ONDERZOEK VAN DE PASGEBORENE

Transcriptie

1 ONDERZOEK VAN DE PASGEBORENE WAT ZIJN DE VALKUILEN BIJ VROEG ONTSLAG? G.NAULAERS KLEUR KLEUR : CYANOSE ICTERUS : Tot Tot waar? OgenOgen Tandenboog GRAUW BLEEK INSPECTIE CYANOSIS VERSCHILLENDE OORZAKEN : Cardiopathie Sepsis Polycythemie Acrocyanosis kan voorkomen bij koude, polycythemie,, na een badje, Centrale cyanosis is steeds afwijkend en reden voor doorverwijzing. 1

2 ACROCYANOSIS CENTRAL CYANOSIS 2

3 ICTERUS. Meest voorkomende oorzaak heropname bij polyklinische bevalling. Risicofactoren : Een hoog bilirubine voor ontslag uit het hospitaal. Vroeger geboren baby. Geelzucht binnen de eerste 24 uren na geboorte. Borstvoeding die niet gunstig verloopt. Cephalhaematoma na moeilijke bevalling. Een ouder of broer of zus met een hoog bilirubinegehalte die forotherapie benodigde. Belangrijke tekens: Toename van geelzucht. Abdomen, armen en benen zijn geel. Geel in ogen. De baby is moeilijk te wekken, stilletjes, of drinkt niet goed. Schema Schema van spreiding geelzucht over het lichaam. Meting hyperbilirubinemie transcutaan. Gemakkelijk in gebruik Toenemende validatiestudies. Objectieve meting. Nog duur in gebruik. 3

4 Dia Dia over vigintifobie en toename van kernicterus. INSPECTIE ALGEMEEN WELZIJN VAN DE BABY : VOEDINGSTOESTAND VAN DE BABY HYDRATATIETOESTAND VAN DE BABY FONTANEL HUIDPLOOI DIEPLIGGENDE OGEN MENTAAL WELZIJN VAN DE BABY HUILEN, HUILEN, GELUKKIGE BABY, PIJNLIJKE GRIMAS, ANGST. RELATIE VAN DE BABY MET DE MOEDER INSPECTIE HUID HEMANGIOMA S OOIEVAARSBEET MONGOLIAN SPOT STRAWBERRY HAEMANGIOMA CAFE AU LAIT SPOT 4

5 5

6 6

7 PETECHIAE BLUEBERRY NAEVI ERYTHEMA TOXICUM 7

8 HOOFD Meet Meet de hoofdomtrek en plaats op de hoofdomtrekcurve Microcephalie Hydrocephalie Kijk Kijk naar symmetrie en voel naar de fontanel en de suturen : Craniosynostosis Plagiocephalie HOOFD Voorste fontanel : sluit tussen 6 en 18 maanden en ten laatste op 2 jaar. Achterste fontanel : sluit rond de leeftijd van 2 maanden Ridging (overrijdende naden) moet verdwijnen op de leeftijd van zes maanden CRANIOSYNOSTOSIS PLAGIOCEPHALIE 8

9 CAPUT SUCCEDANEUM CEPHALHAEMOTOMA SUBGALEA HEMATOOM 9

10 AANGEZICHT DOWN SYNDROME CONGENITALE HYPOTHYROIDIE Micrognathie Droge huid, icterisch Myxoedema in aangezicht Gezwollen oogleden Smalle breed uit elkaar staande ogen met platte neusbrug Open mond met grote tong Ruwe hese schreeuw Korte dikke nek 10

11 Low set ears Down syndrome Turner syndrome Treacher Collins syndrome Potter syndrome Trisomy 18 Beckwith-Wiedemann syndrome Trisomy 13 Rubinstein-Taybi syndrome Smith-Lemli-Opitz syndrome OGEN Gaan Gaan open met naar boven en beneden bewegen met baby. Kijk Kijk naar symmetrie, grootte, kleur en reactie op licht. Tranen Tranen ontstaan vaak pas tussen twee en vier maanden. Conjunctivitis en dacrocystitis SPRUW 11

12 MACROGLOSSIE SHIZIS Unilaterale en bilaterale lipspleet Beckwith-Wiedemann syndroom Trisomie 21 Hypothyroidie Unilaterale en bilaterale lip- en verhemeltespleet Pierre-Robin sequentie NEK : torticollis THORAX Inspectie Inspectie van de thorax : Pectus excavatum Bij pasgeboren soms gezwollen tepels en melkafscheiding Palpatie Palpatie van de clavicula Bij pasgeborenen soms claviculafractuur 12

