TS-4 als speerpunt! Gaan we nu met z n vieren of niet?

Transcriptie

1 TS-4 als speerpunt! Gaan we nu met z n vieren of niet? Onderwerp : TS-4 als speerpunt Naam opsteller : G. Kromhof Studentennummer : Scriptiebegeleider : G. Nogarede Versienummer : 1.4 Datum :

2 Gerrit Kromhof Pagina 2 van 108 TS-4 als speerpunt!

3 Managementsamenvatting Uit retrospectief onderzoek blijkt dat 90% van de uitrukken uitgevoerd kan worden met 4 personen in plaats van met 6. Invoering van de TS-4 in het brandweerveld kan daarmee substantieel voordeel opleveren. Voor brandweer Almelo geldt een winst van 1600 uur bij 1000 uitrukken. Daarnaast zijn er minder werkonderbrekingen waardoor er meer efficiency ontstaat. Verder kan er buiten kantoortijd een snellere uitruktijd gehaald worden door uit te rukken met een TS-4. De winst loopt op tot 1min.15 seconden. Hierdoor wordt de norm (4 minuten) van post Noord (3min.15sec.) ruimschoots gehaald en voor post Zuid (4min.14sec.)wordt de norm bijna gehaald. Onderzoeksdoel. Onderzoek de mogelijkheden om de bezetting van de tankautospuit van 6 personen terug te brengen naar 4 personen waarbij de brandweer een efficiënte organisatie blijft of wordt en voldoet aan 90% van de brandweerzorgnorm en de veiligheid van het personeel is gewaarborgd. Tevens moet ook rekening gehouden worden met de mogelijkheid dat bij die calamiteiten waar 6 personen nodig zijn, ook met 6 personen met de tankautospuit uitgerukt kan worden. Dit onderzoek is begonnen met een analyse van de huidige situatie en de ambities en randvoorwaarden van brandweer Almelo. Om een beeld te krijgen hoe brandweer Nederland denkt over het terugbrengen van personeel op de tankautospuit zijn met 10 personen expertinterviews gehouden aan de hand van een vragenlijst. Naar aanleiding van deze interviews is een enquête opgesteld en aan 100 korpsen verzonden met het verzoek om deze te laten in vullen door een manschap, bevelvoerder en een officier. Tevens is onderzoek gedaan door middel van interviews in Revinge (Zweden) en Liverpool. Alle gegevens zijn verzameld en vertaald naar een drietal scenario s. Te weten een tankautospuit met 3 personen (TS-3), met 4 personen (TS-4) en 5 personen (TS-5). De tankautospuit met 3 en 5 personen zijn verder niet uitgewerkt omdat deze modellen geen of onvoldoende voordelen hadden voor de brandweer van Almelo. Van de TS-4 zijn 5 modellen verder uitgewerkt. Conclusie/aanbeveling. De conclusie is dat er mogelijkheden voor een TS-4 zijn. Er is wel maatwerk nodig. De bedreiging van te weinig personeel voor de calamiteit en de veiligheid bij het repressief optreden spelen hierbij een grote rol. Dit kan weggenomen worden door maatregelen te nemen in de zin van aanpassen van procedures en oefeningen en opleidingen. Aangezien er nog weinig ervaring is met een TS-4 is de aanbeveling om tijdens kantooruren een pilot te starten voor de duur van één jaar om ervaring op te doen met uitrukken met alleen TS-4. In bijgevoegd projectplan is de aanpak hiervoor beschreven. Een 2 e aanbeveling is om buiten kantooruren over te gaan tot inzet van een TS-4 waarbij deze in die gevallen waar nodig aanvulling krijgt van een tankwagen voor waterwinning en personele aanvulling tot 6 personen op de tankautospuit. Ik vraag instemming van het afdelingshoofd V&H/commandant brandweer Almelo om een werkgroep samen te stellen en de pilot TS-4 (aanbeveling 1) uit te voeren. In de bijgevoegde projectplan TS-4 is het implementatietraject beschreven. Naam Effect Risico Kosten in Opbrengsten 1 Pilot TS-4 Ervaring opdoen mbt TS-4 2 TS-4 + tankwagen Geen gebruik meer maken van waterleidingnet - draagvlak - financiën - invulling vacatures - levertijd tankwagen - werving van voldoende chauffeurs ,- (p/j) Efficiënte en effectieve organisatie ,- (p/j) Gerrit Kromhof Pagina 3 van 108

4 Gerrit Kromhof Pagina 4 van 108 TS-4 als speerpunt!

5 Managementsamenvatting... 3 Voorwoord... 7 Aanpak van het onderzoek... 8 Hoofdstuk 1. Huidige organisatie van de afdeling Veiligheid en Hulpverlening (V&H) Organisatie afdeling V&H Samenvatting...12 Hoofdstuk 2. Analyse van het huidige brandweerzorg niveau (Deelvraag 1) Brandweerzorg Risicobeeld Huidige dekkingsgebied Huidige overschrijding Huidige wijze van optreden Kwaliteitsborging repressieve sterkte Samenvatting en conclusie...20 Hoofdstuk 3. Uitgangspunten en ambitie van de organisatie Perspectieven balanced scorecard Uitgangspunten en ambitie: Samenvatting...22 Hoofdstuk 4 Onderzoek van uitrukken met minder dan 6 personen (deelvraag 2)...23 Hoofdstuk 4.1. Samenvatting expertinterviews...23 Hoofdstuk 4.2. Benchmark Revinge en Liverpool Optreden Zweedse brandweer met een TS TS-4 in Liverpool...25 Hoofdstuk 4.3. Uitwerking enquête Doel van het onderzoek Onderzoek buiten of binnen de organisatie Conclusie van de enquête Organisatieniveau Operationele of strategische benchmarking...46 Hoofdstuk 5. Kan de brandweer uitrukken met 4 personen op een tankautospuit? (deelvraag 3) Relatie tussen repressie en de Veiligheidsketen (deelvraag 4) Gevolgen voor de organisatie (deelvraag 5) Huidige organisatievorm versus nieuwe Consequenties voor het aantal brandweerposten Consequenties voor het personeel Consequenties voor vrijwilligers versus hun werkgevers Financiële consequentie van 4 personen op tankautospuit (deelvraag 6) Veiligheid brandweerpersoneel en burgers Gevolgen voor opkomende tankautospuiten en peloton/compagnie (deelvraag 7) Consequenties opleiding, oefening en kwaliteit van het personeel (deelvraag 8) Opleidingen brandweerpersoneel Oefeningen brandweerpersoneel Kwaliteit brandweerpersoneel Samenvatting Hoofdstuk 6. Uitwerking van drie scenario s Uitwerking scenario TS Mogelijkheden van een TS-3 of SIV-3 (Snelle Interventie Voertuig) Gerrit Kromhof Pagina 5 van 108

6 6.2. Uitwerking scenario TS Uitruk met 4 personen met aanvulling van een tankwagen (2 pers.) Uitruk met 4 personen met aanvulling van 2 personen met dienstauto Uitruk met 4 personen en politie waterwinning laten verzorgen Uitruk met gecombineerde tankautospuit/hoogwerker Uitrukken met alleen maar tankautospuit met 4 personen Conclusie Uitwerking scenario TS Zijn er voordelen aan een Nederlandse TS Conclusie...71 Hoofdstuk 7 Conclusie en aanbeveling Conclusie Aanbeveling Aanbeveling Aanbeveling Bijlagen...75 Geraadpleegde literatuur: Alblas, G (2004), Gedrag in organisaties, Groningen, Wolters Noordhoff Dam, N. van, Marcus, J (2005) Organisatie en Management, Groningen, Wolters Noordhoff Emans, B (2002), Interviewen, Groningen: Stenfert Kroeze Grit, R (200), Projectmanagement, Groningen, Wolters Noordhoff Groote, G en anderen (2006), Projecten leiden, Utrecht, Uitgeverij het Spectrum Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (2007), Operationele Prestaties Brandweer Opkomsttijden, Den Haag, BZK Kerklaan, L (2006), De cockpit van de organisatie, Deventer, Kluwer NVBR (2003), Handleiding Bluswatervoorziening en bereikbaarheid NVBR (2004), Handreiking Beschikbaarheid Vrijwilligers Touw, P (200), Statistiek voor economie, Groningen, Wolters Noordhof Rapporten: AVD/BZK (2005), Leidraad repressieve brandweerzorg BZK, (2002), Evaluatie Handleiding Brandweerzorg en aanvulling Technische Hulpverlening DSP-groep BV (2005), Vinden en binden van vrijwilligers bij de brandweer in 2005 Hazeleger, J. (2007), 4-persoons TankAutoSpuit, Utrecht Huls, P. (2004), Van 6 naar 4, Delft SAVE (2006), Invloed van de bezetting van de 2 e tankautospuit in Dordrecht op de kwaliteit van het brandweeroptreden Suurenbroek, Y (2007), Sahara-rapport (bluswater in Nederland) BZK (2008), Ontwerp voor het Besluit Veiligheidsregio s Gerrit Kromhof Pagina 6 van 108

7 Voorwoord Ter afsluiting van de studie Bedrijfskunde aan de Hogeschool NOVI moet de student een afstudeeronderzoek verrichten. Voor u ligt het afstudeeronderzoek van Gerrit Kromhof, student Bedrijfskunde aan de Hogeschool NOVI. In deze scriptie komt de kennis en ervaring opgedaan tijdens de opleiding tot uiting. Ik heb onderzoek gedaan naar de mogelijkheden of de bezetting van de reguliere tankautospuit van 6 personen terug te brengen is naar 4 personen. De aanleiding tot dit onderzoek is gelegen in het feit dat de brandweer de norm voor de opkomsttijd overschrijdt. Daarnaast is er een groot aantal uitrukken die met 4 personen makkelijk te voeren zijn Een korte inventarisatie leert dat ongeveer 80% van de uitrukken voor brand en hulpverlening met 4 personen uit te voeren is. Dit is onderzocht in dit afstudeeronderzoek. Voor mijn onderzoek heb ik gebruik gemaakt van enquêtelijsten en interviews. Verder heb ik tijdens een oefenweek in Zweden onderzoek gedaan naar de Zweedse wijze van uitrukken met 5 personen. Hiervoor is een interview gehouden met de Zweedse coördinator Hasse Lindell en enkele Zweedse instructeurs. Tevens heb ik contact gehad met Rob Pritchard van brandweer Liverpoolmet betrekking tot de uitrukprocedures in Liverpool. In Liverpool rukt men namelijk ook uit met 4 personen. Halverwege mijn onderzoek werd ik rond 20 maart opgeschrikt door het Ontwerp voor het Besluit Veiligheidsregio s. In dit conceptrapport wordt in artikel de basisbezetting van een brandweereenheid omschreven. Deze bezetting is 6 personen op een tankautospuit en ik was net bezig de mogelijkheden te onderzoeken van 4 personen op een tankautospuit. Zou ik nu een andere afstudeeropdracht moeten zoeken? Ik las verder en kwam bij artikel en las tot mijn grote opluchting dat het bevoegde gezag kan besluiten tot een andere bezetting van de basiseenheid. Op dat moment kon ik gelukkig verder met mijn oorspronkelijke afstudeeropdracht. Ten slotte heb ik zowel de buitenlandse als de binnenlandse onderzoeken met elkaar vergeleken en vertaald in een advies dat de commandant van brandweer Almelo als opdrachtgever is aangeboden. In dit voorwoord wil ik alle collega s bedanken die bereid zijn geweest om de vragenlijsten in te vullen en bereid zijn geweest om tijd vrij te maken voor de interviews. Verder wil ik mevrouw I. Seuters, afdelingshoofd V&H/commandant brandweer Almelo en de heer S.Wevers, commandant brandweer Enschede/regionaal commandant regio Twente bedanken voor hun feedback en kritische kijk op het rapport. In het bijzonder gaat mijn dank uit naar Gerard Nogarede die mij begeleid heeft naar dit resultaat. Tot slot bedank ik mijn vrouw Erna die mij gesteund heeft en geaccepteerd heeft dat de vrije tijd die ik had, ingevuld werd voor deze studie. Gerrit Kromhof Almelo, juni 2008 Gerrit Kromhof Pagina 7 van 108

8 Aanpak van het onderzoek Aanleiding. De aanleiding voor het onderwerp van deze afstudeeropdracht is het feit dat veel brandweerkorpsen over het algemeen te laat aankomen bij een incident. Dit geldt ook voor brandweer Almelo. Overdag haalt de brandweer de norm wel, maar buiten kantooruren is er een flinke overschrijding van de norm. Daarnaast is er een groot aantal incidenten en meldingen waar de brandweer nu naar toe uitrukt, met minder brandweermensen uit te voeren is dan het huidige aantal van 6 personen. Met minder personen uitrukken betekent een verbetering van de efficiency en effectiviteit van de kantoororganisatie en buiten kantooruren kan men sneller uitrukken. Bovenstaande levert de volgende hypothese en onderzoeksvraag op: Hypothese De bezetting van de huidige tankautospuit kan voor 80% van de uitrukken naar brand en hulpverlening bestaan uit 4 personen (een bevelvoerder, brandweerchauffeur en 2 manschappen). Onderzoeksvraag: Onderzoek de mogelijkheden om de bezetting de tankautospuit van 6 personen terug te brengen naar 4 personen waarbij de brandweer een efficiënte organisatie blijft of wordt en voldoet aan 90% van de brandweerzorgnorm en de veiligheid van het personeel is gewaarborgd. Tevens moet ook rekening gehouden worden met de mogelijkheid dat bij die calamiteiten waar 6 personen nodig zijn, ook met 6 personen met de tankautospuit uitgerukt kan worden. Deelvragen 1. Onderzoek het brandweerzorg niveau met de huidige tankautospuit bemensing (nulmeting). 2. Onderzoek mogelijke differentiaties tussen 4 en 6 personen, waarbij de ervaringen in het buitenland ook meegenomen worden. 3. Onderzoek de mogelijkheden om met 4 personen op een tankautospuit uit te rukken naar brand of hulpverlening rekeninghoudend met wet- en regelgeving. 4. Onderzoek de relatie tussen repressie en de veiligheidsketen 5. Onderzoek de consequenties van 4 man op een tankautospuit voor de organisatievorm 6. Onderzoek de financiële consequenties van 4 personen op een tankautospuit. 7. Onderzoek de gevolgen voor de opkomende voertuigen zoals tankautospuiten en ondersteunende voertuigen en het optreden in het brandweerpeloton/compagnie. 8. Onderzoek de consequenties van opleiding, oefening en kwaliteit van het personeel bij het uitrukken met 4 personen. Referentiekader. Het referentiekader is de wettelijke regelgeving en benchmarking. In de nieuwe (concept) Leidraad Repressieve Basis Brandweerzorg 1 wordt in bijlage 6 onder andere ingegaan op de 4-persoons tankautospuit. Dit onderzoek gaat uit van de huidige standaard tankautospuit met 6 zitplaatsen. De (on)mogelijkheden van een rapid intervention vehicle met bijvoorbeeld 3 personen wordt in dit onderzoek meegenomen als mogelijkheid. In het Ontwerp voor het Besluit Veiligheidsregio s wordt de basisbrandweereenheid gesteld op 6 personen. Het bevoegde gezag (lees: college van B&W) mag hiervan gemotiveerd afwijken mits voldoende personeel beschikbaar blijft voor bovengemeentelijke en interregionale bijstand. Ondanks dat het geen wet is, houdt de brandweer zich over het algemeen aan de 6 personen omdat de tactiek van zowel brandbestrijding als technische hulpverlening gebaseerd is op 6 personen. Sinds de jaren 90 zijn opleidingen en oefeningen hier op afgestemd. In het onderzoek wordt verder niet ingegaan op de veranderingen ten aanzien van opleidingen en oefeningen. 1 Leidraad Repressieve Basis Brandweerzorg 2005 Gerrit Kromhof Pagina 8 van 108

9 Methodologie De methodologie die bij dit onderzoek is gebruikt is een analyse van de huidige situatie in Almelo waarbij de randvoorwaarden en ambities meegenomen zijn. Er zijn expert interviews gehouden en een enquête gehouden onder 100 korpsen in Nederland. Een aantal korpsen experimenteren op dit moment ook met een 4-persoons tankautospuit. Deze ontwikkelingen worden in het onderzoek meegenomen. Tevens zijn de statistieken van uitrukken gebruikt en zijn buitenlandse ervaringen verwerkt in het onderzoek. Het onderzoek moet resulteren in een rapport waar op basis van operationele overwegingen, financiën is op dit moment geen drijfveer, een besluit genomen kan worden door de commandant van de brandweer Almelo in afstemming met de regionaal commandant om de bezetting van de tankautospuit voor de 1 e uitruk terug te brengen van 6 naar 4 personen. Vervolgens dient dit rapport als basis voor het beleidstuk welke geschreven moet worden om het College van B&W gemotiveerd een keuze te laten maken. Onderstaand schema geeft de methodologische verantwoording van de bevindingenstudie. Gerrit Kromhof Pagina 9 van 108

10 Document opbouw Hoofdstuk 1 Beschrijft huidige organisatie van de afdeling Veiligheid en Hulpverlening gemeente Almelo. Hoofdstuk 2 Beschrijft de analyse van het huidige brandweerzorg niveau. Hoofdstuk 3 Benoemt de uitgangspunten en de ambitie van de organisatie. Hoofdstuk 4 Geeft de mogelijkheden om met minder dan 6 personen uit te rukken. Hoofdstuk 5 Beschrijft of de brandweer met 4 personen op een tankautospuit kan uitrukken. Hoofdstuk 6 Geeft een uitwerking van 3 scenario s Hoofdstuk 7 Beschrijft de conclusie en de aanbevelingen Bijlagen: Geven een overzicht van communicatieplan, overzicht en samenvatting van de interviews en enquête. De onderzoeksresultaten uit het buitenland zijn hier uitgeschreven en een overzicht van opkomsttijden per ploeg is hier weergegeven. Revisiegegevens Versie Datum Status Auteur Goedgekeurd door Omschrijving concept G. Kromhof G. Nogarede Enquête uitwerken voordat er verder gegaan kan worden concept G. Kromhof G. Nogarede Enquête en scriptie akkoord concept G. Kromhof G. Nogarede Nadere analyse van de enquête, verder akkoord Concept G. Kromhof G. Nogarede Akkoord voor afstuderen Eind rapport G. Kromhof Examencommissie - - Gereed voor presentatie en verdediging op Gerrit Kromhof Pagina 10 van 108

11 Hoofdstuk 1. Huidige organisatie van de afdeling Veiligheid en Hulpverlening (V&H) Inleiding In het eerste hoofdstuk wordt een beeld gegeven van de huidige organisatie van de gemeente Almelo en de afdeling Veiligheid & Hulpverlening waar de brandweer een onderdeel van is. Er wordt gebruik gemaakt van de Adviesaanvraag 2 gemeente Almelo. In deze adviesaanvraag wordt de totale organisatie beschreven. Dit hoofdstuk geeft naast een weergave van het organogram van de gemeente Almelo ook een van de afdeling Veiligheid en Hulpverlening. 1.1 Organisatie afdeling V&H In 2002 heeft er binnen de gemeente Almelo een reorganisatie plaatsgevonden. De aanleiding om tot reorganisatie over te gaan binnen de gemeente Almelo was dat de diensten steeds meer als zelfstandige eenheden opereerden, met als gevolg dat de gezamenlijkheid en integrale aanpak van beleid en de uitvoering hiervan onvoldoende tot hun recht kwamen. De doelstellingen tot verbetering zijn: - Structuur: Versterking van het functioneren van de organisatie waarbij de structuur een waarborg dient te zijn voor gezamenlijkheid, ontkokering en flexibiliteit. - Cultuur: Meer gezamenlijkheid, meer betrokkenheid en enthousiasme, meer klantgericht en probleemgericht, meer resultaatgericht, meer van buiten naar binnen en minder verkokering. - Werkwijze: Verantwoordelijkheden en bevoegdheden meer dan voorheen daar leggen waar ze gedragen kunnen worden, meer programmatisch en projectmatig werken op basis van integratie van disciplines en interactie met klanten en collega s. Door deze reorganisatie is de organisatievorm veranderd van een drietal lijndiensten en één stafdienst naar een zevental lijnafdelingen en een tweetal stafafdelingen. Figuur 1 Organogram gemeente Almelo 2 Adviesaanvraag april 2002 Gemeente Almelo Gerrit Kromhof Pagina 11 van 108

12 Voor de reorganisatie was de brandweer een zelfstandige dienst, die rechtstreeks viel onder de burgemeester. Na de reorganisatie valt de brandweer onder de lijnafdeling Hulpverlening en Veiligheid (zie figuur 1). De afdeling Veiligheid & Hulpverlening onderscheidt de volgende subafdelingen: afdelingshoofd/commandant, stafbureau/secretariaat, teamleider VPA (Veiligheid /Paraatheid), teamonderdeel Paraatheid en teamonderdeel Veiligheid (zie figuur 2). Repressie is het onderdeel met alle repressieve brandweerfuncties. Het is weggezet als een soort projectorganisatie waaraan de commandant tijdens een calamiteit leiding geeft. Na een incident stromen de personen weer terug in de lijn/staforganisatie. Repressie - Ovd s - Bevelvoerders - Manschappen Afdelingshoofd Veiligheid en Hulpverl./Commandant Staf / secretariaat Teamleider Paraatheid Veiligheid Figuur 2 Organogram afdeling Veiligheid &Hulpverlening De afdeling Veiligheid en Hulpverlening bestaat uit 35,4 FTE s. De taken die uitgevoerd worden zijn de taken conform de Veiligheidsketen. Binnen het teamonderdeel Veiligheid worden de taken pro-actie, preventie en een deel preparatie uitgevoerd en de werkzaamheden in het teamonderdeel Paraatheid een deel preparatie, voorbereiding op de repressie en nazorg. 24 FTE s hebben een combifunctie. Ze werken voor 60% van hun functie in een kantoortaak en 40% is de repressieve taak. De kantoortaak is bijvoorbeeld het uitvoeren van een preventiecontrole of het voorbereiden van een oefening. De repressieve taak is eigenlijk de functie van brandweerman/vrouw. In de 10 uur werktijd lopen de functies door elkaar heen. Een uitruk is niet te plannen en daarom moet de planning ook regelmatig bijgesteld worden omdat de medewerkers niet met hun kantoortaak bezig kunnen omdat men uit moet rukken voor een calamiteit. Er is bewust gekozen voor deze combifunctie omdat het aantal uitrukken voor Almelo onvoldoende is om hier een dagtaak aan te besteden. Er is wel een tendens te zien dat de 60% kantoortaak door de toename van repressie onder druk komt te staan. De repressieve functies zijn verdeeld over manschappen (15), bevelvoerders (5), officieren (3) en de commandant (1). Bij grotere calamiteiten worden naast de beroeps ook vrijwilligers (65) gealarmeerd voor incidentbestrijding. In 1996 heeft het college van B&W van de gemeente Almelo besloten tot een bijstelling van de brandweerorganisatie te komen. Van een organisatie met een 24-uursbezetting is er gekozen om voor de beroeps een 10 uurdienst te realiseren. Tijdens de kantoortijden van uur tot uur wordt er vanuit de centrumkazerne aan de Brugstraat door de beroepsbezetting uitgerukt. Buiten deze tijd wordt er vanuit de 2 brandweerposten Noord en Zuid uitgerukt door zowel beroeps als vrijwillig personeel in consignatiedienst. De cyclus van deze dienst is 1 week dienst in de 5 weken Samenvatting In dit hoofdstuk is de huidige organisatie weergegeven van de gemeente Almelo en de plek die de afdeling Veiligheid en Hulpverlening heeft. De brandweer wordt eigenlijk gezien als een projectorganisatie. Bij een alarm komt de organisatie in beweging en hierna gaat men over tot de orde van de dag. De brandweerorganisatie bestaat uit zowel beroeps als vrijwilligers. De beroeps werken in een dagdienst en hebben samen met hun vrijwillige collega s een consignatiedienst. Gerrit Kromhof Pagina 12 van 108

13 Hoofdstuk 2. Analyse van het huidige brandweerzorg niveau (Deelvraag 1) Inleiding Om het huidige brandweerzorg niveau goed in beeld te kunnen brengen is de Leidraad Repressieve basisbrandweerzorg nader onderzocht. Het ontstane beeld hieruit is dat er door de loop van jaren weinig veranderingen doorgevoerd zijn. Brandweer Almelo rukt sinds jaar en dag uit met een tankautospuit- bemanning conform richtlijn, dus met 6 personen. Hoe dit zo gekomen is wordt verder verwoord in de deelhoofdstukken die onderverdeeld zijn in Brandweerzorg, risicobeeld, huidig dekkingsgebied, huidige overschrijdingspercentage en huidige wijze van optreden en de kwaliteitsborging van de repressieve sterkte. Van al deze onderwerpen zal er in dit hoofdstuk een korte analyse gemaakt worden. 2.1 Brandweerzorg De wettelijke basis voor de taak van de brandweer staat omschreven in de Brandweerwet Deze wordt hieronder verder uiteengezet. Artikel 1 1. Er is in elke gemeente een gemeentelijke brandweer, behoudens indien ingevolge samenwerking met andere gemeenten een regeling ter zake tot stand gekomen is. 2. Burgemeester en wethouders regelen de organisatie, het beheer en de taak van de gemeentelijke brandweer. 3. De regels inzake de organisatie betreffen in elk geval de personeels- en materieelsterkte. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen over de minimumsterkte voorschriften worden gegeven. 4. Burgemeester en wethouders hebben de zorg voor: het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt; het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand. 5. Burgemeester en wethouders zijn belast met het benoemen, schorsen en ontslaan van het personeel van de gemeentelijke brandweer. 6. De taak van de brandweer bestaat in elk geval uit de feitelijke uitvoering van werkzaamheden ter zake van de in het vierde lid genoemde onderwerpen alsmede ter zake van het beperken en bestrijden van rampen en zware ongevallen als bedoeld in artikel 1 van de Wet rampen en zware ongevallen. Uitgangspunt in de leidraad Brandweerzorg is dat de vorm en de grote van de basisbrandweerzorg gebaseerd is op de uitrukken die op basis van de wettelijke taak uitgevoerd moet worden. De leidraad gaat er van uit dat vanuit iedere brandweerpost met een basiseenheid uitgerukt kan worden. Het daartoe in te zetten middel is de standaardbepakte tankautospuit zoals die op basis van het vigerende bestek is omschreven. In de leidraad blijft de basiseenheid de basisbouwsteen voor het operationele optreden van de brandweer. De inrichting - en de daarmee gerealiseerde slagkracht van het voertuig - is in de loop der jaren toegespitst op de taak die de brandweer heden ten dage dient te kunnen vervullen. De operationele slagkracht van het voertuig is gebaseerd op de te leveren prestaties bij de onderscheiden taken. Een basiseenheid (tankautospuit) is ingericht voor het bestrijden van incidenten die in de volgende thema s zijn in te delen: Brandbestrijding; Technische hulpverlening; Ongevalbestrijding Gevaarlijke Stoffen; Bestrijding waterongevallen. Gerrit Kromhof Pagina 13 van 108

14 Deze basiseenheden vormen een samenhangend veiligheidsweb waarmee in interlokale en regionale samenwerking de risico s in een gebied afgedekt worden. Individuele wijzigingen hierin hebben invloed op de totale veiligheidsstructuur en dienen om die reden binnen het samenwerkingsverband afgestemd te worden. Dus op het moment dat er aan de minimum bezetting van een tankautospuit gesleuteld wordt heeft dit zowel intern als extern (Regio) gevolgen. Met deze gevolgen wordt in dit rapport rekening gehouden. Operationele uitgangspunten voor het optreden van een tankautospuit: Algemeen De Leidraad Repressieve Basisbrandweerzorg; 3 De Leidraad Brandweercompagnie; De Referentiekaders Gewenst Zorgniveau van het Project Versterking Brandweer (PVB); De standaard bemensing van een tankautospuit bestaat uit 6 personen; De standaard bepakking van een tankautospuit conform de voorschriften van Commissie Repressie (NBF). Brandbestrijding en redding bij brand waarvoor 6 personen nodig zijn: Een tankautospuit dient 2 stralen hoge druk af te kunnen leggen vanaf de watertank, een brandkraan of open water; Een tankautospuit dient 4 handstralen lagedruk in te kunnen zetten; Een tankautospuit dient het aflegsysteem met een waterkanon uit te kunnen voeren (conform de Leidraad Brandweercompagnie); Een tankautospuit dient het watertransportsysteem 200 uit te kunnen voeren (conform de Leidraad Brandweercompagnie); Een tankautospuit dient aan te kunnen sluiten op de watertransportsystemen 1000 en 2500 (conform de Leidraad Brandweercompagnie); Een tankautospuit dient de inzetten voor één tankautospuit zoals beschreven in deze leidraad zelfstandig af te kunnen handelen. Bevrijding van beknelde en ingesloten personen en dieren Een tankautospuit dient de inzet Beknelling personenauto uit deze leidraad zelfstandig af te kunnen handelen; Een tankautospuit dient een aanvang te kunnen maken met de hulpverlening bij ernstiger ongevallen dan het eerder genoemde ontwerpscenario; Een tankautospuit dient dicht bij de plaats van het ongeval te kunnen komen en verlichting daarvan te verzorgen (lichtmast); Een tankautospuit dient toegang te kunnen verschaffen bij relatief eenvoudig geblokkeerde toegangen (deuren van woonhuizen en dergelijke). Optreden bij incidenten met (milieu)gevaarlijke stoffen Een tankautospuit dient een eerste verkenning te kunnen doen bij alle ongevallen waarbij (mogelijk) gevaarlijke stoffen zijn betrokken; Een tankautospuit dient een directe inzet te kunnen doen indien er een levensbedreigende situatie is voor 1 of meerdere personen; Een inzet met chemicaliënoveralls moet gedaan kunnen worden door 1 ploeg met de bevelvoerder of door 2 ploegen; Een tankautospuit dient een eerste inzet te kunnen doen voor kleine incidenten met milieubelastende stoffen. Optreden bij waterongevallen Een tankautospuit wordt ter ondersteuning van een duikploeg ingezet bij waterongevallen. 4 Samenvatting Bovenstaand zijn de uitgangspunten van de bemensing van een tankautospuit weergegeven zoals deze geldt vanaf Voor een aantal calamiteiten is er sindsdien niets veranderd en zal de bemensing 6 personen moeten blijven. In andere gevallen zou de bemensing van de tankautospuit verminderd kunnen worden. Dit wordt in dit onderzoek nader uitgewerkt. 3 Leidraad Repressieve basisbrandweerzorg/definitief concept versie 4.0/ Bron: Operationele uitgangspunten tankautospuit, Commissie Repressie NBF 1998 Gerrit Kromhof Pagina 14 van 108

