Lerarenopleiding Nederlands

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lerarenopleiding Nederlands"

Transcriptie

1 Lerarenopleiding Nederlands (CROHO-nr ) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2010 (dagopleiding) 2. Indeling van het curriculum in: a. Een beroepsvoorbereidende leerlijn b. Een werkervaring, reflectie en onderzoek leerlijn c. Een opleidingsspecifieke leerlijn 3. Gebaseerd op de kennisbasis (generiek en opleidingsspecifiek) 4. Plaats van de minors in het programma (een opleidingsgebonden minor in het tweede leerjaar) 5. Introductie van leerwerktaken. 6. Onderwijseenheden te herkennen aan de plaats van het streepje op positie 3 in de code: EN- Dagopleiding 1

2 sopgave Propedeuse... 4 Beroepsvoorbereidende leerlijn... 4 Onderwijskunde Onderwijskunde Drama Werkervaring, reflectie en onderzoek leerlijn... 7 Studieloopbaanbegeleiding 1A... 7 Studieloopbaanbegeleiding 1B... 8 Leerwerkstage Opleidingsspecifieke leerlijn Leerwerktaak: Digitale vertelling Leerwerktaak: Leesgedrag en identiteit Didactiek 1 - Nederlands Vakdidactiek Nederlands Vakdidactiek Nederlands Taalkunde Taalkunde Taalbeheersing Taalbeheersing Taalbeheersing Dramaproductie Postpropedeuse Beroepsvoorbereidende leerlijn Onderwijskunde Onderwijskunde Onderwijskunde Drama Drama Levensbeschouwelijke oriëntatie Levensbeschouwelijke oriëntatie Werkervaring, reflectie en onderzoek leerlijn Studieloopbaanbegeleiding Studieloopbaanbegeleiding Studieloopbaanbegeleiding Leerwerkstage 2A Leerwerkstage 2B Leerwerkstage 2 Onderzoek Leerwerkstage 2 Internationalisering Leerwerkstage Opleidingsspecifieke leerlijn Leerwerktaak: Leesvaardigheid Leerwerktaak: Spelling Leerwerktaak: De impact van literatuur en film Leerwerktaak: Mediawijsheid Dagopleiding 2

3 Leerwerktaak: Bewerking klassieke teksten Leerwerktaak: Ontleden Leerwerktaak: Woordenschat Leerwerktaak: Digitale didactiek Leerwerktaak: Debat en burgerschap Leerwerktaak: Taalbeleid Leerwerktaak: Reflectie literatuureducatie Didactiek 2 Nederlands Taalkunde Taalkunde Taalkunde Taalkunde Taalkunde Taalkunde Taalbeheersing Taalbeheersing Taalbeheersing Taalbeheersing Theaterbeschouwing Vrije studiepunten Nederlands Afstudeerfase Meesterstuk Afstudeerstage Afstudeeronderzoek Kennisbasistoets startbekwaamheid Nederlands Dagopleiding 3

4 Propedeuse Beroepsvoorbereidende leerlijn Onderwijskunde 1 EN-VO-ONWK1.V.12 Onderwijskunde 1 - Dagonderwijs Dit is de eerste beroepsondersteunende onderwijseenheid die studenten krijgen binnen de opleiding tot docent. Juist bij aanvang van een opleiding tot leraar is het van groot belang dat de student zich bewust wordt van wat de rol van docent (precies) inhoudt. Docent zijn betekent niet alleen het geven van een vak, maar gaat verder, namelijk een teamlid zijn, een pedagoog, een onderwijsinnoveerder, et cetera. Niet alleen wordt de student gestimuleerd om zijn/haar eigen toekomstige rol te verkennen, maar ook de plek daarvan in de school en in het huidige onderwijssysteem. Waarom hebben we tegenwoordig al die verschillende opleidingen als vmbo, havo, vwo, bve? Hoe is dat ontstaan? Waar komen verschillende typen als bijzonder en openbaar onderwijs vandaan? Ook maken de studenten kennis met een drietal leertheoretische concepten binnen een onderwijsorganisatie. Colleges Diagnostische toetsen Digitale colleges Elektronische leeromgeving Werkcolleges en hoorcolleges code: EN-VO-ONWK1 Titel: Onderwijskunde/pedagogiek 1 Tijdens deze onderwijseenheid wordt aan de volgende hoofddoelstellingen gewerkt: 1. De studenten doen ervaring op in het leren binnen de community of learners van de School of education, LVO/BVE 2. De studenten hebben zicht gekregen op de ontwikkeling van de eigen basisstudievaardigheden 3. De studenten verwerven kennis over het ontstaan en de ontwikkeling van het Nederlands onderwijssysteem 4. De studenten hebben zichzelf georiënteerd in de verschillende taken of rollen die een docent in het onderwijs heeft Ec: 3 Tentamen 1 5,5 Werkstuk 1 5,5 (). Reader OWK1 Geerts, G & Kralingen, van, R (2011). Handboek voor leraren, 1. Bussum: Coutinho Dagopleiding 4

5 Onderwijskunde 2 EN-VO-ONWK2.V.12 Onderwijskunde 2 - Dagonderwijs In deze onderwijseenheid staan centraal de vijf rollen die succesvolle docenten laten zien en het gedrag van leerlingen en de leraar in de klas. Allereerst kijken we naar concrete gedragskenmerken van de vijf rollen, die te oefenen en toe te passen zijn. Belangrijk daarbij is of de voorgestelde doelen zijn bereikt, weergegeven door het gedrag van de leerlingen. Daarna gaan we in op de vraag hoe het gedrag van de individuele leerling, het gedrag in en van de groep en het gedrag van de leraar een rol spelen en hoe ze beïnvloed kunnen worden. Centraal staat welke interventies de docent kan plegen om tot voorbeeld(ig) gedrag te komen. We kijken hierbij zoveel mogelijk naar gedrag in relatie met de omgeving, omdat er altijd sprake is van een wisselwerking. We besteden aandacht aan effectieve vormen van klassenmanagement en uitdagend en activerend onderwijs waarin leerlingen door samenwerkend leren in een opbouw tot zelfverantwoordelijk leren komen. Je wordt je in deze onderwijseenheid steeds meer bewust van jouw eigen rol bij het ontstaan van bepaald gedrag bij leerlingen. Verder worden instrumenten aangereikt om jouw lessen op orde te krijgen en te houden. We gaan in op hoe persoonskenmerken tot uiting komen in het pedagogisch handelen en de wijze van communiceren van jou als docent. Door hier bewust mee te oefenen, krijg je meer variatiemogelijkheden tot jouw beschikking om leerlinggedrag te beïnvloeden. Hoorcolleges Werkcolleges Stage Elektronische leeromgeving Werkcolleges en hoorcolleges code: EN-VO-ONWK2 Titel: Onderwijskunde 2 Hoofddoelen OWK2. 1. Aan het einde van de onderwijseenheid weten de studenten welke vijf rollen succesvolle docenten laten zien en kunnen ze deze rollen toepassen in hun eigen onderwijspraktijk. 2. Aan het einde van de onderwijseenheid hebben de studenten inzicht en vaardigheden in klassenmanagement. 3. Aan het einde van de onderwijseenheid hebben de studenten kennis van en inzicht in groepsdynamica en interactieprocessen. Generieke kennisbasis: 2.5; 3.1; 3.2; 3.3; 8.1; 8.2 De doelen en de generieke kennisbasis zijn nader uitgewerkt in de toetsmatrijs OWK2. Ec: 3 Werkstuk 67 5,5 1 t/m 10, 1 dec Leerwerktaak 33 5,5 Reader OWK2 M. Slooter (2009). De vijf rollen van de leraar, 3. Amersfoort: CPS onderwijsontwikkeling en advies P. Teitler (2009). Lessen in orde, 1. Bussum: Coutinho W. Geerts, R. van Kralingen (2011). Handboek voor leraren, 1. Bussum: Coutinho Dagopleiding 5

6 Drama 1 EN-VO-DRA1.V.01 Drama - Dagonderwijs Studenten leren te streven naar congruentie tussen hun non-verbale communicatie en hun verbale taal. Interactie gericht op het nemen en houden van leiding staat hier centraal. Vragen als: Hoe zorg ik dat ik aandacht krijg en houd? Kom ik zo over als ik wil overkomen? Hoe kan ik dit beïnvloeden? komen aan de orde. De nadruk ligt op: stemgebruik, houding, non-verbale communicatie, contact maken, zelfvertrouwen, expressie, een samenhangend verhaal boeiend kunnen brengen. Studenten verdiepen zich dus in aspecten van performance in en voor de klas, en werken aan hun handelingsbekwaamheid. Door middel van gerichte opdrachten in de les ( en daarbuiten) vergroten zij de effectiviteit van hun communicatie voor en in de klas. De lessen kunnen beschouwd worden als practicum. Studenten werken ervaringsgericht in deze onderwijseenheid. Door middel van gerichte opdrachten in de les (en in de school) werken zij aan het vergroten van hun vaardigheden e ontvangen zij feedback op die vaardigheden. Door middel van andere opdrachten maken zij zich de theorie eigen. De docent op het instituut begeleidt de student in de lessen, via Blackboard, via opdrachten de docent in de school geeft feedback op uitgevoerde opdrachten van de student in de school code: EN-VO-DRA1 Titel: Drama 1 1. studenten zijn zich bewust van de signalen, die zij met hun non-verbale communicatie uitzenden 2. studenten kunnen non-verbale signalen van anderen herkennen en interpreteren en kunnen hun eigen non-verbale communicatie doelbewust inzetten 3. studenten leren te streven naar congruentie tussen hun non-verbale communicatie en hun verbale taal. 4. studenten kunnen via spel variëren in gedragingen 5. studenten weten welke factoren van gedrag horen bij leiding nemen 6. studenten weten dat een krachtige (dramatische) vorm de inhoud van de boodschap versterkt en kunnen dat ook toepassen Ec: 3 portfolio 0 5,5 Niet voldaan t/m Voldaan presentatie 1 5,5 Victor van Geel (2009). Lichaamstaal, praktijkboek voor de leraar, laatste druk 2009 Reader: Hier ben ik!, zesde. Baarn: HB-uitgevers Dagopleiding 6

