MANTELZORG Stipepuntnieuwsbrief. Inhoud
|
|
- Jan van der Wolf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HIERBIJ ONTVANGT U DE (DIGITALE) NIEUWSBRIEF VOOR MANTELZORGERS. DEZE WORDT VERZONDEN AAN MANTELZORGERS DIE BEKEND ZIJN BIJ DE STIPEPUNTEN VAN ZUIDWEST-FRIESLAND. MET DEZE NIEUWSBRIEF WILLEN WE U INFORMEREN OVER ACTUELE ZAKEN RONDOM MANTELZORG. DE NIEUWSBRIEF VERSCHIJNT 3 KEER PER JAAR. In deze nieuwsbrief hebben we weer veel feiten, nieuwtjes en enkele interessante artikelen voor u verzameld. Deze keer hebben we het onderwerp 'autisme' centraal gezet. U vindt een uitgebreid interview met een moeder die twee autistische zonen heeft en u kunt lezen welke ondersteuningsmogelijkheden er voor autisme in onze omgeving zijn. We blikken terug op de gehouden themabijeenkomsten in oktober, een aanwezige mantelzorger heeft ons zijn ervaring toegestuurd. Boekentip: Met autisme valt goed te We hopen dat u, als mantelzorger uit onze regio, terug leven kunt kijken op een geslaagde 'Dag van de Mantelzorg'. Alle mantelzorgers uit de gemeente Súdwest Fryslân Dementie; het gesprek met een werden verrast toen vorige week een bloemetje/ presentje bij hen thuis werd bezorgd. Bij dit presentje zat een brief waarin de waardering werd uitgesproken voor de inzet van u, als mantelzorger. dementerende Agendaoverzicht Daarnaast zijn er tal van leuke activiteiten georganiseerd: in Piaam werd boer Jan onthuld als de 'mystery guest', was er een leuke zangworkshop waarna er gezamenlijk gegeten werd, Sneker mantelzorgers kregen een rondleiding in het Scheepvaartmusem en genoten daarna van een Chinees hapjes buffet, in IJlst ging men sportief met elkaar aan de wandel en genoten daarna in de Stadsherberg van een ijsbuffet en bij de Galamadammen was er een gezellige, geheel verzorgde High Tea. In de gemeente Lemsterland werden de mantelzorgers uitgenodigd om mee te gaan naar de Margriet Winterfair, in Wommels was er een gezellige bijeenkomst met workshops en lekkernijen en de mantelzorgers uit Gaasterlân-Sleat bezochten de Ald Fears Erf route. Foto impressie vanuit locatie Piaam Inhoud Verslag Dag van de Mantelzorg 2012 Autisme: een verhaal van een moeder Autisme: ondersteuningsmogelijkheden Verslag Themabijeenkomsten 'Mensen om je heen?' 1
2 INTERVIEW MET EEN MANTELZORGER 'HET WAS NIET ALTIJD MAKKELIJK' PINGJUM. Het is geen alledaags, doorsnee verhaal dat Anneke Giliam te vertellen heeft. Anneke, afkomstig uit Schettens, woont aan de landelijk gelegen Buitendijk, een eindje buiten Pingjum. De 54 jarige Anneke is echtgenote van Germ Giliam, een man die een druk loonbedrijf had, maar nu wat meer voor zichzelf is gaan doen. Ze is moeder van vijf kinderen en grootmoeder van twee kleinkinderen. Van de vijf kinderen wonen er nog twee thuis. In het voorjaar van 2012 is Anneke vrijwilligster geworden bij het Stipepunt in Bolsward en ze houdt zich daar bezig met het leggen van contacten en het registreren van mantelzorgers in de omgeving van Bolsward. Ze heeft het daar erg naar haar zin en kan in dit opzicht iets betekenen voor mantelzorgers, wat haar goed doet. Ook de nieuwe contacten vindt ze aangenaam. In haar privé bestaan kun je Anneke in zeker opzicht ook mantelzorger noemen, hoewel zij dat zelf niet zo ziet. Ik ben gewoon moeder, zegt ze nadrukkelijk. Het niet alledaagse verhaal van Anneke is dat van haar vijf kinderen (drie zonen en 2 dochters) twee zonen een autistische stoornis hebben. De oudste, Evert van 32 en de jongste, Hein van 19 jaar. Beide zonen hebben een andere vorm van autisme, waardoor het niet alleen moeilijk te herkennen was maar ook een compleet andere aanpak vergde en nog steeds vergt. EVERT Anneke vertelt: ik had drie dagen na de geboorte van Evert in de gaten dat er iets niet klopte. Maar ik was nog jong en wist nog niet zoveel. Het was het eerste kind dus dan kun je ook niet op je ervaring afgaan. Toch voelde ik wel dat er iets aan de hand was. Evert ontwikkelde zich als een kind met een zeer wisselend karakter. Het ene moment was alles goed en rustig, het andere moment kon hij in een onbegrijpelijke woede uitbarsten om een kleinigheid. Op de basisschool ging het helemaal mis met Evert. Er is toen gekozen voor het speciaal onderwijs in Sneek en daar is hij gebleven tot zijn 18 e (zie volgende pagina voor vervolg). WAT IS AUTISME? Autisme is een stoornis in de informatieverwerking in de hersenen. Informatie die binnenkomt wordt anders verwerkt bij mensen met autisme. Mensen met autisme verzanden vaak in de details en hebben moeite om samenhang en het grotere geheel te zien. Dat zorgt voor problemen in de sociale interactie en communicatie. Autisme is onzichtbaar en heb je