15 2.2 Risicobeeld Inleiding Een belangrijk onderdeel in de brandweerzorg zijn de risico-objecten in de gemeente. In dit hoofdstuk wordt een beeld gegeven hoe het risicobeeld van de gemeente Almelo ten opzichte van vergelijkbare gemeenten. Risicobeeld De risico-objecten zijn van groot belang omdat de brandweer hier zeker op tijd moet zijn om een calamiteit te kunnen handelen. Wat zijn nu risico-objecten? Plaatsen waar mensen zich bevinden die bij brand niet zelfredzaam of niet gemakkelijk redbaar zijn; hierbij kan gedacht worden aan bejaarden- en verzorgingstehuizen, kinderdagverblijven, gevangenissen, ziekenhuizen, woningen met verminderd zelfredzame personen; Plaatsen/ gebieden waar bij brand eenvoudig uitbreiding van brand kan ontstaan vanwege de lage brandpreventieve staat van objecten; hierbij kan gedacht worden aan oude bebouwing, dicht opeengepakt; Plaatsen waar bij brand grote doses risicostoffen vrij kunnen komen (explosiegevaar, LPG, munitie, vuurwerkopslag) en waar tijdige koeling/ blussing het incident beheersbaar kan maken. Uit de lijst van objecten worden de risicovolle objecten op een uitruktijd van 5 minuten gesteld. Uit de inventarisatie blijkt dat er 41 van deze objecten zijn in Almelo. Er zijn ook bedrijven met risico s voor de omgeving. Almelo telt 3 BRZO 5 bedrijven. Dit zijn bedrijven met een dusdanig risico dat deze bedrijven zorg moeten dragen dat de effecten beheersbaar blijven door het nemen van maatregelen. Daarnaast zijn er meerdere bedrijven met risico s. Bedrijven waarvan de risico s bekend zijn, zijn over het algemeen ook de bedrijven waarvan een inzetprocedure gemaakt is om veilig op te kunnen treden. Verder loopt er een spoorlijn door Almelo waar onder andere het transport plaatsvindt van vervoer van gevaarlijke stoffen. Het risicobeeld is een gemiddeld beeld met vergelijkbare gemeenten. Daar waar bijzondere aspecten zijn wordt dit vertaald naar (inzet)procedures vertaald in aanvalsplannen en rampenbestrijdingsplannen. Tal van deze risico s zijn al verwerkt in procedures waarbij op basis van scenario s ook inzetprocedures gemaakt zijn. In deze scriptie worden de inzetten op deze risicovolle objecten niet meegenomen omdat hiervoor speciale inzetprocedures gemaakt zijn die meer behelzen dan de basiszorg met één tankautospuit. Samenvatting Het risicobeeld van de gemeente Almelo is vergelijkbaar met gemeenten van dezelfde grootte. Er zijn een aantal risicovolle objecten binnen de gemeentegrenzen. Van deze objecten zijn de risico s in beeld gebracht en vertaald naar aanvalsplannen en rampenbestrijdingsplannen. 5 Besluit Rampen en Zware Ongevallen Gerrit Kromhof Pagina 15 van 108

16 2.3 Huidige dekkingsgebied Inleiding Om een goed beeld te krijgen van het huidige gebied waar brandweer Almelo verantwoordelijk is zijn de dekkingsplaatjes van zowel de dag- als de nachtsituatie weergegeven. Dekkingsplaatje voor de dagsituatie. Almelo is in het rood aangegeven. De zwarte dikke lijn is de gemeente grens. Uit dit plaatje blijkt dat de brandweer van Almelo deels ook buiten de gemeentegrens optreedt. Dit is in het kader van operationele grenzen. Het korps welke het snelst bij een incident kan zijn gaat hier ook naartoe. Figuur 3. Dekkingsplaatje overdag Uit het dekkingsplaatje hiernaast blijkt dat het uitrukgebied voor de twee brandweerposten sterk anders is dan overdag. Dit heeft onder andere te maken met de opkomsttijden en de overschrijding die er nu is. In de nachtsituatie betekent dit dat omliggende korpsen op moeten treden op Almelose grootgebied. Post Noord wordt in rood aangegeven en Post Zuid in blauw. De andere kleuren betekenen dan ook een ander korps die optreedt op Almelose grondgebied. Figuur 4. Dekkingsplaatje s nachts Gerrit Kromhof Pagina 16 van 108

17 2.4 Huidige overschrijding Inleiding In dit hoofdstuk wordt de overschrijding van de norm weergegeven in de plattegrond van de gemeente Almelo met rode stippen. De situatie tijdens kantooruren (overdag) en buitenkantooruren worden in beide figuren weergegeven. Op deze manier kun je de overschrijdingen in één oog opslag zien. Figuur 5 Overschrijding dag Het huidige dekkingsgebied ziet u in figuur 5 hierboven. Het plaatje geeft het dekkingsgebied overdag aan. Er is gekozen om zowel een plattegrond met overschrijdingen te visualiseren als ook een diagram. Voordeel van de plattegrond is dat je ook de gebieden van overschrijding kunt zien. Er is een groot verschil tussen de dag en avond en nacht situatie. Overdag rukken de beroeps uit in 1,15 minuut. Buiten werktijd duurt het afhankelijk van de post 4.30 en 5 minuten voordat uitgerukt kan worden. Regionaal zijn wel operationele grenzen aangepast aan het voertuig dat als snelste ter plaatse kan zijn. De gemeentegrenzen zijn hierbij dus verlaten. In rood wordt de overschrijding aangegeven. Zo is te zien dat in het plaatje (situatie nacht) meer rood is dan het bovenste. Deze overschrijding is te groot. De organisatie zal hier verbetering aan moet brengen. In deze scriptie zal een voorzet gegeven worden Gerrit Kromhof Pagina 17 van 108

18 Figuur 6 Overschrijding nacht Bovenstaande plaatjes laten de overschrijdingen zien buiten de kantooruren. Je kunt de grote verschillen met de dag situatie duidelijk zien. Buiten kantooruren moeten de beroeps en de vrijwilligers van hun huisadres naar de post om uit te kunnen rukken. Deze rijtijd is de grote drempel om snel uit te kunnen rukken. De infrastructuur en de verkeersremmende maatregelen die de gemeente doorgevoerd heeft zijn hier debet aan. Percentage dat de brandweer op tijd komt is 61,1 %. Dit is een onvoldoende score en het management van de brandweer zal met voorstellen moeten komen om dit te verbeteren om de ambitie van 90% en de landelijke norm van minimaal 80% te behalen. Gerrit Kromhof Pagina 18 van 108

19 2.5 Huidige wijze van optreden De huidige manier van optreden is gebaseerd op de leidraad repressieve basisbrandweerzorg en opleidingen zoals deze nu bekend zijn. Sinds de jaren 80 is er niets veranderd in het systeem van uitrukken. In 1996 is brandweer Almelo overgestapt van een 24 uurdienst met een kleine beroepsbezetting naar een dagdienstorganisatie waarbij overdag een bezetting van 10 personen op de kazerne aanwezig is. Buiten de kantooruren wordt er dan vanaf 2 brandweerposten uitgerukt. Brandweer Almelo rukt nu uit met een bezetting op de tankautospuit van 6 personen. Daar waar nodig rukt ook een hoogwerker of hulpverleningsvoertuig met 2 personen uit. De minimale standaardbezetting op de brandweerkazerne is 10 personen (2 bevelvoerders en 8 manschappen) waarvan er dan 8 in eerste instantie uitrukken en twee reserve functies overblijven voor de bezetting van mogelijk een 3 e voertuig of een ander ondersteunend voertuig. Buiten kantooruren is er per post (Noord en Zuid) een ploeg geconsigneerd van minimaal 8 personen. De vrijwilligers werken samen met de beroeps in een consignatiedienst. De cyclus voor deze diensten is 1 week consignatiedienst per 5 weken. Naast de basisbrandweerzorg heeft brandweer Almelo ook een aantal specialistische taken zoals duiken, grootschalig watertransport, grootschalige hulpverlening en schuimpeloton. De mensen die hierin een taak hebben worden bij een calamiteit gealarmeerd. Hiervoor geldt het vrije instroom profiel. 2.6 Kwaliteitsborging repressieve sterkte De kwaliteitsborging van de repressieve sterkte is een aandachtspunt. De repressieve sterkte is afhankelijk van de vorm van de organisatie. In Almelo verzorgen de beroeps overdag de uitruk. Om de minimale bezetting van 10 personen te kunnen handhaven waren minimaal 20 personen nodig om in te kunnen roosteren. Door de veranderende regelgeving met betrekking tot de ATW/ATB 6 moet dit aantal aangepast worden. Hiervoor is een nota geschreven. De ATW/ATB heeft mogelijk ook gevolgen voor de consignatiediensten. Dit wordt op dit moment onderzocht. Vooralsnog wordt uitgegaan van 10 ploegen van 8 of 9 personen om de repressieve sterkte te kunnen waarborgen. Naast het borgen van de kwaliteit met betrekking tot de sterkte moeten we ook voldoen aan het borgen van de kwaliteit van het optreden van het personeel en opkomsttijden. Periodiek worden de uitrukgegevens en opkomsttijden verzameld en uitgegeven in het rapport RERAP 7. Hieruit ontstaat dan het beeld van de snelheid van uitrukken en aankomst. Hieruit kun je dan concluderen of je organisatie voldoet aan de normen of niet. Het optreden is wat lastiger in beeld te brengen. Hiervoor is niet direct een meetinstrument aanwezig. Dit kan wel gemeten worden tijdens oefeningen. Dit kunnen zowel de lokale oefeningen zijn als wel de regionale oefeningen waar de medewerker beoordeeld wordt op zijn optreden. De uitkomsten worden sinds kort verwerkt in het Veiligheidspaspoort. Op basis hiervan wordt actie ondernomen richting personeel die een onvoldoende scoort. Hiervoor zullen dan individuele oefenprogramma s gemaakt worden. Naast de bezetting in de tankautospuit is ook de slagkracht van groot belang. Met de slagkracht wordt dan het aantal beschikbaar materieel dat nodig is voor een calamiteit bedoeld. De resultaten van het aantal uitgerukte voertuigen moet ook verzameld worden. Met name in die gevallen waar één tankautospuit onvoldoende is en aanvulling nodig is, is het van belang om te weten hoelang het duurt voordat de aanvulling er is. Dit is mede bepalend voor het vervolg om met minder dan 6 personen uit te kunnen rukken. Het risicoprofiel van Almelo en de organisatievorm rechtvaardigt dat er minimaal 3 tankautospuiten benodigd zijn. 6 Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit 7 Repressieve rapportage Hulpverleningsdienst Regio Twente Gerrit Kromhof Pagina 19 van 108

20 2.7 Samenvatting en conclusie Uit de analyse van hoofdstuk 2 blijkt dat ondanks het feit dat de bezetting conform de Brandweerwet is, brandweer Almelo buiten de kantooruren onvoldoende scoort voor wat betreft de brandweerzorgnorm. Het risicobeeld van Almelo is te vergelijken met gemeenten die nagenoeg even groot zijn. Voor wat betreft het repressieve optreden is de huidige wijze van optreden sinds de jaren 80 niet veranderd. In 1996 is men wel overgestapt van een kleine 24 uur-bezetting naar een dagdienst bezetting. Met deze verandering zou de brandweerzorgnorm gehaald moeten worden. Uit het retrospectief onderzoek blijkt dat dit doel niet gehaald is. Op dit moment is de organisatie hard aan het werk om een aantal zaken te regelen om de kwaliteit van zowel de repressieve sterkte als van geoefendheid personeel goed aan te pakken. Gerrit Kromhof Pagina 20 van 108

21 Hoofdstuk 3. Uitgangspunten en ambitie van de organisatie Inleiding In hoofdstuk 3 wordt op basis van de balanced scorecard een beeld gegeven van de uitgangspunten en ambitie waaraan de repressie van de afdeling Veiligheids en Hulpverlening aan moet voldoen. 3.1 Perspectieven balanced scorecard In de huidige situatie blijkt dat, ondanks de missie 8 van de afdeling, de brandweer niet voldoet aan de eisen gesteld in de brandweerzorgnorm. Dus moeten de strategische doelstellingen en de kritische procesfactoren nader onderzocht en geanalyseerd worden. Uitgangspunt in de nieuwe situatie is dat wordt voldaan aan 90% van de norm van de Leidraad repressieve brandweerzorg. Dit heeft natuurlijk consequenties voor onze klanten, de burgers, die een calamiteit melden, financieel kan dit ook gevolgen hebben. Als we met een nieuwe situatie te maken krijgen betekent dit ook mogelijke veranderingen voor het personeel. Hoe gaat het personeel om met deze verandering, wat is het lerend vermogen en welke kritische succesfactoren en prestatie indicatoren behoren hier bij. Tevens zullen de bedrijfsprocessen en procedures mogelijk aangepast moeten worden om de doelstelling te bereiken. Financieel perspectief Kritische succesfactor Geen begrotingsoverschrijding Verlaging van financiële middelen voor repressie Prestatie indicator Geen overwerk Zelfde aantal uitrukken met minder mensen Perspectief klant Kritische succesfactor Prestatie indicator Opkomsttijden Veiligheid personeel en burger Efficiënte kantoororganisatie 90% binnen de gestelde tijd Veiligheid blijft gegarandeerd Adviezen binnen de termijnen afgehandeld Bedrijfsprocessen perspectief Kritische succesfactor Prestatie indicator Nieuwe kazerne Geen overschrijding volgorde tabel binnen Aanpassen dekkingsgebied inzetprocedures 90% van Aanpassen procedures up opleidingen en tot date oefeningen voor Voldoen aan uitrukpersoneel leidraad oefenen Innovatie perspectief en lerendvermogen Kritische succesfactor Prestatie indicator Integratie beroeps en vrijwilligers Gezamenlijke overlegvormen Verandering werktijden accepteren Voldoen ATW/ATB aan Aanpassen aan nieuwe inzetprocedures Figuur 7 Perspectieven van de balanced scorecard Implementeren van nieuwe inzetprocedures De balanced scorecard is een weergave van de balans in onze organisatie, waarbij vanuit de samenhang de perspectieven worden gedefinieerd. De balanced scorecard een samenspel tussen medewerkers en management. 8 Het zorgdragen voor veiligheid van de Almelose samenleving. Gerrit Kromhof Pagina 21 van 108

22 3.2 Uitgangspunten en ambitie: In dit onderdeel worden de ambitie en de uitgangspunten van de afdeling Veiligheid en Hulpverlening benoemd. Met deze uitgangspunten en ambitie wordt rekening gehouden bij de invulling van de mogelijkheden van scenario s. Er wordt gewerkt conform de Kazerne Volgorde Tabel (KVT) zoals deze per 1 maart 2008 is ingevoerd. Personele bezetting van de tankautospuit bestaat zowel uit beroeps als vrijwillig personeel. Roosters moeten voldoen aan de nieuwe Arbeidtijden Wet en Arbeidstijd Besluit. Er wordt centraal uitgerukt vanuit de kazerne of van één van beide brandweerposten Uitrukken van de brandweer moeten verder voldoen aan wet en regelgeving. Uitrukken met 4 personen op tankautospuit wordt hierbij nader onderzocht Nieuwe ontwikkelingen worden voor zover bekend hierin ook meegenomen. Aantal automatische meldingen moeten terug gebracht worden (TOOM 9 ) De organisatie moet duurzaam en betrouwbaar zijn De organisatie moet zowel in de kantoororganisatie als in de repressie efficiënt en effectief zijn Integratie van vrijwilligers en beroeps De organisatie moet voldoen aan wet- en regelgeving o Dekkingsnorm > 90%, ook in de toekomst o Personele voldoet aan ATW/ATB (zowel beroeps als vrijwilligers) o Voldoen aan leidraad oefenen en aan eisen van opleidingen. De organisatie conformeert zich aan regionale afspraken o Uitvoeren specialismen o Bijdrage in de rampenbestrijding 3.3 Samenvatting In hoofdstuk 3 zijn de uitgangspunten en ambitie beschreven. Tevens zijn vanuit de perspectieven van de balanced scorecard een aantal kritische succesfactoren en de prestatie indicatoren beschreven. Dit gelden zowel voor de kantoororganisatie als wel voor de repressieve organisatie. 9 Project Terugdringen Ongewenste en Onechte Meldingen Gerrit Kromhof Pagina 22 van 108

23 Hoofdstuk 4 Onderzoek van uitrukken met minder dan 6 personen (deelvraag 2) Inleiding In dit hoofdstuk komt de analyse aan de orde van het onderzoek. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van interviews en van een enquête. Doel van zowel de interviews en de enquête is om een beeld te krijgen hoe brandweer Nederland denkt over de mogelijkheid om de bezetting van de tankautospuit te verminderen naar 4 personen. Verder is onderzoek gedaan in Revinge (Zweden) en Liverpool (Groot Brittanië). De uitkomsten van dit onderzoek wordt in dit hoofdstuk verder uitgewerkt. Hoofdstuk 4.1. Samenvatting expertinterviews Inleiding Er zijn 10 expertinterviews afgenomen. Van deze interviews is een samenvatting gemaakt. Er wordt telkens met de vraag begonnen en vervolgens worden er een samenvatting van de antwoorden gegeven. In de bijlage zijn de uitgebreide antwoorden op individueel niveau uitgeschreven. 1.Bent u het eens met de hypothese dat 80% van de uitrukken uitgevoerd kan worden met een TS-4? Alle geïnterviewden zijn het eens met de stelling. In de 20% andere uitrukken heb je meer mensen nodig voor back-up. 2.Wat is uw mening over het terugbrengen van 6 naar 4 personen op een tankautospuit? Bij deze vraag zijn de meningen verdeeld. De bezetting van de tankautospuit kan onder voorwaarden teruggebracht worden van 6 naar 4 personen. De veiligheid en de back-up, de aanvulling tot 6 of met een 2 e tankautospuit, moet dan wel geregeld zijn. Daarnaast kan hiermee ook een verfijning van uitruk op maat plaatsvinden. 4 Personen kan ook voordelen opleveren zoals efficiency en kostenvoordeel. 3.Hebt u ervaring met uitrukken met 4 personen? Met uitzondering van Utrecht en Hoorn heeft niemand van de ondervraagde personen ervaring met uitrukken met 4 personen. In het verleden zijn bij een aantal vrijwillige korpsen tegen de afspraken in, in noodgevallen met minder dan 6 personen uitgerukt. Ervaring van Hoorn is dat dan een aantal calamiteiten met 4 personen bestreden kan worden. In Utrecht loopt sinds december 2007 een proef voor de posten Vleuten de Meern en Haarzuilens. 4.Kunt een calamiteiten benoemen die met 4 personen uitgevoerd kunnen worden? Iedereen kan wel voorbeelden benoemen waarbij met 4 personen uitgerukt kan worden. Het betreft dan voornamelijk de kleine incidenten. Hiermee wordt dan ook tevens de beperking aangegeven. 5.Kunt u calamiteiten benoemen die met 6 personen uitgevoerd moeten worden? Iedereen kan ook voorbeelden noemen waarbij 6 personen ingezet worden bij een calamiteit. Hierbij wel zorgdragen dat alle functies ook daadwerkelijk ingezet worden. 6.Moet er onderscheidt komen tussen een beroeps en een vrijwillig TS-4? Hierover zijn alle geïnterviewden het over eens dat er geen verschil tussen beroeps en vrijwillig personeel mag zijn. 7.Wat zijn de bedreigingen bij TS-4? Bij de bedreiging wordt de bedreiging naar de omgeving bedoeld vanuit de SWOT analyse. - kans op meer slachtoffers - werving en selectie personeel wordt moeilijker (baan wordt mogelijk minder aantrekkelijk) - brandweer wordt kwetsbaar - ontevredenheid vrijwilligers (intern) Gerrit Kromhof Pagina 23 van 108

24 8.Wat zijn de kansen bij TS-4? Kansen: - sneller bij de burger - werving en selectie (minder personeel nodig) - risico s beter in beeld brengen - kansen zijn ook moeilijk aan te geven als je geen ervaring hebt met TS-4 9.Kunt u voordelen benoemen van een TS-4? Voordelen - minder personeel - minder belasting voor personeel - mogelijk minder kosten - mogelijk gebruik maken van kleiner (goedkoper) voertuig - aansturing van kleinere groep door bevelvoerder (veiliger) - sneller uit kunnen rukken 10.Wat zijn de nadelen van een TS-4? Nadelen: - risico s en kwetsbaarheid personeel - aanpassen inzetprocedures - afwijking van huidige procedures (verwarring) - veiligheid personeel - aanpassen opleidingen en oefeningen - beperkte slagkracht - geen uniformiteit 11.Wat is uw mening t.a.v. de veiligheid van het personeel bij uitruk TS-4? Als inzetprocedures en protocollen helder en duidelijk zijn hoeft veiligheid geen probleem te zijn. Wel alert zijn op de mogelijkheid dat je teveel hooi op de vork neemt. 12.Wat is uw menig over de veiligheid van de burger bij uitrukken met TS-4? Afhankelijk van het incident zal er back-up op tijd geregeld moeten worden. Als er dan ook goede procedures zijn of komen hoeft TS-4 niet ten koste te gaan van de veiligheid van de burger. Goede en op tijd opschalen is hierbij van groot belang. 13.U bent op de hoogte van mogelijkheden RIV-3? De geïnterviewden zijn op de hoogte, maar hebben geen ervaring met een TS-3 14.Kunt u voordelen van een TS-4 t.o.v. RIV -3 benoemen? Omdat er onvoldoende ervaring is met TS-3 kunnen geen voor- en nadelen benoemt worden. Wel heeft men een mening over de TS-3. TS-3 heeft een beperkte inzet-mogelijkheid 15.Overweegt u ook om met een TS-4 uit te rukken? De geïnterviewden volgen de ontwikkelingen op de voet. Ze zijn zeker geïnteresseerd in een TS-4 mits er een gedegen onderzoek onderligt en heldere en duidelijke procedures en protocollen zijn. Aandachtspunten voor enquête: - Hoe regel je back-up en hoe snel moet dit er zijn (onderzoeken?) - Veiligheid voor personeel is een item. Hoe borg je de veiligheid - Hoe bepaal je de slagkracht - Moet er een (limitatieve) lijst komen met inzet voor TS-4 of moet je kaders benoemen en centralisten hier een belangrijke rol laten vervullen - Wie bepaalt nu of er met 4 of 6 personen uitgerukt wordt - Moet je een lijst maken met uitrukvoorstellen 6 personen. Gerrit Kromhof Pagina 24 van 108

25 Hoofdstuk 4.2. Benchmark Revinge en Liverpool Optreden Zweedse brandweer met een TS-5 In Zweden geeft de richtlijn aan dat de brandweer met 5 personen op de tankautospuit uit moet rukken. De bezetting bestaat dan uit 1 chauffeur, 1 bevelvoerder, 2 smoke-divers (aanvalsploeg) en 1 leader smoke-diver (leider van de 2 aanvalsploeg). Deze leader smoke-diver is degene die direct achter de aanvalsploeg werkt en zorg draagt voor de veiligheid van de aanvalsploeg. In afwijking van de Nederlandse bevelvoerder hangt de bevelvoerder in Zweden geen ademlucht om, om zijn aanvalsploeg te kunnen volgen. De Zweedse bevelvoerder blijft ten allen tijde buiten om het bevel te voeren. Daarom is voor Zweedse begrippen de leader smoke-diver van groot belang voor de veiligheid van de aanvalsploeg. In Nederland draagt de bevelvoerder zorg voor de veiligheid van zijn ploegen. Hiervoor is hij getraind en heeft hij de communicatiemiddelen. De leader smoke-diver heeft in het Zweedse systeem een heel belangrijker functie voor de veiligheid van de aanvalsploeg. Bij een inzetdiepte van meer dan 40 meter komt er ook een 2 e ploeg bij waaraan hij dan ook leiding geeft en zorgt voor een veilige inzet. Bij een inzet van meerdere ploegen wordt er een officier ademluchtploegen verantwoordelijk gesteld voor de registratie en de veiligheid van de personen die in het gebouw zitten. Er is dan ook een speciale stand-by ploeg die centraal staat opgesteld om overal als rescue ploeg in gezet te worden. In het onderzoek naar de mogelijkheden om met een andere bezetting uit te rukken dan je normaal gewent bent loop je er tegen aan dat alle systemen, opleidingen en oefeningen bepalend zijn hoe er vervolgens wordt uitgerukt. Met betrekking tot het aantal tankautospuiten wordt per incident maatwerk geleverd. Is één tankautospuit voldoende komt deze. Mocht uit de melding of het aantal automatische melders blijken dat het incident meer is dan alleen maar klein wordt er direct opgeschaald en komen er meerdere voertuigen bij, afhankelijk van de behoefte TS-4 in Liverpool Het onderzoek in Liverpool is via mail verkeer verricht. Zowel in Liverpool als in heel Groot Brittanië rukt de brandweer met 4 personen uit. Men heeft hier ervaring mee en er zijn geen onoverkomelijkheden om er vanaf te stappen. De kleine branden zoals een containerbrand, autobrand rukt één tankautospuit met 4 personen uit. Daar waar de brand maar enigszins groter is dan klein worden er meerdere voertuigen TS-4 gealarmeerd. Door de training ie de Britse brandweer heeft gehad zijn er in die zin ook geen bijzondere gevaren. Bij een binnenaanval, hierbij gaat een brandweerploeg met ademlucht een brandend huis in, wordt gebruik gemaakt van telemetrie en een monitor om de ingezette ploegen te kunnen volgen. Tevens is er een strikt registratiesysteem om de inzettijd van de ploegen bij te houden opdat de kans op ongelukken zo klein mogelijk wordt gemaakt. Uit het onderzoek is gebleken dat de keuze mede bepaalt wordt omdat een TS-4 goedkoper is dan een TS-6 Gerrit Kromhof Pagina 25 van 108

26 Hoofdstuk 4.3. Uitwerking enquête Inleiding Om de enquête goed uit te voeren is gebruik gemaakt van benchmarking. Benchmarking is een methode, waarbij continu toepassingen, processen, producten en strategieën vergeleken Benchmarking worden binnen en buiten de eigen organisatie. Op die manier kunnen succesvolle methodes en oplossingen gevonden worden en met elkaar worden vergeleken. Die vervolgens weer toegepast worden in bestaande of nieuwe toepassingen, processen, producten en strategieën. Benchmarking is gebruikt om een beeld te krijgen hoe collega brandweerkorpsen staan om de bezetting van 6 personen op een tankautospuit terug te brengen naar 4 personen Doel van het onderzoek. Het doel van het onderzoek is om de een beeld te krijgen van de (on) mogelijkheden om de bezetting van een tankautospuit terugbrengen van 6 naar 4 personen. Gezien het feit dat de brandweer in die zin moeilijk te vergelijken is met andere bedrijven en instellingen zoek je in Doel van het onderzoek eerste instantie binnen je eigen branche en vergelijk je je eigen korps met andere brandweer korpsen Onderzoek buiten of binnen de organisatie. Om een goed beeld te krijgen hoe men over het terugbrengen van 6 naar 4 personen denkt, wordt er zowel binnen als buiten de eigen organisatie onderzoek gedaan. Er is een enquête formulier opgesteld die naar 100 korpsen is Binnen of buiten eigen organisatie verstuurd. De gemeenten zijn ad random gekozen, waarbij de gemeenten in 5 categorieën zijn verdeeld. Categorie van inwoners (240 gemeenten >20 stuks) inwoners (135 gemeenten >30 stuks) inwoners ( 25 gemeenten >25 stuks) inwoners (16 gemeenten >10 stuks) Boven de inwoners (25 gemeenten >15 stuks) Bij 10 brandweerkorpsen zijn interviews afgenomen. In de bijlage zijn deze korpsen genoemd en zijn de resultaten van de interviews weergegeven De uitkomsten van de enquête worden in het volgende figuur weergegeven. Het is een totaal overzicht met de reacties van alle respondenten. Alle getallen worden weergegeven in procenten % % % % % % De volgende vragen zijn vragen en stellingen waar u het oneens dan wel eens mee kunt zijn. U kunt steeds kiezen uit oneens - geheel oneens neutraal eens- geheel eens 1 Algemeen 1.1 Ik vind dat er uitrukken zijn die je met 4 personen aankunt Oneens Geheel oneens Neutraal Eens Weet niet/nvt Geheel eens 1.2 Bent u het eens met de stelling dat de brandweer in 80% van de calamiteiten met personen uit kan rukken 1.3 Ik denk erover om ook met 4 personen op een tankautospuit uit te gaan rukken Ja >16 Nee >46 Misschien >34 Weet niet > De organisatie van de brandweer wordt efficiënter als ze met 4 personen uitrukken Gerrit Kromhof Pagina 26 van 108

27 De volgende vragen zijn vragen en stellingen waar u het oneens dan wel eens mee kunt zijn. U kunt steeds kiezen uit oneens - geheel oneens neutraal eens- geheel eens Alle getallen worden weergegeven in procenten Neut raal Geh eel onee One ens Weet niet/ Geh eel eens Eens % % % % % % 1.5 Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger 1.6 Een kans is bijvoorbeeld een snellere redding Brandweer wordt goedkoper omdat ze met minder mensen hoeven uit te rukken 1.8 Het imago van de brandweer wordt beter omdat er bijvoorbeeld geen personen rond een brandende prullenbak staan te blussen 1.9 Toelichting voor andere kansen zelf in te vullen Zie bijlage 1.10 Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie 1.11 Een voordeel is sneller uitruk Een voordeel is met minder personen, t.o.v. het huidige aantal van 6, naar een uitruk 1.13 Voordeel is dat uitrukken met 4 personen de veiligheid ten goede komt Voordeel voor beroeps is dat minder personen hoeven uit te rukken waardoor het overige personeel met hun neventaak bezig kunnen blijven. Dit komt de kantoororganisatie ten goede 1.15 Voordeel is dat men minder vaak hoeft uit te rukken waardoor de belasting sterk af neemt 2 Ik vind dat de brandweer naar de volgende calamiteiten met 4 personen uit kan ja nee Weet niet rukken 2.1 een automatisch alarm een containerbrand een autobrand (zonder slachtoffers) een autobrand met slachtoffers een woningbrand een afvalbrand/coniferenbrand brandgerucht een schoorsteenbrand (excl bemanning Hoogwerker) wateroverlast een verkeersongeval een liftopsluiting een OGS klein (exclusief bemanning hulpverleningsvoertuig) een schuur/berging/garageboxbrand stormschade een natuurbrand een woningbrand met slachtoffers een woningbrand zonder slachtoffers Leidraad Repressieve brandweerzorg 3.1 Bent u op de hoogte van de Leidraad Repressieve Brandweerzorg (2005) In bijlage 2 van de Leidraad repressieve brandweerzorg (2005) worden inzetvoorstellen gedaan. Mijn organisatie wijkt af van de deze leidraad 3.3 Waar 1 TS staat bij het inzetoverzicht vind ik dat de bemanning moet bestaan uit personen 3.4 Ik vind dat de bezetting van de tankautospuit uit 6 personen moet blijven bestaan De inzetprocedures moeten worden aangepast aan de tankautospuit met 4 personen Vragen betreffende tankautospuit met 4 personen 4.1 Het optreden in brandweerpeloton kan met 4 personen Uitrukken met 4 personen biedt veel voordelen Toelichting Uitrukken met 4 personen is sneller dan met 6 personen Ik vind dat de 2 e tankautospuit bij opschaling ook uit 4 personen kan bestaan Ik vind dat de daaropvolgende tankautospuiten volledig (6 personen) bemenst moeten zijn 4.6 Aanvulling tot 6 personen op een tankautospuit mag maximaal 3 minuten duren Indien oneens hoeveel tijd mag aanvulling duren? Varieert van 30 sec. tot 5 minuten 4.8 Ik maak me zorgen over de veiligheid bij uitrukken met 4 personen Ik denk dat het inzetten van 4 personen alleen met een Rapid Interventie voertuig kan Gerrit Kromhof Pagina 27 van 108

