De Verhalenzolder. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Verhalenzolder. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass"

Transcriptie

1 De Verhalenzolder De avonturiers Opdrachtenboekje Uitgaven van het Pass

2

3 Dit opdrachtenboekje behoort tot Ce carnet de missions appartient à Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Naam Naam Naam Naam Naam Naam Team Naam van de school Hierin vind je alle opdrachten die je met de hulp van je leerkracht in het Pass moet uitvoeren. Hij of zij zal je uitleggen in welke volgorde je de opdrachten moet afwerken. Klaar voor het avontuur? (10+) Het geeft aan dat de vragen bestemd zijn voor kinderen van 10 jaar of ouder. Veel plezier! Het animatieteam De Verhalenzolder I Pagina 03

4 Voordat je begint Een reis in de tijd Lang geleden, voordat het Pass het wetenschapsmuseum werd waarin je je nu bevindt, was hier een enorme fabriek: een steenkoolmijn waarin duizenden mannen, vrouwen en zelfs kinderen werkten om steenkool uit de bodem te halen. Zet de foto s in de juiste volgorde om te ontdekken hoe deze plaats geëvolueerd is. Nummer ze van 1 tot 5. Noteer onder elke foto dankzij welke aanwijzing je de foto s in de juiste volgorde hebt kunnen zetten. (10+) Kunnen jullie de juiste datums onder elke foto zetten? ± Pagina 04 I De Verhalenzolder

5 Opdracht 1 Aan het werk! Hoe werkt men onder de grond? Neem plaats op de banken voor het eerste grote scherm en neem even de tijd om deze oude videobeelden te bekijken. Die laten zien hoe de mijnwerkers hier vroeger werkten. Maar ook vandaag nog zijn er op verschillende plaatsen over de hele wereld mensen die dit soort werk uitvoeren. Kies een moment uit de film dat je interesse opwekt en teken het hieronder. Noteer in enkele lijnen het «onderschrift» van je tekening (wat je tekening voorstelt). Omcirkel bij de voorwerpen hieronder de voorwerpen die onmisbaar waren om het werk van een mijnwerker uit te voeren. een helm een wollen hoed een werkkleding een kompas zonnebril een lamp een trui een piek De Verhalenzolder I Pagina 05

6 Opdracht 2 Het dagelijkse leven in de tijd van de koolmijnen Zoek achter het 2 e grote scherm het voorwerp in het bankje. Het is Hoe maakten kinderen hier gebruik van? Bekijk de video uit die tijd. Noem nog enkele andere vormen van tijdverdrijf van kinderen en volwassenen : 1) 2) 3) 4) Bekijk de verschillende oude voorwerpen op het rek. Vind het voorwerp dat het vroeger mogelijk maakte om huizen met steenkool te verwarmen. Het is Verbind uit de voorwerpen hieronder de voorwerpen die we vandaag gebruiken met de voorwerpen die je grootouders of overgrootouders gebruikten. Pagina 06 I De Verhalenzolder

7 Opdracht 3 Steenkool, wat is dat? Hebben jullie al eens steenkool gezien? Aan de ingang van de tentoonstelling zien jullie een grote hoeveelheid steenkool. Die mogen jullie aanraken. Steenkool, waarvoor diende dat? En waar dient ze nu nog voor? Omcirkel de goede antwoorden. om zwarte snoepjes te maken om huizen te verwarmen om windmolens te doen werken om metaal in staalfabrieken te doen smelten om elektriciteit op te wekken in elektriciteitscentrales om wegen aan te leggen Let op : de kolen die we gebruiken voor de barbecue zijn niet hetzelfde; dat is houtskool; die kan in slechts enkele dagen gemaakt worden. Steenkool wordt gebruikt omdat ze energie levert wanneer ze verbrand wordt. Men noemt het een (omcirkel het goede antwoord) : brandstichter brandstof bouwstof De Verhalenzolder I Pagina 07

8 Opdracht 4 Waar komt steenkool vandaan? Bekijk de eerste uitstalkasten aan de ingang van de tentoonstelling. Hoe werd steenkool gevormd? Steenkool werd gevormd tijdens het tijdperk van het carboon. Hoe lang is dat geleden? Omcirkel het goede antwoord. 300 miljoen jaar 1000 jaar 150 jaar Kijk naar de verschillende uitstalkasten en teken hoe jij denkt dat het landschap er tijdens het carboon uitzag. Om je hierbij te helpen, doorstreep de stelling die niet past : poolklimaat / tropisch klimaat enorme planten / kleine planten insecten / zoogdieren (10+) Hoe heten de specifieke stenen waardoor we meer kunnen te weten komen over de planten van die tijd? Pagina 08 I De Verhalenzolder