levenslang. Er zijn verschillende vormen van autisme, bijvoorbeeld klassiek autisme, PDD-nos en Asperger, ook kan de ernst van het autisme per persoon erg verschillen. Waar de een zich met een duidelijke structuur in de dagelijkse gang van zaken en enige ondersteuning goed kan redden, heeft een ander veel begeleiding nodig bij alle facetten van zijn leven. PARTNERS EN FAMILIELEDEN Als je iemand in je directe omgeving hebt met autisme, kan contact met lotgenoten erg prettig zijn. Dit biedt enerzijds veel herkenning en anderzijds kun je elkaar tips en trucs geven hoe je er het beste mee om kunt gaan. Daarom heeft MEE Friesland lotgenotengroepen voor partners. En bij de Nederlandse Vereniging voor Autisme kun je terecht voor lotgenotengroepen voor broers en zussen, ouders en partners. Kijk voor meer informatie op (Bron: MEE FRIESLAND) 2
3 Evert heeft via deze school een stageplek gekregen bij kwekerij Drijfhout. Deze stage liep uit in een vaste baan bij dezelfde kwekerij. Evert vindt het heel fijn om bij Drijfhout te werken en het geeft hem de structuur die hij zo nodig heeft. Hij is nu 32, woont zelfstandig in Witmarsum en heeft naast zijn werk een WAJONG uitkering. Ik hou zo n beetje zijn eenpersoonshuishouden bij en verzorg ook zijn administratie. Verder probeer ik hem zo veel mogelijk los te laten. Het is mooi dat hij zich toch kan redden. Het was heel goed voor iedereen van het gezin dat hij op zijn 25ste het huis uit ging, want het was niet altijd gemakkelijk. Hij was heel sfeerbepalend hier in huis, ook voor de andere gezinsleden, de broers en zussen, was het niet gemakkelijk. Evert is een beetje een buitenbeentje, hij is heel erg op zichzelf, heeft eigenlijk geen vrienden. Wel fietst hij regelmatig en rijdt hij elk jaar de 11stedentocht. Hij maakt ook plannen om een keer naar Australië te gaan. Daar woont familie van ons. We hopen dat het nog een keer zal kunnen, dat zou voor Evert heel mooi zijn. HEIN De jongste van het vijftal, Hein, ontwikkelde zich aanvankelijk zonder noemenswaardige problemen. Pas op de middelbare school ging het duidelijk mis, vertelt Anneke. Hein had veel vriendjes, was een vrolijk kind maar op het Marnecollege ging het langzamerhand slechter met hem. Hij verzoop in het schoolsysteem, zijn vriendenkring werd kleiner en kleiner, hij zat bij voorkeur op de computer spelletjes te doen. Hein heeft het examen niet gehaald, ook niet het herexamen en kwam in een negatieve spiraal terecht. Wilde niets anders meer dan op de bank hangen. Uiteraard hebben we er hulp bij gehaald en de diagnose voor Hein bleek PDD NOS te zijn, een vorm van autisme. Toch was dat niet alles, Hein raakte ook in een langdurige psychose. We hebben veel gewandeld met hem, een magnetiseur geprobeerd. Het hele zorgcircuit kwam er aan te pas: niets hielp. Hein hoorde stemmen en zag dingen die er niet waren. Het resulteerde, na veel narigheid, in het verplicht nemen van medicijnen want anders zou opname volgen, meldde de behandelend psycholoog. Hein koos toen voor het gebruik van medicijnen en die hielpen. Hij werd rustiger en vond zichzelf weer een beetje terug. Hij heeft nu een persoonlijk begeleidster Aukje, die hem leert omgaan met al die verschillende gedachten, herinneringen en ervaringen in zijn leven. Die zitten in zogenaamde vakjes en mapjes, volgens zijn begeleidster, in zijn hoofd. Het kan zomaar ineens weer fout gaan als er een mapje met nare herinneringen open gaat. Hij is veel gepest op de middelbare school, iets wat hij nooit heeft gezegd. Hij ontkende het zelfs als ik hem daar naar vroeg. Ook de begeleiding van de psycholoog van het GGZ doet hem goed en vooral het verblijf op het dagcentrum in Wommels. Dat heet de MIK, en is een centrum voor dagstructurering voor jongvolwassenen met een autistische stoornis. Hij krijgt daar duidelijk structuur aangereikt en een goed dagritme. Hij is daar bezig met sociale vaardigheden en op het moment heeft hij ook een stageplek. We hebben zware jaren gehad. Ging het met de oudste beter, werd de sfeer in huis opnieuw bepaald door de ontwikkelingen van de jongste. Maar nu is Hein gelukkig veel opgewekter dan voorheen. Het gaat gelukkig de goede kant op met hem en hij pakt zelf weer dingen op. Natuurlijk gaat het dan ook beter met ons als heit en mem want als het met je kind niet goed gaat, gaat het met je als ouders ook niet goed. Zo zijn ouders met hun kinderen verbonden. 3
