie over het stellen van de diagnose en mogelijke behandelingen. Signaleren én actief verwijzen Het is heel goed als u als betrokkene zelf alert bent op signalen van dementie. Maar hier ligt ook een taak bij zorgverleners, het Wmo-loket van uw gemeente en soms bij vrijwilligers. Snelle en juiste diagnostiek Voor zowel u als voor uw naaste met (mogelijk) dementie is het belangrijk dat de diagnose juist en snel wordt gesteld. Dit houdt in dat de diagnose binnen een jaar na de eerste niet pluis -gevoelens duidelijk moet zijn. Vaste begeleider en persoonlijk zorgplan Als er bij uw naaste sprake is van dementie komt er veel op u af als mantelzorger. Na de diagnose (of bij een vermoeden van dementie) krijgt de mantelzorger een vaste begeleider toegewezen, ook wel casemanager dementie genoemd. Deze heeft veel kennis over dementie en kent het aanbod van zorg en hulp in uw regio. Tien voorwaarden voor goede dementiezorg Zorgvuldige omgang Tijdige en duidelijke informatie Signaleren én actief verwijzen Snelle en juiste diagnostiek Vaste begeleider en persoonlijk zorgplan Behandeling, hulp en begeleiding Activiteiten afgestemd op persoonlijke leefstijl en mogelijkheden Behandeling, hulp en begeleiding Samen met uw vaste begeleider bespreekt u welke behandeling en begeleiding er in de verschillende stadia van de ziekte nodig zijn. De zorg is aanvullend op wat u beiden zelf nog kunt en sluit aan bij uw wensen en gewoonten. Tijdelijke, volledige overname van zorg Veilig en vertrouwd wonen Crisishulp ISBN Activiteiten afgestemd op persoonlijke leefstijl en mogelijkheden Ook al kan uw naaste met dementie misschien niet alles meer doen zoals gewend, het recht op een zinvolle dagbesteding blijft bestaan, welke zingeving, structuur, ritme en regelmaat biedt. Die dagbesteding moet aansluiten op wat uw naaste nog wél kan, liefst zo dicht mogelijk bij huis. Tijdelijke of volledige overname van zorg Incidenteel of met enige regelmaat de zorg overdragen aan professionals of vrijwilligers is belangrijk om zelf even 'op adem te komen', het voorkomt overbelasting. Zo heeft u zelf de gelegenheid om op vakantie te gaan, een hobbyclub te bezoeken, een boek te lezen, of om iets anders te doen. We noemen dit ook wel respijtzorg. Veilig en vertrouwd wonen Voor uw naaste met dementie is een veilige en vertrouwde woonomgeving erg belangrijk. Er zijn allerlei aanpassingen aan uw huis mogelijk om het gevoel van veiligheid weer te vergroten, bv. door de inrichting van het huis eenvoudiger en overzichtelijker in te richten. Crisishulp Het kan voorkomen dat de fysieke of psychische toestand van uw naaste plotseling achteruitgaat. Of dat u als mantelzorger plotseling uitvalt. In dit soort acute situaties kan de medisch verantwoordelijke van uw naaste crisishulp inschakelen. De crisishulp is 24/7 beschikbaar. Mogelijke hulp is bv. tijdelijke opname in een verpleeghuis of inzet van acute zorg thuis. 6

7 BOEKENTIP: HANDBOEK VOOR KLEIN GELUK Dit boek is erop gericht om meer geluk in je leven te ervaren door middel van kleine dingen. Een gemakkelijk te lezen en vrolijk boek, geschreven in de vorm van een receptenboek. Het is met name gericht op vrouwelijke lezers die af en toe behoefte hebben aan inspiratie. De receptenindex is gegoten in vijftien verschillende behoeften, zoals bijvoorbeeld: buiten zijn, natuur, eenvoud, simpeler leven en inspiratieinzicht. Vrijwel elk recept eindigt met een verwijzing naar een of meer bij het 'recept' passende websites en/of literatuur. Auteurs: Maria Grijpma en Inge Jager ISBN ISBN WAT KUNNEN WE REGELEN? Op een moment in het leven kunnen de rollen van ouders en kinderen omdraaien. Omdat ouders ouder worden en lichamelijke en geestelijke gebreken