Schil isolatie voor Orduynenstraat 86

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Schil isolatie voor Orduynenstraat 86"

Transcriptie

1 Schil isolatievoor Orduynenstraat86 EenafgewogentoepassingvandeTriasEnergeticabij eenbestaandewoning MarjadeHart MarcelNooijen MichaelUrlings OkkovanderKam TomGodefrooij s Hertogenbosch,8april2013

2 Inhoudsopgave 1. EnergieNul73alsmaatschappelijkeopgave Desituatie Devarianten...6 Variant Variant0a... 6 Variant1:PassiefHuis... 9 Variant2:NaarActief Variant3:BehoudAanzicht Variant4:BehoudAanzicht Variant5:BehoudAanzicht Variant6:BehoudAanzicht Variant7:Voorzetgevel Discussieenconclusies...16 Colofon

3 1. EnergieNul73alsmaatschappelijkeopgave Indeuitdagingomdesamenlevingteverduurzamenspeeltenergieverbruikeenessentiële rol.deeisengesteldaande energieprestatie vannieuwbouwwoningenwordensteeds hoger.maarhoeduurzaamweookbouwen,hetgrootstedeelvandewoningenvoorde komendevijftigjaarstaateral.endekwaliteitvandezebestaandewoningvoorraadqua energieprestatieismatigtotslecht.duurzaamgebouwdenieuwbouwzalonvoldoendezijn omdegewensteenergiebesparingsdoelentebereiken.degrootsteopgaveishet verduurzamenvandebestaandevoorraad.engezienhethogeaandeeleigenwoningbezitis eeninzetvanparticulierewoningeigenarennodigom(eensubstantieeldeelvan)de bestaandewoningvoorraadteverduurzamen.deintroductievanenergielabelswaseen eerste(kleine)stapomhetenergiebewustzijnvanwoningeigenarenteverhogen. Indeaanpakvandeverduurzamingvanhetenergieverbruikgeldtdezogenaamde trias energetica.deze trias geefteenrangordeweervandetenemenstappenomtekomentot eenverminderdberoepopfossielebrandstoffen.deeerstestapishetzoveelmogelijk verminderenvandeenergievraag.detweedestapiszoveelmogelijkinderesterende energiebehoeftevoorzienmetduurzame(ofhernieuwbare)energiebronnen.envoorzover hetgebruikvanfossielebrandstoffenonontkoombaarblijftwordentenslottemaatregelen genomenomdieenergiezoefficiëntmogelijktegebruiken. Ookvoordebestaandewoningvoorraadheeftdeze triasenergetica alsconsequentiedat menallereerstzoumoeteninzettenopmaximalewoningisolatie.datkomtneerophet isolerenvande schil :degevels,debeganegrondvloerenhetdak.woningcorporaties kunnendatgrootschaligaanpakken,waarbijhetaanzichtvandebetreffendewoningenin wisselendematemeerofminderverandert.maardeminofmeerindustriëleenseriële aanpakvangrotewoningverhuurdersisvoorparticulierewoningeigenarenniethaalbaar. Particulierewoningbezittersdiehunhuisvergaandwillenisolerenzullenbinnendeeigen financiëlemogelijkhedenendeeigenvoorkeurenquacomfortenesthetiekkomentoteen eigenkeuzevanmaatregelen.alswedenoodzaakvanhetisolerenvanparticuliere woningenaccepteren,zullenweookmoetenaccepterendatdeuitvoeringdaarvandivers zalzijn.ditzalonvermijdelijkleidentoteendoorbrekingvandebestaandeeenvormigheid binnendenaoorlogsewijkenuitmetnamedejaren 50, 60en 70toenwoningisolatienog geenissuewas.dezevisueledifferentiëringvanbestaandewijkenkunnenwezienalseen probleem(veranderingvanhetbestaandebeeld)ofalseenkans(verscheidenheidals kwaliteit).janejacobs 1 zouhetwelweten!! IndezecontextzienwehetSEV/Platform31 programma Lokaalallelichtenopgroen en debosscheinvullingmethetprojectenergienul73.ditprojectisgerichtophetverbeteren vandemarktomstandighedenvoorparticulierewoningbezittersendaagthenuitomde eigenwoning energie neutraal temaken.hetprogrammaiseenexperimentenmoet 1 JaneJacobs,DoodenlevenvangroteAmerikaansesteden,Newyork1993,Amsterdam

4 voorbeeldenenlessenopleverenvoorparticulierewoningeigenarendiedekomendejaren deenergieprestatievanhunwoningsubstantieelwillenverbeteren. Ditrapportgeeftinzichtinhetzoekprocesnaarhetjuistemaatregelenpakketvooreen specifiekewoning:orduynenstraat86in s Hertogenbosch.Hetiseenhandreikingaande Gemeente s Hertogenboschomtekomentoteenverantwoordeafwegingwaareen spanningzoukunnenontstaanmetanderebeleidsvelden. 4

5 2. Desituatie DewoningdieindezerapportagecentraalstaatishetpandOrduynenstraat86te s Hertogenbosch.Hetgaatomeenhoekwoningineenbouwblokjevanviermeteen grondoppervlakvan6x7meter,opgeleverdin1960.momenteel(nadatkamervloeren spouwzijngeïsoleerd)heeftdewoningeenenergielabeld.debewonershaddenal plannenomhunwoningteverbouwen(uitbouwkeuken)endaarbijtevensde energieprestatievanhunwoningteverbeteren.deoproepvandegemeente s HertogenboschommeetedoenaandecoalitieEnergieNUL73wasaanleidingomde energieambitiesaantescherpentot energie neutraal (energie labela++++).daarbijligt denadrukprimairopdeeerstestapvandetriasenergetica:deisolatievandeschil.de bewonershebbenomeenaantalredeneneenvoorkeurvoorisolatieaandebuitenkantvan debestaandeconstructie: Technischdebesteoplossingwaarbijkoudebruggeneffectiefwordenvermeden; Behoudisolatiebestaande(na geisoleerde)spouw; Duurzaamomgaanmetmaterialen:zoveelmogelijkhergebruikbestaandematerialen, geenonnodigesloopvanbestaandeconstructie,voorkomenvankapitaalvernietiging; Behoudvanruimtebinnen.Demaatvoeringvandewoningopgeleverdin1960isnaar huidigemaatstavenweinigroyaal.(voorwcentrappenhuisisisolerenaande binnenzijdesowiesogeenoptie.) Bijdegemeentelopenwehiermeeaantegenbestaandwelstandsbeleidendeinterpretatie vandatbeleiddoordewelstandscommissie. Degemeenteheeftgevraagdnaardedoorrekeningvaneenaantalvariantenomtekunnen beoordelenofdevoorgesteldeaanpakinderdaaddetechnischemeerwaardeheeftdiede bewonerservanverwachtent.o.v.eenanderecombinatievanmaatregelen.vanuitde coalitieenergienul73isdaarvooreenwerkgroepjegevormdbestaandeuitdebewoners MarjadeHartenTomGodefrooij,MarcelNooijen(RaakEnergieAdvies),MichaelUrlings (LSWAArchitecten)enOkkovanderKam(vanderKambouwadvies,bouwkundig adviseurvandebewoners). Referentievoor energie neutraliteit is normaal gebruikvandittypewoningzoals gehanteerdindeepa systematiek.overigensmakendeberekeningenduidelijkdateen energie neutralewoningaltijdminimaalmaatregelenvraagtinzowelstap1alsstap2van detriasenergetica.metwelkeisolatiedanookblijfteraltijdeenenergiebehoefteover (voortapwaterenkokenenapparatuur). Deberekeningeninhetvolgendehoofdstuklatendeeffectenzienvanverschillenin aanpakvooralvandevoorgevel. 5