28 De volgende vragen zijn vragen en stellingen waar u het oneens dan wel eens mee kunt zijn. U kunt steeds kiezen uit oneens - geheel oneens neutraal eens- geheel eens Neut raal Geh eel onee One ens Weet niet/ Geh eel eens Eens Alle getallen worden weergegeven in procenten % % % % % % 4.10 De huidige tankautospuit moet gebruikt worden voor inzet met 4 personen ivm aanvulling tot De politie kan in 1 e instantie de waterwinning verzorgen bij inzet 4 personen Ik ken korpsen die al uitrukken met 4 personen (Svp bij toelichting vermelden welk korps) Ja > 26 Nee > De korpsen die ik ken zijn positief over het uitrukken met 4 personen Niet representatief missing Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen een bedreiging is de motivatie van het personeel een bedreiging is de slagkracht een bedreiging is dat het personeel onverantwoorde risico s gaat nemen terug gaan naar 4 personen zou als een bezuiniging gezien kunnen worden die niet gewenst is Moet je de keuze van een TS-4 af laten hangen van de motivatie van het personeel Een bevelvoerder mag bepalen of er met 4 personen wordt uitgerukt Ik vind dat de bemensing van een tankautospuit uit 6 personen moet bestaan Ingevuld door (Hoofd)brandwacht 36 personen 4.19 Ingevuld door (Onder)Brandmeester 40 personen 4.20 Ingevuld door Officier van dienst/ Hoofd Repressie/ Commandant 67 personen 4.21 Ingevuld anders 4 personen Figuur 8 Resultaten van de enquête weer gegeven in afgeronde percentages. Algemene toelichting op de enquête. Vragen categorie Algemeen Uit de enquête blijkt dat er kansen, maar ook bedreigingen zijn voor wat betreft een TS-4. Er zijn uitrukken die je met een TS-4 aan kunt vindt 84% van de respondenten. Hiervoor moeten de procedures en opleidingen/oefeningen wel aangepast worden. De meningen zijn nagenoeg gelijk verdeelt voor wat betreft de hypothese dat 80% van de uitrukken met een TS-4 kan. Uitrukken met een TS-4 biedt voordelen omdat je in een aantal gevallen sneller uit kunt rukken en de belasting afneemt. Voor beroepskorpsen met personeel met een neventaak levert uitruk met een TS-4 voordelen op vindt 41% en 28 % is neutraal. TS-4 komt volgens de respondenten de veiligheid niet ten goede. 10% vindt dat een TS-4 de veiligheid ten goede komt. 90% vindt dat een TS-4 de veiligheid niet ten goede komt (62%) en 28 % is neutraal. Daarentegen maakt 54% zich geen zorgen om de veiligheid bij het optreden van een TS-4 (vraag 4.8). Veiligheid is dus een punt waar iets mee gedaan moet worden. Stelling: Ik vind dat de brandweer naar de volgende calamiteiten met 4 personen uit kan rukken Er is wel een duidelijk beeld ontstaan waarvoor een TS-4 gebruikt kan worden en waarvoor niet. Daar waar daadwerkelijk iets aan de hand is, is alleen TS-4 onvoldoende. Je moet dan met een TS-6 uitrukken, of een back-up regelen Vragen uit categorie 4: Vragen betreffende tankautospuit met 4 personen Hieruit blijkt dat een TS-4 zowel voordelen als nadelen heeft. Men kan sneller uitrukken met een TS-4, maar er zijn ook een aantal zaken waarover men zich zorgen maakt. Hierbij moet je denken aan de slagkracht en de motivatie van het personeel. Gerrit Kromhof Pagina 28 van 108

29 Naar aanleiding van de toelichting op een aantal onderwerpen benoemd: worden hieronder nog een aantal Veiligheid Een aantal respondenten vinden dat een kleinere bezetting ten koste gaat van de veiligheid van het personeel. Het is verder niet benoemd wat hier exact mee bedoeld wordt. Met 6 personen is de veiligheid meer gewaarborgd dan met 4 personen. Bij een inzet van de aanvalsploeg kan de waterploeg altijd als stand-by ploeg een redding uitvoeren. Als je met een TS-4 uitrukt heb je alleen de aanvalsploeg en zul je moeten wachten op een volgende tankautospuit. Materieel Het materiaal waar de brandweer mee optreedt zou bij een TS-4 aangepast moeten worden. Hierbij moet je denken aan de armaturen voor de blustechniek, aanpassen of automatiseren van de pomp en de garantie dat de pomp water blijft geven als een aanvalsploeg binnen een redding moet uitvoeren of een brand moet blussen. Bezwaren Bestuurlijke beslissing In het ontwerp besluit Veiligheidsregio wordt de basisbrandweereenheid in artikel beschreven. Hiervan mag door het bevoegde gezag van worden afgeweken als er voldoende eenheden met een bezetting van 6 personen beschikbaar zijn voor bovengemeentelijke en interregionale bijstand. Aanpassen les en leerstof Een veel gehoorde opmerking is dat de les- en leerstof aangepast moet worden. Hetzelfde geldt in feite voor de procedures. Navraag bij het NIFV 10 geeft aan dat opleiden en oefenen pas in beeld komt nadat men in het land nieuwe tactieken en technieken heeft afgetikt ten aanzien van de kerntaken van de brandweer. Procedures De procedures, inzetvoorstellen moeten worden aangepast. Als men overstapt op een TS-4. Rol centralist Een aantal respondenten geeft aan dat de rol van de centralist heel belangrijk wordt bij de 1 e inschatting van een incident. Als er met een TS-4 wordt uitgerukt is de opschaling en de snelheid hiervan van groot belang. De schakel hiervoor ligt bij de centralist. Door ervaring en scholing van procedures kan dit ondervangen worden. 10 Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid voorheen de NIBRA (Brandweeracademie) Gerrit Kromhof Pagina 29 van 108

30 Conclusie van de enquête. Zoals hierboven al is geschreven is de enquête aan 100 korpsen verstuurd. Per korps konden 3 personen reageren. Aan de enquête zijn 162 personen gestart. Hiervan zijn 8 respondenten aan de enquête begonnen maar hebben niets ingevuld en hebben uiteindelijk 154 (38 (hoofd)brandwachten, 43 (onder)brandmeesters, 69 officieren en 4 met een andere functie) respondenten de enquête ingevuld en een beeld geven. De enquête kon via de link twee weken lang ingevuld worden. Na één week is er nog een herinneringsbrief verstuurd. Bij de uitwerking van de analyses wordt de groep anders niet meegenomen. Van deze groep zal een korte evaluatie gemaakt worden. Omdat er is gewerkt met de schaal van oneens tot geheel eens en niet met cijfers lukt het niet om de spreiding aan te geven. Wat Valid Missing Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 38 23,5 24,7 24, ,5 27,9 52, ,6 44,8 97,4 4 2,5 2,6 100, ,1 100,0 8 4, ,0 SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Op basis van de verstuurde brieven aan de 100 korpsen waarbij per categorie ook 100 reacties te verwachten waren betekent dit dat 66% van de officieren de enquête ingevuld. Van de (onder)brandmeester (40%) en manschappen (36%) is het percentage beduidend minder. Uit de enquête is de oorzaak hiervan niet te herleiden Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Ik vind dat er uitrukken zijn die je met 4 personen aankunt. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Ik vind dat er uitrukken zijn die je met 4 personen aankunt. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens Total ,3% 16,7% 5,6% 52,8% 16,7% 100,0% ,0% 7,0% 7,0% 39,5% 39,5% 100,0% ,5% 4,5%,0% 36,4% 57,6% 100,0% ,0%,0%,0% 75,0% 25,0% 100,0% ,7% 8,1% 3,4% 42,3% 41,6% 100,0% Conclusie Er is een klein verschil tussen de respondentengroep brandwacht (69,5%), brandmeester (79%) en officieren (94%). Hieruit blijkt wel dat de respondenten vinden dat er uitrukken zijn die je met 4 personen aan kunt. Bij deze vraag is nog niet duidelijk over welke uitrukken je het dan hebt. De uitkomsten van deze vraag passen in het beeld van de hypothese. Gerrit Kromhof Pagina 30 van 108

31 Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - De brandweer kan in 80% van de calamiteiten met 4 personen uitrukken Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - De brandweer kan in 80% van de calamiteiten met 4 personen uitrukken geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens weet niet Total ,7% 44,4% 8,3% 13,9% 16,7%,0% 100,0% ,3% 37,2% 14,0% 30,2% 9,3%,0% 100,0% ,1% 16,7% 10,6% 30,3% 24,2% 6,1% 100,0% ,0%,0%,0% 25,0% 25,0% 50,0% 100,0% ,1% 28,9% 10,7% 26,2% 18,1% 4,0% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De meningen van de respondenten met betrekking tot de hypothese zie je een onderscheid tussen de brandwacht, brandmeester en officieren. Ondanks het feit dat de brandwachten vinden dat er uitrukken zijn die je met 4 personen kunt doen, vindt men niet dat dit een percentage is van 80%. De verhouding bij de brandmeester is nagenoeg gelijk (47%-40%). Bij de officieren ligt het aantal op 55% eens en 19% oneens. De mening van de officieren benaderd de hypothese. Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Ik vind dat de bezetting van de tankautospuit uit 6 personen moet blijven bestaan. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Ik vind dat de bezetting van de tankautospuit uit 6 personen moet blijven bestaan. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens Total ,6% 27,8% 5,6% 30,6% 30,6% 100,0% ,0% 23,8% 23,8% 33,3% 19,0% 100,0% ,7% 37,5% 18,8% 18,8% 20,3% 100,0% ,3% 66,7%,0%,0%,0% 100,0% ,1% 31,7% 16,6% 25,5% 22,1% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Bij de brandwachten en brandmeesters vindt meer dan 50% dat de tankautospuit uit 6 personen moet blijven bestaan. Het verschil tussen eens en oneens is bij de groep brandmeesters 29%. Bij de groep officieren is er een lichte voorkeur om de tankautospuit niet uit 6 personen te laten bestaan. Gerrit Kromhof Pagina 31 van 108

32 Wat * Ik denk erover om ook met 4 personen op een tankautospuit te gaan uitrukken. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik denk erover om ook met 4 personen op een tankautospuit te gaan uitrukken. Ja Nee Misschien Weet niet Total ,3% 58,1% 30,2% 2,3% 100,0% ,2% 45,5% 31,8% 4,5% 100,0% ,0%,0% 75,0%,0% 100,0% ,0% 48,7% 32,7% 3,5% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Van het aantal respondenten denkt ongeveer de helft niet na om ook uit te rukken met een TS-4. De verhouding hoe men erover denkt is voor brandmeesters en officieren nagenoeg gelijk. Wat * De organisatie van de brandweer wordt efficiënter als ze met 4 personen uitrukken. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk De organisatie van de brandweer wordt efficiënter als ze met 4 personen uitrukken. Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,9% 41,7% 25,0% 13,9% 5,6%,0% 100,0% ,3% 39,5% 27,9% 16,3% 7,0%,0% 100,0% ,1% 25,8% 19,7% 34,8% 6,1% 4,5% 100,0% ,0%,0% 50,0%,0% 50,0%,0% 100,0% ,1% 32,9% 24,2% 23,5% 7,4% 2,0% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Brandmeesters en brandwachten vinden dat de organisatie van de brandweer niet efficiënter wordt als men met 4 personen uitrukt. Bij de officieren ligt dit iets genuanceerde. 40,9% denkt dat de organisatie efficiënter wordt. Gerrit Kromhof Pagina 32 van 108

33 Wat * Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger, zoals: - goedkoper werken omdat ze met minder mensen hoeven uit te rukken Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger, zoals: - goedkoper werken omdat ze met minder mensen hoeven uit te rukken Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,4% 28,6% 17,1% 28,6% 11,4% 2,9% 100,0% ,3% 20,9% 16,3% 34,9% 9,3% 2,3% 100,0% ,7% 21,9% 26,6% 34,4% 12,5%,0% 100,0% ,0%,0%,0% 66,7% 33,3%,0% 100,0% ,7% 22,8% 20,7% 33,8% 11,7% 1,4% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Er is geen significant verschil tussen de groepen die het eens zijn met de stelling dat de brandweer goedkoper wordt omdat ze met minder mensen uitrukken. Onderling zijn de verhoudingen binnen de groep brandwachten gelijk en zie je bij de brandmeesters en officieren een kleine voorkeur voor eens. Wat * Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger, zoals: - een snellere redding Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger, zoals: - een snellere redding Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,6% 40,0% 11,4% 17,1% 2,9%,0% 100,0% ,6% 32,6% 11,6% 30,2% 4,7% 2,3% 100,0% ,2% 43,8% 17,2% 18,8% 3,1%,0% 100,0% ,0%,0% 33,3% 33,3% 33,3%,0% 100,0% ,0% 38,6% 14,5% 22,1% 4,1%,7% 100,0% Conclusie Een TS-4 levert voor de burger geen voordelen op. Meer dan de helft van de groepen respondenten ziet geen voordeel bij een snellere redding. Een TS-4 geeft voor wat betreft de personele bezetting een beperking bij het redden. Men zou eerder ter plaatse kunnen zijn maar nog niet over kunnen gaan op een redding zonder de back-up van een volgend voertuig. Gerrit Kromhof Pagina 33 van 108

34 Wat * Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - sneller uitrukken Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - sneller uitrukken Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Total ,7% 32,4% 8,8% 35,3% 8,8% 100,0% ,9% 23,8% 14,3% 35,7% 14,3% 100,0% ,8% 15,9% 12,7% 44,4% 22,2% 100,0% ,0%,0%,0% 66,7% 33,3% 100,0% ,2% 21,8% 12,0% 40,1% 16,9% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Bij een TS-4 kan men mogelijk bij een vrijwilligers organisatie sneller uitrukken. Voor een beroeps organisatie geldt dit niet direct. Bij de officieren denkt 66% dat je sneller uit kunt rukken. Wat * Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger, zoals: - verbetering van het imago van de brandweer (omdat er bijvoorbeeld geen 6 personen rond een brandende prullenbak staan te blussen) Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger, zoals: - verbetering van het imago van de brandweer (omdat er bijvoorbeeld geen 6 personen rond een brandende prullenbak staan te blussen) Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,3% 37,1% 14,3% 14,3% 20,0%,0% 100,0% ,3% 30,2% 14,0% 25,6% 14,0%,0% 100,0% ,1% 25,4% 22,2% 27,0% 12,7% 1,6% 100,0% ,0%,0%,0% 33,3% 66,7%,0% 100,0% ,2% 29,2% 17,4% 23,6% 16,0%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Wat bij deze stelling opvalt is het feit dat 20% van de brandwachten geheel eens is met de stelling tegenover 12,7% van de officieren. Terwijl de verwachting andersom zou zijn. Tel je daarentegen de geheel eens en eens bij elkaar op dan is het verschil minimaal. Gerrit Kromhof Pagina 34 van 108

35 Wat * Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - met minder personen t.o.v. van het huidige aantal van 6, naar een uitruk Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - met minder personen t.o.v. van het huidige aantal van 6, naar een uitruk Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,3% 25,0% 28,1% 28,1% 9,4% 3,1% 100,0% ,3% 35,9% 20,5% 17,9% 10,3% 5,1% 100,0% ,9% 22,4% 29,3% 32,8% 6,9% 1,7% 100,0% ,0%,0% 33,3% 66,7%,0%,0% 100,0% ,6% 26,5% 26,5% 28,0% 8,3% 3,0% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Een relatief grote groep is neutraal bij deze stelling. Bij de groep brandwachten zijn de meningen tussen oneens en eens nagenoeg gelijk. Bij de brandmeesters is het grootste deel van de respondenten oneens en bij de officieren ziet bijna 40% een voordeel bij minder personeel. Wat * Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - uitrukken met 4 personen komt de veiligheid ten goede Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - uitrukken met 4 personen komt de veiligheid ten goede Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,5% 38,2% 14,7% 11,8% 2,9% 5,9% 100,0% ,7% 33,3% 23,8% 7,1%,0%,0% 100,0% ,4% 32,3% 29,0% 11,3%,0%,0% 100,0% ,0% 33,3% 33,3%,0%,0% 33,3% 100,0% ,1% 34,0% 24,1% 9,9%,7% 2,1% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De respondenten zien geen voordeel op het gebied van veiligheid. Veiligheid met een TS-4 komt de veiligheid niet ten goede volgens de respondenten. Verdeelt over de verschillende drie groepen is er nagenoeg geen verschil in percentage geheel oneens en eens. Gerrit Kromhof Pagina 35 van 108

36 Wat * Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - voor beroepskrachten: minder personen hoeven uit te rukken waardoor het overige personeel met hun neventaak bezig kan blijven. Dit komt de kantoororganisatie te Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie, zoals - voor beroepskrachten: minder personen hoeven uit te rukken waardoor het overige personeel met hun neventaak bezig kan blijven. Dit komt de kantoororganisatie te Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,2% 29,0% 6,5% 41,9% 16,1% 3,2% 100,0% ,1% 19,0% 42,9% 28,6%,0% 2,4% 100,0% ,9% 19,0% 28,6% 30,2% 11,1% 3,2% 100,0% ,0%,0%,0% 66,7% 33,3%,0% 100,0% ,5% 20,9% 27,3% 33,1% 9,4% 2,9% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Wat bij deze stelling opvalt is de mening van de brandwacht ten opzichte van de officieren. 58% van de brandwachten is het eens met de stelling dat met minder personen uitrukken dit de kantoororganisatie ten goede komt. Het was te verwachten dat de in de categorie van de officieren/hoofd repressie en commandanten het percentage hoger zou liggen. Deze categorie is met de bedrijfsvoering bezig en de verwachting zou zijn hoe meer uren ten bate van de kantoororganisatie hoe beter. Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van een tankautospuit? - Het optreden in brandweerpeloton kan met 4 personen Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van een tankautospuit? - Het optreden in brandweerpeloton kan met 4 personen geheel oneens oneens neutraal eens weet niet Total ,0% 47,2% 8,3% 13,9% 5,6% 100,0% ,0% 65,9% 4,9% 7,3%,0% 100,0% ,6% 49,2% 7,9% 12,7% 1,6% 100,0% ,3%,0%,0% 66,7%,0% 100,0% ,9% 52,4% 7,0% 12,6% 2,1% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Met de huidige structuur kan in het optreden in een brandweerpeloton alleen met de huidige tankautospuit met 6 personen. De hele systematiek en inzetprocedures zijn ook afgestemd op een TS-6. Dit betekent dat je dit niet zo maar overboord kunt zetten. Gerrit Kromhof Pagina 36 van 108

37 Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van de tankautospuit? - Uitrukken met 4 personen is sneller dan met 6 personen Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van de tankautospuit? - Uitrukken met 4 personen is sneller dan met 6 personen geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens weet niet Total ,2% 22,2% 13,9% 30,6% 11,1%,0% 100,0% ,3% 34,1% 14,6% 36,6% 7,3%,0% 100,0% ,8% 20,6% 20,6% 39,7% 14,3%,0% 100,0% ,0%,0%,0% 66,7%,0% 33,3% 100,0% ,8% 24,5% 16,8% 37,1% 11,2%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De meningen over het sneller uit kunnen rukken met 4 personen t.o,v,. 6 personen is bij de groep brandmeester gelijk. Brandwachten zijn oneens 44,4% tegenover 25,4% officieren. Er is uit deze stelling niet te halen of het nu gaat over een beroeps of vrijwilligers korps. Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van de tankautospuit? - De 2e tankautospuit kan bij opschaling uit 4 personen bestaan. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van de tankautospuit? - De 2e tankautospuit kan bij opschaling uit 4 personen bestaan. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens weet niet Total ,4% 47,2% 11,1% 19,4% 2,8%,0% 100,0% ,2% 56,1% 9,8% 19,5% 2,4%,0% 100,0% ,2% 50,8% 9,5% 12,7% 3,2% 1,6% 100,0% ,0%,0%,0% 33,3% 33,3% 33,3% 100,0% ,2% 50,3% 9,8% 16,8% 3,5% 1,4% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De respondenten vinden dat de tankautospuit bij opschaling niet kan bestaan uit 4 personen. De opkomende voertuigen moeten bemenst worden door 6 personen. Gerrit Kromhof Pagina 37 van 108

38 Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van de tankautospuit? - De daaropvolgende (3e e.v.) tankautospuiten moeten volledig (6 personen) bemenst zijn. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen over de bemensing van de tankautospuit? - De daaropvolgende (3e e.v.) tankautospuiten moeten volledig (6 personen) bemenst zijn. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens weet niet Total ,6% 13,9% 13,9% 50,0% 16,7%,0% 100,0% ,4% 17,1% 14,6% 48,8% 17,1%,0% 100,0% ,6% 15,9% 15,9% 33,3% 31,7% 1,6% 100,0% ,0% 33,3%,0%,0% 66,7%,0% 100,0% ,8% 16,1% 14,7% 41,3% 24,5%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Er is een kleine groep die vindt dat de tankautospuit niet uit 6 personen hoeft te bestaan. Er heerst toch een mening dat de opkomende voertuigen uit 6 personen moet bestaan. Wat * Aanvulling tot 6 personen op een tankautospuit mag maximaal 3 minuten duren Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Aanvulling tot 6 personen op een tankautospuit mag maximaal 3 minuten duren Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,3% 19,4% 11,1% 33,3% 19,4% 8,3% 100,0% ,0% 29,3% 17,1% 31,7% 4,9% 17,1% 100,0% ,3% 25,4% 20,6% 25,4% 4,8% 9,5% 100,0% ,0% 33,3%,0% 33,3%,0% 33,3% 100,0% ,4% 25,2% 16,8% 29,4% 8,4% 11,9% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De meningen tussen de verschillende groepen lopen niet sterk uiteen. Uit de toelichting is niet een bepaalde lijn te halen hoeveel tijd de aanvulling mag duren. Dit loopt van 1 minuut tot 5 minuten. Gerrit Kromhof Pagina 38 van 108

39 Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Het inzetten van 4 personen kan alleen met een Rapid Interventievoertuig. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Het inzetten van 4 personen kan alleen met een Rapid Interventievoertuig. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens weet niet Total ,6% 25,0% 22,2% 30,6% 11,1% 5,6% 100,0% ,7% 20,5% 17,9% 43,6% 5,1% 5,1% 100,0% ,7% 42,9% 17,5% 22,2% 3,2% 1,6% 100,0% ,3%,0%,0%,0%,0% 66,7% 100,0% ,9% 31,2% 18,4% 29,8% 5,7% 5,0% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Er is hier een significant verschil tussen de meningen van de officieren ten opzichte van de brandwachten en brandmeesters. De eerste groep is voor het overgrote deel eens dat het inzetten van 4 personen met een RIV moet. Deze groep vindt dat 4 personen ook in een normale tankautospuit voor 6 personen kunnen. Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de laatste drie stellingen? - De bemensing van een tankautospuit moet uit 6 personen bestaan. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de laatste drie stellingen? - De bemensing van een tankautospuit moet uit 6 personen bestaan. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens Total ,7% 22,9% 14,3% 25,7% 31,4% 100,0% ,0% 23,1% 17,9% 30,8% 28,2% 100,0% ,7% 36,7% 18,3% 13,3% 25,0% 100,0% ,7% 33,3%,0%,0%,0% 100,0% ,8% 29,2% 16,8% 21,2% 27,0% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Van de groep brandwachten (57,1%) en brandmeesters(59%) vind meer dan de helft van de respondenten dat de tankautospuit uit 6 personen moet bestaan. Op het officiersniveau ligt dit lager (38%). De stelling geeft een antwoord op het feit hoe men erover denkt. De stelling geeft geen antwoord waarom een tankautospuit uit 6 personen moet bestaan. Dit kan te maken hebben met geen ervaring hebben tot een gevoel van onveiligheid als er geen waterploeg is die de aanvalsploeg kan assisteren. Gerrit Kromhof Pagina 39 van 108

40 Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - De huidige tankautospuit moet gebruikt worden voor inzet met 4 personen i.v.m. aanvulling tot 6 personen. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - De huidige tankautospuit moet gebruikt worden voor inzet met 4 personen i.v.m. aanvulling tot 6 personen. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens weet niet Total ,7% 33,3% 11,1% 25,0% 11,1% 2,8% 100,0% ,7% 33,3% 25,6% 28,2% 2,6% 2,6% 100,0% ,1% 22,2% 28,6% 23,8% 11,1% 3,2% 100,0% ,0%,0% 33,3% 66,7%,0%,0% 100,0% ,3% 27,7% 23,4% 26,2% 8,5% 2,8% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Bij de brandwachten vindt 50% dat de huidige tankautospuit gebruikt moet worden i.v.m. aanvulling. Uit de analyse is niet te achterhalen of men het nu niet eens is met een TS-4 of dat er een snelle interventie voertuig moet komen om met 4 personen uit te rukken. 41% van de brandmeesters deelt deze menig. Bij de officieren is de verdeling tussen oneens en eens gelijk verdeelt. Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - De politie kan in 1e instantie de waterwinning verzorgen bij inzet met 4 personen. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - De politie kan in 1e instantie de waterwinning verzorgen bij inzet met 4 personen. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens weet niet Total ,9% 27,8% 2,8% 2,8% 2,8%,0% 100,0% ,4% 23,1% 2,6%,0%,0%,0% 100,0% ,7% 28,6% 1,6% 1,6%,0% 1,6% 100,0% ,7%,0%,0% 33,3%,0%,0% 100,0% ,1% 26,2% 2,1% 2,1%,7%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Hierover hebben de respondenten een uitgesproken mening. De politie is geen partner voor de brandweer om te ondersteunen. Gerrit Kromhof Pagina 40 van 108

41 Wat * Ik ken korpsen die al uitrukken met 4 personen (svp bij positief antwoord vermelden welk(e) korps(en) Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik ken korpsen die al uitrukken met 4 personen (svp bij positief antwoord vermelden welk(e) korps(en) Ja, namelijk Nee Total ,1% 88,9% 100,0% ,1% 76,9% 100,0% ,9% 65,1% 100,0% ,7% 33,3% 100,0% ,2% 73,8% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Er is nog een grote onbekendheid met de TS-4. Dit maakt het onderzoek ook lastig omdat een ieder vanuit de referentiekader van de TS-6 deze enquête beantwoordt. Omdat er nog weinig ervaring is zal nader onderzoek en met een TS-4 experimenteren noodzakelijk zijn. Wat * De korpsen die ik ken zijn positief over het uitrukken met 4 personen Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) De korpsen die ik ken zijn positief over het uitrukken met 4 personen Ja Nee Weet niet Total ,0% 25,0% 50,0% 100,0% ,4% 11,1% 44,4% 100,0% ,5% 4,5% 50,0% 100,0% ,0%,0% 50,0% 100,0% ,2% 8,1% 48,6% 100,0% Conclusie Deze vraag onderschrijft de onbekendheid met de TS-4. De helft van de respondenten heeft geen beeld bij de ervaring van een TS-4 Gerrit Kromhof Pagina 41 van 108

42 Wat * Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - de motivatie van het personeel Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - de motivatie van het personeel Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,1% 8,3% 13,9% 44,4% 22,2%,0% 100,0% ,1% 30,8% 23,1% 23,1% 17,9%,0% 100,0% ,8% 48,4% 12,9% 19,4% 12,9% 1,6% 100,0% ,0% 33,3% 33,3% 33,3%,0%,0% 100,0% ,4% 32,9% 16,4% 27,1% 16,4%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Bij deze stelling is te zien dat hier verschillend gedacht wordt. Van de brandwachten denkt 66,6% dat de motivatie een bedreiging vormt. Bij de brandmeester is 41% deze mening toegedaan. De officieren maken met 53,2% zich de minste zorgen over de bedreiging van de motivatie van het personeel ingeval van een TS-4 Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Ik maak me zorgen over de veiligheid bij uitrukken met 4 personen. Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? - Ik maak me zorgen over de veiligheid bij uitrukken met 4 personen. geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens Total ,3% 11,1% 11,1% 33,3% 36,1% 100,0% ,6% 30,8% 10,3% 41,0% 15,4% 100,0% ,8% 36,5% 14,3% 22,2% 22,2% 100,0% ,0%,0% 33,3% 66,7%,0% 100,0% ,0% 27,7% 12,8% 31,2% 23,4% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie 70% van de brandwachten maakt zich zorgen over de veiligheid. Het verloop van de brandmeester naar officieren laat zien dat men zich steeds minder zorgen maakt. Er is geen significant verschil tussen de groep officieren die zich wel en niet zorgen maken. Bij de andere groepen speelt veiligheid wel een grote rol en zijn de verschillen aanzienlijk. Gerrit Kromhof Pagina 42 van 108

43 Wat * Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - dat het personeel ontverantwoorde risico's gaat nemen Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - dat het personeel ontverantwoorde risico's gaat nemen Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,6% 22,2% 5,6% 36,1% 30,6%,0% 100,0% ,6% 28,9% 7,9% 44,7% 15,8%,0% 100,0% ,6% 35,5% 8,1% 32,3% 21,0% 1,6% 100,0% ,0% 66,7%,0% 33,3%,0%,0% 100,0% ,9% 30,9% 7,2% 36,7% 21,6%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Het percentage dat zich zorgen maakt over het feit dat het personeel onverantwoorde risico s gaat nemen is groot. Dit is verbazingwekkend omdat het risico welke men nu loopt even groot is. Deze stelling impliceert dat er nu geen onverantwoorde risico s genomen worden. Gezien de ongevallen en bijna ongevallen lijkt dit niet te sporen met de uitkomsten. Wat * Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - dat terug gaan naar 4 personen gezien zou kunnen worden als een ongewenste bezuiging Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - dat terug gaan naar 4 personen gezien zou kunnen worden als een ongewenste bezuiging Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,3% 16,7% 5,6% 33,3% 36,1%,0% 100,0% ,0% 20,5% 17,9% 38,5% 23,1%,0% 100,0% ,5% 30,6% 12,9% 30,6% 17,7% 1,6% 100,0% ,0% 33,3% 33,3% 33,3%,0%,0% 100,0% ,0% 24,3% 12,9% 33,6% 23,6%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De brandwachten en brandmeesters zien voor meer dan de helft 69% en 61% een TS-4 als een ongewenste bezuiniging. Dit percentage ligt bij de officieren net onder de helft 48%. Gerrit Kromhof Pagina 43 van 108