7 Werkervaring, reflectie en onderzoek leerlijn Studieloopbaanbegeleiding 1A EN-VO-SLB1A.V.01 Studieloopbaanbegeleiding 1A - Dagonderwijs Je werkt bij SLB1A aan het in kaart brengen van je eigen ontwikkeling. Dit doe je door te werken aan de vijf beroepstaken in het kader van zelfsturing op studie en loopbaan. Dit zijn: kwaliteitenreflectie (wat kan ik? wie ben ik?), motievenreflectie (wat wil ik?), werkexploratie (waar wil ik werken), loopbaansturing (hoe bereik ik dat?) en netwerken (wie heb ik daarbij nodig?). Ook leer je meer over jezelf door te reflecteren en daarbij dingen bewust te maken die je onbewust aan het doen bent. Je leert concrete, meetbare doelen te stellen en daarbij een stappenplan te maken om die doelen ook te halen: je eerste persoonlijk ontwikkelingsplan. Je krijgt een SLB-groep van ongeveer 10 studenten uit je vakgebied met een SLB'er. Hiermee werk je aan groepsopdrachten maar je zal ook veel individuele opdrachten moeten doen. Het gaat bij SLB immers om jouw persoonlijke ontwikkeling. Jouw SLB'er begeleidt de groepsbijeenkomsten en zal ook regelmatig een persoonlijk gesprek met je aangaan. Studieloopbaantoolkit, loopbaankompas, blackboard, nulmeting De SLB'er begeleidt de groepsbijeenkomsten en gaat regelmatig met elke student persoonlijk in gesprek over de persoonlijke ontwikkeling van de student. Daarnaast is de SLB'er het eerste aanspreekpunt voor de student. Niet voldaan t/m Voldaan code: EN-VO-SLB1A Titel: Studieloopbaanbegeleiding 1A LVO 1. De student ontwikkelt de competentie zelfsturing op studie en loopbaan en zet hierbij de beroepstaken van SLB op een juiste wijze in. 2. De student oriënteert zich op de referentiepunten van het eerste jaar op het gebied van persoonlijk professionele ontwikkeling in relatie tot het opleidings- en beroepsprofiel. 3. De student kan reflectie-instrumenten inzetten om tot een zelfsturing te komen. Ec: 2 Dossier 1 5,5 Niet voldaan t/m Voldaan Mirjam Groen (2006). Reflecteren, de basis, 1. Groningen: Noordhoff Dagopleiding 7

8 Studieloopbaanbegeleiding 1B EN-VO-SLB1B.V.01 Studieloopbaanbegeleiding 1B - Dagonderwijs In het vervolg van SLB1A werk je bij SLB1B aan het in kaart brengen van je eigen ontwikkeling. Je blijft werken aan de vijf beroepstaken en je werkt aan je reflectieniveau. Je leert een portfolio aan te leggen waarin je met bewijsmateriaal je ontwikkeling aantoont. Je leert kijken naar je eigen ontwikkeling vanuit je persoonlijke ontwikkeling (jouw beeld van jouw kwaliteiten en motieven), je opleiding (jouw beeld van jouw studievaardigheden) en de beroepsidentiteit (jouw beeld van het beroep van docent) In de periode waarin je SLB1B volgt zal je veel op je stageschool zijn. Hier zullen de SLBbijeenkomsten dan ook plaatsvinden begeleidt door de schoolopleider. Je krijgt door de schoolopleider begeleiding bij het werken aan je POP en het maken van je portfolio. Je SLB'er van Windesheim zal met jou voortgangsgesprekken voeren. Studieloopbaantoolkit, loopbaankompas, blackboard De SLB'er op Windesheim begeleidt op afstand, de schoolopleider leidt de themabijeenkomsten en begeleidt je persoonlijke ontwikkeling die te zien is in en om je les. Niet voldaan t/m Voldaan code: EN-VO-SLB1B Titel: Studieloopbaanbegeleiding 1B LVO 1. De student ontwikkelt de competentie zelfsturing op studie en loopbaan 2. en zet hierbij de beroepstaken van SLB op een juiste wijze in. 3. De student oriënteert zich op de referentiepunten van het eerste jaar op het gebied van persoonlijk professionele ontwikkeling in relatie tot het opleidings- en beroepsprofiel. 4. De student kan reflectie-instrumenten inzetten om tot een zelfsturing te komen. Ec: 2 Propedeusetoets 0 5,5 Niet voldaan t/m Voldaan Portfolio 1 5,5 Niet voldaan t/m Voldaan Taaltoets 0 5,5 Mirjam Groen (2006). Reflecteren, de basis, 1. Groningen: Noordhoff Dagopleiding 8

9 Leerwerkstage 1 EN-VO-LWS1.V.02 Leerwerkstage jaar 1 - Dagonderwijs Je gaat in de beroepspraktijk aan de slag met het vormgeven van een goede activerende leeromgeving voor leerlingen. Je bereidt onderwijsactiviteiten voor en kiest daarbij voor een didactische aanpak die activerend is voor leerlingen en die past binnen de context van de school. Je gaat de geplande onderwijsactiviteiten uitvoeren met leerlingen. Je kunt daarbij denken aan vaklessen, maar (afhankelijk van de stageschool) ook aan andere vormen van onderwijs, zoals het maken en begeleiden van onderwijsactiviteiten binnen leergebieden of binnen het competentiegericht leren op het MBO. Ook ga je de uitgevoerde onderwijsactiviteiten bespreken en evalueren. Je gaat in de beroepspraktijk aan de slag met het omgaan met leerlingen. Je geeft leiding aan gesprekken en activiteiten met groepen leerlingen. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan het leiding geven tijdens een docentgestuurde lessituatie of aan een project waar leerlingen samen aan werken. De context waarin je leiding geeft is afhankelijk van de mogelijkheden binnen je stageschool. Leerwerkstage Handboek LWS1 en ondersteunende materialen op de bijbehorende blackboard module. door vakcoach, opleider in de school en leerwerkbegeleider in de vorm van lesbezoek, intervisie, gesprekken en themabijeenkomsten. Zeer slecht t/m Uitmuntend code: EN-VO-LWS1 Titel: Leerwerkstage jaar 1 1. Je werkt in de beroepspraktijk aan de SBL competenties. Het vereiste niveau is in de bijhorende gedragsindicatoren uitgewerkt. 2. Je kunt na afronding van onderwijseenheid motiveren of je docent wil worden en of het beroep bij je past. Ec: 6 Beoordelingsgesprek 1 5,5 Zeer slecht t/m Uitmuntend basis van een bewijsdossier Handboek leerwerkstage Dagopleiding 9

10 Opleidingsspecifieke leerlijn Leerwerktaak: Digitale vertelling EN-NE-SDIG.V.01 Digitale vertelling - Dagonderwijs De student: 1. -weet globaal welke digitale middelen worden ingezet op school 2. -kan leerlingen de kenmerkende eigenschappen van een digitale vertelling duidelijk maken 3. -kan leerlingen laten werken met Powerpoint, Photostory, Moviemaker of een ander beeldbewerkingsprogramma 4. -kan een serie lessen ontwikkelen en uitvoeren waarin leerlingen een digitale vertelling maken 5. -kan leerlingen elkaar effectief feedback laten geven 6. -kan de ontwikkelde producten plaatsen in een afgeschermde internetomgeving 7. -kan een adequate beoordelingsmatrix opstellen en gebruiken Onderzoek doen(naar ICT in de school: visie, aanwezige hardware en software, gebruik in de klassen) Ontwikkelen en uitvoeren onderwijsactiviteit (rond vertelstructuur) Een afgeschermde internetomgeving inrichten; wiki of blog Software: Moviemaker, Photostory of vergelijkbaar op school, instructie bij EN-NE-TLB3 code: EN-NE-SDIG Titel: Digitale vertelling De student: 1. weet globaal welke digitale middelen worden ingezet op school 2. kan leerlingen de kenmerkende eigenschappen van een digitale vertelling duidelijk maken 3. kan leerlingen laten werken met Powerpoint, Photostory, Moviemaker of een ander beeldbewerkingsprogramma 4. kan een serie lessen ontwikkelen en uitvoeren waarin leerlingen een digitale vertelling maken 5. kan leerlingen elkaar effectief feedback laten geven 6. kan de ontwikkelde producten plaatsen in een afgeschermde internetomgeving 7. kan een adequate beoordelingsmatrix opstellen en gebruiken Kennisbasis Nederlands: 1.3 Onderwijsproces: leeractiviteiten, leermiddelen en werkvormen. Ec: 2 Dossier 1 5,5 Dagopleiding 10

11 Leerwerktaak: Leesgedrag en identiteit EN-NE-SJLT.V.01 Jeugdliteratuur - Dagonderwijs 1. De student doet een onderzoek naar de opvattingen over fictieonderwijs op de school en vergelijken die met de kerndoelen. 2. De student doet een onderzoek naar het leesgedrag van leerlingen in de onderbouw, de visie van de school op fictieonderwijs en aansluitend een onderzoek naar de rol die fictieonderwijs kan spelen op het vlak van persoonlijkheidsontwikkeling en burgerschapsontwikkeling van diezelfde leerlingen. De student verbindt de theorie over fictie met de praktijk van het onderwijs en omgekeerd geeft hij vanuit de praktijk inkleuring aan de theorie. 3. De student verzorgt (delen van) lessen over fictieonderwijs. 1. De student neemt zowel docenten op de scholen als de leerlingen interview af 2. De student ontwerpt enquêtes en legt die leerlingen voor 3. De student organiseert kleine kringgesprekken 4. De student geeft (delen) van lessen 5. De student presenteert op Windesheim de resultaten De student krijgt tijdens de drie begeleidingsbijeenkomsten (begin, midden en eind) instructies. De studenten hebben tijdens het traject 3 keer een begeleidingsbijeenkomst (plenair). Daarnaast is er individuele begeleiding op de samenwerkingssschool. code: EN-NE-SJLT Titel: Jeugdliteratuur 1. De student kan een beeld geven van het curriculum van het fictieonderwijs op de school; 2. De student kan een relatie leggen tussen de kerndoelen van het fictieonderwijs en het curriculum op school; 3. De student krijgt inzicht in leesgewoontes en leesgedrag van zijn leerlingen; 4. De student krijgt inzicht in de mentale processen die het gevolg zijn van kennismaking met fictie op eigen niveau en op het niveau van de leerling; 5. De student leert hoe hij via bepaalde didactieken en werkvormen de leerlingen bewust kan maken van wat fictie met hen persoonlijk kan doen en hoe fictie kan bijdragen tot meer zicht op de omringende werkelijkheid Ec: 2 Dossier 1 5,5 Dagopleiding 11