6 3. Devarianten Debasissituatieisdewoningmetna isolatieindespouweneenvloerisolatieinde woonkamer.deenergieindexbedraagt1.67,energielabeld. Debasisambitie:Voorhetenergieneutraalmakenvandewoningmikkenwevoordeschil opeenminimaleisolatiewaardevanrc=8 2 Variant0 Aandezijkantwordtdekeukenuitgebouwdentevenswordtaandeachterzijdeoverde vollebreedteenkelemetersaangebouwd.ookwordtdebestaandedakkapelaande achterzijdevergrootomopdezolderverdiepingruimtetescheppenvooreentweedetoilet, waarbijtevensdeisolatievandedakkapelophetgewensteniveauwordtgebracht. DoordeaanbouwrobuustuittevoerenwordtdaarmeevolgensdeEPA systematiekde energieprestatievandehelewoningverbeterd.deenergieindexgaatnaar1.11,het energielabelwordtb. Omtekomentoteenenergie neutralewoningdientookdebestaandewoningteworden aangepakt.datisooknodigomeenonevenwichtigheidindematewaarindeverschillende ruimtesgeïsoleerdzijntevoorkomen.dieonevenwichtigheidleidtnamelijktoteen wisselendbinnenklimaat,hetgeenleidttotcomfortverlies.datwillendebewoners voorkomen. Variant0a Zekere maatregelenomnaarenergienultekomen,dwzdemaatregelendieinalle variantengelijkzijn. Stap1Triasenergetica Schilisolatiebuitenzijdeenbinnenklimaat: Muren Vloeren Dak Binnenklimaat ZijgevelRcverhogennaarRc8.47metbuitenisolatieen gevelstuc Achtergevelverdiepingbestaandeisolatiehandhaven,extra isolatieaanbrengenenafwerkenmetgevelstuc Vloerisolatie180mmKoolthermRC8.28vooronbekende vloerisolatie(keukenengang) Woonkamer:Isolatie180mmKoolthermRC8.28 Bestaandedakisolerentussendebalken160mmKooltherm RC7.4 Ventilatiemetwarmteterugwinning Kierdichting,inclopsporenluchtlekkages 2 Overeenkomstigdestrategie natuurhuis inhetboekje Huisvolenergie 6

7 Stap2Triasenergetica Duurzameenergiebronnenvoorwarmtapwater,kokenenenergievoorinstallaties: PVpanelenplaatsen24m2 8m2zonneboilersysteem Vervolgensheeftdewerkgroepvariantenopgesteldmetvariant0envariant0aalsbasisen metverschillendeisolatiemaatregelenvoordevoorgevelen/oframen/deuren.de kenmerkenvandezevarianten: nr naam Extramaatregelentovvariant0en0a 1 Passiefhuis VoorgevelisolatiebuitenzijdeRc8.47metgevelstuc Passiefdeuren,kozijnenentripleglas 2 Richtingactief VoorgevelisolatiebuitenzijdeRc8.47metgevelstuc 3 Behoudaanzicht1 VoorgevelisolatiebinnenzijdeRc Behoudaanzicht2 Voorgevelslopenbuitenblad,isoleren,steenstripRc Behoudaanzicht3 VoorgevelisolatiebinnenzijdeRc4.78 Passiefdeuren,kozijnenentripleglas 6 Behoudaanzicht4 Voorgevelslopen,isoleren,steenstripRc5.98 Passiefdeuren,kozijnenentripleglas 7 Voorzetgevel Glazenserre(voorzetgevel)over2verdiepingenaan voorkant Hiernawordtelkvandeze7variantenbesproken. Toelichtingbijdewijzevanscoren: Robuustheidvandemaatregelen Passievemaatregelen(isolatie)beoordelenweals robuuster dan actieve maatregelen (duurzameenergieopwekking)o.a.omdatinstallatieseenkorterelevensduurhebben. EenhogereRc waardescoortdaarombeter. Variantenwordenookbeoordeeldophunbouwfysischeeffectiviteit:dematewaarin koudebruggenwordenvoorkomenendegelijkmatigheidvanhetbinnenklimaatbinnen dewoning.wanneerverschillendegevelssterkuiteeenlopenderc waardeshebbenkan dat,ondankseenrekenkundige energie neutraliteit,leidentotverschillenincomfort indeverschillendedelenvandewoning.buitenisolatiescoortinditopzichtbeterdan isolatieaandebinnenzijde. 7

8 Duurzaamheid Wescorenhierandereduurzaamheidsaspectennaastdeenergieprestatie:metname (her)gebruikbestaandematerialen Ruimtelijkeimpactbinnenshuis Isolatieaandebinnenzijdegaatgepaardmetruimteverliesbinnenshuisenscoortopdit puntlager. Kosten Hetgaathieromdetotalekostenvanhetmaatregelenpakket,maarookomde kosteneffectiviteitendeafschrijvingstermijnvandeverschillendemaatregelen.zoals bovenopgemerktisdelevensduurvaninstallatiesnaarverwachtingkorterdandievan isolatiemaatregelen.nietteminzijndekostenindicatieszeervoorlopigenmetdenodige onzekerhedenomkleed. Impactbuitenzijde Losvanesthetischevoorkeurenscorenwehierdematewaarindevariantvoldoetaan dehuidige Welstandsnota endegeblekeninterpretatiedaarvandoorde welstandscommissie. 8

9 Energieindex 0.16 Variant1:PassiefHuis Label A++++ Maatregelen Basismaatregelenvanvariant0en0a (zoalsisolatievanzij enachtergevel, beganegrondvloerendak,pvzonnepanelenenzonneboiler) Devoorgevelwordtaandebuitenzijde voorzienvaneenisolatiepakketen afgewerktmeteenstuclaag 3. Rc waarde=8,47 Totaleopdikking:ca20cm Allekozijnenwordenvervangendoor passiefkozijnen. Voor enachterdeur:passiefdeuren Glas:triple SamenvattingEPA advies Ditiseengoedeenduurzamevariant,waarbijdiversegoedematerialenworden hergebruikto.a.debestaandegevelendakisolatie. Letechteropdekansvanoververhitting.! Robuustheid ++ Duurzaamheid + Bijveranderendeinzichteninde toekomstisdewoningdesgewenst weerterugtebrengenin oorspronkelijkestaat Kosten Ruimtelijkeimpactbinnenshuis ++ Impactbuitenzijde 3 Westellenhierweliswaareenstuc afwerkingvooralsdemeestsimpeleen eerlijke schilafwerking(deoostenrijksemethode)maarandereafwerkingen(keramisch,plaat) zijnookmogelijk.instuczijnbovendiendecoratievevariantenmogelijk. 9

10 Energieindex 0.10 Variant2:NaarActief Label A++++ Maatregelen Basismaatregelenvanvariant0en0a Devoorgevelwordtaandebuitenzijde voorzienvaneenisolatiepakketen afgewerktmeteenstuclaag. Rc waarde=8,47 Totaleopdikking:ca20cm Handhavenbestaandekozijnen SamenvattingEPA advies Ditiseengoedeenduurzamevariant,waarbijdiversegoedematerialenkunnen wordenhergebruikto.a.debestaandegevelendakisolatiealsmededebestaande beglazing.hierbijzalechterweleenvoorzieningmoetenwordenaangebrachttegen deoververhitting.mogelijkzalditmoetengebeurenindevormvaneenkoeling welkeweerextraenergiekostenmetzichmeezalbrengen.denoodzaakvoor koelingzalechterdoorderdeberekendmoetenwordenengaatbuitendeze methodeom. Robuustheid ++ Duurzaamheid ++ Kosten Ruimtelijkeimpactbinnenshuis ++ Impactbuitenzijde 10

11 Energieindex 0.09 Variant3:BehoudAanzicht1 Label A++++ Maatregelen Basismaatregelenvanvariant0en0a Devoorgevelwordtaandebinnenzijde geïsoleerd. Rc waarde=4,78 Ruimteverliesbinnenzijde:ca10cm SamenvattingEPA advies Hoewelookdezevarianteennegatieveenergie ndexheeftisditeenminder duurzamevariant. Robuustheid o Duurzaamheid + Kosten Ruimtelijkeimpactbinnenshuis Impactbuitenzijde ++ 11