44 Wat * Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - de slagkracht Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen, om de volgende redenen: - de slagkracht Geheel oneens Oneens Neutraal Eens Geheel eens Weet niet/nvt Total ,6% 5,6% 5,6% 41,7% 41,7%,0% 100,0% ,0% 10,3% 15,4% 46,2% 28,2%,0% 100,0% ,6% 19,4% 17,7% 33,9% 25,8% 1,6% 100,0% ,0% 66,7%,0% 33,3%,0%,0% 100,0% ,1% 14,3% 13,6% 39,3% 30,0%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De slagkracht met een TS-4 is kleiner dan met een TS-6. 60% van de officieren tot 83,7% van de manschappen vindt de slagkracht onvoldoende. Dit betekent in feite dat er voor de slagkracht een aantal zaken geregeld moet worden. Er zal dus sneller opgeschaald moeten worden waarbij extra voertuigen opkomen. Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de laatste drie stellingen? - De keuze van een tankautospuit-4 hangt af van de motivatie van het personeel Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de laatste drie stellingen? - De keuze van een tankautospuit-4 hangt af van de motivatie van het personeel geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens Total ,4% 57,1% 2,9% 8,6%,0% 100,0% ,4% 61,5% 10,3% 10,3% 2,6% 100,0% ,3% 56,7% 16,7% 3,3%,0% 100,0% ,3% 66,7%,0%,0%,0% 100,0% ,4% 58,4% 10,9% 6,6%,7% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De mening van nagenoeg alle respondenten is dat de keuze niet van de motivatie van het personeel af moet hangen. Dit betekent dat op basis van rationele argumenten een keuze gemaakt wordt zonder de beïnvloeding en emotie van het personeel. Gerrit Kromhof Pagina 44 van 108

45 Wat * In hoeverre bent u het eens of oneens met de laatste drie stellingen? - Een bevelvoerder mag bepalen of er met 4 personen wordt uitgerukt Crosstabulation Wat is uw functie? Total (Hoofd)Brandwacht (Onder)Brandmeester Officier van Dienst/Hoofd Repressie/Commandant anders, namelijk In hoeverre bent u het eens of oneens met de laatste drie stellingen? - Een bevelvoerder mag bepalen of er met 4 personen wordt uitgerukt geheel oneens oneens neutraal eens geheel eens Total ,0% 42,9% 8,6% 25,7% 2,9% 100,0% ,3% 43,6% 10,3% 30,8% 5,1% 100,0% ,3% 40,0% 3,3% 30,0% 3,3% 100,0% ,3% 33,3%,0% 33,3%,0% 100,0% ,0% 41,6% 6,6% 29,2% 3,6% 100,0% SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie De conclusie van deze stelling is helder. Je moet een bevelvoerder niet belasten met de verantwoordelijkheid om met 4 personen uit te rukken. De keuze om met 4 of 6 personen uit te rukken moet bestuurlijk worden vastgesteld. Uit de toelichting op de enquête gaven een aantal respondenten aan om duidelijkheid te geven voor 4 of 6 personen. Je moet het niet vrij laten dat zowel 4 als 6 personen kan. 2 Ik vind dat de brandweer naar de volgende calamiteiten met 4 personen uit kan ja nee rukken 2.1 een automatisch alarm een containerbrand een autobrand (zonder slachtoffers) een autobrand met slachtoffers een woningbrand een afvalbrand/coniferenbrand brandgerucht een schoorsteenbrand (excl bemanning Hoogwerker) wateroverlast een verkeersongeval een liftopsluiting een OGS klein (exclusief bemanning hulpverleningsvoertuig) een schuur/berging/garageboxbrand stormschade een natuurbrand een woningbrand met slachtoffers een woningbrand zonder slachtoffers SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) Conclusie Hierboven worden een aantal voorbeelden genoemd van calamiteiten waar vanuit de hypothese gezien een aantal zijn waarbij met 4 personen uitgerukt kan worden. Met name uitrukken naar automatisch alarm is vanuit de hypothese gezien een uitruk die met 4 personen uitgevoerd kan worden. In dit geval vindt 53% van de respondenten dat dit kan. De hypothese gaat uit van 80%. Daar waar daadwerkelijk brand is, vinden de respondenten dat je niet met een TS-4 uit kunt rukken. Gerrit Kromhof Pagina 45 van 108

46 4.4. Organisatieniveau Het onderzoek was gericht op alle niveau;s die er zijn bij de brandweer. Commandanten en hoofden Repressie, bevelvoerders en manschappen zijn de 3 niveau s. De reden hiertoe is geweest omdat op elk niveau men een eigen ervaring en mening heeft over een TS-4. Op deze manier wordt de problematiek het best in beeld gebracht worden. Organisatie niveau 4.5. Operationele of strategische benchmarking Het onderzoek heeft zich vooral gericht op de on- en mogelijkheden om de bezetting terug te brengen. Hierbij ontstaat dan direct ook een beeld in hoeverre andere Operationele of strategische benchmarking korpsen al bezig zijn om met 4 personen uit te rukken. Het is een combinatie van strategische benchmarking welke operationeel gevolgen kan hebben. Conclusie. Na een analyse van de enquête is de conclusie dat de meningen op essentiële onderdelen van de voor- en nadelen voor wat betreft de TS-4 gelijk of nagenoeg gelijk zijn. Dit maakt een duidelijke keuze van voor of tegen een TS-4 niet eenvoudig. Er is aanvullend onderzoek nodig. Gerrit Kromhof Pagina 46 van 108

47 Hoofdstuk 5. Kan de brandweer uitrukken met 4 personen op een tankautospuit? (deelvraag 3) Inleiding Hoofdstuk 4 gaat in op de (on)mogelijkheden om met 4 personen uit te rukken. Om een goed beeld te krijgen zijn hiervoor een aantal interviews gehouden en is een enquête opgesteld en aan 100 korpsen gestuurd. Het verzoek was om per korps de enquête in te laten vullen door een officier, een bevelvoerder en een manschap. In totaal hebben 155 respondenten gereageerd. Hiervan waren 36 manschapen, 40 bevelvoerders, 67 officieren, 4 anders en 8 respondenten zijn wel aan de enquête begonnen maar hebben deze niet goed ingevuld of afgemaakt. De resultaten van de enquête zullen in dit hoofdstuk terugkomen. Op het moment dat er met 4 personen uitgerukt wordt heeft dit voor het huidige personeel grote gevolgen. De gevolgen en consequenties kunnen onderscheiden worden in persoonlijke gevolgen voor het personeel en gevolgen voor de organisatie. De beleving hierbij zal dan ook wisselend zijn. Heeft uitrukken met 4 personen gevolgen voor bijvoorbeeld de kwaliteit van het personeel, wellicht gevolgen voor de kwaliteit van het gehele korps? Zijn er gevolgen voor de meldkamer brandweer als er met 4 personen wordt uitgerukt. Hierbij moet je denken aan bijvoorbeeld het uitvragen bij een melding, uiteindelijk moet deze melding vertaald worden naar een inzetvoorstel en een alarmering van de desbetreffende uitrukeenheid. Als het onderwerp bespreekbaar gemaakt wordt, wordt er over het algemeen emotioneel op gereageerd. Er worden stellingen ingenomen waarbij collega s over het algemeen aangeven waarom de bezetting van de tankautospuit niet terug gebracht kan worden. Iedereen heeft er ook wel een mening over. Uit de enquête blijkt dat deze meningen nogal verdeeld zijn. De consequenties voor de organisatievorm, voor de brandweerposten en voor het personeel zullen in beeld gebracht worden. Dit geldt zowel voor de beroeps als voor vrijwillig personeel. Verder wordt een beeld gegeven over de consequenties voor de vrijwilligers versus hun werkgever. Tevens wordt in dit hoofdstuk ingegaan op de financiële consequenties en wordt er een beeld gegeven over de veiligheid van het personeel en burgers. Tot slot worden de gevolgen voor opkomende voertuigen en kwaliteit van brandweerpersoneel in beeld gebracht Relatie tussen repressie en de Veiligheidsketen (deelvraag 4) De brandweer werkt sinds een aantal jaren met de Veiligheidsketen. Deze keten is over het algemeen de basis voor het uitvoeren van de taken die de organisatie uit moet voeren. In dit deel zal een uitleg gegeven worden over de relatie tussen de verschillende schakels van de Veiligheidsketen en de relatie die repressie hierin heeft. Het begint met Proactie. Dit is de eerste stap in de veiligheidsketen. Hierbij worden de structurele oorzaken van onveiligheid en het voorkomen van het ontstaan daarvan weggenomen. Dit begint bijvoorbeeld al bij het structureel adviseren over (brand)veiligheid bij ruimtelijke en infrastructurele plannen. Dit gebeurt onder andere door middel van een kwalitatieve en kwantitatieve risicoanalyse en/of een VeiligheidsEffectRapportage (VER). Figuur 9 Veiligheidsketen Gerrit Kromhof Pagina 47 van 108

48 Preventie is de tweede schakel uit de veiligheidsketen. Preventie omvat de zorg voor het voorkomen van directe oorzaken van onveiligheid en het zoveel mogelijk beperken van gevolgen van incidenten als die zouden optreden. Zo streeft de brandweer ernaar dat mensen zich beter bewust worden van risico s en dat ze weten wat ze zelf kunnen doen in geval van brand. De brandweer wil dit veiligheidsbesef vergroten door een actieve en adviserende rol te spelen.(integrale Veiligheidsrapportage 1993 van BZK). Preparatie is de derde schakel de Veiligheidsketen. Preparatie is de voorbereiding op het daadwerkelijke optreden van de brandweer. Onder andere door het opleiden en oefenen van het personeel, de aanwezigheid van het juiste materieel en juiste middelen, de aanwezigheid van procedures en een adequate informatievoorziening. Repressie is de vierde schakel van de Veiligheidsketen. Repressie is het daadwerkelijk bestrijden van onveiligheid en het verlenen van hulp in noodsituaties. Nazorg Nazorg is alle zorg om zo snel mogelijk terug te keren naar de normale verhoudingen. Dit betekent de opvang van betrokkenen en het personeel na een incident en de rapportage en evaluatie van de incidenten. Conclusie relatie tussen repressie en de Veiligheidsketen Er ligt een duidelijke relatie tussen repressie en de Veiligheidsketen. De Veiligheidsketen is niet voor niets getekend als een cirkel. Na de start bij proactie loopt men de onderdelen door tot de nazorg. Als uiteindelijk blijkt dat de stappen niet goed doorlopen zijn is de nazorg de schakel om opnieuw de schakels te doorlopen. Alle maatregelen die genomen zijn bij de diverse stappen zorgen er voor dat de burger in een veilige omgeving kan wonen, dat het gebouw waar men vertoeft op een veilige manier gebouwd is en men er veilig kan wonen, werken of slapen. Met name heeft preventie een relatie met repressie. Uiteindelijk zal er voor gezorgd moeten worden dat er een verantwoord evenwicht is tussen de maatregelen en de kosten die hiermee gemoeid zijn en de repressie. Daar waar het niveau van brandpreventieve maatregelen hoog is, kan men bij het repressieve optreden, het daadwerkelijke optreden bij brand, een lager niveau eisen. Als preventie goed is door bijvoorbeeld kleinere compartimenten blijft de brand beheersbaar. Hier kan dan een kleinere uitrukploeg een inzet plegen. Gerrit Kromhof Pagina 48 van 108

49 5.2 Gevolgen voor de organisatie (deelvraag 5) Huidige organisatievorm versus nieuwe Inleiding Als je nu gaat sleutelen aan de bezetting van de tankautospuit heeft dit dan ook gevolgen voor de huidige organisatievorm zoals beschreven in hoofdstuk 2. De minimumsterkte overdag voor brandweer Almelo is nu 10 personen. Deze 10 personen zijn onderverdeeld in 6 personen op de tankautospuit, 2 personen op een bijzonder voertuig (HV/HW) en een reserve bevelvoerder en chauffeur voor de eerste aanvulling op een 2 e tankautospuit of een ander bijzonder voertuig zoals een haakarmvoertuig met een specialistische container of hulpverleningsvoertuig. Voor de verdere aanvulling wordt gebruik gemaakt van vrijwilligers en beroeps die vrij zijn. Dit personeel wordt dan via de alarmontvanger gealarmeerd. Gevolgen 4 personen op tankautospuit Als de bezetting teruggebracht wordt naar 4 personen op de tankautospuit kan dit verschillende gevolgen hebben. Gevolgen: Met de huidige bezetting is overdag ook de 2 e tankautospuit te bemensen zonder gebruik te hoeven maken van de vrijwilligers. o De belasting voor de vrijwilliger is dan overdag minimaal. Dit is weer gunstig richting werkgevers van deze vrijwilligers. Als bij een uitruk met 4 personen uitgerukt wordt, in plaats van 6 personen, levert dat voor de kantoororganisatie meer rendement op voor nevenwerkzaamheden. o Er hoeven minder mensen uit te rukken waardoor er meer tijd besteedt kan worden aan de kantoortaak die men heeft in de combifunctie. Het huidige aantal uitrukken overdag bedraagt voor uitrukken. Hiervan zijn 32 uitrukken met 6 personen. Als het aantal personeelsleden terug gebracht wordt naar 4 personen levert dit in de kantoortaak ongeveer 600 uren voordeel op. Deze uren kunnen dan besteedt worden aan andere werkzaamheden of gebruikt worden om de kwaliteit van het personeel te verbeteren door de tijd te besteden aan oefenen. Met minder personen op de tankautospuit zou je mogelijk ook de minimale bezetting overdag terug kunnen brengen of anders kunnen invullen. o Dit zou door het huidige personeel als negatief ervaren kunnen worden. Er blijven natuurlijk ook altijd calamiteiten over waarvoor je wel 6 personen nodig hebt. De specialistische taken die brandweer Almelo vanuit de regio heeft opgedragen gekregen kunnen uitgevoerd worden. o Doordat er minder mensen met een tankautospuit uitrukken blijven er personen achter die een specialistische taak kunnen uitvoeren. Hierbij moet je dan denken aan onder andere de hoogwerker, hulpverleningsvoertuig, haakarmvoertuigen en dergelijke. Het terug brengen van 6 naar 4 personen op een tankautospuit zou men kunnen zien als een bezuinigingsmaatregel. o Men zou het terugbrengen van 6 naar 4 kunnen zien als een bezuinigingsmaatregel. Dit is niet het uitgangspunt van dit onderzoek. Er wordt wel gekeken naar efficiency en effectiviteit. Als de bezetting daadwerkelijk naar 4 gaat en elke tankautospuit rukt uit met 4 personen zou het wel een bezuiniging kunnen zijn. Motivatie personeel die niet meer mee kan op uitruk. o Het personeel dat altijd mee gaat op uitruk en nu niet meer zal minder gemotiveerd raken. Men wil graag mee op uitruk en nu mag het niet meer. De repressieve ervaring moet wel op peil blijven. o Als men minder vaak uitrukt zal de repressieve ervaring minder worden. Dit zal gecompenseerd moeten worden door het op de juiste wijze af te stemmen met oefenen en opleidingen. Aanpassen van procedures meldkamer o Alarmeringsprocedures op de meldkamer moeten worden aangepast. De taak van de centralist wordt heel belangrijk bij het vertalen van een melding naar een uitrukvoorstel. Wellicht zijn hier trainingen voor nodig. Gerrit Kromhof Pagina 49 van 108

50 Aanpassen van inzetprocedures, richtlijnen optreden door regionaal team Operationele Voorbereiding o Huidige inzetprocedures en richtlijnen optreden zijn gebaseerd op 6 personen op de tankautospuit. Hier zal e.e.a. aangepast moeten worden. Consequenties Bij bezetting TS-4 heroverweging van de organisatievorm Aanpassen van de verschillende procedures voor zowel lokaal als regionaal Opleidingen training van personen om op te treden met een TS Consequenties voor het aantal brandweerposten Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de mogelijke consequenties voor de brandweerposten en kazerne. Nu is er een centrumkazerne met 2 nevenposten. Als de bezetting van de tankautospuit teruggebracht wordt, wat zijn dan consequenties voor deze posten. Consequenties voor het aantal brandweerposten Als de bezetting teruggebracht wordt naar 4 personen op een tankautospuit hoeft dit vooralsnog geen gevolgen voor het aantal posten. Dit heeft onder andere te maken met de dekking vanuit brandweerzorg. De posten zijn zo gesitueerd dat het destijds de meest gunstige plek in het gebied was. De plek heeft een nauwe relatie met de opkomsttijden en uitruktijden. Door allerlei verkeersremmende maatregelen is het voor het personeel lastig om de normtijden te halen. Het voordeel van 4 personen op de tankautospuit is dat er sneller uitgerukt kan worden. De huidige uitruktijden zijn voor post Noord, 4,30 minuten en voor post Zuid, 5 minuten. Aan de hand de woonadressen van de vrijwilligers is een berekening gemaakt wat de winst zou kunnen zijn. In de huidige systematiek zijn 5 de en de 6 de persoon maatgevend om de plek in de tankautospuit te bemensen. De vrijwilligers zijn rondom de post verdeeld in een aantal cirkels, die een bepaalde tijd weergeven. Dit loopt van 1 minuut tot een rijtijd van 4 minuten. Het is mogelijk dat een enkeling de 4 minuten overschrijdt. Hier is dan door met 4 personen uit te rukken winst te behalen. In de Caremodule 11 is de rijtijd van het huisadres naar de post berekend. Een analyse van deze gegevens levert het volgende resultaat op. Ploeg Maximale rijtijd Maximale rijtijd bij TS-4 (min) Winst in min (sec) (min.) Noord (56) Noord (114) Noord (91) Noord (60) Noord (55) Figuur 10 Overzicht van de snellere uitruktijd post Noord bij TS-4 Voor post Noord gemiddelde winst van 1.15 minuten (75 seconden) en voor post Zuid gemiddeld 46 seconden(zie hieronder). Deze winst is relatief omdat in een enkel geval de bevelvoerder of de chauffeur maatgevend is om uit te kunnen rukken. Ploeg Maximale rijtijd Maximale rijtijd bij TS-4 (min) Winst in min (sec) (min.) Zuid (16) Zuid (43) Zuid (70) Zuid (64) Zuid (37) Figuur 11 Overzicht van de snellere uitruktijd post Zuid bij TS-4 11 Care is een brandweerzorgprogramma van AVD Gerrit Kromhof Pagina 50 van 108

51 Post Noord was 4.30 minuten en wordt dan 3.15 minuten. Dit is een sterke verbetering. Als je dit kunt halen zit je ruim 45 seconden onder het gemiddelde welke de regionale brandweer aanhoudt voor vrijwilligers posten. Zoals al is aangegeven moet je wel naar de functie van bevelvoerder en chauffeur kijken of dit niet de mensen zijn die maatgevend zijn. Als dit zo is zou je kunnen overwegen om nieuw personeel aan te stellen en op te leiden. Dit kost echter een aantal jaren voordat men zover is dat men repressief kan optreden. De winst voor post Zuid blijft ondanks de verbetering van 46 seconden boven de regionaal afgesproken 4 minuten grens. Zuid gaat dan van 5 minuten naar 4.14 seconden. Overwogen zou kunnen worden om deze overschrijding te accepteren of post Zuid uiteindelijk te verplaatsen. Dit kan door het gemeentebestuur vastgesteld worden. De centrumkazerne voldoet goed aan de normen. De uitruk door beroeps is rond de 1 minuut. Dit is zo snel dat 90% van het verzorgingsgebied binnen de norm gehaald wordt. Een veranderende bezetting van de tankautospuit zal voor de centrumkazerne niet direct gevolgen hebben. Voor de posten kan een lagere bezetting van de tankautospuit voordeel opleveren waarbij de zorgnorm gehaald wordt en voor post Zuid bijna de norm. Als er geen veranderingen in de bezetting komen zal de plek van de posten heroverwogen moeten worden. Consequenties TS-4 heeft geen directe gevolgen voor aantal brandweerposten Noot: De norm voor brandweerzorg is 80%. De huidige overschrijding buiten kantooruren (61%) is te groot. Advies: Neem de huidige locaties in heroverweging Gerrit Kromhof Pagina 51 van 108

52 Consequenties voor het personeel Inleiding. Om de consequenties goed in beeld te kunnen brengen zijn er diverse interviews gehouden en is een enquête uitgezet. Uit de eerste 2 interviews kwam naar voren dat de interviews zich niet moest beperken tot alleen commandanten en hoofden repressie maar dat ook bevelvoerders en manschappen hun mening moesten kunnen geven. Hierop is de enquête aangepast en is deze ook door bevelvoerders en manschappen ingevuld. In dit hoofdstuk worden de consequenties benoemd. De consequenties voor het personeel. De consequenties voor het personeel zullen verschillend zijn. Hierbij spelen emotie, beleving en gevoelens een grote rol. Als er met minder mensen uitgerukt wordt treedt men minder vaak repressief op. Men ervaart dit niet als positief. Men is brandweerman/vrouw om uit te rukken voor calamiteiten. Men ervaart een hele week dienst zonder een enkele uitruk als een saaie dienst. Als men niet meer mee kan op uitruk zal de motivatie af nemen. Dit is een niet te onderschatten punt. Met minder mensen kan men het gevoel van onveiligheid hebben bij het repressieve optreden. Het personeel is gewend aan het huidige systeem van opleidingen, oefenen en uitrukken. Ze hebben hier ervaring mee en uit de opmerkingen die gehoord worden naar aanleiding van dit onderzoek hoor je geluiden dat de bezetting op een tankautospuit niet teruggebracht kan worden. Er worden dan incidenten aangehaald waarbij als argument gesteld wordt: Stel je voor dat je zelf thuis brand hebt en je dochter is nog in huis. Dan wil je toch ook dat er 6 personen komen om haar zo snel mogelijk te redden en de brand te blussen. De voorbeelden die aangehaald worden zijn dan meestal de extremen die met de huidige bezetting van 6 personen mogelijk ook al onvoldoende zou zijn. Uiteindelijk zul je deze emotie en beleving goed moeten managen omdat anders de kans groot is dat de kansen van het terugbrengen overschaduwd worden door de bedreigingen. In 1 e instantie waren de interviews ook gericht op commandanten en hoofden repressie. Het onderzoek werd vanuit bedrijfsmatige kant benaderd en hiervoor zou dit de doelgroep zijn voor de juiste interpretatie en beantwoording van de vragen. Na het eerste interview bleek al dat de emotie en beleving een dusdanige rol kan gaan spelen dat dit niet onderschat moet worden. Het personeel zijn de handen en de voeten van een organisatie. Als het personeel niet meer intrinsiek gemotiveerd is en geen hoge arbeidstevredenheid meer heeft gaat dit ten koste van de kwaliteit van het werk. Je hebt met zowel beroeps als vrijwilligers (parttimers) te maken. Beide groepen hebben niet altijd hetzelfde beeld over het werk. De beleving en motivatie wordt op ieders eigen manier ervaren. Uit de enquête blijkt dat 76,8% van de respondenten vindt dat er uitrukken zijn die je met 4 personen aan kunt. Op de vraag of een TS-4 voordelen biedt ten opzichte van de huidige 6 personen zie je dat dan 30,3% vindt dat het uiteindelijk ook voordelen oplevert. Op het moment dat je begint over veranderingen wordt het een stuk lastiger om het personeel te motiveren. De ervaring leert dat brandweermensen lang niet altijd openstaan voor veranderingen. Zekerheid is wat de klok slaat. Deze zekerheid is van levensbelang op het moment van uitruk. Je moet kunnen vertrouwen op elkaar en je moet weten waaraan je toe bent als je voor een grote klus staat. Dit wil niet zeggen dat je niet kunt veranderen. 69,7% van de respondenten vindt dat je de keuze van een TS-4 niet moet laten afhangen van de motivatie van het personeel. Maar als je het personeel dusdanig demotiveert kun je je afvragen wat dan het beste is. 39,4% vindt dat de bezetting van de tankautospuit uit 6 personen moet blijven bestaan. Als er definitief een keuze is gemaakt om met minder personeel op een tankautospuit uit te rukken moeten een aantal fundamentele aspecten uitgelegd moeten worden. Gerrit Kromhof Pagina 52 van 108

53 Hier zal een duidelijk verandermanagement beleid op afgestemd moeten worden. In de 8 fasen model van Kotter wordt dit mooi weergegeven. De impact van deze verandering op de cultuur en Cultuur Veranker de nieuwe benadering in de nieuwe cultuur Consolidatie Consolideer de verbeteringen in systemen, processen en structuur Urgente bevestigen Zonder gevoel van urgentie komt verandering niet op gang 8 Fasen model van Kotter Leidende coalitie Vorm een groep met invloed en drive Visie en strategie Ontwikkel een richtinggevende visie en realisatie strategie beleving van de medewerkers zal in goede banen geleid moeten worden. Zowel het management als het personeel zal met de weerstanden in de organisatie van de veranderingen en wijzigingen om moeten gaan. In het hele proces zullen de medewerkers en de informatietechnologie een grote rol spelen. Korte termijn successen Plan en realiseer zichtbare successen Draagvlak Creëer een breed draagvlak en ruim obstakels uit de weg Communicatie Communiceer de veranderings-visie in woord en gedrag Figuur 12. Fasenmodel van Kotter De veranderingen van het personeel komen met name terug in de fase communicatie en draagvlak. Het communicatieplan zoals in de bijlage is toegevoegd is hiervan onderdeel. Het draagvlak creëren en obstakels uit de weg ruimen is van groot belang. Dit zelfde geldt voor de korte termijn successen. Consequenties Overstap naar een TS-4 heeft zeker personele consequenties Verandering naar TS-4 zal niet door iedereen gedragen worden Er moet een goed en duidelijk communicatieplan komen waarin de visie en de missie duidelijk uitgedragen wordt Gerrit Kromhof Pagina 53 van 108

54 Consequenties voor vrijwilligers versus hun werkgevers. Inleiding Wat betekent een kleinere bezetting voor de vrijwilligers in relatie tot hun werkgever? Wordt dit beter of slechter? De consequenties worden in beeld gebracht in dit hoofdstuk. Om een aantal zaken te kunnen staven is ook gebruik gemaakt van het rapport Vinden en binden van vrijwilligers. Vrijwilliger versus werkgever. Op dit moment wordt er bij elk alarm overdag bij vrijwilligers korpsen veel mensen gealarmeerd voor een bezetting van een tankautospuit. In Almelo rukt overdag de beroeps uit en bij middel alarm wordt compleet Noord of Zuid gealarmeerd. Dit betekent dat 30 mensen gealarmeerd worden voor 6 functies. Als uit dit onderzoek zou blijken dat de tankautospuit ook met 4 personen kan uitrukken moet dit heroverwogen worden. Als er met minder mensen uitgerukt wordt, hoeven er uiteindelijk ook minder personen gealarmeerd te worden. Dit betekent dat een vrijwilliger minder vaak bij zijn werkgever weggeroepen wordt voor een calamiteit. Dus een mindere belasting en meer efficiëntie voor de werkgevers. In dit onderzoek is geen eigen onderzoek gedaan of werkgevers het belastend vinden om hun personeel beschikbaar te stellen voor de brandweer. Uit het rapport Binden en vinden vrijwilligers 12 blijkt dat de mening van werkgevers zowel positief als negatief zijn over het in dienst hebben van een vrijwilliger bij de brandweer. Positief is de houding en het gedrag van de brandweervrijwilliger binnen het bedrijf. De vrijwilliger moet diploma s halen voor de brandweer. Deze kunnen vaak ook gebruikt worden bij de werkgever. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de BHV organisatie. Vrijwilligers moeten bij de brandweer in geval van calamiteiten snel kunnen beslissen. Dit doen ze dan ook bij hun werkgever. Naast de positieve kanten zijn er ook negatieve kanten. Hierbij moet je denken aan werkonderbreking voor niet-spoedeisende klussen zoals wegdek reinigen en voor herbezetting aan de kazerne. Waar werkgevers steeds meer moeite mee hebben is dat hun personeel steeds vaker uit moet rukken voor de automatische meldingen. In 9 van de 10 keer is er niets aan de hand, maar men moet toch uitrukken. Dit gaat ten koste van het arbeidsproces en kost de werkgever geld. Arbeidsongeschiktheid door de brandweer is een aandachtspunt voor werkgevers. De werkgevers willen niet voor deze kosten opdraaien. Als je de nadelen van het in dienst hebben van vrijwilligers vergelijkt met de voordelen blijkt dat de meeste werkgevers tot de conclusie komen dat het in dienst hebben van vrijwilligers niet speciaal in hun voor- of nadeel werkt. Om dit beeld zo te houden is het van groot belang dat de brandweer voldoende aandacht besteedt aan relatiebeheer met de werkgevers. Als de huidige bezetting van brandweer Almelo voor de beroeps op 10 gesteld blijft betekent dat de vrijwilliger overdag steeds minder hoeft uit te rukken. Voor werkgevers is dit gunstig, de vrijwilliger zal dit waarschijnlijk niet zo ervaren. Daarnaast zal de belasting voor de vrijwilliger buiten kantooruren met het huidige aantal vrijwilligers ook minder worden. De ploeg samenstelling zou kleiner kunnen worden. Met hetzelfde aantal vrijwilligers betekent dit een lagere frequentie van de piketweek. Dit betekent dus meer nachtrust waardoor de werkgever van de vrijwilliger een goed uitgeruste werknemer op zijn werk krijgt. Consequenties Vrijwilliger hoeft minder vaak het werk bij de werkgever het werk te onderbreken Verhouding met werkgevers zal hierdoor verbeteren Werkgevers krijgen doordat er ook s nachts minder vaak uitgerukt wordt een fitte werknemer op het werk 12 Rapport: Vinden en binden van vrijwilligers bij de brandweer in 2005, DSP-groep BV Gerrit Kromhof Pagina 54 van 108