12 Didactiek 1 - Nederlands EN-NE-DID1.V.01 Didactiek 1 Nederlands - Dagonderwijs Via het model directe instructie maken studenten voor het eerst kennis met een didactisch model. De studenten leren in de voorbereiding van een leeractiviteit een relatie te leggen tussen leerdoelen, onderwijsinhoud, beginsituatie en werkvormen. De studenten maken kennis met de dimensies van Marzano. De leeractiviteit wordt uitgevoerd, aandacht echter vooral op ontwikkeling, studenten moeten de gemaakte keuzes kunnen uitleggen vanuit de dimensies. De student komt in aanraking met scholen door middel van workshops. Deze workshops hebben als doel de student bewust te maken van de verschillen op het gebied van didactiek die in het onderwijsveld te vinden zijn. Individuele opdracht groepsopdracht zie Blackboard code: EN-NE-DID1 Titel: Didactiek 1 Nederlands 1. De student kan een lesplan opstellen aan de hand van het Model van Directe Instructie 2. De student kan de inhoud van de SBL-competenties uitleggen en gedragsindicatoren hiervan toepassen in het evalueren van een eigen les en die van een medestudent. 3. De student kan de richtvragen van de vijf dimensies van Marzano uitleggen en toepassen in het evalueren een eigen les en die van een medestudent. 4. De student kan video- en audiomateriaal digitaal maken en bewerken Ec: 3 Dossier 1 5,5 Dagopleiding 12

13 Vakdidactiek Nederlands 1 EN-NE-VDN1.V.01 Vakdidactiek Nederlands 1 - Dagonderwijs 1. De student is op de hoogte van de inhouden, kerndoelen en eindtermen van het vak Nederlands in onderbouw havo/vwo en in vmbo. 2. De student kent verschillende lesmethodes en internetsites met lesmaterialen Nederlands en wordt zich bewust van verschillen in didactische aanpak en werkvormen. 3. De student kan doelgericht lessen Nederlands observeren. 4. De student kan een minilesje geven aan klasgenoten. Werkcolleges, groepswerk, individuele studie Blackboard Hoorcollege, begeleiding werkcolleges code: EN-NE-VDN1 Titel: Vakdidactiek Nederlands 1 1. De student is op de hoogte van de inhouden, kerndoelen en eindtermen van het vak Nederlands in onderbouw havo/vwo en in vmbo. 2. De student kent verschillende lesmethodes en internetsites met lesmaterialen Nederlands en wordt zich bewust van verschillen in didactische aanpak en werkvormen. 3. De student kan doelgericht lessen Nederlands observeren. 4. De student kan een minilesje geven aan klasgenoten. Ec: 3 Dossier met opdrachten 1 5,5 Helge Bonset e.a. (2005). Nederlands in de onderbouw. Een praktische didactiek., 4. Bussum: Coutinho Dagopleiding 13

14 Vakdidactiek Nederlands 2 EN-NE-VDN2.V.01 Vakdidactiek Nederlands 2 - Dagonderwijs Je kijkt kritisch naar manieren van spellingsonderwijs en ontwikkelt effectieve(re) lessen. Je verdiept je in het concept Communicatief Taalonderwijs en bekijkt (onder mee via video) diverse (nieuwe) vormen van moedertaalonderwijs. Je doet hier tevens een klein literatuuronderzoekje naar, waarbij je diverse vakbladen leert kennen. Je ontwikkelt vaklessen met samenwerkend leren en maakt een toets. Werkcolleges, zelfstudie Blackboard Werkcolleges met klassikale en individuele begeleiding. code: EN-NE-VDN2 Titel: Vakdidactiek Nederlands 2 1. De student kan spellingsdidactiek effectief aanpakken en transfer bevorderen 2. De student kent verschillende opvattingen over taalonderwijs 3. De student kan samenwerkend leren toepassen in een les Nederlands 4. De student maakt kennis met Nederlands in nieuwe vormen van leren (kennisbasis Nederlands 11.4 ) 5. De student kent en gebruikt een aantal vaktijdschriften 6. De student kan een eenvoudige toets construeren: doelen vaststellen, vragen formuleren en normering vaststellen. Ec: 3 Dossieropdrachten 1 5,5 Dagopleiding 14

15 Taalkunde 1 EN-NE-TLK1.V.01 Taalkunde 1 (Spelling en ontleden) - Dagonderwijs 1. Analyse van enkelvoudige en samengestelde zinnen op alle niveaus; 2. Zinsdelen, woordsoorten en constituenten; 3. Woordvolgorde in hoofd- en bijzin; 4. Beginselen van de Nederlandse spelling: standaarduitspraak, gelijkvormigheid, analogie en etymologie; 5. Niet-alfabetische tekens, spellingtekens en interpunctie; 6. Onderscheid tussen veranderlijk en onveranderlijk gespelde woorden; 7. Principes van de werkwoordspelling: tijd, persoon en getal, schema's voor de werkwoordsvervoeging, ook van werkwoorden van Engelse herkomst; 8. Instructieprincipes en behandeling van werkwoordspelling: regels, analogie, algoritmen, hulpstrategie; 9. Diagnostiek bij spellingprobelemen. hoorcollege en werkcollege n.v.t. mondeling en via leeromgeving code: EN-NE-TLK1 Titel: Taalkunde 1 Spelling en ontleden Na afloop van deze onderwijseenheid: 1. ken je de basisprincipes van de Nederlandse spelling en de principes van de werkwoordspelling en kun je de regels van de spelling toepassen; 2. ken je het onderscheid tussen veranderlijk en onveranderlijk gespelde woorden; 3. ben je vertrouwd met spellingstrategieën 4. kun je de basisbegrippen van de grammatica hanteren; 5. kun je enkelvoudige en samengestelde zinnen op alle niveaus analyseren en zinsdelen en woordsoorten benoemen; 6. kun je de aanpak van spelling en grammatica in een aantal gangbare methodes voor het schoolvak Nederlands analyseren en beoordelen. Ec: 4 Nader te bepalen 1 5,5 Bonset, H. e.a. (2005). Nederlands in de onderbouw, Een praktische didactiek,. Bussum: Coutinho Luif, J. (2011). In verband met de zin, 5. Amsterdam: Amsterdam University Press Dagopleiding 15

16 Taalkunde 2 EN-NE-TLK2.V.01 Taalkunde 2 (Inleiding Taalwetenschap) - Dagonderwijs Als leraar Nederlands houd je je bezig met de taalvaardigheid van je leerlingen. Een model van de taalgebruiker is een hulpmiddel om ontwikkeling van taalvaardigheid te kunnen beoordelen. Je leert belangrijke basisbegrippen van taal kennen, zoals het onderscheid tussen taalvermogen en taalgedrag. Je leert hoe het proces van taalverwerving verloopt. Je leert op welke manieren taalgebruikers samenhang creëren in interactie met elkaar en de belangrijkste eigenschappen van taalhandelingen. Je leert op een professionele manier taal te beschouwen en daarbij basisbegrippen te hanteren op het gebied van constituenten en woordsoorten, enkelvoudige en samengestelde zinnen, woordvolgorde en zinsbetekenis. hoor-/instructiecollege en werkcollege n.v.t. via digitale media code: EN-NE-TLK2 Titel: Taalkunde 2 (Inleiding Taalwetenschap) De student 1. kan onderscheid maken tussen taal en taalvermogen; 2. kent theorieën over taalverwerving, het verloop van het taalverwervingsproces en de principes van eerste- en tweedetaalverwerving; 3. kent de rol van het aangeboren taalvermogen en het taalaanbod bij de taalverwerving; 4. kent de belangrijkste begrippen uit de pragmatiek: taalhandelingstheorie, conversationele implicatuur, coöperatieprincipe, locutie/illocutie/perlocutie, conversatieanalyse; 5. kan enkelvoudige en samengestelde zinnen op alle niveaus analyseren; 6. kan constituenten, zinsdelen en woordsoorten benoemen; 7. kent de principes van functioneel spellingonderwijs; 8. kent de basisbegrippen van de semantiek, het onderscheid tussen lexicale en grammaticale woorden, soorten betekenisrelaties en het mentale lexicon. Ec: 4 Nader te bepalen 1 5,5 Rene Appel, Pieter Muysken, Kees Hengeveld, Folkert Kuiken, Anne Baker (2002). Taal en taalwetenschap,. Oxford UK: Wiley-Blackwell Publishing Dagopleiding 16

17 Taalbeheersing 1 EN-NE-TLB1.V.01 Taalbeheersing 1 (Lees- en schrijfvaardigheid 1) - Dagonderwijs Je onderzoekt kenmerken van diverse tekstsoorten (fictie en non-fictie) en je schrijft zelf een aantal teksten. Je onderzoekt elkaars teksten en verkent kwaliteitscriteria. Je leert correct formuleren en vergroot je woordenschat. Je verdiept je in leesstrategieën en lesmethodes. Hoorcollege, werkcollege, de digitale leeromgeving en groepswerk. N.v.t. tijdens de colleges en via Blackboard. Daarnaast feedback via de . code: EN-NE-TLB1 Titel: Taalbeheersing 1 (Lees- en schrijfvaardigheid 1) Leesvaardigheid: 1. Je hebt inzicht in het leesproces en kunt verschillende leesstrategieën toepassen. 2. Je kent relevante theorieën over basisconcepten van en methodieken voor het analyseren, interpreteren en beoordelen van zakelijke teksten. 3. Je kunt de inhoud van gecompliceerde teksten schematisch weergeven. 4. Je woordenschat groeit en je kent strategieën om woorden te herkennen en begrijpen. Schrijfvaardigheid: 1. Je hebt inzicht in het schrijfproces en kunt verschillende schrijfstrategieën toepassen. 2. Je kent kenmerken van verschillende genres van zakelijk en creatief schrijven. Je kunt teksten zo produceren dat je het schrijfdoel tot uitdrukking brengt, je taalgebruik richt op verschillende soorten lezerspubliek en conventies van verschillende tekstsoorten hanteert. 3. Je kent diverse wijzen om de kwaliteit van teksten te onderzoeken. 4. Je kunt op grond daarvan effectieve feedback geven op andermans schrijfproducten en reflecteren op je eigen schrijfprestaties en je teksten herschrijven. 5. Je kunt een tekst functioneel opmaken met behulp van ICT. Didactiek: 6. Je hebt een visie op het doel van lees- en schrijfonderwijs. 7. Je kunt op internet en in de mediatheek doelgericht informatie zoeken en selecteren die je kunt gebruiken bij de voorbereiding en uitvoering van je lessen. 8. Je kunt een onderwijsactiviteit voor lees- en schrijfonderwijs voorbereiden, uitvoeren en evalueren. Ec: 4 Dossier en-ne-tlb1 1 5,5 Tentamen en-ne-tlb1 1 5,5 A. Lohman (2006). Schrijfcodes, 2. Groningen: Noordhoff Uitgevers H. Bonset, M. de Boer, T. Ekens (2005). Nederlands in de onderbouw, 4. Bussum: Uitgeverij Coutinho W.A.C. Verdaasdonk en G.H.J. ten Berge (2009). Wisselwerk: Snel beter schrijven, 3. Groningen: Noordhoff Dagopleiding 17

