Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst!
|
|
- Leen Vedder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst! December 2014 Toolkit Selectietool Per 1 januari 2015 gaan we de volgende stap maken naar een EPC van 0,4 om uiteindelijk eind 2020 uit te komen op bijna energieneutrale gebouwen (BENG). Met de aanscherping van de EPC in het Bouwbesluit wordt tegelijkertijd ook de minimale Rc-waarde van de thermische schil verhoogd. Wat zijn de meer-investeringskosten voor een tussenwoning (Voorbeeldwoning RVO.nl) met een EPC 0,4 ten opzichte van diezelfde tussenwoning met een EPC 0,6? Hoe hoog wordt de bijbehorende energierekening? Met wat voor installatie is die woning uitgerust? Op dit soort vragen kunt u antwoord krijgen met de Toolkit Selectietool. Het is een digitale update uit 2013 van de Toolkit Duurzame Woningbouw, prijsniveau Het stelt ontwikkelaars in
2 staat om op globale wijze snel een aantal energieconcepten te selecteren en levert daardoor binnen korte tijd heel veel nieuwe inzichten op. In de Toolkit Selectietool staan vele uitgewerkte concepten met doorgerekend de consequenties van de in de concepten toegepaste techniekcombinaties. Door een eenvoudig regelpaneel is het mogelijk om snel tot een shortlist te komen. Kies het woningtype, het gebruikersprofiel, de energie-infrastructuur waar de woning op is aangesloten en de gewenste EPC. Kies vervolgens de bandbreedte waarbinnen de energiekosten mag liggen en waarbinnen de meerinvestering van het energieconcept mag liggen en de tool selecteert de concepten die daaraan voldoen. Voorbeeldwoningen De concepten in de Selectietool zijn doorgerekend voor de vier voorbeeldwoningen zoals beschreven door RVO.nl. Voor de referentie tussenwoning zijn in de tool 85 concepten met een EPC van 0,4 opgenomen die toegepast kunnen worden na de aanscherping van de EPC in In deze notite zijn vier concepten van rijwoningen uitgelicht. Deze concepten verschillen in de energie-infrastructuur, isolatiewaarde, de installatie en het al of niet toepassen van duurzame opwekking. Twee varianten van de thermische schil Volgens de trias energetica begint energiebesparing met een goede thermische schil. In de berekeningen is gerekend met twee varianten van de thermische schil: - Gewoon goed: Gevel en vloer hebben een Rc-waarde [m²k/w] 5,0, het dak 6,0 [m²k/w] Beglazing bestaat uit HR++ beglazing. - Passiefhuisniveau: Dak en gevel hebben een Rc-waarde [m²k/w] 10,0 en de vloer heeft een Rc-waarde [m²k/w] 6,5. De beglazing bestaat uit drievoudige beglazing (HR+++). Het effect op de EPC van het verbeteren van de Rc-waarde neemt af naarmate deze waarde toeneemt. Boven het door het Bouwbesluit vereiste niveau, dient er een afweging gemaakt te worden tussen verder opvoeren van de vraagbeperking of investeren in duurzame opwekking om voor de eindgebruiker te optimaliseren voor investering en woonlasten. 2
3 Installatie- en ventilatiesystemen Uit het brede assortiment installatie- en ventilatietechnieken, die op de Nederlandse markt zijn, zijn 27 techniek combinaties in de Selectietool opgenomen. Deze bouwsystemen kunnen bijdragen aan een comfortabel en gezond binnenklimaat. Met behulp van deze techniekcombinaties zijn er bij elke energie-infrastructuur meerdere combinaties mogelijk. Aanvullend op de 27 technieklijnen worden concepten uitgevoerd met een kleine zonnecollector (2,8 m² per woning, alleen voor tapwater verwarming), een grote zonnecollector (10 m² per woning, voor tapwater- en ruimteverwarming ) of geen zonneboiler. De rol van PV Voor een aantal concepten is het plaatsen van PV-panelen nodig om te kunnen voldoen aan de gevraagde EPC-niveau. Met extra PV-panelen is in de toekomst de EPC verder te verlagen. Bij de berekening is uitgegaan van PV-panelen georiënteerd op het zuiden met een hoek van 45 en een vermogen van 125 Wp/m 2. Passiefhuis (Conceptcode* : Tussen-4-var1ez-s3) EPC 0,36 Energie-infrastructuur Isolatie Warmteopwekking Warmteafgifte Warmtapwaterbereiding Ventilatiesystemen Douche WTW Gas en elektra Passiefhuis Individuele HR107 combi (geen koeling) LT vloerverwarming Individuele HR107 combi Gebalanceerde ventilatie met WTW en CO2-sturing met twee of meer zones Ja Zonnecollector 2,8 m² PV - Meerinvestering t.o.v EPC 0,6 Ca Extra m² PV tot EPC 0 23 m² * code zoals gebruikt in de Toolkit Selectietool De woning is zeer goed geïsoleerd en heeft een hoge mate van kierdichting (uitgegaan wordt van een infiltratie waarde van 0,15 dm³/s per m²) waardoor het energieverlies door 3