12 Energieindex 0.10 Variant4:BehoudAanzicht2 Label A++++ Maatregelen Basismaatregelenvanvariant0en0a Voorgevelbuitenbladslopen,bestaande isolatieverwijderen,isolerenenafwerken metsteenstrips. Rc waarde=5,98 Totaleopdikking:ca0cm SamenvattingEPA advies Binnendebestaandeconstructiedikteishetmogelijkomtoteenenergie neutraal resultaattekomen,maarhetslopenvanhetbuitenspouwbladtenbehoevevanhet siolatiepakketleidtbijgelijkekostenalsbijvariant2toteenduidelijklagere isolatiewaarde. Robuustheid + Duurzaamheid Kosten Ruimtelijkeimpactbinnenshuis ++ Impactbuitenzijde + 12

13 Energieindex 0.13 Variant5:BehoudAanzicht3 Label A++++ Maatregelen Basismaatregelenvanvariant0en0a Devoorgevelwordtaandebinnenzijde geïsoleerd. Rc waarde=4,78 Ruimteverliesbinnenzijde:ca10cm Allekozijnenwordenvervangendoor passiefkozijnen. Voor enachterdeur:passiefdeuren Glas:triple SamenvattingEPA advies Methetaanbrengenvanpassiefkozijnenverbetertdeenergie indextenopzichte vanvariant3. Robuustheid o Duurzaamheid o Kosten Ruimtelijkeimpactbinnenshuis Impactbuitenzijde ++ 13

14 Energieindex 0.14 Variant6:BehoudAanzicht4 Label A++++ Maatregelen Basismaatregelenvanvariant0en0a Voorgevelbuitenbladslopen,bestaande isolatieverwijderen,isolerenenafwerken metsteenstrips. Rc waarde=5,98 Totaleopdikking:ca0cm Allekozijnenwordenvervangendoor passiefkozijnen. Voor enachterdeur:passiefdeuren Glas:triple SamenvattingEPA advies Methetaanbrengenvanpassiefkozijnenverbetertdeenergie indextenopzichte vanvariant4 Robuustheid + Duurzaamheid Kosten Ruimtelijkeimpactbinnenshuis ++ Impactbuitenzijde + 14

15 Energieindex? Variant7:Voorzetgevel Label? Maatregelen Basismaatregelenvanvariant0en0a Glazenconstructieindevormvaneen2 verdiepingenhogeserre SamenvattingEPA advies Indezevariantwordtvoordegevelaandevoorzijdeeenglazenconstructie aangebrachtindevormvaneen2verdiepinghogeserre.lethierbijopdatdan wederomeenkansopoververhittingaanwezigisendatdekostenvaneengoedeen serrerondde zullenbedragen.daarnaastzaldewarmtewinstdooreen serrevolledigtenietwordengedaanindiendezeruimteverwarmtgaatworden. Ondanksdeenergetischevoordelenzouikudezevariantdanookwillenafraden. Indienudewoningalleenvoorzietvaneenserreengebruikgaatmakenvande voorverwarmdeluchtdanzietudathettotaleteverwachtengasverbruik980m3zal gaanbedragen.ditisaanzienlijkmeerdandeeerdergenoemdemaatregelenuithet andereadvies.echterindienudeserregaatplaatsensamenmetdeeerder genoemdemaatregelendanzultuaanzienlijkenergiebespareneninnagenoegalle variantenenergieneutraalzijn.echtergeziendekostenvaneendergelijkeserre blijftditeenminderaantrekkelijkevariant. Robuustheid? Duurzaamheid o Kosten Ruimtelijkeimpactbinnenshuis ++ Impactbuitenzijde? 4 Prijsmedegebaseerdopdewenstothetrealiserenvanhoogwaardigearchitectuur. 15

16 4. Discussieenconclusies Omconclusiestetrekkenzettenweonderstaanddeverschillendeargumentenopeenrij diebijdevariantenkunnenwordengenoemdomaftewijkenvanhetadviesvande welstandscommissie,gebaseerdophuninterpretatievandewelstandsnota. Variant1:Passiefhuis Dezevariantheeftdevoorkeurvandebewonersomdatditdemeestrobuustevariantis.Er wordtpuurvolgensdetriasenergeticageïnvesteerdindewoning.goedkeuringvandeze veranderinginhetaanzienvandegebouwdeomgevingheefteenprecedentwerking. Voorwaardezoukunnenzijndatalsindezewijkwoningenenergiezuinigerworden gemaaktendaarbijdegevelwordtveranderd,datalleenmagalsjedewaardevande woningzelfsignificantenrobuustverbetert,enwanneermendatverregaandeninéén keergoedaanpakt.dekomendejarenzullennamelijk,ookindezewijk,vragenkomenom dewoningenergetischteverbeteren.datkaninkleinestapjes,ookinternaaninstallaties, maaruiteindelijkzullenervoorstellenkomenwaarbijookdegevelwijzigt.deafweging daarbijisdewaardevastheidvanhetbehoudvandezeprachtigewijkzoalszijisenhet waardeverliesalszijnietmeekanindeenergietransitiealsnietsaandegevelmagworden veranderd.dezewoningneemteenvoorschotopdiediscussie,datisalleenmaargoed. Variant2:NaarActief Dezevariantisminderpuuralsvariant1,maartrachtdevoordelenvandehuidigestand vandeinstallatietechniekzooptimaaltebenutten.vanwegewaardevermeerderingvanhet pandzelfendeenergetischedoelstellingisookhieraanpassingvandegevel onvermijdelijk. Variant3:behoudaanzicht1 Ditiseenpogingtocheenflinkdeelvandeenergetischedoelstellingtehaleneninieder gevaldestenengeveltebehouden.deveranderingaanhetdakzalontegenzeggelijkhet aanblikvandezestraatveranderen.dooronlogischaanpakvandeisolatieendelagerercwaardevandevoorgevelt.o.v.deanderegevelszalhetbinnenklimaatmindergelijkmatig zijn;enruimteverliesbinnenlevertgeenwaardevermeerderingvantochrobuuste maatregelen.hoewelininvesteringsprijsaantrekkelijkisditgeengoedecombinatievan doelstellingenaanpassing. Variant4:BehoudAanzicht2 Ookdezevariantiseenpogingomeenflinkdeelvandeenergetischedoelstellingtehalen metbehoudvanhetkaraktervanhethuidigeaanzichtvandewoning.metsteenstripsop hetisolatie pakketwordtgetrachtdehuidigegevelnatebouwen.datzalechterwel zichtbaarzijnenookdeveranderingaanhetdakzalontegenzeggelijkhetaanblijkvandeze straatveranderen.doorbeperkteaanpakvandeisolatiewordtdeenergetischedoelstelling endaarmeedegewenstegelijkmatigecomfortverdelinginhethuisniethelemaalgehaald. 16