18 Taalbeheersing 2 EN-NE-TLB2.V.01 Taalbeheersing 2 (Mondelinge taalvaardigheid 1) - Dagonderwijs De theorie en de praktijk van het mondeling presenteren en het interviewen staan centraal in deze module, evenals de theorie over het voeren van een mentorgesprek. De studenten bestuderen en beoordelen een lesmethode m.b.t. spreek- en luistervaardigheidsonderwijs. Hoorcolleges, werkcolleges en werken via Blackboard. N.v.t. De docent begeleidt de studenten tijdens de werkcolleges, via Blackboard en via de mail. code: EN-NE-TLB2 Titel: Taalbeheersing 2 (Mondelinge taalvaardigheid 1) Na afloop van deze onderwijseenheid is het volgende bereikt: 1. Je kent de theorie van het mondeling presenteren en je kunt deze toepassen. 2. Je kent de theorie van het interviewen en je kunt deze toepassen. 3. Je kent de theorie over het mentorgesprek en je kunt deze toepassen. 4. Je kunt reflecteren op je eigen presentatie, interview en mentorgesprek en die van anderen. 5. Je kent de kenmerken van een verhalend journalistiek artikel en je kunt deze toepassen. 6. Je kunt grammaticaal correcte zinnen formuleren die voldoen aan de huidige spelling. Ec: 3 Tentamen en-ne-tlb2 1 5,5 Dossier en-ne-tlb2 1 5,5 A. Konig (2001). In gesprek met de leerling, 1. : EPN Kat, Timmer, Ville, Braas (2005). Taaltopics Presenteren, 3. Groningen: Noordhoff Uitgeverij Michelle van Waveren (2004). Interviewen. Onthullend en respectvol., 1e. Bussum: Uitgever Coutinho Dagopleiding 18

19 Taalbeheersing 3 EN-NE-TLB3.V.01 Taalbeheersing 3 (Voorlezen en vertellen) - Dagonderwijs Voorlezen en vertellen hebben een grote pedagogische waarde en zijn waardevolle werkvormen in het fictie-, lees- en luisteronderwijs. Als docent Nederlands zul je op dit gebied competent moeten zijn. Bovendien moet je over de kennis en de vaardigheden beschikken om deze vaardigheden ook bij de leerlingen te helpen ontwikkelen. Je krijgt theorie en korte opdrachten over lichaamstaal (lichaamssignalen, uiterlijk, houding, mimiek, gebaren, stem, ruimte, oogcontact en ademhaling). Je oefent met het voorlezen van fragmenten uit (jeugd)boeken. Je krijgt elementaire theorie over het voordragen van poëzie: klank, enjambement en metrum. Verder ook over het vertellen van verhalen (pedagogische waarde van vertellen, structuur van een verhaal, verhaaltypen, vertelperspectief, zintuiglijk vertellen, vertellen vanuit personage, transparant vertellen, vertellen van feiten en commentaar). Je voert praktijkopdrachten uit: je leest minimaal één keer een verhaal en gedicht voor en je vertelt een verhaal. Van al je activiteiten maak je een verslag en deze neem je op in je portfolio. Een moderne vertelvariant is de digitale vertelling. Je leert een eenvoudige digitale vertelling te maken met behulp van Microsoft Photo Story. Sleutelbegrippen zijn hierbij point of view, dramatische vraag, emotie, stem, soundtrack, economie en tempo. Tijdens de bijeenkomsten zullen we vooral praktisch bezig zijn met het oefenen van voorlezen, voordrage en vertellen. Een wezenlijk element is steeds het nabespreken ervan. Daarnaast oefenen we met een aa didactische werkvormen rondom verhalen. In de twee laatste bijeenkomsten houdt elke student een vertelling en worden de digitale vertellingen gepresenteerd. Alle materialen die je nodig hebt, kun je vinden op Blackboard. Het gaat hierbij om theoretische achtergrond over voorlezen, voordragen en (digitaal)vertellen. Daarnaast zijn e links naar filmpjes met voorbeelden beschikbaar gesteld. Voor het maken van de digitale vertelling heb je software nodig. Je kunt gebruik maken van Windows Moviemaker, Microsoft Photostory of Windows Live Moviemaker; deze programma' worden meegeleverd bij Microsoft Windows of kun je gratis downloaden. Je kunt ook kiezen voor andere beeldbewerkingssoftware of animatieprogramma's. Werkcollege code: EN-NE-TLB3 Titel: Taalbeheersing 3 (Voorlezen en vertellen) Na deze onderwijseenheid ken je de effecten van lichaamstaal, voorlees-, voordracht- en verteltechniek, verhaaltypen, de toepassing van voorlezen, voordragen en vertellen in het onderwijs. Je kunt prozafragmenten en gedichten effectief voorlezen en je kunt een persoonlijke anekdote vertellen, bestaande verhalen bewerken en navertellen en een digitale vertelling ontwerpen. Bij dit alles geef je en ontvang je gerichte feedback aan en van je medestudenten. Ec: 3 Eindverslag 1 5,5 Dagopleiding 19

20 1 EN-NE-LIT1.V dagonderwijs Verhalen en gedichten kunnen analyseren en interpreteren met aandacht voor compositorische, stilistische procedés en literaire conventies. Het kennen en herkennen van fictionele procedés. De in teksten aanwezige mens- en maatschappijbeelden alsmede normen en waarden kunnen herkennen en hierop kunnen reflecteren. Oog krijgen voor het belang van identificatie en empathie bij het lezen en beleven van teksten. Ontwikkelen van (beargumenteerd) literair waardeoordeel. Het ontwikkelen van een onderzoekende houding t.o.v. het fenomeen fictie. Ontwikkelen van belezenheid op het terrein van de Nederlandse letterkunde van na individuele opdracht e-learning zelfstudie vraaggestuurd te bepalen Internet, televisie, mediatheek werkcolleges code: EN-NE-LIT1 Titel: 1 1. Je ontwikkelt en vergroot je literaire competentie; dit doe je door de volgende subdoelen te realiseren: 2. Je leert hoe je verhalen en gedichten kunt analyseren en interpreteren met aandacht voor compositorische, stilistische procedés en literaire conventies 3. Je leert fictionele procedés kennen en herkennen 4. Je leert hoe je de in teksten aanwezige mens- en maatschappijbeelden alsook normen en waarden kunt herkennen en hoe je hierop kunt reflecteren 5. Je leert oog te krijgen voor het belang van identificatie en empathie bij het lezen en beleven van teksten 6. Je leert hoe je een (beargumenteerd) literair waardeoordeel ontwikkelt 7. Je leert een onderzoekende houding aan t.o.v. het fenomeen fictie 8. Je ontwikkelt belezenheid op het terrein van de Nederlandse letterkunde van na 1945 Kennisbasis Nederlands 9.1 Literaire genres, literair/fictionele teksten en tekstkenmerken 10.1 Literaire analyse, interpretatie en kritiek 10.2 stimuleren van leesontwikkeling Ec: 4 tentamen 1 5,5 nvt Dagopleiding 20

21 2 EN-NE-LIT2.V.01 Jeugdliteratuur 2 - Dagonderwijs Tijdens deze cursus worden de verschillende genres van de jeugdliteratuur plus de daarbij behorende literatuurdidactiek aan de orde gesteld. Verder leest de student 20 nummers uit de jeugdliteratuur. hoor-/instructiecollege werkcollege literaire programma's (live, TV, internet) didactische werken werkcolleges code: EN-NE-LIT2 Titel: jeugdliteratuur 1. Je verwerft een breed geschakeerde belezenheid op het terrein van de jeugdliteratuur (25 werken) 2. Je leert hoe het onderwijs in fictie kan bijdragen aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun toekomstige leerlingen (literaire vorming en identiteitsontwikkeling). 3. Je kunt de in jeugdliteratuur aanwezige (interculturele) mens- en maatschappijbeelden alsmede normen en waarden herkennen en hierop reflecteren. 4. Je weet hoe je bij leerlingen in het vo een (beargumenteerd) literair waardeoordeel ontwikkelt. 5. Je krijgt zicht op en bedrevenheid in het hanteren van een repertoire van litertuurdidactieken. 6. Je doet een vraaggestuurd onderzoek naar een aspect van jeugdliteratuur. Kennisbasis Nederlands: 9.1 Literaire genres, literaire/fictionele teksten en tekstkenmerken 9.2 geschiedenis 10.1 Literaire analyse, interpretatie en kritiek 10.2 Stimuleren van leesontwikkeling 10.3 didactiek Ec: 3 tentamen 1 5,5 Jan van Coillie (2007). Boek Identificatie, ISBN: , Auteur., Jan van Coillie, Uitgever, Niet van toepassing, Plaats uitgave, Niet van toepassing nvt. nvt: NBD Bibion Jan van Coillie (2007). Jan van Coillie Leesbeesten en boekenfeesten, nvt. nvt: NBD/Biblion Dagopleiding 21