4 de schil van het gebouw minimaal is. Deze woning kan op deze punten worden gekenmerkt als een Passiefhuis. De woning is verder voorzien van een individuele HR 107-combiketel en vloerverwarming. Door de lage temperatuurverwarming kan de woning in de toekomst eenvoudig overschakelen op duurzame warmtebronnen. Er is een douche-wtw toegepast waardoor warmte van het afgevoerde douchewater deels wordt overgedragen aan het toegevoerde douchewater. In het stookseizoen wordt door een goede isolatie en drievoudige beglazing een behaaglijk comfort geboden waarbij de verwarming slechts incidenteel aanvullend nodig is. Om oververhitting in de zomer te voorkomen, zijn spui-voorzieningen, zomernachtventilatie en effectieve zonwering gewenst. De zonnecollector werkt optimaal bij een oriëntatie tussen zuidoost en zuidwest. Aandachtspunten - De zomernachtventilatie bestaat uit een aantal inbraakvrije kleppen in de gevels waardoor in de zomer 's nachts de massa van de woning afgekoeld wordt door de koele buitenlucht. - De toepassing van gebalanceerde ventilatie vraagt om een goede luchtdichtheid van de woning. Dit vereist aandacht bij het ontwerp en de realisatie. - Bij opleveren van de woning een Ventilatie Prestatie Keuring (VPK) uitvoeren. Eenvoudig naar EPC 0,4 met PV (Concept code, Tussen-4-var1e-s2) EPC 0,39 Energie-infrastructuur Isolatie Warmteopwekking Warmteafgifte Warmtapwaterbereiding Ventilatiesystemen Douche WTW Gas en elektra Gewoon goed Individuele HR107 combi (geen koeling) LT vloerverwarming Individuele HR107 combi Gebalanceerde ventilatie met WTW en CO2-sturing met twee of meer zones Ja Zonnecollector - PV 9 m² 4
5 Meerinvestering t.o.v EPC 0,6 Ca Extra m² PV tot EPC 0 25 m² (+ 9 = 34 m²) De woning is gewoon goed geïsoleerd en voorzien van een individuele HR 107-ketel en vloerverwarming. Er is een douche-wtw toegepast. Zowel de afvoer als de toevoer van ventilatielucht geschiedt mechanisch. De regeling bestaat uit C02-sturing, waarbij de CO2-concentratie een indicator is van de aanwezigheid van bewoners. Dit leidt tot niet meer ventileren dan nodig. Aandachtspunten - De woning is voorzien van 9 m2 pv zonnepanelen om te voldoen aan de minimale EPC-eis van 0,4. De oriëntatie van het dak heeft daardoor een grote invloed op de EPC. - De 9 m2 PV zo situeren dat in de toekomst extra PV en/of een zonnecollector nog mogelijk zijn. Warmtelevering door derde (Concept code, Tussen-4-var4a-s2) EPC 0,39 Energie-infrastructuur Isolatie Warmteopwekking Warmteafgifte Warmtapwaterbereiding Ventilatiesystemen Douche WTW Gas en elektra Gewoon goed Stadsverwarming (geen koeling) Radiatoren Individuele HR107 combi Mechanische afvoer en natuurlijke ventilatietoevoer (winddruk gestuurde), tijdsturing op de mechanische afvoer Ja Zonnecollector - PV 6 m² Meerinvestering t.o.v EPC 0,6 Ca Extra m² PV tot EPC 0 33 m² (+ 6 = 39 m²) De woning krijgt een aansluiting op een externe warmtebron (bijvoorbeeld industriële restwarmte). Via een stadsverwarmingsunit wordt zowel voorzien in de ruimteverwarming 5
6 als in het verwarmen van tapwater. De woning is uitgevoerd met LT radiatoren. Er is geen naverwarming nodig om tot de gewenste aanvoertemperaturen te komen. Door de toepassing van LT verwarming is het mogelijk om in de toekomst de warmtelevering verder te verduurzamen. De aanvoerlucht voor de ventilatie van de woning geschiedt door ZR-roosters (zelfregelende / winddruk onafhankelijk ventilatieroosters) in de gevel. De lucht wordt afgezogen door een mechanische installatie op basis van de bezettingstijd die vooraf wordt ingesteld. Er is een douche-wtw toegepast. Aandachtspunten - Door gebruik te maken van LT-radiatoren beschikt de woning over een snel reagerend comfortabel verwarmingssysteem. Bij het toepassen van natuurlijke ventilatie toevoer in kombinatie met lage temperatuur verwarming is er altijd een risico op tocht. De juiste roosters en een goede positionering zijn van groot belang om comfortklachten te voorkomen. - De woning is voorzien van 6 m2 pv zonnepanelen om te komen tot een EPC van min. 0,4. De oriëntatie van het huis heeft een grote invloed op de EPC. De passieve en actieve zonne-energie zijn hier van afhankelijk. Zorg voor voldoende vrij dakoppervlak om in de toekomst de toepassing van extra PV of duurzame opwekking door een zonneboiler mogelijk te maken. - Omdat de woning geen gasaansluiting heeft, dient elektrisch gekookt te worden. All-electric (Concept code, Tussen-6-var5b-s1) EPC 0,40 Energie-infrastructuur Isolatie Warmte- en koudeopwekking Warmteafgifte Warmtapwaterbereiding Ventilatiesystemen Douche WTW All-electric Gewoon goed Individuele warmtepomp op bodem Vloerverwarming en vloerkoeling Individuele warmtepomp op bodem Mechanische afvoer en natuurlijke toevoer via winddruk gestuurde roosters. De afvoer is voorzien van CO2-sturing in verblijfsgebied met opstelplaats kooktoestel op afvoer zonder zonering Ja 6