9 Opdracht 5 Een enorme fabriek! Helemaal achteraan de tentoonstelling vinden jullie een schaalmodel van de steenkoolmijn toen die in 1960 zijn deuren sloot. Vul de naamkaartjes in door de naam van de aangegeven plaats en de functie in de steenkoolmijn op te geven. Jullie kunnen de gebouwen «doen spreken» door met de stylus op de lasers te richten. Volg de weg die de steenkool aflegt, vanaf het moment dat de mijnwerkers ze uit het gesteente halen totdat ze de steenkoolmijn verlaat om gesorteerd en verkocht te worden. Stel hiervoor het schaalmodel in werking op de plaats met de titel «de reis van een brok steenkool». Duid met een kruis de plaats aan waar je je bevindt. Hoe heette dit gebouw vroeger? (Jullie mogen nog dit gebouw «doen spreken») (10+) Tot op welke diepte daalden de mijnwerkers af om te gaan werken? Kijk met het vergrootglas! De Verhalenzolder I Pagina 09

10 Opdracht 6 Het leven van een mijnwerker : een apart bestaan! Na het eerste grote scherm, loop langs de rekken aan de linkerkant van de tentoonstelling en zoek het woord «werk» dat er op de grond geschreven staat. Bekijk de video op het scherm om de vragen te beantwoorden. Op welke leeftijd begonnen kinderen te werken in de 19 e eeuw? Hoeveel uren werkten ze per dag? Waaruit bestond hun werk? (10+) Denken jullie dat er tegenwoordig in de wereld nog steeds kinderen zijn die werken? Even verderop zien jullie het woord «immigratie» op de grond geschreven staan. Open de lade van de grijze kast. Er kwamen veel mensen naar België om in de mijnen te werken. Uit welke landen kwamen ze? Noem er minstens 4 op : 1) 2) 3) 4) Bekijk hierboven de woordenboeken met tekeningen en vertalingen. Herkennen jullie verschillende talen? Welke? (10+) Waarom denken jullie dat deze woordenboeken erg nuttig waren? Pagina 010 I De Verhalenzolder

11

12

De Verhalenzolder. De avonturiers Gids voor de leerkracht. Uitgaven van het Pass

De Verhalenzolder. De avonturiers Gids voor de leerkracht. Uitgaven van het Pass De Verhalenzolder De avonturiers Gids voor de leerkracht Uitgaven van het Pass De Verhalenzolder De tentoonstelling «De Verhalenzoder» is de tentoonstelling van het Pass die hulde brengt aan de plaats

Nadere informatie

Energie, de nieuwe dromen...

Energie, de nieuwe dromen... Energie, de nieuwe dromen... De avonturiers Opdrachtenboekje Uitgaven van het Pass Pagina 02 I Energie, de nieuwe dromen Dit opdrachtenboekje behoort tot Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam

Nadere informatie

Ruimten Wetenschapsspellen en Robots

Ruimten Wetenschapsspellen en Robots Ruimten Wetenschapsspellen en Robots De avonturiers Opdrachtenboekje Editie van het Pass Dit opdrachtenboekje behoort tot Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Naam Naam Naam Naam Naam

Nadere informatie

Antarctica. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass

Antarctica. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass Antarctica De avonturiers Opdrachtenboekje Uitgaven van het Pass Dit opdrachtenboekje behoort tot Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Naam Naam Naam Naam Naam Naam Team Naam van de school

Nadere informatie

De ontdekkingsreizigers De Verhalenzolder

De ontdekkingsreizigers De Verhalenzolder Beschrijf nu in een paar regels voor jouw collega-reporters wat je pas hebt ontdekt Boekje voor de journalisten Hallo! De ontdekkingsreizigers De Verhalenzolder Plan van de tentoonstelling De Verhalenzolder

Nadere informatie

Fossiele brandstoffen? De zon is de bron!

Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een

Nadere informatie

Sport. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass

Sport. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass Sport De avonturiers Opdrachtenboekje Uitgaven van het Pass Dit opdrachtenboekje behoort tot Naam Naam Naam Naam Naam Naam Team Naam van de school Hierin vind je alle opdrachten die je met de hulp van

Nadere informatie

Deze gids zal u helpen om uw leerlingen te begeleiden voor hun ontdekking van het Pass. We stellen u een parcours in drie tentoonstellingen.