krijgen, hebben ze vaak problemen bij het regelen van hun financiën. Via een notaris kan men voor dit veel voorkomende probleem een kundig advies inwinnen. Als ouders niet meer goed in staat zijn hun financiële belangen te behartigen, lopen zij risico ondoordachte beslissingen te nemen en kunnen daardoor zelfs slachtoffer worden van misbruik. Kinderen maken zich daar terecht zorgen om. Het is dan van belang de ouders daartegen te beschermen, maar hen tegelijk ook in hun waarde te laten. Ook moet er rekening mee worden gehouden dat een handtekening van een ouder niet meer wordt geaccepteerd als deze wilsonbekwaam is. Er zijn verschillende oplossingen. Levenstestament of volmacht Als ouders nog wilsbekwaam zijn is het verstandig om bij de notaris vast te leggen wie hun financiële belangen voortaan moet behartigen. Dat kan in een levenstestament of een algemene volmacht. Er wordt gekozen voor een levenstestament als de ouders meer dan hun financiële zaken willen regelen. Bijvoorbeeld als er een euthanasieverklaring gemaakt wordt. Of als zij willen vastleggen wat er met het huis en de spullen moet gebeuren, als zij naar het verpleeghuis gaan. Bewind Als ouders, bijvoorbeeld door dementie, hun financiële daden niet meer goed overzien is bewind de oplossing. Kinderen kunnen de rechter verzoeken om het vermogen van de ouder(s) door de rechter onder bewind te laten stellen. Er wordt dan een betrouwbare persoon tot bewindvoerder benoemd die opkomt voor de financiële belangen. Op tijd regelen We zien in de praktijk dat mensen (om begrijpelijke redenen overigens) vaak lang wachten met iets te regelen. Er moet dan, bijvoorbeeld als ouders naar het verpleeghuis gaan en hun huis te koop wordt gezet, met spoed bij de rechter een bewind worden aangevraagd. Dit gaat vaak minder snel dan gehoopt. Ons advies is daarom: kom op tijd naar ons toe om het onderwerp bespreekbaar te maken met uw ouders. Bron: 7

8 OVERZICHT STIPEPUNTEN ( Stipepunt Lemmer T: , E: Openingstijden: di uur en do uur Stipepunt Sneek T: , E: Openingstijden: di uur en do uur Stipepunt Drylts, T: , E: Openingstijden: wo. en vrij. van uur en tel. spreekuur op maandag uur Stipepunt Balk T: , E: Openingstijden: wo uur Stipepunt Bolsward, T: , E: Openingstijden: ma uur en do uur Stipepunt Wommels, T: , E: Openingstijden: wo uur Stipepunt Koudum, T: , E: Openingstijden: wo uur Algemeen, Stipepunten ZWF Telefoonnummer: AGENDA MANTELZORGACTIVITEITEN ALZHEIMER CAFE SNEEK: Wanneer : 21 januari, 18 februari, 18 maart,15 april, 20 mei (iedere derde dinsdag van de maand) Informatie: Mw. Rennie Niezink, tel , r.niezink@timpaanwelzijn.nl De Bolder huiskamergroep: Bijeenkomsten voor familieleden van mensen met psychische- of psychiatrische problematiek. Wanneer: 11 december, 22 januari, 5 maart 16 april Informatie: Mw. A. Vreeling, tel , agatha.vreeling@gmail.com CVA CAFE ZWF: Wanneer: 7 januari, 4 februari, 4 maart, 1 april, 6 mei (eerste dinsdag van de maand) Informatie: Mw. W. Bosma, tel wbosmaderapper@ziggo.nl MANTELZORG CAFE GAASTERLAN-SLEAT: voor data en/of meer informatie kunt u contact opnemen met: Mw. A. de Groot, tel , georgedegroot@online.nl PARKINSON CAFE FRIESLAND: Wanneer: 7 januari, 4 februari, 4 maart, 1 april, 6 mei (iedere eerste dinsdag van de maand). Informatie: Friese Wouden, tel specialistischcentrum@friesewouden.nl Heeft u vragen over zorg, welzijn en/of wonen? De Stipepunten staan in nauw contact met de gemeenten in Zuidwest Friesland. In de gemeente Sûdwest Fryslân kunt u vragen stellen bij de Wmo-loketten in Sneek, Bolsward en Workum. Tel of info@gemeenteswf.nl Bent u inwoner van de nieuwe gemeente De Friese Meren dan kunt u bellen met tel.nr ( let op geen kengetal!) of bezoek de website 8