22 Dramaproductie EN-NE-DRM1.V.12 Dramaproductie - Dagonderwijs Afstandsleren Na afloop van deze onderwijseenheid kunnen de studenten een gedeelte uit een jeugdboek dramatiseren en omzetten tot een toneeltekst en verbeelden in een dramatische setting. Zij weten dat een krachtige dramatische vorm de inhoudelijke boodschap versterkt, en kunnen die verbeeldingsmidddelen inzetten die nodig zijn om dat te bereiken. Practicum Werkcollege Zeer slecht t/m Uitmuntend code: EN-NE-DRM1 Titel: Dramaproductie Na afloop van deze onderwijseenheid kunnen de studenten een toneeltekst verbeelden in een dramatische setting. Zij weten dat een krachtige dramatische vorm de inhoudelijke boodschap versterkt, en kunnen die verbeeldingsmidddelen inzetten die nodig zijn om dat te bereiken. Ec: 3 Mini-voorstelling 1 5,5 Zeer slecht t/m Uitmuntend Dossier 0 5,5 Niet voldaan t/m Voldaan G. van Soest (). Reader: Dramaproductie Dagopleiding 22

23 Postpropedeuse Beroepsvoorbereidende leerlijn Onderwijskunde 3 EN-VO-ONWK3.V.01 Onderwijskunde 3 - dagonderwijs In deze onderwijseenheid focussen we ons op de leerlingen. Hoe ontwikkelen leerlingen zich. Wat kenmerkt de leerling/ student in het vo en mbo? Hoe kan je leerlingen ondersteunen als de ontwikkeling niet vanzelfsprekend gaat? Wat betekent dit voor jou als docent, wat kan je als school hieraan doen? Hoe kan je onderwijs bieden aan alle leerlingen: passend onderwijs. In deze eenheid wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van jongeren (ontwikkelingspsychologie). Daarnaast gaan we in op de diversiteit van leerlingen en in het bijzonder leerlingen die speciale onderwijsbehoeften hebben. Wat betekent die voor jouw handelen als docent, wat betekent dit voor jouw lesgegeven? Tevens wordt verkent op welke wijze scholen extra ondersteuning bieden aan leerlingen bij wie de ontwikkeling en leren niet vanzelfsprekend gaat. Welke instrumenten en organisatiestructuren zijn hier voor? Hoe werken scholen samen met andere partners? Hoe worden ouders hierbij betrokken? Het vormen van jouw eigen mening en het opdoen van ervaringen hierin is, naast het verkrijgen van een (eerste) kennisbasis, een belangrijk onderdeel van deze onderwijseenheid. Jouw rol als docent en jouw mogelijkheden om goed onderwijs aan alle leerlingen te bieden zijn belangrijke thema s in deze eenheid. Kernwoorden zijn: ontwikkelingspsychologie, ontwikkelingsbehoeften, ontwikkelingsperspectief, passend onderwijs, handelingsgericht werken, leer- en gedragsproblemen/stoornissen, pedagogische grondhouding, activerende didactiek en klassenmanagement voor alle leerlingen. (werk)colleges Leerwerktaak maken in de praktijk Het maken van een dossier Toets ontwikkelingspsychologie code: EN-VO-ONWK3 Titel: Onderwijskunde/pedagogiek 3 Hoofddoelen OWK3. 1. Aan het eind van deze onderwijseenheid heeft de student kennis en inzicht in de adolescentiepsychologie. 2. Aan het eind van deze onderwijseenheid heeft de student kennis van een aantal veelvoorkomende ontwikkelingsproblemen en kan de student een hierbij passende interventie uit zijn of haar handelingsrepertoire inzetten in de onderwijspraktijk. 3. Aan het eind van deze onderwijseenheid weet de student op welke wijzen scholen en externe instanties aan passende interventies kunnen bijdragen. Generieke kennisbasis: 1.1; 2.1; 2.2; 2.3; 2.4; 2.5; 2.6; 4.1; 5.1; 5.2; 5.3; 5.4; 6.1; 6.2; 6.3; 6.4. Projectgroep Passend Onderwijs Windesheim: 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7. Ec: 3 Dagopleiding 23

24 Tentamen 1 5,5 Dossier 1 5,5 docenten ONWK (2011). Reader Onderwijskunde 3, 1ste. Zwolle: Windesheim Vd Wal & De Wilde (2011). Vd Wal & De Wilde (2011), entiteitsontwikkeling en Leerlingbegeleiding. Bussum: Coutinho, 4de. bussum: coutinho Dagopleiding 24

25 Onderwijskunde 4 EN-VO-ONWK4.V.12 Onderwijskunde 4 Dagonderwijs In deze onderwijseenheid staan een tweetal thema s centraal. Het eerste thema is ICT in het onderwijs. Het is belangrijk dat je als toekomstig docent weet hoe je ICT kunt gebruiken in je lessen. Je wilt dat leerlingen bepaalde dingen leren en dan is het zinvol dat je weet hoe ICT kan worden ingezet als (didactisch) middel om dat doel te bereiken. Het tweede thema is Toetsing, als docent is het belangrijk om te weten waar een goede toets aan moet voldoen. Je moet niet alleen een goede toets kunnen herkennen, maar ook zelf een goede toets kunnen ontwikkelen. Als je leerlingen wat wilt leren, is het goed om te kunnen meten in hoeverre ze de leerstof eigen hebben gemaakt. Colleges Workshops Digitale leeromgeving Elektronische leeromgeving Werkcolleges Hoorcolleges Workshops code: EN-VO-ONWK4 Titel: Onderwijskunde 4 Tijdens deze onderwijseenheid wordt aan de volgende hoofddoelstellingen gewerkt: 1. Studenten verwerven exemplarische kennis en vaardigheden van ICT leermiddelen in het onderwijsleerproces en ontwerpen hierbij een leerarrangement. 2. Studenten hebben kennis van de functies van toetsing in het onderwijssysteem en kunnen daarbij een kwalitatief goede toets ontwikkelen, afnemen en analyseren. Generieke kennisbasis: 1.1;1.4;2.1;2.3;2.4;2.6;6.4 Zie voor de exacte uitwerking van de leerdoelen de toetsmatrijs behorend bij deze onderwijseenheid. Kennisbasis ICT: 0. Attitude 1. Instrumentele vaardigheden 2. Informatievaardigheden 3. Algemene didactiek 4. Arrangeren en ontwikkelen Ec: 3 Werkstuk 2 5,5 Tentamen 1 5,5 Reader ONWK4 Geerts, G. & Kralingen, van, R (2011). Handboek voor leraren, 1. Bussum: Coutinho Dagopleiding 25

26 Onderwijskunde 5 EN-VO-ONWK5.V.12 Onderwijskunde 5 Dagonderwijs OWK 5 is een differentiatiegestuurde module ondersteunend aan de LIO- fase. De doelen verschillen per keuzethema. Mogelijke thema s: 1. Mentoraat 2. Decanaat 3. Zorgcoördinator 4. ICT- Coördinator 5. Intercultureel onderwijs 6. Differentiatie 7. LWOO Diagnostisch tentamen Hoorcolleges Werkcolleges OWK 5 is een differentiatiegestuurde module ondersteunend aan de LIO- fase. De doelen verschillen per keuzethema. Mogelijke thema s: 1. Mentoraat 2. Decanaat 3. Zorgcoördinator 4. ICT- Coördinator 5. Intercultureel onderwijs 6. Differentiatie 7. LWOO Werkcolleges en hoorcolleges code: EN-VO-ONWK5 Titel: Onderwijskunde 5 Hoofddoelen OWK5. OWK 5 is een differentiatiegestuurde module ondersteunend aan de LIO- fase. De doelen verschillen per keuzethema. Mogelijke thema s: 1. Mentoraat 2. Decanaat 3. Zorgcoördinator 4. ICT- Coördinator 5. Intercultureel onderwijs 6. Differentiatie 7. LWOO Afhankelijk van gekozen thema Generieke kennisbasis: 2.2; 2.3; 2.5; 3.1; 3.2; 3.3; 4.3; 5.1; 5.2; 5.3; 5.4; 6.1; 8.3; Ec: 3 Werkstuk 1 5,5 Reader ONWK5 Dagopleiding 26

27 Drama 2 EN-VO-DRA2.V.01 Drama 2 - dagonderwijs Omgaan met leerlingen: Nu moet jij even goed naar mij luisteren. Deze onderwijseenheid gaat over communicatie en interactie van de student zelf, en is een verdieping op de module Drama1 Hier ben ik. Als aankomend docent is communiceren de rode draad binnen je vak: met collega s, leidinggevenden, leerlingen, ouders, etc. Welke effecten heeft jouw gedrag op een ander? Welk effect heeft het gedrag van een ander op jou? Hoe kun je dit beïnvloeden? Aan de hand van een aantal modellenervaren studenten hun eigen handelen en werken op die manier verder aan hun handelingsbekwaamheid. In deze onderwijseenheid wordt dus ook gewerkt aan de randvoorwaarden voor klassenmanagement. In deze onderwijseenheid leren studenten een scene te maken (te dramatiseren), waarin zij duidelijk maken wat zij geleerd hebben op het gebied van communicatie in tweegesprekken. In dit onderdeel zijn studenten gericht op hun eigen handelen in relatie tot de ander; tweezijdige communicatie is hier het uitgangspunt. Voor deze module werk je wekelijks klassikaal in het dramalokaal. Zelfstandig wordt wekelijks literatuur bestudeerd. Op de stageschool wordt een individuele leerwerktaak uitgevoerd. Daarnaast worden individuele opdrachten uitgevoerd voor de vakdocent. De leerwerktaak en deze opdrachten komen in het portfolio van Drama 2. In duoverband wordt een scène uitgewerkt en gespeeld voor de klas. De uitwerkingen hiervoor komen ook in het portfolio. Zorg voor makkelijk zittende kleding (gympen ipv pumps). Neem elke les pen en (logboek)schrift mee voor aantekeningen en reflectie tijdens de les. De docent geeft wekelijks praktijkcolleges. De docent beoordeelt het eindresultaat en geeft hierop feedback. code: EN-VO-DRA2 Titel: Drama 2 Omgaan met leerlingen: Nu moet jij even goed naar mij luisteren Deze onderwijseenheid gaat over communicatie en interactie van de student zelf, en is een verdieping op de module Drama1 Hier ben ik. Als aankomend docent is communiceren immers de rode draad binnen je vak: met collega s, leidinggevenden, leerlingen, ouders, etc. Welke effecten heeft jouw gedrag op een ander? Welk effect heeft het gedrag van een ander op jou? Hoe kun je dit beïnvloeden? Aan de hand van de Roos van Leary oefenen en ervaren studenten hun eigen handelen en werken op die manier verder aan hun handelingsbekwaamheid. In deze onderwijseenheid wordt dus ook gewerkt aan de randvoorwaarden voor klassenmanagement. In deze onderwijseenheid leren studenten een scene te maken (te dramatiseren), waarin zij duidelijk maken wat zij geleerd hebben op het gebied van communicatie in tweegesprekken. In dit onderdeel zijn studenten gericht op hun eigen handelen in relatie tot de ander; tweezijdige communicatie is hier het uitgangspunt. Ec: 3 presentatietoets 1 5,5 portfolio 0 5,5 Niet voldaan t/m Voldaan Reader: Nu moet jij eens even goed naar mij luisteren! Dagopleiding 27