Deze gids zal u helpen om uw leerlingen te begeleiden voor hun ontdekking van het Pass. We stellen u een parcours in drie tentoonstellingen. Hallo! Deze gids zal u helpen om uw leerlingen te begeleiden voor hun ontdekking van het Pass. We stellen u een parcours in drie tentoonstellingen. Voor elke tentoonstelling zijn er twee activiteiten:

Nadere informatie

Fenomena. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1

Fenomena. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1 Fenomena Jouw werkbladen In NEMO Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1 Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele

Nadere informatie

In het midden van de ruimte zien jullie een glazen kastje met schoolmateriaal hangen. Vertel aan elkaar wat je ziet.

In het midden van de ruimte zien jullie een glazen kastje met schoolmateriaal hangen. Vertel aan elkaar wat je ziet. LEREN Ga naar de hoek leren en los de opdrachten op: Opdracht 1: schoolmateriaal Opdracht 2: de klas van 2018 Smartphone/camera Balpen OPDRACHT 1: SCHOOLMATERIAAL In het midden van de ruimte zien jullie

Nadere informatie

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet! INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen. INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Werkblad Introductieles Eneco EnergieLab

Werkblad Introductieles Eneco EnergieLab Werkblad Introductieles Eneco EnergieLab Naam: Datum: Fossiele brandstoffen Energie laat apparaten werken. Veel apparaten gebruiken energie. Bijvoorbeeld de waterkoker, je telefoonoplader en het digibord.

Nadere informatie

Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... Munten Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?...

Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... Munten Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... WERKBLAD 1 HET WERK VAN DE ARCHEOLOOG Kruis aan welk materiaal jij met je groepje onderzoekt. Bekijk de film en zoek het antwoord op de vraag. Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het

Nadere informatie

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8 Wild Beest Opdrachtenboekje Basisonderwijs groep 5 t/m 8 24 februari t/m 29 mei 2015 Wild Beest In dierentuin Dierenrijk zijn door een computerstoring bij een aantal kooien de elektronische sloten open

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas Werkbladen In NEMO Fenomena Naam groep 7-8 School Klas Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele eerste verdieping staat in het teken van wetenschap. De werkbladen zijn opgedeeld in twee delen: Deel A, Wetenschap

Nadere informatie

Groep 8 Basisles: Elektriciteit opwekken

Groep 8 Basisles: Elektriciteit opwekken Leerkrachtinformatie Lesduur: 35 tot 40 minuten Deze basisles kunt u op verschillende manieren organiseren: A. Klassikaal (35 minuten) U verzorgt en begeleidt de les. U gebruikt hierbij deze leerkrachtinformatie

Nadere informatie

Titel De gasbel onder Nederland

Titel De gasbel onder Nederland De gasbel onder Nederland Het ontstaan van gas en zout in de Nederlandse bodem Korte lesomschrijving In deze les maken leerlingen kennis met het ontstaan van de gasbel onder Slochteren in de provincie

Nadere informatie

Ontwerp je eigen prefabhuis

Ontwerp je eigen prefabhuis Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste

Nadere informatie

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van:

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van: ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS Van: Ieder groepje gaat op ontdekkingsreis, deze gebieden worden verdeeld: heelal, de zee, een onderaards gebied, een vulkanisch gebied, een bergachtig gebied, een woestijn

Nadere informatie

Team 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel

Team 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Zonnepanelen op school Team 5: Natuur Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Jullie gaan onderzoeken of de plant een zonnecel is en wie daar gebruik van maken 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken

Nadere informatie

ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland.

ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland. TITEL ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Type les Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland. Lesduur 45 minuten. Omschrijving van de

Nadere informatie

Wat weet je al? Je gaat bekijken wat je al over de overheid weet.