4 ANNEKE Tussen alle klippen door heeft Anneke vaak het wiel zelf moeten uitvinden als het om de juiste diagnose en behandelingen ging van haar zonen. Dat heeft haar wel vindingrijk en ervaren gemaakt. Ook heeft ze nog kans gezien om een vakopleiding tot Psychosociaal Therapeut te volgen. Deze opleiding heeft haar veel voldoening gebracht en veel inzichten gegeven. Het was heel goed voor haar eigen persoonlijke ontwikkeling. Ze wil binnenkort heel graag opnieuw met haar praktijk beginnen. Ze houdt ook van wandelen en trommelen. Trommelen bij de Pingjumer damesslagwerkgroep Hardslag. Heerlijk, zegt ze, daar kan ik heel veel in kwijt. Lekker alles van je af slaan! En wandelen is ook een goede manier om je hoofd leeg te maken. Anneke is trots op haar kinderen, op alle vijf. De andere zoon Frank en de twee dochters Sippie en Ineke doen het goed in het leven. Het was heus niet zo dat altijd alles om Evert en Hein draaide maar het is wel een feit dat deze twee jongens een grote stempel hebben gedrukt op veel dingen. Voor iedereen binnen het gezin was en is het een leerschool, een spiegel die je krijgt voorgehouden. Ik weet niet of het voorbestemd is, dat wij deze kinderen hebben gekregen, misschien wel, wie zal het zeggen. Ik weet wel dat we er nu het beste van moeten maken en dat we niet te veel in de toekomst moeten kijken. Daar kom je wel achter. Ik denk wel dat de huidige maatschappij heel ver is afgedwaald van het gewone bestaan. Alles is jachtig en vluchtig en snel. We zijn allemaal te ver verwijderd geraakt van onszelf. Ik geloof absoluut dat deze kinderen met problemen ons een spiegel voorhouden. Zij zijn eerlijk en verlangen ook van de ander eerlijkheid, zij spelen geen toneel. Zij voelen beter dan wij aan wat zuiver en oprecht is. Zij gaan niet mee, of kunnen niet mee in de snelle en anonieme maatschappij en dat uit zich in hun levenspatroon. Voor ouders en verzorgers is het een belangrijke taak om zo duidelijk en eerlijk mogelijk tegen ze te zijn. Onduidelijkheid maakt het voor deze kinderen alleen nog maar ingewikkelder dan het al is. Het zijn hele bijzondere kinderen en ze worden ook wel eens Nieuwetijdskinderen genoemd. Je zult het misschien niet geloven maar diep van binnen, op zielsgebied, zijn deze kinderen ons ver vooruit, ze zijn ontzettend wijs. Het zijn hele bijzondere mensen. Tot slot zegt ze nog: Natuurlijk doet het pijn als je ziet dat leeftijdsgenoten van Evert en Hein zich ontwikkelen tot onafhankelijke en zelfstandige mensen die slagen in de maatschappij. Op dat soort momenten denk ik wel eens met zorg en verdriet aan de toekomst. Als wij er niet meer zijn bijvoorbeeld, hoe zal het dan met ze gaan? Want wat of hoe ze ook zijn, je wilt dat het goed met ze gaat. Je houdt van ze, onvoorwaardelijk. Tekst: Tine Hekker / oktober 2012 AUTISMECONSULENT - Mijn puber met Asperger dreigt te ontsporen. Kan ik hier eens met iemand over praten? - Ik vermoed dat mijn kind autisme heeft. Hoe kom ik erachter of dit zo is? - Ik zoek andere mensen met autisme om samen mee te sporten. - Mijn kleinkind heeft autisme. Waar kan ik informatie vinden? Met deze en andere vragen kunt u terecht bij het Autismeconsult van MEE Friesland. U vindt het Autismeconsult op de website u kunt ook mailen naar autisme@meefriesland.nl. Binnen een week krijgt u antwoord. Dat kan via de mail zijn, maar ook telefonisch of middels een afspraak bij ons op kantoor. Afhankelijk van uw vraag en uw wensen. Voor meer informatie over wat MEE Friesland voor u kan doen, kunt u bellen naar , u kunt de website bezoeken of u kunt mailen naar info@meefriesland.nl. 4
5 Boekentip: Met autisme valt goed te leven! een praktisch boek voor ouders, partners en hulpverleners Steeds meer kinderen, vooral jongens, krijgen de diagnose autisme. Een diagnose waar prima mee te leven valt, maar waar ouders en partners best een handleiding bij kunnen gebruiken. Met autisme valt goed te leven! is een gids die begrip kweekt voor de problemen waar iemand met autisme mee te maken heeft, maar bovenal een boek met tips om deze dagelijkse problemen te leren hanteren. Onmisbaar voor ouders, familieleden, leerkrachten en vrienden. Auteur: Rob Broersen & Lise Van De Kamp Co-auteur: Lise Van De Kamp Kosmos Uitgevers,mei 2012 ISBN10: DEMENTIE HET GESPREK MET EEN DEMENTERENDE Dementie heeft een grote invloed op het leven van mensen en hun directe omgeving. Iemand met dementie wordt steeds afhankelijker van anderen naarmate het ziekteproces vordert. Ook voor de mantelzorger is dit ingrijpend. Hij of zij krijgt te maken met een continu proces van verlies en veranderende zorgtaken. VERWARRING VOORKOMEN Een gesprek met iemand met dementie kan erg verwarrend zijn. Vaak eindigt het in een verhaal waar geen touw aan vast te knopen is. Hoe kunt u begrijpen wat iemand met dementie precies bedoelt? En hoe kunt u ervoor zorgen dat hij of zij u begrijpt? Rustig en duidelijk spreken is belangrijk, maar ook uw lichaamshouding