13 Pectus excavatum ADEMHALINGSFREQUENTIE Age (y) < >12 RR Signs of Respiratory Distress (increased work of breathing) Tachypnoea Recession Head bobbing Anxious demeanour Flared nostrils Grunting Stridor or wheezing Exhaustion StridorStridor Laryngomalacie Macroglossie Andere afwijkingen AUSCULTATIE 13

14 CARDIAAL ALARMTEKENS in de anamnese : Moeizaam drinken Zweten Flesjes niet meer kunnen drinken Tachypnee Minder goede kleur CARDIAAL KLEUR KLEUR : cyanosis,, bleekheid PULSATIES LEVERPALPATIE CAPILLARY REFILL HARTGERUISEN PULSATIES Altijd femorale pulsaties voelen om een coarctatio aortae uit te sluiten. Dit is essentieel bij elk onderzoek van de baby, maar ook later. Dit is zeer belangrijk bij een onderzoek op dag 4-5, als de ductus gesloten is. Pulsaties geven ook weer of er een goede hartfunctie is en of er ritmestoornissen zijn. LEVERPALPATIE Bij Bij de baby kan met de centraal veneuze druk het beste meten door de lever te palperen (dit tot maanden). Normaal Normaal meet de lever cm onder de ribbenboog. Bij hartsdecompensatie palpeert men een grotere lever. 14

15 CAPILLARY REFILL Normale capilarry refill is minder dan 2-3 seconden. Een capillary refill langer dan drie seconden betekent een slechte circulatie. HARTGERUISEN Fysiologische geruisen : 1-2/6, varieren met verandering van positie en hebben een normale eerste en tweede toon. DuctusDuctus kan in eerste dagen nog geruis geven. Sommige Sommige geruisen (cfr( VSD) ) ontstaan pas op de derde vierde dag. Diagnose van cardiopathie vaak op dag 1 tot 3. BOVENSTE LEDEMATEN Symmetrie van de bovenste ledematen nagaan. CaveCave Erbs Palsy 15

16 ABDOMEN ALGEMEEN ASPECT OPGEZET KLEUR PALPATIE EN PERCUSSIE LEVER MILT NIEREN ANDERE MASSA S AUSCULTATIE PERISTALSIS ALARMTEKENS Galbraken is een absoluut alarmteken. Geen Geen meconiumpassage Opgezette buik Ontkleurde stoelgang NAVELGRANULOOM NAVELBREUK 16

17 LIESBREUK GASTROSCHIZIS EN OMPHALOCOELE GENITALIA CRYPTORCHIDIE Palpatie Palpatie van scrotum naar testes Inspectie Inspectie van de penis Inspectie Inspectie van de labia majora en andere structuren bij het meisje 17

18 HYDROCOELE HYPOSPADIAS Palpatie Uitsluiten van een liesbreuk Doorlichten ANUS MENINGOMYELOCOELE Diagnose vaak op materniteit. Vaak bij het plaatsen van de thermometer Zoeken naar een fistel, cave stoelgang in de urine. 18

19 HEUPEN INTERNAL TIBIAL TORSION Ortolani test Barlow maneuver KLOMPVOET NEUROLOGISCH ONDERZOEK 19

20 NEUROLOGISCH ONDERZOEK NEUROLOGISCH ONDERZOEK NEUROLOGISCH ONDERZOEK TONIC NECK REFLEX Verschijnt tussen geboorte en 1 maand en verdwijnt rond 4 maand. 20

21 MORO REFLEX GRASPING REFLEX Begint bij geboorte tot de leeftijd van 6 maanden Van geboorte tot drie maanden PLACING AND STEPPING REFLEX Parachute reflex Begint bij geboorte Verdwijnt tussen 1 en 2 maanden. Begint op 8 tot 9 maanden en verdwijnt niet meer. 21

22 VOEDINGSPROBLEMEN Steeds Steeds zoeken naar oorzaak : Problemen met de borstvoeding Problemen met coördinatie zuigen, slikken, ademhalen. Retrognathie Neurologische problemen : hypotonie, Ademhalingsproblemen Moeder-kind relatie. DEFINITIE VAN ALTE Een Een acuut voorval, waarbij een zuigeling slap, bleek of cyanotisch,, schijnbaar niet ademend en/of bezweet wordt aangetroffen. De omstaanders ervaren dit gebeuren als levensbedreigend voor de zuigeling. Oorzaken van ALTE WATER PHYSIOLOGICAL SERUM Gastro-oesofagale oesofagale reflux 31% Convulsies 11% Lage luchtweginfecties 8% NKO-problemen 3,6% Cardiale problemen 0,8% Urineweginfecties 1,1% Metabool 1,5% Breath holding spells 2,3% Geen diagnose 23% Cave Munchhausen by proxy SUPINE POSITION Pediatric Pulmonology 6: ,1989. Medical hypotheses 28: , Pediatric Research 31: , Acta paediatrica 85: , Acta Paediatrica 85: , 1996 LARYNGEAL CHEMORECEPTORS LARYNGEAL CHEMOREFLEX BRIEF REFLEXAPNEA SWALLOWING COUGHING PROLONGED APNEA RSV-SECRETIONS IL-1? RETROGRADE AXONAL TRANSMISSION OF CHEMORECEPTORS THROUGH N. LARYNGEUS SUPERIOR TO CNS? SIDS 22