Wat weet je al? Je gaat bekijken wat je al over de overheid weet. TAAK Wat heb je aan de overheid? In de taak van hoofdstuk 12 ga je ontdekken wat je aan de overheid hebt. Dat doe je in vier deeltaken: 1 Mijn sofi-nummer is 2 Moet de overheid voor werk zorgen? 3 Geen

Nadere informatie

Opwarming van de aarde

Opwarming van de aarde Leerlingen Opwarming van de aarde 8 Naam: Klas: In dit onderdeel kom je onder andere te weten dat er niet alleen een broeikaseffect is, maar dat er ook een versterkt broeikaseffect is. Bovendien leer je

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

Les Energie besparen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad

Les Energie besparen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Energie besparen Werkblad Les Energie besparen Werkblad Stel je voor dat fossiele brandstoffen morgen bijna op zouden zijn. De huizen zouden koud blijven. Er zou geen energie

Nadere informatie

Educatief pakket lager onderwijs Op pad met de mijnwerker. Bundel voor de leerlingen Doelgroep : hogere graad lager onderwijs

Educatief pakket lager onderwijs Op pad met de mijnwerker. Bundel voor de leerlingen Doelgroep : hogere graad lager onderwijs Educatief pakket lager onderwijs Op pad met de mijnwerker Bundel voor de leerlingen Doelgroep : hogere graad lager onderwijs 2.1 Vragenlijsten: meerkeuze vragen 1. Hoe diep gingen de mijnwerkers in Beringen

Nadere informatie

Werkblad: Vind me dan

Werkblad: Vind me dan Werkblad: Vind me dan Stap 1 Stap 2 Wat is het probleem? Vraag het de natuur! Hoe lost de natuur dit probleem op? Hoe zorgen planten en dieren ervoor dat ze niet opvallen? Kennen jullie voorbeelden? Schrijf

Nadere informatie

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz. Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De

Nadere informatie

DOCENT. Thema: architectuur WONEN: TERUG IN DE TIJD! groep 5 en 6. Tip. Stadshagen

DOCENT. Thema: architectuur WONEN: TERUG IN DE TIJD! groep 5 en 6. Tip. Stadshagen DOCENT In het thema architectuur gaan op onderzoek uit naar de oude huizen die vroeger in en rondom het gebied stonden dat nu is. Ze vergelijken de bouwstijl van verschillende oude huizen met hun eigen

Nadere informatie

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 1 Wat moet je doen? 1. Maak een presentatie over hoe jouw buurt er omstreeks 1935 uitzag of over de mensen die in die tijd in jouw buurt leefden. Wat kun je te weten komen

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

Fossielen uit de Noordzee

Fossielen uit de Noordzee Fossielen uit de Noordzee Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor klas 1 en 2 (VMBO/H/V) lesbrief Fossielen uit de Noordzee 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie

Nadere informatie

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm

Nadere informatie

Lesbrief: Reis rond de wereld Thema: Hoe kom ik daar?

Lesbrief: Reis rond de wereld Thema: Hoe kom ik daar? Lesbrief: Reis rond de wereld Thema: Hoe kom ik daar? Copyright Vakcollege Groep B.V. 2015. Alle rechten voorbehouden. Reis rond de wereld Inleiding In Nederland leven veel culturen naast elkaar. Op school,

Nadere informatie

Speklappen en rookworsten

Speklappen en rookworsten Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: A3-papier, zwarte stift. Om vlees te kunnen eten, worden er dieren geslacht. In jouw gemeente waren er vanaf 1850 veel slachterijen en vleesfabrieken

Nadere informatie

Van barbaarse broek tot extravagante hoed Workshop met begeleid bezoek aan SteM

Van barbaarse broek tot extravagante hoed Workshop met begeleid bezoek aan SteM Van barbaarse broek tot extravagante hoed Workshop met begeleid bezoek aan SteM Doordenkertjes & speurwerk voor in de klas - Opdrachten in SteM - Hoedenshow - ************* Waarom dragen we kleding en

Nadere informatie

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen. INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Airborne Museum. Sainte-Mère-Eglise. Bezoekersgids 6 tot 8 jaar. Bezoek het museum met Albert! Airborne Museum

Airborne Museum. Sainte-Mère-Eglise. Bezoekersgids 6 tot 8 jaar. Bezoek het museum met Albert! Airborne Museum Jouw naam :... Airborne Museum Sainte-Mère-Eglise Jouw voornaam :... Jouw leeftijd :... Airborne Museum 14 rue Eisenhower 50480 Sainte-Mère-Eglise www.airborne-museum.org Bezoek het museum met Albert!

Nadere informatie

Oefeningen en spelletjes bij 12 Tips Schrijf je eigen boek

Oefeningen en spelletjes bij 12 Tips Schrijf je eigen boek Oefeningen en spelletjes bij 12 Tips Schrijf je eigen boek Alle kaasstengels, wat een rommeltje! Het schema van Fantasia VIII is door elkaar komen te staan! Zet jij deze zinnen weer in de juiste volgorde?