7 Zonnecollector - PV 10 m² Meerinvestering t.o.v EPC 0,6 Ca Extra m² PV tot EPC 0 26 m² (+ 10 = 36 m²) De woning is voorzien van individuele warmtepomp en een individuele bodemwisselaar. Omdat de woning goed geïsoleerd is, kan de capaciteit van de warmtepomp en de bron beperkt blijven. De warmte afgifte vindt plaats door vloerverwarming die in de zomer ook kan koelen. Er is een douche-wtw toegepast. De zonnecollector voorziet een groot deel van het jaar in de warm tapwater behoefte. De extra grote uitvoering van de collector wordt benut om de bodem te regenereren. Aandachtspunten - Let op het ruimtebeslag van de bodemwisselaars en voorkom beïnvloeding van bodemwisselaars op aangrenzende percelen. - Het plaatsen van een bodemwisselaar is meldingsplichtig. Bij plaatsing van de wisselaars op openbaar terrein is vroegtijdig overleg met de betrokken gemeente nodig. - Vaak zal een woning met een individuele warmtepomp all-electric worden uitgevoerd, dus zonder gasaansluiting. De elektrische woningaansluitingen dienen voorbereid te zijn op het elektriciteitsgebruik van de warmtepomp plus eventueel elektrisch element, door een aparte groep. Ook dient rekening te worden gehouden met elektrisch koken. - Speciale aandacht is nodig bij de combinatie van vraaggestuurde ventilatie en vloerverwarming. Zorgvuldig ontwerpen is nodig ter voorkoming van comfortklachten. - De toepassing van zonnecollectoren vraagt om een oriëntatie op het zuiden zonder belemmering. - In de woning dient een afsluitbare ruimte te worden gereserveerd voor het plaatsen van de warmtepomp. Aan de slag met energieconcepten Door het eenvoudige regelpaneel is het mogelijk om uit een grote reeks doorgerekende energieconcepten, van een Longlist naar een Shortlist te komen. Naast de theoretische energieconcepten is er een eerste aanzet gegeven om, voor zover ze er zijn, door te kunnen klikken naar commerciële aanbieders van in de tool doorgerekende concepten. Via een 6-tal stappen is uit het grote aantal doorgerekende concepten, het voor uw situatie best passende concept te selecteren. Die 6 stappen zijn: 1. Kies het woningtype uit 4 referentiewoningen 2. Kies het gebruikersprofiel uit 3 varianten per woningtype 7
8 3. Kies onder de knop 'Randvoorwaarden' de aanwezige energie-infrastructuur of sluit een energie-infrastructuur uit 4. Kies de bandbreedte van energiezuinigheid tussen: EPC 0,4 en 0,0 of zelfs energienota-loos 5. Kies de bandbreedte waarbinnen de energiekosten mogen liggen 6. Kies de bandbreedte waarbinnen de meerinvestering van het energieconcept mag liggen t.o.v. een concept dat maar net aan het Bouwbesluit voldoet. Verantwoording De Toolkit Selectietool is gerealiseerd door de Haas & Partners en DPA Cauberg-Huygen, en is mogelijk gemaakt door EnergieSprong en Gebieden EnergieNeutraal. De Selectietool is een onderdeel van de Toolkit reeks die wordt uitgegeven door Uitgeverij Æneas. Disclaimer Dit info blad en de webtool zijn bedoeld om inzicht te geven in technieken die geschikt zijn voor het realiseren van hogere ambities ten aanzien van energiezuinigheid van nieuwbouwwoningen, en tevens inzicht te geven in de hierbij behorende randvoorwaarden en consequenties ten aanzien van bijvoorbeeld meerinvestering en energiekostenbesparing. De tool is niet bedoeld om voor concrete projecten een investeringsraming, energiekostenberekening of EPC berekening te maken. Hiervoor zal iedere initiatiefnemer eigen onderzoek moeten verrichten op basis van projectspecifieke gegevens. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Colofon Samenstelling & redactie > Claudia Bouwens (NEPROM, Lente-akkoord) Tekst > Guus de Haas Omslagfoto > Passiefhuis Almere, BAM. Beeld > met dank aan RVO.nl (voorbeeldwoningen 2011) 8
Toolkit Selectietool. duurzame woningbouw 2013. Een hulpmiddel voor het selecteren van het best passende energieconcept.