helpt de persoon met dementie om u te begrijpen. LICHAAMSTAAL ZEGT VEEL De lichaamstaal van iemand met dementie kan u veel vertellen. Lichaamstaal laat zien hoe hij of zij zich voelt als diegene het niet kan zeggen. Probeer altijd uit te vinden wat de persoon met dementie duidelijk probeert te maken met het gedrag. Reageer op de gevoelens die erachter zitten. Sluit zo veel mogelijk aan op deze gevoelens en neem ze serieus. FANTASIE WORDT WERKELIJKHEID Als u iemand met dementie iets vraagt, krijgt u vaak een antwoord dat niet klopt. Ga er altijd van uit dat het niet bewust om een leugen gaat. Fantasie kan het gebrek aan herinneringen soms camoufleren. Deze fantasie wordt uiteindelijk gezien als de werkelijkheid. 5
6 WAAR KAN IK OVER PRATEN? Onthoud dat het doel van het gesprek is veranderd. Informatie uitwisselen of elkaar op de hoogte houden is door de geheugenstoornis vaak niet meer mogelijk. Iemand met dementie onthoudt wellicht niet wat u zegt, maar geniet er wel van als u enthousiast over iets vertelt. Probeer te praten over dingen die hij of zij op hetzelfde moment kan horen, zien, ruiken, voelen of aanraken. Waarover u het beste kunt praten, is een kwestie van proberen. Meestal verlopen gesprekken over 'vroeger' het beste. Zij verhogen ook het zelfvertrouwen van de persoon met dementie. Bron en meer informatie: TIPS VOOR EEN GESPREK Als u de persoon met dementie vraagt om iets te doen, kunt u dat het beste doen vlak vóór het moment dat het moet gebeuren. Korte en gerichte vragen komen beter over dan meerkeuze- of open vragen. Vragen naar het 'waarom' kunt u beter vermijden. Mensen met dementie zijn, net als iedereen, bang om te falen. Formuleer een vraag altijd zo dat de kans op falen het kleinst is. Vergissingen corrigeren heeft geen zin, omdat iemand met dementie nauwelijks iets onthoudt. Daarom stelt hij ook veelvuldig dezelfde vragen. U kunt zich daar het beste bij neerleggen. Het confronteren met vergissingen kan iemand met dementie onzeker en angstig maken. Hoe u iets zegt, is vaak belangrijker dan wat u zegt. Probeer oogcontact te houden met de persoon met dementie. Praat met uw handen, gezicht en ogen. Let ook op de toon van uw stem. 'MENSEN OM JE HEEN' THEMABIJEENKOMSTEN GOED BEZOCHT Circa. 65 mantelzorgers bezochten in oktober jl. de door de Stipepunten georganiseerde themabijeenkomsten in Bolsward en Harich. Zowel in het voorjaar als in het najaar organiseren we dit soort bijeenkomsten en het is mooi dat we met ons allen ervaren dat die zeker in de behoefte voorzien. Ook volgend jaar staan ze weer op de agenda en binnenkort gaan we weer bezig om de onderwerpen voor volgend jaar te bepalen. Heeft u voor ons een tip? Wij horen dit graag van u. Hieronder geven we nog een korte impressie van de bijeenkomsten in oktober. SOCIAAL ISOLEMENT EN HET BELANG VAN SOCIALE NETWERKEN OM JE HEEN Mensen hebben elkaar nodig. Met een goed sociaal netwerk leven we gezonder, bereiken we meer en oordelen we positiever over ons leven. Mensen die kwetsbaar zijn of in een kwetsbare situatie verkeren zoals b.v. mantelzorgers die langdurig voor hun partner of familielid zorgen, kunnen de steun van familie, bekenden en vrienden goed gebruiken. Voor b.v. gezelschap of praktische en emotionele steun. Natuurlijk heeft niet iedereen evenveel behoefte aan sociale contacten, maar wie een klein netwerk heeft, kan zich sneller eenzaam of buitengesloten voelen of het gevoel krijgen alles alleen te moeten doen. Als iemand langdurig sociaal geïsoleerd is, groeit vaak de behoefte aan een vaste groep mensen om zich heen die eens kunnen bijspringen en/of die iets leuks willen gaan ondernemen met de mantelzorger. Helaas brokkelt het sociale netwerk van mensen in kwetsbare situaties vaak geleidelijk af en meestal ontbreekt het initiatief of de energie 6
7 om dit tegen te gaan. Dit afbrokkelen gaat veelal ook zeer sluipend, zo geleidelijk dat het in de eerste instantie niet CURSUS NATUURLIJK EEN NETWERK De cursus Natuurlijk een Netwerk, is een praktische aanpak voor mantelzorgers en/of andere verzorgers, die hun contacten willen versterken of uitbreiden. Voor aanspraak, gezelligheid of voor praktische hulp. In 7 bijeenkomsten wordt stap voor stap, samen met een netwerk coach, bekeken hoe uw netwerk uit te breiden is. Deze cursus lost niet uw problemen op, maar vergroot wel uw kansen op het ontmoeten van nieuwe mensen of het benutten van huidige contacten. Voor u zelf, of voor degene voor wie u zorgt. De netwerk coach geeft u tijdens de cursus; een luisterend oor, een frisse blik, hulp bij regelwerk, extra steun in de rug en praktische adviezen. Deze cursus wordt gegeven door MEE Friesland, mocht u vragen