55 5.3 Financiële consequentie van 4 personen op tankautospuit (deelvraag 6) Inleiding In dit hoofdstuk wordt getracht om de financiële gevolgen van 4 personen op een tankautospuit in beeld te brengen. Als er met minder personen uitgerukt wordt zou je verwachten dat dit financiële voordelen op zal leveren. De ploegen kunnen kleiner worden en voor overdag geldt dat de beroeps meer met hun kantoortaak bezig kunnen zijn en minder uit hoeven te rukken. Even een rekenvoorbeeld: In Almelo is vorig jaar ongeveer 1000 keer uitgerukt met 6 personen. Gemiddelde duur van een uitruk stel ik even op één uur. Dit betekent 6000 uur aan uitrukken. Dit geldt dan zowel overdag als s avonds. Als er voor 80% uitgerukt kan worden met 4 man ( 800x 4 personen) betekent dit 3200 uur plus 200 uitrukken met 6 man(1200 uur) kom je totaal op 4400 uur. Een voordeel van 1600 uur, die verdeeld kan worden over de uitrukken waar minder personeel nodig is. Deze uitrukken variëren van tijdstippen. Een deel is tijdens kantooruren en een deel is buiten kantooruren. Je kunt dus niet stellen dat het voordeel 1 FTE is. Het theoretische voordeel is eenvoudig met een berekening zoals hierboven aan te geven. De praktijk is weerbarstiger en dit betekent dat je deze berekening niet zo over kunt nemen. Er zijn verschillende aspecten die mee spelen. Je kunt niet eenvoudigweg met minder personeel uitrukken en alles geregeld hebben. Als je met minder mensen uitrukt moet je ook procedures aanpassen. Daarnaast betekent een verandering van procedures dat opleidingen en oefeningen aangepast moeten worden, wellicht moeten er aanpassingen aan het uitrukvoertuig gedaan worden. Misschien moet je wel overgaan tot een ander voertuig. Dit kan betekenen dat de aanloopkosten uiteindelijk hoger komen te liggen en dat je het financiële voordeel pas over enkele merkt. Financiële consequenties van een TS-4 Om de financiële consequentie goed in beeld te brengen wordt hieronder een en ander verder uitgelegd. Het voordeel is ook sterk afhankelijk van het aantal uitrukken en de organisatievorm welke het korps heeft. Als je uitgaat van de berekening hierboven zal de winst bij 1000 meldingen dus 1600 uur zijn. Een korps dat op jaar basis 100 uitrukken heeft is de winst 160 uur. Bij 2000 uitrukken loopt het voordeel op tot 3200 uur (2000x6 = (1600 x 4= 6400 en 400 x 6 =2400 ). In onderstaand overzicht worden de aspecten die van belang zijn behandeld. Financiële consequenties personeel onderverdeelt per organisatievorm. o Beroeps/kazernering organisatie Afhankelijk van de grootte van het korps en het aantal kazernes of posten wat het korps heeft zal er onderscheid zijn in de mogelijkheden. Voor een kleine beroeps organisatie zal de winst met name gelegen zijn in een efficiency voordeel. Een aantal personen hoeft niet uit te rukken en kunnen aan hun kantoorfunctie blijven werken. Afhankelijk van het aantal uitrukken overdag kan dit voordeel flink oplopen. Voor bijvoorbeeld Almelo met totaal 1000 uitrukken op jaarbasis waarvan 338 overdag(2007), zal het voordeel op kunnen lopen tot 540 uur. Van de 338 neem je 80% voor de uitruk met 4 personen dit betekent 270 x 1 uur x 2 personen is totaal 540 uur. Voor een 24-uurdienst met één kazerne of post geldt dat je de minimumsterkte niet zo terug kunt brengen omdat je voorbereidt moet zijn op die calamiteiten waar 6 personen nodig zijn op een tankautospuit. Het voordeel van efficiency heeft eigenlijk alleen betrekking op de overdag situatie omdat je tijdens de wacht en slaapdiensten het personeel toch op de kazerne moet hebben voor alle calamiteiten die je met 4 personen niet kunt handelen. Voor een korps met meerdere kazernes kan het een overweging zijn om één tankautospuit met 4 personen uit te laten rukken en het volgende voertuig met 6 personen. Dit is het model wat in Dordrecht 13 onderzocht is. 13 De invloed van de bezetting van de 2 e tankautospuit op de kwaliteit van het brandweeroptreden Gerrit Kromhof Pagina 55 van 108

56 Uit dit onderzoek blijkt dat de burger het meest gebaat is bij een snelle opkomst van een kleinere (lees 4 personen) ploeg. Dit geldt onder de voorwaarde dat de opleidingen en oefeningen aangepast moeten worden. Met een dergelijke uitruk kun je af met minder personeel. Per dienst betekent dit dan 2 personen op de tankautospuit minder tegen een roosterfactor 4,3 14, zijn dit dus 9 personen. o o Vrijwillig organisatie met vrije opkomst Voor de vrijwilliger organisatie zou je met minder personen in een ploeg het werk kunnen doen. Als je voor elk alarm een compleet korps alarmeert is er weinig voordeel. Bij uitruk en alarmering op maat zou de winst bestaan uit kleinere ploegen en minder personeel op laten komen. In Nederland wordt voor een bezetting met vrije opkomst van een tankautospuit met vrijwilligers een percentage van 200 tot 300% gehanteerd voor de personele bezetting. Voor een TS-6 betekent dit dus 12 tot 18 personen. Voor een TS-4 is dit dan 8 tot 12 personen. Dit scheelt dus 4 tot 6 personen. Bij een calamiteit waar je dan een TS-6 nodig hebt zou je met deze bezetting tegen een probleem aan kunnen lopen omdat je dan onvoldoende slagkracht aan personeel hebt. Uit onderzoek 15 blijkt dat de opkomst overdag een steeds groter probleem wordt. Van de 248 gemeente die aan het onderzoek hebben deelgenomen geeft 20% aan dat de opkomst goed is. Daarentegen geeft 38% overdag een slechte opkomst heeft en 42% is neutraal. s Avonds hebben deze korpsen over het algemeen geen problemen. Beroeps/ vrijwillig organisatie met consignatiedienst Buiten kantooruren: Voor de combinatie beroeps/vrijwillig met een consignatiedienst zoals in Almelo het geval is, zou je de ploegen kleiner kunnen maken. In de huidige vorm zijn er ploegen van 8 personen waarvan 1 beroeps voor een specialistisch voertuig bij alarm naar de centrumkazerne gaat. Blijven 7 personen over voor 4 functies. Je kunt dan het aantal ploegleden verminderen tot 5 personen. Over 10 ploegen betekent dit een vermindering van 20 personen. Bij een calamiteit waarbij meer dan 4 personen nodig zijn kun je bij uitruk op maat ook een extra ploeg alarmeren. Tijdens kantooruren: Bij de combinatie beroeps/vrijwillig zoals in Almelo verzorgen de beroeps naast hun kantoortaak overdag tevens de uitruk. Hier is door met minder personen uit te rukken een efficiency voordeel te behalen zoals deze ook bij het beroeps/kazernering-model beschreven wordt. Dit voordeel in uren loopt op tot 540 uur. Financiële consequenties van aanpassen inzetprocedures o Er zijn bij de brandweer vele inzetprocedures. Al deze procedures zijn gebaseerd op een tankautospuit met 6 personen. Deze inzetprocedures zullen ingeval van een TS-4 aangepast moeten worden. Het aanpassen van deze inzetprocedures valt buiten de scope van dit onderzoek. Financiële consequenties van aanpassen opleidingen en oefeningen o Wat voor de inzetprocedures geldt, geldt ook voor opleidingen en oefeningen. Deze zijn gebaseerd op een TS met 6 personen. Het aanpassen van de opleidingen valt buiten de scope van deze opdracht. Het aanpassen van de opleidingen is een landelijke aangelegenheid en zal op een ander niveau opgepakt moeten worden. Voor wat betreft het oefenen kun je als je een pilot gaat draaien met een TS-4, oefeningen afstemmen op een TS-4 en de grenzen van wat kan en niet kan opzoeken. De financiële consequenties hiervan moeten verder worden uitgewerkt. 14 Algemeen erkend roosterfactor beroeps..leidraad Repressieve Basisbrandweerzorg, Vinden en binden van vrijwilligers bij de brandweer 2005 Gerrit Kromhof Pagina 56 van 108

57 Financiële consequenties aantal uitrukken met een extra tankautospuit o Als er met een TS-4 uitgerukt wordt moet er mogelijk eerder opgeschaald worden omdat je in een aantal gevallen dan onvoldoende capaciteit hebt. Brandweer Almelo had in maal een middelbrand. Dit betekent dan een uitruk met 2 tankautospuiten. Als op basis van de hypothese 80% van de uitrukken met een TS-4 kan betekent dit voor brandweer Almelo dat in 200 gevallen een extra tankautospuit moet uitrukken. Doordat er in alle andere gevallen met een TS-4 wordt uitgerukt wegen de financiële consequenties van een extra tankautospuit niet op tegen de uitruk met 4 personen. Consequenties tijdens kantooruren (beroeps en vrijwillig) o De consequenties voor het personeel overdag is dat er in een groot aantal gevallen minder personen hoeven uit te rukken. Voor de vrijwilligers betekent dit dat ze minder vaak overdag hoeven uit te rukken en hun werk moeten onderbreken. Werkgevers zullen hier blij mee zijn. Zij worden minder belast. Consequenties buiten kantooruren (beroeps en vrijwillig) o Deze consequenties zijn al benoemd bij de consequenties voor het personeel. Bedrijfsmatig gezien heeft een TS-4 dan voordelen omdat de belasting, denk hierbij onder andere aan de onderbroken nachtrust, minder gemaakt kan worden. Consequenties mbt ATW/ATB o De arbeidstijdenwet (ATW) en het arbeidstijdenbesluit(atb) hebben grote gevolgen voor het rooster van de brandweer. Door met 4 personen uit te rukken is het mogelijk om een deel van de gevolgen op te kunnen vangen. Dit geldt dan met name ingeval van de consignatiediensten. Door met minder personen uit te rukken creëer je mogelijk ruimte in het rooster. Dit zal nader onderzocht moeten worden en valt op dit moment buiten de scope van het onderzoek. Consequenties Beroeps/kazernering organisatie Afhankelijk van het korps is hier een efficiency slag te halen tot een vermindering van 10 personen per tankautospuit in de 24- uurdienst. Vrijwillig organisatie met vrije opkomst Vermindering van 2 personen per tankautospuit betekent maximaal 6 personen minder voor de organisatie. Beroeps/vrijwillig organisatie met consignatie Buiten kantooruren een TS-4 betekent 2 personen minder per ploeg. Bij 10 ploegen is dit 20 personen. Aanpassen inzetprocedures Valt buiten de scope van dit onderzoek Aanpassen opleidingen en oefeningen Valt buiten de scope van dit onderzoek Belasting personeel Bij minder uitrukken wordt het personeel ook minder belast. Gevolgen ATW/ATB Valt buiten de scope van dit onderzoek. Gerrit Kromhof Pagina 57 van 108

58 5.4 Veiligheid brandweerpersoneel en burgers Inleiding Als je met minder personen op een tankautospuit uitrukt hoe staat het dan met de veiligheid van het brandweerpersoneel en de veiligheid van de burger? Is de huidige kwaliteit gewaarborgd of wordt de kwaliteit een stuk minder en lopen we meer risico s. Is er een relatie tussen minder personeel op een tankautospuit en de veiligheid? In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de veiligheid voor zowel het brandweerpersoneel als dat van de burger. Veiligheid Uit eerste reacties van brandweerpersoneel kwam naar voren of uitrukken met 4 personen wel veilig is. De taakverdeling is anders dan met 6 personen. De eigen veiligheid staat natuurlijk altijd centraal. Veiligheid is nooit een discussie punt. Daar waar de situatie onveilig wordt treedt de brandweer niet op of wacht op de back-up de in de vorm van de opschaling die gealarmeerd wordt. Maar als we het nu hebben over veiligheid waar hebben we het dan eigenlijk over. Het brandweervak behoort nog steeds tot één van de meest onveilige beroepen. Jaarlijks vallen er slachtoffers onder het brandweerpersoneel. In opleidingen en oefeningen wordt veiligheid bij wijze van spreken met een moker ingeslagen en toch gaat het telkens fout. Leert de brandweer van haar fouten? Onlangs is een duiker verongelukt terwijl er een groot aantal aanpassingen geweest zijn aan opleidingen, oefeningen en materieel. Toch zijn ongevallen dus niet uit te sluiten. Over welke veiligheid hebben het dan eigenlijk? Is het gevoel van onveiligheid terecht of is het meer dat elke verandering even het gevoel van onveiligheid geeft. Bij de politie is jaren geleden een discussie gevoerd of men met 2 personen of alleen kon surveilleren. Men had het gevoel dat één agent alleen op pad toch wel heel onveilig was. In Amerika is bijna elke agent alleen. Waar hebben we het nu dan over? Is het werkelijk onveilig of is er een gevoel van onveiligheid? Blijkt wel dat dit een lastige discussie is. Terug naar de veiligheid bij de brandweer. Veiligheid staat bij de brandweer hoog in het vaandel. Tijdens de opleidingen en oefeningen is veiligheid het belangrijkste punt bij de brandweer. Het is van groot belang om de gevaren in te kunnen schatten en hierdoor veilig op kunt treden. Of je nu met 4, 6 of 8 personen uitrukt of met een hele compagnie het motto is Weet wat je doet. Ken uw sterke, maar ken ook uw zwakke plekken. Als je je zwakte onderkent, neem je geen risico en schaal je op. Dit betekent dat je de klus alleen niet aan kunt en hulp nodig hebt. Schroom niet om een hulpaanvraag te doen als je een klus niet aan kunt. Collega s uit het veld gaven in de interviews aan dat ze overtuigt zijn dat elke klus uit te voeren is met 4 personen op een tankautospuit. Als je maar op tijd opschaalt als voor deze eenheid de klus te groot is of wordt. Dit vraagt natuurlijk een gedegen opleidingen, kennis en de ervaring. Deze laatste maakt het ook weer lastiger want ervaring moet je opdoen en de beste leermeester is de praktijkervaring. Hiervan heb je niet zoveel mogelijkheden. Uit de enquête blijkt dat 48% zich zorgen maakt dat bij een kleinere bezetting het personeel onverantwoorde risico s zal gaan nemen. 42% is het hier niet mee eens. 63,8% denkt dat uitrukken met 4 personen ten koste gaat van de veiligheid van het brandweerpersoneel. Dit betekent dat je tijdens opleiding en oefeningen hier duidelijkheid over moet geven. Hierbij moet je dan denken aan een redding met een te kleine ploeg of zonder back-up. Uit het onderzoek van brandweer Dordrecht 16 blijkt dat bij een scenario van een brand met slachtoffers in de binnenstad op de eerste verdieping van een ouder woon/appartementengebouw, dat naast het tijdsaspect zeker ook de kwaliteit van de leiding/bevelvoerder en werkwijze een rol spelen bij de inzet van een dergelijke calamiteit. Uit de aanbeveling blijkt dat bij aangepaste opleiding en oefening, de burger het meest gebaat is bij een snelle opkomst van een tweede voertuig met 4 personen. Hieruit blijkt ook weer dat je wel opgeleid en geoefend moet worden om de klus op te pakken. 16 Invloed van de bezetting van de tweede tankautospuit in Dordrecht op de kwaliteit van het brandweeroptreden, februari Gerrit Kromhof Pagina 58 van 108

59 Is de veiligheid van de burgers bij uitrukken met 4 personen gegarandeerd? Er zullen altijd incidenten overblijven waarbij een uitruk met 4 personen onvoldoende is. Er zal dan opgeschaald moeten worden. Als de veiligheid op enigerlei wijze in het geding is zal de brandweer moeten besluiten om in plaats van offensief 17 op te treden over te stappen op defensief 18. Op het moment dat er back-up is geregeld en opgekomen is kan men offensief te werk gaan. Deze back-up kost mogelijk tijd, wat dan ten koste van een snelle redding door de brandweer. Voordat gestart kan worden met de redding moet er dus een extra ploeg bijkomen. Er zijn een aantal mogelijkheden om de back-up te regelen. Als je back-up regelt moet je wel weten waarvoor je iets regelt. Er zullen dus duidelijke procedures en protocollen moeten komen. Hierbij speelt de centralist die de melding aanneemt een hele belangrijke rol. De inschatting of één voertuig voldoende is of niet wordt in 1 e instantie aan de hand van de melding ingeschat. Daarnaast is de plaatselijke bekendheid van bevelvoerder van groot belang in het verdere traject van opschaling. Verder speelt natuurlijk het tijdsaspect een rol. Hoe snel moet de back-up er zijn? In de enquête is de vraag gesteld of de back-up maximaal 3 minuten mag duren. 33,1% Geeft aan dat dit te lang duurt. Overige respondenten vinden dit acceptabel. Mogelijkheden voor back-up - personele aanvulling met een dienstauto o aanvulling van 2 manschappen met prio 2 19 ter plaatse laten komen - aanvulling met een tankwagen o ivm waterwinning kun je een tankwagen laten komen en het personeel verder inzetten als aanvulling op de tankautospuit - uitrukken met gecombineerde tankautospuit/hoogwerker o een nieuw voertuig gaan gebruiken waarbij je de hoogwerker combineert met de tankautospuit. Op deze manier heb je weer 6 personen - aantal taken bij de politie neerleggen. o Bluswatervoorziening door de politie laten regelen. Opzetstuk, aantal slangen en kaarten waarop de ondergrondse brandkranen staan vermeld in de kofferbak van een politieauto leggen. Politie is toch meestal als 1 e ter plaatse en kunnen de watervoorziening vast klaarmaken. Conclusie Uit de interviews en de enquête is gebleken dat de veiligheid wel een item is maar dat het algemene beeld is dat als de procedures en protocollen goed zijn afgestemd en opgevolgd worden dit mogelijk geen gevolgen heeft voor de veiligheid. Regel op tijd de back-up. Redding (veiligheid) voor de burger kan vertraging oplopen door te wachten op de back-up. 17 Offensief betekent dat je voor een binnenaanval kiest door een aanvalsploeg met ademlucht 18 Defensief betekent dat je de brand opwacht en dan gaat bestrijden. 19 Prio 1 is spoedeisend met zwaailicht en sirene. Prio 2 is niet spoedeisend maar wel ter plaatse komen Gerrit Kromhof Pagina 59 van 108

60 5.5 Gevolgen voor opkomende tankautospuiten en peloton/compagnie (deelvraag 7) Inleiding In de leidraad brandweercompagnie 20 is een filosofie ontwikkeld hoe de brandweer in omstandigheden van rampen en grootschalig optreden haar werk moet doen. Op het moment dat onder deze omstandigheden opgetreden moet worden zijn de calamiteiten groot en daarbij zijn het over het algemeen langdurige inzetten. In dit hoofdstuk wordt een antwoord gegeven op de gevolgen van als de bezetting van de tankautospuit zou verminderen. In 1 e instantie wordt de brandweercompagnie behandeld en hierna de opkomende tankautospuiten. Filosofie brandweercompagnie De brandweercompagnie is gebaseerd op de volgende basisgedachten (filosofie) waarbij men de eerste 8 uur zelfstandig en self-supporting op moet treden: 1. geïntegreerde uitvoering van taken (technische hulpverlening/redding en brandbestrijding) 2. soepele opschaling 3. materieelfilosofie 4. hulpverleningsfilosofie 5. brandbestrijdingsfilosofie 6. logistieke randvoorwaarden 7. landelijke uniformiteit 8. standaard operationele prestaties. Zoals uit bovenstaande blijkt zijn hierover landelijk afspraken gemaakt. Dit betekent dat we ons moeten conformeren aan de basis principes van de Leidraad Brandweercompagnie. De basis gaat uit van een standaard tankautospuit met 6 personen bezetting die ingezet kan worden voor brand en hulpverlening. Als een brandweerpeloton of compagnie ingezet worden zijn dit inzetten die over het algemeen lang duren. Het zijn calamiteiten die over een grotere oppervlakte plaatsvinden en waarbij over een grote lengte en breedte het vuurfront bestreden moet worden. Gezien de filosofie van de leidraad en de calamiteiten waarvoor een brandweercompagnie komt te staan, is het niet verstandig om met een bemanning van 4 personen uit te rukken. Uit de enquête blijkt dan bijna 80% van de respondenten ook vindt dat de bezetting van een tankautospuit bij optreden in pelotons- of compagnieoptreden uit 6 personen moet bestaan. In de leidraad gaat men uit van landelijke uniformiteit, standaard voor operationele prestatie en de filosofie voor brand, hulpverlening en logistieke voorwaarden. Dit alles is gebaseerd op een standaardbezetting van de tankautospuit. Het hoeft in de opschaling ook geen probleem te zijn om voor deze calamiteiten de bezetting van de tankautospuit van 4 personen uit te breiden naar 6 personen. Dit heeft onder andere te maken met de opkomsttijden. Bij inzet van een peloton en/of een brandweercompagnie gelden niet de brandweerzorgnormen zoals deze in de leidraad basisbrandweerzorg genoemd wordt. Omdat hiervoor andere normen gelden kan het ook langer duren voordat wordt uitgerukt. Je hebt dan over het algemeen voldoende tijd om een grotere groep personeel alarmeren zonder de tijdsdruk die je hebt in de brandweerzorgnorm. 20 Leidraad Brandweercompagnie 1996 Gerrit Kromhof Pagina 60 van 108

61 De slagkracht die je nodig hebt in de brandweercompagnie heb je afhankelijk van het incident soms ook nodig bij kleinere klussen en de vraag rijst dan of de opkomende voertuigen volledig bemenst moeten zijn. De meningen van de respondenten lopen hierover uiteen. Uit het onderzoek blijkt dat 70% respondenten vindt dat bij opschaling de 2 e tankautospuit volledig bemenst moet zijn. Daar waar opschaling nodig is, is er ook daadwerkelijk iets aan de hand en moet je voldoende personen hebben om de klus te handelen. Brandweer Dordrecht heeft een aantal scenario s getest met verschillende bezettingen van de tankautospuit. Brandweer Dordrecht is naar aanleiding van hun onderzoek 21 tot de conclusie gekomen dat een kleinere bezetting voor het 2e voertuig het beste voor de burger is. In Engeland (4 personen)en Zweden (5 personen) werkt men ook met minder personen op de tankautospuit. Uit onderzoek blijkt dat Engeland met 4 personen op een tankautospuit werkt. Dit geldt dan voor elk voertuig. Bij opschaling komen ook de opkomende voertuigen met 4 personen. De brandweerorganisatie in Engeland is dan ook volledig ingericht om op deze wijze op te treden, waarbij de opleidingen en oefeningen hierop zijn afgestemd. Conclusie Opkomende voertuigen en het optreden in een compagnie kunnen gezien de opkomsttijden vooralsnog een bezetting hebben van 6 personen Voor Nederland is nader onderzoek nodig om met de 2 e tankautospuit met 4 personen uit te rukken. Het is van zoveel factoren afhankelijk dat dit onderzoek buiten de scope valt van dit onderzoek. 21 Invloed van de bezetting van de tweede tankautospuit in Dordrecht op de kwaliteit van het brandweeroptreden, februari Gerrit Kromhof Pagina 61 van 108

62 5.6 Consequenties opleiding, oefening en kwaliteit van het personeel (deelvraag 8) Inleiding Een verandering in de bezetting van de tankautospuit heeft consequenties voor de opleidingen, oefeningen en mogelijk kwaliteit van het brandweerpersoneel. Deze consequenties vallen buiten de scope van het onderzoek. Dit hoofdstuk is bedoeld om een aantal aspecten van deze consequenties te benoemen. De implementatie van de verandering valt buiten de scope van dit onderzoek Opleidingen brandweerpersoneel Zoals al in de inleiding is geschreven dateert de huidige inzetprocedure met 6 personen al vanaf de jaren 90 vorige eeuw. Deze 6 personen kunnen nagenoeg voor elke calamiteit ingezet worden en is dit personeel onvoldoende wordt er opgeschaald met een volgend voertuig. Het is niet eenvoudig op korte termijn de opleidingen te herzien. Navraag bij het NIFV leert ook dat men nog niet bezig is met het aanpassen van de opleidingen. Men geeft aan dat de vraag vanuit het veld moet komen om opleidingen aan te passen. De discussie over de bezetting van de tankautospuit begint op gang te komen. Er komen op korte termijn vakdagen om hierover te discussiëren. Daar komt bij dat er nog steeds calamiteiten en inzetprocedures zijn waarbij er met 6 personen opgetreden moet worden. Er zal een onderscheidt gemaakt moeten worden voor wat betreft de inzetprocedure. Nu is de standaard bemensing 6 personen, maar er zal op maat uitgerukt moeten worden. Dit zal in de opleidingen meegenomen moeten worden. Dit vraagt zowel van de opleidingsinstituten als van het brandweerpersoneel enige creativiteit en flexibiliteit om alles weer aan te passen aan een TS Oefeningen brandweerpersoneel Wat voor opleidingen geldt, geldt in feite ook voor het oefenen. We oefenen al jaren in dezelfde systematiek en structuur. Er is wel een nieuwe Leidraad Oefenen waarbij competentie gericht oefenen een grote rol speelt, maar er worden nog hoofdzakelijk oefeningen geschreven voor tankautospuit met 6 personen. Op het moment van gewijzigde opleidingen zal oefenen dit direct moeten volgen. Voor het aanpassen van de oefensystematiek hoef je als korps niet te wachten op landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de opleidingen. Men kan op lokaal en regionaal niveau gaan oefenen met een TS-4. Op deze wijze kun je ervaring opdoen en weet je welke klussen je met een TS-4 aan kunt Kwaliteit brandweerpersoneel Kwaliteit korps Uitgangspunt is dat aan de kwaliteit van het brandweerpersoneel en materieel niets zal veranderen. Er zal zelfs een verbetering te zien moeten zijn aangezien er efficiënter en effectiever personeel ingezet zal worden. Uiteindelijk zal de burger dit ook moeten merken in de zin dat er bij een klein incident geen overtollig personeel loopt. Voor het brandweerpersoneel zal de kwaliteit moeten toenemen. Een kleinere bezetting vraagt van de bezetting een andere houding. De gedachte leeft misschien dat je met minder hetzelfde moet doen. Deels is dit zo omdat je als je met een TS-4 uitrukt je in eerste instantie met minder personeel voor een klus staat. Dit vraagt een gedegen opleiding en een professioneel gedrag. Gerrit Kromhof Pagina 62 van 108

63 Kwaliteit dienstverlening Kwaliteit van de dienstverlening zal moeten toenemen. De burger, onze klant, zal het moeten merken dat zowel in de repressie als ook voor de kantoortaak de dienstverlening toe zal nemen. Bij uitrukken van 4 personen zal het imago sterk kunnen verbeteren. Nu is het met 6 personen uitrukken naar een calamiteit. We stormen met 6 personen uit een tankautospuit voor een prullenbak die in brand staat, die mogelijk in je eentje kunt blussen. Meermalen wordt door de uitrukbezetting meegemaakt dat er commentaar komt op het feit dat je met zoveel mensen uitrukt voor een dergelijk kleine brand. Dit beeld geeft een negatief imago. Als je het beeld kunt verbeteren door met minder personen naar een kleine klus te gaan zal het imago verbeteren. Dit betekent dus maatwerk leveren. Voor wat betreft de dienstverlening ten aanzien van de kantoortaak zal verbetering op treden doordat er minder uitgerukt wordt de continuïteit van het kantoorwerk toe zal nemen. Consequenties Hoewel de opleidingen en oefeningen buiten de scope vallen van dit onderzoek is toch getracht om wel een richting aan te geven. Het zijn aspecten waar rekening mee gehouden moet worden. Als besloten wordt om uit te rukken met een TS-4 zullen de opleidingen en oefeningen aangepast moeten worden. Dit vraagt een landelijke aanpak. Op lokaal en regionaal niveau kan men starten met experimenten met TS-4 TS-4 betekent een betere effectiviteit en efficiency 5.7. Samenvatting. Per hoofdstuk is er een korte samenvatting met consequenties gegeven. In deze samenvatting geef ik de rode draad uit voorgaande hoofdstukken. Op de vraag van de brandweer uitrukken met 4 personen op een tankautospuit kan bevestigend worden geantwoord. Het kan, mits...! Door met 4 personen uit te rukken zullen er minder werkonderbrekingen zijn voor vrijwilligers en beroeps in combifuncties. Naast de financiële voordelen en de verbetering van de effectiviteit en efficiency zijn er ook aandachtpunten die opgelost moeten worden. Hierbij moet je denken aan procedures, protocollen, opleidingen en oefeningen afgestemd op een TS-4. De veiligheid van het personeel en de burger spelen een grote rol in de discussie van een TS-4. Als de back-up goed is geregeld kan het personeel veilig optreden. Er blijven op dit moment calamiteiten die door een TS-6 moeten worden uitgevoerd. Hierbij met je denken aan bijstand en optreden in peloton of compagnie verband. Er is op dit moment onvoldoende ervaring om hiervoor ook de TS-4 te gebruiken. Door hiermee te experimenteren en deze te evalueren krijg je een beeld of uiteindelijk de TS-4 hiervoor ook gebruikt kan worden. Dit betekent dat heel brandweer Nederland overstapt op een TS-4. Het is nu te prematuur om in dit onderzoek hierover een uitspraak te doen. Gerrit Kromhof Pagina 63 van 108

64 Gerrit Kromhof Pagina 64 van 108 TS-4 als speerpunt!

65 Hoofdstuk 6. Uitwerking van drie scenario s De hypothese is het startpunt geweest van de analyse. Met behulp van onder andere interviews, literatuuronderzoek, een enquête en ervaringen vanuit het buitenland komen na een analyse een drietal scenario s naar voren. Hoofdstuk 6 staat in het teken van de uitwerking van deze scenario s. Dit zijn de scenario s voor een TS-3, TS-4 en TS-5. Er zal per scenario een uitwerking gemaakt worden met daar waar nodig een onderverdeling Uitwerking scenario TS-3 Inleiding In dit hoofdstuk wordt getracht een beeld te geven van de ontwikkelingen en de mogelijkheden van een tankautospuit of snelle interventie voertuig (SIV) met 3 personen. In Nederland wordt er voor zover bekend niet uitgerukt met een TS-3. Je hoort wel eens dat men met 3 personen op een tankautospuit uitrukt omdat er onvoldoende personeel is opgekomen maar dit is dan ook een hoge uitzondering. In Delft 22 heeft men een SIV( snel interventie voertuig) waar men met 4 personen mee uitrukt. Het is een voertuig die ingezet kan worden bij (kleine) branden en kleine hulpverlening. Het wordt bemenst door 4 personen. Het voertuig heeft 500 liter water en heeft de beschikking over klein redgereedschap in het kader van de hulpverlening. Het voertuig kan in de smalle straten van Delft sneller ter plaatse zijn dan de normale tankautospuit. In principe rijdt een SIV altijd met een daaropvolgende tankautospuit Mogelijkheden van een TS-3 of SIV-3 (Snelle Interventie Voertuig). Voor brandweerorganisaties met een kleine beroepskern en hoofdzakelijk vrijwilligers kan het aantrekkelijk zijn de mogelijkheden nader te onderzoeken. Met een SIV- 3 kun je snel uitrukken. Die korpsen die een kleine beroepsbezetting hebben voor kantoortaken kunnen gebruik maken van deze mensen om overdag een soort piketdienst te draaien.. Met de SIV-3 kan dan met beroeps uitgerukt worden zonder dat de vrijwilligers overdag gealarmeerd worden. Deze kunnen dan gewoon bij de werkgever blijven werken en komen alleen bij die calamiteiten die groter zijn. Dit is naar werkgevers toe goed uit te leggen dat de vrijwilligers voor een automatisch alarm of een prullenbak/containerbrand hun werkplek niet moeten verlaten. De bezetting van een SIV-3 kan een snelle verkenning afronden, daarnaast kan deze eenheid goed ingezet worden bij automatische meldingen. Men is snel ter plaatse en kan een 1 e verkenning doen en kijken of er iets aan de hand is. Als er daadwerkelijk iets aan de hand is kan men opschalen. De bevelvoerder zou samen met een manschap met ademlucht nog kunnen starten met een blussing met de aanwezige kleine blusmiddelen of met de inhoud van de tank (500 liter). Op deze wijze is deze ploeg heel beperkt. Aangezien de back-up moet komen van de 2 e tankautospuit is de kans groot dat dit te lang duurt. De bevelvoerder moet een keuze maken. Of hij gaat verkennen of sluit aan bij de manschap om als redploeg te fungeren. Uitruk met SIV-3 Voordelen Snelle 1 e verkenning Uitrukken naar kleine branden zonder verdere gevaren 1 e verkenning bij automatische melding waardoor de belasting voor de rest van het personeel minimaal is. Nadelen Heel beperkt in inzetmogelijkheden Bij werkelijk incident altijd gevolgd door tankautospuit Geen redding uit kunnen voeren er is geen snelle back up. Samenvatting 22 Rapport Van 6 naar 4 van P. Huls april 2004 Gerrit Kromhof Pagina 65 van 108