duurzame woningbouw 2013 Toolkit Selectietool Een hulpmiddel voor het selecteren van het best passende energieconcept. 22 november 2013 In opdracht van: - Platform31 (Energiesprong) - GEN (Gebieden Energie
Nadere informatieConcepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten
Concepten EPC 0.4 Om een EPC 0.4 te realiseren voor de referentiewoningen zijn er verschillende concepten ontwikkeld die onderling verschillen op de wijze van ventileren en verwarmen. Aan de basis van
Nadere informatieEPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,
EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, ir. F.W. (Freek) den Dulk Nieuwe eis per 1 januari 2006 EPC 0,8 Herziening norm: NEN 5128:2004 Energieprestatie van woonfuncties en
Nadere informatieAll-electric woningconcept
All-electric woningconcept Kwalitatieve en kwantitatieve vergelijking tussen 3 energieconcepten Robbert van Rijswijk Merosch Inhoud 1. Voorstellen 2. Vergelijking energieconcepten 3. Uitwerking all-electric
Nadere informatieOmschrijving. EPC 0-woning Leek, Groningen, Projectsamenvatting
EPC 0-woning Leek, Groningen, 2009 Omschrijving Deze demonstratiewoning voor duurzaam, energieneutraal en levensloopbestendig bouwen met zijn EPC = 0, gebruik van zonne-energie en aardwarmte en gebruik
Nadere informatieenergiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe
energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Hoe komt energielabel tot stand Relatie (of niet!)
Nadere informatieResultaten themagroep Gestapelde bouw - BENG
Resultaten themagroep Gestapelde bouw - BENG 3 november 2016 ing. A.F. (André) Kruithof Nieman Raadgevende Ingenieurs Programma 1. Inleiding BENG indicatoren & voorlopige eisen 2. BENG-uitkomsten praktijkprojecten
Nadere informatieBijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Nadere informatiePassief Bouwen: waarom en hoe?
Passief Bouwen: waarom en hoe? Ontwerpen en bouwen vanuit een visie ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Passief Bouwen Kenmerken o hoogwaardige thermische schil o goed comfort
Nadere informatieDuurzame woningverbetering
Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater
Nadere informatieWoningen met EPC ( 0,8
Een initiatief van in samenwerking met 1 Woningen met EPC ( 0,8 Toelichting wijzigingen en bouwkundige aandachtspunten en duurzame energie - ontwerp- en adviesbureau BNA ir. F.W. den Dulk (Freek) 2 1 Onderwerpen
Nadere informatieKleinschalige energetische renovatie
Kleinschalige energetische renovatie Kantoor plus bovenwoning van label G naar A+ de Haas & Partners Adviseurs Duurzaam Gebouwde Omgeving Van componenten naar concept Bouwkundig Ventilatie Installaties
Nadere informatieZEN en BENG Nieuwe inzichten over bijna energieneutrale woningen
ZEN en BENG Nieuwe inzichten over bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 22 maart 2016 Routekaart BENG 22-3-2016 2 BENG Drie indicatoren Lijkt op de PHPP 1. Energiebehoefte
Nadere informatieNIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL
NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL Gefeliciteerd, u gaat straks uw eigen woning (ver) bouwen! Dit betekent heel veel mogelijkheden en complexe vraagstukken. En moet u dan ook nog iets met
Nadere informatieHoe maken we het mogelijk?
Energiezuinig Wonen Hoe maken we het mogelijk? Jaarlijkse energielasten 12.000,00 10.000,00 8.000,00 6.000,00 4.000,00 2.000,00 0,00 0 10 20 30 40 Jaar referentie passiefhuis+ Met conceptueel bouwen! Inhoud
Nadere informatieADVIES ENERGIECONCEPT BUREAU NIEMAN KLUSWONINGEN CAPADOSESTRAAT 9-11 DEN HAAG
ADVIES ENERGIECONCEPT BUREAU NIEMAN KLUSWONINGEN CAPADOSESTRAAT 9-11 DEN HAAG Beschrijving voorgesteld (energetisch) maatregelenpakket om EPC 0,2 te halen. De maatregelen die benodigd zijn om een EPC van
Nadere informatieKees Bakker
Kees Bakker info@energiehuishelmond.nl Vrijwilliger Energiehuis op cover blad Eigen Huis! Ervaringsdeskundige! Verwarmen van een woning verwarmt met aardgas gestookte CV verwarmt elektrisch met warmtepomp
Nadere informatieIn 10 stappen een Active House
In 10 stappen een Active House Wat is een Active House? Een Active House is een woning waar de mens centraal staat en elementen als energie, milieu en comfort in balans zijn. Dit resulteert in een gezonde,
Nadere informatieSlimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen
Nadere informatieWOONLASTEN 4 15. Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4
PASSIEFHUIZEN COLUMBUSKWARTIER ALMERE VEEL GESTELDE VRAGEN PASSIEFHUIZEN EN WONEN IN EEN PASSIEFHUIS 2 1. Wat is een Passiefhuis? 2 2. Wat is het voordeel van een Passiefhuis? 2 3. Wat zijn bewonerservaringen
Nadere informatieHet kan minder! ing. P. Hameetman
Het kan minder! ing. P. Hameetman manager innovatie BAM Vastgoed bv Inleiding Afbakening: Presentatie is toegespitst op woningbouw Verdieping van technische mogelijkheden 2 Klimaatakkoord Gemeenten en
Nadere informatieConcepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul
Concepten voor nieuwbouw woningen EPC,4 2 september 213 Han Verheul Concepten voor EPC,4 Concept 1: isolatie Rc = 5, HR-WTW en PV; Concept 2: warmtevraagbeperking, Rc = 7, zonneboiler en HR-WTW; Concept
Nadere informatieNotitie 20091271-02 Gelijkwaardigheidsverklaring ClimaLevel voor NEN 2916 en NEN 5128 Opzet van onderzoek en resultaten
Notitie 0097-0 Gelijkwaardigheidsverklaring ClimaLevel voor NEN 96 en NEN 58 Opzet van onderzoek en resultaten Datum Referentie Behandeld door 4 februari 0 0097-0 M. Ritmeijer/LSC Opzet Climalevel klimaatsysteem
Nadere informatieEPC concepten 0,4. Trias Energetica...2 EPC 0,4 concepten - Vrijstaande woning...3 EPC 0,4 concepten - Geschakelde woning...4.