17 Erisdanookgeenwaardevermeerderingvantochrobuustemaatregelen.Ditishetslechte vantweewerelden;eenflinkdeelvandeinvesteringgaatzitteninhetslopenvande bestaandeconstructie,hetenergetischeresultaatisminder,jebehoudtweliswaarde gevellijn,maarveranderthetaanblikaanzienlijkenhaaltnogsteedsjedoelstellingniet. Variant5:BehoudAanzicht3 Opnieuweenpogingomeenflinkdeelvandeenergetischedoelstellingtehalenmet behoudvandebestaandegevel.deveranderingaanhetdakenkozijnenzaldesondanksde aanblikvandezestraatveranderen.doorbeperkteaanpakvandeisolatie(zoalsinvariant 3)maarcompensatieindegevelopeningen(passiefkozijnen)degradeertnogsteedsde energetischedoelstellingendaarmeedecomfortverdelinginhethuis.erisdanookamper waardevermeerderingvantochrobuustemaatregelen.ditisnogsteedshetslechtevan tweewerelden;jedoeteenheleinvestering,behoudweliswaardegevel,maarverandert hetaanblikaanzienlijkenhaaltnogsteedsjedoelstellingniet. Variant6:BehoudAanzicht4 Netalsvoorgaandevarianteneenpogingeenflinkdeelvandeenergetischedoelstellingte haleneniniedergevalhetkaraktervandestenengeveltebehouden.deveranderingaan hetdak,desteenstripsenkozijnenzalontegenzeggelijkdeaanblikvandezestraat veranderen.doorbeperkteaanpakvandeisolatiemaarcompensatieindegevelopeningen degradeertnogsteedsdeenergetischedoelstellingendaarmeedecomfortverdelinginhet huis.indezoektochtlijktinmiddelsdelogicavandetriasenergeticalosgelaten:eenflinke investeringwordtgedaanmetweinigrobuustheidendusweinigwaardevermeerderingen eendiscutabelecomfortverbetering.ditisnogsteedshetslechtevantweewerelden;je doeteenheleinvestering,behoudweliswaardegevellijn,maarveranderthetaanblik aanzienlijkenhaaltnogsteedsjedoelstellingniet. Variant7:deserre Eeninteressantevariantomdathetingaatopdegedachtedatalsdewoningendantoch moetenveranderenindeenergietransitie,danmaarverregaand,maardanarchitectonisch interessantentochmetconserveringvandebouwstenenwaarooitdewijkuitbestond.de serreblijktdanechterenergetischonhandig,ergduurinaanschafenindezeschaallastig totarchitectonischstatementuittelatengroeien.hethaaltweerdedoelstellingniet,isniet dewensvandebewoner.devoorzetgevellevertonsinziensgeenmodelvooreenaanpak waarmeeindekomendejarendeenergietransitiekanwordenopgepaktbinnendenormen vandewelstandnotaenisonnodigduur. 17

18 Colofon DitrapportwerdgeschreveninhetkadervanhetprojectEnergieNul73 s Hertogenboschdoetmeeaanhetlandelijkeprogramma Lokaalallelichtenopgroen. Woningeigenaren,lokalemarkpartijenendegemeentegaansamenaandeslagom woningenterenoverennaarenergieneutraal.degemeente s Hertogenboschrichtzichde komendedriejaaroptwintighuizen.zenoemthaarprojectenergienul73.eencoalitievan vijftigbewonersendertigbedrijvenzoalsbanken,bouwersenarchitecten en taxatiebureauswerkeneraanmee.4 Aanditrapportwerktenmee: MarcelNooijen,RAAKEnergieadvies DeBeverspijken EE's Hertogenbosch Postbus ACSint Oedenrode tel / info@raakenergie.nl OkkovanderKam,@vanderkambouwadvies Rigelstraat ASHilversum tel / okko@vanderkambouwadvies.nl MichaelUrlings,LSWAarchitecten Postbus ZHOirschot DeLoop EWOirschot tel murlings@lswa.nl TomGodefrooij&MarjadeHart,bewoners Orduynenstraat NR s Hertogenbosch tom.godefrooij@home.nl/marjadehart@home.nl 18

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII Nederlandse Schilindex Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG Gerrit Jan Kuiper 1 Nederlandse Een goede schil is het halve werk 2 Schilindex = logisch denken

Nadere informatie

Energie-Index advies tbv huursector

Energie-Index advies tbv huursector Energie-Index advies tbv huursector Ulft, 11 februari 2016. Project: ATAG E-I oplossingen Projectnummer: 2014-050 Woningtype: Portiekwoningen bj 46/64, 65/74, 75/91 Opdrachtgever: ATAG Verwarming Nederland

Nadere informatie

ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013

ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013 ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013 1 WAT IS DE SHAERE-MONITOR? In de afgelopen jaren zijn allerlei initiatieven ontplooid om

Nadere informatie

EPC concepten 0,4. Trias Energetica...2 EPC 0,4 concepten - Vrijstaande woning...3 EPC 0,4 concepten - Geschakelde woning...4.

EPC concepten 0,4. Trias Energetica...2 EPC 0,4 concepten - Vrijstaande woning...3 EPC 0,4 concepten - Geschakelde woning...4. etaalbare kwaliteit! EPC en 0,4 14 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 1996 1998 2000 2006 2011 2015 Inhoudsopgave: Trias Energetica...2 EPC 0,4 en - Vrijstaande woning...3 EPC 0,4 en - Geschakelde woning...4 EPC

Nadere informatie

Luchtdicht bouwen in de praktijk

Luchtdicht bouwen in de praktijk Luchtdicht bouwen in de praktijk Guus Coumans sr. projectmanager Jan Gerards hoofduitvoerder Nuth 2 april 2014 Programma BAM Woningbouw Nieuwbouw - 19 (bijna) energie neutrale woningen Savelbergstraat

Nadere informatie

van naden en kieren, omdat er anders veel warmte verloren gaat.

van naden en kieren, omdat er anders veel warmte verloren gaat. Bij het bakken van een cake in de oven komt al voldoende warmte vrij om een woning te verwarmen. Klinkt dat vreemd? Dat is het namelijk niet. Een behaaglijke temperatuur wordt bereikt door een woning extreem

Nadere informatie

Energie-Index advies tbv huursector

Energie-Index advies tbv huursector Energie-Index advies tbv huursector Ulft, 2 juli 2015. Project: ATAG E-I oplossingen Projectnummer: 2015-018 Woningtype: Rij-tussenwoningen bj 46/64, 65/74, 75/91 Opdrachtgever: ATAG Verwarming Nederland

Nadere informatie

Klomps Bouwbedrijf Duurzaam en Energieneutraal Bouwen SBR Bouwlokalen. 23-04-2013 Klomps Bouwbedrijf

Klomps Bouwbedrijf Duurzaam en Energieneutraal Bouwen SBR Bouwlokalen. 23-04-2013 Klomps Bouwbedrijf Klomps Bouwbedrijf Duurzaam en Energieneutraal Bouwen SBR Bouwlokalen 1 Familiebedrijf sinds 1956 Platte organisatiestructuur met ca. 65 medewerkers Utiliteit- en woningbouw, restauratie Omzet: 15.300.000,-

Nadere informatie

Active House: woningen die meer geven dan nemen

Active House: woningen die meer geven dan nemen Active House: woningen die meer geven dan nemen Door: Haico van Nunen en Yuri van Bergen Als we om ons heenkijken vormt de bestaande woningvoorraad onze leefomgeving voor de komende eeuw(en). Dezelfde

Nadere informatie

Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid. 20 november 2018

Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid. 20 november 2018 Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid 20 november 2018 Quiz Wat betekent duurzaamheid eigenlijk? A Ontwikkeling zonder economie, milieu en mensen te schaden B Zo weinig mogelijk dure producten

Nadere informatie

Energieprestatie van gebouwen

Energieprestatie van gebouwen Energieprestatie van gebouwen Caleffi Academy Pieter Nuiten Maart 2014 Planadvies W/E adviseurs Een betrouwbare partner in duurzaam vastgoed www.w- e.nl! Voor opdrachtgevers met ambi8e! 25 medewerkers!

Nadere informatie

Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool?

Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool? Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool? Masterclass door Clarence Rose, DNA in de Bouw / Azimut Bouwbureau en Carl-peter Goossen, DNA in de Bouw / BouwNext 2 Masterclass Introductie NZEB-tool

Nadere informatie

De BEN- woning : de woning van de toekomst. Energieconsulent Bouwunie & BVA arch. Luc Dedeyne

De BEN- woning : de woning van de toekomst. Energieconsulent Bouwunie & BVA arch. Luc Dedeyne De BEN- woning : de woning van de toekomst Energieconsulent Bouwunie & BVA arch. Luc Dedeyne Architect : Luc Dedeyne GSM 0473 551 568 luc.dedeyne@bouwunie.be 1 K45/E80 Nu bouwen met de eisen van de

Nadere informatie

Nieuws vanuit het bestuur 100 jaar normalisatie in Nederland

Nieuws vanuit het bestuur 100 jaar normalisatie in Nederland Mei 2016 In deze editie: Nieuws vanuit het bestuur: 100 jaar normalisatie in Nederland Cursus Eurocode 6 een succes: Ook aardbevingen komen aan bod Onderzoek Technische Commissie: Bepaling hechtsterkte

Nadere informatie

Datum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079

Datum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079 Datum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079 Uitgangspunt Bestaand, oorspronkelijk gebouw had als gebruik een mix aan functies. Dit waren

Nadere informatie

Hoe maken we het mogelijk?