Nadere informatie

------TAALREDACTIE MOET NOG Twee lessen voorafgaande aan een workshop Foto-film verzorgd door Roombeek Cultuurpark Educatiecluster (RCE)

------TAALREDACTIE MOET NOG Twee lessen voorafgaande aan een workshop Foto-film verzorgd door Roombeek Cultuurpark Educatiecluster (RCE) ------TAALREDACTIE MOET NOG------ LEERLIJN Titel Periode Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn. ALGEMEEN Titel activiteit

Nadere informatie

Airborne Museum. Sainte-Mère-Eglise. Bezoekersgids 6 tot 8 jaar. Bezoek het museum met Albert! Airborne Museum

Airborne Museum. Sainte-Mère-Eglise. Bezoekersgids 6 tot 8 jaar. Bezoek het museum met Albert! Airborne Museum Jouw naam :... Airborne Museum Sainte-Mère-Eglise Jouw voornaam :... Jouw leeftijd :... Airborne Museum 14 rue Eisenhower 50480 Sainte-Mère-Eglise Web : www.airborne-museum.org Bezoek het museum met Albert!

Nadere informatie

Les De productie van elektriciteit

Les De productie van elektriciteit LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De productie van elektriciteit Werkblad Doe de stekker in het stopcontact en je hebt licht, geluid, beeld, beweging... Allemaal dankzij elektriciteit. Maar waar komt dat

Nadere informatie

Les 1 Ontstaan aardgas

Les 1 Ontstaan aardgas Les 1 Ontstaan aardgas In 1959 werd onder het land van boer Boon in de buurt van Slochteren gas ontdekt. Het bleek één van de grootste gasvelden van de wereld te zijn! Hoe is dat gas in de boden van Nederland

Nadere informatie

INLEIDING FOCUS eerste graad

INLEIDING FOCUS eerste graad INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen:

Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen: Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen: Reclame is cool en gaaf! Reclame geeft nuttige informatie Reclame laat zien hoe het

Nadere informatie

naam:... klas:... school:...

naam:... klas:... school:... Welkom in het Speelgoedmuseum! Volg de blauwe borden met museumroute. Kijk goed rond en los de vragen op. Veel plezier! J naam:... klas:... school:... Iedereen vindt spelen leuk! Wat is jouw favoriete

Nadere informatie

Onderwerp. VVKBaO. Leerlingen maken een account, krijgen een rondleiding door Scratch en verkennen het programma.

Onderwerp. VVKBaO. Leerlingen maken een account, krijgen een rondleiding door Scratch en verkennen het programma. Onderwerp Leerlingen maken een account, krijgen een rondleiding door Scratch en verkennen het programma. WO 2.13 een eenvoudige werktekening of handleiding stap voor stap uitvoeren; ICT 1 Hebben een positieve

Nadere informatie

Met hulp: vragen stellen

Met hulp: vragen stellen Let op: je maakt Opdracht 1 Met hulp óf Opdracht 1 Zonder hulp Met hulp: vragen stellen 1. De leesstrategie waarmee je deze les gaat oefenen is vragen stellen. Zoals je inmiddels weet, kun je vragen stellen

Nadere informatie

Leergebied: Zuid Nederland. Constructies. De mens draagt al meer dan 5000 jaar iets om zijn lichaam. Zo blijft het lichaam warm!

Leergebied: Zuid Nederland. Constructies. De mens draagt al meer dan 5000 jaar iets om zijn lichaam. Zo blijft het lichaam warm! Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Reflectie Geschiedenis De mens draagt al meer dan 5000 jaar iets om zijn lichaam. Zo blijft het lichaam warm! 1. Maar droegen de

Nadere informatie

Thema school. Deze werkbundel is van:

Thema school. Deze werkbundel is van: Deze werkbundel is van: VOORWERPEN TELLEN Tel hoeveel je er ziet van elk voorwerp. Noteer het aantal achter de juiste benaming. de boekentas: de lijm: de klok: de lat: VOORWERPEN TELLEN Correctiesleutel

Nadere informatie

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Als je straks klaar bent met school ga je waarschijnlijk werken. Misschien wil je wel automonteur of metaalbewerker

Nadere informatie

Verlichting 3de graad Lager Onderwijs

Verlichting 3de graad Lager Onderwijs Werkmap Verlichting 3de graad Lager Onderwijs 1 Inleiding Nu gaat met één druk op de schakelaar het licht aan en uit. Niet veel inspanning! We staan er dan ook niet bij stil dat elektriciteit in huis voor

Nadere informatie

Klik op een stip... En krijg een wat als...?