66 De mogelijkheden van een SIV-3 zijn heel beperkt. Als er een technische voorzieningen komt om de waterlevering te garanderen zou een SIV-3 haalbaar zijn. In Zweden loopt een onderzoek naar de techniek van de automatische waterlevering van de pomp inclusief beveiligingen. In het SIV heeft een watervoorraad van 500 liter met een hogedrukstraalpijp met 75l/min. Hiermee kan dan een binnenaanval en redding gedurende 6 a 7 minuten uitgevoerd worden. Als hierbij gebruik gemaakt wordt van de nieuwe technieken en mogelijk nog te ontwikkelen technieken kunnen deze 6 a 7 minuten heel effectief gebruikt worden maar de ploeg is beperkt in haar mogelijkheden. Voor de eerste verkenning na een automatisch alarm kan de SIV-3 goed gebruikt worden. Bij een echte calamiteit moet er ten allen tijde een back-up geregeld zijn Uitwerking scenario TS-4 Inleiding In dit hoofdstuk beschrijft de mogelijkheden van het uitrukken met 4 personen. Naast de problematiek zal ook gekeken worden naar oplossingen om een aantal knelpunten op te lossen. De uitkomsten van de interviews en de enquête zullen betrokken worden bij de (on)mogelijkheden. Naar aanleiding van de interviews geeft een aantal respondenten aan dat elke uitruk met een TS-4 mogelijk is. Uit de enquête blijkt dat er zeer zeker uitrukken zijn die met 4 personen uitgevoerd kunnen worden. Dit gaat echter niet zonder slag of stoot. Er zullen een aantal zaken goed geregeld moeten worden. Hierbij moet je denken aan opleidingen, oefeningen en de verschillende (inzet)procedures. Hierna worden een aantal mogelijkheden gegeven om met een TS-4 uit te rukken. Per mogelijkheid worden de voor- en nadelen benoemd Uitruk met 4 personen met aanvulling van een tankwagen (2 pers.). De bluswatervoorziening door middel van ondergrondsebrandkranen waarbij gebruik gemaakt wordt van drinkwater staat al lange tijd ter discussie. Een mogelijke oplossing zou kunnen zijn door in plaats van ondergrondsebrandkranen gebruik te maken van een tankwagen met 15 m3 water. De tankautospuit rukt na een alarmering uit met 4 personen. Dit voertuig wordt dan direct gevolgd door een tankwagen met 2 personen. Bij aankomst van de tankwagen schuift deze achter de tankautospuit en voorziet met een enkele vulslang de tankautospuit. De voorzieningen op zowel de tankautospuit en de tankwagen moeten zo uitgevoerd worden dat de pompbediener van de tankautospuit zelf de handelingen kan verrichten om water uit de tankwagen te krijgen. Deze handeling moet hij dus zelf kunnen verrichten en moet binnen 30 seconden gerealiseerd zijn. De chauffeur en de bijrijder van de tankwagen zorgen voor de aanvulling op de tankautospuit en staan bij aankomst direct ter beschikking van de bevelvoerder. Uit onderzoek van Y. Suurenbroek 23 blijkt dat 90% van de branden geblust kan worden met een hoge druk blussing. Het waterverbruik van een hoge-druk blussing is bij 2 stralen hoge druk 250 l/min. Uit de standaard brand blijkt dat een gemiddelde brand binnen een 30 minuten onder controle moet zijn en brandmeester gegeven kan worden. Om een half uur te kunnen blussen is dus 30 x 250 liter= 7500 m3 water nodig. Bij een watertank van 15 m3 kun je met 2 hoge druk slangen een uur blussen. Bij 2 stralen lagedruk is het waterverbruik per minuut 500 liter. Dit betekent een blussing van 30 minuten. In de tussentijd kan dan gebruik gemaakt worden van grootwatertransport vanaf een secundaire bluswaterwinplaats. Voor een binnenaanval is meestal 15m3 niet nodig, voor een brand op een snelweg of bos/bermbranden komt de surplus goed van pas. Het is echter op dit moment niet met zekerheid te stellen welke hoeveelheid water nu precies nodig is om een brand te blussen. Uit literatuuronderzoek en interviews is dit niet vast komen te staan. Dit komt mede door het feit dat geen enkele echte brand gelijk is aan een andere of een vorige brand. Het meesturen van een tankwagen met de tankautospuit in die gevallen waar het gaat om een echte brand zoals bijvoorbeeld een slaapkamerbrand of keukenbrand is een oplossing. 23 Rapport SAHARA van Ynsight april 2007 Gerrit Kromhof Pagina 66 van 108

67 In dit geval zal de inhoud zoals blijkt uit het onderzoek van Suurenbroek in ieder geval minimaal 15 m3 moeten zijn. Het voordeel van een tankwagen ten opzichte van de vaste punten voor een brandkraan is dat de tankwagen heel mobiel is. Hij kan bij wijze van spreken direct achter een tankautospuit geparkeerd worden en aangekoppeld worden. Als je voor een 15 m3 tankwagen kiest heb je zowel voor de hoge druk als voor de lage druk voldoende water. Pas je hierbij ook nog nieuwe blustechnieken toe hoeft de waterwinning met een tankwagen geen enkel probleem te zijn. Veiligheid. Het personeel van de tankwagen dient als aanvulling op de tankautospuit. Hierdoor houdt je dezelfde inzetprocedures als nu. Bij gelijktijdig uitrukken is de back-up binnen de 30 seconden geregeld. Almelo heeft ongeveer 3500 brandkranen. De kosten voor brandkranen zijn: Onderhoud (nat onderhoud per jaar 28,- tarief 2008) ,- Aanpassing nieuwe brandkranen per jaar 20 stuks à 600, ,- Personeelskosten medew.ww ,- Dit is dus totaal ,- Naast de structurele jaarlijkse kosten heb je ook te maken met incidentele kosten voor de diverse projecten. Binnen afzienbare tijd een investering voor de aanleg van nieuwe brandkranen in ontwikkelingsgebieden zoals Leemslagen en Almelo NoordOost. Hier moeten per wijk ongeveer 100 brandkranen aangelegd worden. Dit betekent een investering van ,- voor 200 brandkranen. De aanschaf van een tankwagen kost ongeveer ,- Bij een afschrijving over 10 jaar kost een tankwagen ,- per jaar. Dit is op jaarbasis ,- aan afschrijving en ,- (bij een rentepercentage van 5%). Omschrijving Geraamde kosten/baten Kosten Afschrijving 3 tankwagens ,- Kosten van brandkranen die noodzakelijk zijn op strategische plaatsen ,- Jaarlijkse kosten bij geen gebruik brandkranen ,- Geen uitgaven aan: Geen onderhoudskosten ,- Geen kosten medewerker bluswatervoorziening ,- Geen jaarlijks aanleg nieuwe brandkranen, vervanging van kapotte brandkranen e.d ,- Besparing in de jaarlijkse huidige kosten Eenmalige kosten/besparing Opleiding 10 vrijwillig chauffeurs (kosten) ,- Niet aanleggen van nieuwe brandkranen in projectgebieden Leemslagen en NoordOost (200 brandkranen à 600,-) (besparing) ,- Vanuit financieel oogpunt biedt een tankwagen uiteindelijk een financieel voordeel t.o.v. de brandkranen. Gerrit Kromhof Pagina 67 van 108

68 Uitruk met 4 personen met aanvulling van een tankwagen met 2 personen. Voordelen Nadelen Je kunt met TS-4 uitrukken en tankwagen is de back-up Je kunt in grote lijnen huidige inzetprocedures in stand houden Je maakt geen gebruik te maken van drinkwaterleidingnet Aanschaf tankwagens van huidige kosten brandkranen Systeem moet geoefend worden Tijdsaspect aanschaf tankwagens en rijtraining Extra voertuig in de uitrukgarage Je moet waarschijnlijk op aantal plekken brandkranen houden, extra kosten Motivatie van personeel wat altijd te laat komt Uitruk met 4 personen met aanvulling van 2 personen met dienstauto. Met dit systeem ruk je met 4 personen uit met de huidige tankautospuiten met 6 zitplaatsen. Bij het consignatiemodel en het vrije instroommodel kan deze optie een snellere uitruk betekenen. Je niet hoeft te wachten op de 5 e en 6 e persoon die in de tankautospuit mee moeten. De 2 personen die verder vanaf de post wonen hebben een langere rijtijd nodig om de post te bereiken. Dit is afhankelijk van hun woonlocatie, maar loopt op tot maximaal 1 minuut. Deze 2 personen rukken uit met een dienstauto (met prio2 24 ) naar het uitrukadres. De gehele ploeg wordt gealarmeerd en voor die inzetten zoals ze in de bijlage zijn benoemd kan een dienstauto met 2 personen nakomen. De taken van deze nakomende ploeg kan bestaan uit de waterwinning gereedmaken of direct ter aanvulling van de tankautospuit en ten dienste van de bevelvoerder. Uit onderzoek blijkt dat de dienstauto tussen de 60 en 90 seconden na de aankomst van de tankautospuit ter plaatse is. Voor een beroepsorganisatie zou je dit model toe kunnen passen vanuit efficiency oogpunt. Als er daadwerkelijk iets aan de hand is laat je ter aanvulling op de tankautospuit 2 personen na komen met een dienstauto. Uitruk met 4 personen met aanvulling van 2 personen met dienstauto Voordelen Nadelen Je kunt met TS-4 ingeval consignatie of vrije instroom sneller uitrukken Efficiency voor een beroeps organisatie Je kunt in grote lijnen huidige inzetprocedures in stand houden Systeem moet geoefend worden en duidelijke afspraken moeten gemaakt worden Aanschaf dienstvoertuig en rijtraining Extra dienstvoertuig in de uitrukgarage Uitruk met 4 personen en politie waterwinning laten verzorgen. Als het gereedmaken van de waterwinning een probleem is zou je deze taak mogelijk ook bij de politie neer kunnen leggen. De politie is meestal eerder ter plaatse dan de brandweer. Ze kunnen reeds verkennen en een aanvang maken met het afleggen op een ondergrondsebrandkraan. Als dit een reële optie is moet dit verder met de politie besproken worden. Deze mogelijkheid wordt op dit moment niet verder meegenomen in dit onderzoek Uitruk met gecombineerde tankautospuit/hoogwerker. Er zijn ontwikkelingen op het gebied van een gecombineerde tankautospuit/hoogwerker. Dit voertuig heeft plaats voor 6 personen en kan dus de taken uitvoeren die normaal gesproken uitgevoerd worden door een tankautospuit bemanning. Uit onderzoek is gebleken dat brandweer Dordrecht ook deze mogelijkheid onderzoekt. 24 Prio 1 is spoedeisend met zwaailicht en sirene. Prio 2 is niet spoedeisend maar wel ter plaatse komen Gerrit Kromhof Pagina 68 van 108

69 Met de gecombineerde tankautospuit/hoogwerker kun je zowel een redding op hoogte verrichten als ook bij een brand redden en blussen. In dit geval bespaar je de mensen van de hoogwerker. Dit betekent wel weer dat je met 6 personen uit moet rukken. Ingeval van consignatiediensten biedt een gecombineerde tankautospuit/hoogwerker niet direct voordelen om sneller uit te kunnen rukken. Je moet wachten tot de 6 e persoon aanwezig is. Het voordeel voor de beroeps/gekazerneerde organisaties is dat je de minimale bezetting terug zou kunnen brengen. Er zijn ontwikkelingen op dit gebied maar voor de korte termijn valt dit op moment buiten de scope van dit onderzoek. Uitruk met gecombineerde tankautospuit/hoogwerker Voordelen Nadelen Je kunt met 6 personen uitrukken Efficiency voor een beroeps organisatie. Geen bemensing voor Hoogwerker nodig Je kunt in grote lijnen huidige inzetprocedures in stand houden Nog geen duidelijk beeld van de ontwikkeling mbt dit combivoertuig. Aanpassen inzetprocedures Opleiding bevelvoerder aanpassen Uitrukken met alleen maar tankautospuit met 4 personen. Uitrukken met een TS-4 is eigenlijk gelijk aan het Engelse 25 systeem. In het onderzoek is de situatie van Liverpool meegenomen waaruit blijkt dat de ervaring in Liverpool met een TS-4 is goed. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat bij een grotere calamiteit andere tankautospuiten opgeroepen worden ter ondersteuning. Het aantal keren dat deze ondersteuning nodig is, is zo minimaal dat men ook niet overweegt om op een ander systeem over te stappen. De meeste calamiteiten kunnen met een TS-4 afgewerkt worden. In Nederland wordt op een aantal plekken met een TS-4 uitgerukt. Delft heeft een klein voertuig voor snelle inzet. In Utrecht loopt een proef voor de vrijwilligersposten Vleuten- Haarzuilens, De Meern en Zuilen. De TS-4 is hier bedoeld om sneller uit te kunnen rukken. Als er 6 personen tegelijkertijd op de post komen wordt er met 6 personen uitgerukt. Brandweer Brunssum experimenteert ook met een TS-4 binnenkort zal dit geëvalueerd worden. Als gekozen wordt voor alleen maar uitrukken met TS-4 moet het Nederlandse inzet- en uitruksysteem aangepast worden. Alle opleidingen en oefensystematiek zal moeten veranderen. Dit geldt dan voor zowel de basisbrandweerzorg als ook het grootschalig optreden in pelotons of compagnies verband. Uit de enquête blijkt dat er een gevoel van onveiligheid optreedt bij uitrukken met een TS-4. Dit betekent dat je dit gevoel weg moet nemen door te zorgen dat er snel back-up geregeld wordt. Als de Leidraad Brandweerzorg gehanteerd wordt betekent dat de dekking van alle brandweerposten opnieuw tegen het licht gehouden moet worden. Op dit moment is er onvoldoende ervaring met een TS-4. De proeven die op dit moment lopen zullen nader geanalyseerd moeten worden. Om een goed beeld te krijgen zal op grotere schaal de TS-4 uitgeprobeerd moeten worden. De TS-4 krijgt landelijk steeds meer aandacht en er vinden op verschillende plaatsen discussies plaats. 25 Onderzoeksvragen brandweer Liverpool zijn verwerkt in bijlage 4 Gerrit Kromhof Pagina 69 van 108

70 Uitruk met alleen TS-4 Voordelen Efficiency Innovatief Snelheid Kansen Eenduidigheid Minder belasting voor personeel Nadelen Geen ervaring Aanpassen opleidingen/oefeningen Aanpassen inzetprocedures Mogelijk niet accepteren door personeel Heroverweging van locaties van de brandweerposten Past niet in grootschalig optreden Extra inspanning ten aanzien van opleidingen Conclusie Uit dit hoofdstuk blijkt dat er verschillende mogelijkheden zijn om met een TS-4 uit te rukken. Er is alleen nog niet zoveel ervaring op dit gebied. Door te experimenteren met de verschillende mogelijkheden doe je ervaring op en kun je weloverwogen een besluit nemen om over te stappen op een TS-4. Een aantal aspecten dienen hierbij niet uit het oog verloren te worden. Hierbij moet je onder andere denken aan de emotie en beleving van het personeel. Verder spelen dekking brandweerzorg en veiligheid een grote rol. Gerrit Kromhof Pagina 70 van 108

71 6.3. Uitwerking scenario TS-5 Inleiding Om alle mogelijkheden te onderzoeken om de bezetting van de tankautospuit terug te brengen van 6 naar 4 wordt ook de mogelijkheid onderzocht van een TS-5. Hiervoor is onderzoek gedaan in Zweden (Revinge) op het SRSA 26 College omdat er in Nederland verder geen ervaring is met een TS-5. Hier is een interview gehouden met een beroeps-brandweerofficier uit Kristianstad met 20 jaar brandweerervaring. In dit hoofdstuk wordt de Zweedse systematiek vertaald naar de Nederlandse mogelijkheden van een TS-5. In hoofdstuk 4.2 is de systematiek die Zweden gebruikt bij het optreden bij brand en hulpverlening uitgelegd. In het onderzoek in Zweden kwam naar voren dat je de Nederlandse systematiek niet zo maar kunt vergelijken met het Zweedse model. Je kunt het niet één op één overnemen. De opleidingen 27 en oefeningen worden op een andere manier ingevuld. De opkomsttijd en de opschaling wijken bijvoorbeeld ook af. De opkomsttijden in Zweden variëren van 0 tot 9 minuten in dicht bevolkte gebieden zoals in de binnensteden. Voor de eerste ring hierna zoals buitenwijken van steden kan dit oplopen van 10 tot 19 minuten en voor de echte buitengebieden kan de opkomsttijd oplopen tot 29 minuten Zijn er voordelen aan een Nederlandse TS-5. Aangezien de bevelvoerder een belangrijke rol speelt bij de inzet en daarvoor ook ademlucht omhangt behoudt hij het overzicht zowel binnen als buiten. De 3 e manschap zou samen met de pompbediener de waterwinning kunnen verzorgen. Als hierna de 3 e manschap samen met de bevelvoerder een ploeg zou gaan vormen betekent dat de bevelvoerder zijn rol niet meer goed uit kan voeren. Dit betekent dat de toegevoegde waarde van een 3 e manschap op de tankautospuit heel klein is. De 3 e persoon opleiden als veiligheidsfunctionaris is op dit moment niet opportuun omdat de rol van bevelvoerder onduidelijk wordt. Met 5 personen kan in geval van consignatie of vrije opkomst mogelijk sneller worden uitgerukt. Je hoeft niet te wachten op de 6 e persoon. Uit onderzoek in de ploegen is wel gebleken dat dit verschil minimaal is. Uitruk met TS-5 Voordelen Als tussenstap van 6 naar 4 personen op tankautospuit Bevelvoerder kan samen met 5 e persoon een 2 e ploeg vormen Nadelen Geen ervaring Rol onduidelijkheid van 5 e persoon Aanpassen procedures Onduidelijke rol van bevelvoerder bij vormen 2 e ploeg Conclusie In dit hoofdstuk is aangegeven hoe de Zweedse brandweer met 5 personen uitrukt. Aangezien de techniek en de tactiek van met name de bevelvoerder afwijkt van het Nederlandse systeem is een goed vergelijk niet direct te maken. Als de Zweedse bevelvoerder ook ademluchtdrager zou zijn geweest had men wellicht ook andere keuzes gemaakt. De ervaring van Hasse Lindell uit Kristianstad is dat er zeker ook calamiteiten zijn die je met 4 personen aan zou kunnen. Maar dan moet je afwijken van het vastgestelde Zweedse systeem. Je zult opleidingen en oefeningen af moeten stemmen op een kleinere bezetting. Het is van groot belang te weten wat je aan kunt en weet wanneer een klus te groot is of wordt. Het moment van opschaling is een heel belangrijk punt. Dit moet bij een kleinere bezetting niet onderschat worden. Hier ligt dus het gevaar. Hier is een training voor officieren en bevelvoerders noodzakelijk. 26 SRSA = Swedisch Rescue Service Agency. 27 Zie bijlage van het interview voor een goed beeld van de Zweedse opleidingen Gerrit Kromhof Pagina 71 van 108

72 Gerrit Kromhof Pagina 72 van 108 TS-4 als speerpunt!

73 Hoofdstuk 7 Conclusie en aanbeveling 7.1 Conclusie De conclusie uit het onderzoek is dat er zeker mogelijkheden voor een tankautospuit met minder dan 6 personen zijn. De mogelijkheden van een TS-3 zijn zeer beperkt. Dit kan in een enkel geval gebruikt om de last voor vrijwilligers te beperken. De werkzaamheden die door een TS-3 op dit moment uitgevoerd kunnen worden zijn kleine branden die geen gevaar voor de omgeving zijn. Daarnaast kan een TS-3 als verkenningseenheid of als 1 e eenheid uitrukken voor een automatisch alarm. Als er ontwikkelingen zijn op het gebied van automatische bluspompen zou je een TS-3 opnieuw kunnen overwegen. Voor brandweer Almelo is een TS-3 geen optie. Uit de enquête blijkt dat de meningen in het brandweerveld wel uiteen te lopen ten aanzien van een TS-4. 84% van de respondenten vindt dat er uitrukken zijn die je met 4 personen aan kunt. Maar op het moment dat je vraagt om over te stappen van een TS-6 naar een TS-4 vindt 40% dat dit niet kan. Er blijven daarentegen ook uitrukken die je met 6 personen moet doen. Er is moeilijk één lijn te trekken omdat je met verschillende organisatievormen en organisaties te maken hebt. Verder spelen de risico s en uitrukgebied ook een grote rol en weet je van tevoren nooit welk incident plaats gaat vinden. Dus zul je maatwerk moeten leveren. Wat uit de enquête naar voren komt is wel dat brandweer Nederland éénduidige regelingen moet hebben om discussies te voorkomen. Dat is op dit moment lastig omdat er te veel zaken zijn die nog geregeld moeten worden voor een TS-4 en er te weinig ervaring is. Opleidingen en oefeningen volgen nadat het brandweerveld hierom vraagt. Conclusie is dat er zeker kansen zijn voor een TS-4 maar brandweer Nederland is op dit moment nog niet overtuigt van een tankautospuit met 4 personen. Voor brandweer Almelo geldt dat uitrukken met een TS-4 buiten kantooruren over het algemeen een snellere uitruktijd geeft. Tijdens de kantooruren geeft uitrukken met een TS-4 minder werkonderbrekingen en levert een hogere efficiency en effectiviteit voor zowel de repressieve dienst als de kantoororganisatie. De voordelen van een TS-5 zijn minimaal. Het zou als overgang van een TS-6 naar uiteindelijk een TS-4 gehanteerd kunnen worden. Een TS-5 geeft meer onduidelijkheid dan dat het voordelen geeft en voor brandweer Almelo geen optie. 7.2 Aanbeveling Er zijn dus kansen en bedreigingen voor een TS-4. Om deze in goede banen te leiden kan het 8 Fasen model van Kotter goed gebruikt worden. Brandweer Nederland moet overtuigd worden van de mogelijkheden van een TS-4. De urgentie en de mogelijkheden zullen benoemd moeten worden. Om dit te bereiken zal er een groep moeten komen die hierin het voortouw neemt. Op dit moment is net bekend dat vanuit de vakgroep Brandweerzorg vakdagen komen om te discussiëren over een andere bezetting van de tankautospuit dan de TS-6. Met een duidelijke visie en strategie en een goed communicatieplan zal draagvlak komen voor een TS-4. Dit zijn op dit moment de belangrijkste aspecten waar aandacht aan besteedt moet worden. Uit de enquête blijkt dat niet iedereen zit te wachten op een verandering van de bezetting van de tankautospuit. Dit geldt voor zowel beroeps als voor vrijwilligers. De bedreiging zit hem in de mogelijke bezuiniging en voor de vrijwilligers het niet meer mee kunnen op uitruk. Omdat er nog te weinig ervaring is met een TS-4 wordt een projectplan geschreven om een pilot in Almelo te starten met de huidige bezetting van 10 personen om invulling te geven aan 2x TS-4 plus een ondersteunend voertuig. Gerrit Kromhof Pagina 73 van 108

74 7.2.1 Aanbeveling 1. Mogelijkheden van TS-4 in Almelose situatie. Omdat er nog weinig ervaring is met een TS-4 beveel ik een proefperiode aan tijdens kantooruren van de beroeps in Almelo. Zoals in de inleiding al is geschreven is de minimale sterkte van de uitrukploeg 10 man in Almelo. Een systeem met een TS-4 biedt voor brandweer Almelo goede mogelijkheden. In dit geval kan zowel de 1 e als de 2 e tankautospuit uit 4 personen bestaan. Personen worden dan ingedeeld in één van de beide tankautospuiten. De eerste tankautospuit heeft overdag een repressieve dag. Dit betekent dat deze tankautospuit als 1 e tankautospuit naar elke calamiteit uitrukt. Is er aanvulling nodig van de 2 e tankautospuit kan deze vanaf de centrumkazerne, eventueel aangevuld met een bijzonder voertuig, uitrukken. Bij aankomst van de 2 e tankautospuit wordt de aanvalsploeg toegevoegd aan de 1 e tankautospuit en komen onder leiding van de 1 e bevelvoerder te staan. De pompbediener assisteert de 1 e pompbediener en de 2 e bevelvoerder wordt de veiligheidsfunctionaris. Deze zorgt bij nog niet ter plaatse zijn van de OVD voor een veilige werkomgeving en kan als registrator functioneren om ademlucht te registreren van de ploegen. Als je beide tankautospuiten op een strategische plek kazerneert heb je een goede dekking van je brandweerzorg. De 1 e tankautospuit kan met de bemanning ook de hele dag een repressiefprogramma afwerken. Deze bemanning kan dan sporten, oefenen en uitrukken. Dit geeft ook duidelijkheid voor de kantoorfunctie. Deze repressieve dag wordt in het rooster ingepland en je hoeft dan niet te ruilen om kantoorwerkzaamheden uit te voeren. Op de dagen dat je geen 1 e uitruk hebt, zal de werkonderbreking voor de kantoorfunctie ook minimaal zijn. Dit komt de effectiviteit en efficiency ten goede. Dit zal concreet in het projectplan verder uitgewerkt worden Aanbeveling 2. Uitruk met 4 personen met aanvulling van een tankwagen met 2 personen. De bluswatervoorziening door middel van ondergrondsebrandkranen waarbij gebruik gemaakt wordt van drinkwater staat al lange tijd ter discussie. Een goede oplossing zou kunnen zijn om gebruik te maken van tankwagens met een inhoud 15 m3 water. De tankautospuit rukt na een alarmering uit met 4 personen. Dit voertuig wordt dan direct gevolgd door een tankwagen met 2 personen. De tankwagen rukt uit in die gevallen waar daadwerkelijk brand is en die calamiteiten waar water benodigd is. In die gevallen de inhoud van de tankwagen onvoldoende is moet opgeschaald worden naar een grootschalig watertransport systeem. Aanschaf van tankwagens kan budgettair neutraal omdat er geen betaling is aan de waterleidingmaatschappij Vitens. In de huidige situatie van brandweer Almelo, waarbij overdag gewerkt wordt met een centrumkazerne en buiten kantooruren vanaf 2 posten, zullen 3 tankwagens aangeschaft moeten worden en een aantal extra vrijwillig chauffeur/pompbediener zullen opgeleid moeten worden. Met dit systeem krijg je de aanvulling tot en met de 6 e persoon en kun je de huidige werkwijze handhaven. Het betekent wel een aanpassing van de ploeg en een gedifferentieerde alarmering. Per ploeg moeten er minimaal 2 chauffeurs. Dit betekent een extra opleidingsinspanning. Om te voorkomen dat iemand telkens dezelfde functie heeft zal er een rooster moeten komen waarbij de functies rouleren. Dit voorkomt demotivatie van het personeel. Aan de hand van de inzetvoorstellen zal er ook gealarmeerd worden. Dit betekent dat in een enkele geval waar water nodig is voor de calamiteit de tankwagen uitrukt. Ploegsamenstelling: Tankautospuit Tankwagen 1 Bevelvoerder * 1 chauffeur/manschap 1 Chauffeur/pompbediener * 1 manschap 1 manschap 1 manschap 1 manschap (reserve) Gerrit Kromhof Pagina 74 van 108

75 Bijlagen Bijlage A. Communicatieplan Dit communicatieplan beperkt zich tot de communicatie rond het onderwerp Is het mogelijk om met 4 mensen op de tankautospuit uit te rukken en heeft dus geen betrekking op de aanpassingen van het oefenen en opleiden. In dit communicatieplan zullen zowel de lokale als de regionale doelgroepen betrokken worden. Communicatiestrategie Doelgroep (Wie wil ik bereiken) Er zijn verschillende doelgroepen die benaderd moeten worden. Het te onderzoeken onderwerp of de bezetting van de tankautospuit teruggebracht kan worden van 6 naar 4 leeft in brandweer Nederland. Er zijn voorstanders maar ook heel veel tegenstanders. Uit eigen ervaring weet ik dat deze reacties soms ook heel emotioneel kunnen. De ratio is soms ver te zoeken. Er worden voorbeelden aangehaald en argumenten bedacht om alles vooral zo te houden zoals het is. Daarom zullen de verschillende doelgroepen op hun eigen manier benaderd moeten worden. Doelgroepen o Managementteam Veiligheid & Hulpverlening o Repressief personeel brandweer Almelo Beroeps medewerkers Vrijwillig medewerkers Dagdienst medewerkers o Portefeuillehouder Openbare Orde en Veiligheid o Directieteam gemeente Almelo o Gemeenteraad Almelo o Regionaal commandant HVD regio Twente o Commandanten van de 14 lokale korpsen in Twente o Doelstelling (Wat wil ik bereiken) De doelstelling moet helder geformuleerd worden. Gezien de gevoeligheid van het onderwerp zal hier dan ook ruim aandacht aan besteedt worden en zal afstemming plaatsvinden met de opdrachtgever. Zo mogelijk worden de doelstellingen in eindresultaten benoemd. 90% partijen bekend maken met het onderwerp Zorgdragen dat 100% van het brandweerpersoneel op de hoogte gebracht wordt van: o De ontwikkelingen o Het traject welke doorlopen wordt o Consequenties: Individueel Ploeg Vrijwilligers/beroeps Mbt opleiding/oefening Inzetprocedures en alarmering o De conclusies en de aanbevelingen Gerrit Kromhof Pagina 75 van 108