28 Drama 3 EN-VO-DRA3.V.12 En even anders! Creativiteit geeft kracht - Dagopleiding Studenten kiezen groepsgewijs een onderwerp uit hun vakgebied. Dit onderwerp koppelen zij aan een thema dat met burgerschap te maken heeft. Via verder onderzoek verdiepen ze zich in dit vakonderwerp, gekoppeld aan burgerschap. Deze kennis dramatiseren zij in een klokhuisvoorstelling die gericht is op de onderbouw. Hierbij leren ze een beroep te doen op hun creativiteit, deze creativiteit structuur en vorm te geven voor de doelgroep waar zij les aan (gaan) geven. Practicum Dramalokaal noodzakelijk De docent verzorgt de lessen, begeleidt het maken en het uitvoeren van een klokhuisaflevering code: EN-VO-DRA3 Titel: En even anders! Creativiteit geeft kracht De student: 1. kan een abstract idee praktisch en didactisch vorm geven, op een wijze die boeiend is voor de doelgroep, in de vorm van een voorstelling van 15 minuten 2. is in staat om te kiezen voor een krachtige vorm voor het overbrengen van informatie, en maakt op die manier gebruik van zijn of haar creativiteit en van die van de groep 3. kan een vakonderwerp koppelen aan een burgerschapsthema verbetert zijn of haar verbale en non-verbale communicatie kan in goede samenwerking met anderen tot een gezamenlijk product komen. 4. kan een klokhuisscenario maken dat voor hergebruik geschikt is (m.a.w. collega s moeten het zo weer uit de la kunnen pakken om te gebruiken) 5. kan ideeën omzetten in spel Ec: 3 Dossier 0 5,5 Niet voldaan t/m Voldaan Presentatie 1 5,5 Gea van Soest (). Reader: en nu even anders! Dagopleiding 28

29 Levensbeschouwelijke oriëntatie 1 EN-VO-LEV1.V.12 Levensbeschouwelijke oriëntatie - dagonderwijs De onderdelen van de module Levensbeschouwelijke oriëntatie zijn steeds (onder meer) gericht op de ontwikkeling van kennis en inzicht. Immers, voor het inpassen van levensbeschouwelijke vorming in je beroepsmatige en persoonlijke handelingsrepertoire moet je weten welke levensbeschouwingen er zijn, welke visie, waarden en normen hieraan ten grondslag liggen, hoe levensbeschouwing in het alledaagse moderne leven tot uiting wordt gebracht én (nadenken over) welke positie je hier zelf in aanneemt. We starten de bijeenkomsten met een 'feitelijke' oriëntatie op visies, (inspiratie)bronnen, tradities en vieringen in zes levensbeschouwingen: het christendom, het jodendom, de islam, het humanisme, het boeddhisme en het hindoeïsme. Let wel, het gaat hierbij niet alleen om beheersingskennis als wel om oriënteringskennis. Dat wil zeggen, oriëntatie voor het leven aan bronnen van waarde. We behandelen vervolgens zingeving in het alledaagse leven, waarbij we verschillende kijkkaders hanteren; zowel cultureel-maatschappelijk als onderwijspraktisch en zowel vanuit mensbeelden als vanuit waarden. Het gaat om het positioneren van jezelf binnen de levensbeschouwelijke kaart en het verplaatsen in levensbeschouwelijke tradities van anderen. De slotbijeenkomst dient ter ondersteuning van de leerwerktaak ethisch denken op school. In deze bijeenkomst verkennen de betekenis en inhoud van ethische dilemma s en genereren we, als opstart naar de uitvoering van de leerwerktaak, ervaringen uit (bijvoorbeeld) stages. Hoor- en werkcolleges, samenwerkend en individueel leren, casusbehandeling, debat, presentaties. en persoonlijke inbreng vanuit de praktijk. Colleges code: EN-VO-LEV1 Titel: Levensbeschouwelijke oriëntatie 1. Je hebt kennis van levensbeschouwelijke bronnen en de diversiteit daarbinnen. 2. Je kunt jezelf positioneren op levensbeschouwelijk terrein en deze positionering onderbouwen in gesprek met anderen. 3. Je bent in staat je eigen visie op levensbeschouwelijke vorming in het onderwijs te expliciteren en verantwoorden 4. Je kunt een ethisch dilemma herkennen, analyseren en met behulp van argumenten in kaart brengen. Ec: 3 Tentamen 2 5,5 Leerwerktaak 1 5,5 Reader met artikelen, te vinden op Blackboard,. : A. von Schmid (2010). Praktische ethiek. Van dilemma naar standpunt., 2. Den Haag: Boo uitgevers R. van Dijck (2008). Wereldreligies, eenheid en diversiteit, 1. Rotterdam: Synthese Uitgever b.v. Dagopleiding 29

30 Levensbeschouwelijke oriëntatie 2 EN-VO-LEV2.V.12 Levensbeschouwelijke vorming: jij en de ander In deze module staat de relatie tussen de eigen levensbeschouwelijke identiteit en de onderwijspraktijk centraal. Het gaat hier om het verkrijgen van inzicht in de levensbeschouwelijke vorming van leerlingen, de rol die jij als docent hierin kan hebben en het ontwikkelen van vaardigheden om aan deze vorming een bijdrage te kunnen leveren. Kennis over modellen van morele opvoeding, interreligieus leren en de relatie tussen burgerschapsvorming en het pedagogisch klimaat in de klas zijn hulpmiddelen hierbij. Gedurende de module krijg je via werkvormen zicht op de eigen waarden, waar vanuit jij de eigen onderwijspraktijk vorm wilt geven. Dit draagt bij aan jouw normatieve professionaliteit als docent. Hoor- en werkcolleges, samenwerkend en individueel leren. en persoonlijke inbreng vanuit de praktijk. Colleges code: EN-VO-LEV2 Titel: Levensbeschouwelijke vorming: jij en de ander 1. Je kunt een relatie leggen tussen je eigen levensbeschouwing en je visie op onderwijs. 2. Je bent in staat om de verschillende modellen van morele opvoeding te beschrijven 3. Je bent in staat te bepalen vanuit welke waarden je de eigen onderwijspraktijk vorm wilt geven 4. Je kunt de kenmerken van interreligieuze leerprocessen benoemen 5. Je kunt de relatie leggen tussen burgerschapsvorming en het pedagogische klimaat in de klas verwoorden.. 6. Je bent in staat een gesprek met een leerling (vanuit de doelgroep die valt onder het tweedegraadsonderwijs) met als doel het bijdragen aan de levensbeschouwelijke ontwikkeling te evalueren. Generieke kennisbasis: 9.2, 9.3, 9.4 Ec: 3 Leerwerktaak 1 5,5 Individueel werkstuk 2 5,5 Jij en de ander B. Roebben (2007). Godsdienstpedagogiek van de hoop, 1e. Leuven: Acco Dagopleiding 30

Taalkunde 1: Spelling en ontleden

Taalkunde 1: Spelling en ontleden Taalkunde 1: Spelling en ontleden TAALKUNDE 1 Spelling en ontleden In deze onderwijseenheid analyseer je enkelvoudige en samengestelde zinnen op alle niveaus. Hierbij maak je onderscheid tussen zinsdelen,

Nadere informatie

Lerarenopleiding Nederlands Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4

Lerarenopleiding Nederlands Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 Lerarenopleiding Nederlands Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 (CROHO-nr. 35198) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma

Nadere informatie

Lerarenopleiding Duits

Lerarenopleiding Duits Lerarenopleiding Duits (CROHO-nr. 35193) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2010 (dagopleiding)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Nederlands Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2

Lerarenopleiding Nederlands Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 Lerarenopleiding Nederlands Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 (CROHO-nr. 35198) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma

Nadere informatie

Lerarenopleiding Engels

Lerarenopleiding Engels Lerarenopleiding Engels (CROHO-nr. 35195) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2010 (dagopleiding)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Frans

Lerarenopleiding Frans Lerarenopleiding Frans (CROHO-nr. 35196) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2010 (dagopleiding)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Engels Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4

Lerarenopleiding Engels Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 Lerarenopleiding Engels Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 (CROHO-nr. 35195) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma

Nadere informatie

Lerarenopleiding Nederlands

Lerarenopleiding Nederlands Lerarenopleiding Nederlands (CROHO-nr. 35198) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2012

Nadere informatie

Lerarenopleiding Engels Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2

Lerarenopleiding Engels Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 Lerarenopleiding Engels Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 (CROHO-nr. 35195) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma

Nadere informatie

Lerarenopleiding Duits Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2

Lerarenopleiding Duits Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 Lerarenopleiding Duits Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 (CROHO-nr. 35193) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma

Nadere informatie

Lerarenopleiding Engels

Lerarenopleiding Engels Lerarenopleiding Engels (CROHO-nr. 35195) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2012 (afstandsleren)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Wiskunde

Lerarenopleiding Wiskunde Lerarenopleiding Wiskunde (CROHO-nr. 35221) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2010 (dagopleiding)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Bedrijfseconomie

Lerarenopleiding Bedrijfseconomie Lerarenopleiding Bedrijfseconomie (CROHO-nr. 35203) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2010

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband

Nadere informatie

Leerwerkstage 1. voorbereiden, uitvoeren en evalueren lesactiviteiten. Project: informatievaardigheden (mediawijsheid)

Leerwerkstage 1. voorbereiden, uitvoeren en evalueren lesactiviteiten. Project: informatievaardigheden (mediawijsheid) Leerwerkstage 1 voorbereiden, uitvoeren en evalueren lesactiviteiten Project: informatievaardigheden (mediawijsheid) Activiteiten tijdens de stage Eerst geven we een globaal overzicht van de verschillende

Nadere informatie

Lerarenopleiding Frans Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4

Lerarenopleiding Frans Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 Lerarenopleiding Frans Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 (CROHO-nr. 35196) Variant dagopleiding - 2013-2014 Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1.