hebben over deze cursus of wilt u zich opgeven dan kunt u bellen naar het volgende telefoonnummer en vragen naar Ineke Meijers. opvalt, totdat men ontdekt er alleen voor te staan. Voor de buitenwereld lijkt het vaak alsof men zich er in berust en zelf kan men het gevoel krijgen dat niemand wil of kan helpen. Men weet niet meer hoe andere mensen betrokken kunnen worden of hoe je daadwerkelijk iemand anders om hulp kunt vragen Een beroep doen op anderen wordt vaak ervaren als beschamend of zwak. Ook kan meespelen dat men graag onafhankelijk wil blijven. SFEERIMPRESSIE van de Bijeenkomst mantelzorgers op 18 oktober j.l. in Hotel Landgoed Welgelegen te Harich ( door bezoeker dhr. H. Woudstra) De bijeenkomst werd bezocht door ca. 30 mantelzorgers uit de regio. Nadat allen bij de ontvangst waren voorzien van koffie of thee werd de bijeenkomst met een hartelijk welkom geopend door mevr. Hoekstra van Timpaan. Als eerste liet zij de aanwezigen kennis maken met de aanwezige Stipepunt vrijwilligsters. Het was jammer dat de Stipepuntvrijwilligsters uit Balk als gevolg van andere verplichtingen niet aanwezig konden zijn. Na deze opening gaf mevr. Hoekstra het woord aan mevr. de Haan van MEE. Na enige inleidende mededelingen werden de aanwezigen in groepjes van twee personen verdeeld waardoor een ieder met die gesprekspartner de persoonlijke problematiek van het mantelzorger zijn eens nader onder de loep kon nemen. Hierna werden in geanimeerde gesprekken bijzondere omstandigheden besproken, althans voor zover een ieder dat voor nadere bespreking relevant vond. Na deze gedachte-uitwisseling volgde een kleine pauze waarin we een heerlijke versnapering kregen aangeboden. Hierna kreeg een ieder een formulier waarop kon worden aangegeven in hoeverre men beschikte over een netwerk. De belangrijkheid van de in dit netwerk vermelde personen kon worden aangegeven door ze een plaats de bieden in de diverse vierkanten rondom de mantelzorger. Dit werd mooi zichtbaar op het bijgeleverde formulier. De uitkomsten hiervan waren toen weer onderwerp van gesprek. Hierna werd deze, beslist als positief ervaren en goed bezochte, bijeenkomst besloten door mevr. Hoekstra en zij wenste zij een ieder wel thuis. Wilt u REAGEREN op deze nieuwsbrief of wilt u geen nieuwsbrief meer ontvangen? Dan kunt u bellen met het Stipepunt bij u in de buurt. Bij geen gehoor kunt u bellen met Timpaan Welzijn: of mailen naar info@stipepunt.nl. 7
8 OVERZICHT STIPEPUNTEN ( Stipepunt Lemmer T: , E: Openingstijden: di uur en do uur Stipepunt Sneek T: , E: Openingstijden: wo uur en do uur Stipepunt Drylts, T: , E: Openingstijden: wo. en vrij. van uur en tel. spreekuur op maandag uur Stipepunt Balk T: , E: Openingstijden: wo uur Stipepunt Bolsward, T: , E: Openingstijden: ma uur en do uur Stipepunt Wommels, T: , E: Openingstijden: wo uur Stipepunt Koudum, T: , E: Openingstijden: wo uur Algemeen, Stipepunten ZWF Telefoonnummer: AGENDA MANTELZORGACTIVITEITEN ALZHEIMER CAFE SNEEK - Wanneer : 15 januari, 19 februari,19 maart, 16 april (derde dinsdag van de maand) Informatie: Mw. Rennie Niezink, tel , r.niezink@timpaanwelzijn.nl De Bolder huiskamergroep- bijeenkomsten voor familieleden voor mensen met psychische- of psychiatrische problematiek. Wanneer: 12 december, 23 januari, 6 maart, 17 april, 29 mei Informatie: Mw. A. Vreeling, tel of via agatha.vreeling@gmail.com CVA CAFE ZWF - Wanneer: 8 januari, 5 februari, 5 maart, 2 april ( eerste dinsdag van de maand) Informatie: Mw. W. Bosma, tel , j-bosma@versatel.nl MANTELZORG CAFE GAASTERLAN-SLEAT Voor data en/of voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Mw. A. de Groot, tel , mantelzorg-adegroot@orange.nl PARKINSON CAFE FRIESLAND - Wanneer: 8 januari, 5 februari, 5 maart, 2 april ( eerste dinsdag van de maand). Informatie: Friese Wouden, tel , specialistischcentrum@friesewouden.nl WMO- LOKETTEN De Stipepunten staan in nauw contact met de Wmo-loketten in Zuidwest Friesland. Bij het Wmo-loket kunt u terecht voor hulp bij of informatie en advies over zorg, welzijn en wonen. De Wmo-loketten bevinden zich in Balk, Bolsward, Lemmer, Sneek en Workum ( of info@gemeenteswf.nl). 8
De mantelzorg DER LIEFDE
De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieHULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER
Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein Zorgen voor een ander, dan doe je gewoon.. Maar soms is een beetje hulp en steun meer dan welkom! In Nieuwegein
Nadere informatieHoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:
Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van
Nadere informatieDe muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.