76 Boodschap (Wat ga ik vertellen) De boodschap die verteld gaat worden bepaald voor een groot gedeelte hoe het er uiteindelijk uit gaat zien. Uiteindelijk zal dezelfde boodschap mogelijk op verschillende manieren verteld worden (C est le ton qui fait la musique). De voorstander zie voornamelijk in het segment van het management en leidinggevenden, de tegenstanders zul je met name zien in het segment van de uitvoerende brandweermensen. De boodschap moet dus goed afgestemd worden op de doelgroep. Medium (Hoe breng ik de boodschap over) Mondeling o Tijdens diverse vergaderingen zal zowel het concept-rapport als het eind-rapport besproken worden. Hierbij moet je denken aan bevelvoerdersoverleg, Managementteam Veiligheid en Hulpverlening, het regionaal Managementteam Schriftelijk o Voor de voortgang van de rapportage zal gebruik gemaakt worden van de Nieuwsflits Brandweer Almelo. Digitaal o Hierbij wordt gebruik gemaakt van zowel internet (RegioTwente.nl) als intranet (gemeentelijke site). Budget De kosten voor het project/traject zullen met name de personele kosten, eigen inspanning, zijn. We maken gebruik van de huidige communicatiemiddelen. Hierdoor blijven de kosten beperkt. Plan van aanpak In 1 e instantie wordt een aanzet gedaan om ongeveer 30 pagina s van de scriptie te schrijven. Hierna zal overleg plaatsvinden met de scriptiebegeleider. Dan is bekend wat de status van de scriptie is. Dit is dan het moment om actief het communicatietraject op te pakken. Gesprek met scriptiebegeleider 12 maart/27 maart Planning interviews maart 2008 Resultaten van de enquête april e verslag in MT, daarna elke week. maandag 17 maart 2008 Toelichting in bevelvoerdersvergadering donderdag 17 april 2008 Toelichting in beroepsoverleg maandag 21 april 2008 Toelichting vrijwilligers maandag 21 april 2008 (avond) (Concept) Definitief rapport 15 mei 2008 o Bespreken met commandant en Portefeuillehouder OOV o DT gemeente Almelo o Regionaal commandant o Toelichting in regionaal MT Evaluatie Na afloop van het traject zal er een korte evaluatie plaatsvinden met de vraag hoe communicatief het traject gelopen heeft. Gerrit Kromhof Pagina 76 van 108

77 Bijlage B. Enquête m.b.t. mogelijkheden TS-4 Inleiding tot de enquête. Vanuit de hypothese dat de bezetting van een tankautospuit uit 4 personen kan bestaan voor 80% van de uitrukken naar brand en hulpverlening wordt er nader onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de bemensing van de tankautospuit terug te brengen van 6 naar 4 personen. U als deskundige vanuit het veld wordt middels deze enquête om een mening hierover gevraagd. De volgende vragen zijn vragen en stellingen waar u het oneens dan wel eens mee kunt zijn. U kunt steeds kiezen uit oneens - geheel oneens neutraal eens- geheel eens Oneens Geheel oneens Neutraal Eens Weet niet/nvt Geheel eens 1 Algemeen Ik vind dat er uitrukken zijn die je met 4 personen aankunt 1.2 Bent u het eens met de stelling dat de brandweer in 80% van de calamiteiten met 4 personen uit kan rukken 1.3 Ik denk erover om ook met 4 personen op een tankautospuit uit te gaan rukken 1.4 De organisatie van de brandweer wordt efficiënter als ze met 4 personen uitrukken 1.5 Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel kansen biedt voor de burger 1.6 Een kans is bijvoorbeeld een snellere redding 1.7 Brandweer wordt goedkoper omdat ze met minder mensen hoeven uit te rukken 1.8 Het imago van de brandweer wordt beter omdat er bijvoorbeeld geen 6 personen rond een brandende prullenbak staan te blussen 1.9 Toelichting voor andere kansen zelf in te vullen 1.10 Ik vind dat een tankautospuit met 4 personen veel voordelen geeft voor de organisatie 1.11 Een voordeel is sneller uitruk 1.12 Een voordeel is met minder personen, t.o.v. het huidige aantal van 6, naar een uitruk 1.13 Voordeel is dat uitrukken met 4 personen de veiligheid ten goede komt 1.14 Voordeel voor beroeps is dat minder personen hoeven uit te rukken waardoor het overige personeel met hun neventaak bezig kunnen blijven. Dit komt de kantoororganisatie ten goede 1.15 Voordeel is dat men minder vaak hoeft uit te rukken waardoor de belasting sterk af neemt 2 Ik vind dat de brandweer naar de volgende calamiteiten met 4 personen uit kan rukken 2.1 een automatisch alarm 2.2 een containerbrand 2.3 een autobrand (zonder slachtoffers) 2.4 een autobrand met slachtoffers 2.5 een woningbrand 2.6 een afvalbrand/coniferenbrand 2.7 brandgerucht 2.8 een schoorsteenbrand (excl bemanning Hoogwerker) 2.9 wateroverlast 2.10 een verkeersongeval 2.11 een liftopsluiting 2.12 een OGS klein (exclusief bemanning hulpverleningsvoertuig) 2.13 een schuur/berging/garageboxbrand 2.14 stormschade 2.15 een natuurbrand 2.16 een woningbrand met slachtoffers 2.17 een woningbrand zonder slachtoffers 3 Leidraad Repressieve brandweerzorg Gerrit Kromhof Pagina 77 van 108

78 3.1 Bent u op de hoogte van de Leidraad Repressieve Brandweerzorg (2005) 3.2 In bijlage 2 van de Leidraad repressieve brandweerzorg (2005) worden inzetvoorstellen gedaan. Mijn organisatie wijkt af van de deze leidraad 3.3 Waar 1 TS staat bij het inzetoverzicht vind ik dat de bemanning moet bestaan uit 6 personen 3.4 Ik vind dat de bezetting van de tankautospuit uit 6 personen moet blijven bestaan 3.5 De inzetprocedures moeten worden aangepast aan de tankautospuit met 4 personen 4 Vragen betreffende tankautospuit met 4 personen 4.1 Het optreden in brandweerpeloton kan met 4 personen 4.2 Uitrukken met 4 personen biedt veel voordelen Toelichting 4.3 Uitrukken met 4 personen is sneller dan met 6 personen 4.4 Ik vind dat de 2 e tankautospuit bij opschaling ook uit 4 personen kan bestaan 4.5 Ik vind dat de daaropvolgende tankautospuiten volledig (6 personen) bemenst moeten zijn 4.6 Aanvulling tot 6 personen op een tankautospuit mag maximaal 3 minuten duren. 4.7 Indien oneens hoeveel tijd mag aanvulling duren? 4.8 Ik maak me zorgen over de veiligheid bij uitrukken met 4 personen 4.9 Ik denk dat het inzetten van 4 personen alleen met een Rapid Interventie voertuig kan 4.10 De huidige tankautospuit moet gebruikt worden voor inzet met 4 personen ivm aanvulling tot De politie kan in 1 e instantie de waterwinning verzorgen bij inzet 4 personen 4.12 Ik ken korpsen die al uitrukken met 4 personen (Svp bij toelichting vermelden welk korps) 4.13 De korpsen die ik ken zijn positief over het uitrukken met 4 personen 4.14 Ik maak me zorgen over de bedreigingen van een tankautospuit met 4 personen een bedreiging is de motivatie van het personeel een bedreiging is de slagkracht een bedreiging is dat het personeel onverantwoorde risico s gaat nemen terug gaan naar 4 personen zou als een bezuiniging gezien kunnen worden die niet gewenst is Moet je de keuze van een TS-4 af laten hangen van de motivatie van het personeel 4.16 Een bevelvoerder mag bepalen of er met 4 personen wordt uitgerukt 4.17 Ik vind dat de bemensing van een tankautospuit uit 6 personen moet bestaan 4.18 Ingevuld door (Hoofd)brandwacht 4.19 Ingevuld door (Onder)Brandmeester 4.20 Ingevuld door Officier van dienst/ Hoofd Repressie/ Commandant Algemene Toelichting Gerrit Kromhof Pagina 78 van 108

79 Bijlage C. Vragenlijst en samenvatting van de interviews C.1. Stappen voor een interview 1. Doel van het interview Het doel is om op basis van de interview zelf een beeld te krijgen van de (on)mogelijkheden om de bezetting van een tankautospuit terug te brengen van 6 naar 4 personen. De informatie die op deze manier verkregen wordt, zal verder in dit rapport verwerkt worden. 2. Informatiebehoefte Er is informatie nodig of het mogelijk is om de bezetting van 6 personen terug te brengen naar 4 personen op een tankautospuit. Er is informatie nodig met betrekking tot de ervaring met het uitrukken met 4 personen op een tankautospuit Uit de interviews moeten de voor- en nadelen van mogelijkheden van 4 personen op tankautospuit duidelijk naar voren komen Uit de interviews moeten de kansen en bedreigingen bespreekbaar gemaakt worden om met 4 personen op een tankautospuit uit te rukken Aan de hand van een lijst zal de inzetbehoefte van een aantal calamiteiten ingevuld moeten worden waaruit blijkt of met 4 of met 6 personen uitgerukt moet worden 3. Indiceringsmethoden Er zal een opbouw voor wat betreft indiceringsmethoden zitten. In 1 e instantie zal gekeken worden naar zelfbeschrijving. In hoeverre heeft de geïnterviewde ervaring met het onderwerp en kan dit beschrijven. Vervolgens gaan we in op de gedragsintenties, in hoeverre is mijn bereid na te denken en/of zich in te leven in het onderwerp. 4. Antwoord- noteersysteem Tijdens de interviews zal een stagiaire van het ROC meegaan voor verslaglegging. De antwoorden zullen met steekwoorden en een samenvatting van de antwoorden worden genoteerd en enkele vragen kunnen met het aankruizen worden verwerkt. 5. Instructies voor het stellen van vragen De voorkeur gaat uit naar een ongestructureerd interview. Op deze manier worden de vragen ook afgestemd op de persoon en de situatie van de geïnterviewde. Het doel van elke vraag zal verteld worden en de interviewer heeft op basis van een naslagwerk 28 zich voor bereidt op de doorvraagtechniek. Op zowel de ongericht expliciete ( Hoe bedoelt u? Kunt u daar nader op ingaan? ) en gericht expliciete doorvragen (Hoe kwam dat?, Wanneer was dat?). 6. Vragen op volgorde Bent u het eens met de hypothese dat 80% van de uitrukken uitgevoerd kan worden met een TS-4 Wat is uw mening over het terugbrengen van 6 naar 4 personen op een tankautospuit Hebt u ervaring met uitrukken met 4 personen Kunt een calamiteiten benoemen die met 4 personen uitgevoerd kunnen worden Kunt u calamiteiten benoemen die met 6 personen uitgevoerd moeten worden Moet er onderscheidt komen tussen een beroeps en een vrijwillig TS-4 28 Interviewen, van Ben Emans, 4 e druk 2002 Gerrit Kromhof Pagina 79 van 108

80 Wat zijn de bedreigingen bij TS-4 Wat zijn de kansen bij TS-4 Kunt u voordelen benoemen van een TS-4 Wat zijn de nadelen van een TS-4 Wat is uw mening t.a.v. de veiligheid van het personeel bij uitruk TS-4 Wat is uw menig over de veiligheid van de burger bij uitrukken met TS-4 U bent op de hoogte van mogelijkheden RIV-3 Kunt u voordelen van een TS-4 t.ov. RIV -3 benoemen Overweegt u ook om met een TS-4 uit te rukken 7. Lay-out, introductie en afsluiting De geïnterviewde korpsen zullen telefonisch benaderd worden of men deel wil nemen aan het interview. Voorafgaand aan het interview zullen een begeleidende brief en de 15 vragen toegestuurd worden om een en ander goed te kunnen voorbereiden. De geïnterviewde korpsen krijgen een eindrapport toegestuurd. Op deze manier ziet men ook het resultaat van hun interview 8. Definitief schema korpsen die geïnterviewd worden Korps Naam Datum Enschede William Heinen 17 maart 2008 Hengelo Tanja Guyken (hfd Repressie) 17 maart 2008 Bergum Marinus van de Velde (cdt. Brandweer) 14 maart 2008 Hoorn Gerard Zomer (cdt brandweer) 14 maart 2008 Twenterand Wijnand Bos (plv. cdt brandweer) 18 maart 2008 Utrecht Jan Hazeleger (hfd Repressie) 26 maart 2008 Nijverdal Henk Schuijn (cdt brandweer) 13 maart 2008 Wierden Marco Veneman (bevelvoerder) 23 maart 2008 Dordrecht Peter Schot (plv. Hfd Repressie) 24 maart 2008 Hengelo Carel Sand (centralist meldkamer) 23 maart 2008 Gerrit Kromhof Pagina 80 van 108

81 C.2. Samenvatting en de verslagen van de interviews De Hypothese is: De bezetting van de huidige tankautospuit kan voor 80% van de uitrukken naar brand en hulpverlening bestaan uit 4 personen (een bevelvoerder, brandweerchauffeur en 2 manschappen). De onderzoeksvraag is: Onderzoek de mogelijkheden om de bezetting van 6 personen terug te brengen naar 4 personen waarbij de brandweer een efficiënte organisatie blijft en voldoet aan 90% van de brandweerzorgnorm en de veiligheid van het personeel is gewaarborgd. Tevens moet ook rekening gehouden worden met de mogelijkheid dat bij die calamiteiten waar 6 personen nodig zijn, ook met 6 personen met de tankautospuit uitgerukt kan worden. Het doel van het interview is om van deskundigen uit het veld een beeld te krijgen van de (on)mogelijkheden om de bezetting van een tankautospuit terug te brengen van 6 naar 4 personen. De informatie die op deze manier verkregen wordt, zal verder in dit rapport verwerkt worden. Het interview zal ongeveer 1.30 uur duren. Een stagiaire zal mij ondersteunen door de verslaglegging te doen. Voorlopige conclusie op basis van de verslagen van de interviews. Hieronder staat de voorlopige uitkomsten van de interviews met collega s vanuit het veld. De hypothese en de onderzoeksvraag worden nog een keer benoemd. C.2.1. Samenvatting van de interviews 1.Bent u het eens met de hypothese dat 80% van de uitrukken uitgevoerd kan worden met een TS-4? Alle geïnterviewden zijn het eens met de stelling. In de 20% andere uitrukken heb je meer mensen nodig voor back-up. 2.Wat is uw mening over het terugbrengen van 6 naar 4 personen op een tankautospuit? Bij deze vraag zijn de meningen verdeeld. De bezetting van de tankautospuit kan onder voorwaarden teruggebracht worden van 6 naar 4 personen. De veiligheid en de back-up, de aanvulling tot 6 of met een 2 e tankautospuit, moet dan wel geregeld zijn. Daarnaast kan hiermee ook een verfijning van uitruk op maat plaatsvinden. 4 Personen kan ook voordelen opleveren zoals efficiency en kostenvoordeel. 3.Hebt u ervaring met uitrukken met 4 personen? Met uitzondering van Utrecht en Hoorn heeft niemand van de ondervraagde personen ervaring met uitrukken met 4 personen. In het verleden zijn bij een aantal vrijwillige korpsen tegen de afspraken in, in noodgevallen met minder dan 6 personen uitgerukt. Ervaring van Hoorn is dat dan voor een aantal calamiteiten met 4 personen bestreden kan worden. In Utrecht loopt sinds december 2007 een proef voor de posten Vleuten de Meern en Haarzuilens. 4.Kunt een calamiteiten benoemen die met 4 personen uitgevoerd kunnen worden? Iedereen kan wel voorbeelden benoemen waarbij met 4 personen uitgerukt kan worden. Het betreft dan voornamelijk de kleine incidenten. Hiermee wordt dan ook tevens de beperking aangegeven. 5.Kunt u calamiteiten benoemen die met 6 personen uitgevoerd moeten worden? Iedereen kan ook voorbeelden noemen waarbij 6 personen ingezet worden bij een calamiteit. Hierbij wel zorgdragen dat alle functies ook daadwerkelijk ingezet worden. Gerrit Kromhof Pagina 81 van 108

82 6.Moet er onderscheidt komen tussen een beroeps en een vrijwillig TS-4? Hierover zijn alle geïnterviewden het over eens dat er geen verschil tussen beroeps en vrijwillig personeel mag zijn. 7.Wat zijn de bedreigingen bij TS-4? Bij de bedreiging wordt de bedreiging naar de omgeving bedoeld vanuit de SWOT analyse. - kans op meer slachtoffers - werving en selectie personeel wordt moeilijker (baan wordt mogelijk minder aantrekkelijk) - brandweer wordt kwetsbaar - ontevredenheid vrijwilligers (intern) 8.Wat zijn de kansen bij TS-4? Kansen: - sneller bij de burger - werving en selectie (minder personeel nodig) - risico s beter in beeld brengen - kansen zijn ook moeilijk aan te geven als je geen ervaring hebt met TS-4 9.Kunt u voordelen benoemen van een TS-4? Voordelen - minder personeel - minder belasting voor personeel - mogelijk minder kosten - mogelijk gebruik maken van kleiner (goedkoper) voertuig - aansturing van kleinere groep door bevelvoerder (veiliger) - sneller uit kunnen rukken 10.Wat zijn de nadelen van een TS-4? Nadelen: - risico s en kwetsbaarheid personeel - aanpassen inzetprocedures - afwijking van huidige procedures (verwarring) - veiligheid personeel - aanpassen opleidingen en oefeningen - beperkte slagkracht - zorg voor uniformiteit 11.Wat is uw mening t.a.v. de veiligheid van het personeel bij uitruk TS-4? Als inzetprocedures en protocollen helder en duidelijk zijn hoeft veiligheid geen probleem te zijn. Wel alert zijn op de mogelijkheid dat je teveel hooi op de vork neemt. 12.Wat is uw menig over de veiligheid van de burger bij uitrukken met TS-4? Afhankelijk van het incident zal er back-up op tijd geregeld moeten worden. Als er dan ook goede procedures zijn of komen hoeft TS-4 niet ten koste te gaan van de veiligheid van de burger. Goede en op tijd opschalen is hierbij van groot belang. 13.U bent op de hoogte van mogelijkheden RIV-3? De geïnterviewden zijn op de hoogte maar hebben geen ervaring met een TS-3 14.Kunt u voordelen van een TS-4 t.o.v. RIV -3 benoemen? Omdat er onvoldoende ervaring is met TS-3 kunnen geen voor- en nadelen benoemt worden. Wel heeft men een mening over de TS-3. TS-3 heeft een beperkte inzet-mogelijkheid Gerrit Kromhof Pagina 82 van 108

83 15.Overweegt u ook om met een TS-4 uit te rukken? De geïnterviewden volgen de ontwikkelingen op de voet. Ze zijn zeker geïnteresseerd in een TS-4 mits er een gedegen onderzoek onderligt en heldere en duidelijke procedures en protocollen zijn. Aandachtspunten voor enquête: - Hoe regel je back-up en hoe snel moet dit er zijn (onderzoeken?) - Veiligheid voor personeel is een item. Hoe borg je de veiligheid - Hoe bepaal je de slagkracht - Moet er een (limitatieve) lijst komen met inzet voor TS-4 of moet je kaders benoemen en centralisten hier een belangrijke rol laten vervullen - Wie bepaalt nu of er met 4 of 6 personen uitgerukt wordt - Moet je een lijst maken met uitrukvoorstellen 6 personen. C.2.2. Uitwerking van de diverse interviews 1.Bent u het eens met de hypothese dat 80% van de uitrukken uitgevoerd kan worden met een TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Ja, maar beslist niet alle. De interpretatie van de melding is hier belangrijk. De praktijk leert dat bij automatische meldingen meestal niets aan de hand is. Maar het verraderlijke is als er wel wat aan de hand is. Kan er iets gebeuren met de 2 man die binnen zijn, dan wordt een back-up ploeg gemist. 80% is lastig om aan te geven. Gezien de ervaring uit het verleden is het best mogelijk om uit te rukken met 4 personen ( containerbranden, autobranden ed. echter kleeft er een behoorlijke verantwoordelijkheid aan als het fout gaat. In deze tijd, met onze uitgebreide regelgeving is het haast niet meer mogelijk. Wie bepaald of je er met 4 man uit gaat? Voordat je het weet heb je tegenwoordig zo een proces aan je broek. Commandant Tietsjerksteradeel, M. Van de Velde: Ik ben er mee eens. Vrijwilligerskorpsen moeten hiervoor minder mensen gaan werven. Officier Brandweerzorg Hengelo (OV), T. Guyken: Als je ervan uitgaat dat de meeste uitrukken bestaan uit omsjes, buitenbrandjes, afvalbrandjes etc.. ja, dan denk ik dat je met 4 man een heel eind kan komen. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: De praktijk wijst uit dat in vele gevallen de calamiteit waarna we uitrukken kan worden bestreden met een 4 personen bezetting. Te denken valt aan containers/ruigte/ OMSen Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Ja, absoluut voorstander van. Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Ja, met de hypothese ben ik het wel eens. Maar of dit voldoende is om de bezetting van de tankautospuit terug te brengen naar 4 is iets te kort door de bocht. Plv. Hoofd Repressie Dordrecht. P. Schot Neen ik ben het niet met deze stelling eens. In de praktijk zijn een aantal uitrukken die met 4 personen uitgevoerd kunnen worden. Hierbij valt te denken aan containerbranden, vuilbranden en dienstverleningen (mensen vast in de lift e.d.) Het gevaar bij uitrukken met 4 personen op een TS is dat er een tweede uitruk kan komen waarbij 4 personen te weinig is. Marco Veneman (vrijwillig bevelvoerder) Of het voorgestelde percentage van 80% reëel is kan ik niet geheel inschatten. Echter wel uit praktijkvoorbeelden dat een overgroot deel van de uitrukken met 4 personen afgehandeld zou kunnen worden. Dat het dan eerder richting de 80% gaat, dan richting 60% kan ik wel onderschrijven. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Ja, daar ben ik het mee eens. Gerrit Kromhof Pagina 83 van 108

84 2.Wat is uw mening over het terugbrengen van 6 naar 4 personen op een tankautospuit? Commandant Hoorn, G. Zomer: Ik vind dat het uit oogpunt van veiligheid niet kan. Veel risico s van het vak zijn nog onbekend bij de brandweermensen, zeker door het teruglopen van branden. Ook het onverwachte kan tot complicatie leiden. Geld mag voor de veiligheid van brandweermensen geen rol spelen. Statistisch gezien is het vak risicovol en hebben de meerdere handjes van de 6 mans ploegen erger voorkomen. Evaluatie van inzetten zullen dit zeker bevestigen. Maar helaas wordt te kort door de mensen over een inzet vastgelegd en zijn effecten daardoor moeilijk aantoonbaar te maken. Ik weet uit ervaring dat er meer bijna-ongevallen gebeuren dan schriftelijk wordt gemeld en blijft daardoor een effect en resultaat van TS-4 of TS-6 onbekend. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Het zou eventueel kunnen, maar de opschaling moet dan goed geregeld zijn. Eerder dat dit kan moet alles goed in protocollen vastgelegd worden. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Theoretisch gezien denk ik dat je voor 80% van die meldingen (zie vorige vraag) inderdaad terug zou kunnen naar 4 personen. Het gaat echter om de meldingen dat het er wel toe doet hoe je hulpverlening in elkaar steekt. Dat zijn de momenten dat er schade en ongelukken op kunnen treden die je vervolgens moet uitleggen. Op dat moment hebben we denk ik een goed inzetsysteem van 6 personen waarbij we een basis slagkracht kunnen bieden. Met 4 personen kom je dan echt tekort. De vraag is dan hoe snel kun je de juiste hulp ter plaatse krijgen en wat is het effect van de dan noodzakelijke opschaling op de brand (meer schade? Slachtoffers? En hoe is de eigen veiligheid gewaarborgd). Op deze vragen zou ik eerst antwoord willen zien voordat je tankautospuiten met 4 personen gaat inzetten. Daarnaast moet je ook geen poolse landdag met voertuigen krijgen voor een woningbrand ( a la de Duitsers). Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Het is even de vraag of vanuit het oogpunt van efficiëntie het veel oplevert. Een groot deel van de kosten wordt bepaald door de overhead kosten en in mijn optiek maakt het bijvoorbeeld weinig uit of ik moet oefening moet voorbereiden voor 4 personen dan wel voor 6 personen. De enige winst is de personele kosten van 2 personen Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Dit is een verdere verfijning van uitrukken op maat en een logisch vervolg op meer vraaggestuurd werken. Een bezetting van 6 personen blijkt in veel gevallen onnodig(hebben geen toegevoegde waarde bij de inzet) en bedrijfseconomisch dus onverantwoord. M.b.t. veiligheid durf ik te stellen dat het in bepaalde situaties zelfs veiliger is om met 4 personen uit te rukken ipv 6. Voor het risicobewustzijn maakt het niet uit. Tevens kan hierdoor met name bij de vrijwilligers in meer gevallen de uitruktijden worden gehaald of zelfs worden verkleind. Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Onder bepaalde omstandigheden zou je de bezetting terug kunnen brengen naar 4. Hiervoor moeten de zaken dan wel geregeld zijn. Voor de OMS-en en containerbrandjes zal het wel lukken. Maar als het iets groter wordt heb je wel snel back-up nodig Peter Schot. Mijn mening is dat dit in specifieke gevallen mogelijk is maar dat er altijd een tweede voertuig met 6 personen mee uitrukt bij branden die anders zijn dan de genoemde containerbranden en/of vuilbranden. Marco Veneman Vanuit het, naar mijn mening belangrijkste, standpunt gezien dat de hulpbehoevende burger zo snel mogelijk de hulp krijgt die hij/zij nodig heeft, kan ik hier positief op antwoorden. Tevens vanuit bedrijfsoogpunt (kostenbesparing) gezien is dit positief. De brandwachten hebben over het algemeen een normale taak, en deze werkzaamheden worden dan minder onderbroken. Wat de productiviteit dus ten goede komt. Gerrit Kromhof Pagina 84 van 108

85 Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Als centralist heb ik ook de ervaring dat je het inderdaad regelmatig af kunt met 4 personen. Je moet wel zorgen voor overeenstemming over wanneer je met 4 personen uitrukt dit om gezeur naderhand te voorkomen. 3.Hebt u ervaring met uitrukken met 4 personen? Commandant Hoorn, G. Zomer: Ja, en daarom van mening dat een buitenbrand (vrijstaande auto of container) door een TS-4 man bestreden kan worden. Maar als een object in de buurt staat ontstaat er een groter risico en is naar mijn idee een TS-6 de juiste keuze ( veiligheid en schade beperking) ruim 20 jaar. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Nee, hier hebben wij geen ervaring mee. Het laagste getal waarmee wij hebben uitgerukt waren 5 personen. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Nee. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: In noodgevallen zijn we wel eens in het verleden uitgerukt met 4 personen, dit met de wetenschap dat er backup onderweg was Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Nee Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Heb er wel eens van gehoord maar geen ervaring. Peter Schot In 2006 is er een onderzoek geweest in opdracht van Brandweer Dordrecht door het bureau Save. De uitkomsten van dit onderzoek zijn terug te vinden in het beschikbare rapport. De conclussie was dat het mogelijk was als dit voertuig ondersteund werd door een TS met 6 personen. De oplossing was dat het niet 2 x 6 persoenen was maar 1 x x 4. Marco Veneman We zijn inderdaad wel eens onder sterkte uitgerukt. Waar je dan wel terdege rekening mee moet houden is een, indien noodzakelijk, vlotte opschaling. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Nee 4.Kunt een calamiteiten benoemen die met 4 personen uitgevoerd kunnen worden? Commandant Hoorn, G. Zomer: Kleine buitenbrand, personen in een vastzittende lift, een kat in de boom ed. echte kleine klusjes. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Schoorsteenbrand, afvalbrandjes, autobrand, binnenbranden ( maar dan wel korpsafhankelijk) Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Afvalbrandjes, buitenbrandjes, stormschade, omsjes ( maar de kanttekening hierbij is dat als er iets aan de hand is bij deze panden dat je snel achter de feiten aan gaat lopen i.v.m. je beperkte slagkracht) Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Het gaat voornamelijk om containerbranden, ruigte en bij bedrijven en instellingen met vele OMSen (Karelskamp bijv.) Gerrit Kromhof Pagina 85 van 108

86 Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Autobrand, containerbrand, automaten, afval/ruigte, brandgerucht, HV-klein (rapid-intervention), liftopsluiting, buitensluiting, OGS-klein(?),. Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Al de kleine calamiteiten waar het geen gevaar kan en waar de brand met 1 hd te blussen is. OMS-en natuurlijk ook. Maar als je een melding krijgt dat er echt iets aan de hand is moet er wel direct opgeschaald worden. Peter Schot Zie bovenstaande. Marco Veneman Wel meerdere. Persoonlijk denk ik dan aan bijv. een automatisch brandalarm, autobrand, liftopsluiting. Met, zoals in het voorgaande beschreven, dien verstande dat een eventuele opschaling eerder ingeschat cq. doorgegeven moet worden. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand OMS, buitenbrand, autobrand, verder alle kleine hulpverleningen. Verder misschien nog strikter het uitruk op maat hanteren. We moeten de emoties loslaten en gezond verstand gebruiken. 5.Kunt u calamiteiten benoemen die met 6 personen uitgevoerd moeten worden? Commandant Hoorn, G. Zomer: Brand in objecten, binnenbranden en ongevallen. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Binnenbranden en grote ongevallen. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Binnenbranden, ongevallen met beknelling (niet alleen voertuigen), ogs inzetten, waterongevallen. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Hierbij valt te denken aan uitrukken naar complexe gebouwen, wooneenheden met meerdere lagen, openbare gebouwen en technische hulpverlening. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Woningbrand, HV-groot, OGS,. Voorwaarden voor een TS-6 zijn dat alle4 manschappen een taak hebben en aangestuurd worden door een bevelvoerder. Een andere reden is dat middels deze bezetting de veiligheid van de ploeg kan worden gewaarborgd. Deel hiervoor de ploeg conform HV (dus met soort van gewondenverzorger, veiligheidsman, en technisch team) in 2 mensen blussen, 1 garandeert de veiligheid en de gewondenverzorger houdt zich bezig met de evt. slachtoffers maar nu schiet ik misschien een beetje door..;-) Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Alle uitrukken die een gevaar voor de omgeving zijn en bijvoorbeeld woning of flatbranden Peter Schot Alle andere meldingen dan de bovenstaande meldingen moeten minimaal 6 personen naar toe uitrukken. Marco Veneman Wil je de motivatie bij menig vrijwilliger intact laten, dan in eerste instantie alleen voor beroeps. Want ik kan me voorstellen dat een dergelijk voorstel niet positief ontvangen zal worden bij de gedreven vrijwilliger. Menig vrijwilliger heeft al te maken met minder uitrukken, en dan is dit voor hen uiteraard uit den boze. Zoals omschreven wil ik hierbij wel de kanttekening plaatsen dat niet alle vrijwilligers over 1 kam te scheren zijn. Gerrit Kromhof Pagina 86 van 108