23 AFWIJKINGEN VAN DE BOVENSTE LUCHTWEGEN MICROGNATHIE GESPLETEN VERHEMELTE GLOSSOPTOSIS CHOANALE ATRESIE LARYNGOMALACIE MACROGLOSSIE CONVULSIES EN ALTE Apnees kunnen ook convulsies zijn. Bijkomende informatie kan dit vaak onderscheiden : Vaak zijn er ook bijkomende symptomen van convulsies (cfr tonisch-clonische clonische tekens, ) Op polysomnografie gaat de apnee gepaard met tachycardie en niet met de karakteristieke bradycardie Afwijkend neurologisch onderzoek. Serumprolactine is verhoogd na een uur van de gebeurtenis. EEG interictaal is vaak negatief. CARDIALE PROBLEMEN EN ALTE Congenitale hartafwijkingen kunnen zich presenteren als een ALTE,, doch anamnese en klinisch onderzoek maken een differentiele diagnose mogelijk. Ritmestoornissen kunnen zich wel als een ALTE presenteren. METABOLE OORZAKEN EN ALTE VERSCHILLENDE OORZAKEN VAN ALTE : Hypoglycemie MCAD (Medium Chain-CoA CoA- dehydrogenasedeficiëntie ntie) LQT-syndroom is waarschijnlijk verantwoordelijk voor 5% van alle gevallen van wiegendood. LQT-syndroom kan zich ook presenteren als een ALTE 23

24 CONVULSIES EN ALTE Apnees kunnen ook convulsies zijn. Oorzaken convulsies tussen dag 2 en dag 7: Infarct : meestal convulsies dag 2-32 Bacteriele meningitis : convulsies meestal in tweede helft van de eerste week. Intra-uteriene infecties (CMV( CMV, toxoplasmosis) ) : convulsies binnen de eerste drie dagen. Herpesencephalitis : meestal na eerste week. Hypoglycemie : convulsies meestal tweede dag Hypocalciemie-hypomagnesiemie : dag 2-32 Benigne familiale neonatale convulsies : tweede-derde derde dag Benigne idiopathische neonatale convulsies (fifth day fits) Benigne neonatale slaap myoclonus Infectie CaveCave : Koorts Ondertemperatuur Apnee Verminderde circulatie Voedingsproblemen Symptomen die onverklaard zijn. Bij Bij twijfel bloedname noodzakelijk. Ernstige perinatale infecties. 1. Bacteriele infecties : a. streptococcus agalacticae. b. gram-negatieve bacterieën. c. Listeria. d. streptococcus faecalis. 2. Virale infecties. a. herpes b. Cocksackie c. RSV HEMOCULTUUR 1 ml AMPICILLINE AMIKACINE 24

25 TOEPASSEN PREVENTIE WIEGENDOOD RUGLIG GEEN ROKEN TIJDENS EN NA DE ZWANGERSCHAP TEMPERATUUR GRADEN EERSTE 2 MAANDEN VERMIJDEN BEDSHARING AANMOEDIGEN CO-SLEEPING VERMIJDEN BIJKOMEND MATERIAAL IN BED ZOALS KUSSENS, KNUFFELS, BIJ KOORTS ARTS VERWITTIGEN VERMIJDEN VAN HOESTSIROPEN RUGLIG, ZIJLIG OF BUIKLIG? RUGLIG IS DE ENIGE VEILIGE LIGGING VOOR DE BABY. LEG EEN BABY NOOIT OP DE BUIK TE SLAPEN. OOK NIET ALS HIJ VEEL HUILT! LEG HEM ZELFS NIET 1 ENKELE KEER OP DE BUIK TE SLAPEN. ALS EEN BABY WAKKER IS EN ONDER TOEZICHT VAN EEN VOLWASSENE MAG HIJ OP DE BUIK GELEGD WORDEN HOU EEN ZUIGELING IN DE BOX OOK IN HET OOG ALS HIJ OP ZIJN RUG LIGT. HIJ DRAAIT GEMAKKELIJKER OP DE BUIK IN DE BOX DAN IN BED. HET TOEPASSEN VAN DE PREVENTIE-MAATREGELEN IS TOT NU TOE HET ENIGE DAT DE INCIDENTIE VAN WIEGENDOOD ECHT HEEFT KUNNEN VERMINDEREN