De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieJEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,
Nadere informatiePresentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis
Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden
Nadere informatieImpact op zijn. leven
Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieTraining & themabijeenkomsten 2017
Training & themabijeenkomsten 2017 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 10 11 Trainingen en themabijeenkomsten voor uw ontwikkeling Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieOntmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers
Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb
Nadere informatieSteunpunt Mantelzorg Veenendaal
Steunpunt Mantelzorg Veenendaal Omdat u belangrijk bent! Omdat jij belangrijk bent! 1 Zorgt u langdurig en onbetaald voor een naaste die extra hulp nodig heeft? Zorgt u bijvoorbeeld voor een ouder, partner,
Nadere informatieDigitale Nieuwsbrief Stipepunten Zuidwest Friesland
Digitale Nieuwsbrief Stipepunten Zuidwest Friesland Hierbij ontvangt u de derde digitale nieuwsbrief Stipepunten Zuidwest Friesland. Deze nieuwsbrief geeft informatie over zaken rondom vrijwilligerswerk,
Nadere informatieHoe Yulius jongeren met autisme kan helpen
Jongeren Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Vragen? Voor wie is deze brochure? Je hebt deze brochure gekregen omdat je autisme hebt of nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius
Nadere informatieMantelzorg & mantelzorgondersteuning
Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Zorgt u voor een naaste
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding. Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent. Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent
Kind-In-Zicht Inhoudsopgave Inleiding Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent Als je een tiener en tussen 9 en 12 jaar bent Als je een puber en tussen
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieKOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen
KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?
Nadere informatieKinderen. Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen
Kinderen Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen Voor wie is dit boekje? Je hebt dit boekje gekregen omdat je autisme hebt of omdat je nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius
Nadere informatieInformatie voor mantelzorgers in Veenendaal
Informatie voor mantelzorgers in Veenendaal 1 Zorgt u meer dan 4 uur per week voor iemand die extra zorg nodig heeft? Duurt deze zorg al langer dan 3 maanden? Doet u dit vanuit een persoonlijke band met
Nadere informatieIk heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...
Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me
Nadere informatieIs iemand in jouw omgeving verslaafd?
Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieSteunpunt Mantelzorg Veenendaal
Steunpunt Mantelzorg Veenendaal Omdat u belangrijk bent! Omdat jij belangrijk bent! 1 Zorgt u langdurig en onbetaald voor een naaste die extra hulp nodig heeft? Zorgt u bijvoorbeeld voor een ouder, partner,
Nadere informatieMANTELZORG Stipepuntnieuwsbrief. Inhoud
HIERBIJ ONTVANGT U DE (DIGITALE) NIEUWSBRIEF VOOR MANTELZORGERS. DEZE WORDT VERZONDEN AAN MANTELZORGERS DIE BEKEND ZIJN BIJ DE STIPEPUNTEN VAN ZUIDWEST-FRIESLAND. VIA DEZE NIEUWSBRIEF WORDT U GEINFORMEERD
Nadere informatiewaardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen,
Zwolle Rapportage Mantelzorg in beeld Resultaten uit onderzoeken onder mantelzorgers 2012 en 2014 De gemeente Zwolle wil de positie van de mantelzorger versterken en hun taak verlichten. Met de komst van
Nadere informatieAdvies en steun voor uw kind en uzelf
Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft
Nadere informatieProbleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.
ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,
Nadere informatieLEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN
In deze huiswerkopdracht wordt uitgelegd wat leefregels en ik-ben-opvattingen zijn en het belang ervan bij het doorbreken van gewoontepatronen. Een voorbeeld van Marjolijn illustreert hoe leefregels en
Nadere informatieVoor mantelzorgers en vrijwilligers
Voor mantelzorgers en vrijwilligers Cursus en Thema 2014 VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 3 In drie bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse
Nadere informatieCursus en Thema 2015. voor mantelzorgers en vrijwilligers
Cursus en Thema 2015 voor mantelzorgers en vrijwilligers VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 4 In vier bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse
Nadere informatieDe Kopgroep in Nieuwegein. Praten over en omgaan met uw dementie
De Kopgroep in Nieuwegein Praten over en omgaan met uw dementie "In het begin vond ik het eng", vertelt Pieter. "Nu zeg ik het gewoon tegen iedereen: Ik heb Alzheimer." Omgaan met dementie Sinds de diagnose
Nadere informatieZingeving op MAAT. Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat?