Hoe maken we het mogelijk? Energiezuinig Wonen Hoe maken we het mogelijk? Jaarlijkse energielasten 12.000,00 10.000,00 8.000,00 6.000,00 4.000,00 2.000,00 0,00 0 10 20 30 40 Jaar referentie passiefhuis+ Met conceptueel bouwen! Inhoud

Nadere informatie

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit. RVO.nl. VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni Constan Custers. RVO.

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit. RVO.nl. VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni Constan Custers. RVO. Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni 2019 Constan Custers RVO.nl 06-25068342 Hogeschool Inholland Alkmaar: Building Holland 2018 1 Duurzaam en groen.

Nadere informatie

Overal Energie Neutraal

Overal Energie Neutraal Voorlopig ontwerp, mei 2016 Overal Energie Neutraal Deze opdracht betreft het voorlopig ontwerp van een nieuw te bouwen woonhuis, zoveel mogelijk energie neutraal. Deze relatief grote woning (265 m2) komt

Nadere informatie

Rapport. Energievisie herontwikkeling zorgcentrum Merenhoef. projectnaam Zorgcentrum Merenhoef Maarssen projectnummer 11.0984

Rapport. Energievisie herontwikkeling zorgcentrum Merenhoef. projectnaam Zorgcentrum Merenhoef Maarssen projectnummer 11.0984 Rapport Aveco de Bondt Energievisie herontwikkeling zorgcentrum Merenhoef bezoekadres postbus postcode telefoon telefax e-mail internet Reggesingel 2 202 7460 AE Rijssen (0)548 51 52 00 (0)548 51 85 65

Nadere informatie

Breakout-sessie. No-regret en verduurzaming in de praktijk?

Breakout-sessie. No-regret en verduurzaming in de praktijk? Breakout-sessie No-regret en verduurzaming in de praktijk? No-regret en verduurzaming in de praktijk? Raoul Santibanez Jill Vervoort Duurzaam Bouwloket De innovatieve aanpak VNG Innovatieve Aanpak Doelstellingen:

Nadere informatie

Zeggeven. Beeldkwaliteitplan

Zeggeven. Beeldkwaliteitplan Zeggeven Beeldkwaliteitplan Colofon Gemeente Enschede Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Ontwerp December 2011 2 Ligging De buurt Zeggeven bevindt zich in de wijk Eschmarke, ten zuiden van Glanerbrug en

Nadere informatie

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen

Nadere informatie

van schets naar definitief ontwerp gebruikersindeling klimaat daglicht energie interieurconcept poort als entree achtergevel plein als verbinding

van schets naar definitief ontwerp gebruikersindeling klimaat daglicht energie interieurconcept poort als entree achtergevel plein als verbinding de brede reus van schets naar definitief ontwerp gebruikersindeling klimaat daglicht energie interieurconcept poort als entree achtergevel plein als verbinding planning van schets naar definitief ontwerp

Nadere informatie

K I N J O Y K I N R O O I. 14 februari 2013

K I N J O Y K I N R O O I. 14 februari 2013 K I N J O Y K I N R O O I 14 februari 2013 I N D E X 1. LOCATIE 1.1 ligging projectgebied 1.2 locatie 1.3 bestaande situatie 1.5 ligging waterwoningen 2. EILAND 2.1 eiland 3. WATERWONING 3.1 situatie

Nadere informatie

Kleinschalige energetische renovatie

Kleinschalige energetische renovatie Kleinschalige energetische renovatie Kantoor plus bovenwoning van label G naar A+ de Haas & Partners Adviseurs Duurzaam Gebouwde Omgeving Van componenten naar concept Bouwkundig Ventilatie Installaties

Nadere informatie

De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst. Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne

De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst. Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne Architect : Luc Dedeyne Architect : Kim Nuyttens GSM 0473 551 568 luc.dedeyne@benergie.be GSM 0473 524

Nadere informatie

Wijk van de Toekomst. 1 e bewonersbijeenkomst deelgebied D

Wijk van de Toekomst. 1 e bewonersbijeenkomst deelgebied D Wijk van de Toekomst 1 e bewonersbijeenkomst deelgebied D Jaap Boekholt Wijk van [Naam1] en de Martin Toekomst en Waslander [Naam2] Gieten Wijk van de Toekomst agenda > Welkom en waarom deze avond > Wijk

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Subsidies en regelingen ~38% Energielabel D of lager Anticiperen op

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 23 februari 2012, nr. 9A;

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 23 februari 2012, nr. 9A; Gemeenteblad Elektronisch uitgegeven van de gemeente Tubbergen Jaargang: 2012 Nummer: 16 Uitgifte: 10 maart 2012 Bekendmaking van het besluit van de gemeenteraad d.d. 5 maart 2012, nr. 9B, tot vaststelling

Nadere informatie

Hans Bosch Hogeschool Rotterdam / Ex ambtenaar BWT

Hans Bosch Hogeschool Rotterdam / Ex ambtenaar BWT Energieprestatie naar 0.4. Hoe krijgen we dit nu Hans Bosch Hogeschool Rotterdam / Ex ambtenaar BWT Arthur Barendregt Gemeente Rotterdam 1 Werkgroep gezondheid & energiezuinigheid - Houdt zich bezig met

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld

Nadere informatie

Van Duin Installatie Management

Van Duin Installatie Management Van Duin Installatie Management 21 Juni 2010 Energie Prestatie Actie Boven de Baandert Van inzicht naar uitvoering Van Duin Installatie Management Adviesbureau sinds 2002 gecertificeerd voor het uitvoeren

Nadere informatie

Functie Deel I (1e gedeelte): uitbreiding van de woonkamer met zicht op het bos.

Functie Deel I (1e gedeelte): uitbreiding van de woonkamer met zicht op het bos. Inhoud Beschrijving project eenlaagse aanbouw... 2 Algemeen... 2 Deel EEN... 3 Deel TWEE... 3 Estetisch... 3 Bestemmingsplan... 3 Kadastertekening... 4 Foto's huidige situatie... 5 Plattegrond huidig vergeleken

Nadere informatie

Hoe investeer ik slim? Regel het op Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen

Hoe investeer ik slim? Regel het op   Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Hoe investeer ik slim? Regel het op www.energiebespaarlening.nl Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Slim besparen Er zijn veel mogelijkheden om te besparen op energie! Echt slim besparen op energie

Nadere informatie

Overzicht interpretatie- en wijzigingsbesluiten CCvD BRL9500 Energieprestatieadvisering (inclusief ISSO-publicaties) versie 26 januari 2015

Overzicht interpretatie- en wijzigingsbesluiten CCvD BRL9500 Energieprestatieadvisering (inclusief ISSO-publicaties) versie 26 januari 2015 Overzicht interpretatie- en wijzigingsbesluiten CCvD BRL9500 Energieprestatieadvisering (inclusief ISSO-publicaties) versie 26 januari 2015 Beoordelingsrichtlijn / deel Oorspronkelijk document BRL9500-00

Nadere informatie

ENERGIEBEHOEFTE WONINGBOUW

ENERGIEBEHOEFTE WONINGBOUW ENERGIEBEHOEFTE WONINGBOUW In t Hart van de Bouw ENERGIEBEHOEFTE WONINGBOUW Nederlandse Isolatie Industrie Postbus 8408 3503 RK UTRECHT 030-6623266 Vertegenwoordigd door: de heer ir. E. Las Nieman Raadgevende

Nadere informatie

Energetisch verbeterplan Complex 2075 Brabantse Waard

Energetisch verbeterplan Complex 2075 Brabantse Waard Project Energetisch verbeterplan complex 2075 Versie 2.0 Afdrukdatum 11 februari 2015 1 Energetisch verbeterplan Complex 2075 Brabantse Waard Atriensis b.v. Pastoor Petersstraat 170-40 Postbus 842 5600AV

Nadere informatie

De klimaatdoelen van Parijs komen met deze aanpak binnen handbereik. SSW Van Houtenweg. Het verhaal SSW Van Houtenweg.