etaalbare kwaliteit! EPC en 0,4 14 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 1996 1998 2000 2006 2011 2015 Inhoudsopgave: Trias Energetica...2 EPC 0,4 en - Vrijstaande woning...3 EPC 0,4 en - Geschakelde woning...4 EPC
Nadere informatieKe u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r
Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r 2 0 1 7 C o n t a c t g e g e v e n s BV Bouwbedrijf KOOI Appingedam Kanaalweg 4 9902 AN
Nadere informatieAardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober
Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen
Nadere informatieEnergieneutraal via de Passief bouwen route
Energieneutraal via de Passief bouwen route ing. J.J.P. (Jan Pieter) van Dalen Slotsymposium 14 september 2015 Verbouw monument Verbouw van een monument Monument als bedoeld in art. 1 onder d (Monumentenwet
Nadere informatiePassief Bouwen: waarom en hoe?
Passief Bouwen: waarom en hoe? Ontwerpen en bouwen vanuit een visie ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Passief Bouwen Kenmerken o hoogwaardige thermische schil o goed comfort
Nadere informatieVoor onafhankelijke informatie en advies over:
Raoul Santibanez Voor onafhankelijke informatie en advies over: Energie besparen en energie opwekken Luchtkwaliteit in huis Comfortverbetering in huis Levensloopbestendig wonen Klimaat adaptief wonen Subsidies,
Nadere informatieZEN en BENG Workshop onderzoeksresultaten
ZEN en BENG Workshop onderzoeksresultaten Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 21 juni 2016 12 praktijkprojecten grondgebonden 2 1 Fitten naar BENG Alle woningen zijn op BENG gebracht Combinatie van
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31
Nadere informatieZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen
ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 10 december 2015 Routekaart BENG 9-12-2015 2 BENG wat gaat er veranderen Bijna EnergieNeutrale Gebouwen
Nadere informatieGevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen
Gevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs Installatieadviseur Advies & engineering Duurzaamheid & innovatie Realisatie & exploitatie
Nadere informatieEnergieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0
Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0 ing. A.F. (André) Kruithof Oktober 2015 Programma Op weg naar 2050: doelstellingen bestaande bouw & nieuwbouw BENG-indicatoren Energiezuinigheid in de
Nadere informatie1. Inleiding. 2. Uitgangspunten. Notitie. 2.1 Berekeningswijze
Notitie Project Isover/Energiebesparing bestaande bouw Betreft Onderzoek naar effect op Energie-index (EI) Ons kenmerk E.2012.1379.00.N001 Versie 001 Datum 8 maart 2013 Verwerkt door RLO HW Contactpersoon
Nadere informatieDUCO SEMINARS 2015. Natuurlijk naar nul-op-de-meter. juni 2015 Jérôme Eijsackers
AKOESTIEK EN BOUWFYSICA LAWAAIBEHEERSING MILIEUTECHNOLOGIE BRANDVEILIGHEID DUCO SEMINARS 2015 Natuurlijk naar nul-op-de-meter juni 2015 Jérôme Eijsackers auteur ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - DÜSSELDORF
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden
Nadere informatieEnergieprestatie van gebouwen
Energieprestatie van gebouwen NEN 7120 en energieconcepten 2012 ing. Lars van de Kamp Nieman Raadgevende Ingenieurs Eerste ervaring NEN 7120 NEN 7120 Een verzwaring? Voor en nadelen standaard rijtjeswoning
Nadere informatieToolkit: uw eigen aardgasvrije woning bouwen in gemeente Heerenveen
Toolkit: uw eigen aardgasvrije woning bouwen in gemeente Heerenveen Comfortabel verwarmen en koken zonder aardgas Deze toolkit wordt u aangeboden door de gemeente Heerenveen. De toolkit is ontworpen door
Nadere informatieSystem integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV
System integrator ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV Huidige praktijk Gezond EPC DuBo A a n n e m e r Afgifte (St. LTV) Installateur Warmteverlies en koellast Regeltechniek Warmtepompen
Nadere informatieenergiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015
energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Relatie tussen energielabel en energiegebruik
Nadere informatieDuurzame energie. uitgestoten in vergelijking met een conventioneel verwarmingssysteem, bijvoorbeeld een CV ketel.
Duurzame energie Er wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van duurzame energiesystemen in gebouwen. Hiermee wordt op een natuurlijke wijze duurzame energie gewonnen om de woningen te verwarmen
Nadere informatieHarry Nieman Adviesbureau Nieman. Passief bouwen in Gietbouw. Een goede combinatie.