Nadere informatie

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis Kennisbasis Duits 8 juli 2009 Thema Categorie/kernconcept Omschrijving van de categorie / het kernconcept De student 1. Taalvaardigheden 1.1 De vaardigheden 1.1.1 beheerst de kijkvaardigheid en de luistervaardigheid

Nadere informatie

Vakdidactiek 2 Didactiek van de hoofdvaardigheden

Vakdidactiek 2 Didactiek van de hoofdvaardigheden Onderwijs en Opvoeding MODULEHANDLEIDING Vakdidactiek 2 Didactiek van de hoofdvaardigheden Fase Hoofdfase, jaar 2 Leerroute Voltijd en deeltijd Schrijver(s)/docenten Ilona de Milliano, Catherine van Beuningen,

Nadere informatie

Competentievenster 2015

Competentievenster 2015 Windesheim zet kennis in werking Competentievenster 2015 TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING WINDESHEIM Inleiding 3 Het competentievenster van de tweedegraads lerarenopleidingen van Hogeschool Windesheim vormt

Nadere informatie

Lerarenopleiding Duits

Lerarenopleiding Duits Lerarenopleiding Duits (CROHO-nr. 35193) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2012 (afstandsleren)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Frans Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2

Lerarenopleiding Frans Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 Lerarenopleiding Frans Curriculumoverzicht leerjaar 1 en 2 (CROHO-nr. 35196) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma

Nadere informatie

Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool

Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool In dit beroepsproduct ontwerp je onderwijs op het gebied van Wetenschap en technologie voor de basisschool. Uitgangspunt bij je onderwijsontwerp

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 h/v de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 h/v de betekenis

Nadere informatie

Leerwerktaak Bouwen aan grammatica

Leerwerktaak Bouwen aan grammatica Leerwerktaak Bouwen aan grammatica Titel Bouwen aan grammatica! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3

Nadere informatie

Lerarenopleiding Geschiedenis

Lerarenopleiding Geschiedenis Lerarenopleiding Geschiedenis (CROHO-nr. 35197) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2010 (dagopleiding)

Nadere informatie

Lerarenopleiding Geschiedenis Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4

Lerarenopleiding Geschiedenis Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 Lerarenopleiding Geschiedenis Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 (CROHO-nr. 35197) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 Is spellingonderwijs nog relevant als we met behulp

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN STUDIEWIJZER Opleiding tot leraar in de 2 de graad Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN ONDERWIJSKUNDE 1A PERIODE 2 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. De OWE-beschrijving... 3 2. Inleiding...

Nadere informatie

Bijlage 5: Formulier tussenevaluatie

Bijlage 5: Formulier tussenevaluatie Bijlage 5: Formulier tussenevaluatie Formulier tussenevaluatie Naam student: Studentnummer: Naam school / onderwijsinstelling: Naam werkplekbegeleider: Naam instituutsopleider: Datum: Beoordeling Niet

Nadere informatie

Thema 1: Het leren (bevorderen) 19

Thema 1: Het leren (bevorderen) 19 I nhoud Voorwoord 5 Inleiding 15 Thema 1: Het leren (bevorderen) 19 1 Het leerproces van studenten 21 1.1 Waarom het leerproces van studenten? 21 1.2 Het leerproces volgens Biggs 22 1.3 Leeractiviteiten

Nadere informatie

Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs

Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Angelique van het Kaar Risbo Erasmus Universiteit Rotterdam 7 november 2012 Overzicht onderwerpen Training Didactische

Nadere informatie

Competentie Werkplan Resultaat Tijd

Competentie Werkplan Resultaat Tijd CONCEPT STAGE WERKPLAN Student: Sofie van Gils Studentnummer: 249676@student.fontys.nl Jaar: 2VT Stageschool: (Nog niet zeker) CKE Eindhoven Stagebegeleider: (Nog niet zeker) Frits Achten B Niveau 2 B3

Nadere informatie

Lerarenopleiding Gezondheidszorg & Welzijn

Lerarenopleiding Gezondheidszorg & Welzijn Lerarenopleiding Gezondheidszorg & Welzijn (CROHO-nr. 35388) Variant dagopleiding Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort 2010

Nadere informatie

2 jarig Verzorgende IG BOL

2 jarig Verzorgende IG BOL 2 jarig Verzorgende IG BOL Loopbaanoriëntatie Begeleiding (LOB) Leerjaar 1 Fase A Docentenhandleiding LOB Fase A leerjaar 1 Ontwikkelaar: Rianne Schuur Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Beginsituatie...

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

EN-NE-DRM1.A.12 3 netwerk Dramaproductie. EN-NE-LIT2Q.A.14 5 netwerk Jeugdliteratuur

EN-NE-DRM1.A.12 3 netwerk Dramaproductie. EN-NE-LIT2Q.A.14 5 netwerk Jeugdliteratuur Opleiding: LVO 2e Gr. Nederlands - Code curriculum: ZWO.LVONE.1516.SEP.VT-AL. opleidingsjaar J1 - Eerste jaar Semestervariantplan: MP.EN-NE2M1.A.15 EN-NE-DID1Q.A.14 3 netwerk Didactiek 1 Nederlands EN-NE-DRM1.A.12

Nadere informatie

Leerwerktaak Spreken is goud!

Leerwerktaak Spreken is goud! Leerwerktaak Spreken is goud! Titel Spreken is goud! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch

Nadere informatie

Lerarenopleiding Economie

Lerarenopleiding Economie Lerarenopleiding Economie (CROHO-nr. 35202 Algemene economie) (CROHO-nr. 35203 Bedrijfseconomie) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken:

Nadere informatie

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3) ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 3 (jaar 3) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed

Nadere informatie

Lerarenopleiding Duits Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4

Lerarenopleiding Duits Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 Lerarenopleiding Duits Curriculumoverzicht leerjaar 1 t/m 4 (CROHO-nr. 35193) Variant dagopleiding - 2013-2014 Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1.

Nadere informatie

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC Taalexpert De post-hbo opleiding Taalexpert heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs op expertniveau. Alle

Nadere informatie

Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013

Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013 Bijlage 7: Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013 Visie opleidingen Pedagogiek Hogeschool van Amsterdam Wij dragen als gemeenschap en daarom ieder van ons als individu, gezamenlijk

Nadere informatie

Verantwoording gebruik leerlijnen

Verantwoording gebruik leerlijnen Verantwoording gebruik leerlijnen In de praktijk blijkt dat er onder de deelnemers van Samenscholing.nu die direct met elkaar te maken hebben behoefte bestaat om de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving Inhoudsopgave Inleiding 1 Taal en taalonderwijs 1.1 Achtergrondkennis: wat is taal? 1.1.1 Functies van taal 1.1.2 Betekenis van taal 1.1.3 Systeem van taal 1.1.4 Componenten van de kennis over taal 1.2

Nadere informatie

1 De kennisbasis Nederlandse taal

1 De kennisbasis Nederlandse taal Noordhoff Uitgevers bv De kennisbasis Nederlandse taal. De opzet van de kennisbasis. De inhoud van de kennisbasis. Toetsing van de kennisbasis. Hoe gebruik je Basiskennis taalonderwijs? In dit hoofdstuk

Nadere informatie

HET COMPETENTIEPROFIEL VAN DE SPD. ILS Nijmegen

HET COMPETENTIEPROFIEL VAN DE SPD. ILS Nijmegen HET COMPETENTIEPROFIEL VAN DE SPD ILS Nijmegen Mei 2009 Voorwoord: Dit voorstel voor een competentieprofiel van de spd is ontworpen op verzoek van de directies van ILS- HAN en ILS-RU door de productgroep

Nadere informatie

Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.

Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven. Procedure en criteria voor het beoordelen van studenten in de beroepspraktijk Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - havo/vwo) 2011

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - havo/vwo) 2011 Doorlopende leerlijnen Nederlands ( - havo/vwo) 2011 De samengevatte kerndoelen en eindtermen in samenhang met de referentieniveaus taal Domein 1. Leesvaardigheid Nr. 4: Informatie achterhalen in informatieve

Nadere informatie

Naam leerlingen. Groep BBL 1 Nederlands. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.

Naam leerlingen. Groep BBL 1 Nederlands. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Nederlands Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.

Nadere informatie

Scholingsplan 2012-2013. Samen in ontwikkeling

Scholingsplan 2012-2013. Samen in ontwikkeling Scholingsplan 2012-2013 Samen in ontwikkeling Inhoudsopgave Inleiding 3 Pijlers 4 Kader 5 Deskundigheidsbevordering 2012-2013 6 Beschrijvingen van de scholingen 7 Aanmelden voor externe scholingen 9 Inleiding

Nadere informatie

De kunst van het lesgeven

De kunst van het lesgeven De kunst van het lesgeven Cursus voor schoolleiders en (intern) begeleiders te essentiële kwaliteitsaspecten te leren van een goed instructiegedrag, goed klassenmanagement en een goede pedagogische relatie.

Nadere informatie

Lesstof overzicht Station vanaf

Lesstof overzicht Station vanaf Lesstof overzicht Station vanaf 2018 complete methode Nederlands vmbo STATION Mondelinge taalvaardigheid Nederlands vmbo KGT 1 Beter gebekt STATION Nederlands vmbo BK 1 Tussen hoofdletter en punt jaar

Nadere informatie

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017 Lerarenopleiding Toke Egberts 10 nov. 2017 1 Even voorstellen Toke Egberts 2 Inhoud Leraar worden? Opleidingsvarianten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 3 Waarom

Nadere informatie

Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018)

Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) In de VMBO stroom van het ACL wordt sinds het schooljaar 2016-2017 expliciet aandacht besteed aan de leergebied overstijgende (LGO)

Nadere informatie

Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?!

Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?! Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?! Titel Hoor je wat ik zeg?! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO Alle 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen Pre-Academisch Onderwijs Ontwikkelingslijnen en leerdoelen LEERDOELEN PER ONTWIKKELINGSLIJN Ontwikkelingslijn 1: De leerling ontwikkelt een wetenschappelijke houding 1.1 De leerling ontwikkelt een kritische

Nadere informatie

Voor SE-3 (in de derde SE-periode van het jaar) schrijf je een uiteenzetting aan de hand van documentatie die door de docent is gebundeld.