De klimaatdoelen van Parijs komen met deze aanpak binnen handbereik. SSW Van Houtenweg. Het verhaal SSW Van Houtenweg. Het verhaal CHIEL Het bijzondere project aan de van Houtenweg demonstreert hoe sociale woningbouw vergaand verduurzaamt en daarbij comfortabel, gezond en betaalbaar wordt. De klimaatdoelen van Parijs komen

Nadere informatie

NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL

NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL Gefeliciteerd, u gaat straks uw eigen woning (ver) bouwen! Dit betekent heel veel mogelijkheden en complexe vraagstukken. En moet u dan ook nog iets met

Nadere informatie

De Achterhoek Bespaart 2009. Gemeente Doetinchem. Aanvraagformulier.

De Achterhoek Bespaart 2009. Gemeente Doetinchem. Aanvraagformulier. De aanvraag bestaat uit twee delen; De Achterhoek Bespaart 2009. Gemeente Doetinchem. Aanvraagformulier. Deel a: aanvraagformulier Deel b: offerte uitvoering maatregelen en/of beschrijving van de werkzaamheden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 30 196 Duurzame ontwikkeling en beleid Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR WONEN, WIJKEN EN INTEGRATIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Energie-Index advies t.b.v. huursector

Energie-Index advies t.b.v. huursector Energie-Index advies t.b.v. huursector Ulft, 11 februari 2016. Project: ATAG E-I oplossingen Projectnummer: 2015-018 Woningtype: Rij-tussenwoningen bj 46/64, 65/74, 75/91 Opdrachtgever: ATAG Verwarming

Nadere informatie

Presentatie Samen Nul op de meter Veranderingen energie denken. Carl-peter Goossen Ontwerpmanager. 24 maart 2015

Presentatie Samen Nul op de meter Veranderingen energie denken. Carl-peter Goossen Ontwerpmanager. 24 maart 2015 1 Presentatie Samen Nul op de meter Veranderingen energie denken Carl-peter Goossen Ontwerpmanager 2 Samen naar Nul op de meter Veranderingen energie denken en comfort 14 regio s in 11 landen 3 DNA in

Nadere informatie

Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak

Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak Doel van deze presentatie energie besparen lagere energie rekening comfort verhogend máár? Duurzame Vecht - van Dijk B&A isolatie actie bestaande bouw Nov. 2016

Nadere informatie

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D RESEARCH CONTENT Loïs Vehof GAR1D INLEIDING Wij kregen de opdracht om een spel te maken voor Het Luchtmuseum. De eisen voor het spel waren dat er iets technisch in moest zitten, en dat het iets te maken

Nadere informatie

Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst!

Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst! Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst! December 2014 Toolkit Selectietool Per 1 januari 2015 gaan we de volgende stap maken naar een EPC van 0,4 om uiteindelijk eind

Nadere informatie

Geef je energiedata waarde in de organisatie!

Geef je energiedata waarde in de organisatie! Geef je energiedata waarde in de organisatie! Trends rondom data 2.300.000 Corporatie woningen 345.000.000 Energiedata velden 8 % Mutatiegraad 184.000 Herijkmogelijkheden Zeven primaire werkprocessen 1.

Nadere informatie

Het energiebeleid van Habeko wonen Martin Bogerd directeur bestuurder.

Het energiebeleid van Habeko wonen Martin Bogerd directeur bestuurder. Verslag bijeenkomst 21 januari 2015 van Stichting Bewonersbelangen Habeko Wonen (SBHW) in samenwerking met Habeko wonen en gastspreekster Antoinette Vunderink van Het Energiehuis over Hoe houd ik mijn

Nadere informatie

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw Programma Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie van visie tot concept renovatie & energiezuinigheid Voorbeeldprojecten Toekomst + gebruiker (bestaande) bouw ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur

Nadere informatie

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal Inhoud Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures Woningen nieuw en renovatie utiliteit: scholen en kantoren als voorbeeld Uitdagingen richting energieneutraal RVO en energieneutrale gebouwen

Nadere informatie

Ambitie fonds. Toegankelijk maken van energiebesparing in de bestaande woningbouw

Ambitie fonds. Toegankelijk maken van energiebesparing in de bestaande woningbouw 01-04-2019 Ambitie fonds Toegankelijk maken van energiebesparing in de bestaande woningbouw Verstrekken Energiebespaarlening aan eigenaren/bewoners en VvE s tegen een lage rente zonder afsluitkosten Wat

Nadere informatie

Voorgenomen Eisen Bijna Energie Neutrale Gebouwen. Ronald Schillemans Sunday

Voorgenomen Eisen Bijna Energie Neutrale Gebouwen. Ronald Schillemans Sunday Voorgenomen Eisen Bijna Energie Neutrale Gebouwen Ronald Schillemans Sunday Inhoudsopgave Achtergrond Voorgenomen Eisen Voorbeelden Positionering Zon opties Achtergrond (1) Richtlijnen energieprestatie

Nadere informatie

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 1 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 Samenvatting 1 2 3 Betreft Naar energieneutrale sociale woningvoorraad

Nadere informatie

W/E Rapport De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw

W/E Rapport De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw W/E Rapport De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw Actualisering voor uitvoeringsfase W/E 7959 Utrecht/Tilburg, 16 september 2011 De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw

Nadere informatie

Sociale passiefwoningen. Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo

Sociale passiefwoningen. Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo Sociale passiefwoningen Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo C.V. ZONNIGE KEMPEN TEL.: 014/54.19.41 GROTE MARKT 39 FAX: 014/54.19.51 2260 WESTERLO email: info@zonnigekempen.be Sociale passiefwoningen

Nadere informatie

Onderwerp: Vaststellen verordening subsidie energiebesparing bestaande particuliere woningen Tubbergen.

Onderwerp: Vaststellen verordening subsidie energiebesparing bestaande particuliere woningen Tubbergen. ARCHIEF aadid. 5 M R T M n gemeente Tubbergen y Aan de gemeenlgfradbesiöïen Vergadering: 5 maart 2012 Nummer: 9A Tubbergen, 23 februari 2012 Onderwerp: Vaststellen verordening subsidie energiebesparing

Nadere informatie

Voorkomen van groene hesjes Bijdrage Duurzaamheid & Toezicht, VTW IJsseldal Wonen 13 juni 2019 Berry Prins

Voorkomen van groene hesjes Bijdrage Duurzaamheid & Toezicht, VTW IJsseldal Wonen 13 juni 2019 Berry Prins Voorkomen van groene hesjes Bijdrage Duurzaamheid & Toezicht, VTW IJsseldal Wonen 13 juni 2019 Berry Prins Inhoud 1.Wie ben ik 2.IJsseldal Wonen & Duurzaamheid 3.Dilemma s rond Duurzaamheid 4.Vraagstukken

Nadere informatie

De renovatie van een klassiek industrieel gebouw naar een gebouw dat voldoet aan de PH-norm

De renovatie van een klassiek industrieel gebouw naar een gebouw dat voldoet aan de PH-norm 1. Doelstelling van de renovatie Het gebouw CO 2 -neutraal maken waarbij er voor verwarming geen m³ gas of l stookolie nodig is. 2. Hoe? Toepassen van de Trias Energetica 1. Goed isoleren en luchtdicht

Nadere informatie

Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en Energiezuinig Wonen waar liggen verbindingen?

Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en Energiezuinig Wonen waar liggen verbindingen? Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en Energiezuinig Wonen waar liggen verbindingen? DNA in de bouw De Nieuwe Aanpak in de bouw DNA in de bouw staat voor: transitie in de bouw vanuit de basis, de

Nadere informatie

Energieprestatie. Energieprestatie van gebouwen en de rol van de installatiesector. Kees Arkesteijn (ISSO)

Energieprestatie. Energieprestatie van gebouwen en de rol van de installatiesector. Kees Arkesteijn (ISSO) Energieprestatie Energieprestatie van gebouwen en de rol van de installatiesector Kees Arkesteijn (ISSO) Programma 1. Inleiding Energieprestatie gebouwen 2. Methoden bepaling Energieprestatie 3. Wet en

Nadere informatie

Nieuwbouw Kraakselaan 21 maart 2016

Nieuwbouw Kraakselaan 21 maart 2016 21 maart 2016 Programma: Planning. Aannemerskeuze. Ontwerp tuin en gebouw. Duurzaamheid en milieu. Huurprijzen en servicekosten. Keuzemogelijkheden huurders. Woningtoewijzing. PAUZE Uitleg verwarmingsinstallatie

Nadere informatie

Toolkit R c & EPC woningbouw

Toolkit R c & EPC woningbouw Toolkit R c & EPC woningbouw Energie & Duurzaamheid Bouwregelgeving Brandveiligheid Bouwfysica Akoestiek Flexibele schil Programma Introductie Wijzigingen Bouwbesluit 2012 Toekomst Termen & begrippen Rc

Nadere informatie

Zehnder WHR 918 De compacte ventilatie unit. Verwarming Koeling Ventilatie Filtering

Zehnder WHR 918 De compacte ventilatie unit. Verwarming Koeling Ventilatie Filtering Zehnder WHR 918 De compacte ventilatie unit Verwarming Koeling Ventilatie Filtering Minimale inbouwruimte garandeert maximaal frisse lucht Iedereen stelt prijs op een gezond en comfortabel binnenklimaat.

Nadere informatie

Willem II Singel 25 te Roermond Energielabel Datum 29 juli 2013 Referentie 20131023-01

Willem II Singel 25 te Roermond Energielabel Datum 29 juli 2013 Referentie 20131023-01 Willem II Singel 25 te Roermond Energielabel Datum 29 juli 2013 Referentie 20131023-01 Referentie 20131023-01 Rapporttitel Willem II Singel 25 te Roermond Energielabel Datum 29 juli 2013 Opdrachtgever

Nadere informatie

SAVE. - Verbeterd wooncomfort, lagere woonlasten -

SAVE. - Verbeterd wooncomfort, lagere woonlasten - SAVE - Verbeterd wooncomfort, lagere woonlasten - Introductie 1 Doelstelling SAVE 2 Proces a b c Communicatie met bewoners Woonlastenmodel Energie index SAVE SAmen VErduurzamen Doelstelling: (1) Woningen

Nadere informatie

CPO Zuidhoek. Kapelle. Augustus 2012

CPO Zuidhoek. Kapelle. Augustus 2012 CPO Zuidhoek Kapelle Plangebied 1. 2. 3. Aanleiding In een samenwerking tussen gemeente Kapelle, CPOZ, Architecten Alliantie en Dubourgraaf is onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor collectief particulier

Nadere informatie

BIJBEHORENDE BOUWWERKEN

BIJBEHORENDE BOUWWERKEN BIJBEHORENDE BOUWWERKEN HEEFT U WEL OF GEEN VERGUNNING NODIG? WAT IS EEN BIJBEHOREND BOUWWERK? Het begrip bijbehorend bouwwerk is een verzamelterm voor uitbreidingen van een hoofdgebouw, aan- en uitbouwen,

Nadere informatie

De renovatie van een klassiek industrieel gebouw naar een gebouw dat voldoet aan de PHP-norm

De renovatie van een klassiek industrieel gebouw naar een gebouw dat voldoet aan de PHP-norm De renovatie van een klassiek industrieel gebouw naar een gebouw dat voldoet aan de PHP-norm 1. Doelstelling van de renovatie Het gebouw CO 2 -neutraal maken waarbij er voor verwarming geen m³ gas of l

Nadere informatie

AUT-ARK I. is een drijvende passiefwoning met Europees passiefhuis certificaat

AUT-ARK I. is een drijvende passiefwoning met Europees passiefhuis certificaat by AUT-ARK I is een drijvende passiefwoning met Europees passiefhuis certificaat De woning heeft geen kade aansluiting meer nodig en is dus volledig zelfvoorzienend (autark). Hij is uiterst duurzaam middels

Nadere informatie

Bouwbesluitgegevens en EPG woning familie Nies aan de Kulertseweg te Deurne. projectnummer ARCHES 121113 projectnummer Phoenix 13-745

Bouwbesluitgegevens en EPG woning familie Nies aan de Kulertseweg te Deurne. projectnummer ARCHES 121113 projectnummer Phoenix 13-745 Bouwbesluitgegevens en EPG woning familie Nies aan de Kulertseweg te Deurne projectnummer ARCHES 121113 projectnummer Phoenix 13-745 16 april 2013 INLEIDING Op verzoek van is door gegevenscontrole en berekeningen

Nadere informatie

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl VvE-voorlichtingsbijeenkomst Bloemendaal 25 februari 2019 Constan Custers Hogeschool Inholland Alkmaar: Building Holland 2018 1 Duurzaam en groen.

Nadere informatie

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 1 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Samenvatting 1 2 3 Betreft Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 4 Betreft Naar energieneutrale

Nadere informatie

Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort

Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort BBA Binnenmilieu ir. Eline Vermeulen ev-bba@binnenmilieu.nl 1 ACTIVE HOUSE RADAR (bron: ActivehouseNL.info) Berekende prestatie voor de renovatie

Nadere informatie

WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match

WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht 7. De juiste match De juiste match De juiste match tussen warmtebron en bouwfysische en installatietechnische aspecten

Nadere informatie

Conceptvoorstel Tiny woningen: Tijdelijke huurwoningen voor éénpersoonshuishoudens. jonger als 23 jaar (huurtoeslag) en huurders ouder als 23 jaar.

Conceptvoorstel Tiny woningen: Tijdelijke huurwoningen voor éénpersoonshuishoudens. jonger als 23 jaar (huurtoeslag) en huurders ouder als 23 jaar. Conceptvoorstel Tiny woningen: Tijdelijke huurwoningen voor éénpersoonshuishoudens. jonger als 23 jaar (huurtoeslag) en huurders ouder als 23 jaar. Ontwerp: Gery van Heesch architect en Eddy van Haren

Nadere informatie

Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning

Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning Vastgoedontwikkeling, Marieke Keyzer, 23-11-2015 Inhoud presentatie

Nadere informatie

Bijeenkomst Leercirkel

Bijeenkomst Leercirkel 'Utrecht Bijeenkomst Leercirkel '14 maart 2018 'Jaap Neeleman Onderweg naar 2050 in de bestaande woningbouw Ons verhaal: compleet en concreet Onze aanpak: doelgerichtheid, convergerend, samenwerking en

Nadere informatie

Kennismaking BENG Hans van Eck en Jacqueline Hooijschuur 22 november 2016

Kennismaking BENG Hans van Eck en Jacqueline Hooijschuur 22 november 2016 Kennismaking BENG Hans van Eck en Jacqueline Hooijschuur 22 november 2016 Huishoudelijke mededelingen Chatfunctie Uw vragen Pollvragen Uw mening Enquête Wat heeft u nodig Introductie Waarom BENG? Wat is

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties. K-waarde woning. 1. Algemene lesgegevens. 2. Lesverloop. 3. Verwerking. Kennismaking met EPC-woning