Klik op een stip... En krijg een wat als...? Klik op een stip... En krijg een wat als...? Wat als er geen wetenschappers waren? Wat als je onzichtbaar was voor een dag? Wat als mensen staarten hadden? Wat als er iemand precies het zelfde was als

Nadere informatie

Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving?

Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving? Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving? In Griekenland bestond de eerste grote beschaving van Europa. Vul het juiste antwoord in. Plaats waar de Griekse beschaving begon: Tijdstip

Nadere informatie

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas Zoeken naar leven groep 7-8 Naam School Werkbladen In NEMO Klas Zoeken naar leven Wat is leven, wat is dood en wat is levenloos? Jij leeft, een plant leeft en een hond ook. Een steen leeft niet. Maar leeft

Nadere informatie

Team 6: Zonnepanelen. Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen

Team 6: Zonnepanelen. Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen Zonnepanelen op school Team 6: Zonnepanelen Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken welke producten er zijn op zonnecellen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken

Nadere informatie

Licht en donker Licht

Licht en donker Licht H Licht en donker Licht groep 1-2 09 tijdsduur 80 minuten kerndoelen 1, 32, 42 en 54 lesdoelen De leerling: weet dat licht nodig is om te zien kent een aantal lichtbronnen, waarvan sommige uit zichzelf

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen actieve en passieve bevolking?...

Wat is het verschil tussen actieve en passieve bevolking?... Activiteit III. De beroepssectoren We zoeken een antwoord op deze vragen: - Wat is het verschil tussen actieve en passieve bevolking? - In welke beroepssectoren werken onze ouders? - Hoe pak je een onderzoeksopdracht

Nadere informatie

Creëer je leukste leven. Werkboek. Met Laura & Alexander

Creëer je leukste leven. Werkboek. Met Laura & Alexander Werkboek Creëer je leukste leven Met Laura & Alexander Copyright 2017 - www.humanconnectionacademy.nl Week 1 - Week van het begin van de rest van jouw leven Hoi, je hebt onze kick-off video gezien. Je

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering. 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan?

1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering. 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan? Dit lespakket bestaat uit vijf blokken 1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan? 4. Elektriciteit Hoe raakt het tot aan je huis?

Nadere informatie

Michiel de Ruyter. Vul hier het antwoord op de volgende vraag in: Waarmee vermaken jullie vaders en moeders zich overdag, s avonds en in het weekend?

Michiel de Ruyter. Vul hier het antwoord op de volgende vraag in: Waarmee vermaken jullie vaders en moeders zich overdag, s avonds en in het weekend? Vermaeck aan wal Kopieerblad 8.15.1 Vermaeck toen en nu: Vul hier het antwoord op de volgende vraag in: Waarmee vermaken jullie vaders en moeders zich overdag, s avonds en in het weekend?: Hieronder zie

Nadere informatie

Met 4 op weg. Opdrachten spel

Met 4 op weg. Opdrachten spel Opdrachten spel Met 4 op weg Als leerkracht kan je dit spel zelf sturen op basis van de kennis en vaardigheden van je leerlingen. - Je manier van begeleiden: vb. voor jongere kinderen geef jij de stappen

Nadere informatie

Antwoordkaart Denkopdrachten.

Antwoordkaart Denkopdrachten. Antwoordkaart Denkopdrachten. voor de leerling groep 5 8 Letter: Opdracht 1. Omcirkel het stukje afval en trek een lijn naar de tijd die het duurt vóór het afval is vergaan. Opdracht 2. Opdracht A. Omcirkel

Nadere informatie

Er is post! LES 1. gemeente Hengelo

Er is post! LES 1. gemeente Hengelo LS 1 Opdracht 1 Je juf of meester leest je een verhaal voor. Het gaat over reizen met de postkoets. Aan het einde van het verhaal stelt je juf of meester een aantal vragen over het verhaal. Foto uit 1870,

Nadere informatie

Feest in de Boeskoolstad

Feest in de Boeskoolstad Opdracht 1 Nodig: vragenlijst voor jezelf Hoe beleef jij carnaval? In deze opdracht ga je jezelf interviewen over het carnaval. Van je juf of meester krijg je een vragenlijst. Vul deze lijst in. Bewaar

Nadere informatie

Titel De gasbel onder Nederland

Titel De gasbel onder Nederland De gasbel onder Nederland Het ontstaan van gas, zout en steenkool in de Nederlandse bodem Korte lesomschrijving In deze les maken leerlingen kennis met het ontstaan van de gasbel onder Slochteren in de

Nadere informatie

❶ Het centrale deel. De vorm en samenstelling van het monument. De omgeving van het monument

❶ Het centrale deel. De vorm en samenstelling van het monument. De omgeving van het monument De vorm en samenstelling van het monument De omgeving van het monument 1. Kijk goed om je heen en duid aan wat het beste past voor dit monument. We kunnen het van ver zien. Het is gelegen aan een drukke

Nadere informatie

Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin.

Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Opdracht 1 Deze opdracht maak je in een groepje van vier. Nodig: 1 vel A3-papier, zwarte en een rode stift Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Je doet het zo:

Nadere informatie

Van barbaarse broek tot extravagante hoed

Van barbaarse broek tot extravagante hoed Van barbaarse broek tot extravagante hoed V.U.: Annemie Charlier - Grote Markt 1-9100 Sint-Niklaas Workshop met begeleid bezoek in SteM Doordenkertjes en speurwerk voor in de klas - Opdrachten in SteM

Nadere informatie

Deel 3 Het onderzoek!

Deel 3 Het onderzoek! Deel 3 Het onderzoek! Hier brandt de lamp! 1 Jouw favoriete toestel onder de loep Eindelijk! Je hebt je diploma van elektrisch inspecteur behaald. Nu kan je beginnen met het echte werk. Herinner je je

Nadere informatie

GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK

GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.

Nadere informatie

Draaiboek. Boerderijmuseum De Bovenstreek. Handleiding

Draaiboek. Boerderijmuseum De Bovenstreek. Handleiding Draaiboek Boerderijmuseum De Bovenstreek Handleiding Inhoudsopgave Inleiding 3 Bezoek aan Boerderijmuseum De Bovenstreek 4 2 Inleiding In de leerlijn erfgoededucatie brengt groep 5 een bezoek aan het boerderijmuseum

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat

Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat Lesbrief www.leopold.nl Auteur: Enzo Pérès-Labourette / ISBN 978 90 258 7316 5 Leeftijd: 5-8 jaar Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat Wat ik bomen wil vertellen Voor het lezen Vertel aan

Nadere informatie

Op pad met de mijnwerker. Educatief pakket lager onderwijs LEERKRACHTENBUNDEL

Op pad met de mijnwerker. Educatief pakket lager onderwijs LEERKRACHTENBUNDEL Op pad met de mijnwerker Educatief pakket lager onderwijs LEERKRACHTENBUNDEL 1. Beschrijving van de rondleiding Uitgangspunt Mijnwerkers hadden een zwaar en gevaarlijk beroep en moesten diep onder de grond

Nadere informatie

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen?

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? Noteer ook 2 reservekeuzen: 1. 2. 1. Wat weet je al van dit beroep? Schrijf het

Nadere informatie

Van barbaarse broek tot extravagante hoed Workshop met begeleid bezoek aan SteM

Van barbaarse broek tot extravagante hoed Workshop met begeleid bezoek aan SteM Van barbaarse broek tot extravagante hoed Workshop met begeleid bezoek aan SteM Doordenkertjes & speurwerk voor in de klas Opdrachten in SteM Hoedenshow ************* Waarom dragen we kleding en sieraden?

Nadere informatie

Bayernwald. Duitse loopgraven in de Groote Oorlog. Opdrachten 4de, 5de en 6de leerjaar

Bayernwald. Duitse loopgraven in de Groote Oorlog. Opdrachten 4de, 5de en 6de leerjaar Bayernwald Duitse loopgraven in de Groote Oorlog Opdrachten 4de, 5de en 6de leerjaar Hoi, ik ben Hanna. Ik ben 11 jaar. Ik woon in Heuvelland. Vandaag neem ik jullie mee op reis in de tijd, terug naar

Nadere informatie

BOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:...

BOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:... BOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:..................... INLEIDING Dit werkboek hoort bij de website Boer in de buurt (www.boerindebuurt.nl). Op deze website vind je filmpjes, illustraties en opdrachten

Nadere informatie

CHEMIE ACHTER DE LASERPRINTER

CHEMIE ACHTER DE LASERPRINTER CHEMIE ACHTER DE LASERPRINTER Inleiding Misschien heb je deze pagina s net uitgeprint, of heeft je docent dat gedaan. Op deze pagina s staan verschillende opdrachten afgedrukt. Met deze opdrachten verdiep

Nadere informatie

Schatten van Volg Vlieg en ga mee op ontdekkingstocht in Villa Verbeelding. Zoeken maar!