Voor SE-3 (in de derde SE-periode van het jaar) schrijf je een uiteenzetting aan de hand van documentatie die door de docent is gebundeld. PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2018 Vak: Nederlandse taal en literatuur 2 f vwo Inleiding Voor het vak Nederlands ben je bezig met de onderdelen taalvaardigheid, taalkunde en literatuuronderwijs.

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 vmbo de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 vmbo de betekenis

Nadere informatie

Onderwijs en Opvoeding. HANDLEIDING Educatieve minor

Onderwijs en Opvoeding. HANDLEIDING Educatieve minor , Onderwijs en Opvoeding HANDLEIDING Educatieve minor Fase Semester 1 Leerroute Educatieve Minor 2018-2019 Schrijvers Susan Kruis, Danielle van der Maten en Inge Oudkerk-Pool e-mail Docenten: m.s.kruis@hva.nl

Nadere informatie

Overzicht curriculum VU

Overzicht curriculum VU Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat

Nadere informatie

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Communicatie voor juristen COJE 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

2.9 Lesplan opzet workshop 8 Lesformulier

2.9 Lesplan opzet workshop 8 Lesformulier 2.9 Lesplan opzet workshop 8 Lesformulier Naam docent: Onderwerp van de les/training/ workshop: Aantal deelnemende studenten: Datum: Presenteren Beginsituatie: Groep kent elkaar nu al redelijk goed. Er

Nadere informatie

Toetsvormen. Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie

Toetsvormen. Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie Toetsvormen Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie 1 Waarom wordt er getoetst? Om te beoordelen in hoeverre de student in staat is te handelen zoals op academisch

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Duits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Duits - 2012-2013

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Duits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Duits - 2012-2013 Leraar voorbereidend hoger onderwijs Duits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Duits - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Duits -

Nadere informatie

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG Bijlage 3 SFORMULIER EINDPRODUCT PDG Naam deelnemer: Gabriëlle Copini Beoordelaar: Ella ten Barge ROC/AOC: Friesland College Paraaf beoordelaar: Eindproduct (aankruisen) in beeld/lesgeven op pad/ecursie

Nadere informatie

Eindbeoordeling van het assessment Startbekwaam (op grond van portfolio, presentatie en criterium gericht interview)

Eindbeoordeling van het assessment Startbekwaam (op grond van portfolio, presentatie en criterium gericht interview) Eindbeoordeling van het assessment Startbekwaam (op grond van portfolio, presentatie en criterium gericht interview) Student: Opleidingsassessor: Studentnummer:. Veldassessor:. Datum: Een startbekwaam

Nadere informatie

Beroepsstandaarden docent Nederlands

Beroepsstandaarden docent Nederlands De Beroepsstandaarden en Registratie in het Talenonderwijs (BiT) zijn ontwikkeld in opdracht van Levende Talen en in afstemming met het SBL. De beroepsstandaarden in dit document zijn uitgewerkt door een

Nadere informatie

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift HOGESCHOOL ROTTERDAM Pedagogisch didactisch getuigschrift Pedagogisch Didactisch Getuigschrift Handleiding voor de coach Instituut voor Lerarenopleidingen Versie 24.11.16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - vmbo) 2011

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - vmbo) 2011 Doorlopende leerlijnen Nederlands ( - vmbo) 2011 De samengevatte kerndoelen en eindtermen in samenhang met de referentieniveaus Domein 1. Leesvaardigheid Nr. 4: Informatie achterhalen in informatieve en

Nadere informatie

Opbouw van de educatieve minor

Opbouw van de educatieve minor Opbouw van de educatieve minor De educatieve minor bereidt je voor op lesgeven en het leraarsvak. Naast praktijkopdrachten en stages krijg je didactische en padagogische vaardigheden aangereikt. De minor

Nadere informatie

Nederlands. complete methode. Lesstof overzicht. vmbo. Mondelinge taalvaardigheid

Nederlands. complete methode. Lesstof overzicht. vmbo. Mondelinge taalvaardigheid Lesstof overzicht complete methode Nederlands vmbo STATION Mondelinge taalvaardigheid Nederlands vmbo KGT 1 Beter gebekt Uitgeverij: Eisma Edumedia bv Postbus 459 8901 BG Leeuwarden T (088) 294 48 80 F

Nadere informatie

Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in eerstejaars

Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in eerstejaars Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in 2015-2016 eerstejaars VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS 2015/2016 2015/2016 2016/2017 2016/2017 2017/2018 2017/2018

Nadere informatie

Assessment Startbekwaam

Assessment Startbekwaam Assessment Startbekwaam Rapportage Studiejaar 2014-2015 Hogeschool Rotterdam Instituut voor Lerarenopleidingen 1 Basisgegevens KANDIDAAT Voor- en achternaam: Studentnummer: Opleiding: Studentstatus: Naam

Nadere informatie

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING: beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen

Nadere informatie

Leerplanschema Minor Psychologie

Leerplanschema Minor Psychologie Minor Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK AZC Dronten 2016-2017 Bijeenkomst 1 Lies.Alons@itta.uva.nl 1 ONDERWERPEN Scholing 2016-2017 De context van tweedetaalverwerving Didactiek in de NT2-les De praktijkopdracht

Nadere informatie

LUISTERVAARDIGHEID EN

LUISTERVAARDIGHEID EN LUISTERVAARDIGHEID EN SCHRIJFVAARDIGHEID IN DE ISK Goede zinnen schrijven vind ik best moeilijk. Lies Alons Bijeenkomst 8-15 november 2016 DOELEN VANDAAG 1. Je kijkt nog een keer naar luistervaardigheid

Nadere informatie

STAGE WERKPLAN ACADEMIE VOOR BEELDENDE VORMING/ Sonja van de Valk

STAGE WERKPLAN ACADEMIE VOOR BEELDENDE VORMING/ Sonja van de Valk Let op!!! Dit is een groeidocument. Dat wil zeggen dat dit werkplan regelmatig bijgesteld zal moeten worden. Bekijk per competentie eerst waar je mee wilt beginnen. Vul nog niet meteen alles in. Zorg er

Nadere informatie

OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE CURSUSJAAR 2017/2018

OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE CURSUSJAAR 2017/2018 OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE CURSUSJAAR 2017/2018 De opleiding Docent NT2 in de volwasseneneducatie is een gezamenlijke opleiding van de Vrije Universiteit Amsterdam en Hogeschool Windesheim

Nadere informatie

Werkplan vakverdieping kunstvakken

Werkplan vakverdieping kunstvakken Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht

Nadere informatie

beheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden

beheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden Checklist vakdidactisch Kennisbasis Biologie Voor het begin van de 3 e jaars stage vullen de studenten deze checklist in. De studenten formuleren leerdoelen die aansluiten op de uitkomst van deze list.

Nadere informatie

Lerarenopleiding Frans

Lerarenopleiding Frans Lerarenopleiding Frans (CROHO-nr. 35196) Variant afstandsonderwijs Schematisch beeld van het opleidingsmodel: Curriculum Bachelor 2010 (BA2010) Kenmerken: 1. Programma vanaf cohort september 2012 (afstandsleren)

Nadere informatie

PTA Nederlands HAVO Belgisch Park cohort 14-15-16

PTA Nederlands HAVO Belgisch Park cohort 14-15-16 Examenprogramma Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Leesvaardigheid Domein B Mondelinge taalvaardigheid Domein

Nadere informatie

Aantekenformulier van het assessment PDG

Aantekenformulier van het assessment PDG Aantekenformulier van het assessment PDG Kandidaat: Assessor: Datum: Een startbekwaam docent voldoet aan de bekwaamheidseisen voor leraren in het tweedegraadsgebied (zie competentie 1 t/m 7 op de volgende

Nadere informatie

1. Interpersoonlijk competent

1. Interpersoonlijk competent 1. Interpersoonlijk competent De docent BVE schept een vriendelijke en coöperatieve sfeer in het contact met deelnemers en tussen deelnemers, en brengt een open communicatie tot stand. De docent BVE geeft

Nadere informatie

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Naam: School: Daltoncursus voor leerkrachten Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Inleiding: De verantwoordelijkheden van de leerkracht zijn samen te vatten door vier beroepsrollen te

Nadere informatie

21ste-eeuwse vaardigheden:

21ste-eeuwse vaardigheden: INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis

Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis 1. Verantwoording 2. Didactische verantwoording 3. Uitvoering van de les 4. Geraadpleegde bronnen Verantwoording Deze les is ontwikkeld voor de

Nadere informatie

Modules voor studenten in de afstudeerfase

Modules voor studenten in de afstudeerfase Modules voor studenten in de afstudeerfase Afstudeerstage, LIO stage of Educatieve Master Gedurende het laatste jaar van je lerarenopleiding loop je zelfstandig stage op de werkplek. Om het leren op de

Nadere informatie

POP Martin van der Kevie

POP Martin van der Kevie Naam student: Martin van der Kevie Studentnr.: s1030766 Studiefase: leerjaar 1 Datum: 18 okt 2009 Interpersoonlijk competent Overzicht wat leerlingen bezig houdt dit kun je gebruiken tijdens de les. Verder

Nadere informatie

CKV Festival 2012. CKV festival 2012

CKV Festival 2012. CKV festival 2012 C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van

Nadere informatie

Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek

Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek In deze deelopdracht ga je het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek onderzoeken. Geerts en van Kralingen (2011) definiëren onderwijsconcept

Nadere informatie

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs Ons Onderwijs Kwaliteit in onderwijs Voorwoord Bij Marianum staat de ontwikkeling van de leerling voorop. Wij staan voor aantrekkelijk en afgestemd onderwijs, gemotiveerde leerlingen en goede eindresultaten.

Nadere informatie

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van

Nadere informatie

Vakdidactiek: inleiding

Vakdidactiek: inleiding Vakdidactiek: inleiding Els Tanghe 1 1. Inleiding Een specialist in de wiskunde is niet noodzakelijk een goede leraar wiskunde. Een briljant violist is niet noodzakelijk een goede muziekleraar. Een meester-bakker

Nadere informatie

Beroepsstandaarden Talendocent

Beroepsstandaarden Talendocent De Beroepsstandaarden en Registratie in het Talenonderwijs (BiT) zijn ontwikkeld in opdracht van Levende Talen en in afstemming met het SBL. De beroepsstandaarden in dit document zijn uitgewerkt door een

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13602 25 juli 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 29 juni 2011, nr. VO/309740, houdende

Nadere informatie