Zingeving op MAAT Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat? Hoe maken we het hard? Aandacht voor levensvragen en ouderen in zorg en welzijn Expertisenetwerk Levensvragen en
Nadere informatieOndersteuning en activiteiten voor mantelzorgers
0 Ondersteuning en activiteiten voor mantelzorgers Workshops en bijeenkomsten Individuele begeleiding Mantelzorg, wat is dat? Je bent mantelzorger wanneer je de zorg voor een familielid of een bekende
Nadere informatieTraining & themabijeenkomsten 2018
Training & themabijeenkomsten 2018 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 9 11 11 Trainingen en themabijeenkomsten - Het hoe en waarom Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers
Nadere informatieNa de opname Intensive Care/High Care voor Kinderen
Na de opname Intensive Care/High Care voor Kinderen Beste ouders en/of verzorgers, Inmiddels ligt de opname van uw kind op de Intensive Care achter u en bent u weer thuis, op de verpleegafdeling of in
Nadere informatieEIGEN BLOED Over moeders die hun kind afstaan ter adoptie
EIGEN BLOED Ik zie het koppie al, zegt de huisarts tegen de dertienjarige Henny Paniek Ze kwam bij hem vanwege buikpijn Dan gaat alles razendsnel Met een ambulance wordt Henny naar het ziekenhuis gebracht
Nadere informatieWist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief:
Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015 In deze nieuwsbrief: Wist je dat... Thema's en cursussen in maart Lezersvraag: "Moet ik mijn zoon verplichten met andere kinderen te spelen?" Mamatijd Moeders
Nadere informatieNieuwsbrief Mantelzorg Uitgave nr. 4 oktober 2012
Nieuwsbrief Mantelzorg Uitgave nr. 4 oktober 2012 Inhoud: Nieuws vanuit Steunpunt Mantelzorg Agenda oktober november - december Dag van de Mantelzorg 2012 Terugblik van het respijtweekend Nieuws vanuit
Nadere informatieVRIJWILLIGE INZET EN MANTELZORG
HIERBIJ ONTVANGT U DE DIGITALE NIEUWSBRIEF VRIJWILLIGE INZET EN MANTELZORG VAN DE STIPEPUNTEN ZUIDWEST FRIESLAND. DE NIEUWSBRIEF GEEFT ZICHT OP HET WERK VAN DE STIPEPUNTEN EN GEEFT NIEUWS EN ACTUELE ONTWIKKELINGEN
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieIk heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?
Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieTraining & themabijeenkomsten
Training & themabijeenkomsten voor mantelzorgers Inhoudsopgave 3 4 6 Trainingen en themabijeenkomsten - Hoe werkt het? Trainingen Themabijeenkomsten Over VIT-hulp bij mantelzorg VIT-hulp bij mantelzorg
Nadere informatieU ZORGT VOOR EEN ANDER, EN WIE IS ER VOOR U? STEUNPUNT MANTELZORG DE BILT
U ZORGT VOOR EEN ANDER, EN WIE IS ER VOOR U? STEUNPUNT MANTELZORG DE BILT Steunpunt Mantelzorg De Bilt is onderdeel van MENS De Bilt, www.mensdebilt.nl. Maatschappelijke ondersteuning in de zes kernen
Nadere informatieNieuwsbrief voor mantelzorgers Stipepunten Zuidwest Friesland Zuidwest Friesland
Nieuwsbrief voor mantelzorgers Stipepunten Zuidwest Friesland Zuidwest Friesland Hierbij ontvangt u de (digitale) nieuwsbrief voor mantelzorgers. Deze wordt verzonden aan mantelzorgers, die bekend zijn
Nadere informatieEenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg
Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te
Nadere informatieik? Houd je spreekbeurt over GGNet
ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?
Nadere informatieCursusgids 2016 Den Helder & Schagen
MEE & de Wering Cursusgids 2016 Den Helder & Schagen 1 Weerbaarheid & sociale vaardigheden Voor kinderen van 9 12 jaar (basisschool) Het hoofddoel van de cursus Ho, tot hier en niet verder! is het bevorderen
Nadere informatieU zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?
U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw
Nadere informatieMinters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg
Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,
Nadere informatieThema s voor het Alzheimer Café. Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek
Thema s voor het Alzheimer Café Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek Medische aspecten Wat is dementie? Medische aspecten Verschillende
Nadere informatieWelkom bij GGNet Jeugd! Informeren en deelnemen
GGNet Jeugd Ook voor u! Wat kan en mag u van GGNet Jeugd verwachten? Informatie voor ouders en andere direct betrokkenen van kinderen en jongeren die in behandeling zijn bij GGNet Jeugd 2 Als moeder vind
Nadere informatieSusanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten
Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieLuisteren naar de Heilige Geest
Luisteren naar de Heilige Geest Johannes 14:16-17 En Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen,
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieMantelzorg en mantelzorgondersteuning
Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg en mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Mantelzorg en mantelzorgondersteuning
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieOuderen en seksualiteit:
Ouderen en seksualiteit: een oud taboe of een sexy verhaal? Vaak denken jongeren dat mensen van boven de 60 geen seks meer hebben, of daar toch zeker niet van genieten. Niets is minder waar. Maar ook in
Nadere informatieMensen met afasie hebben moeite met taal, maar zij zijn niet gek!