Schatten van Volg Vlieg en ga mee op ontdekkingstocht in Villa Verbeelding. Zoeken maar! Schatten van 2018 Voel je de kriebels al als je binnenstapt in? Er valt heel wat te beleven in dit huis. En te voelen... Volg Vlieg en ga mee op ontdekkingstocht in. Loop door de vele kamers van het huis

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

Schokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs

Schokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs Schokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. Deze luchtfoto is gemaakt rond 1930. Toen was Schokland nog echt een eiland. Waarom

Nadere informatie

2) Klik op Artikelbeheer: of op Artikelen in Inhoud in de balk bovenaan: Zoek het artikel op dat je wilt veranderen:

2) Klik op Artikelbeheer: of op Artikelen in Inhoud in de balk bovenaan: Zoek het artikel op dat je wilt veranderen: 1) Type in de adresbalk achter http://www.plaats.amnesty.nl een slash (/) en het woord administrator à http://www.daarhuizen.amnesty.nl/administrator, vul de inloggegevens in en klik op Enter op je toetsenbord.

Nadere informatie

Speurtocht Wandelen met Licht. Naam leerling:...

Speurtocht Wandelen met Licht. Naam leerling:... Zaal 3 Speurtocht Wandelen met Licht Naam leerling:... Zaal 3 Brillen Loop de trap op achter het anatomisch theater (het grote houten bouwwerk) en ga door de glazen deuren zaal 2 in. Ga in zaal 2 de trap

Nadere informatie

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord. Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep

Nadere informatie

Lou en Lena in Ecuador

Lou en Lena in Ecuador Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena in Ecuador Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, wij zijn Lou en Lena! Kom, we nemen je mee naar

Nadere informatie

Fossielen uit de Noordzee.

Fossielen uit de Noordzee. Lesbrief websessie Fossielen uit de Noordzee. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving websessie 3. Afsluiting Tijdbesteding

Nadere informatie

Kolen en het beroep van de mijnwerker. Pedagogisch boekje voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar

Kolen en het beroep van de mijnwerker. Pedagogisch boekje voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar Kolen en het beroep van de mijnwerker Pedagogisch boekje voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar 1 Voorbereiding van het bezoek Neem op een kaart de nuttige informaties om je bezoek naar de «Bois du Cazier»

Nadere informatie

Ik mis je in alle kleuren

Ik mis je in alle kleuren Ik mis je in alle kleuren Ik mis je in alle kleuren Met gedichten van Margreet Jansen en illustraties van Angelique Bosman Voor... een lotgenotengroep van de Stichting Jonge Helden Ik schrijf je vandaag

Nadere informatie

Groep 8 - Les 3 Restproducten

Groep 8 - Les 3 Restproducten Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 3 Restproducten Lesduur: 20 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat restproducten zijn en welke restproducten horen bij verschillende manieren van energie

Nadere informatie

Digitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding

Digitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding Inleiding s Ochtends word je gewekt door je smartphone. Je doet een lamp aan en zet de verwarming een graadje hoger. Snel onder de douche, haar föhnen. Dan kopje thee zetten of een glas melk uit de koelkast

Nadere informatie

DODE HOEK.

DODE HOEK. Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? DODE HOEK Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Nut Мaak een uitvinding die het probleem van de dode hoek oplost DIT HEB JE NODIG Schrijfgerei Kladblaadjes

Nadere informatie

Opdracht 1. deel 1 Op zoek naar de stroombron. Op zoek naar de stroombron. Op zoek naar de stroombron Op zoek naar de stroombron

Opdracht 1. deel 1 Op zoek naar de stroombron. Op zoek naar de stroombron. Op zoek naar de stroombron Op zoek naar de stroombron deel 1 Op Op zoek zoek naar naar de de stroombron stroombron Opdracht 1 Bekijk aandachtig de volgende voorwerpen of apparaten en de situatie waarin ze zich bevinden. Als je goed kijkt, zie je dat er in

Nadere informatie

Lichtbreking en weerkaatsing

Lichtbreking en weerkaatsing Vuurtorens danken hun naam aan de vuren die vroeger branden om schepen in de nacht te helpen hun weg te vinden. De Brandaris op Terschelling is de oudste vuurtoren in Nederland. Het was ook de eerste vuurtoren

Nadere informatie