Onderzoekscompetenties. K-waarde woning. 1. Algemene lesgegevens. 2. Lesverloop. 3. Verwerking. Kennismaking met EPC-woning Onderzoekscompetenties K-waarde woning Kennismaking met EPC-woning 1lgemene lesgegevens In de eerste plaats ontwerpen we een fictief huis, of gaan we uit van een bestaande woning. Vervolgens gaan we na

Nadere informatie

Bouwfysisch rekenen. voorspelt resultaten

Bouwfysisch rekenen. voorspelt resultaten 1 Bouwfysisch rekenen Passiefhuis Specialist European certified passive house designer voorspelt resultaten Passiefhuis Veranderingen energie denken Van EPG naar NZEB 6-8 oktober 2015 Carl-peter Goossen

Nadere informatie

TRANSVORM SCENARIO S FASE 2 & FASE 3 STAATSLIEDENBUURT SLIEDRECHT. 11 januari 2018

TRANSVORM SCENARIO S FASE 2 & FASE 3 STAATSLIEDENBUURT SLIEDRECHT. 11 januari 2018 TRANSVORM SCENARIO S FASE 2 & FASE 3 STAATSLIEDENBUURT SLIEDRECHT DOEL PRESENTATIE VOORSTELRONDE WERKZAAMHEDEN TOT NU TOE HUIDIGE STAAT WONINGEN EISEN EN WENSEN KLANKBORDGROEP UITGANGSPUNTEN VANUIT TABLIS

Nadere informatie

16101 Programma Stedelijke Ontwikkeling. 15 mei 2012 Enschede; Beeldkwaliteitplan "Zeggeven"

16101 Programma Stedelijke Ontwikkeling. 15 mei 2012 Enschede; Beeldkwaliteitplan Zeggeven Voorstel GEMEENTERAAD VII - C Stuknummer Programma 16101 Programma Stedelijke Ontwikkeling Programma Corsanummer Stedelijke ontwikkeling In te vullen door opsteller stuk. Onderwerp Enschede Vaststellen

Nadere informatie

Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Onze wereld vraagt erom.

Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Onze wereld vraagt erom. Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Waar ligt de schat begraven??? HET PARETO PRINCIPE B&U-sector GWW-sector CO2-emissie 2007: CO2-emissie 2008: CO2-emissie 2009: Focus op exploitatieperiode

Nadere informatie

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl Renovatiebeurs Brabanthallen Den Bosch Donderdag 16 mei 2019 Constan Custers Hogeschool Inholland Alkmaar: Building Holland 2018 1 Duurzaam en groen.

Nadere informatie

Dak Lichtstraat Type: lessenaar dak. Plaats: Geplaatst tegen achtergevel aan (zie bladzijde 8) Maat: +/- 6m breed bij 1 à 1,2 meter diep.

Dak Lichtstraat Type: lessenaar dak. Plaats: Geplaatst tegen achtergevel aan (zie bladzijde 8) Maat: +/- 6m breed bij 1 à 1,2 meter diep. Inhoud Algemeen... 2 Dak... 2 Ramen... 2 Muur... 3 Inclusief... 3 Exclusief... 4 Verder horen en zien wij graag... 4 Huidige situatie... 5 Plattegrond woning en uitbouw... 6 Aanzicht achterkant... 7 Plaats

Nadere informatie

C (zie toelichting in bijlage)

C (zie toelichting in bijlage) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden C (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Wat zijn de mogelijkheden?

Wat zijn de mogelijkheden? Wat zijn de mogelijkheden? Dan de vraag: Gaat verduurzamen samen met behoud van detail van het monument? Welke vorm van verduurzamen is mogelijk voor uw monument? In deze presentatie laten we u zien hoe

Nadere informatie

BVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN. Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep

BVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN. Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep BVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep Presentatie Voorstellen BVR Groep Uitleg Concepten 2 BVR

Nadere informatie

Kleurrijke buurt Doetinchem

Kleurrijke buurt Doetinchem Kleurrijke buurt Doetinchem Kleurrijke uurt Doetinchem Situatie Crescent De woningen vormen een halve cirkel. Dat betekent dat de zoninval steeds verschillend is. Voor energiezuinige, duurzame woningen

Nadere informatie

Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen

Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Slim besparen 2 Slimme investeerder Familie Roubos: We wonen in een hoekhuis met veel ramen en hebben

Nadere informatie

Na-isoleren. Isoleren v003 zonder

Na-isoleren. Isoleren v003 zonder Na-isoleren Waar moet je op letten bij de aanschaf van een isolatiemaatregel? Met o.a. inzichten over spouwmuren in Houten (noord) Houten, 20 februari 2019 Rianne de Beer Isoleren v003 zonder In deze presentatie

Nadere informatie

Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen

Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Slim besparen Er zijn veel mogelijkheden om te besparen op energie! Echt slim besparen op energie

Nadere informatie

NII. Nederlandse Isolatie Industrie. Het rendement van energiebesparen door isoleren. Nationale Isolatiedag - April 2010 (V1.7) O 2.

NII. Nederlandse Isolatie Industrie. Het rendement van energiebesparen door isoleren. Nationale Isolatiedag - April 2010 (V1.7) O 2. Nederlandse Het rendement van energiebesparen door isoleren Nationale dag - April 2010 (V1.7) 1 Eric Las / Unidek O 2 De beste besparingsmogelijkheid is NIETS gebruiken De meest duurzame energie is bespaarde

Nadere informatie

VvE en isolatie. Rotterdam, 5 oktober 2017 Frank Spruit

VvE en isolatie. Rotterdam, 5 oktober 2017 Frank Spruit VvE en isolatie Rotterdam, Frank Spruit Inhoud 1. Waarom isoleren? 2. Warmteverlies 3. Termen en aandachtspunten 4. De isolatiemaatregelen 5. Proces en offertes aanvragen VvE en Isolatie Dia 2 Isoleren

Nadere informatie

Kennisinstituutvan,vooren endoordeinstallatiesector. KeesArkesteijn,projectcoördinator

Kennisinstituutvan,vooren endoordeinstallatiesector. KeesArkesteijn,projectcoördinator Kennisinstituutvan,vooren endoordeinstallatiesector KeesArkesteijn,projectcoördinator Energielabelen maatwerkadvies Energieprestatiecertificaat Bestaande bouw Woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie

Nadere informatie

Duurzaam Gebouwd Op Locatie

Duurzaam Gebouwd Op Locatie Duurzaam Gebouwd Op Locatie Gemeentelijk Duurzaamheidsbeleid Mede mogelijk gemaakt door: Welkom Moderator Wietse Walinga Kennis is het enige dat je kunt vermenigvuldigen door het te delen +65.000 bezoekers

Nadere informatie

Rapportage Energiebus

Rapportage Energiebus Rapportage Energiebus Ravelijn Maastricht energie 0 Type woningen : Eengezinswoningen van 80-90 m 2 Bouwjaar: 1955 Op verzoek van Bewonersvereniging Ravelijn Verhuurder: Servatius Datum bezoek: 18-04-2014

Nadere informatie

Energieneutraal business case en nieuwe rollen

Energieneutraal business case en nieuwe rollen Energieneutraal business case en nieuwe rollen Deal? Belastingen op energie 1,9 miljard 4,2 miljard FINANCIERING Belastingen op renovaties 2 miljard 60/80 miljard 10 miljard economische dynamiek Rekenen

Nadere informatie

De Zuidlanden buurtschap Techum. 14 ruime twee-onder-een-kapwoningen

De Zuidlanden buurtschap Techum. 14 ruime twee-onder-een-kapwoningen De Zuidlanden buurtschap Techum 14 ruime twee-onder-een-kapwoningen Techum en de Zuidlanden Landelijk wonen vlakbij Leeuwarden Wonen in een landelijke omgeving, met alle voorzieningen binnen handbereik.

Nadere informatie

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Het hoofddoel is: het omlaag brengen van uw energierekening door gedragsinvloeden & techniek én het produceren van duurzame energie;

Nadere informatie