Afasie Logopedie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, bijvoorbeeld na een beroerte of CVA (hersenbloeding, herseninfarct). In deze folder leest u hoe afasie ontstaat en
Nadere informatieSchizofrenie. Leven in een andere wereld. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie
ggz voor doven & slechthorenden Schizofrenie Leven in een andere wereld Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie Herkent u dit? Denkt u wel eens dingen te zien
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieWANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT
WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatiezorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm
zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke
Nadere informatieWat is er in uw situatie veranderd dat u juist nu naar het loket komt?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 9. Startvraag A B C D E F G H Start van het proces: Klant komt in het loket Startvraag Waar kan ik u mee helpen? Antwoord van de klant De klant vertelt zijn verhaal in zijn eigen
Nadere informatieVrijwillige hulp Maatjes Ontmoeten Mantelzorg
Met elkaar, voor elkaar! Vrijwillige hulp Vrijwilligers zijn mannen en vrouwen die om een ander denken. Zij voelen zich betrokken bij hun medemens. Vrijwilligerswerk is voor hen een keuze. Ze zijn blij
Nadere informatieROFFELTJE. Hij ziet het niet
Spechtstraat 49, 3853 VA, Ermelo, 0341-552284 ROFFELTJE > Hij ziet het niet Vol vertrouwen legt hij zijn kleine bruine handjes in die van mij. Ik heb zwarte Piet gezien vertelt hij me met glanzende bruine
Nadere informatieNIEUWSBRIEF Jaargang 25, extra aflevering 22 juni 2015 www.basisschooldeboemerang.nl e-mail: info@basisschooldeboemerang.nl
NIEUWSBRIEF Jaargang 25, extra aflevering 22 juni 2015 www.basisschooldeboemerang.nl e-mail: info@basisschooldeboemerang.nl DOORSCHUIVEN GROEPEN Op maandag 29 juni en donderdag 2 juli worden de groepen
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd
Nadere informatieIrma Steenbeek VERSTAG
Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van
Nadere informatieADHD. en kinderen (6-12 jaar)
ADHD en kinderen (6-12 jaar) ADHD, DAAR BEN JE NIET BLIJ MEE Als je bij het buitenspelen een blauwe plek oploopt, dan zit je daar niet mee. Meestal is-ie na een paar dagen weer weg. Bij ADHD is dat anders,
Nadere informatieMEE: PARTNER IN HET CJG
1e kwartaal 2016 MEE: PARTNER IN HET CJG MEE ondersteunt mensen met een beperking zodat zij mee kunnen doen in de samenleving. Wij helpen iedereen (weer) grip op hun leven te krijgen, onder andere door
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieJudith Suyling. kindertherapie ouderbegeleiding. Poppenkast
Judith Suyling kindertherapie ouderbegeleiding Poppenkast 023 525 33 28, Bloemendaal kindertherapie@judithsuyling.nl Nadenken op een bankje Lang geleden, toen Judith nog een klein meisje was, zat zij eens
Nadere informatieGemaakt door: Kelly.
De kanjertraining. Gemaakt door: Kelly. Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding. 2 Wat is de Kanjertraining? 3 Hoe en wanneer is de Kanjertraining ontstaan? 4 Wanneer ga je naar de Kanjertraining? 6 Welke stappen
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Jeugd & Gezin
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Jeugd & Gezin We redden het niet met de opvoeding van ons kind. Is er iemand bij wie we terecht kunnen? Iemand die ons begrijpt? Ons kind heeft een beperking,
Nadere informatieAfasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er
Nadere informatieAchtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1
Achtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1 Er zijn leuke en fijne momenten in de opvoeding, maar ook moeilijke en zware momenten. Deze moeilijke momenten hebben soms te maken met een bepaalde fase
Nadere informatieZorg. Omdat een andere blik je leven verrijkt
Zorg vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt Je kind heeft autisme Je kind blijkt autisme te hebben. Waarschijnlijk had je al langere tijd een vermoeden. Ouders weten vaak al vroeg dat hun
Nadere informatieWe stellen de resultaten graag aan u voor op een informatievergadering. U zult hiervoor worden uitgenodigd in de loop van het najaar van 2009.
Betreft: bevraging jonge gezinnen in Herent Mogen wij een beetje van uw tijd vragen voor deze vragenlijst? Deze enquête kunt u anoniem invullen. De vragenlijst bestaat uit drie delen: een eerste algemeen
Nadere informatieVrijwilligers maken het verschil. Word ook vrijwilliger bij Zorggroep Almere!
Vrijwilligers maken het verschil Word ook vrijwilliger bij Zorggroep Almere! Mark, Hanneke en Carola zijn drie enthousiaste vrijwilligers van Zorggroep Almere. Mark is lid van de Cliëntenraad, Hanneke
Nadere informatieIedereen heeft een eigen verhaal
informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatiehoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb
hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieNieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen
Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrije tijd & Sport
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrije tijd & Sport Ik wil graag dat mijn kind leert zwemmen, maar hij past niet in zo n grote groep. Kan het ook anders? Er is vast wel een (gezelligheids)
Nadere informatieKinderen op bezoek op de intensive care
Kinderen op bezoek op de intensive care Handreiking voor ouders mca.nl Inhoudsopgave Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 1 Hoe bereid
Nadere informatie