87 Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Alle inzetten behalve OMS, buitenbrand, autobrand, verder alle kleine hulpverleningen. Verder de centralist meer laten beslissen, zij hebben immers met de melder gesproken. Een otto is heel wat anders dan een volle papiercontainer van de fa. Knol. 6.Moet er onderscheidt komen tussen een beroeps en een vrijwillig TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Nee, brand of HV moet professioneel worden aangepakt en de risico s blijven het zelfde en opleidingen zijn toch ook gelijk. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Nee. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Nee. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Daar waar in het verleden veel moeite is gedaan om de zaken tussen vrijwilligers en beroeps te stroomlijnen, zoals opleiding en inrichting van de organisatie, zou het idee zoals in de vraagstelling is benoemd, de gedane moeite teniet doen, persoonlijk zie ik dan ook geen enkel voordeel in dit onderscheid. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Nee, het uitgangspunt daarbij is nog steeds dat beroeps en vrijwilligers dezelfde taken moet kunnen uitvoeren op hetzelfde niveau. Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Nee, voor mij zijn beide gelijk. Peter Schot Neen hierin zit geen onderscheidt. Elke brand is het zelfde en het maakt niet uit of dit door een vrijwillige of beroepsbrandweer wordt bestreden. Marco Veneman Ook wel meerdere. Te denken valt dan aan een verkeersongeval met beknelling, woningbrand waarbij je dus ook de waterwinning moet regelen, in het algemeen incidenten waarbij de waterwinning dus ook een eerste vereiste zal zijn, en waarbij extra handen noodzakelijk kunnen zijn. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Nee 7.Wat zijn de bedreigingen bij TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Ongevallen, en bij onverwachte groteren inzetten handen te kort. Ik ben er mee eens. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Er zijn geen bedreigingen. Er is ontevredenheid bij de vrijwilligers. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Kwetsbaar door je beperkte slagkracht, daardoor kan de bemanning in moeilijke situaties komen. Gaat eigen personeel onverantwoorde risico s nemen omdat ze willen helpen? Volgende stap: met een PM de inzet doen als de tankautospuit niet beschikbaar is. Hoe waarborgen we onze professionaliteit? Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Een mogelijke bedreiging is dat de uitrukervaring afneemt. Immers het aanwezig zijn bij een calamiteit, levert de nodige ervaring op. (Leren van anderen) Gerrit Kromhof Pagina 87 van 108

88 Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Te weinig mensen alarmeren in verhouding tot behoefte incident, onveilige situaties, ervaringsniveau gaat verder omlaag, complexere en meer foutgevoelige opschalingsprocedures Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Motivatie vrijwillig personeel. Kans dat men toch een te grote klus oppakt Peter Schot De bedreigingen zijn dat er gevaarlijke situaties kunnen opdoen voor het eigen personeel of voor de burger. In bepaalde situaties moeten er keuzes gemaakt worden omdat er met 4 man niet alle taken bij een binnenbrand bestrijding uitgevoerd kunnen worden. Deze keuzes gaan ten kosten van iets. Dit zou ten kosten kunnen gaan van de veiligheid. Een tweede bedreiging is dat het overgaan naar een bezetting van 4 personen kan leiden tot een bezuiniging op de overige bezettingen van de TS-en. Waardoor er geen TS met 6 man beschikbaar is voor bijstand. Derde bedreiging is dat er niet meer voldaan kan worden aan de standaard eisen van een TS opgesteld door het Min. BZK. Marco Veneman Uiteraard de persoonlijke aspecten. Want menig vrijwilliger zal dit zien als een bedreiging voor het bestaansrecht van hun hobby. Het afbreukrisico wat ik in het geheel zie is een verdere uitkleding van brandweer. Bij echt grootschalig optreden zal men dan ook moeten accepteren dat de slagkracht wat minder zou kunnen zijn. Want zoals ik het zie heb je dan in eerste instantie ook minder personeel direct beschikbaar. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Motivatie bij de vrijwilligers zal achteruit lopen omdat ze vaak niet mee kunnen. 8.Wat zijn de kansen bij TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Met een risico-inventarisatie zo bedoeld door de Arbeidsinspectie, kan van te voren een risico inschatting worden gemaakt en daarmee de gevaren onder ogen worden gebracht. Dit geeft inzicht of een TS-4 kan worden ingezet. Dit is lastig om aan te geven. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Doordat je minder personeel nodig hebt, heb je als korps misschien minder problemen om voldoende mensen bij je korps te krijgen. Daarnaast kan een TS-4 sneller uitrukken, mits de 4 personen gelijke snelheid hebben qua opkomst anders is het nog wachten op de 4 e persoon en in die wachtperiode had je misschien ook al nummer 5 en 6 aanwezig gehad. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Een snellere opkomsttijd bij vrijwilligers, wie het eerst komt, die het eerst maalt. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Betere afstemming aantal mensen t.o.v. het incident, specialismen beter mogelijk snellere uitruktijden, veiliger inzetten(minder mensen aan risico s blootstellen), kostenbesparingen Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Snellere uitruk, Je doet iets aan je imago. Niet met 6 man naar een prullenbak Peter Schot De kansen zijn dat er bij de bovengenoemde uitruksituaties met een kleinere bezetting uitgerukt kan worden. Dit zal voor de uitruktijden van vrijwillige korpsen een snellere opkomsttijd geven. Gerrit Kromhof Pagina 88 van 108

89 Marco Veneman Bij menig beroepskorps kan ik me voorstellen dat het wel degelijk positieve uitwerkingen kan hebben. Of het in de praktijk ook bij de vrijwillige korpsen zal werken betwijfel ik. Het zal dan een behoorlijke cultuuromslag tot gevolg hebben. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand In financieel opzicht natuurlijk valt er een behoorlijke winst te halen. Ook op materieel gebied. Ze kunnen een kleine TS ontwerpen die veel goedkoper is. (vb als je op de bouw 1 spijker nodig hebt moet je er geen 2 meenemen. Op deze wijze is Groothuis Woningbouw groot geworden) Verder kunnen de beroeps zich meer gaan bezighouden met hun neventaak omdat ze minder vaak dienen uit te rukken. Ook voor de buitenwereld komt het beter over. Als je elke keer bij een oms melding met 6 man staat te kijken wordt er al gauw gesproken over doar geet mie geld hen, ze doot niks. 9.Kunt u voordelen benoemen van een TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Minder personeel, daardoor minder kosten en inzet van beroepspersoneel. Mee eens. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: De belasting van het personeel, de snelheid en de kosten van de brandweer. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Kan sneller uitrukken opkomsttijden verbeteren. Minder personeel nodig goedkoper en makkelijker te realiseren. Kleinere voertuigen misschien nodig goedkoper. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Kleinere groep dus eenvoudiger aanstuurbaar voor de bevelvoerder. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Minder kosten per uitruk (personeel, materieel), kleinere/ snellere voertuigen (ipv relatief zware ts-en), minder zwaar materieel en deze centraler opstellen, (zie ook kansen) Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Zie bovenstaande Peter Schot Zie bovenstaande Marco Veneman Ook hierin zie ik meerdere punten. Als eerste is er het snel uit kunnen rukken en daarmee dus ook het sneller ter plaatse kunnen zijn. Of dit het geval is voor beroepsploegen betwijfel ik, bij de vrijwillige organisatie zie ik daar echter wel wat in. Als 2 e punt de aanblik voor een burger bij aankomst van een ts4. Er komt dan niet ineens een overkill aan mensen uit de ts stappen. Als 3 e punt denk ik aan de praktijkervaring van de uitrukkende ploeg. Deze zal dan de taken wat vaker zelf op moeten pakken. Als 4 e punt denk ik dat menig korpsleiding die problemen heeft met de opkomsttijden van de vrijwilliger dit zal voordragen aan het bestuur, om een voorstel te doen dat men in de overdagsituatie een beroepsbezetting voor een ts4 aan wil stellen. Goedkoper dan volledig beroeps. Bij eventuele opschaling zou men terug kunnen vallen op de vrijwilliger, of omliggende korpsen. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Zie boven. Gerrit Kromhof Pagina 89 van 108

90 10.Wat zijn de nadelen van een TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Meer risico voor het personeel. Aanpassen van het inzetsysteem. In de oude binnenstad met geschakelde onbekend bebouwing kan dit leiden tot een grote brand door te kort aan handen als een klus uit de hand loopt. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Het nadeel van een TS-4 is de veiligheid. Met een TS-4 kun je eerder problemen verwachten dan met een TS-6. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Afwijking basisinzetsysteem, daardoor sneller verwarring wat wanneer uitrukt ( meer opties, meer keuzes maken). Is het dan wel helder en gaat niet elk korps het op zijn eigen wijze invullen (uniformiteit?)? Bij een echte inzet, is opschaling cruciaal (afhankelijk dan van menselijk schatten). Te laat kan dan ook in het geding komen. Ik ben bang dat onverantwoorde risico s genomen kunnen worden, omdat men niet wil wachten op hulp. Beperkte slagkracht. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Kleinere groep is kwetsbaarder, bijvoorbeeld bij het uitvallen van 1 persoon neemt de slagkracht met 25% af. (bij 6 persoons bezetting is dit slechts 16,5%) Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Eigenlijk heel weinig mits de ts4 goed afgestemd wordt op soort en omvang incident (zie ook bedreigingen) Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Peter Schot Zie bij de bedreigingen Marco Veneman Naar mijn mening het al eerder beschreven afbreukrisico bij grootschaliger optreden. Dit zal dan ook zeker een belangrijk aandachtspunt moeten zijn bij eventuele invoering van het ts4- concept. De motivatie bij menig vrijwilliger zal in het gedrang komen. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Hoofdzakelijk de motivatie van de vrijwilligers.of ze moeten allemaal gaan werken met een hard piket en kleine ploegen zodat je geen vrijwilligers te veel alarmeert. Technisch moet dit allemaal wel kunnen volgens mij. 11.Wat is uw mening t.a.v. de veiligheid van het personeel bij uitruk TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Afhankelijk van het incident, maar de kans op ongelukken wordt groter ook omdat de brandweerman meer risico moet nemen en door zijn drang naar een snelle blussing ook meer risico neemt met gevaar voor zichzelf. Als er wordt uitgerukt, dan mag het risico al niet groot zijn, anders moet je niet met 4 personen uitrukken. Nogmaals wie bepaald dat? Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Hierboven al benoemt. Gerrit Kromhof Pagina 90 van 108

91 Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Volgens de statistieken zal de kans op ongevallen afnemen,(4 personen versus 6 personen) anderzijds neemt de werkdruk toe, met gevolg dat de alertheid weer afneemt. bij een 6 persoons bezetting zijn er meerdere ogen aanwezig om op veiligheid te letten. conclusie: het zal weinig uitmaken. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Zie boven Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Peter Schot Zie bij bedreigingen Marco Veneman Je hebt ter plaatse minder ogen ter beschikking, wat dus in zou kunnen houden dat er iets over het hoofd gezien zou worden. Echter als je de inzet van een ts4 goed afstemt op de aard van het incident, dan is die veiligheid ook wel gewaarborgd. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Veiligheid moet altijd gegarandeerd zijn. Daarom ook van te voren goed overleggen wanneer je uitrukt met 4 personen. 12.Wat is uw menig over de veiligheid van de burger bij uitrukken met TS-4? Commandant Hoorn, G. Zomer: Hoeft geen probleem te zijn, maar bij redding kunnen er handen te kort zijn waardoor de brandweerman voor eigen veiligheid van de redding moet af zien/ Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Bij goede opschaling niet. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Er zit een vertragende factor in. Je kan 1 team inzetten, er is geen back-up en waterwinning kan in principe ook niet geregeld worden. De hulp die we kunnen bieden op het moment dat alleen de TS-4 ter plaatste is, is kleiner dan met 6 personen. Dat wil niet zeggen dat we helemaal niks kunnen doen, maar in bepaalde situaties kan het wel gezien worden dat de veiligheid van de burger onvoldoende gewaarborgd is. Aan de andere kant is de kans dat we sneller uit kunnen rukken wel aanwezig en dan eerder ter plaatse zijn om hulp te bieden. Het zal per situatie verschillend zijn, welke vorm de veiligheid het beste dient. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Ik denk dat het nauwelijks invloed zal hebben op de veiligheid van de burger als we uitrukken met 4 personen naar calamiteiten zoals ik die benoemt heb bij vraag 4. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Zie boven Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Veiligheid voor de burger komt niet in het geding. Mogelijke latere redding Peter Schot Zie bij bedreigingen Marco Veneman Dit zal heel goed in de gaten gehouden moeten worden, met andere woorden een juiste afweging van wanneer zet ik een ts4 in en wanneer een ts6. In het licht van de vrijwillige korpsen, zal dit waarschijnlijk inhouden dat er in eerste instantie minder vrijwilligers met hogere snelheden door de woonplaats rijden bij een prio 1 melding. Gerrit Kromhof Pagina 91 van 108

92 Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Ook de veiligheid van de burger zal niet in gevaar komen. 13.U bent op de hoogte van mogelijkheden RIV-3? Commandant Hoorn, G. Zomer: Ja, dat ben ik, maar wij hebben hier geen ervaring mee. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Hier ben ik onvoldoende van op de hoogte. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Nier geheel. Ik zie het eigenlijk in dezelfde categorie als de TS-4. een snelle vooruitgeschoven post die meldingen snel kan beantwoorden. Heeft de RIV een watertank? Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Ik ben op de hoogte van Rapid intervention vehicle, maar heb geen enkele ervaring opgedaan met dit phenomena Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Nee. Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Nee. Ik weet dat in de regio een commandant hiermee aan de slag wil Peter Schot Neen geen idee wat determ RIV-3 betekend. Is dit iets regiospecifieks? Marco Veneman Ik weet er wel iets vanaf, maar de ins & outs helaas niet. In mijn beleving is een riv3 meer toegespitst op de technische hulpverlening. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Nee. 14.Kunt u voordelen van een TS-4 t.o.v. RIV -3 benoemen? Commandant Hoorn, G. Zomer: Nee, wij hebben hier geen ervaring mee. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Nee Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Met 3 mensen kan je geen inzet doen. Met 4 mensen kan je 1 ploeg inzetten. De slagkracht is daardoor iets groter. Persoonlijk vind ik dat de RIV 3 zo beperkt is dat het in ieder geval nooit gealarmeerd mag worden voor een binnenbrand. Het enige wat die mag doen is een kleine dienstverlening, afvalbrandje (mits die later aan boord heeft), takken van de weg halen, dat soort meldingen. Dat betekent wel dat je heel goed moet weten wanneer je hun laat uitrukken versus een normale TS of TS-4. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Snelle interventie bij oude binnensteden met smalle straten waarbij meerdere RIV 's in de stad staan opgesteld, waardoor de aanrijdtijden aanzienlijk worden verkort, wat leidt tot een snellere inzet. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Nee Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Nee, niet direct. Peter Schot Neen, weet niet wat de verschillen zijn. Gerrit Kromhof Pagina 92 van 108

93 Marco Veneman Het lijkt mij dat een ts4 meer verschillende soorten incidenten af kan handelen dan een riv3. Wellicht is het zo dat een ts4 de opbouw zou kunnen hebben als die van een riv3? Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand Nee 15.Overweegt u ook om met een TS-4 uit te rukken? Commandant Hoorn, G. Zomer: Met goede informatie van RAC over de inhoud van en het type incident en snelle back-up voorzieningen van een TS-6 HV of RV zie ik aanknopingspunten voor een TS-4. Zolang er van bovenaf geen toestemming voor wordt gegeven, rukken we gewoon met 6 man uit. Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Voordat wij dit willen gaan doen willen we dit eerst lanceren in de regio. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Ik vind het een interessant onderwerp om uitgezocht te zien. Op dit moment zijn er teveel vragen en onduidelijkheden om te overwegen uit te rukken met de TS-4. Daarnaast vind ik dat deze discussie landelijk gevoerd moet worden in het kader van de uniformiteit. We werken met een basis inzetsysteem van 6 personen in Nederland als dat anders wordt, dan moeten daar landelijke afspraken over zijn om de kwaliteit te waarborgen en ook om onze les en leersystemen daarop aan te passen, en misschien ook e wijze van brandbestrijding als je de TS ook in wilt zetten voor binnenbrandbestrijding. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Deze vraag is op dit moment moeilijk te beantwoorden, Je zou de 4 persoons of 6 persoons bezetting kunnen afstemmen op je risico objecten. MAW : weinig risico dan uitrukken met een 4 persoons bezetting, in die gevallen waarbij de risico inventarisatie heeft uitgewezen da het risico groot is, uitrukken met 6 personen. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Wij volgen met interesse de ontwikkelingen op dit punt. Commandant brandweer Nijverdal. H. Schuijn Ik wordt graag op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Die wacht ik ook even af. Peter Schot Momenteel loopt er een onderzoek om te kijken of er een gecombineerde TS en redvoertuig aangeschaft kan worden. Dit betekend een TS waarmee 6 personen uitrukken maar die naast de brandbestrijding ook een redding kunnen doen indien dit noodzakelijk is. Het grote voordeel hierbij is dat er altijd 6 personen aanwezig zijn bij de brandbestrijding indien je die nodig heb. Het tweede voordeel is dat je eventueel een redding kan doen met dit voertuig. Om zekerheid te hebben om de brandbestrijding en redding tegelijk te kunnen doen zal er tevens van een tweede post een redvoertuig uitrukken zodat deze indien noodzakelijk ingezet kan worden voor de redding. Deze optie is alleen mogelijk als er indien noodzakelijk direct vanaf een tweede post een TS met 6 personen en een redvoertuig kunnen uitrukken. Dit betekend een post met een bezetting van minimaal 6 personen (gecombineerd voertuig) en een post met 8 personen (TS en RV). Marco Veneman Ik kan me er wel wat bij voorstellen, dus ik zou het zeker in overweging nemen. Maar je denkt toch niet dat ik het voor het zeggen heb in Wierden?.. ;-) haha.. Centralist Regionale meldkamer Twente, Carel Sand NVT Gerrit Kromhof Pagina 93 van 108

94 Toelichtingen: Commandant Hoorn, G. Zomer: Hoe snel is de back-up? Het veiligheids denken moet hierin worden meegenomen. Wanneer 4 mensen tegen een 4 plus klus aanlopen, moet men weten wat wel en niet verantwoord is. Het is belangrijk om te kijken naar het kwaliteit mensen. Ook is het belangrijk hoe men om moet gaan met omgevingsdruk en hoe dit te kunnen gaan managen. Management van verwachting en van emoties. Een TS moet uitgaan van 6 personen op basis van ambitie niveau en het aankunnen van een 2 de incident. Dit is vanwege mindere kwaliteit personeel. Het uitgangspunt is dat de vrijwillige brandweer beroepsmatig ondersteund word dan andersom. Uiteindelijk stellen wij de vraag: waarom blussen wij nog branden? Commandant Tietsjerksteradeel, M. van der Velde: Door dit allemaal te kunnen uitvoeren moeten er protocollen en procedures heel sterkt aangepast worden. Officier Brandweerzorg Hengelo(OV), T. Guyken: Geen. Plv. commandant Twenterand. W. Bos: Tot slot hoop ik dat ik door het beantwoorden van de bovengenoemde vragen een wezenlijke bijdrage kan leveren aan je scriptie. Hoofd Repressie Brandweer Enschede, W. Heinen: Volgens mij ontkom je er niet aan dat als je iets over de TS4 roept je ook de normtijden, opschalingprocedures, de samenstelling van een uitrukploeg en de inzetprocedures (mbt. veiligheid) ter discussie stelt. Uiteraard gaat een deel van de kostenbesparing verloren door de aanschaf van nieuw materieel ed. Marco Veneman Ik heb het woord vrijwilliger bewust tussen haakjes geplaatst, aangezien ikzelf het woord vrijwilliger niet passend meer vindt. Ikzelf kies er liever voor om de benaming parttimer. Gerrit Kromhof Pagina 94 van 108

95 Bijlage D. Onderzoeksresultaten Zweden en Liverpool D.1. TS-5 Zweden (Interview Hasse Lindell) Hasse Lindell Coordinator for de Dutch team in week 15 SRSA College Revinge 7 april 2008 Hasse, This is my last year at de NOVI Highschool. To finisch my studie I had to research a subject. In Holland we go to a fire with 6 people. I think we can do this with 4 persons. I do research to look if it is possible. In Zweden you have 5 persons on the firetruck. Please read the questions why you go to a fire with 5 persons. I have some questions. 1. Why did Zweden chose for five persons on a firetruck. Het zijn de regels voor Zweden. Dit geldt voor heel Zweden. Het zegt dat je hebt 1 bevelvoerder 1 chauffeur pompbediener, 2 ademlucht dragers, 1 een leider ademluchtdrager. Deze leider loopt achter de ademluchtdrager. En is de 1 e persoon die een mogelijke redding uit kan voeren. In de nieuwe regels kan de pompbediener afvallen ingeval de watervoorziening is gegarandeerd. De bevelvoerder gaat nooit naar binnen. De leider gaat mee naar binnen en zorgt voor de communicatie met de bevelvoerder die buiten staat. De bevelvoerder draagt zorg voor de veiligheid buiten en de leider zorgt voor de veiligheid van de smokedivers. 2. To which incidents you go with one fire truck Elke gemeente bepaald zijn eigen aantal auto s die uitrukken. Als er een uitrukt komt er wel aanvulling uit andere plaatsen. Deze aanvulling in het Zuiden van Zweden ligt tussen de 15 en 30 minuten en het Noorden van Zweden kan dit wel 60 minuten zijn. Dit afhankelijk van de bebouwing van de omgeving. 3. How do you manage the safety for the smoke-divers De smokediver leader is aansprakelijk voor de veiligheid in 1e instantie. Bij een inzetdiepte van meer dan 40 meter komt er een nieuwe groep die vanaf dat punt verder gaat. De leider is dan ook hier veranwoordelijk voor deze groep. Bij inzet van meerdere ploegen wordt er een officer ademluchtploeg verantwoordelijk gesteld. Er is dan ook een speciale groep voor een stand by ploeg die centraal staat opgesteld om overal als rescue ploeg in gezet te worden. In de regio waar Hasse werkt is dit nog niet voorgekomen. Wellicht in de grote steden als Stockholm en Goteborg zullen deze inzetten plaatsvinden. Ingeval van Kristianstad komt de aanvulling van andere communities in de omgeving 4. Which fires you extinguish with one pump zie 6 Gerrit Kromhof Pagina 95 van 108

96 5. In how many minutes the first pump has to be arrived In Kristianstad verschild het van 0 tot 9 minuten In de omgeving loopt het van 10 tot 19 minuten en in het buitengebied kan dit oplopen tot 29 minuten. Er zijn overeenkomsten met de 8 verschillende plaatsen waarbij er afspraken zijn gemaakt om elkaar te helpen met gesloten beurs. Bij hulp van bijvoorbeeld Malmo is de 1 e 2 uur gratis en hierna moet je betalen 6. How many pumps you need for: car fire 1pump container fire 1 pump an automatic alarm from a house hebben ze niet an automatic alarm hospital- 1 chief, 1 ladder en 1 pump (bij 1 melder) en bijvoorbeeld 1 watertankwagen total 9 mensen. Bij meerdere melders bij een auatomatisch alarm komen 2 extra voertuigen (1 pump volunter en 1 pump proffesional) 10 extra mensen. an automatic alarm industry- Als er in een plaats met vrijwilligers komen er ook de beroeps uit Kristianstad en is er een alarm in Kristianstad zelf komt alleen de professional uit de stad house fire geldt hetzelfde als bij het vorige en is afhankelijk van de melding en rukken 8 mensen uit. house fire with victims. Bij de vrijwilligers komt er aanvulling vanuit de stad 7. Is there a special education or training for de fire fighter 2 levels voor training. Voor professional brandweerman komt naar Revinge voor 2 jaars training. Dit is een 2 jarige full time opleiding. Het is verdeeld in 4 termijnen. De eerste en de tweede termijn is op de school. Hierna in het 3 e termijn gaan ze oefenen op de brandweerkazerne bij het korps waar ze werken. Opleiding is een algemene brandweeropleiding. Dit betekent dat de mensen ook elders kunnen gaan werken als safety manager op een fabriek of in de industrie of ziekenhuisl 2 e level is voor vrijwilligers en duurt 10 weken. Hier worden ze opgeleid tot smoke diver en opleiding tot hulpverlening. 5 weken at the firestation en 5 weken op de school 8. In which shift the fire fighter is working 24 hour 3 x 8 hour niet Day = ong. 10 uur Night 14 uur 24 uur in het weekend. De 10 uur en de 14 uur zijn de diensten door de week Gemiddelde workweek is 42 uur 9. What is the maximum time the fire fighter can working. Als je alleen 24 uursdiensten draait is het maximum 48 uur, ingeval je dit niet doet is de gemiddelde werkweek 42 uur 10. Can you tell me of the risks by working with 5 persons Er zijn geen speciale risico s. Men wordt opgeleid en weet wanneer men op moet schalen. Men is dit gewent om dat op deze manier te doen. Bij een lange aanvalsweg van bijvoorbeeld meer dan 40 meter komt er bijvoorbeeld een extra pump. Het grootste risico is dat men niet wacht op de andere pump. En zelf begint aan een klus die te groot is. Men wordt geleerd wat de beperkingen zijn. Er wordt veel gewerkt met ventilatie 11. Did they think in Zweden about to work with 4 persons on a pump Al er een technische oplossing is voor het automatisch laten draaien van de pump overweegt Zweden ook terug te gaan van 5 naar 4. Op dit moment is er nog geen technische oplossing vandaar dat 5 gehandhaafd blijft. Gerrit Kromhof Pagina 96 van 108

97 12. Why did Zweden not use 6 or 7 persons on a firetruck In Zweden hebben ze eerst gewerkt met 4 personen op een pump en door ongelukken is er uiteindelijk voor gekozen om met 5 te gaan werken waarbij de 5 e persoon de smok diver leader is uitrukken (inclusief uitukken naar de naburige regio) inwoners (inclusief van regio Kristianstad) Ze gaan I will hope you can answer my questions. I'll hope it is clear to read. The answers I can use for my paper which I had to write. Door de toename van het aantal preventieve maatregelen en de toename van brandmeldinstallatie s in diverse gebouwen neemt de veiligheid aan de ene kant toe (preventieve maatregelen) en aan de andere kant is er een sterke toename van het aantal uitrukken door automatisch alarmmeldingen. Voor Almelo geldt een toename van 70 OMS meldingen in 2000 naar 550 uitrukken in Toename met 800%!!! Voorheen werd er uitgerukt met een tankautrospuit en De oorzaak hiervan is de toename van het aantal gebouwen met een brandmeldinstallatie en het feit dat voorheen altijd eerst door de centralist werd geïnformeerd of er daadwerkelijk iets aan de hand was. In 9 van de 10 keer werd dan telefonisch doorgegeven dat er niets aan de hand was. Voordat het betreffende korps werd gealarmeerd wist de centralist dat er niets aan de hand was en hoefde de brandweer niet uit te rukken. Gerrit Kromhof Pagina 97 van 108

98 D.2. TS-4 Liverpool (mailwisseling met Rob Pritchard) Onderstaand de vragen die gesteld zijn aan R. Pritchard van brandweer Liverpool Rob, I have some questions. - Why did Liverpool chose for four persons on a firetruck. - to which incidents you go with one fire truck This is minimum staffing for a pump, with a life risk we would send a rescue machine with 5 but any confirmed incident with life risk would receive 3 pumps with a minimum of 13 staff. - how do you manage the safety for the smoke-divers Smoke Divers? If you are talking of Breathing Apparatus Wearers they will deploy on a rapid deployment board which calculates time from going under air, if Breathing Apparatus is deployed we would send further resources and the oncoming appliance would supply a FF to manage our breathing Apparatus deployment Board. We have telemetry and can monitor deployed crews. - which fires you extinguish with one pump Confirmed rubbish fires, in fact most domestic fire are put out with one pump but we always send a minimum of two, like risk gets three. - How many pumps you need for: * car fire - one * container fire depends on container ie what is it carrying, the Officer in Charge will assess and request resources. * an automatic alarm from a house if risk is known one pump but if situation is not confirmed default to 3 pumps for life risk * an automatic alarm hospital-normal deployment is 3 on initial call, but if Hospital confirms no fire this may be reduced or if Fire Bike attends and it is confirmed no fire appliances are cancelled and only one attends to investigate cause. * an automatic alarm industry- * house fire normally treated as life risk and 3 sent * house fire with victims 3 pumps - is there a special education or training for de fire fighter yes training course 16 weeks but we are looking at a new system, there is ongoing training every shift plus online training, all FFs have to complete a National Vocational Award, as do officers plus various other courses and we are reintroducing examinations through the Institute of Fire Engineers. ( - in which shift the fire fighter is working * 24 hour * 3 x 8 hour We mainly work 2 days 9am-6pm (9hrs) followed by 2 nights 6pm-9am (15hrs) with a stand down time on nights 4 watches Less busy stations can work 9 hour days and provide on call cover from the station 2 watches - what is the maximum the fire fighter can working. 48 hour is maximum but some can opt to do overtime on call duty extra this is managed to ensure they have adequate breaks - can you tell me of the risks by working with 4 persons I have worked during a strike with a crew of 4 for 30 days 24/7 and did not have any evidence of risks, for larger incidents we can call up other appliances - why do you not use 6 or 7 persons on a firetruck We can deploy more fire trucks when more staff are required but this may be infrequent most incidents can be dealt with by one crew, it is cheaper to provide appliances than employ more people to get the fire cover across Merseyside. I will hope you can answer my questions. I'll hope it is clear to read. The answers I can use for my paper which I had to write. Greetings Gerrit Kromhof Pagina 98 van 108

99 Gerrit Kromhof Original Message From: Pritchard, Rob To: Sent: Monday 28 January :28 Subject: Re: Study No problems Rob Regards Rob Pritchard Mobile Gerrit Kromhof Pagina 99 van 108

100 Bijlage E. Opkomsttijden van de posten Opkomsttijden bestaande situatie post Noord dagsituatie Gerrit Kromhof Pagina 100 van 108

101 Opkomsttijden bestaande situatie post Noord 1 nachtsituatie Opkomsttijden bestaande situatie post Noord 2 nachtsituatie Gerrit Kromhof Pagina 101 van 108

102 Opkomsttijden bestaande situatie post Noord 3 nachtsituatie Opkomsttijden bestaande situatie post Noord 4 nachtsituatie Opkomsttijden bestaande situatie post Noord 5 nachtsituatie Gerrit Kromhof Pagina 102 van 108

103 Opkomsttijden bestaande situatie post Zuid dagsituatie Gerrit Kromhof Pagina 103 van 108