Harry Nieman Adviesbureau Nieman Passief bouwen in Gietbouw. Een goede combinatie. Duurzaam bouwen in beton =Het Passief bouwen concept= drs. ing. Harry Nieman Beton vakdagen Gorinchem 9 december 2008
Nadere informatieinstallatie-arm ontwerpen verleden tijd?
installatie-arm ontwerpen verleden tijd? 1 situatie tot enkele jaren geleden was duurzaamheid bij klimaatinstallaties comfort en vooral energiebesparing de koplopers bij het besparen op het energie waren
Nadere informatieWie zijn wij? drs. ing. Jourdain Martens. ! Directeur. ir. Anne-marije Scheffe. ! Ingenieur
road2zer0 Wie zijn wij? drs. ing. Jourdain Martens! Directeur ir. Anne-marije Scheffe! Ingenieur Opbouw presentatie! Over Bouwformatie! Achtergrondinformatie regelgeving! Onderzoeksopzet! Resultaten! Conclusie
Nadere informatiePassief Bouwen in de praktijk
Passief Bouwen in de praktijk Velve-Lindenhof: van idee tot realisatie ir. H.J.J. (Harm) Valk / ing. A.F. (André) Kruithof adviseur Energie & Duurzaamheid Programma Projectomschrijving Ontwerpvisie Bouwfysische
Nadere informatieRijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal
Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal Geworteld wonen 9 DECEMBER e.v. Wat verstaan de potentiele bewoners onder duurzaamheid vinden de bewoners belangrijk als het gaat om duurzaamheid
Nadere informatieE + Revital. voor duurzame woonwaarde-ontwikkeling
aanbieder (geen aannemer) woonwaarde ontwikkeling directeur Bouwbedrijf EBU Verduurzamen bestaande (huur)woningen: COMPLEX DUUR OVERLAST WAT LEVERT HET OP? Integraal Slim & Snel Ketenintegratie Trias Energetica
Nadere informatieDuurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:
Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld
Nadere informatieReferentiegebouwen utiliteitsbouw
EPN en Nieuwbouw Referentiegebouwen utiliteitsbouw Gezondheidszorg 7.000m² Het voorbeeld betreft een verpleeghuis dat is voorzien van gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning. Een warmtepomp zorgt
Nadere informatieOp weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie
Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie Themabijeenkomst De Nieuwe Standaard In Ventileren ing. G.A. (Gerton) Starink Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V. 22-5-2015 2 1 Op weg
Nadere informatieInstallatie overzicht bij EPC-concepten
Installatie overzicht bij EPC-concepten Dit boekje geeft een overzicht van de belangrijkste installaties zoals die nu op de markt aanwezig zijn. PelserHartman probeert u een zo volledig mogelijk overzicht
Nadere informatieUlft. Energieneutraal wonen. De lage woonlasten Energieneutraal wonen en leven Realisatie woningen Plan Bomenbuurt. energielabel A++ EPC = 0,0
Energieneutraal wonen Ulft De lage woonlasten Energieneutraal wonen en leven Realisatie woningen Plan Bomenbuurt energielabel A++ EPC = 0,0 22 energieneutrale twee-onder-een-kap koopwoningen Plan Bomenbuurt.
Nadere informatieUw eigen woning bouwen in Gemeente Heerenveen. Comfortabel verwarmen en koken zonder aardgas
Uw eigen woning bouwen in Gemeente Heerenveen Comfortabel verwarmen en koken zonder aardgas Welkom! Uw nieuwe woning, een duurzame woning Gefeliciteerd met de aankoop van uw bouwkavel. Een plek waar u
Nadere informatieDe cijfers worden in GJ (GigaJoule) uitgedrukt. Dit is de eenheid van Warmte. Ter vergelijk, 1 GJ komt overeen met 278 kwh of +/- 32 m3 gas.
Project: woningen Maasbommel Datum: april 2014 Onderwerp: jaarrapportage nr. 4 Inleiding Eind februari 2013 zijn de drie woning in Maasbommel opgeleverd aan de huurders van Woonstichting De Kernen. Deze
Nadere informatieOpnameformulier woningen voor EP-certificaat
Opnameformulier woningen voor EP-certificaat Hieronder worden de opnameformulieren gegeven die een EPA-adviseur nodig heeft om een opname van de woning op papier te kunnen verrichten. Om het opnameformulier
Nadere informatieWelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink 0499-486310 www.betonson.com
WelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink 0499-486310 www.betonson.com WelWonen Ontwikkeld door Betonson Trends en ontwikkelingen: Energy Performance of Buildings Directive (EPBD)
Nadere informatieEen nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van Fase 1 van Eiland van Spijk in
Nadere informatienieuwe woning in Austerlitz
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Austerlitz EPC0 7 woningen Thuis in het Loo De energie van morgen vandaag in huis EERB ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatie7 STAPPEN VOOR ENERGIEBESPARING IN EEN TANGRAMHUIS:
TANGRAMHUIS 7 STAPPEN VOOR ENERGIEBESPARING IN EEN TANGRAMHUIS: 1 - ZON - Maak gebruik van de zon, de enige kostenloze energieleverancier! Onze woningen worden naar de zon georiënteerd, dat wil zeggen
Nadere informatieSchothorst Amersfoort
Schothorst Amersfoort Veel voorkomende Vragen/problemen Achterstallig onderhoud Verouderde installaties Klachten over tocht en kou Ventilatie problemen ( buitenluchtkwaliteit en binnenklimaat) Verouderde
Nadere informatieToolkit. extra achtergrondinformatie Selectietool. GEN Methodiek kansrijk aanbod
Toolkit extra achtergrondinformatie Selectietool GEN Methodiek kansrijk aanbod duurzame woningbouw 2013 Extra achtergrondinformatie Selectietool In opdracht van: Platform 31, Energiesprong: Jan Willem
Nadere informatieInformatie bij energieprestatieberekening (EPC) en Energieconcepten
Informatie bij energieprestatieberekening (EPC) en Energieconcepten Deze brochure geeft u informatie over de infiltratiewaarde (luchtdoorlatendheid) en een overzicht van de belangrijkste installaties zoals
Nadere informatieDuurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:
Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Subsidies en regelingen ~38% Energielabel D of lager Anticiperen op
Nadere informatieSlimme energie-oplossingen voor bestaande en nieuwe woningen
Slimme energie-oplossingen voor bestaande en nieuwe woningen Samen verduurzamen Uitdagingen op de Nederlandse markt De Nederlandse woningbouw staat voor een fikse uitdaging. De tijd van grote nieuwbouwprojecten
Nadere informatieOveral Energie Neutraal
Voorlopig ontwerp, mei 2016 Overal Energie Neutraal Deze opdracht betreft het voorlopig ontwerp van een nieuw te bouwen woonhuis, zoveel mogelijk energie neutraal. Deze relatief grote woning (265 m2) komt
Nadere informatieEnergie-Index advies tbv huursector
Energie-Index advies tbv huursector Ulft, 2 juli 2015. Project: ATAG E-I oplossingen Projectnummer: 2015-018 Woningtype: Rij-tussenwoningen bj 46/64, 65/74, 75/91 Opdrachtgever: ATAG Verwarming Nederland
Nadere informatieBouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw
Bouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw Projectseminar Velve-Lindenhof ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Nieman Raadgevende Ingenieurs Inleiding Nieman Raadgevende Ingenieurs
Nadere informatieBijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)
Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Op weg naar bijna energieneutraal bouwen in 2020 Jean Frantzen Adviseur duurzaam bouwen Kennisevent Routekaart richting energieneutraal bouwen R c 2,5 R c 3,5 R c
Nadere informatieEnergielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie
Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie Door Eric van Zee, april 2008 Energie steeds groter deel van de woonlasten De kosten voor verwarming en warm tapwater vormen een steeds
Nadere informatieEnergiestudie equivalent opwekkingrendement externe warmtelevering Utrecht
Energiestudie equivalent opwekkingrendement externe warmtelevering Utrecht Gevolgen voor de energieprestatie van nieuwbouwwoningen conform eisen 2015 Rapportnummer D 3004-5-RA-001 d.d. 9 maart 2016 Energiestudie
Nadere informatieBuildDesk kennisdocument
BuildDesk kennisdocument Woningen energieneutraal renoveren: hoe doe je dat? Leer hoe bestaande woningen energieneutraal te renoveren zijn. Met als belangrijkste ingrediënten: terugdringen van de energiebehoefte
Nadere informatieACTIVE HOUSE ACTIVE HOUSE. In 10 stappen. ir. Anne Struiksma Energie, duurzaamheid, circulariteit Utrecht
ACTIVE HOUSE In 10 stappen ACTIVE HOUSE In 10 stappen 1 2 ir. Anne Struiksma Energie, duurzaamheid, circulariteit ast@nieman.nl 06 83 44 12 75 Utrecht 3 4 1 INTEGRALE BOUWKWALITEIT VOOR EEN DUURZAME LEEFOMGEVING
Nadere informatieMiel Karthaus Martijn de Gier
Miel Karthaus Martijn de Gier Fig 1 1/5 13 3 5 1 17 12 11 18 2 11 31 16 15 12 14 8 7 4 6 22 21 20 19 9 10 e versus WarmBouwen 8 Verhouding tussen warmteweerstand en warmtestroomdichtheid
Nadere informatieFrisse Lucht GREEN PACKAGE. Energie uit de lucht - 100% duurzaam
GREEN PACKAGE Energie uit de lucht - 100% duurzaam Het comfort van vloerverwarming, koeling en warmtapwater in een duurzaam energiesysteem voor bij u thuis. Frisse Lucht Green Package, duurzame energie
Nadere informatieDe Woonmensen is een woonzorgorganisatie
Bert Stroop Hans Veldman De Woonmensen De Woonmensen De Woonmensen is een woonzorgorganisatie 1 Onze organisatie ruim 250 medewerkers, 200 vrijwilligers producten en diensten voor wonen, zorg & welzijn
Nadere informatieBestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie?
Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie? Even voorstellen Simon van der Kamp Brink Climate Systems Adviseur installatieconcepten Brink Customize Lizette Koorn IsoBouw Systems Project manager woningbouw
Nadere informatieB (zie toelichting in bijlage)
Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden B (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking
Nadere informatieEEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN
A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel
Nadere informatieEen nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis 1e fase 23 woningen Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de eerste fase met
Nadere informatieIsoleren: de basis. EPC 0,6 oplossingen. Isoleren: de basis. www.rockwool.nl. Op 1 januari 2011 is de wettelijke EPC eis voor nieuwbouwwoningen
Isoleren: de basis Op 1 januari 2011 is de wettelijke EPC eis voor nieuwbouwwoningen verlaagd naar 0,6. Voor een kosteneffectief maatregelpakket vormt goede isolatie de basis. Beter isoleren levert een
Nadere informatieTwijfels over infraroodverwarming Lente-akkoord Zeer Energiezuinige Nieuwbouw i.s.m. DWA
Twijfels over infraroodverwarming Lente-akkoord Zeer Energiezuinige Nieuwbouw i.s.m. DWA 12 september 2018 Twijfels over infraroodverwarming Verwarming met infrarood stralingspanelen wordt nogal eens aangeprezen
Nadere informatieA (zie toelichting in bijlage)
Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden A (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking
Nadere informatieEen nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop
Nadere informatieToolkit R c & EPC woningbouw
Toolkit R c & EPC woningbouw Energie & Duurzaamheid Bouwregelgeving Brandveiligheid Bouwfysica Akoestiek Flexibele schil Programma Introductie Wijzigingen Bouwbesluit 2012 Toekomst Termen & begrippen Rc
Nadere informatieBase Cube of Base Cube Duo in de EPG Software DGMR, ENORM V1.4
Inhoud Inleiding... 2 Invoermogelijkheden bij de Base Cube... 3 Invoermogelijkheden bij de Base Cube Duo... 3 Uitbreiding Base Cube met een luchtwarmtepomp type HP CUBE of HP COOL CUBE... 3 EPC reductie
Nadere informatieAardgasvrij en BENG gaat goed samen
Aardgasvrij en BENG gaat goed samen Harm Valk / Nieman Groep Luc Bakker / Nijhuis Bouw Workshop ZEN-Aardgasvrije nieuwbouw 29 maart 2018 BENG 1 Waarde van BENG Vraagbeperking BENG 1 Samenhang BENG 2 Hernieuwbare
Nadere informatiePrioriteiten 2011 / 2012
Vandaag: Introductie DHPA Wat zijn lucht/water (hybride) warmtepompen Achtergronden bij toepassing Integrale benadering Mogelijke labelstappen/resultaten Hoe nu verder? 1 Ondersteund door: Prioriteiten
Nadere informatieNog meer energie besparen?
Benut de zon optimaal ook voor stroom! PV-panelen, met zon stroom opwekken Zonlicht is uitstekend geschikt om duurzaam elektriciteit mee op te wekken. Dit gebeurt met PV-panelen. Het principe is als volgt:
Nadere informatieDoelen duurzaam bouwen
1 Doelen duurzaam bouwen Duurzaam bouwen is hot. Geen wonder, u verhoogt de waarde van uw woning, verlaagt uw woonlasten, krijgt overheidssubsidies voor duurzame details, maar ziet u ook hoe comfortabel
Nadere informatieBENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs
BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs Techniplan Adviseurs Installatieadviseur Advies & engineering Duurzaamheid & innovatie Realisatie
Nadere informatieEnergieneutraal en comfort in een totaalconcept. voor woningen en kantoren
Energieneutraal en comfort in een totaalconcept voor woningen en kantoren stenen tijdperk is niet geëindigd omdat de stenen op waren. Zo zal ook het tijdperk van de fossiele energie snel eindigen. Prof.dr.ir.
Nadere informatie- in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV);
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN LEEUWARDEN; - in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV); - gelet op de ASV artikel 2 en artikel 3 lid 3; - gelet op de
Nadere informatieDuurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Onze wereld vraagt erom.
Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Waar ligt de schat begraven??? HET PARETO PRINCIPE B&U-sector GWW-sector CO2-emissie 2007: CO2-emissie 2008: CO2-emissie 2009: Focus op exploitatieperiode
Nadere informatieDuurzaam Castricum 2030. Door vanuit ons vakgebied en met onze kennis de woningen in Castricum energie op te laten wekken in plaats van te laten
Duurzaam Castricum 2030. Door vanuit ons vakgebied en met onze kennis de woningen in Castricum energie op te laten wekken in plaats van te laten verbruiken. Hoe we werken De woning krijgt als het ware
Nadere informatieUW NIEUWE APPARTEMENT DUURZAAM EN COMFORTABEL
groen woonbastion in het centrum van Maastricht UW NIEUWE APPARTEMENT DUURZAAM EN COMFORTABEL UW NIEUWE APPARTEMENT IS ZEER DUURZAAM EN COMFORTABEL Gefeliciteerd met uw nieuwe appartement in ons project
Nadere informatieMenukaart Klimaatneutrale Zelfbouw
Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw Juni 2012 E I D I BS SU Wil je met me bouwen? Gemeente Amsterdam /zelfbouw Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door de gemeente Amsterdam speciaal
Nadere informatieVoorbeeldexamen Energieprestatiecertificaat
Voorbeeldexamen Energieprestatiecertificaat Onderdeel Casus ingevuld opnameformulier. Algemene projectgegevens Projectnaam: Woning Jansen Kenmerk: Adres: Guido Gezellelaan Huisnummer: 00 Postcode: 2624
Nadere informatieEen nieuwe woning in Praal Esse Zoom
ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom EERB van morgen vandaag in huis De energie ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is
Nadere informatie